Christian Churches of God

[F065]

 

 

 

Bolimboli ya Yuda

 (Ebimeli 1.0 20200803-20200803)

 

Bolimboli oyo ezali kotalisa ntina ya mokanda ya Yuda mpe mokano ya likebisi na eklezia na oyo etali kobebisama ya kondima epa ba-antinomien.

 

 

 

 

 

Christian Churches of God

PO Box 369, WODEN ACT 2606, AUSTRALIA

 

Courriel : secretary@ccg.org

 

 

(Copyright ã 2020 Wade Cox)

(Tr. 2022)

 

Mokanda oyo ekoki na bonsomi nyonso kosalama kopi mpe kokabolama soki esalemi na mobimba na yango, kozanga ete bábongola yango to bálongola makambo kati na yango. Tyá mpe nkombo, adresi, na liyebisi ya lotomo ya mokomi. Mosolo moko te ekoki kosɛngama epai ya bato oyo bakozwa bakopi oyo bakaboli. Maloba mikuse ekoki kozwama na kati mpe kotiama na ba artikle to ba zulunalo ya botendi kozanga ete babuka lotomo ya mokomi.

 

Mokanda oyo ezwami na nkasa ya Internet ya mokili mobimba :
http://logon.org/ et http://ccg.org/

 

 


 Bolimboli ya Yuda [F065]

 

 


Maloba ya ebandeli

Mokanda ya Yuda ekomamaki lokola likebisi mpo na basantu na oyo etali kobebisama ya kondima na botindiki ya bagnostique mpe ba-antinomien oyo  Paulo akebisaki  na Bagalatia mpe Bakolose (cf. Mapengwi o kati na Eklezia ya Bantoma (No. 089)). Lisusu ekomaki kokota na Loma mpe na bibongiseli ya antinomien kuna mingi mingi  wuta Losambo ya binitaire ya Attis oyo ekotaki na eklezia mpe esilaki kobebisa yango uta ekeke ya II mpe ya III. Na ekeke ya minei tii na ekeke ya mitano, banganga-nzambe ya nzambe Attis bazalaki komilelalela ete bakristo ya Loma bayibaki mateya na bango nyonso, solo basalaki yango. (tala. Ebandeli ya Noele mpe ya Easter/Pâques [235] ; Libebisi ya Teoloji ya Bonzambe ya ebandeli epa ba Binitaire na ba Trinitaire  (No. 127B)).

 

Bato bazali na bizaleli ya mbindo (vv. 4,7,16), bato ya lokoso ya mbongo (vv. 11, 16) oyo baboyaka bokonzi (vv. 8, 11). Bazali bato ya koimaima, bato oyo basepelaka te mpe bato ya lofundo ya mbanga makasi (v. 16). Alobeli [bato ya] eleko ya Mikolo ya Nsuka oyo bantoma balobelaki ete bazali bato ya mokili oyo bazangi molimo (v. 19). Mokanda yango elobeli bokabwani wana ya Eklezia na Mikolo ya Nsuka mpe elakisi matata ya suka kati na eklezia oyo ekosala ete mosala ya Mikolo ya Nsuka ebebisama mpe elobeli na bosiki siki Misio ya Mibeko kobanda na batata tii na Moize mpe basakoli. Tokozongela lisusu likambo yango na mozindo.  Alobi ete libebi ya bapɛngwi ezali ntembe te mpe ete bakokani na Bayisalaele oyo bazangaki botosi mpe bapɛngwi ya bizaleli mabe ya Sodoma mpe ya Gomora mpe baanzelu oyo bakweyaki oyo tozali komona na vv. 5-7, epai wapi bazali kotyola baanzelu-bakonzi. Ezali solo ete bakokutana na bosambisami ya Nzambe mpe ya solo ezali nkanda na Ye nde bakokutana nango liboso (cf. Yak.3:1).

 

Mokanda yango ezali kolendisa Eklezia ete “ebunda mpo na bondimi oyo epesamaki mbala moko mpo na libela na basantu” (v. 3). Ezali kolaba ete kozali na “kondima oyo epesameli basantu mbala moko mpo na libela” oyo ezwami mibeko oyo bapɛngwi oyo balandaki  bayaki kobebisa  na kosalelaka Ngolu  ya Nzambe na ndenge ya mabe mpo na kotɛmɛla Mibeko na kokɔtisaka etamboli ya mbindo.   Na eleko ya soki mibu 2000 tokoki komona ete ezali solo Antinomisme mpe Ba Losambo ya Moyi mpe ya Mabombami mpe lipɛngwi nde ebebisi kondima mpe etondi mpenza na Mikolo oyo ya Nsuka.

 

Mokomi

Klisto azalaki mpenza na bandeko mibali minei oyo nkombo na bango ezali kati na makomi ya Biblia mpe mwa bandeko ya basi, oyo emonani mbala mosusu ete bazalaki minei.   Bandeko minei yango batángemaki lokola Jacques (Yakobos) Joseph (Yozefe), Simona mpe Judas (Jude to Yuda). Bandeko na ye ya basi batangemi te kasi balobelami lokola “Bato nyonso bazali elongo na bango” (na Nazarete) (Mat. 13:55; Mark. 6:3 mpe 1Ko. 9:5). Judas oyo nkombo na ye etangemi na nsuka azali Jude to Yuda oyo tozali kolobela awa. Eusèbe atangi Yuda ( Eccl. Hist.III. 20 ) epai wapi alobeli lisolo ya Hegesippus oyo alobaki ete bana ya bana ya Yuda, oyo bazali Libota ya Nkolo (Desposyni) batyamaki liboso ya Domitien (r. 81-96 T.B ,).  Domitien  abwakisaki likambo yango na kotala lolenge ya kobika na bango oyo ezangaki mindɔndɔ. Libota ya Klisto ebomamaki mpenza na mitindo ya Sylvestre, episkɔpɔ ya Loma, nsima ya liyangani oyo esalemaki na Loma na mobu 318 T.B., oyo Constantin apesaki mitindo. Basengaki ete Mibeko ya Nzambe ezongisama mpe bokambi [ya Eklezia] oyo ezalaki na ebandeli ya ba Desposyni (Libota ya Klisto) bazongisela bango yango. (tala. Ngondo Mariam mpe Libota ya Yesu Klisto (No. 232) ; na Bitumba ya ba Unitaires/Trinitaires (No. 268)).

 

Bobundisi ya [mokanda ya] Yuda mpe ya makomi mosusu ya TS esalemi mpo na kobomba misala wana ya mabe mpe losambo ya Marie oyo elandaki, oyo ekolongolama na bitumba ya nsuka oyo Yuda alobelaki.

 

Ebongiseli na yango

Bobandi ya vv. 1-3 efugwami na bomonisi ya mokomi mpe libiangi na Mobengami ya Nzambe. Likambo yango ezali na ntembe te kolobela makomi ya Paulo na Baloma 8:29-30 oyo ezali komonisa baponami ya libiangi ya Nzambe kopesama epai ya Klisto mpe kobatelama mpo na bozongi na ye mpo na Lisekwa ya Liboso (No. 143A) na  Prédestination (No. 296).

 

Lipamboli ya v. 2 ezali mpenza te ete Ngolu, Kimya mpe Bolingo esalelama epai na bango kasi ete bango basalela yango na Lisekwa ntango bakopesa bango mosala na Mbula Nkóto mpe na Bosambisi (1Ko. 6:3)  (cf. Lisekwa ya Mibale mpe Bosambisami ya Kiti Monene ya Bokonzi ya pembe (No. 143B) na Bosambisi ya  badémo (No. 080)).

 

Vɛrsɛ 3 ezali komonisa mokano ya mokanda oyo ezali ya kolendisa bandeko ete bábunda mpo na kondima oyo epesamaki mbala moko mpo na libela epai ya basantu oyo ekokoba na bobundisami na boumeli ya eleko tii na Mikolo ya Nsuka. Vɛrsɛ 4 ezali komonisa banguna baoyo bazali mpenza na kati na biso.

 

Vɛrsɛ 5 ezongisi biso na ebandeli ya Yisalaele oyo ezalaki libula ya Masiya (Mib. 32:8).  Klisto azalaki ekelamu oyo apesaki Mibeko ya Nzambe mpe Mwango ya Lobiko (No. 001A) na Yisalaele na bokambi ya Moize (Misala 7:30-43; 1Ko. 10:4). Na yango Mibeko ya Nzambe oyo epesamaki na Moize mpe Yisalaele ezali kobundisama. Baoyo bandimaki te makambo oyo bayebisaki bango babebisamaki ndenge moko pe mpo na Baoyo ya Mikolo ya Nsuka ya bileko ya Eklezia mpe baoyo babebisaka Eklezia na nzela ya Antinomisme.

 

Boye makomi mazali ko s'étendre lisusu mpo na kosangisa bademo oyo basengeli kotiama na Tartaros kino bakobimisama na nsuka ya Mbula Nkóto mpe na nsima bakotiama na nse ya Bosambisi elongo na milimo na bango oyo ezali kosala Laki ya Mɔtɔ.

Tomoni lisusu ete na v. 9 alobeli koswana kati na Mikaele na Satana na ntina ya nzoto ya Moize wapi Mikaele azali na mpiko te ya kosakola lisambisi ya maloba ya kofinga Satana kasi asɛngaki Nkolo apamela ye. Na nsima akóbi kokokanisa bato wana ya kanyaka oyo batikaka mibeko ya Nzambe mpe bazali bato ya mbindo oyo bazali kofinga makambo oyo bazali kososola te mpe bazali kosala oyo bazali kosala lokola banyama mpe bazali kobebisama na etamboli na bango.  Bobele bongo, Sodoma ná Gomola mpe bingumba ya patatalu ebebisamaki na mɔtɔ oyo eutaki na likoló, bango mpe bakobomama. Kobanda na v. 11ff. tomoni ete antinomisme ya Kaina uta ebandeli ememaki ebandeli ya liwa mpe ekobaki komema na libunga ya Balama oyo ezalaki ya kolendisa Yisalaele esala lisumu na kobuka mobeko mpe bongo kokabola Yisalaele na Nzambe lokola mpe botomboki ya Kola, oyo esalaki bango kobomama mpo na botomboki na bango na nsé ya Mibeko ya Nzambe (L1). Masumu na bango ezali mpe kobebisa Pasika uta na Elambo ya Nkolo epai wapi bazali na mbeba mpe balongi te kobatela Pasika lokola esengeli kobatelama libanda ya baporte na bango na boumeli ya mikolo mwambe mobimba. Baoyo bazali koteya bongo bakobomama. (tala lisusu Deut. 16:5-8).

 

Na vɛrsɛ 14 na nsima azongeli Enoka oyo atatolaki mpo na kotelemela Bademo mpe yango ezali  pwasa te, mpamba te na nsima amemi ebongiseli kino nà Mikolo ya Nsuka mpe bokangami ya Limpinga oyo ekwea na nzela ya Limpinga ya Lola elongo ná Masiya na Lisekwa ya Liboso.

 

Oyo ezali mokano ya nsango oyo Transfiguration (No. 096E) ya Mark ch. 9 elobeli mpe elimboli esika mpe ntina ya Enoka oyo akozwa esika na ye elongo na Eliya na Mikolo ya Nsuka lokola Batatoli ya Emoniseli 11:3ff. Tomoni ete lisolo yango ezali kolimbola nsuka mpe etumbu oyo bapɛngwi Baoyo bazangi mibeko bakozwa mpo na bizaleli na bango ya mbindo. Mokanda oyo ezali likebisi ya motuya mingi mpe ya ntina mpo na bankola ya mangomba oyo elandi. Na Lisekwa ya Liboso Moize mpe batata, basakoli mpe basantu bakosekwa mpe bakozongisa ebongiseli mobimba mpo na Mbula Nkóto. Antinomien moko te akopesamela nzela ya kozala na bomoi tii na [bobandi ya] Mbula Nkóto.

 

Yuda 1-25

Ngai Jide, mowumbu ya Yesu-Klisto mpe ndeko ya Jake ; Epai ya bato oyo Nzambe abenga, ba-oyo Nzambe Tata alingaka, mpe ba-oyo babatelami mpo na Yesu-Klisto : 2 Tika ete mawa, kimia mpe bolingo efuluka kati na bino ! Tina ya mokanda 3 Balingami na ngai, nazalaki na posa makasi ya kokomela bino na tina na lobiko oyo tozali na yango na lisanga. Nazwaki mokumba ya kokomela bino mpo na kolendisa bino ete bobunda mpo na kondima oyo Nzambe apesaki, mbala moko mpo na libela, epai ya basantu. 4 Pamba te ezali na bato mosusu oyo basili kokota kati na bino na mayele mabe, ba-oyo etumbu na bango ekomama wuta kala : batosaka makambo ya Nzambe te, bakomisaka ngolu ya Nzambe na biso lokola nzela ya kosala makambo na bango ya soni, mpe bawanganaka Yesu-Klisto, Mokonzi kaka moko mpe Nkolo na biso. 5 Atako boyebi malamu makambo oyo nyonso, kasi nalingi kaka koyebisa bino lisusu ete Nkolo akangolaki bato na Ye na bowumbu kati na Ejipito, kasi, sima na yango, abomaki ba-oyo bazalaki na kondima te. 6 Nzambe akangaki mpe na minyololo ya seko, kati na molili mpo na kosambisama ya mokolo monene, ba-anjelu oyo basepelaki te na evandelo oyo Nzambe apesaki bango mpe batikaki yango. 7 Ndenge moko mpe mpo na bato ya Sodome, ya Gomore mpe ya bingumba ya pembeni : basalaki ndenge moko na ba-anjelu, bamipesaki na pite mpe bazalaki kosangisa nzoto na ndenge oyo esengeli te. Bazali ndakisa mpo na bato oyo bazali komona pasi ya etumbu ya moto ya seko na seko. 8 Ezali mpe ndenge moko mpo na bato wana : makanisi na bango etindikaka bango na kobebisa banzoto na bango, na kotiola bokonzi ya Nkolo, mpe na kofinga bikelamu ya nkembo ya Likolo. 9 Nzokande, ezala Misheli, mokonzi ya ba-anjelu, tango abendanaki na Satana na tina na nzoto ya Moyize, amekaki ata moke te kopesa Satana etumbu ya soni ; kasi alobaki kaka : « Tika ete Nkolo apesa yo etumbu ! » 10 Kasi bato wana bafingaka oyo bango basosolaka te, mpe makambo oyo bango basosolaka na lolenge na bango ya bomoto mpe ya bonyama ekobebisa bango. 11 Mawa na bango, pamba te balandaki nzela ya Kayina, bapengwaki lokola Balami mpo na lokoso ya mbongo, mpe bakufaki lokola Kore mpo na botomboki. 12 Ezali mpe kaka bango nde babetisaka baninga mabaku na tango ya kolia na lisanga : baliaka na lokoso mpe na soni te, balukaka kaka bolamu na bango ; bazali lokola mapata oyo ezangi mayi, oyo mopepe ezali komema ; bazali lokola banzete oyo ebotaka bambuma te, ata na eleko ya kobuka bambuma ; ekufaka mbala mibale soki bapikoli yango. 13 Babimisaka misala na bango ya soni ndenge ebale monene ebimisaka mbonge mpe fulufulu soki etomboki makasi ; bazali lokola minzoto oyo eyengaka-yengaka. Nzambe abombeli bango etumbu ya molili makasi mpo na libela. 14 Ezala Enoki, mokitani ya sambo wuta Adamu, asakolaki na tina na bango : « Tala, Nkolo azali koya elongo na basantu na Ye, bankoto na bankoto, 15 mpo na kosambisa bato nyonso mpe kopesa etumbu na bato nyonso oyo batosaka Ye te mpo na misala na bango nyonso ya botomboki mpe mpo na mafinga nyonso oyo basumuki yango babimisaki mpo na kofinga Nzambe. » 16 Bato yango bayimakayimaka mpe bamilelaka-lelaka tango nyonso, batambolaka kolanda baposa mabe ya banzoto na bango, bamikumisaka mpe bakumisaka bato mosusu na lokuta mpo na kobenda litomba kowuta na bango. 17 Kasi bino, balingami na ngai, bokanisa maloba oyo bantoma ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso, balobaki liboso. 18 Balobaki na bino : « Na tango ya suka, ekozala na batioli oyo bakotambola kolanda baposa na bango, oyo ekotindika bango na koboya kotosa makambo ya Nzambe. » 19 Bazali bato oyo bakotisaka bokabwani kati na bato, bazali lokola banyama mpo ete bazangi Molimo ya Nzambe. 20 Kasi bino, balingami na ngai, botonga bomoi na bino na likolo ya kondima na bino, oyo eleki bule. Bobondelaka na nguya ya Molimo Mosantu. 21 Bomibomba kati na bolingo ya Nzambe, wana bozali kozela ete Yesu-Klisto, Nkolo na biso, na mawa na Ye, apesa bino bomoi ya seko. 22 Boyokela bato oyo bazali nanu na tembe mawa ; 23 mpo na bato mosusu, bobikisa bango na kobimisa bango na moto ; mpe mpo na bato mosusu lisusu, boyokela bango mpe mawa oyo esangana na bobangi, na koyina ezala ata bilamba na bango, oyo baposa na bango ya nzoto ekomisa mbindo. 24 Epai na Ye oyo azali na makoki ya kobatela bino mpo ete bokweya te, mpe ya kotelemisa bino liboso ya nkembo na Ye lokola bato oyo bazangi mbeba mpe bato ya esengo monene ; 25 epai ya Nzambe moko kaka, Mobikisi na biso, na nzela ya Yesu-Klisto, Nkolo na biso,tika ete nkembo, lokumu, nguya mpe bokonzi ezala ya Ye, wuta liboso ya tango, sik’oyo mpe mpo na libela na libela ! Amen ! (MNB)

 

Kobanda na molongo ya 20 azali koloba na baponami mpe koyikisa bango mpiko ete balendisa eklezia mpe bango moko na nzela ya Molimo Mosantu kobikisaka baye bazali na bolembu na bondimi, kolengela bango mpo na Lisekwa, kobikisa bango na Liwa ya Mibale ya Laki ya Moto. Molongo oyo ya suka pe Doxologie ezali kolakisa Nzambe oyo azali mobikisi na biso pe Yesu Klisto Nkolo na biso. Ezali nsango ya Unitarien na mobimba na yango mpo na kotambwisa eklezia ekweya te na libunga ya losambo ya bikeko ya losambo ya Baal na nse ya Attis, Adonis mpe Osirus mpe Ashtoreth to Easter ya losambo ya Mama Nzambe-mwasi. Mbala mingi, bato mosusu oyo bandimaka Bosato balimbolaka makomi yango na lokuta mpo na  kolongisa lipɛngwi na bango nzokande ntina na yango ya solosolo ezali ya komonisa [lipemgwi] yango polele mpe koboya yango.

 

 

q