Christian Churches of God

 

[F040]

 

 

 

 

 

 

 

Insiguro kw’Isezerano Risha : Intangamarara

(Canditswe 1.0 20210509-20210509)

 

Muri make ukwo Isezerano Risha ryatanguye.

 

 

Christian Churches of God

Agasandugu ka posita 369,  WODEN  ACT 2606,  AUSTRALIA

 

Courriel: secretary@ccg.org

 

(Copyright ã 2021 Wade Cox)

(Tr. 2022)

 

Izi nyigisho zishobora gukopororwa no gukwiragizwa k’ubuntu atakiguzi gisabwe mugihe atacongeweko canke atagikuwemwo muri rusangi. Izina ry’ umwanditsi co kimwe n’ibimuranga hamwe n’uburenganzira bw’umwanditsi bisaba kugumizwamwo. Nta kiguzi gisabwa kuri uwo wese ahawe amakopi. Amajambo magufi arashobora kwandikwa mu gusobanura neza no kuyasubiramwo neza mugihe bitononye uburenganzira bw’umwanditsi..

 

 

 

Iki cigwa turagisanga kandi ku buhinga ngurukana bumenyi kuri :
http://logon.org/
na http://ccg.org/

 

 

 

 

Insiguro kw’Isezerano Risha : Intangamarara

 


Intangamarara                             

Twarabonye mu vyanditswe vyera , ivyo tubona vyiswe Isezerano rya Kera, ko Imana yateguye kurema nk’uko yabishaka kandi mu migambi itunganijwe neza. Vyose vyaremwe n’Imana n’Abahungu b’Imana bose barahamagawe niho bari igihe co kurema, nk’uko vyanditswe muri Yobu 38:4-7. Nico twita "Isi ya kera" (2Petero 3:5-6). Iyo si yahindutse Tohu na Bohu, canke yononywe irasibanganywa kubw’impamvu runaka. Yesaya yemeza ko Imana itari yayiremye uku iri ubu (Yesaya 45:18). Ibi vyarasiguwe neza mu Ntangamarara ku nsiguro yerekeye Bibiliya. Mubisanzwe Yobu nico cari Igitabo Cambere ca Bibiliya, canditswe na Mose, canke cashizweho nawe ayobowe na sebukwe Ruweli, umuherezi w’i Midiyani, mu gice ca kabiri c’ubuzima bwiwe igihe yahungira i Midiyani inyuma y’aho yirukanywe muri Egiputa. Ibi n’ukugene vyagenze vyarasiguwe neza mu gisomwa Intangamarara ku Nsiguro ya Bibiliya (F000).

 

Abana b’Imana bose barashobora gushengerera Uhoraho kandi na Satani yarazanana nabo (Yobu 1:6 ; 2:1). Inyuma y’aho isi yononekariye, haciye haba itunganywa rishasha ry’Intwaro (Kol. 1:15) yo mw’Ijuru no kw’Isi ; Eloah yaremye urwego gw’abamarayika (intumwa). Hari elohim yigize ikiremwa tuzi uyu musi ariwe Yesu-Kristo yarungitswe kugira acungure abari kw’isi muri kino gihe nk’uko tubisanga mu kigabane ca 1:2-2:24 co mw’Itanguriro. Mu kigabane ca  3 co mw’Itanguriro, tubona ko Satani yihinduye inzoka akaza guhenda Eva. Kuva ico gihe, icaha carinjiye mw’isi kuva Adamu acumuye , kandi kuv’ico gihe, abantu baciye bandikirwa urupfu kuva aho abavyeyi bacu bari bacumuye ku Mana (soma. Inyigisho Yerekeye Icaha Cambere Igice ca I : Itongo rya Edeni (No. 246) n’ Inyigisho Yerekeye Icaha Cambere Igice ca II : Ab’Urunganwe gwa  Adamu (No. 248)).

  

Inyuma y’aho abantu kw’isi yambere batanguriye kwivanga maze bakarandurwa, Abahungu ba Nowa nibo basubiye kugwiza abari kw’isi. Baragabuwe mu mahanga bahabwa Abahungu b’Imana Mirongirindwi, maze ihanga rya Isirayeli kubera ritari bwo ribeho, ryaciye rihabwa ya elohim yahavuye iza munyuma yitwa Mesiya. Ibi tubisanga mu Gusubira mu vyagezwe 32. Ku murongo 8, tubona ko amahanga yahawe Abana b’Imana muri vya bitabo bitanu vyambere LXX no munyandiko zatowe mu kiyaga cakamye MMM. Ibi vyarahinyujwe kandi birashimikirwako muri Bibiliya yitwa RSV. TM yarahinduwe mu manyanga muri Receptus kugira hasomwe ko ar’Abana ba Isirayeli.

 

Mu Ntangamarara ku nsiguro ya Bibiliyaro, turabona intumbero y’Irema (Abatoranijwe bagereranywa nka Elohim (No. 001) ; Umugambi w’Agakiza (No. 001A)  n'Isezerano ry’Imana (No. 152) ryo rifatanye n’Ivyagezwe vy’Imana (L1)).  

 

Igihe c’umwanya wagenewe Irema carateguwe gishikirizwa Ingabo z’ijuru muri make. Hakaba igihe c’umwanya wagenywe uhabwa abavugishwa n’Imana, nk’uko tubibona muri ibivyigwa Ibiringo Bikurubikuru vy’Urukurikirane gw’Ibihe (No. 272);Urukurikirane gw’Intambara z’Isi Yose n’Abami bo mu Buseruko (No. 272B) no mu rukurikirane Ingoma y’Abami: Ingoma y’Abami Igice ca I : Sauli (No. 282A); Ingoma y’Abami Igice ca II : Dawudi (No. 282B);  Ingoma y’Abami Igice ca III : Salomo n’Urufunguruzo gwa Dawudi (No. 282C) ; Ingoma y’Abami Igice ca IIIB : Umuntu nk’Ingoro y’Imana  (No. 282D).

 

Umwe wese mu bavugishwa n’Imana yarerekana igice runaka c’ubuhanuzi bugenewe igihe categuwe. 

Ezekiyeli na Daniyeli bategerezwa guhuza urukurikirane rw’ivy’Imisi y’Imperuka (soma. Ikomvomvorwa rya Egiputa : Ubuhanuzi bw’Amaboko Avunitse ya Farawo (No. 036), n’ Ikomvomvorwa rya Egiputa Igice ca II : Intambara zo mu Misi y’Imperuka  (No. 036_2)). 

 

Daniyeli yahawe urukurikirane gw’ingoma n’ubwami bw’intwaro mbi canke ububabuloni, co kimwe n’ubuhanuzi bw’isubirakwubakwa n’isenyurwa ry’Ingoro n’ivy’Ingoro nsha y ‘Imana yo muburyo bw’impwemu, iyo Ngoro niyo twebwe, gushika mu misi y’imperuka n’ukugaruka kw’Umwami wacu Yesu Kristo n’Ingabo zo mw’ijuru (soma. Insiguro yo kuri Daniyeli (F027, F027i ; F027ii ; F027iii ; F027iv ; F027v ; F027vi ; F027vii ; F027viii ; F027ix ; F027x ; F027xi ; F027xii ; F027xiii).

 

Yeremiya yahawe ubushobozi bwo kwubwka no gusambura kandi yarerekanye neza ivy’ukugaruka kwa Mesiya, n’ishirwa mu Rushengero ry’Abera n’ikimazi ca Mesiya. Ni yo mpamvu abavugishwa n’Imana bari bazi igihe Kristo yotegerejwe kuba mu Ngoro kandi bakaba bari bahari bamwiteze.

 

Yeremiya kandi yarahawe ibijanye n’ubuhanuzi bwanyuma kuri Dani Efurayimu muri Yeremiya 4:15-27 n’ukurandurwa kwa nyuma imbere ya ya nganji y’ikimpumbi. Ubwo buhanuzi bwarasobanutse igihe c’Ukwigir’umuntu kwa Mesiya, niyo ntandaro y’ibibazo vyerekeye ukumenya nimba yariwe "wa muvugishwa" ivyanditswe vyavuga.

 

Co kimwe, n’uwavugishwa n’Imana Yesaya yaravuze ivy’ukugaruka kwa Mesiya n’ivy’ikimazi ciwe mu gikorwa ciwe. Yaravuze kandi ukwicwa n’ugusubirizwa kwabo. Yaravugishijwe ivy’Ukuvayo kwa Kabiri (ch. 65) n’ivugururwa ariyo mpamvu ivyagezwe n’ikirangamisi bitegerezwa kwubahirizwa no gukurikizwa abatabikoze bakicwa (Yesaya 66:23-24). Nico gituma Yesaya yahimbuwemwo kabiri mu buryo bw’ubuhanuzi bigakorwa n’abaherezi, kububasha bw’Abadayimoni (soma. Urupfu gw’Abavugishwa n’Imana n’Abera (No. 122C)).  

 

Abavugishwa Cumi na Babiri nibo botegerejwe kuvuga ivy’urwo rutonde rw’ubwami, n’igihe canyuma kuva mu kinjana ca XXe na XXI ni bo bavuze n’ubuhanuzi bw’igihe c’ukugaruka kwa Mesiya.

 

Urutonde gwa Bibilia rushingiye ku Misi Ndwi yo mw’iyinga, kuva ku musi wa Mbere w’iyinga, ku wa mungu, gushika ku mpera y’imisi Itandatu y’irema, ariho bita vendredi ku gahwibi, ico twita mu kinofunofu FCNS (Fin du Crépuscule Nautique du Soir), n’Isabato yo ku musi w’Indwi ari yo nganji y’Ikimpumbi ya Mesiya. Ku mpera y’iyo myaka Ibihumbi Bitandatu, Mesiya azogaruka yugaranire abadayimoni ikuzimu  (Tartaros) hama Imana izozura Abera ibahindure ibiremwa vy’impwemu m’Umuzuko wa Mbere (No. 143A), hama hazoca hatangura umusi w’Indwi ari yo ya Myaka Igihumbi yanyuma irimwo ama Yubile Mirongwibiri, kuva muri 2027 gushika muri 3027, igihe  Umuzuko wa Kabiri (No. 143B) uzoberako. Ni yo mpamvu abadayimoni bashinze dimanche nk’umusi wejejwe wo kw’iyinga mu gusenga Bayali baca bawuzana [bawushira] mu Bakristo kugira bonone Umugambi w’Agakiza mu mitima y’ab’isi.

 

Umuzuko wa Kabiri n’Urubanza rw’Intebe Nini Yera (No. 143B) bizoba mu kiringo c’imyaka 100 dusanga muri Yesaya 65:20. 

 

Ivyagezwe n’Ubuntu

Abavugishwa n’Imana baratahura ko Ivyagezwe vyari bikenewe nk’ukuri, mugabo ko vyokwitondewe ar’ukwo Mpwemu Yera atanzwe. Ico gihe, Mpwemu Yera yatanzwe gusa ku ndongozi n’abavugishwa naho nyene biyobowe n’Imana. Abahanuzi baratahura ko vyociye ku kimazi ca Mesiya atagira icaha, uwo akaba yotegerejwe kuva ku gishitsi ca Yakobo  (Guharura 24:17), Mpwemu Yera yotegerejwe guhabwa abari kw’isi kubw’Ubuntu bw’Imana. Abahanuzi bari batahura neza ko batikorera ahubwo bakorera abera batoranijwe. Petero arabivuga muri 1Petero 1:10ff mu  Nsiguro yo kuri 1Petero (F060).

 

Izo ndinganizo zirasiguwe neza mu Intangamarara (F000)Mu nyigisho zivuga kuri Mpwemu Yera n’igikorwa c’Ubuntu n’Ivyagezwe ari zo (No. 117) (No. 082) (No. 096) (No. 096B) (No. 200).

 

Tuzobona bukebuke mu bisomwa ukugene ubuhakanyi canke ugusenga Bayali vyagiye vyinjira mw’ishengero bigatangura kwonona inyigisho z’ukuri na canecane ikinyoma kivuga ko Paulo n’intumwa bakuyeho (bahanaguye) ivyagezwe (soma. Paulo : Igice ca I Paulo n’Ivyagezwe (No. 271)).

 

Ivyanditswe Vyera biratomoye : Kuva aho Mesiya azogarukira, Isi yose izitondera Ivyagezwe vy’Imana (L1). Abantu bazitondera  Ikirangamisi c’Imana (No. 156). Bazohatirwa kwubahiriza Isabato n’Imboneko z’Amezi abatazovyubahiriza bazicwa (Yesaya 66:23-24), n’Imisi Mikuru y’Uhoraho (Zekariya 14:16-19) bazicwa kandi na vya biza vyatera muri Egiputa. Kandi ni nk’uko, amahanga yose azokwihana ubuzimire bwose buva i babuloni n’ivy’ugusenga Izuba n’Inyenyeri, harimwo n’ivyo gusenga kuwamungu(dimanche), Noël na  Easter/Pasika z’Ikinyoma (No. 235).

 

Twarabonye mu Vyanditswe Vyera kandi tuzobona mu bisomwa vy’Intumwa ko ari vy’ukuri Mesiya yahaye Amabwirizwa Mose ku musozi Sinayi kandi ko we, intumwa n’Ishengero ry’ukuri ry’Imana bitondeye Ivyagezwe kuva kera kandi ko bagiye bicwa n’abiyita Abakristo ataribo kubw’ivyo n’ukwubaha kwabo.  

 

Ivyanditswe Vyera mw’Ishengero ryari riyobowe n’Intumwa.

Ivyanditswe Vyera bitangurira kubitabo vyiswe Canon nk’uko vyashizweho kandi bigatunganywa kuva Ezira apfuye mu mwaka wa 323 IIC (imbere y’igihe cacu) (soma. Bibiliya (No. 164)). Iki gisomwa kiri mu giheburayo carabitswe mu Ngoro gushika ku Ntambara y’Abaroma n’Isenyurwa ry’Urushengero (No. 298). Ibi bitabo vyaranditswe kandi mu kigiriki bikozwe n’abantu Mirongwirindwi (LXX) ahitwa Alexandrie kugira bishirwe mu bubiko bw’ibitabo bwo muri ico gisagara kw’itegeko rya Farawo. Ibindi Bitabo vyitwa Massorétique (TM) vyanditswe inyuma y’isenyurwa ry’Urushengero. Gutyo rero, Kristo n’ishengero bakoresheje ivyo bitabo vyiswe la Septante (LXX) n’ibindi vyari vyanditswe mu giheburayo n’iki arameyene. Mu mwaka wa 70 IC (igihe cacu), ivyo vyanditswe vyaratwawe n’Abaromani bijanwa i Roma vyagiye gusubizwa mu kinjana ca gatatu (IIIe siècle). Igihe vyasubizwa, basanze hari vyinshi vyahinduwe babigereranije n’ivy’abigisha bitwa aba rabini (les rabbins) bakoresha ico gihe. Ukwo kubihindagura kwarabandanije gushika n’ubu, ndetse n’ibisomwa vyo mw’Isezerano Risha (NT). Turafise ubu inyandiko zerekana muri kahise ivyo bagiye barahindagura wisunze ivyanditswe vy’intango ya vyose ari vyo vy’ukuri. (soma. Amanyanga n’Ivyongewemwo/Amakosa mu Gusobanura Bibiliya (No. 164F).                  

(soma kandi Ivyitwa ko Binyuranye muri Bibiliya (No. 164B) ; Abahakanyi Basambuye Igikristo mu Gukoresha Nabi Ivyanditswe Vyera (No. 164C) ; Ukugwanya Ivyagezwe vy’Imana kw’Abahakanyi (No. 164D) ; Ihindurwa ry’Umubatizo bigizwe n’Abahakanyi (No. 164E) ; Amanyanga n’Amakosa y’Insobanuro ku bijanye n’Ikibanza ca Kristo (No. 164G)).

 

Mu kiringo c’ikinjana ca mbere, ntanumwe mu ntumwa yigeze aja kure y’Ivyagezwe canke Ugushingintahe, nk’uko tuzobibona mu vyanditswe (soma kandi Matayo 5:17). N’ivyankenerwa gutahura ko Ishengero ry’Abakristo ubwaryo ryagumye ryitondera Ikirangamisi co mu Ngoro, harimwo n’Amasabato, n’Imboneko z’Amezi, n’Imisi Mikuru, hari n’Ingaburo Yera yo kuwa 14 Abibu, Pasika n’Umusi mukuru w’Imitsima Itambiwe kuva kuwa 15 gushika kuwa 21 Abibu, hanyuma Pentekoti canke Umusi mukuru w’Amayinga kw’Isabato na dimanche, cokimwe n’Umusi mukuru w’Inzamba,  Umusi mukuru w’Impongano n’Imisi mikuru y’Insago mu Kwezi kw’Indwi (soma. Ikirangamisi c’Imana (No. 156)).

 

Tuzobona ko kandi kuva Kuvyanditswe Vyera co kimwe n’Isezerano Risha ko atanahamwe higeze hafutwa Ivyagezwe cank’intahe, kandi ko abavugishwa n’Imana bavuze neza ko Ivyagezwe, harimwo n’Ikirangamisi c’Imana (No. 156), bizosubizwaho igihe Mesiya azoba agarutse, kandi nk’uko Kristo yabivuze, Ivyanditswe ntibishobora guhinduka (Yohana 10:34-36). Ijambo ijuru n’ijambo umuriro utazima ntagaciro yari afise mw’Ishengero rya mbere ry’Intumwa canke ryo mu kinjana ca kabiri, mbere n’i Roma, kandi nk’uko Justin Martyr (circa. 154 EC) avyerekana, umuntu wese avuga ko iyo umuntu apfuye aja mw’ijuru, uwo ntiyaba ari Umukristo (Dial. LXXX). Izo zari inyigisho z’abigira abakristo atari bo cane cane abava mubapagani bahora basenga Bayali.

 

Ntavyo gusenga kuwamungu vyigeze bibaho mu bakristo gushika aho Roma itanguriye kumenyereza abantu kubangikanya Isabato no kuwamungu mu mwaka wa 111 IC, kandi ibi babigira kugira banezereze abasenga Bayali ya Attis na Mithra canke abasenga Sol Invictus Elagabal no kugira bikwegereko abantu. Co kimwe, n’Amapasika yari ibirori vy’imana y’ingore yitwa Easter yashinzwe imbere y’umwaka wa 154 i Roma, ku witwa Anicetus, kandi ukwo gusenga kwavuye ku Mpari mu ba Quartodécimanes (No. 277) hamwe no gucanamwo vyatumwe na Victor mu mwaka wa 192 IC i Roma. Ivyo vyatumye habaho  Intambara z’Abemera Imana Imwe/Abemera Ubutatu (No. 268). Kandi burya, ivyo ntivyigeze binabaho mw’Ishengero ryo mu Kinjana ca Mbere. Ibitabo vyandikwa ubu bagerageza kurondera ukwo bokwerekana ko mw’Ishengero ryo mu kinjana ca mbere boba barasenze dimanche kugira bazimize abantu, co kimwe no muzindi nyigisho zabo soma  Ububiri n’Ubutatu Bweranda (No. 076)   Dithéisme (No. 076B). Kuva mu kinjana ca kane IV, aba Athanaziyene, aribo bahavuye bizera ubutatu kuva mu kinjana ca gatanu V, baciye batangura gutoteza Ishengero ry’Abasenga Imana Imwe y’Ukuri (soma. Igikorwa c’Ibwirizwa rya Kane mu Mashengero Yubahiriza Isabato (No. 170)).

 

 

 

q