Jo-kristo ma
Kanise Nyasaye
[CB29]
Ang'o Matimore ka Watho?
(Edition 2.0 20030809-20061225)
Muma
nyisowa e Jo- Hibrania 9:27 ni nga'to ka ng'ato nyaka tho dichiel
kende.Moloyo ng'ato ang'ata nigi romo moko gi tho. E kalatasni
wang'iyo kendo gima muma nigo e tho kod tho kendo wabiro ngiyo penjo mar ngima
mochwere.
Christian Churches of God
E-mail: secretary@ccg.org
(Copyright ã 2003 Diane Flanagan, ed.
Wade Cox)
(Tr. 2008)
Otasni
inyalo loki nono kendo ichiwe duto maonge medo kata golo moro. Nying joma goye
kod nonro margi kod lendo mar lokogi nyaka riw kachiel. Onge chudo ma ibiro
keti etich mar keyo loko gi. Timo rom margi ei loso gi kod ng`iyo
itimo maonge chachni.
This paper is available from the World
Wide Web page:
http://www.logon.org
kod http://www.ccg.org
Ang'o Matimore ka
Watho?
Ang'o
matimore ka watho? Ng'eny kuomwa osewito ng'ato e tho. Jomoko osewito
kwaro moko wuoro kata miyo, wadgi kata nyamin kata osiep. Moko kuom osiepewa nyalo nyisowa ni joma otho ni e
polo, e buk jochiende, buk joma otho kato kuonde mamoko. Jomoko paro ni ginyalo wuoyo gi joma otho
kata ni gineno jogo mosetho. To ang'o ma wach Nyasaye nyisowa kuom tho? Kapok wangiyo tho, to we
wang'e kuma ngimawa ae.
Ngima En ang'o?
Sani
ng'ama winjo kata somo lesoni ngima. Ka wan kama to wayueyo muya kendo adundowa
goyo remo e dendwa. Wanyalo chmo chiemo maloso dendwa kendo makonyo keto
ngimawa maber. Wantie nikech Nyasaye (Ayubu 7:9,10;10:12:33:4; Isaya 57:16) Ka
Nyasaye okaw Rope, dhano duto mangima biro tho (Ayubu 34:14,15).
Nikech rieko Nyasaye, kamano ngima
wanyalo timo gik miwuoro kaka somo, tugo, kaw seche gi anywolawa, kod tije moko
mang'eny.
Wanyalo
choro kata medo ngimawa kuom luoro Nyasaye (Rapar mar Chik 11:13-15). Jayalo
12:13 nyisowa tich te mar dhano en mondo, " Luor Nyasaye kendo rit
chikene (ng'i bende Rapar mar Chik 30:19-20; Fweny 12:17; 14:12; 22:14). Ma
nyiso ni e gimoro amora mwatimo, e chulo moro amora e odiochieng' oningo watem
dak e yo Nyasaye. E Rapar
mar chik 30:19. Nyasaye nyisowa ni wayier ngima mondo wadagi. To waduto
wang'eyo ni ne ok waluoro Nyasaye
e kinde moko.
Nyasaye
nomiyowa ngima maber nono. Ma nyiso ni wanyalo timo yierowa wawegi. Ka pod
wangima to wanyalo luwo chike Nyasaye duto. To bende wanyalo timo yiero ma
ok ni kare, kaka weyo winjo jonywolwa, dhaw gi owetewa kata nyiminewa, kata wacho gik maricho kuom
osiepewa. Ma nikech richo ni watho (Jorumi 5:12,21; 6:16,21; Jakobo 1:15) to
ngima mochwere en mich ma nono moa kuom Nyasaye (Jorumi 6:23).
Tho to ang'o?
Jayalo
9:11 kod 3:1-2 nyisowa ni duto tho, jamoko gi jachan, ber kata rach. Ka wasetho
ropwa dok ne Nyasaye (Jayalo 3:19-21;12:7;
Zaburi 31:5). Joma otho ok nyal paro
(Jayalo 9:10) gi onge gi paro ka pod githo (Jayalo 9:5). Tho iwacho ni kaka bedo e nindo moro nikech joma
otho ong'eyo gima timore nigi kata gi joma moko kata mago mag chuny.
Ka
ng'ato otho, ok onyal kata pako Nyasaye (Zaburi 115:17). Joma otho oling' thi
(Luka 8:49). Gin e mudho (Zaburi 143:3). Nyasaye onge gi mor gi tho
(Ezekiel 18:32). Odwaro ni mondo watim yiero maber mondo wadagi.
To pod onyisowa ni tho mar joma ler
ber e nyime. (Zaburi 116:5) Bende owacho ni odiochieng' thowa ber moloyo
chieng' mane onywolwa
(Jayalo 7:1-2). Ma en nikech Nyasaye ong'eyo gik moko duto kendo oseloso chenro
malong'o mondo okel
dhano e mago mag roho kaka yawuote.
Nyaka
watho nikech wasetimo richo (Jorumi 5:12,6:16,21). Richo en ketho chik Nyasaye
(1Johana 3:4), Kuom sigana mar kaka richo nodong'o e dhano, ng'i kalatas Adam
gi Hawa e puodho mar Eden (No. CB6).
Joma otho to nikanye?
Jomoko
paro ni onge gimoro amora bang' tho. Giparo ni ngimani nitiere atieya gikone en
ni kawa tho. Jomoko wacho ni wan gi chuny ma ok tho maweyo ringruok saa tho kendo
dhi e polo, ka ne wabeyo kata ka jochiende ka ne waricho.
To ng'e
ni muma wachoni chuny matimo richo biro tho (Ezekiel 8:4,20). Chuny oloki e dho
Hibrania ni nephesh. Wachni itiyogo kar ngima (Chakruok 1:20,30); gik
moko (Chakruok 1:21,24) dhano (Chakruok 2:7); kod muya (Ayubu 41:21). Appendix 13 e Jakony muma tiyo
gi wachni mang'eny e muma.
Nikech
dhano ongegi chuny ma ok tho ma dhi nyime gi dak bang' tho, genowa kende mabiro
en chier.
Omiyo
kuom sani, ere joma otho? Dwoko en ni gin e lietegi girito chier. Muma nyisowa
ni onge ng'ama osethi e polo mak mana ng'ama nobiro piny koa e polo- Wuod
Dhano (Johana 3:13). Ma wach moriere omiyo ok oningo obedie lal e wachni.
Ngima mar roho to ang'o?
E medo
ne ngima mar ringruok, nitie ngima mar roho kata ka wa tho kiringruok, wanyalo
dak ngima mochwere Nyasaye e yo mar chuny (1Petro 3:18; Mariko 10:17).
"Mochwere" fulo ni ka oseloswa roho, wadhi nyime gi dak kaka roho
ndalo duto.
Wach
Nyasaye nyisowa ni ngima mar ringruok ok nyal yudo Loch mar Nyasaye
(1Jokorintho 15:50). Nyaka watho mondo wabed gi Nyasaye kaka mago mag chuny. Dendwa
weyo tiyo e kinde moko. Seche moko, ji tho ka pod tin nikech chandruok sa
nywol. Jomoko tho
nikech kuonde moko e dendgi weyo tiyo pod moko tho nikech tungni,nek, tuoche,
kata ajali. Ok ochuno
kaka watho nikech chenro Nyasaye long'o. Waduto wabiro yudo thuolo mondo
walokre kendo wadogi
gigo mag chuny.
Mana
kaka tho nobiro ne nga'to achiel ne richo e kaka ne ng'ato achiel chier mar
joma otho biro (1Jokorintho 15:20-23). Nikech kristo nelong'o oyiene chiw ne Nyasaye ji duto
ibi dwoki mangima kendo. Ngima mochwere en mich moa kuom Nyasaye (Jorumi 6:23). En Nyasaye machungo
joma otho e yo mochanore kendo e saa molosi.
Nyasaye
riek ahinya moloyowa. Ochako chenro ne mondo omi dhano oyier mondo odagi
kuom chikene. Sani, pinyni itelone gi satan (Ezekiel 28:12). Satan ok lu
chike Nyasaye, kendo otemo chungowa mondo wawe luwo chik Nyasaye (1Petro 5:8; Fweny 12:10; Zekaria 3:1).
To e saa machiegni mabiro, kristo biro duogo e piny kendo biro doko sulue mar
okinyi mar piny. Obiro telone piny maber kendo gi chike Nyasaye. Chier mokwongo
biro timore ka kristo oduogo e piny.
Chier
ofulo ni duogo kendo e ngima e yo ringruok. Kristo e ng'ama okwongo mane ochier
kendo omi ngima mochwere (1Jokorintho 15:19-23; Jorumi 6:9). Bang' ka kristo
nosetho, ne okete e liel kendo nonindo kotho kuom odiochienge 3 kod otieno 3. Bang'e Nyasaye Wuoro nochiero kristo
e ngima kendo. Bang' kinde manok bang' chierne, Maria nyar Magdala noneno kristo, kendo notemo kata mana
mule. Kristo nonyise, " We maka nikech pok aidho ka Wuora..." (Johana
20:17-18) ng'i bende weche e Jakony muma kod Green's Interlinear). Kristo noidho kata nodhi malo
e komb Nyasaye e polo mar adek, kar saa 3 okinyi e odiochieng' mokwongo
mar juma e ndalo mar makati mak ok owire
thowi, e higa mar thone 30CE (era actual).
Koro
watimo mor ne gini kaka chiwo chamb akwadha.
Waonge
gi geno kane yesu ok ochier koae tho. To nochungo oa e liel kendo ji
mang'eny nonene kosechier. Omiyo ok en gima opondo.aburi 45:6,7; Jo-hibrania 1:8).
Kristo noromo kaka sulue ma gokinyi mar pinyni nikech noluoro Nyasaye
seche duto kaka dhano kendo nochiwo
ngima kodwaro ne wan waduto. Kristo nodoko mich malong'o mane oriwo, kata
mane okelo dhano duto kanyakla kendo
gi malaike mane opodho ir Nyasaye Wuoro. Ng'i kalatas Yesu to ng'a? (No. CB2).
Inyisowa
ni chier mokwongo e chier maber (Fweny 20:5-6). Dhano moromo gi chier mokwongo
nyaka dhaw gi satan kod malaike mane opodho e kit ngimagi.
Ka tung'
mar abiriyo yuak to kristo biro duogo e piny. Ka malaika okok, to jogo mane
oyie kuom Nyasaye kod chikene biro chier mokwongo (1Thesalonika 4:16). Ka
osechierwa to chunjewa biro duognwa kendo (Zaburi 68:20; Luka 8:54-56)
kendo wabiro bedo gi ringrewa. Ka joma
otho osechier jogo mangima ibiro riw kodgi kod Mesia e jerusalem (1Thesalonika
4:17).
E
thuolono, ilokogi koa e ringruok nyaka gig roho. Ringruok roho ok kendi kata
bedo gi nyithindo kata mana dwaro chiemo kata nindo mondo omed chorogi. Ma e gima
ngima mochwere en. Ma
e lokruok mawageno. Ringruog roho pod nyalo biro e piny ma wuo gi ji kendo
konyogi. E kinde ma olokwa kawaa e ringruok nyaka mag
chuny mondo wadag gi kristo bende
iluongo ni " kend maduong' mar nyarombo" (Fweny 19:7-10)
ng'i kalatas chwech mar Anywola
Nyasaye (CB22).
Kristo
biro telo e piny gi dhano ma oloso gig roho e birone. Pod biro bedoe jogo
ma dhano e piny e kindeno bende. Gibiro dak gi chike Nyasaye, kata ok gi bi
yudo gweth Nyasaye.
E giko
rumb higni 1,000 mag higni 7,000 mar chenro mar warruok, ibi we satan e kinde
matin. E kindeno biro bet ka ji luoro Nyasaye e higni miche, to ka satan osebiro oko
kendo pache kod kite maricho opong'o piny, ji biro ng'anjo kendo.
E ng'anjo ni mogik satan kod malaike
mopodho biro tho thop chuny kendo ibi mi ngima dhano (ringruok).
Bang'
higni 1,000 mag loch Kristo oserumo, ji duto mane otho e tieng'e duto ibi chier
kaka dhano (fweny 20:5). Bang' malaike mane opodho ibi los dhano (Isaya
14:15-17). Nyasaye ok jaluoro ne ng'ato kata gik moko (Jorumi 2:12).
Omiyo, malaike mane opodho biro yudo
thuolo mondo olokre bende. Ma en chier mar riech kata puonjo (Johana 5:19).
Ji duto mane odak kendo otho ibi chier
ka johigni 20 (Ezekiel 37:1-14).
Joma
ochier biro bedo gi thuolo mao nge wuond maricho e piny, nikech paro maricho
kaka siri, ich wang' kod nyiego iketho koro e nam mar mach (Fweny 20:10). Ji ibi mi
higni 100 mondo odagi e chik Nyasaye (Isaya 65:70). Kaka gidwaro chiwo kendo nyiso kit Nyasaye, gin
bende biro riwore gi Anywola Nyasaye mar chuny. Nyasaye wacho ni ok ohero mondo ng'ato moro amora
olal (2Petro 3:9; 1 Timotheo 3:4; Tito 2:11) kata tho tho mar ariyo. Onge chier ne tho mar ariyo. Bende
Nyasaye wacho kendo ni obiro bet duto e duto (1Jokorintho 15:28; Jo-efeso 4:6).
Omiyo ka Nyasaye dwaro ni ji duto obed achiel mar anywolane to wabiro bet
kanyo.
Onenore
ni ji duto moa kuom Adam hi Hawa, kod malaike mane opodho ibiro romo yudo nafas
e piny owacho mar Nyasaye Achiel kuom gik miwuoro en ni wabiro bedo gi
Nyasaye kaka gigo mar roho, Nikech wadwaro mondo waluor Nyasaye kuom
hera ne en kod chikne.
E buk
mokwongo mar muma (Chakruok) wang'eyo ni tho nodonjo e piny kane Adam otimo
richo kendo Nyasaye nowachone; "Inicham kuon gi luwa nyaka idog e lowo, nikech
kanyo emane ogolie. In lowo emane idogie (Chakruok 3:19).
To e buk
mogik mar muma (Fweny) waneno ni onge tho kendo kata sandruok, kata rem nikech
duto biro ka dho. En (Nyasaye) noywenwa pi wang'gi duto, kendo tho
kata ywak kata nduru kata rem ok nochak obedie, nikech gik machon oserumo
(Fweny 21:4, NIV).
Adiera chenro Nyasaye iwuoro kendo en gweth maduong'. Kik bwogi kata iluor moko kuom gik mawelo ma gi wacho nitimore ka watho. Yie Nyasaye kod wachne kendo yie kuom gima owacho kendo ng'e ni obiro tieke. Nikech ondike, bang'e en obed kamano.
q