Christian
Churches of God
[F027xiii]
Pach jandiko kuom buk mar Daniel Gikone
(Edition 2.0
2020201011-20211114)
Otin’go weche kod kor duto
koler e bugni.
Christian
Churches of God
E-mail: secretary@ccg.org
(Copyright © 2020, 2021
Wade Cox)
(tr. 2022)
Ndikoni oyieni cope mipoge ne jomoko maoki iloke kata irucho
weche moko, jago chapa mar ndikoni nyaka ndik nyinge gi dhuolo mochiwoni nyaka
ket kanyakla.Onge chudo mainyalo kwa kuom pogo ndikoni.
This paper is available from the World Wide Web page:
http://www.logon.org and http://www.ccg.org
Pach jandiko kuom buk mar Daniel -Gikone
Weche
mogik
Waneno ka buk mar Daniel opog e wes 12 ma moro ka moro wuoyo kuom saa
mopogore opogore mar jo Babylon gi pinje mane otelo ne piny e bwo nyiseche mane
nie piny gi wach nyasaye mane okel mondo okony jo Israel kod Juda.
Kitepe go wacho ni Nyasaye ema yiero jatelo kod telo kendo en e Nyasaye
achiel madieri kendo ma ji onego oyie kuome.
Kaka ne waneno, wes mokwongo newuoyo kuom twech mar juda kod yiero kod
wuoth mar yawuot ruodhi mag juda kagin’giyo kod kor manie muma.notem yie margi
kod kaka negirito chike Nyasaye, mane ochakore e chik mar chiemo, rito chike
apar kendo nopuodhgi e mbele Nyasaye kod muma.
Wes mar 2 wuoyo kuom chako saa kaka rapar mar higa epinje
auchiel kichako kod Babylon (mula), Medo- Persian (fedha), Greeke (dhahabu), Rome
(nyinyo) magi duto nokaw timbegi kowuok Babylon kendo mar Nyasaye nowuok eigi
kanyo molandore e piny duto. Maricho nidhi keth kod Janabi yesu e biro mare gi
teko mar polo e ndalo giko.
Daniel ok nyal winji kopogore kod weche mondikie muma kaka tij kor kagikonyore
gi tich mar Ezekiel kadhi nyaka e kor mag isaya kowuoyo kuom janabi yesu kod
chenro mar warruok (No. 001A). Bende
kor mar lwete Pharaoh motur bende owachi e buk mar Daniel kanyiso teko mar
pinjegi chakre 605 BCE Nyaka 1997 CE nyaka chakruok mar piny ondiek mogik e
higa mar 2027 CE (cf. Lwar mar Egypt
mokuongo (No. 036) gi Lwar mar Egypt mar
ariyo elwenje mogik (No. 036_2).
Ezekiel lero kuom pogruok ruodhi pinje mag masawa kod milambo kod chakruok
mar pinje ariyo madhawo kalaro teko kod telo kuom higni.
Wes mar adek nyiso ni dhao mane dhi
mbele e kind jo Nyasaye e piny onyis kod jo Chaldeans kod jo Nyasaye achiel mar
adiera onyis kod jo jews kod tichgi maber Kuom Nyasaye. Israel noseor e od
twech e bwo assyrians e 722 BCE. E giko mar lwenjegi nenitiere terruok mane
nyiso chakruok mar richo manekelo lamo
mar gimora amora mopogore kod Nyasaye mar adieri.En Eloah kata Elaha/Elahh mane
en Ha Elohim- Nyasaye ma en wuon chwech duto. Wach mar richo owuokie lamo dwe
kaka Nyasaye lamo mar jo Babylon dhi ataro mar Chike Nyasaye (L1).
E tem mar ariyoni, Shadrack, Meshak- kod Abed’Nego notem kendo owit e mach
makekni kod chik mar ruoth kendo ne ogol gi oko kod malaika mar Nyasaye e wan'g
ruoth Babylon.
Nikech mae, nodew gi e wan’g ruoth kendo e wan’g dhano kendo negibedo
jotelo e babylon ebwo Daniel ma bende nosedew kane olok lek kod tiende e wes
mar 2.
Wes mar 4 wuoyo kuom fweny mar nyadibirio kendo tweyo Daniel
gi chenro mar Ezekiel. Fwenygi duto nokan nyaka ndalo giko kendo ok nyal winjgi
maonge moko. Chenro mar pinje e wes mar 2 nedhi chakore kod jo Babylon e lweny
mar Carchemish e 605BCE kuom higni 240 nyaka monj mar Egypt kod Cambyses e 525
BCE. Kendo mane dhi bedo kuom higni 2520 kendo bedo kuom higni 8 chakre 1916 CE
Nyaka giko mar jo gentiles e 1996/7 kendo e saa ma wanene saa mar giko chakre
1997-2027 e giko mar 120th jubilee mar ng’wono mar Nyasaye gi dhano
e higa mar 2027. Magi ne gin jubilee 40 kata higni 2000 chakre yango higa
moyiego mar Nyasaye e 27 CE. E giko mar higni 6000 chakre riemb mar Adam e
puodho mar Eden kod yiero mar Jachien kaka nyasaye mar pinye chakre riemb mare
chako higni 6000 mar telo mare, 3974 BCE,
higni 30 tok chwech mar Adam e 4004 BCE. Yiero nochakore e seche mar
adek mar higa machako kanisa maler mar Nyasaye chakre 70 CE, kaka okor e Daniel
9:24-26.
Ne en chakre sani mar kristo kendo chakruok mar kanisa kasto lwar mar
piny jo Rome ma wanyalo dhiye pinje mag 5 kod 6 mar tielo mar nyinyo kod lowo,
chakre 590 CE nyaka 1850 CE, kasto nyaka e 20 century nyaka e seche mag masich
jakobo kod giko mar higni 80, kelo giko mar piny lith tiende apar mag nyinyo
kod lowo. Pinje auchiel mogik mar lith tielo apar ibiro keth kod kristo e
sabato mogik mar jubilee mar 120 mar sechegi. Nyinyo kod lowo nyiso ni ne en
kod nyinyo e piny mar Rome to noture kendo nodon'g kamano nyaka ebwo ruodhi mar
auchiel e piny mar ondiek.
Daniel neok odich kod kor mar Messiah. Mane ochiw koya kuom Isaya kata
neok odich kod kor mar Siem mar ndalo
giko (No. 044) kod bedo
mar Israel kendo ketho mag ndalo giko nikech mano nosemi Jeremia (4:15-27).
Daniel ne odich kod chako kanisa mar Nyasaye kod gero mar kanisa kod ketho mar
kanisa kod wilo mare kod hekalu mar chuny
e 70 CE mane olos kod misango mar kristo kaka dhano e 30 CE kaka ne okor
kod isaya 53. Keth kod wilo mar nano mar Daniel 9:24-26ff, kendo rumo mana kod
duok Messiah e giko kaka owach e wes mar 12.
Wes mar 5 wuoyo kuuom loko teko koya Babylon nyaka medo-
persia. Thuolo mogik mar ketho ne en nikech Belshazzar notiyo kod kikombe mag
mula kod fedha mag kanisa.kata kamano wuon gi Nabodinas mane tiyo kodgi sechego
nosechako lemo mar nyasach dwe kendo noketo nyare kaka jayalo e imbo mar
Babylon.ma e giko mar jo Babylon nikech noketgi e lwet jo Medes Persian kaka
ruodhi mar ariyo mar fedha.
Kor mar reso
israel- duoke kaka ne en.
E yo mar David nomiye nyako ma nyar ruoth ma persia mondo onyuom matin
kata man'geny kaluwore gi kor mar Esta (F017)
komedre mag ndalo mogik e book mar Purim in the last days (F017B) cf. kod
David gi
Exilarchs e udi Mabeyo (No. 067).
Koro ne en gima on'gere ni od ruoth mar Persia ne omi jo Jews kendo ot
nomedore nyaka Medes kod Darius Mar med ma min gi ne wuok Persian kendo nyamin
Cyrus.
Ne en nikech n'geruokgi mane omiyo jo Persian nigi wach kuom chik mar
reso Jerusalem kod kanisa e bwo cyrus. Saa mar gedo nomedore nyaka saa mar
Darius 2, ja Persian, nyaka Artaxexes 2 manie loso kanisa e bwo Ezra kod Nehemia
(cf. Ranyisi
mar Jona gi sigana mar gedo mar od Nyasaye (No. 013).
Medruok mare nyaka e ndalo giko nokor kod Habakkuk (F035) kod Haggai (F037). Jerusalem noduog okaw kod
faras mar Australia tarik 7 dwe mar 12 1917 mane en 24 Chislev kaluwore kod
kanisa mar calenda mane okor kod Haggai.
24 Chislev kaluwore gi Hillel ne en tarik 9 dwe mar 12 e 20th
centuary jo Jew nopange kendo gik moko kaka notimre (cf. Wikipedia) mondo
ging’i ja British Garrison mano kawo namba e tarik (mondo gijiw miriambo man
tiere e Hillel) bang’ boma maber kane osekawe e
tarik 7 dwe mar 12 gi ALH kaluwore gi kor ebwo calenda mar hekalu e
Haggai gi Habbakuk man malo kanyo.
Wes mar 6 wachoni Dairus (Darius mar Mede) notiyo kod Daniel
kaka achiel kuom jotelo adek mag pinyno mane idhi mak kod otegu.To bang’e negi
chore nyaka 127 dutote.kata kamano Daniel noyier kaka jatend jotelo duto kendo
nepod gidwa nege. Negiketo chik machielo mar medes kod Persian ni ka ruodh
pinyno osekalo chikno to onge n'gama kethe kata weyo maok oluwo. Negi riambo ni
jotelo duto nokale wachno nyaka Daniel to neok giwacho kata kode, kendo lemo
mane olemo ayanga nyadidek odiochien’g, kolamo Nyasaye mar adieri nedhi ketho chik
kendo biro chuno mondo odire e bur sibuor.
Nochuno ruoth mondo oyie go mondo odire e bur sibuor. Malaika mar
Nyasaye nobiro e burno mi oreso Daniel. Kuom mano joma ne temo nego Daniel ne
omaki kod anyuolagi mi odir e bur sibuor nochamo gi duto. Mane dhi bedo kaka
kum ne joma ne temo nego jonabi mag Nyasaye kendo biro golo gi oko e joneno mar
ndalo giko. (cf. No.141D).
Kuom mano Nyasaye nomiteko modhuro en eman ong’eye nyaka egiko (6:26) kendo
en ema oreso kendo konyo ji, en ama otimo honni kod madongo e piny kod polo (v.
27).
Wes mar 7 wuoyo kuom ondiegi an’gwen manyiso teko mag pinje
to ondiegi mogik maketho pinje ke do in'gado negi bura e doho e ndalo machon.
Wuod dhano nokel kendo nomiye teko e wi jiduto kod pinje duto kendo
tekoni bende nomi joge Messiah mar adieri gi dend kristo kod tekone nomi dhano
piero abirio (Luk 10:1-17). Mae emane loko teko mogik; mokwongo ne en mar
yawuot Nyasaye nyaka kuom jodong Israel e Sinai, koya kuom yawuot Nyasaye e buk
mar Rapar mar chik 32 (ok e MT gi KJV cf RSV, LXX gi DSS (ei v. 8), Nyaka e Sanhedrin
e wuok (Kwan 11:16ff.).
Ondiek mar an’gwen biro temo ketho joma oyier kendo obiro sando jo
Nyasaye to ibiro migi pinyruoth e bwo polo kendo gimora amora manie bwo polo
biro lamogi. Mae teko mogik mabiro e piny mar lith tielo apar kendo mabiro
ketho piny duto.obiro gombo loko chike mar saa kaka ne otimone piny mar abich
mar tielo maen nyinyo kod lowo.
Messiah noketo higa mar yie kuome e 27 CE kasto ochako kanisa mar
Nyasaye mane oger kod jonabi kod jo Nyasaye (cf. Keto kanisa ebwo
pier abiryo (No. 122D)).
Ma nedhi bedo nyaka nokaw piny duto e kanisa mogik e higa mar 120th
Jubilee nyaka duok Messiah to gi Chier mokuongo
koa kuom joma odho (No.143A).
Piny mar Abich nobiro kod lemo mar miriambo mane oketogi e kanisa mar
Nyasaye kogolo gi e lamo chien’g kod Baal. Mamoko kuom jo Baal ne ochwalre
nyaka ir jo jochiende mag Attis kod cybela e piny ugwe mar Rome. Adonis man
Thrace, Osiris, Isis (gi Horus) man Egypt kod Mithras kod Yan'go dhian'g e kind
jolweny (mano keti koa Phrygian Pirates manomak gi Pompey e higa miachiel
mokuongo (ca 63 BCE). Pinyni noloko saa kod chike kod lemo madhi maber, Chrismas
(chakre 375 CE) E Syria 154-192 CE in Rome.
Ngi keto kendo odiochieng joma oyier mane gipande nejo kanisa jo
Nyasaye.
Piny mar ariyo mar miriambo mar hadithic
islam noket e mecca kogol becca 699 CE kendo ochakgi kanyo bang
caliphs an’gwen marit maber (cf. Becca and the Four
Rightly Guided Caliphs (Q001D)).
Wes mar aboro Daniel omi fweny mar loko teko mar ariyo kowuok
kuom jo Medo Persia ne jo Greek nyaka kanisa ban'g pogo jo Greek kendo bedo
pinje mag milambo kaka ruodhi mag milambo ebwo Soleucids kod ruodhi mag masawa
ma telone Egypt ebwo Ptolemies.
Kor mar 2300 okinyi kod odhiambo chakore kod kod loch mar jo greek e
lweny mar aora granicus kendo rumo kod reso kendo duogo mar hekalu e bet ne
maber. E higni mar 2300 e aora mar granicus chakre higa mar 1967. Mane higa mar
ndalo auchiel mar dhao e kind Arab kod israel kendo kanisa noduogi kaka ne en
Isarael nikech negilocho e lweny. Chenroni oler e pach Jandiko kuom Daniel wes
mar 8.
Wes mar 9 Daniel neno ni Jeremia noweyo higni moko mar
kethruok mar Israel, kanyakla mar higni 70. Ne odok ir Nyasaye kod lemo gitweyo
chiemo kendo ohulo richo jo Israel mi okwayo n'gwono. Nowacho ni jo israel duto
notimo richo ne Nyasaye e chike Nyasaye ma en e siro mar rito maya kuom Nyasaye
Ban’g kane oselemo, malaika Gabriel noor e misango mar odhiambo mondo owuo kod Daniel, Daniel
Daniel ban’ge nochiwo kor mar jumbe 70 mag higa mane dhi rumo kod ketho mar
kanisa e 70 CE e Jerusalem kendo loro mar kanisa e Heliopolis mani Egypt, higa
machal kaluwore gi chik mano ogol kod Vespasian. Kanisa nolos kod Onias mar 4
160 BCE kaluwore kad kor manie Isaya 19:19. Kanisa manie chuny nosegolo nyaka
pella bon'g nek mar James e 63/4 CE e giko mar jumbe 69 mag higa.korni noningo
owinni e seche mane ochiwe koro kanisa n on'geyo kendo owinjo ni nyaka negiring
Jerusalem kendo dhi pella mondo okonygi kaka Garrison ja Rome nokwayo.
Wes mar 10 en gik moko duto mag kor mar lokogi ne jo Rome kod
lwenje mag ruodhi mag masawa kod milambo kendo kaka Rome nedhi bedo ruoth mar masawa e wes 11.
Wes mar 12 wuoyo kuom duogo mar kristo kod chier mar joma otho.Chier mokuongo
(No. 143A) gi chier mar ariyo gi kom duong’ mang’ongo marachar mar jong’ad bura
(No. 143B) erum.
Lwenje
mag ndalo mogik ong’i matutt ekidienye kako opang’gi kae:
Lwenje magik kidieny mokuongo:lwenje mag
Amalek (No.141C);
Lwenje mogik kidieny mar ariyo: ndalo 1260
mag joneno (No. 141D);
Lwenje of mogik kidieny mar adek: Armagaddon
gi tewni mar mirimb Nyasaye (No. 141E);
Lwenje mogik
ekidieny mar adek (b): Lwenje makedo kod Christo (No. 141E_2);
Lwenje mogik ekidieny mar ang’wen: giko mar
dinde mag miriambo (No. 141F);
Lwenje mogik ekidieny mar ang’wen: giko mar
higni (No.141F_2);
Lewenje mogik ekidieny mar abich: duogo geno
kuom higni alufu achiel (No. 141G);
Lwenje mogik ekidieny mar abich B: Ikruck
mar Elohim (No. 141H)
Nee
kako ogore piny kae.
q
Ranyisi
mar pinjego
Daniel 2 kod Fweny 17, ranyisi achiel
mag gik moko ariyo.
Fweny 17 Ondiek (Man kod wiye abiriyo kod tunge apar) |
|
Daniel Chap. 2
|
||
Kido |
Chumbe mane olosgo kido |
Pinje |
||
Wich mokwongo |
|
Wich |
Dhahabu |
Jo Babylon |
Wich mar 2 kod 3 |
|
Kore kod bedene |
Fedha |
Jo Medo-Persians |
Wich mar 4 kod 4 Pinje abich mane olwar (Fweny 17:10) |
|
Dende |
Mula |
Jo Greeks kod kaka gipogore ewi Asia. Greece kod Egypt |
Wich
mar 6 Piny manenitiere e saa mar john (Fweny 17:10). |
|
Tiendene |
Nyinyo |
Piny mar Rome kod pinje magipogoree |
Wich mar 7 (Fweny 17:10) |
|
Ogwendene |
Nyinyo kod lowo |
Rome maler |
Wich
mar 8 Ondiek manenitiere, to sani oonge en e ruoth mar 8. En mar 7,
kendo odhi kelo kethruok (Fweny 17-11-12) |
|
Lith tiendene apar |
Nyinyo kod lowo |
Piny mar ondiek kod lith tiende an’gwen. (Kuom magi joma kwedo Nyasaye biro betie.) |
|
|
Kristo
kaka piny mar abirio. Kidi maok nyal
n'gad kod lwet dhano |
Ondiek mar
Fweny 13 |
|
Daniel Chap. 7 |
|
Ondiek
mokwongo |
Piny mar rome kod piny maler mar rome |
Ondiek
mar 2 |
Piny molos koya piny Russia
|
Ondiek
mar 3 |
Piny mar Asia kowuok diere
mar Mediterranean nyaka ugwe mar Asia |
Ondiek mar 4 |
Pinje duto mag joma kwedo kristo nyaka ndalo giko
mar biro kristo |
·
Ruoth mogik e piny mar masawa e buk mar Daniel en e
piny
ruodhi
mar lidh tielo apar. Otelne kod riwruok mar Europe mane
olos
kod Rome e dwe adek e higa mar 1957.
·
Teko mar masawa (kaka NATO) odok Jerusalem magi loso
hemagi
mao okaw pinjete obiro kawo Gaza nyaka Jerusalem
kuom
dweche 42 kata odiochienge 1260 magjoneno.
·
Mana ka Messiah obiro moresowa nono to onge n’gama
biro
don'g
kangima.
Kor mar
bad Pharaoh motur E saa mar jo Gentiles nitelonigi kod
kor manie muma mowach gi Nyasaye kotiyo kod janabi Ezekiel (Ezekiel 32:1-8). Mano
ne iluongoni kor mar bad Pharaoh motur kod tarige 605 BCE nyaka 1916. |
||||
Tarik |
Gik
mane otimore |
Duration |
||
605 BCE |
Chakruok saa mar pinje(Daniel 4:32): Dhao mar Carchemish:
|
Singo kaluwore kod Lwar mar Egypt |
Higni 80 |
Gen'go mokwongo |
525 BCE |
Bedo mar Egypt kod Cambyses (Ezekiel,
Ch. 29-30ff.) Cambyses monjo Egypt e 525 BCE. |
|||
1916 CE |
1914/18 lweny mokwongo Dhao
mar giko nochopo |
Mogik |
Higni
80 |
Gen'go mar 2 |
1996/97 CE |
Giko
mar saa jo Gentiles |
|||
Nyadibirio=higni
2520 |