Christian Churches of God
[F055]
Komantɛrɛ na ntina na 2Timote
(Ebongiseli
1.0 20201106-20201106)
2Timote ezali kokoba na molongo mpe teoloji
oyo Paulo amonisi na 1Timote.
Ezali mpe kotalela ba thèmes ya
Unitaire ya mokanda yango.
Courriel :
secretary@ccg.org
(Copyright
ã 2020
Wade
Cox)
(Tr. 2023)
Mokanda oyo ekoki na bonsomi nyonso kosalama kopi mpe kokabolama soki
esalemi na mobimba na yango, kozanga ete
bábongola yango to bálongola makambo kati na
yango. Tyá mpe nkombo, adresi na liyebisi ya
lotomo ya mokomi. Mosolo moko te ekoki kosɛngama
epai ya bato oyo bakozwa bakopi oyo bakaboli.
Maloba mikuse ekoki kozwama na kati mpe kotiama
na ba artikle to ba zulunalo ya botendi kozanga
ete babuka lotomo ya mokomi.
Mokanda
oyo ezwami na nkasa ya Internet ya mokili
mobimba
:
http://logon.org/
et
http://ccg.org/
Maloba ya ebandeli
Na mokanda ya Misala (16:1) toyekoli ete Timote azalaki mwana ya
mwasi moko Mogreke mpe Moyuda, Enise oyo akomaki moklisto elongo
na mama na ye Loyisi (1:5, 3:15). Bango mibale bazalaki na
lukumu na Eklezia ya Nzambe na Listra mpe na Ikonium lokola
Timote. Asilaki kobongwana na kondima ntango Paulo akendaki
kotala Listra, Asie Mineure, mpe na nsima na Mobembo na ye ya
mibale Paulo aponaki ye mpo na asunga ye na mosala na ye ya
misionere (Misala 16:1-3) mpe atyaki ye na mosala mpo na asunga
nzoto ya Klisto oyo ezali na nse ya mibeko. Azwaki bukulasimi
ntango azalaki na bambula muke yango wana bakomantere ya Paulo
na oyo etali bambula na ye na 1Timote. Na kotalela likanisi wana
ekoki kozala ete baponaki ye ntango azalaki na bambula 24 to 29
engebene lolenge ya mosala oyo asengelaki kosala. Mbala mosusu
ntango azalaki na bambula 24 yambo ya bambula 25 oyo mobeko
esengi mpo na mosala na Tempelo ya Nzambe, Tempelo oyo tozali
(1Kol. 3:16-17; 6:19). Mbala mingi alobelami na [mokanda ya]
Misala mpe na bafraze ya ebandeli ya motango ya mikanda ya Paulo
lokola 1 mpe 2Batesaloniki mpe 2Bakolinti. Azalaki moninga ya
motema mpe mondimi ya Paulo mpe bakambi mosusu ya Eklezia ya
Nzambe.
Bato mingi bandimaka ete na nsuka ya mokanda ya Misala, ntoma
Paulo azalaki naino na bolɔkɔ na Loma. Ntango abimaki na boloko,
balobaka ete akendaki na Masedonia (1Timote 1:3) mpe uta kuna
akendaki na bisika mosusu. Ntango azalaki na mibembo yango,
akomaki mokanda ya liboso epai ya Timote. Na ntango wana, Timote
azalaki na engumba ya Efese. Emonanaki lokola ete Timote azalaki
mokambi ya lingomba kuna to aponamaki epa Paulo azala mokambi na
Efese. Na nsima, Paulo akɔtaki lisusu na bolɔkɔ na Loma. Ezali
uta kuna nde akomaki mokanda oyo ya mibale epai ya Timote,
ntango Timote azalaki naino na Efese. Balobaka ete Paulo akufaki
martiru pene na nsuka ya Ekeke ya Liboso mpamba te, na ntembe
te, Yoane azwaki esika na ye kuna nsima ya kobimisama na ye na
Patmos. Tolobi bongo engenbene eteni ya mokanda ya Irénae oyo
afandaki na makolo ya Yoane na Efese ntango azalaki mwana moke
nsima ya bobandi ya Ekeke ya Mibale ya T.B (Tala
P291
Annexe A).
Paulo akomaki mokanda oyo ya mibale epai ya Timote uta na bolɔkɔ
mwa moke liboso akufa. Paulo ayebaki ete tango ya liwa na ye
ekoki (2Timote 4:6-8).
Emonani mpenza ete Paulo azalaki na mposa ya komona lisusu
Timote mpe azalaki kozwa ye lokola mwana na ye moko (2Timote
1:4). Paulo, uta bakomantere na ye azali komitungisa mpe azali
na bosenga ya boninga na malili wana ya Bolóko. Alendisi Timote
asala makasi mpo na kokoma yambo eleko ya malili (2Timote 4:21).
Asɛngi Timote amema kazaka ya molunge oyo atikaki na engumba
Troase. Asengi pe Timote amema mikanda pe ba papiers na ye (2
Timote 4:13).
“Na tribinale mpo na mbala ya liboso, alongaki. Kasi, longola se
Luka, baninga na ye banso basundolaki ye (2Timote 4:11, 16).
Atako alongaki na ntango wana, *Baloma baboyaki kotika ye. Azali
kozela ete mosika te bakoboma ye (2 Timote 4:6)
Paulo akomi mpo na kolendisa Timote na bomoi na ye ya boklisto.
Alendisi ye azala makasi na makambo oyo andimi. Timote asengeli
kosalela makabo oyo Nzambe apesi ye. Asengeli kosakola nsango
malamu mpe koteya bosolo.
Mokanda oyo ezali mpenza ya ye moko koleka oyo ya liboso. Paulo
alendisi ye azala makasi na kondima na ye kati na Nkolo (1:1-7).
Asengeli te koyoka
Nkolo nsɔni, to Paulo. Esengeli amilengela mpo na
konyokwama mpo na *nsango malamu (1:8-2:13).
Lokola asalaki na mokanda ya liboso, Paulo akebisi na ntina na
bateyi ya lokuta (2:14-19). Timote asengeli kozala mosali ya
lokumu ya Klisto (2:20-26). Na mikolo ya suka, bato bakosala
makambo ya nsomo (3:1-9). Kasi Timote asengeli kokoba kosala
makambo oyo ayekoli mpe ayebi. Esengeli asala oyo makomi elobi
(3:10-17). Esengeli asakola nsango malamu mpo esengeli na
lobango bato bayoka yango (4:1-5).
Na nsima, Paulo alobeli bomoi na ye moko mpe makambo oyo azali
kozela ete esalema (4:6-8).
Na sima asengi Timote aya pe
ayebisi ye makambo na ye (4:9-18).
Asukisi mokanda na bambote epa baninga na ye mpe asengi Nkolo
apambola Timote (4:19-22)”
(tala mpe
https://www.easyenglish.bible/bible-commentary/2tim-lbw.htm)
**************
Tokotala sikoyo makanisi ya Bullinger mpe na sima
tokotala mokano ya mikapo.
Elakiseli ya buku - 2Timote
Epa EW Bullinger
2Timote
EBONGISELI YA BUKU MOBIMBA.
2Timote 1:1-2. BAMBOTE MPE MAPAMBOLI.
2Timote 1:3-18;
EPISTOLAIRE
PRIVÉ
MPE PERSONNEL
2Timote 2:1-26.
MIKUMBA NA OYO ETALI NSANGO MALAMU.
2Timote 3:1-17
;
2Timote 4:1-8.
MIKUMBA NA OYO ETALI BOPENGWI.
2Timote 4:9-21.
ÉPISTOLAIRE PRIVÉ MPE PERSONNEL.
2Timote 4:21-22.
BAMBOTE. MAPAMBOLI.
MOKANDA YA MIBALE EPAYI YA TIMOTE. MAKAMBO YA EBANDELI.
1.
Mokanda ya Mibale epai ya Timote ezali mokanda ya
nsuka kati na mikanda nyonso ya Paulo. Ekomamaki na tango ya
boloko na ye ya mibale na Loma, na tango moke yambo akufa
martiru (2 Timote 4:6), mbala mosusu na suka ya mobu 67
T.B. to na ebandeli ya mobu 68. Ekanisami ete na tango oyo
Timote azalaki na Efese. Etaleli ya ntoma mpo na
“mwana na ye ya
bolingo”
emonanaka na 2
Timote 1:4, mpe ezali kosimba motema komona bosenga ya mawa
ya komona Timote mbala moko lisusu liboso ya kokufa, 4:9, 11,
21. Na nsima, Balobelaki lisusu te Timote. Tradition oyo elobaka
ete anyokwamaki martiru pene na nsuka ya ekeke ya liboso ezali
bobele tradition.
2.
Eloko oyo ezali komonana na Mokanda oyo ezali
bomemami ya "lingomba" mosika na
bosolo (Tala 2
Timote 1:15 ;
2 Timote 2:17 ;
2 Timote 3:8 ;
2 Timote 4:4 ). Ntango "bato banso oyo bazali na
Azia (cp. Misala
19:10 ) basundoli" Paulo, alendisi
na yango Timote,
"mwana" na ye, "azala makasi na ngolu oyo ezali kati na Klisto
Yesu". Ezali lisusu te koyokama, lokola na Mokanda ya Yambo mpe
na oyo epai ya Tito, Ba toli ya ntoma na ntina na ebongiseli mpe
bokambi ya lolenge nyonso ya lingomba. Kaka makambo mibale nde
ekoki kozala sikoyo, "sakola liloba" (2 Timote 4:2), mpe
"Makambo oyo oyoki epai na ngai na kati ya batatoli mingi,
lobela yango na bato ya sembo, oyo bakokoka koteya mpe basusu" (2
Timote 2:2). Mpe, lokola na Mokanda ya Yambo, Molimo Mosantu
na nzela ya Paulo elobeli biso mikolo ya mabe koleka ezali koya,
ya likama, to ya mpasi, ntango "na mikolo ya nsuka" (2 Timote
3:1 ; 2 Timote 4:3), toli se moko na ntina na likambo
yango ezali "Koba na makambo oyo oyekoli mpe oyo ondimi ete
ezali solo" (2 Timote 3:14 ).
*****************
Paulo alobi awa (na vv. 8-10) lokola asalaki na [mokanda ya]
Baloma 8:28-31 epai wapi Nzambe abengaki biso na Libiangi
Mosantu, te mpo na misala nyonso oyo tokokaki kosala kasi
engebene na libiangi na Ye nà Nguya mpe Ngolu kati na Klisto
Yesu yambo mokili ebanda. Na boye makabo mpe Libiangi ya Nzambe
ezali engebene na Likoki na ye ya Bonzambe ya koyeba makambo
liboso mpe
Prédestination (No. 296).
Mokapo 1
1 Ngai
Polo, ntoma ya Yesu-Klisto, kolanda mokano ya Nzambe, mpo na
kosakola bomoi oyo Nzambe alaka kati na Yesu-Klisto ; 2
Epai ya Timote, mwana na ngai ya bolingo : Tika ete ngolu,
boboto mpe kimia epesamela yo kowuta na Nzambe Tata mpe na
Yesu-Klisto, Nkolo na biso ! 3 Nazali kozongisa
matondi epai ya Nzambe oyo nasalelaka na motema peto ndenge
bakoko na ngai bazalaki kosala, pamba te tango nyonso, ezala
butu to moyi, nabosanaka yo te na mabondeli na ngai. 4
Tango nakanisaka mpinzoli na yo, nakomaka na posa makasi ya
komona yo mpo ete natondisama na esengo. 5 Nakanisaka
bosolo ya kondima na yo, oyo Loyisi, koko na yo ya mwasi, mpe
Enise, mama na yo, bazalaki na yango, kondima oyo nandimisami
solo ete ezali mpe kati na yo. 6 Yango wana nazali
kolendisa yo ete olamusa lisusu likabo oyo Nzambe apesaki yo
tango natiaki yo maboko. 7 Pamba te Molimo oyo Nzambe
apesa biso akomisaka biso te bato ya kobanga-banga, kasi apesaka
biso makasi, bolingo mpe mayele. 8 Boye, koyoka soni
te mpo na kotatola na tina na Nkolo na biso to mpe na tina na
ngai oyo nakangami na boloko mpo na Ye, kasi mona pasi elongo na
ngai mpo na Sango Malamu kolanda makasi oyo Nzambe azali kopesa
yo, 9 pamba te abikisaki biso mpe abengaki biso mpo
ete totambola na bomoi ya bule. Mpe soki asalaki bongo, ezali te
mpo na misala na biso, kasi ezali nde mpo na mabongisi mpe ngolu
na Ye moko kaka, ngolu oyo apesaki biso kati na Yesu-Klisto
liboso ya ebandeli ya tango. 10 Nzokande ngolu yango
emonanisik’oyo na nzela ya koya ya Yesu-Klisto, Mobikisi na
biso, oyo asilisaki nguya ya kufa mpe atalisaki bosolo ya bomoi
ya seko na nzela ya Sango Malamu. 11 Ezali mpo na
Sango Malamu yango nde Nzambe atiaki ngai moteyi, ntoma mpe
molakisi.
12
Ezali mpe mpo na Sango Malamu yango nde nazali komona pasi oyo.
Kasi atako bongo, nazali koyoka soni te, pamba te nayebi nani
oyo ngai nandimela, mpe nazali na elikya ete azali na makoki ya
kobatela nyonso oyo apesa ngai, kino na mokolo wana. 13
Kamata lokola ndakisa, mateya ya sembo oyo nateyaki yo mpe
salela yango kolanda kondima mpe bolingo oyo tozali na yango
kati na Yesu-Klisto. 14 Batela yango malamu lokola
bomengo, na lisungi ya Molimo Mosantu oyo avandaka kati na biso.
15 Oyebi malamu ete bato nyonso oyo bazali kati na
mokili ya Azia bakimaki ngai ; kati na bango, tozali na Fijele
mpe Erimojene. 16 Tika ete Nkolo atalisa ngolu na Ye
epai ya libota ya Onezifore, pamba te abondisaki ngai mbala
mingi mpe ayokaki soni te mpo na minyololo na ngai. 17
Kutu tango akomaki na Rome, asalaki nyonso mpo na koluka ngai
kino amonaki ngai. 18 Tika ete, na mokolo wana, Nkolo
atalisa ngolu na Ye epai ya Onezifore ! Oyebi lisusu malamu
ndenge nini asungaki ngai kati na Efeso.
(MNB)
Lokola
soda malamu oyo azali kotatola Nkolo, Paulo ayokaki soni te ya
kosangana elongo na bapasi
na ye (1:8-18). Ezali mpe bongo mpo na biso banso,
tosengeli koyika mpiko kati na mpasi lokola basoda malamu elongo
na Yesu Klisto (2:1-13). Ntango tokutanaka na balakisi ya lokuta
mpe bato oyo balobaka mingi kozanga kobanga Nzambe, Timote mpe
biso banso tosengeli kozala basali ya malamu oyo bazali kosimba
liloba malamu (2:14-19). Na boye tomipetolaka na makambu ezangi
lokumu mpo na kozala bambɛki oyo ebongi, mpo na Nkolo asalela
biso (2:20-26).
Mokapo 2
1
Mwana na ngai, zala makasi kati na ngolu oyo ezali kati na
Yesu-Klisto. 2 Makambo oyo oyokaki epai na ngai
liboso ya batatoli ebele, teya yango na bato ya sembo oyo bazali
na makoki ya koteya yango lisusu na bato mosusu. 3
Mona pasi elongo na ngai lokola soda ya mpiko ya Yesu-Klisto.
4 Moto oyo akoti na mosala ya soda amipesaka te na
makambo ya bato oyo bazali basoda te mpo na kosepelisa mokonzi
na ye ya mampinga. 5 Ezali mpe ndenge moko mpo na
moto oyo azali kosala lisano ya kokima mbangu : akoki te kozwa
motole soki akimi mbangu te kolanda mibeko ya lisano. 6
Moloni elanga oyo asalaka makasi asengeli kozala moto ya liboso
mpo na kobuka bambuma. 7 Kanisaka malamu na tina na
makambo oyo nazali koloba, mpe Nkolo akopesa yo makoki ya
kososola yango nyonso. 8 Kanisaka Yesu-Klisto,
mokitani ya Davidi, oyo asekwaki kati na bakufi, kolanda Sango
Malamu oyo nateyaka. 9 Ezali mpe mpo na Sango Malamu
yango nde nazali komona pasi kino bakanga ngai minyololo lokola
mobomi, kasi bakangi Liloba na Nzambe minyololo te. 10
Yango wana nazali koyikela makambo nyonso mpiko mpo na bolamu ya
bato oyoNzambe apona, mpo ete bango mpe bazwa lobiko oyo ezali
kati na Yesu-Klisto, elongo na nkembo ya seko. 11
Maloba oyo ezali ya solo : Soki tokufi elongo na Ye, tokozala
mpe na bomoi elongo na Ye. 12 Soki toyiki mpiko,
tokokonza mpe elongo na Ye. Kasi soki towangani Ye, Ye mpe
akowangana biso ; 13 soki tozangi kondima, Ye azalaka
kaka Moyengebene, pamba te akoki komiwangana te. 14
Yango nde makambo oyo osengeli koloba mbala na mbala epai ya
bato, na kopesa bango mitindo liboso ya Nzambe ete batika
koswana na tina na maloba ; ezali na tina moko te, soki kaka te
komema bato oyo bayokaka yango na libebi. 15 Sala
makasi ete omimonisa liboso ya Nzambe lokola moto ya kokoka,
lokola mosali oyo ayokelaka mosala na ye soni te, pamba te
ateyaka na bosembo Liloba ya solo. 16 Kima masolo oyo
ezanga tina mpe efingaka Nzambe, pamba te ememaka bato oyo
bamipesaka na yango mosika na Nzambe. 17 Mateya na
bango eliaka nzoto lokola pota oyo ezali na tofina. Kati na
bango, tozali na Imene mpe Filete 18 oyo basila
kotika nzela ya solo. Bazali koloba ete lisekwa esili kosalema
mpe bazali kokweyisa kondima ya bandimi mosusu. 19
Nzokande moboko makasi oyo Nzambe asila kotia ezali kaka ngwi ;
batobola makomi oyo na likolo na yango lokola kashe : « Nkolo
ayebi bato na Ye, » mpe « Moto nyonso oyo atatolaka Kombo ya
Nkolo asengeli koboya mabe. » 20 Kati na ndako ya
monene, ezalaka kaka te na basani ya wolo mpe ya palata, kasi
ezalaka mpe na basani oyo basala na nzete to na mabele. Basani
ya wolo mpe ya palata ezalaka mpo na koyamba bato ya lokumu,
kasi basani ya nzete mpe ya mabele ezalaka mpo na misala ya
bongo na bongo. 21 Soki moto amibateli peto na
makambo nyonso oyo nawuti koloba, akozala lokola sani oyo
babongisi mpo na koyamba bato ya lokumu, akozala bule, moto na
tina mpo na Nkolo mpe moto oyo babongisi mpo na misala nyonso ya
malamu. 22 Kima baposa mabe ya bolenge mpe luka
bosembo, kondima, bolingo mpe kimia elongo na bato oyo
babelelaka Nkolo na motema ya peto. 23 Kima masolo ya
tembe ya bozoba mpe ezanga tina, pamba te oyebi malamu ete
esukaka kaka na koswana. 24 Mpe ezali malamu te mpo
na mosali ya Nkolo kozala moto oyo aswanaka na bato, kasi
asengeli nde kozala moto ya boboto epai ya bato nyonso, moto oyo
azali na makoki ya kopesa malakisi, ya kokanga motema 25
mpe ya koteya na boboto bato oyo babendanaka na ye ; asengeli
kozala na elikya ete Nzambe akosalela bango ngolu ya kobongola
mitema mpo ete bayeba solo. 26 Bongo bakozongela
mayele na bango ya malamu mpe bakolongwa na motambo ya Satana
oyo akanga bango na boloko mpo ete basala kaka mokano na ye.
(MNB)
Yango wana, na nzela oyo, tozali na makoki ya koteya na molimo
ya boboto baye bazali kotelemela biso to baye bazali kosala mpo
na litomba na bongo moko mpe tozali na makoki ya kolakisa bango
ete babongola mitema na kondima bosolo mpe komikangola na
motambo ya zabolo oyo akangaki bango na bolingi na ye (vv.
24-26).
Na sima Paulo azali kozela na posa makasi Mikolo ya Nsuka oyo
ezali liboso ya lingomba. Eleko yango ezalaki kozela koya ya
Masiya na boumeli ya bambula nkóto mibale oyo elandaki. Ezali
bongo sikoyo koleka liboso. Baponami bakonyokolama mingi na
boumeli ya ntango. Baoyo banso balingi kolanda mibeko ya Nzambe,
Bondimi mpe Botatoli ya Klisto bakonyokwama kino na nsuka ya
Eleko (tala lisusu Emoniseli 12:17; 14:12).
Likambo ezali ete, Nzambe abengi biso na Bokonzi ya Nzambe mpo na mokano
na Ye moko kasi te mpo na oyo tozali. Tobengami mpo na kosala
mosala. Nzambe atie biso na kati mpo na kosala mosala. Lolenge
ya kokokisa maye matali biso kati na Boyokani
mpe kozwa [libula ya] Lisekwa ya Liboso ezali kobanda
kosala mosala ntango tobengami mpe topesameli Molimo Mosantu.
Lisusu, esengeli komonisa mbuma ya boyengebene kati na Molimo
Mosantu na kobatelaka Mibeko ya Nzambe mpe Litatoli ya Bondimi
ya Yesu Klisto. Yango nde bondimami na biso. Ngolu ya Nzambe
epesamelaki Yesu Klisto. Azalaki na ngolu ya Nzambe te kati na
ye moko (vv. 6-9).
Kaka Nzambe nde akufaka te kasi ezalaki Klisto nde alongolaki liwa na
nzela ya misala na ye mpe abimisaki na pole bozangi kokufa. Na
nzela ya Klisto, tozali na makoki ya kozwa bomoi oyo ekufaka te.
Akokisaki masɛngami mpe na nsima bapesaki ye bomoi oyo ekufaka
te mpe na yango epesameli
biso (v.10).
Na maloba mosusu, Molimo Mosantu ebatelaka Mabombami ya Nzambe kino
Mokolo ya Nkolo. Oyo epesameli Paulo ekokufa te. Ekobombama na
nzela ya Molimo Mosantu, mpe ekangamaki na kati ya Biblia. Moto
moko te akoki kobebisa Biblia. Yango ezali etinda ya Nzambe.
Tozali na liloba ya Nzambe oyo epemami (vv. 11-12).
.
Na boye mbuma ya liboso ya Molimo Mosantu ezali bobateli ya bosolo. Yango
nde mokano mpe objectif ya libosoliboso. Molimo Mosantu ezali ya
nguya, ya bolingo mpe ya komipekisa. Bambuma oyo ezali komonana
uta na makomi oyo epesami na ntina ya mokano ya liboso ya
baponami, oyo ezali bobateli ya bosolo lokola likambo ya liboso
ya bosembo (vv. 13-14).
Mbuma mosusu ezali ezaleli ya motema mawa, oyo tokomona na sima (Yak.
3:17). Baponami basambelaka Tata na Molimo pe na bosolo (Jn.
4:23-24). Bosolo ezali na ntina mingi na losambo epai ya Nzambe.
Tokoki kosambela Nzambe te soki tosambeli Ye na Molimo Mosantu
mpe bosolo te. Ezali na nzela ya Molimo Mosantu nde tobatelaka
bosolo. Mbuma ya ntina ezali likoki na biso ya kosambela Nzambe
Moko ya Solo. Makoki ya Molimo Mosantu ya kolakisa bambuma wana
etali mingi makoki ya kosambela Nzambe Tata (tala
Molimo Mosantu (No. 117)). Na yango, bobateli ya bosolo
ezali bobateli ya makoki na biso ya kosala mosala mpe kosambela.
Litatoli ya Molimo na ya basakoli mpe, na boye baponami ezali ya
solo (Yoane 5:33). Kaka bosolo nde ekoki kosikola biso (Yoane
8:32). Satana akweyaki mpo atikalaki na bosolo te (Jn. 8:44)
Mokapo 3
1
Kasi yeba malamu ete mikolo ya suka ekozala mikolo ya pasi :
2 bato bakokoma na lokoso ya mbongo, bakokoma miyimi,
lolendo, lofundu ; bakokoma kofinga Nzambe, kozanga botosi epai
ya baboti na bango, koboya kozongisa matondi, kozanga limemia
mpo na biloko ya bule, 3 kozanga bolingo, kozanga
mawa, kokosela baninga makambo, kozanga makoki ya komikanga,
bato na kanza, banguna ya bolamu, 4 bateki baninga,
bato ya mitema mikuse, bato na komitombola, bato balinga bisengo
na esika ya kolinga Nzambe ; 5 bakobanda komilakisa
lokola nde bazali na botosi kati na makambo ya Nzambe, nzokande
bawanganaka nguya na yango. Kima bato ya lolenge wana ! 6
Bamosusu kati na bango bakotaka na bandako ya bato mpe bakosaka
basi ya pete oyo batonda na masumu mpe bamitikaka na lolenge
nyonso ya baposa ya nzoto, 7 oyo balukaka tango
nyonso koyekola kasi bakokaka ata moke te koyeba solo.
8
Ndenge Janesi mpe Jambresi batelemelaki Moyize, ndenge wana mpe
bato wana batelemelaka solo. Bazali bato oyo makanisi na bango
esila kobeba mpe kondima na bango esila kokufa. 9
Kasi bakokende mosika te, pamba te bozoba na bango ekomonana na
miso ya bato nyonso, ndenge ezalaki mpo na mibali wana mibale.
10 Nzokande yo oyebi nyonso na tina na mateya na
ngai, bizaleli, makanisi, kondima, kokanga motema, bolingo,
mpiko, 11 minyoko mpe pasi na ngai ; oyebi makambo
nyonso oyo ekomelaki ngai na Antioshe, na Ikoniomi mpe na
Listre. Solo, nanyokwamaki makasi, kasi Nkolo akangolaki ngai
wuta na nyonso. 12 Solo, bato nyonso oyo balingi
kotambola na botosi kati na Yesu-Klisto bakonyokolama. 13
Kasi bato mabe mpe ba-oyo bakosaka baninga bakozala kozinda kati
na mabe, kokosa bato mosusu, mpe bango moko bakokosa bango.
14 Kasi yo, kangama kaka na makambo oyo oyekolaki mpe
ondimaki, pamba te oyebi epai ya nani oyekolaki yango ; 15
mpe wuta bomwana na yo, oyebi Makomi ya bule oyo ezali na makoki
ya kopesa yo bwanya oyo ememaka na lobiko na nzela ya kondima
kati na Yesu-Klisto. 16 Makomi nyonso ekomama na
nguya ya Nzambe mpe ezali na tina mpo na koteya, kopamela,
kozongisa na nzela mpe kolakisa bato kotambola kolanda bosembo,
17 mpo ete moto na Nzambe azala ya kokoka mpe ya
kobongisama mpo na kosala misala nyonso ya malamu. (MNB)
Na makomi oyo tomoni ete Paulo amisalelaki lokola ndakisa
(3:10-17). Na makomi oyo Paulo azongeli Makomi manso lokola
epesami na bofuli ya Nzambe mpe ezali na litomba mpo na mateya,
pamela, bosemboli, malongisi mpe bosembo. Na boye moto nyonso
oyo azali koloba na bokeseni na Mibeko mpe Litatoli azali na
pole te kati na ye (Is. 8:20).
Na nsima, mokapo 4 ekóbi kolobela boyei ya Masiya mpe na nsima
Lisekwa ya Bakufi. Klisto azali kolobela bakufi na biteni
mibale:
Lisekwa ya Liboso (No. 143A) mpe na nsima Lisekwa ya
Mibale na nsuka ya
Bokonzi ya Nzambe ya Mbula Nkóto (tala lisusu
Danyele Mokapo 12 mpe Emoniseli mokapo ya 20 na
Lisekwa ya Mibale ya Bakufi mpe Bosambisi ya Kiti Monene ya
Pembe (No. 143B)).
Mokapo 4
1 Yango
wana, liboso ya Nzambe mpe ya Yesu-Klisto oyo akosambisa bato ya
bomoi mpe bakufi, mpe na makanisi ya kolengela koya na Ye mpe ya
Bokonzi na Ye, nazali kopesa yo mitindo oyo : 2 teya
Liloba, betela yango sete na tango ya malamu to te, zongisa na
nzela, pamela mpe lendisa na nzela ya mateya na yo mpe na
kokanga motema. 3 Pamba te na mikolo ekoya, bato
bakolinga lisusu te koyoka mateya ya solo, kasi bakomilukela
bango moko, kolanda baposa na bango, bateyi oyo bakoyebisa bango
makambo oyo matoyi na bango esepelaka koyoka ; 4
bakoboya koyoka mateya ya solo mpe bakomipesa makasi na koyoka
masapo. 5 Kasi yo, zala na ekenge na makambo nyonso,
yikela pasi mpiko, sala mosala ya mopanzi Sango Malamu, kokisa
malamu lotomo na yo. 6 Pamba te nakomi pene ya kokaba
bomoi na ngai lokola mbeka ya masanga mpo na Nzambe, mpe tango
na ngai ya kotika mokili oyo ekoki. 7 Nabundi etumba
na ngai malamu, nakomi na suka ya lisano na ngai ya kokima
mbangu, nabateli kondima. 8 Sik’oyo, Nzambe abombeli
ngai motole ya bosembo, oyo Nkolo, Mosambisi ya sembo, akopesa
ngai na mokolo wana : akopesa yango na ngai kaka te, kasi mpe na
bato nyonso oyo balingaka boyei na Ye. 9 Sala makasi
ete oya noki epai na ngai. 10 Pamba te Demasi
asundolaki ngai : alingaki mokili oyo mpe akendeki na
Tesalonika ; Kresasi akendeki na Galatia, mpe Tito akendeki na
Dalimatia. 11 Kaka Luka nde azali elongo na ngai.
Kamata Malako, mpe boya elongo na ye, pamba te azali na tina
mingi epai na ngai mpo na lotomo. 12 Natindaki
Tishike na Efeso. 13 Tango okoya, memela ngai kazaka
oyo natikaki na Troasi epai ya Karipisi ; memela ngai mpe babuku
na ngai, mingi-mingi babuku oyo basala na poso ya banyama.
14 Alekizandre, monyangwisi bibende, asalaki ngai mabe
mingi. Nkolo akofuta ye kolanda misala na ye. 15 Yo
mpe sala keba liboso na ye, pamba te atelemelaki makasi mateya
na biso. 16 Tango nasambaki mpo na mbala ya liboso,
moto ata moko te azalaki wana mpo na kosunga ngai ; bango nyonso
basundolaki ngai. Tika ete Nzambe atangela bango yango te !
17 Ezali Nkolo nde atelemaki pembeni na ngai mpe apesaki
ngai nguya mpo ete, na nzela na ngai, mateya eteyama na mobimba
na yango nyonso, mpe mpo ete Bapagano bayoka yango. Mpe
akangolaki ngai wuta na monoko ya nkosi. 18 Nayebi
solo ete Nkolo akokoba kokangola ngai wuta na misala nyonso ya
mabe mpe akobikisa ngai mpo na Bokonzi na Ye ya Likolo.
Tika ete nkembo ezonga epai na Ye mpo na libela na
libela ! Amen. 19 Pesa mbote na Prisika, na Akilasi
mpe na libota ya Onezifore. 20 Erasite atikalaki na
Kolinto, mpe natikaki Trofime azali kobela na Mile. 21
Sala makasi ete okoma awa liboso ete tango ya malili makasi
ebanda. Ebilisi, Pidesi, Linisi, Klodia mpe bandeko nyonso
bapesi yo mbote. 22 Tika ete Nkolo azala elongo na
molimo na yo ! Tika ete ngolu ezala na bino nyonso !
(MNB)
Lisusu, ezali mpenza na ntina mpo na bandimi oyo babatisami, oyo bazali
eteni ya bonganganzambe ya Melekisedeke na nse ya bokambi ya
Klisto bayangana mpo na bilei ya bokundoli ya Elekeli na mpokwa
ya mokolo ya 15 Abibe mpe basala Butu ya Bokengeli. Bososoli oyo
ebebisamaki epa baklisto ya nkombo oyo pe bawanganaka Lisekwa na
Bozongi ya Masiya pe balobaka ete tango bakufaka bakendaka na
lola. Bato oyo bazali bakristu te (tala
No. 143A
).
Kati na Paulo, ekoki kozala na likanisi moko te ya Bosato mpo azali
kosala makasi mpo na kosala bokeseni kati na Nzambe mpe Klisto.
Paulo azalaki moto ya Bosato te (tala
No. 198 ).
Na 2Timote, Paulo azali kopesa lisusu etelemelo ya Mobikisi na
Klisto (2Tim. 1:8-10).
Na makomi oyo tobandi komona bokeseni lokola emonisami na Biblia.
Ndimbola na yango ezali pɛtɛɛ. Nzambe abikisaki biso mpe
abengaki biso na libiangi ya bule, mibu mileki. Yango esalemaki
engebene na mokano na Ye mpe ngolu oyo Ye apesaki biso kati na
Klisto Yesu mibu mileki. Kutu, apesaki biso ngolu oyo, mpe
akomaki biso na Buku ya Bomoi yambo ya bokeli ya mokili (Emon.
13:8; 17:8).
Na nsima Klisto ayaki lokola Mobikisi oyo Nzambe aponaki mpe alongolaki
liwa mpe amemaki na pole bomoi mpe bozangi kokufa
na nzela ya nsango malamu. Akufaki mpe asekwaki na nguya
ya Nzambe mpe akomaki mwana ya Nzambe na nguya na nzela ya
lisekwa na ye uta na bakufi (Rom. 1:4).
Na yango, ndimbola ezali ete ezalaki nguya ya Nzambe nde epesaki nzela
ete Klisto atindama na mokiki lokola Mobikisi oyo Nzambe aponi.
Boni, Sikawa tozali na makomi mosusu ekoki Kotelemela likambo oyo ?
Petelo alobi ete:
2Petelo 1:3-4
Nzambe apesaki biso, na nzela ya nguya na Ye ya
bonzambe, nyonso oyo tosengeli na yango mpo na kobika bomoi ya
botosi kati na makambo ya Nzambe mpe mpo na kokangama na Ye ;
asalaki yango na kopesa biso boyebi ya Ye oyo abenga biso mpo
ete tosangana na nkembo mpe na bolamu na Ye. 4 Na
nzela ya nkembo mpe bolamu yango, apesaki biso bilaka minene mpe
ya motuya makasi mpo ete, na nzela na yango, bosangana na
bonzambe mpe bokima libebi oyo baposa mabe ezali kovandisa kati
na mokili.
(MNB)
Yango wana, Nzambe abengaki biso na nkembo na ye moko mpe na
bolamu na ye, na kosalaka biso basangani na Molimo na Ye mpo ete
tokoka koyeba Ye. Molimo ezali bongo kopesa biso likoki ya
kosangana na nyonso oyo etali bomoi mpe ezaleli ya kobanga
Nzambe. Ndenge moko, ezalaki Molimo Mosantu nde apesaki Klisto
ezalela ya bobangi Nzambe. Molimo ezali bongo kopesa biso makoki
ya kosala mosala. Yango wana esengeli kozala na bambuma ya
Molimo Mosantu. Bambuma wana ezali oyo ebongi na bobongoli
motema (Lk. 3:8). Yango ezali bambuma, to mbuma, ya boyengebene
(Filp. 1:11). Lokola Paulo alobi, mosani azwaka motole te soki
azali kobunda na kolanda mibeko te. Ezali na mibeko oyo etiamaki
mpo na kobatela Molimo Mosantu [kati na biso]. Tokoki kozwa
motole na biso te soki tolandi mibeko wana te.
Banoti ya Bullinger na ntina na 2Timote
[Ezwami bobele na angele]
Verse 1
apostle. App-189.
Jesus Christ.
App-98.
God. App-98.
according to. App-104.
life. App-170.
Christ Jesus.
App-98.
Verse 2
dearly beloved. App-135.
son. App-108.
Grace. App-184.
Father.
App-98.
Lord. App-98. Compare Philippians
1:2; 1
Thessalonians 1:1. 1
Timothy 1:1, 1
Timothy 1:2.
Verse 3
thank. See 1
Timothy 1:12.
serve. App-190.
forefathers. Greek. progonos. See 1
Timothy 5:4.
with = in. Greek. en.
without ceasing. Greek. adialeiptos. See Romans
9:2. Compare Romans
1:9.
remembrance.
Greek. mneia. See Romans
1:9.
prayers.
App-134.
Verse 4
Greatly desiring. Greek. epipotheo. See Romans
1:11. see. App-133.
being mindful =
having remembered.
that = in order that.
Greek hina.
filled.
App-125.
When I call,
&c. Literally Having received remembrance (Greek. hupomnesis. Here
and 2
Peter 1:13, 2
Peter 3:1).
unfeigned. See 1
Timothy 1:5.
faith. App-150.
that is. Omit.
dwelt = indwelt. Greek. enoikeb. See Romans
8:11,
grandmother. Greek. mamme.
Only here.
persuaded, App-150.
Verse 6
Wherefore =
on account of (App-104) which cause.
put., in remembrance.
Greek. anamimnisko. See 1
Corinthians 4:17.
stir up. Lit,
stir into flame. Greek. anasdpureo. Only here.
gift. App-184.
Verse 7
hath. given =
gave.
not. App-105.
the = a.
spirit.
App-101.
fear = cowardice. Greek. deilia. Only
here.
power. App-172.
love. App-135.
sound mind.
Greek sophroaiamoa. Only here. Compare 1
Timothy 2:9; 1
Timothy 3:2. Titus
2:4, Titus
2:6, Titus
2:12.
Verse 8
not. App-105.
of. Genitive of
relation, concerning.
nor. Greek. mede.
partaker of the afflictions = suffer evil with (me). Greek su nkakopatheo, Only here.
of = for.
gospel.
App-120.
Verse 9
bath. Omit.
saved. Compare 1
Timothy 1:1
called.
Compare 1
Timothy 6:12.
purpose. See Acts
11:23.
before,
&c. App-151.
Verse 10
made manifest.
App-106.
appearing. App-106.
Who = in that He.
hath. Omit.
abolished.
Greek. katargeo. See Luke
13:7.
brought . . . to light =
shed light on. Greek. photizo. See Luke
11:36 .
immortality =
incorruption. Greek. aphtharsia. See Romans
2:7. The Lord did this in His own person, when He rose from the dead, alive
for evermore. Acts
13:34. Romans
6:9. Revelation
1:18.
through,
App-104. 2
Timothy 1:1.
Verse 11
Whereunto =
Unto (Greek. eis) which.
am = was.
preacher.
App-121.
Gentiles.
Greek. ethnos, Compare Acts
22:21; Acts
28:28. Romans
11:13; Romans
11:15, Romans
11:16. Galatians
1:16; Galatians
2:2. Ephesians
3:1, Ephesians
3:8. 1
Timothy 2:7.
Verse 12
For the which cause,
Same as "wherefore", 2
Timothy 1:6.
also, &c = I suffer these
things also.
know. App-132.
believed, App-150.
keep = guard, as in 1
Timothy 6:20.
that which I have committed unto Him = my deposit. Greek paratheke. Seo 1
Timothy 6:20. against = unto. Greek. e is.
that day.
The day of His appearing. Compare 2
Timothy 4:8.
Verse 13
fast, Omit.
form. Greek. hupotupoais.
See 1
Timothy 1:16.
sound. See 1
Timothy 1:10 with 1
Timothy 6:3.
words. App-121.
of = from. Greek. para. App-104.
Verse 14
That good . . . thee =
The good deposit. Greek. parathe ke, as in 2
Timothy 1:12.
Holy Ghost. App-101.
Verse 15
be turned =
turned.
Phygellus,
&c. Nothing is known of these two.
Verse 16
unto = to.
house = household.
Onesiphorus must have recently died.
refreshed. Greek anapsucho. Only
here. Compare Acts
3:19.
chain. Compare Acts
28:20. Ephesians
6:20.
Verse 18
Lord. App-98.
ministered.
App-190.
unto me. Omit.
at = in. App-104.
knowest.
App-132.
very well.
Greek. beltion. Only here.
q