Jo-kristo ma Kanise Nyasaye

[CB2]

 

 

 

 

   Yesu En ng'a?

 

(Edition 2.0 20020512--20061227)

 

Muma wachonwa ni Yesu e wuod Nyasaye.Jo-kristo mang`eny wacho ni Yesu eng`at mar ariyo kuom Nyiseche.Wuoro kod Roho maler iwacho ni moko ariyo kuom Nyiseche adek.Kata kamano Muma to wacho ni nitie Nyasaye Achiel kende ma Adiera kendo nyaka wan`ge ma ka wadwaro lamo Nyasaye e Roho kod Adiera.

 

 

Christian Churches of God

PO Box 369,  WODEN  ACT 2606,  AUSTRALIA

 

E-mail: secretary@ccg.org

 

 

 

(Oloke ã 2002, 2006 Christian Churches of God, ed. Wade Cox)

(Tr. 2008)

 

Otasni inyalo loki nono kendo ichiwe duto maonge medo kata golo moro. Nying joma goye kod nonro margi kod lendo mar lokogi nyaka riw kachiel. Onge chudo ma ibiro keti etich mar keyo loko gi. Timo rom margi ei loso gi kod ng`iyo itimo maonge chachni.

 

This paper is available from the World Wide Web page:
http://www.logon.org and http://www.ccg.org

 

 


    Yesu En ng'a?

 


Nywol Yesu mabiro nong'ere chon kapok ne otimore. Koro ruoth Nyasaye biro miyou ranyisi machalo kama: Nyako moro osemako ich, kendo obiro nywolo Wuowi; ma obiro chako ni Emanuel (Iasaya 7:14).

 

Kuom hono mar Nyasaye Achiel kende ma Adiera. Nyathi Yesu ne omak ichne kuom chuny maler kendo onywol gi miyo ma dhano, Miriam (Luka 1:26-35; Mathayo 1:23). Iluonge ga mang'eny ji nying mar Meri maok kare. Chwor Miriam niluongo ni Josef to ne ok en wuon Yesu ma adiera.

 

Jonabi isaya nowuoyo kuom morne mar weche nene:

Isaya 9:6-7 Nikech nonywolnwa nyathi, Adiera ibiro miyowa wowi, kendo loch nobed e lwete moluong nyinge ni Jabura mahono, Nyasaye maratego. Wuoro ma nyaka chieng; kendo Ruoth kue. LOchne nobed maduong; kendo kue mokelo nobed maonge giko.Eno obed e kom Daudi; kendo norit pinje gi adiera kod tim makare mondo ogure obed motegno. Chakre kauno nyaka chieng'. Ruoth Nysaye manyalo gik moko duto oseketo chunye mondo otim gigo (KJV).

 

Jatelo mabiro mane owuo kuome malo kanyo gi Isaya ne onywol kar higni 2,000 mokadho e kind dhok kendo ne opiele e kisika dhok. Nywolne ne olandi ne jokwath kaka saa maber mar ma mor maduong' mabiro betie ni ji duto kawuono osenywolnu. Jawar e dala Daudi, en Mesia ma Ruoth (Luka 2:8-12).

 

Yesu nonywole e anywok mar Juda (Achiel kuom thondi 12 mar ogandi jo- Israel e Bethlehem mar piny juda en ndalo mag Herode (Mathayo 2:1). Herode ne en jo-Idumin kata ja-Edom nyakwar Esau, mane joge oloki e din mar jo-Juda higni madirom mia ariyo motelo. Par ni, Esau ne en rude gi Jakobo kendo ne gin yawuot Isaka (Chakruok 26:21-27).

 

Muma ok ohango chieng' mane onywolie Yesu.Ma nigi gima omiyo, nikech ok oningo wamor e chieng' nywolne. Nikech mano, ok oningo wamor ne chieng' nywol ng'ato ang'ata. Ng'e kalatas chienge nywol (Kwan 287). Onyiswa ni wapr tho Yesu, kendo watim kamano e higa ka higa e pasaka. Ma ibi ter matut e kalatas ndalo Nyasaye maler (Kwan CB22).

 

Ji mathoth e ogendni jo-kristo tinende timo nyasi ne nywol Yesu e tarrik 25 mar Desemba. Mano e momiyo ji mang'eny timo krismas onge gimoro amora matimo gi nywol mar Yesu (ng'i kalatas Ang'o momiyo ok wamor ne krismas (No. CB24).

 

Wuod Nyasaye

 

Ji mathoth tinende paro ni Yesu en Nyasaye. Adiera en ni nyasaye, to ok Nyasaye Achiel kende ma Adiera rang kendo Johana 20:27-28). Yesu en kristo (mafulo ni Achiel moyier kata Mesia (Johana 1:41). Wuod Nyasaye e dho mangima (Mathayo 16:16) Eloa e nying Nyasaye e dho Hibrania kend en Mesia mar nyasaye kendo Nyasachwa. Nyingni nomiye Mesia e piny e dho Hibrania mane yahoshua kata yashua. E dho English en Joshua.

 

Yesu en Wuod Nyasaye kendi obogo nyingno gi jomoko mabende yawuot Nyasaye. Yesu iluongo ni "Wuod Nyasaye moloyo" (Mariko 5:7) kata kamano Yesu e wowi achiel ma miderma mar Nyasaye (Mathayo 3:17; Johana 1:18; 1 Johana 4:9).

 

Nitiere Nyasaye achiel, Wuoro kendo Ruoth achiel, Yesu kristo, ma gimora amora nochwe kokalo kuome kendo wadak kokalo kuome (1 jokorintho 8:6). Muma lero maber ni nitie Nyasaye Achiel kende mar Adiera kendo ni nooro Yesu kristo mondo otim tich (Johana 17:3-4). Kor tichne moro ne en bedo jawarwa kendo jareswa (Mathayo 14:33; Johana 8:42; Joefeso 1:7; Tito 2:14).

 

Yesu e yo madhi ka wuoro. Wanyalo mana ng'eyo Nyasaye achiel kende kendo mar Adier kokadho kuom wuode Yesu kristo. Ma e momiyo walemo ne wuoro e nying wuode (Johana 14:12-14; 15:16). Ok walam Yesu, to wuoro kende. Ma nikech chik mokwongo wachoni, kik ubed gi Nyasaye moro to mak mana an (Wuok 20:3) nyaka walam  Nyasaye achiel kende mar adier. E kwonde moko e saa, kata kapok chwech mar roho kod dhano notimore, Nyasaye wuon (Eloa) ne ni kende. Nyasayeni ok nyal tho (1 Timotheo 6:16). To wabiro neno koa e ndiko ni Yesu notho. Koro wang'eyo adieri ni Yesu ok en Nyasaye mang'ongo. Ok en jatelo mogik, kaka wanyalo wacho.

 

Kristo nyisowa ni nobiro koa kuom Nyasaye (Johana 8:42) kuom mano, egimoro amora en eko mar kata noa koa kuom' Nyasaye wuoro (Jorumi 11:36). Wuowi nochweyo gik moko duto kuom teko moa kuom wuoro kaka kit wuoro, wuode nyalo bedo gi nying mar 'Nyasaye. Onyalo yudo duong'machal gi mar Wuoro (Johana 5:22-23) to ok walame kaka Nyasaye Achiel kende mar Adiera. Wuoro duong' moloyo duto (Johana 10:29). Nyasaye nochiw ngima ne wuode (Johana 5:26). Yesu nowacho ni nodak nikech wuoro (Johana 6:57). Ne otimo gima wuoro nedwaro ni mondo otim to ok gima ne odwaro timo en kende owuon.

 

E yo machielo Nyasaye wuoro nochweyo wuowini (mane obedo yesu) kendo gi roho moko bende. Ne ochwegi nene kapok chwech. Adiera, negintie duto kane piny ichweyo.

 

Ayubu 34:4-7, ne nitie ka chweyo piny koso? Nyiso ane, ka en adier ni in ng'ama riek mong'eyo gik moko duto kamano. En ng'a mane opimo bor piny gi lachne? Koso en ng'a mane oywayo tol, kipime? 6 En ng'a mamako sirni mag piny? koso en ng'a mane oketo mise mare? 7 chiengno sulwe nower nokok gi ilo, (KJV)

 

Ndiko nyisowa ni Nyasaye Wuoro (Eloa) ok nyal nen katawinji gi ji (Johana 1:18; 5:37). Ma ok timre ne wuod Nyasaye. Ne en kido mar Nyasaye ma oknere (Jokolosai 1:15), to ne onene kendo owinje gi dhano koro adier wuowi ne ochung'ne wuoro e gik mane owacho gi mane otimo. E ndalo mag muma machon ji noneno kendo owuoyo gi Nyasaye. To ma ne ok Nyasaye Achiel kende mar Adiera. Malaikni gi joote mag Nyasaye kendo gin ema ne owuoyo gi dhano kendo nonegi. Muma wacho ni Adam ne oneno Ruoth Nyasaye e pwodho mar Eden (Chakruok 3:8-19). Ibrahim noneno kendo nowuoyo kod Ruoth (Chakruok 12:7; 17:1-3). Musa noromo kode e got (Wuok 3:2-7) Joshua noromo kode e Jeriko (Joshua 5:13 nyaka 6:2, RSV).

 

Magi ne romo mag adiera. Adieri ne gineno ng'ato kendo negiwinjo wonde. Nitiere gik ma kamano mang'eny ma muma wacho ni ji noneno kendo owuoyo gi Nyasaye. Ma ok nyal bet ni ne en Nyasaye Achiel kende adier, nikech one ng'ama osenene kata winjo dwonde (Johana 5:37) kane Filipo openjo mondo siemne Nyasaye, kristo nowacho; "Ng'ama osenena to oneno wuor" (Johana 14:8-10).

 

Ngima Yesu mokwongo

 

Ng'ama iluongo kaka Nyasaye kendo Ruoth kendo mane one kendo owinji nyaka bed ni en kristo.  Niluonge ni malaika mar Jehova e muma machon (ng'i kalatas Malaika mar Jehova (No. 24)). Muma wacho ni kristo ne nigi ngima kaka roho e polo kapok piny noche (Johana 6:38; 8:23; 58; Jofilipi 2:5-7, RSV).


Johana 17:5 A wuoro, koro miya duong' kabedo kama intie. Ee miya duong' mane an-go kodi kane piny pok obedie ( KJV).

 

 Johana Ja-Batiso wacho maler ni kristo ne otelone (Johana 1:15-18). To muma wacho ni Johana nokwongo ne kristo gi dweche auchiel. KOro ok nyalre ni kristo ne nitie kapok Johana mak mana kane osebedo kodak. Ngima ni, kapok obedo dhano, ne en nyasaye, Elohim (Hibrania) kata theoi (GK). Elohim e wach mochung' ne ng'eny e tho Hibrania mahulo ni Nyasaye kata nyiseche kendo ikete e yawuowi mag roho, mar Nyasaye kod jomoko,
bende. E ndalo machon ji nong'eyo pogruok e kind Nyasaye (Eloe) kod Elohim mane owuok ne ji kendo owuoyo kodgi.

 

Muma manyien bende nyiso koa kuom weche kristo owuon ni ne entie kane pok odok Yesu ma dhano. Adieri nowacho niya" Kane pok onywol Ibrahim to ne antie (Johana 8:58). Owacho ka ni ne osebedo kata kapok Ibrahim nonywol. Omiyo ne en Nyasaye, kendo ne en malaika kata, jater wach ne Nyasaye achiel kende mar Adiera kaka waseneno, mane owuoyo ne Nyasaye Maduong' moloyo (Ng'i kalatas Malaika polo (No. CB28). Kata nobedo dhano. Ng'i kendo kalatas kapok Yesu kristo obedie (No. 243).

 

Ang'o momiyo Yesu nobiro?

Yesu nobiro e piny ni mondo ng'ato ang'ata moyie kuome oyud ngima mochwere (Johana 3:16.). Yesu noyie mondo otho mondo omi joge (kod jo-Nyasaye) ngima mochwere. Adam ne nigi thuolo mar timo ma to notimo richo. Nikech richoni, dhano otam yo mar tudore kod Nyasaye Achiel kende mar Adiera.  Richo pogowa gi Nyasaye Omiyo ka wan joma dongo to nyaka walokre kendo batiswa mondo wayud Rop Nyasaye maler. Yesu nobiro mondo ochiw ngimane (mano ni mondo otho) mondo wayud ngima mochwere kode gi Wuoro kuom thone, dhano nyalo fulo richogi kendo giyud kendo tudruok gi wuoro kokadho kuom Roho maler.

 

Wa duto wabiro tho, tho dhano to wabiro yudo thuolo mar dak kendo. Ok wanyal dak ngima mochwere e ringruok mar dhano, nikech en ngima machiek. Joma otho duto biro chier koa e lietegi (Johana 5:25-26). Nyasaye achiel kende mar Adiera en gi chenro maduong' moloyo ne dhano (1JOkorintho 2:1-16). Wang'eyo kuom chenrone bang' batiso.

 

Ndalo ngima Yesu Ji mathoth ne ok nyalo winjo Yesu kendo newacho ni en jachien (Johana 10:20), kane jodolo kod jotend kanisa ne dwaro nege, joma moko ma jopiny to nohero winje. Ne en gi teko kuome kod mar puonjrene (Luka 19:47-48) newuoro puonjne (Mathayo 7:28-29).

 

Yesu nowuoyo gi ngeche, mano en ni nogano sigendni mane ni gi tiendgi mopondo. Ng'eny ji ne ok nyal winjo tiendgi, kendo Yesu nonyiso mana jopuonjrene gik ma ngechego ofulo (Mariko 4:34) Yesu nohero chiemo kendo yudo madho divai ma en gima ok rach mondo ng'ama ngima otim. To jomoko newacho ni nochiemo kendo ometho mang'eny. Negi luonge ni jawuoro kendo jamer (Mathayo 11:19) nikech gin giwegi ne giber ne gin giwegi.

 

E Mathayo sura 4, Satan notemo Yesu Yesu mondo oyie kendo oti gi chenro machielo mar telo ne piny. "Gigi duto obiro miyi kikuloni piny kendo ilama" (Mathayo 4:9) satan nedwaro ni Yesu okawe kaka nyasaye maduong' kendo jatelo. Yesu nong'eyo ni ma en ketho chik mokwongo kendo nowacho; "Nyaka
ilam mana Ruoth Nyasachi kendo en kende e ma nyaka otine".  Bang'mano satan noweye (Mathayo 4:10-11).

 

ok onego wachik itwa ne weche joma wacho ni Yesu nobiro mondo oketh chik  (Mathayo 5:17-19) kaka kristo kata Mesia, chiw mane ne en dino kar chik mane ochiw (Jo-Hibrania 10:1-18). Chike mag Nyasaye (Chike apar) dong' kendo makawo tinende kaka negi sebedo kagin chakre chwech kendo nyaka dhano mokwongo e puodhe mar Eden.

 

Honni mane Yesu otimo kuom teko mar Rep Nyasaye maler Yesu notimo honni mathoth ka ne pod en e piny. Magi gin matin kuomgi Ng'e e ndiko kendo isom kuom gigi.

 

* Nochango jotuo (Mathayo 4:23-24)


* Noloko opi divai (Johana 2:1-10)


* Nowuoth e wi pi (Mathayo 14:22-33)


* Nokweyo ahiti (Mariko 4:35-44)


* Nong'wonone kendo ochango jaathany (Luka      5:17-26)


* Nochiero Lazaro koa kuom joma otho   (Johana 11:38-44)


* Nogolo jochiende (Mariko 5:1-16)


* Nopidho ji gana abich kod makati abich gi    rech ariyo (Luka 9:10-17)

 

Tho Yesu

Kaka nong'e nene ni Yesu ibi nywol, nong'e kende ni ibi nege kendo obiro chier bang' ndalo adek kod otieno adek e liel (Mathayo 16:21). Bang'e ne obiro dok e polo (Johana 14:2,3).

 

Tho (gur) kod chier mar kristo en gima bere ahinya e sigand dhano. To dinde mathoth tinende ok ong'eyo gini maber Achiel kuom gik magi puonjo kuom tho mar Yesu en ni ne ogure e msalaba. To e dho jo-Uturuki wach mar stauros ochung'ne gima orire kata siro mane jo acheche ne oguro kaka kumgi. Omiyo yesu ne otho adiera e siro to ok en msalaba kuom tero mang'eny ng'i kalatas masalaba Chakruokne kod gima ofulo (No. 39).

 

Mesia ifulo kaka Nyarombo Nyasaye

Johana 1:29-30 kinyne ne oneno Yesu Nyasaye mogolo richo mag piny ni " Neuru e nyarombo Nyasaye ka awcho ni  ng'ato 30. En e jal ma yande awuoyo kuome ka awacho ni ng'ato  biro bang'e man gi duong' moloyo, nikech kano pok obetie en to ne entie ( RSV).

 

Kaka nyarombo Nyaaye yesu ne nyaka negi e saa mowinjore kata kamno ne en mana kaka dhano moro amora motho. WAng'eyo koa kuom ndiko mag ja sigana miluongo ni Josefas (lwenje mag jo-Yahudi, Bk,VI,IX,3) ni nyirombe mag pasaka ninego koa saa mar ochiko nyaka saa mar apar ga achiel (mano en sa 9 nyaka 11 godhiambo) e odhiambo mar
odiochieng' apar ga ang'wen e dwe mokwongo kaluore gi kalenda mar Nyasaye. Dweni iluongo ni Abib kata Nisa. Nyirombe niloso kendo michame e odhiambo mar tarik 15, kata kamano nyarombo mokwongo kende mane oyang' saa 9 odhiambo nipielo e nyim Jadolo maduong' kaka mich mar pasaka kuom weche mang'eny kuom ma rangi kalatas tho mar nyarombo (No. 242).

 

Adiera Yesu notho tarik 14 dwe mokwongo mar kalenda Nyasaye. Notho kar saa 9 odhiambo chieng' tich ang'wen (Wenesday) e higte mar 30CE. Ma ne ndalo mar log kaisar tiberias. Nitiere bagni e dinde man'eny tinende kuom odichieng' mane Yesu othoe. Ma bedo matek ne jogo man gi yie matin. Ok ochuno ahinya mondo wang'e ma sani Gima ber en ni Yesu ne nyaka tho e saa mowinjore e kalenda Nyasaye kok kamano to ok obedo kristo (ng'i kalendda maler mar nyasaye (No. CB20)).

 

Kuom weche mamoko kod nono mar gini dhiye kalatas miyo gur kod chier sa (No. 159).

 

Ji mang'eny ong'eyo ni Yesu notho chieng' tich auchiel (Friday) kendo ni nochiero koa kuom joma otho chieng jumapil. To gima gi prono ok nyalre, kawang'iyo muma malong'o mana kaka joma ne nie ei rech kuom odiochienge adek kod otieno adek e kaka kristo e liel (Mathayo 12:39-41). Wacho ni Yesu nodho chieng' tich auchiel kendo nochier koa e tho e jumapil mane oluwo en gima miriambo, kaka ma kaw mane otieno ariyo (machieng'ni) kendo mane odiochieng' achiel.

 

Yesu notho chieng' tich ang'wen kendo nochier koae tho chieng' mar abiriyo kachieng' podho. Ma ne kapok chieng' jumapil mane odiochieng' mokwongo e juma ochakore. Par ni odiochienge nechakore kendo rumo bang' podho chieng' kata mudho e kalenda Nyasaye. Otieno mar tich ang'wen ne otieno mokwongo, kiluwe gi tich abich ma odiochieng' mokwongo kato tich abich otieno mane otieno mar ariyo, kiluwe gi tich auchiel odiochieng' mar ariyo. Otieno mar tich auchiel ne otieno mar adek kiluwo gi tich abiriyo mane odiochieng' mar adek mane orumo e podho chieng' kata e mudho.

 

Jopuonjre yesu noyie ni Yesu ne en Mesia ma dhano kendo nyakwar Daudi koa e anywola ma Jo-Juda. To ne giparo ni nobiro resogi kendo obiro kaw piny owacho mar Jo-Rumi kendo obiro bedo ruothgi ma pinyni (Johana 6:15; Luka 23:2). Thone ne obwogogi kendo ochwanyogi (Luka 24:21).

 

Jowasike nedwaro nege nikech nowacho ni en ruoth. Kane gikelo Yesu e nyim Plato ne openje ka gin en adiera kendo nodwoke " Lochna ok en mar pinyni... (Johana 18:36). Pilato nopenje,"kara in ruoth? To Yesu nodwoke ni, " An to ne onywola, mi abiro e piny mana ni mondo awuo gi ji" (Johana 18:37).

 

Jo-Yahudi ne ok oyie ni Yesu ne Mesia moor koa kuom Nyasaye Wuoro. Bende ne gigene Mesia mane biro bedo ruothgi kendo jatendgi ma pinyni. Jotend Rumi nogoye kendo nochwade. Pilato nowinjo dwach ji nikech negi dwaro ni mondo oneg Yesu. Ni nyaka okal kuom tho mamos kendo malit. Ma niluongo ni tho e yor gur, kendo nitiyo kode gi Jo-Rumi kod jo Uturuki kuom jongore maricho. Ne en yo malit ne Wuod Nyasaye mondo otho.

 

To yesu nong'eyo kaka kendo saa odhi tho kendo nohero mondo otim ma duto. Notemo siemo jopuonjrene to ne ok ginene ka giam giwinjo.


Luka 9:20:22 Eka nopenjogi ni, " Un to uparo ni an ng'a? Petro nodwoke niya, " In e Mesia mar Nyasaye" 21 bang' mano, nokwerogi matek ni kik ginyis ng'ato ni en ng'a, 22 kowacho, " Wuod Dhano nyaka yud masiche mang'eny kendo jodongo gi jodolo madongo kod jopuonj chik biro dage. Enonege, to chieng' mar adek nochier" (RSV)

 

Ng'i gi Luka 18:31-34.

 

Ochier yesu

Wang'eyo ni nochier Yesu koa e tho (Jorumi 1:3-4). Nodoko Wuod Nyasaye e teko kuom Roho maler kuom chier koa e tho (Jorumi 1:4).

 

Nitiere ranyisi mang'eny masiro chier kristo 1Jokorintho 15:3-8) kod Tich- Joote 1:2,3 koa e Tich Joote 1:9-10 waneno ni Yesu notere e polo. Ne en mikayo mar tho kendo ne en olembe mokwongo (1Jokorintho 15:20,23). Ne otere e polo mondo oyieye gi Nyasaye Wuoro kak Jadolowa maduong' (Johana 20:17). gini sani itimo ne mor mar mich mar Wave Sheaf chieng' jumapil e ndalo mar Pasaka ( ng'i Tim jolawi 23:9-14).

 

Koro kaka wahero malo kanyo, chier ne ok otimore chieng' jumapil gokinyi, kata kamano ji mang'eny pod oyie ni Yesu ne ochier jumapil kendo mano e momiyo gitimo mor mar holiday Easter.


Chakruok mar Easter nobiro e kanisa ndalo mathoth bang'ka yesu nosedok e polo. Wang'eyo koa e muma ni kristo nochier koa e tho chieng' tich abiriyo gotieno, kendo bang'e norito nyaka chieng' jumapil gokinyi koikore dhie e polo.


Johana 20:1 To chieng' jumapil kane piny pod huyuhuyu, Maria nyar Magdala nodhi e liel noyudo ka kidi oseng'iel oko e dho liel (RSV).

 

Loch Nyasaye

Yesu nonywol mondo obed Ruoth eloch, mane Nyasaye wuoro osingo ni obiro gero. LOchne ne ok chalo gi mar piny marach ma tinendeni (Jogalatia 1:4). Omiyo osimbo Daudi mondo otel e od Jakobo (Israel) nyaka chieng'. Lochne ok norum (Luka 1:32).

 

Yesu noyudo Lochno bang' kane Nyasaye Wuoro ose gole e liel (Mathayo 28:18) koro obet e bat kor kachwich mar nyasaye kend en jatelo kendo Ruoth.

 

Yesu ne en kaka dhano moro amora to kata kamano ne opogore mabor. Ne ok en kaka dhano adhana. Ne oteme to ne ok otimo richo (Jo-Hibrania 4:15), notho kendo nochier kendo ongima kendo otiyo tinende. Yesu e wi kanisa. Omiyo odich ong'iyo ji ma Nyasaye Wuoro miye mondo okete e kanisa. Wan e kanisa
nyaka wati bende.Nyaka wangi yawotewa kod jogo manyien ma kristo miyo wa.

 

Wang'eyo ni Yesu norito Sabato kod sepni mag Nyasaye kendo bang' thone jopuonjrene bende notimo kamano. Adier, Yesu gi jopuonjrene norito chike duto mag Nyasaye wan bende nyaka warit chike Nyasaye.

 

Yesu ne en ng'at mapwore, to ne en gi ndalo matin e pinyni. Notho ka en kar higni 33, kendo nonyalo tieko tije mathoth e kindeno. Wach maber en ni yesu, mesia biro duogo kendo mondo oter ne ogendni no koro ok ong'eyo Nyasaye Achiel kende mar Adiera kendo. Ok girito chikene kendo lamo mana nyiseche ma miriambo kendo ibi kumgi mondo dwokgi ir nyasaye Achiel kende mar Adiera e giko.

 

Kaka jo-kristo oningo watem dak kaka kristo nodak. Kuom timo kama wanyalo bedo gi adiera ni wamoro Nyasaye ka bende waikore kaw karwa e loch Nyasaye.

   



q