Makanisa ya Kikristo ya Mungu
[F039]
Maoni juu ya Malaki
(Toleo la 2.0 20141108-20230730)
Sura ya 1-4
Christian Churches of God
PO
Box 369, WODEN ACT 2606,
AUSTRALIA
E-mail: secretary@ccg.org
(Copyright © 2014, 2023 Wade Cox)
(tr. 2023)
Karatasi hii inaweza kunakiliwa kwa uhuru na
kusambazwa ikiwa imenakiliwa kwa jumla bila mabadiliko au kufutwa. Jina la
mchapishaji na anwani na ilani ya hakimiliki lazima iwekwe. Hakuna malipo
yanayoweza kutolewa kwa wapokeaji wa nakala zilizosambazwa. Nukuu fupi zinaweza
kujumuishwa katika nakala muhimu na hakiki bila kukiuka hakimiliki.
Karatasi hii inapatikana kutoka ukurasa wa mtandao wa dunia
nzima:
http://www.logon.org and http://www.ccg.org
Utangulizi
Andiko hili la
Malaki ni andiko la mwisho la Kanuni ya Agano la Kale. Mtindo wake pia unatoa
mwanga juu ya umaliziaji wa kitabu cha Zekaria.
Mathayo 23:35
inasema kwamba Zekaria aliuawa kati ya hekalu na madhabahu. Aliuawa bila
kutarajia na makuhani, akasimamisha kazi yake.
Mathayo 23:33-35
33Enyi nyoka, ninyi wazao wa nyoka, mtaepukaje hukumu ya jehanamu? 34 kwa sababu hiyo mimi nawapelekea ninyi manabii na wenye hekima na waandishi, ambao baadhi yao mtawaua na kuwasulubisha, na baadhi yao mtawapiga viboko katika masinagogi yenu na kuwatesa kutoka mji hadi mji, 35 ili ije juu yenu damu yote ya haki iliyomwagika duniani. damu ya Abeli asiye na hatia hadi damu ya Zekaria, mwana wa Barakia, ambaye ninyi mlimwua kati ya patakatifu na madhabahu.(RSV)
Kristo anazungumza
na makuhani na hili ni jambo la maana sana. Inaonyesha kwamba Zekaria aliuawa
kwa njia isiyofaa. Zekaria 1:7 inaonyesha kwamba alikuwa Zekaria mwana wa
Berekia, mwana wa Ido, nabii. (Ona Josephus, Wars of the Jews, 4.5.4 kwa
maelezo, pia maelezo ya chini ya Bullinger.) Hili linatajwa linapotokeza tatizo
katika Malaki na Zekaria.
Tunaye Zekaria
mmoja aliyeuawa kwa kudaiwa miaka 800 hapo awali. Zekaria Nabii aliuawa miaka
400 hapo awali na kisha miaka 34 baada ya hii Zekaria wa tatu, mwana wa Baruku
ambalo ni tatizo kubwa sana. Kumbuka pia kwamba Isaya alikatwa nusu na watu
hawa. Watu hawa hawana heshima kwa manabii wa Mungu. ‘Watu hawa’ ni yeyote
anayesimamia mfumo wa kidini au wa kanisa katika mfumo mkuu wa jamii. Kanisa
tunaloliona na tunaliheshimu sio kanisa kuu na hawa wapapa wanaungwa mkono na
Wajesuiti wanaoua kwa mapenzi.
Katika sura za
mwisho za Zekaria kuna mabadiliko kidogo ya mtindo na kinachodhaniwa ni kwamba
Malaki alichukua majukumu na kuanza kuandika na kumaliza sura chache za mwisho
za kazi ya Zekaria na kisha akafunga Canon kwa kitabu chake, ambacho baadaye
kikawa. kitabu cha mwisho cha Canon kuandikwa. Ilikuwa ni kifo cha Alexander
the Great ambacho kilikuwa sawa na 323 KK. Ezra mwandishi akafa wakati huo huo.
Sedum Olam Rabbah inasisitiza kwamba waliishi wakati mmoja katika vifo vyao.
Kisha wakakusanya Kanuni za Agano la Kale kutoka wakati wa kifo hiki mwaka 323
KK. Vitabu viliorodheshwa na kuchapishwa na kutumwa kufikia 321 KK.
Malaki ni mmoja wa
wale sita wasio na tarehe kati ya wale kumi na wawili wanaoitwa Manabii Wadogo.
Kitabu chake kinaonyesha kwamba ibada ya Hekalu pamoja na dhabihu zake
zilirejeshwa kikamilifu lakini utaratibu wa kiibada na unafiki ambao ulifikia
kilele katika siku za huduma ya Bwana wetu ulionekana kwa bidii katika kazi
wakati wa Malaki. Mara tu mivuto inayozuia ya Ezra na Nehemia ilipoondolewa
ndipo ufisadi ulianza na vita viliendelea kwa kasi kama inavyothibitishwa na
Malaki 1:7-8 na 3:8 nk.
Bullinger ana
makosa hapa. Wakati Ezra alipokufa, haikuwa suala la Malaki kisha kutazama
kuzorota; Ezra alikuwa anakufa wakati uharibifu ulipokuwa ukifanya kazi na
Malaki alikuwa akifanya uchunguzi kabla ya Ezra kufa kwa sababu Canon ilikuwa
imefungwa na kazi ya Malaki, kama haikuandikwa kabla ya kifo cha Ezra,
haingejumuishwa na kukubaliwa kama mmoja wa Manabii Kumi na Wawili. .
Ilieleweka kuwa unabii wa mwisho kutoka kwa Malaki na Ezra hadi Yohana
Mbatizaji. Kulikuwa na baadhi ya manabii wakitenda kazi kanisani lakini hakuna
hata mmoja wao aliyepokea maelekezo kutoka kwa Bwana kuhusiana na jambo lingine
lolote la kurekodiwa. Kulikuwa na manabii Hekaluni ambao walijua kwamba Kristo
angezaliwa na walijua siku ile ile ambayo angewasilishwa Hekaluni na walikuwa
wakingoja kumwona akiwasilishwa na Yusufu na Mariam mbele ya Kuhani Mkuu na
Ukuhani wa Hekalu. Mtu alikuwa ameokolewa maisha yake ili aweze kuwapo
kumshuhudia Masihi kama Mungu alivyompa kibali. Kwa hiyo unabii haukukoma bali
agano lililoandikwa la Biblia lilisimama.
Mtindo wa sura
chache za mwisho za Zekaria ni mtindo uleule wa Malaki na unatofautiana na sura
za kwanza na inadhaniwa kwamba Malaki alimaliza kitabu cha Zekaria, wakati
Zekaria alipouawa kati ya Hekalu na madhabahu. Zekaria alikuwa nabii mkuu na
kazi yake ni muhimu sana, hata hivyo makuhani hawakufikiria kumuua, kwani
hawakufikiria kumuua Isaya. Walimwogopa Samweli na pia Eliya lakini wangewaua
“kwa tone la kofia.”
Shida moja tuliyo
nayo ni kwamba mpangilio wa matukio wa Bullinger sio sahihi. Tunaangalia mwaka
wa 323 KK kama kifo cha Ezra na kuzaliwa kwa Masihi ni katika ca. 6 KK, kipindi
cha miaka 317 hivi. Wanasema kwamba kurudishwa huko katika mwaka wa Artashasta
kulikuwa miaka 400 na hilo si sahihi. Mfuatano wa matukio wa Bullinger si
sahihi na tunahitaji kufahamu ukweli huo. Mfuatano wa wakati na utawala wa
wafalme unaeleweka vyema zaidi sasa kuliko wakati Bullinger alipokuwa
akiandika. Katika miaka 130 iliyopita tumekua katika maarifa sana. Kwa mfano,
anaweka tarehe ya mwisho ya Ezra kuwa 1 Nisani 403 KK, wakati Hekalu
lilipojengwa upya mwaka 419 KK na Nehemia alirudishwa katika juma la 7 la miaka
ambayo ni miaka 49 baada ya 419. Ezra alikufa mwaka 323 KK, sio 403. Kwa hiyo
tarehe hizi ambazo utazipata kwenye Companion Bible ni za makosa.
Malaki Sura ya 1-4
Sura ya 1
1 Neno la Bwana kwa Israeli kwa kinywa cha Malaki. 2 “Nimewapenda ninyi,” asema Yehova. Lakini ninyi mwasema, Umetupendaje? Je! Esau si nduguye Yakobo? asema BWANA. "Lakini nimempenda Yakobo, 3lakini nimemchukia Esau; nimeiharibu nchi ya vilima yake, na urithi wake nimeuacha uwe mbweha wa nyikani." 4 Ikiwa Edomu watasema, “Tumebomolewa, lakini tutajenga upya magofu,” asema Yehova wa majeshi, “Watajenga, lakini mimi nitabomoa, mpaka waitwe nchi mbaya,+ watu ambao Yehova amewakasirikia. milele." 5Macho yako mwenyewe yataona haya, nawe utasema, BWANA ni mkuu, kupita mpaka wa Israeli. 6 "Mwana humheshimu baba yake, na mtumishi humheshimu bwana wake. Basi ikiwa mimi ni baba, heshima yangu iko wapi? Na kama mimi ni bwana, hofu yangu iko wapi? Asema Bwana wa majeshi kwenu, enyi makuhani Mnalidharau jina langu, mwasema, Tumelidharauje jina lako? 7Kwa kutoa chakula kilichotiwa unajisi juu ya madhabahu yangu, nanyi mwasema, Tumeitiaje unajisi? Kwa kufikiri kwamba meza ya Mwenyezi-Mungu inaweza kudharauliwa.8Mnapotoa wanyama vipofu kuwa dhabihu, je, hilo si jambo baya?Na mnapotoa sadaka za vilema au wagonjwa, je, hilo si jambo baya?Mpeni mkuu wa mkoa huo, je! ninyi au kuwaonyesha upendeleo?’ asema Yehova wa majeshi.’ 9 “Na sasa mwombeni Mungu kwa upendeleo, ili apate kutufadhili.” Je! 10Laiti angekuwapo mtu miongoni mwenu ambaye angefunga milango, ili kwamba msiwashe moto bure juu ya madhabahu yangu, mimi sina furaha nanyi, asema BWANA wa majeshi, wala sitakubali dhabihu kutoka mkononi mwenu. 11Kwa maana tangu maawio ya jua hata machweo yake jina langu ni kuu kati ya mataifa, na katika kila mahali uvumba hutolewa kwa jina langu na sadaka safi, kwa maana jina langu ni kuu kati ya mataifa, asema BWANA wa majeshi. 12Lakini mnalitia unajisi mnaposema kwamba meza ya BWANA imetiwa unajisi, na chakula chake kimedharauliwa.’ 13 “‘Ni jambo la kuchosha jinsi gani,’ mwasema, nanyi mnanidharau,” asema Yehova wa majeshi. Mnaleta kitu kilichochukuliwa kwa jeuri au kilema au mgonjwa, nanyi mnaleta kama sadaka yenu! Je, nikubali hilo kutoka kwa mkono wako? asema BWANA. 14Na alaaniwe mnyang'anyi aliye na dume katika kundi lake na kuweka nadhiri na kumtolea Mwenyezi-Mungu dhabihu iliyo na dosari; kwa maana mimi ni mfalme mkuu, asema Bwana wa majeshi, na jina langu laogopwa katika mataifa. (RSV)
Nia ya Sura ya 1
Hapa ndipo Kanisa
la Mwenyezi Mungu lilipofikia mwishoni mwa kipindi cha Armstrongite. Hakuna mtu
ambaye angefanya chochote bure. Hii ni sababu mojawapo ya CCG kutokuwa na
huduma inayolipwa, kwa sababu andiko hili katika Malaki linaonyesha mahali
lilipofikia na kile ambacho Kristo alikuwa anakilaani na mfumo uliokuwa umeoza
na hakuna mtu aliyefanya kazi kwa ajili ya upendo wa Mungu. Ilikuwa ni
biashara. Mungu aliwatawanya alipokuwa akitawanya Hekalu. Aliwatuma Kristo
alipokuwa na umri wa zaidi ya miaka 30. Alifanyika Kuhani katika Yubile ya 27
CE na kutoka 28 CE alianza misheni yake na kanisa lilianzishwa. Iliendelea kwa
Yubile 40 na iko katika awamu ya mwisho ya yubile ya mwisho sasa, Yubile ya
120.
Mnamo 1987 Joseph
Tkatch alisema katika safari yake yote nchini Marekani, na duniani kote, kwamba
tulikuwa kwenye Ufunuo sura ya 11, mstari wa 1 na 2, na kwamba Mungu alikuwa
ameanza kupima Hekalu la Mungu. 1987 ulikuwa mwanzo wa miaka 40 ya mwisho ya
Yubile hii na mwanzo wa parole au hukumu hadi 2027. Ilikuwa mwaka wa tatu wa
kalenda takatifu.
Sura hii ya kwanza
ya Malaki inaendelea katika unabii kutoka 27 CE, kupitia kifo cha Kristo,
Pentekoste, miaka 40 hadi uharibifu wa Hekalu la Yerusalemu na mtawanyiko wake
kamili ambao ulianza kutoka 70 CE. Kanisa liliingia katika tatizo lile lile
katika miaka 40 iliyopita na hilo lilianza 'kizazi hiki,' neno ambalo Kristo
anatumia katika Injili akisema kuwa 'kizazi hiki' hakitapita hadi Masihi
atakapokuja na kuharibu mataifa ya dunia na. huwaleta utumwani chini ya
mabakuli ya ghadhabu ya Mungu. “Kizazi hiki” kinachorejelewa na Kristo kilianza
mwaka wa 1987.
vv. 11-14
Maendeleo yote ya kanisa na Mafarisayo, maendeleo ya Masadukayo katika mfumo wa
Hekalu na kuanguka kwao kulitokea na Masihi. Baada ya kifo cha Kristo
Masadukayo na makundi katika Hekalu yalianza kuongezeka na kuwa mafisadi zaidi
na zaidi. Vivyo hivyo kanisa likazidi kuharibika. Tendo la kusimamisha
Pasaka/mkate Usiotiwa Chachu kuendelea kwa muda wa siku saba kamili kuanzia
1965 ni dalili ya hili. Kufikia 1967 haikuwa mahali popote ilipohifadhiwa na
Kanisa la Mungu. Hii ilikuwa ni sehemu ya tatizo la kuondoa dhabihu na ibada
ifaayo ya Mungu. Inafuatia kutoka kwa yaliyotokea wakati wa Kristo na yale
yaliyotokea baada ya kifo cha Ezra hadi kwa Kristo ambapo ilizidi kuwa mbaya
zaidi na kisha miaka 40 ya toba iliyotengwa kutoka kifo cha Kristo hadi 70 CE
ilitoa ukuhani wote hukumu yao katika mwisho wa Kipindi cha Hekalu.
Kipimo sasa
kinahusika na Makanisa ya Mungu na ukuhani wao umehukumiwa sasa.
Sura ya 2
1“Na sasa, enyi makuhani, amri hii inawahusu ninyi. 2Kama hamtaki kusikiliza, msipotia moyoni ili kulitukuza jina langu, asema Bwana wa majeshi, basi nitawaletea laana, nitazilaani baraka zenu, naam, nimekwisha kuzilaani, kwa sababu ninyi hamkuzitia moyoni.3Tazama, nitakemea uzao wenu, nitapaka nyuso zenu mavi, mavi ya sadaka zenu, nami nitawatoa nje ya nchi. 3Angalieni, nitakemea uzao wenu, na kuwapaka nyuso zenu mavi, mavi ya sadaka zenu, nami nitawatoa ninyi mbali na uso wangu. 5 Agano langu pamoja naye lilikuwa agano la uzima na amani, nami nilimpa mambo hayo ili apate kuogopa, naye akaniogopa, akalicha jina langu.’ 6 Mafundisho ya kweli alikuwa kinywani mwake, na uovu haukuonekana midomoni mwake.Alitembea pamoja nami kwa amani na unyofu, na aliwageuza wengi kutoka katika uovu.7Kwa maana midomo ya kuhani inapaswa kulinda maarifa, na watu watafute mafundisho kutoka kinywani mwake; yeye ni mjumbe wa BWANA wa majeshi. 8Lakini ninyi mmekengeuka kutoka njiani; umewakwaza wengi kwa mafundisho yako; mmeliharibu agano la Lawi, asema BWANA wa majeshi; 9nami ninawafanya kuwa mtu wa kudharauliwa na kufedheheshwa mbele ya watu wote, kwa kuwa hamkuzishika njia zangu, bali mmeonyesha upendeleo katika maagizo yenu.” 10Je, sisi sote hatuna baba mmoja. ?Je, si Mungu mmoja aliyetuumba? Kwa nini basi sisi kwa sisi ni wasio waaminifu, na kulitia unajisi agano la baba zetu? 11Yuda amekosa uaminifu, na chukizo limefanywa katika Israeli na katika Yerusalemu; Ampendaye na ameoa binti ya mungu mgeni.” 12BWANA na amkatilie mbali kutoka katika hema za Yakobo, kwa ajili ya mtu afanyaye jambo hili, kwa kushuhudia au kujibu, au kuleta dhabihu kwa BWANA wa majeshi! mnafanya hivyo tena, mnaifunika madhabahu ya BWANA kwa machozi, kwa kulia na kuugua, kwa sababu yeye hatazi tena sadaka hiyo, wala haikubali tena mikononi mwenu. agano kati yako na mke wa ujana wako, ambaye umekosa uaminifu kwake, ingawa ni mwenzako na mke wako kwa agano. 15Je, si yule ambaye Mungu alituumba na kutuwekea roho ya uhai? Na anatamani nini? Uzao wa kumcha Mungu. Basi jihadharini nafsi zenu, wala mtu ye yote asimkosee mke wa ujana wake. 16 "Kwa maana mimi nachukia talaka, asema Bwana, Mungu wa Israeli, na kufunika vazi la mtu kwa udhalimu, asema Bwana wa majeshi. 17Mmemchosha Yehova kwa maneno yenu. Lakini ninyi mwasema, Tumemchosha jinsi gani? Kwa kusema, "Kila atendaye mabaya ni mwema machoni pa BWANA, naye anapendezwa nao." Au kwa kuuliza, "Yuko wapi Mungu wa haki?"
Nia ya Sura ya 2
vv. 1-2 Andiko hili linaelekezwa kwa ukuhani na ukweli kwamba sikukuu zao
zimeharibiwa kabisa. Armstrong na Kanisa la Mungu walianzisha Kalenda ya Hillel
ambayo ilitoka kama kalenda ya Kiyahudi mwaka 358 BK. Haikuwepo hadi wakati huo
lakini kuahirishwa kulianzishwa kwa udanganyifu kutoka kwa kuanguka kwa Hekalu.
Kwa hiyo sio tu kwamba Yuda ilitabiriwa hapa katika Malaki kuchafua sikukuu na
kuzifanya kuwa za kudharauliwa bali pia Kanisa la Mungu katika siku za mwisho
chini ya Armstrong lilikuja kuwa mfumo wa uasi ukitumia kalenda potovu kama
Yuda walivyofanya. Mwisho wa mfumo wa Sardi chini ya Herbert Armstrong ulikuwa
fisadi zaidi kuwahi kushika wadhifa katika Kanisa la Mungu. Theolojia ilikuwa
mbovu, kalenda ilikuwa mbovu, utawala ulikuwa mbovu na ndugu walitolewa kwato.
Kumbuka kwamba aya
ya 3 katika KJV inasomeka:
3Tazameni, nitawaharibu wazao wenu, nitapaka nyuso zenu mavi, mavi ya sherehe zenu; na mtu atakuondoa pamoja nayo.
Mst 3 Tunaona kwamba moja ya sikukuu itawaondoa makuhani hawa. Katika tukio
la kwanza ilikuwa sikukuu ya Pasaka katika 30 CE ambayo iliondoa ukuhani juu ya
kifo cha Kristo. Tayari alikuwa amewatawaza wale 70 na mamlaka yalikuwa
yamepitishwa kutoka kwa ukuhani hadi kwa kanisa. Roho Mtakatifu alipokuja
kwenye ile Pentekoste ya 30 CE kwa nguvu na nguvu, muundo wote wa ukuhani wa
Israeli au Yuda uliondolewa na kuharibiwa kwa muda wa miaka arobaini.
vv. 4-7 Hili ni jukumu la ukuhani na hadi mwisho wa Kanoni ya Agano la Kale
Malaki alikuwa akisema kwamba hili ni jukumu lao. Maandiko yanatuambia kwamba
ilipitishwa kwa kanisa na Masihi. Sisi ni wajumbe wa Bwana wa Majeshi.
Hawapati. Tumepewa jukumu katika siku za mwisho kwa kuchukua siri za Mungu na
kueleza ujio wa Masihi na Mashahidi na kushughulikia matatizo hayo. Ukuhani, wa
kanisa na Hekalu, uliondoka njiani.
Mst. 8 Kwamba upinganomia ndio tatizo kubwa zaidi katika dini ya Kikristo
katika karne ya 21. Muundo mzima wa Kikristo ni wapinga sheria na wamejikwaa
katika sheria. Wayahudi wenyewe wameipotosha sheria na Talmud.
vv. 9-11 Ikiwa hatuamini kwamba makanisa katika karne ya 21 yameolewa na mungu
wa ajabu na kwa kweli ni binti za mungu wa ajabu basi hatujafungua macho yetu.
Mst. 12 Basi kila mtu atendaye hayo atakatiliwa mbali, hata wale watoao sadaka
katika Hekalu.
vv. 13-17 Kwa maneno mengine, kwa nini Mungu
hajashughulika na mambo haya? Sura ya pili inahusika moja kwa moja na ukuhani,
makusanyiko, mwenendo wa ukuhani na watu, mitazamo yao, heshima yao ya watu na
kushindwa kwao katika familia zao. Hilo linaweza kuonekana katika jamii yetu
sasa jinsi muundo wa kijamii unavyoharibiwa.
Sura ya 3
Mjumbe Ajaye
“Angalieni, namtuma mjumbe wangu atengeneze njia mbele yangu, na Bwana mnayemtafuta atalijilia hekalu lake ghafula; mjumbe wa agano mnayependezwa naye, tazama, anakuja, asema BWANA wa majeshi. 2 Lakini ni nani awezaye kustahimili siku ya kuja kwake, na ni nani awezaye kusimama atakapotokea? “Kwa maana yeye ni kama moto wa msafishaji, na kama sabuni ya wasafishaji; 3 ataketi kama msafishaji na mtakasaji wa fedha, naye atawatakasa wana wa Lawi, na kuwasafisha kama dhahabu na fedha, hata watakapomtolea Bwana sadaka za haki. 4 Ndipo matoleo ya Yuda na Yerusalemu yatampendeza Bwana kama katika siku za kale na kama katika miaka ya zamani. 5 “Ndipo nitawakaribia ninyi ili nihukumu; nitakuwa shahidi mwepesi juu ya wachawi, na wazinzi, na juu ya wale wanaoapa kwa uwongo, juu ya wale wanaomdhulumu mtu wa mshahara, mjane na yatima, dhidi ya wale wanaomsukuma mgeni, na hawaniogopi mimi. asema BWANA wa majeshi.
Usimnyang'anye
Mungu
6 “Kwa maana mimi, Yehova, sibadiliki; kwa hiyo ninyi, enyi wana wa Yakobo, hamjaangamizwa. 7 Tangu siku za baba zenu mmegeuka na kuziacha sheria zangu, wala hamkuzishika. Nirudieni mimi, nami nitawarudia ninyi, asema BWANA wa majeshi. Lakini ninyi mwasema, ‘Tutarudi jinsi gani?’ 8 Je, mwanadamu atamwibia Mungu? Hata hivyo unaniibia. Lakini ninyi mwasema, ‘Tunakuibia jinsi gani?’ Katika zaka na dhabihu zenu. 9 Ninyi mmelaaniwa kwa laana, kwa maana mnaniibia; taifa lote lenu. 10 Leteni zaka kamili ghalani, ili kiwemo chakula katika nyumba yangu; mkanijaribu kwa njia hiyo, asema Bwana wa majeshi, ikiwa sitawafungulia madirisha ya mbinguni, na kuwamwagieni baraka tele. 11 Nitamkemea yeye alaye kwa ajili yenu, asiharibu matunda ya ardhi yenu; na mzabibu wenu katika shamba hautakosa kuzaa, asema BWANA wa majeshi. 12 Ndipo mataifa yote watawaiteni heri, kwa maana mtakuwa nchi ya furaha, asema Bwana wa majeshi. 13 “Maneno yenu yamekuwa mazito dhidi yangu, asema Yehova. Lakini ninyi mwasema, ‘Tumezungumza nini dhidi yako?’ 14 Mmesema, ‘Ni bure kumtumikia Mungu. Kuna faida gani ya kuyashika maagizo yake, au kwenda kama katika maombolezo mbele za BWANA wa majeshi? 15 Tangu sasa tunawahesabu wenye kiburi kuwa wamebarikiwa; watenda maovu hufanikiwa si tu bali wanapomtia Mungu majaribuni huponyoka.’”
Malipo
ya Waumini
16 Ndipo wale waliomcha Bwana wakasemezana wao kwa wao; BWANA akasikiliza na kusikia, na kitabu cha ukumbusho kikaandikwa mbele zake, cha wale waliomcha BWANA na kulitafakari jina lake. 17 “Watakuwa wangu, asema BWANA wa majeshi, milki yangu ya pekee siku ile nitakapotenda, nami nitawaachilia kama vile mtu anavyomwachilia mwanawe anayemtumikia. 18 Ndipo kwa mara nyingine mtapambanua kati ya wenye haki na waovu, kati ya mtu amtumikiaye Mungu na yeye asiyemtumikia.
Nia ya Sura ya 3
Mst 1 Hii imenukuliwa katika Mathayo 11:10, Marko 1:2 na Luka 1:76 na 7:27.
Bullinger anadai kuwa haikuelekezwa kwa kizazi chetu; ilikuwa kwa kizazi cha
Bwana katika siku zake. ‘Mjumbe wangu’ anaonekana kihalisi kama Yohana
Mbatizaji.
Mathayo 11:10 Huyu ndiye aliyeandikiwa, Tazama, namtuma mjumbe wangu Mbele ya uso wako, atakayeitengeneza njia yako mbele yako. (RSV)
Huyu ndiye Kristo
akizungumza kutoka mstari wa 7:
7Walipokuwa wakienda, Yesu alianza kuuambia umati juu ya Yohane: "Mlitoka kwenda nyikani kutazama nini? Mwanzi unaotikiswa na upepo? 8Kwa nini mlitoka kwenda kumwona mtu aliyevaa mavazi laini? Tazameni, wale wanaovaa mavazi laini wamo katika nyumba za wafalme.9Mbona basi mlitoka kwenda kumwona nabii?Naam, nawaambieni, na zaidi ya nabii. (RSV)
Kwa hiyo Kristo
alisema kwamba ni Yohana Mbatizaji ambaye ndiye mjumbe huyu aliyetumwa kuandaa
njia kwa ajili ya Bwana. Hata hivyo kuna nabii mwingine na sauti iliyotumwa kwa
ajili hiyo katika siku za mwisho na yeye si wa kabila la Lawi bali anatoka
katika kundi la siku za mwisho za Efraimu na Dani kama ilivyotabiriwa na
Yeremia (Yer. 4:15) (ona. karatasi Onyo la Siku za Mwisho (Na. 044)).
Kisha tutaona Mashahidi, ambao mmoja wao ni Eliya kama ilivyotabiriwa.
vv. 2-6 Kwa hiyo kusudi lote la Bwana linadumishwa na Yakobo haangamizwi kwa
sababu kuna kusudi lililotungwa na Mungu ambalo lilimthibitisha Yakobo kama
uzao na chanzo cha sheria na unabii. Hayo pia yamo katika marejeo katika
Qur'ani, katika Sura: "Wale walioweka safu" ambayo inahusika na
bishara ya kusimamishwa kupitia Musa na Harun hadi kwa Kristo. Mamlaka ya Maandiko
Matakatifu yamewekwa katika ukuhani kupitia Musa na Haruni, Ibrahimu, Isaka na
Yakobo hadi Kristo na huo ndio mlolongo wa kuanzishwa kwa sheria.
vv. 7-18 Hili liko wazi katika sura ya 3. Watu hawamgeukii Mungu. Zaka
haijatolewa ipasavyo. Mfumo wa kutoa zaka ni mbaya na umekataliwa. Kanisa la
Mungu lilibatilisha sheria mwaka 1995 baada ya CCG kuanzishwa. Joseph Tkatch
Snr. alitoa mahubiri ya kuondoa sheria ambayo kwayo aliuawa wiki 40 hadi saa,
iliyorekebishwa kwa tofauti ya wakati na mahali alipotoa mahubiri na mahali
alipofia.
Watu wengine
wamejaribu kuwaleta washiriki kanisani kwa kusema sheria ni mbovu na
imeondolewa. Imeamuliwa kuondoa hitaji la kutoa zaka ili kupata watu wengi
zaidi lakini hilo halifanyiki.
Mfuatano huu mzima
wa kushindwa kutii sheria za Mungu unasababisha watu kuacha Makanisa ya Mungu
kwa idadi kubwa. Watu wanataka kuwa sehemu ya mwili wa Kristo wakifanya kazi ya
Mungu au hawataki. Ikiwa hawana haja ya kuondoka.
Mwishoni kutakuwa
na watu wawili, Henoko na Eliya, wakifanya kazi kwenye Hekalu. Tutakuwa
tukisaidia kwa kuwabatiza wale wanaotubu katika siku za mwisho. Kisha kazi
itaenda kwa Kristo ambaye atalijenga kanisa katika mataifa yote.
Mstari wa 17
katika KJV unasema: Nao watakuwa wangu, asema BWANA wa majeshi, siku ile niifanyayo;
nami nitawahurumia, kama vile mtu anavyomhurumia mwanawe anayemtumikia.
Vito hivi ni
hazina ya pekee, mali iliyopatikana, yaani ya mtu mwenyewe. Kwa hivyo matokeo
ya mwisho ya kazi ya Mungu yatakuwa kanisa la watu ambao watakuwa hazina ya
kipekee kwa Mungu, haswa wana wa Mungu.
Sura ya 4
Siku kuu ya BWANA
“Kwa maana tazama, siku ile inakuja, inawaka kama tanuru, ambayo watu wote wenye kiburi na watenda mabaya wote watakuwa makapi; siku inayokuja itawateketeza, asema BWANA wa majeshi, hata haitawaachia shina wala tawi. 2 Lakini kwenu ninyi mnaolicha jina langu, jua la haki litawazukia, lenye kuponya katika mbawa zake. Mtatoka nje mkirukaruka kama ndama kutoka zizini. 3 Nanyi mtawakanyaga waovu, kwa maana watakuwa majivu chini ya nyayo za miguu yenu, katika siku ile niifanyayo, asema BWANA wa majeshi. 4 “Kumbukeni sheria ya Musa mtumishi wangu, sheria na hukumu nilizomwamuru huko Horebu kwa ajili ya Israeli wote. 5 “Angalieni, nitawapelekea Eliya nabii kabla haijaja siku ile iliyo kuu na ya kutisha ya Yehova. 6 Naye ataigeuza mioyo ya baba iwaelekee watoto wao na mioyo ya watoto iwaelekee baba zao, ili nisije nikaipiga nchi kwa laana.”
Nia ya Sura ya 4
Mst 1 Hizi ni siku za mwisho zinazosemwa. Huu ndio wakati Mashahidi hao
wawili wanatumwa kwa ajili ya maandalizi ya Masihi na watasimama mbele ya mungu
wa ulimwengu wote.
vv. 2-6 Mlolongo uko katika sehemu mbili. Ni sheria ya Musa ambayo ilitolewa
huko Horebu kwa Israeli wote pamoja na sheria na hukumu zinazopaswa kushika.
Kisha Eliya atatumwa ili kuzitia nguvu sheria hizo na hukumu kabla ya siku ile
kuu na ya kutisha ya Bwana.
Kutoka mstari wa 5
Bullinger anabainisha: Eliya nabii. Imeitwa hivyo, hapa tu, na katika 2Nyakati
21:12. Mahali pengine, daima "Eliya Mtishbi", ili kuonyesha nafsi
yake mwenyewe; lakini hapa “Eliya nabii “kwa sababu Israeli ingempokea Masihi,
Yohana Mbatizaji angalihesabiwa kuwa Eliya (ona maelezo ya Mt. 17:9-13, Mk.
9:11-13): na, kwenye karamu Yake ya mwisho, divai, inayowakilisha damu yake,
ingehesabiwa (kama itakavyokuwa bado) kama "damu ya Agano (Jipya), kama
ilivyotabiriwa katika Yeremia 31:31-34; Waebrania 8:8-13; 10:15-17; 12:24).
Siku hii ya Bwana
kama tunavyojua sote ni siku za mwisho ambazo tunangojea na siku hiyo ya Bwana
ina maelezo juu ya Isaya 2:12,17; 13:6f. Bwana anajulikana kama Yehova ambaye
ni Kristo akitenda kama Kuhani Mkuu katika Hekalu la Mungu.
Malaki ni kazi ya
kinabii inayosonga mbele kwa kuja kwa Masihi na inatuambia hasa jina la nabii
anayetumwa katika siku za mwisho. Lilimaliza Agano la Agano la Kale likionyesha
kile kitakachotokea na kuonyesha vipengele viwili vya agano ambavyo ni: torati
na amri na kwamba Eliya atakuja kama mjumbe wa agano na torati na kwamba hiyo
itawekwa imara katika mwisho. siku.
Kitakachotokea ni
kwamba mengi ya makundi haya ya makanisa yataangamizwa na kutakuwa na mwitikio
miongoni mwa watu katika Israeli4 na upumbavu wao katika tabia zao utakomeshwa.
Kwa mara nyingine tena tutatayarishwa na kuletwa katika taifa linalofaa na
kundi linalofaa chini ya wale waliobahatika kuwa katika Ufufuo wa Kwanza wa
wafu.
Hili ndilo
tunalofanyia kazi na hili ndilo tunalotarajia kufikia. Tutakuwa ama katika
Ufufuo wa Kwanza au wa Pili. Tunafanya kazi kana kwamba tunastahili kwa la
Kwanza lakini tukija kwa la Pili, basi hiyo ndiyo hukumu ya Mungu. Ni lazima
tufanye tuwezavyo.
Dalili ya kurudi
kwa Mungu ni zaka na kurudi kwa mfumo mzima; kutoa zaka ipasavyo na kushika
sheria za Mungu. Wengi hawataki kuelewa Agano la Kale au uhusiano wake na
Injili, lile liitwalo “Agano Jipya” la Kristo, ambalo ni kurudia tu agano
alilompa Musa pale Sinai. Kristo alikuwa ni elohim, Malaika wa Uwepo, ambaye
alitoa agano kwa Musa na hatupaswi kamwe kusahau hilo.
Vidokezo vya Bullinger kuhusu Ch. 1-4 (kwa KJV)
Sura ya
1
Kifungu cha 1
mzigo. Tazama
maelezo ya Isaya 13:1; na linganisha Zekaria 9:1; Zekaria 12:1, nk.
Mungu. Kiebrania.
Yehova. Programu-4.
kwa. Sio
"kuhusu".
Malaki. Kiebrania
= Mjumbe wangu, inayohusiana na wajumbe watano katika kitabu hiki: ona App-10.
Malaki mwenyewe ( Malaki 1:1 ); (2) Kuhani wa kweli ( Malaki 2:7 ); (3) Yohana
Mbatizaji ( Malaki 3:1 -); (4) Masihi Mwenyewe ( Malaki 3:1-3 ); (5) Eliya (
Malaki 4:5 ). Unabii huu wa mwisho unatanguliza utimizo mkubwa wa unabii wa
Yehova na Musa, nabii wa kwanza kwa Israeli, katika Kumbukumbu la Torati 18:15-19.
Linganisha Matendo 3:18-26; Matendo 7:37.
Mstari wa 2
Nimependa Rejea
kwa Pentateuki (Kumbukumbu la Torati 7:8; Kumbukumbu la Torati 10:15;
Kumbukumbu la Torati 33:3).
amesema = amesema.
Imenukuliwa katika Warumi 9:13, Esau Jacob's. Imewekwa na Kielelezo cha hotuba
Metonymy (of Adjunct), App-6, kwa ajili ya vizazi vyao. Imenukuliwa katika
Warumi 9:13;
asema BWANA = ni
neno la BWANA.
Mstari wa 3
mazimwi = mbweha.
Linganisha Isaya 13:22; Isaya 34:13. Yeremia 9:11; Yeremia 10:22; Yeremia
49:33; Yeremia 51:37.
Mstari wa 4
masikini: au,
kupigwa chini.
BWANA wa majeshi.
Usemi huu unatokea mara ishirini na nne katika unabii huu, na unatoa tabia yake
kwa ujumla, kama katika Zekaria.
Mstari wa 6
Mwana, nk. Rejea
Pentateuch (Kutoka 20:12), Programu-92. Kumbuka Kielelezo cha Anacoenosis ya
usemi (Programu-6). Rufaa kwa wapinzani kama yenye maslahi ya pamoja.
Linganisha Isaya 5:4 . Luka 11:19. Matendo 4:19. 1 Wakorintho 4:21; 1
Wakorintho 10:15; 1 Wakorintho 11:13, 1 Wakorintho 11:14, Wagalatia 1:4, Wagalatia
1:21.
bwana. Lafudhi za
Kiebrania huweka pause kuu hapa, ambapo taarifa inaishia ambapo rufaa
inategemea.
ikiwa basi, nk.
Rufaa hizi mbili zimeainishwa na lafudhi ndogo
Jina langu: ambalo
limewekwa alama tena kwa msisitizo maalum. (1) Hoja hiyo inategemea heshima ya
asili; (2) uvunjaji unaonyeshwa katika kisa cha Israeli ( Isaya 41:8. Hosea
11:1 ); (3) hitimisho likiwa kwamba makuhani walikuwa na hatia.
Mstari wa 7
Unatoa, nk. Rejea
kwa Pentateuki (Kumbukumbu la Torati 15:21).
kutoa = kuleta
karibu. Kiebrania. nagash. Programu-43.
Mstari wa 8
mkitoa vipofu, nk.
Rejea kwa Pentateuki (Mambo ya Walawi 22:22. Kumbukumbu la Torati 15:21).
Programu-92.
na mgonjwa, si =
na mgonjwa [wakisema], si mbaya.
Mstari wa 9
Ninakuombea, nk.
Kielelezo cha usemi Kejeli. Programu-6.
MUNGU. Kiebrania.
El.
kujali = kukubali.
Mstari wa 10
wewe. Emph. yaani
ninyi [makuhani].
sadaka = sadaka ya
zawadi. Kiebrania. minchah. Programu-43.
Mstari wa 12
mimi = mimi.
"Mimi" ilikuwa ni kusoma katika maandishi ya awali; lakini hali ya
Wasopherim walibadilisha othi (Mimi) hadi otho (yeye, au hiyo) kutokana na
hisia (ya makosa) ya heshima. Tazama Programu-33. Linganisha Malaki 3:9; na
Ezekieli 13:19 .
meza: yaani
madhabahu.
BWANA = Yehova
(Mtazamo-4.). Lakini hii ni moja ya sehemu 134 ambazo Wasopherim wanasema
walibadilisha Yehova kuwa "Adonai".
Mstari wa 13
Tazama Kielelezo
cha Asterismos ya hotuba. Programu-6
na. Kumbuka
Kielelezo cha usemi wa Polysyndeton (Programu-6).
kufyonzwa =
kupumbazwa. "Kunuswa" ni neno la kale la "kunuswa" -
kulalamika kwa kunusa: yaani pooh-poohed.
ni = madhabahu
yangu. Tazama dokezo la Malaki 1:12.
nikubali, nk.
Rejea kwa Pentateuki (Mambo ya Walawi 22:20). Programu-92.
Sura ya 2
Mstari wa 1
amri hii. Kuhusu
mageuzi.
Mstari wa 2
Ikiwa hamtaki
kusikia. Rejea kwa Pentateuki (Mambo ya Walawi 26:14. Kumbukumbu la Torati
28:15). Programu-92.
BWANA wa majeshi.
Tazama dokezo la Malaki 1:4.
tuma laana = tuma
laana. Rejea kwa Pentateuki (Kumbukumbu la Torati 28:20). Programu-92.
laani baraka zako.
Rejea kwa Pentateuki (Kumbukumbu la Torati 28:2).
Mstari wa 3
fisadi = kemea;
kama vile Malaki 3:11. Zaburi 106:9. Isaya 17:13. Kiebrania gaar. Hutokea mara
kumi na nne. Kila mara alikemea" isipokuwa hapa, na Yeremia 29:27
("kukemewa").
mavi = kukataa;
daima dhabihu. Hutokea mara saba.
sikukuu. Imewekwa
na Kielelezo cha hotuba Metonymy (ya Kiambatanisho), Programu-6, kwa ajili ya
dhabihu zinazotolewa kwenye sikukuu.
ni: yaani
takataka.
Mstari wa 5
Agano langu
lilikuwa pamoja naye. Rejea kwa Pentateuki (Hesabu 25:10-13. Kumbukumbu la
Torati 33:8, Kumbukumbu la Torati 33:9, Kumbukumbu la Torati 33:10).
Programu-92.
Niliwapa, &
c.: Nilimpa "uhai" huu na "amani" kwake [Lawi] kama tabia
ya kutisha, ya kuheshimiwa; kwa sababu alinicha Mimi. Inaonekana kuna rejeleo
tofauti la Phineas (tazama marejeleo hapo juu). Lakini inaonekana kuna rejea
tofauti kwa Lawi pia (Kutoka 32:26-29), katika nafasi ya kwanza, kwa vyovyote
vile. Kiebrania. mora = kile kinachofanya hofu isikike.
aliogopa kabla =
alijishusha.
Mstari wa 7
midomo ya kuhani,
na kadhalika. Hili lilikuwa ni jukumu la kwanza la makuhani, na lilikuwa muhimu
zaidi kuliko majukumu yao ya kiibada Rejea kwenye Pentateuki (Mambo ya Walawi
10:11. Kumbukumbu la Torati 17:11; Kumbukumbu la Torati 33:10) Programu-92.
wao: yaani Watu;
kulingana na Kumbukumbu la Torati 17:9-11.
Mstari wa 9
Watu = watu: yaani
makabila.
kulingana na = kwa
sababu, au, hadi sasa.
alikuwa na ubaguzi
= alikuwa na heshima ya watu. Linganisha Yakobo 2:4 .
Mstari wa 10
Je, sisi si wote.
alituumba? = [Mnasema] Je, hatuna, nk. kama katika Malaki 2:14 Kielelezo cha
hotuba Paroemia. Ona Yohana 8:33, Yohana 39:41 & c.
MUNGU. Kiebrania.
El.
kwa hila: au, kwa
kukosa imani. Kutumika kwa kutokuwa na imani kwa kifungo cha ndoa.
ajabu = mgeni:
yaani mwanamke mwabudu hekalu la mungu wa kigeni.
Mstari wa 12
mtu. Kiebrania.
"ish. Programu-14.
bwana na msomi =
wakener na jibu. Akimaanisha walinzi wa Hekalu (Zaburi 134:1).
maskani = hema.
inatoa = huleta
karibu. Kiebrania. nagash, kama vile Malaki 1:7, Malaki 1:8, Malaki 1:11;
Malaki 3:3. Programu-43.
sadaka = sadaka ya
unga. Kiebrania. minchah. Programu-43.
Mstari wa 14
Kwa nini? Supply
Ellipsis: "Kwa nini [haikubali]?"
mwenzi = mwenzi,
au mwenzi.
Mstari wa 15
Wakosoaji wa
kisasa hutamka hili kama "njia ngumu na yenye ufisadi"; lakini ni
elliptical tu.
kufanya moja? =
kufanya [wa wawili] mwili mmoja? Rejea Pentateuki (Mwanzo 2:24). Programu-92.
Bado alikuwa na
Yeye, nk. Na kwa hiyo angeweza kumfanya zaidi ya mke mmoja Adamu.
Na kwa nini moja?
Na ni nini yule [Ibrahimu] ambaye [alikuwa] akitafuta uzao wa (au kutoka kwa)
Mungu? Kiebrania. zera" (kama vile Mwanzo 21:12; ona maelezo hapo).
Ellipsis yenye mantiki" lazima itolewe zaidi: "Je, Ibrahimu hakuwa
mwaminifu kwa Sara na alimtendea vibaya alipooa mke wa ziada? Je! kuwa
mwaminifu kwa wake zako?"
moja. Inahusu
Ibrahimu. Tazama Isaya 51:2. Ezekieli 33:24. Toa kitenzi "fanya",
kama katika Mhubiri 2:12, na kama katika Waamuzi 18:8, kutoka Malaki 2:18.
Mstari wa 16
Kwa, nk. = Kwa
maana Bwana, Mungu wa Israeli, amesema kama vile kuchukia kuachwa; na [kama
kumchukia] atendaye jeuri amejificha katika mavazi yake, kwa hiyo BWANA wa
majeshi amesema;
Mungu = Heh.
Elohim. Programu-4.
kuweka mbali =
talaka. Rejea kwa Pentateuki (Kumbukumbu la Torati 24:1).
na vazi lake.
Linganisha Pas. Malaki 73:6; Zaburi 109:18, Zaburi 109:29, Mithali 28:13, Isaya
30:1.
Mstari wa 17
Kila mmoja, nk.
Baadhi ya kodi husoma "Wote wanaofanya vibaya ni", nk.
Sura ya 3
Mstari wa 1
Tazama, nitatuma,
nk. = Tazama Ninatuma, nk. Imenukuliwa katika Mathayo 11:10. Marko 1:2. Luka
1:76; Luka 7:27. Sio kwa kizazi kile cha sasa, bali kwa “kizazi” cha siku ya
Bwana wetu.Tazama maelezo kwenye Mathayo 11:18. Hili ndilo jibu la swali “Wapi?
katika Malaki 2:17.
Mjumbe wangu.
Yohana Mbatizaji (Mathayo 3:3; Mathayo 3:11, Mathayo 3:10. Marko 1:2, Marko
1:3. Luka 1:76; Luka 3:4; Luka 7:26, Luka 7:27, Yohana. 1:23). Linganisha
Mathayo 22:2, Mathayo 22:3. Isaya 40:3-5.
kuandaa. Kwa
kuondoa vikwazo njiani. Linganisha Isaya 40:3; Isaya 62:10.
Mungu. Kiebrania.
ha-Adon. Programu-4. Hii inarejelea Masihi. Rejea Pentateuch (Kutoka 23:20,
Kutoka 33:14, Kutoka 33:16). Programu-92.
ghafla = bila
kutarajia.
Bwana wa majeshi.
Tazama dokezo la Malaki 1:4.
Mstari wa 2
kukaa = vumilia
sabuni = lye; kama
vile Ayubu 9:30, yaani, maji yaliyochanganywa na majivu ya mimea fulani yenye
alkali. Linganisha Marko 9:3 .
Mstari wa 3
Atatakasa. Hukumu
huanza katika nyumba ya Mungu. Tazama 1 Petro 4:17.
kutoa = kuleta
karibu.
sadaka = sadaka ya
zawadi. Kiebrania. minchah. Si neno sawa na katika Malaki 3:8.
Mstari wa 4
Kisha. Mwenyezi
Mungu atakapo mtuma Mtume wake (Masihi) naye akakubaliwa.
Mstari wa 5
wachawi. Rejea kwa
Pentateuki (Kutoka 22:18. Kumbukumbu la Torati 18:10).
wazinzi. Rejea kwa
Pentateuki (Kutoka 20:14. Mambo ya Walawi 20:10).
kudhulumu, nk.
Rejea kwa Pentateuch (Kutoka 22:21. Kumbukumbu la Torati 24:14) Programu-92.
hofu = heshima.
Mstari wa 6
Kwa maana
sibadiliki. Rejea ya Pent (Hesabu 23:19) Programu-92. Si ndani Yake, wala
katika kusudi Lake, kubadilisha matendo Yake kwa masharti yaliyotajwa.
Mstari wa 7
kanuni = sheria.
Kiebrania, hok. Inarejelea maadhimisho maalum ya kitamaduni. Si neno sawa na
katika Malaki 3:14.
Mstari wa 8
rob = ulaghai.
Neno adimu. Inatokea hapa tu, katika Malaki 3:8, Malaki 3:9; na Mithali 22:23 .
Mungu. Kiebrania.
Elohim. Programu-4.
zaka. Rejea kwa
Pentateuki (Mambo ya Walawi 27:30-33. Hesabu 18:21-32. Kumbukumbu la Torati
12:17, nk; Malaki 14:22-29). Programu-92.
sadaka = sadaka ya
kuinuliwa. Kwa hakika, katika zaka na sadaka ya kuinuliwa. Kiebrania. trumah.
Programu-43. Si neno sawa na katika mistari: Malaki 3:3, Malaki 3:4, Malaki
3:10, Malaki 1:11, Malaki 1:13; Malaki 2:12, Malaki 2:13.
Mstari wa 9
wamelaaniwa kwa
laana. Maandishi ya awali yalisomeka, "Mmenilaani kwa laana".
Sopherms wanasema (App-33) kwamba walibadilisha herufi, (Mem = M) kuwa; (Nun =
N), na hivyo kuifanya kuwa ya kawaida badala ya amilifu, na kuiondoa kutoka kwa
sentensi nyingine. Hili lilifanywa ili kuepusha hali ya kutoheshimika.
Mstari wa 10
yote = nzima;
ikimaanisha kuwa sehemu ilikuwa imezuiwa.
mawindo ya nyama:
yaani wanyama wa dhabihu. Haijawekwa na Kielelezo cha hotuba Metonymy (ya
Kiambatanisho), Programu-6, kwa chakula; lakini kuwekwa kwa Kielelezo cha
hotuba Synecdoche (ya Spishi), App-6, kwa ajili ya wanyama wa dhabihu.
kukufungulia
madirisha, nk. Rejea kwa Pentateuki (Mwanzo 7:11; Mwanzo 8:2). Programu-92.
Mstari wa 11
mlaji = mlaji:
yaani nzige. Linganisha Yoeli 1:4 . Amosi 4:9.
kwa ajili yako =
kwa ajili yako (Tarehe ya Marejeleo),
Mstari wa 14
agizo = malipo.
Kiebrania. mizvah. Si neno sawa na katika Malaki 3:7. Akizungumzia majukumu ya
jumla ya kidini.
walitembea kwa
huzuni mbele = waliondoka kwa huzuni kutoka mbele za BWANA wa majeshi.
Mstari wa 15
zimewekwa =
zinafanikiwa, au zimefanikiwa. Mwanga hujengwa. Imewekwa na Kielelezo cha
hotuba Metonymy (ya Somo), App-6, kwa ajili ya kufanikiwa. Linganisha Ayubu
22:23 . Yeremia 12:16.
ndio = ndio, [wao,
wenye kiburi]. Kuashiria kilele.
jaribu =
wamejaribu. Sawa na "thibitisha" katika Malaki 3:10; lakini hapa kwa
maana mbaya, kana kwamba kupinga au kuweka uthibitisho.
Mstari wa 16
Kisha: yaani,
wakati Malaki alipokuwa amewaambia hivi, wakati wa ukengeufu kama huo,
tuonyeshe kile kinachowezekana na kinachowezekana katika siku kama hizi na
"nyakati za hatari" ambazo zinafunga Kipindi hiki cha sasa.
mmoja kwa
mwingine. Kila mmoja na rafiki yake.
sikiliza, na
kusikia. Aliposikia kuugua kwa Israeli (Kutoka 2:23, Kutoka 2:24); Musa, bila
maneno (Kutoka 14:15); na Nehemia ( Nehemia 2:4 ); Hana, bila maneno (1 Samweli
1:13); Yeremia, kupumua kwake (Maombolezo 3:55, Maombolezo 3:56); Yona,
alipokuwa anakufa ( Yona 2:2 ); wanafunzi, mawazo yao (Luka 24:15, Luka 24:38).
na kitabu cha
ukumbusho. Baadhi ya kodeksi, zenye Kisiria, zinasoma "rekodi iliandikwa
katika kitabu cha ukumbusho". ukumbusho. Rejea kwa Pentateuki (Kutoka
28:29. Hesabu 10:10, neno lile lile). Programu-92.
mawazo. Faraja ya
thamani kwa wale ambao sasa hawawezi kusema. Tunaweza kutembea na Mungu (kama
Henoko, katika siku zenye giza kuu), na kumfikiria Yeye pamoja na hawa wamchao
Mungu sasa, katika siku hizi zinazofanana.
Mstari wa 17
Ninatengeneza,
&c = Ninatayarisha.
Vito vyangu =
Hazina ya kipekee.
Sura ya 4
Mstari wa 1
yote yanayofanya.
Kiebrania = kila mtu anayefanya. Lakini kodeksi themanini, zenye matoleo manne
ya awali yaliyochapishwa, Targumi, Kiaramu, Septuagint, Kisiria, na Vulgate,
zinasoma "wote wanaofanya kazi."
BWANA wa majeshi.
Tazama dokezo la Malaki 1:4.
kuondoka.
Homonimu. Tazama maelezo ya Mwanzo 39:6. Kutoka 23:5.
Mstari wa 2
hofu = heshima.
Tazama Muundo "Y" na "Y", uk. 1300.
Jua. Hapa neno
"jua" ni wa kike, kama katika Mwanzo 15:17. Yeremia 15:9. Nahumu 3:17
, nk; na inaunganishwa na “haki” (ambayo pia ni ya kike), ambayo Masihi, Mwenye
haki, peke yake aweza kuileta.
ya. Katika kesi
hii "ya "itakuwa Genitive ya Upinzani. Tazama Programu-17.
mbawa = miale, au
miale.
nyinyi. Toleo la
1611 la Toleo Lililoidhinishwa linaacha hii "nyinyi".
kukua = leap kwa
furaha, au frisk.
Mstari wa 3
waovu = waasi.
Kiebrania rasha ". Programu-44.
Nitafanya hivi =
ninayotayarisha; kama vile Malaki 3:17.
Mstari wa 4
sheria ya Musa.
Rejea kwenye Pentateuki (Kutoka 20:3, na kadhalika.) Programu-92.