Christian Churches of God
[F065]
Bolimboli ya
Yuda
(Ebimeli 1.0
20200803-20200803)
Bolimboli oyo ezali kotalisa
ntina ya mokanda ya Yuda mpe mokano ya likebisi na eklezia na
oyo etali kobebisama ya kondima epa ba-antinomien.
Christian Churches of God
Courriel :
secretary@ccg.org
(Copyright
ã
2020 Wade
Cox)
(Tr.
2022)
Mokanda oyo ekoki na bonsomi nyonso kosalama
kopi mpe kokabolama soki esalemi na mobimba na
yango, kozanga ete bábongola yango to bálongola
makambo kati na yango. Tyá mpe nkombo, adresi,
na liyebisi ya lotomo ya mokomi. Mosolo moko te
ekoki kosɛngama epai ya bato oyo bakozwa bakopi
oyo bakaboli. Maloba mikuse ekoki kozwama na
kati mpe kotiama na ba artikle to ba zulunalo ya
botendi kozanga ete babuka lotomo ya mokomi.
Mokanda oyo ezwami na nkasa ya Internet ya
mokili mobimba :
http://logon.org/
et http://ccg.org/
Bolimboli ya Yuda [F065]
Maloba ya ebandeli
Mokanda
ya Yuda ekomamaki lokola likebisi mpo na basantu na oyo etali
kobebisama ya kondima na botindiki ya bagnostique mpe ba-antinomien
oyo Paulo akebisaki
na Bagalatia mpe Bakolose
(cf.
Mapengwi o kati na Eklezia ya Bantoma (No. 089)). Lisusu
ekomaki kokota na Loma mpe na bibongiseli ya antinomien kuna
mingi mingi wuta
Losambo ya binitaire ya Attis oyo ekotaki na eklezia mpe esilaki
kobebisa yango uta ekeke ya II mpe ya III.
Na ekeke ya minei tii na ekeke ya mitano, banganga-nzambe ya
nzambe Attis bazalaki komilelalela ete bakristo ya Loma bayibaki
mateya na bango nyonso, solo basalaki yango. (tala.
Ebandeli ya Noele
mpe ya Easter/Pâques [235] ;
Libebisi ya Teoloji ya Bonzambe ya ebandeli epa ba
Binitaire na
ba Trinitaire (No. 127B)).
Bato
bazali na bizaleli ya mbindo (vv. 4,7,16), bato ya lokoso ya
mbongo (vv. 11, 16) oyo baboyaka bokonzi (vv. 8, 11). Bazali
bato ya koimaima, bato oyo basepelaka te mpe bato ya lofundo ya
mbanga makasi (v. 16). Alobeli [bato ya] eleko ya Mikolo ya
Nsuka oyo bantoma balobelaki ete bazali bato ya mokili oyo
bazangi molimo (v. 19). Mokanda yango elobeli bokabwani wana ya
Eklezia na Mikolo ya Nsuka mpe elakisi matata ya suka kati na
eklezia oyo ekosala ete mosala ya Mikolo ya Nsuka ebebisama mpe
elobeli na bosiki siki Misio ya Mibeko kobanda na batata tii na
Moize mpe basakoli. Tokozongela lisusu likambo yango na mozindo.
Alobi ete libebi ya bapɛngwi ezali ntembe te mpe ete
bakokani na Bayisalaele oyo bazangaki botosi mpe bapɛngwi ya
bizaleli mabe ya Sodoma mpe ya Gomora mpe baanzelu oyo bakweyaki
oyo tozali komona na vv. 5-7, epai wapi bazali kotyola
baanzelu-bakonzi. Ezali solo ete bakokutana na bosambisami ya
Nzambe mpe ya solo ezali nkanda na Ye nde bakokutana nango
liboso (cf. Yak.3:1).
Mokanda
yango ezali kolendisa Eklezia ete “ebunda mpo na bondimi oyo
epesamaki mbala moko mpo na libela na basantu” (v. 3). Ezali
kolaba ete kozali na “kondima oyo epesameli basantu mbala moko
mpo na libela” oyo ezwami mibeko oyo bapɛngwi oyo balandaki
bayaki kobebisa
na kosalelaka Ngolu
ya Nzambe na ndenge ya mabe mpo na kotɛmɛla Mibeko na
kokɔtisaka etamboli ya mbindo.
Na eleko ya soki mibu 2000 tokoki komona ete ezali solo
Antinomisme mpe Ba Losambo ya Moyi mpe ya Mabombami mpe lipɛngwi
nde ebebisi kondima mpe etondi mpenza na Mikolo oyo ya Nsuka.
Mokomi
Klisto
azalaki mpenza na bandeko mibali minei oyo nkombo na bango ezali
kati na makomi ya Biblia mpe mwa bandeko ya basi, oyo emonani
mbala mosusu ete bazalaki minei.
Bandeko minei yango batángemaki lokola Jacques (Yakobos)
Joseph (Yozefe), Simona mpe Judas (Jude to Yuda). Bandeko na ye
ya basi batangemi te kasi balobelami lokola “Bato nyonso bazali
elongo na bango” (na Nazarete) (Mat. 13:55; Mark. 6:3 mpe 1Ko.
9:5). Judas oyo nkombo na ye etangemi na nsuka azali Jude to
Yuda oyo tozali kolobela awa. Eusèbe atangi Yuda ( Eccl.
Hist.III. 20 ) epai wapi alobeli lisolo ya Hegesippus oyo
alobaki ete bana ya bana ya Yuda, oyo bazali Libota ya Nkolo
(Desposyni) batyamaki liboso ya Domitien (r. 81-96 T.B ,).
Domitien abwakisaki
likambo yango na kotala lolenge ya kobika na bango oyo ezangaki
mindɔndɔ. Libota ya Klisto ebomamaki mpenza na mitindo ya
Sylvestre, episkɔpɔ ya Loma, nsima ya liyangani oyo esalemaki na
Loma na mobu 318 T.B., oyo Constantin apesaki mitindo. Basengaki
ete Mibeko ya Nzambe ezongisama mpe bokambi [ya Eklezia] oyo
ezalaki na ebandeli ya ba Desposyni (Libota ya Klisto)
bazongisela bango yango. (tala.
Ngondo Mariam
mpe Libota ya Yesu Klisto (No. 232) ; na
Bitumba ya ba
Unitaires/Trinitaires (No. 268)).
Bobundisi
ya [mokanda ya] Yuda mpe ya makomi mosusu ya TS esalemi mpo na
kobomba misala wana ya mabe mpe losambo ya Marie oyo elandaki,
oyo ekolongolama na bitumba ya nsuka oyo Yuda alobelaki.
Ebongiseli na yango
Bobandi
ya vv. 1-3 efugwami na bomonisi ya mokomi mpe libiangi na
Mobengami ya Nzambe. Likambo yango ezali na ntembe te kolobela
makomi ya Paulo na Baloma 8:29-30 oyo ezali komonisa baponami ya
libiangi ya Nzambe kopesama epai ya Klisto mpe kobatelama mpo na
bozongi na ye mpo na
Lisekwa ya Liboso (No. 143A) na
Prédestination
(No. 296).
Lipamboli
ya v. 2 ezali mpenza te ete Ngolu, Kimya mpe Bolingo esalelama
epai na bango kasi ete bango basalela yango na Lisekwa ntango
bakopesa bango mosala na Mbula Nkóto mpe na Bosambisi (1Ko. 6:3)
(cf.
Lisekwa ya Mibale mpe Bosambisami ya Kiti Monene ya Bokonzi ya
pembe (No. 143B) na
Bosambisi ya badémo
(No. 080)).
Vɛrsɛ 3
ezali komonisa mokano ya mokanda oyo ezali ya kolendisa bandeko
ete bábunda mpo na kondima oyo epesamaki mbala moko mpo na
libela epai ya basantu oyo ekokoba na bobundisami na boumeli ya
eleko tii na Mikolo ya Nsuka. Vɛrsɛ 4 ezali komonisa banguna
baoyo bazali mpenza na kati na biso.
Vɛrsɛ 5
ezongisi biso na ebandeli ya Yisalaele oyo ezalaki libula ya
Masiya (Mib. 32:8).
Klisto azalaki ekelamu oyo apesaki Mibeko ya Nzambe mpe
Mwango ya Lobiko (No. 001A) na Yisalaele na bokambi ya
Moize (Misala 7:30-43; 1Ko. 10:4). Na yango Mibeko ya Nzambe oyo
epesamaki na Moize mpe Yisalaele ezali kobundisama. Baoyo
bandimaki te makambo oyo bayebisaki bango babebisamaki ndenge
moko pe mpo na Baoyo ya Mikolo ya Nsuka ya bileko ya Eklezia mpe
baoyo babebisaka Eklezia na nzela ya Antinomisme.
Boye
makomi mazali ko s'étendre lisusu mpo na kosangisa bademo oyo
basengeli kotiama na Tartaros kino bakobimisama na nsuka ya
Mbula Nkóto mpe na nsima bakotiama na nse ya Bosambisi elongo na
milimo na bango oyo ezali kosala Laki ya Mɔtɔ.
Tomoni
lisusu ete na v. 9 alobeli koswana kati na Mikaele na Satana na
ntina ya nzoto ya Moize wapi Mikaele azali na mpiko te ya
kosakola lisambisi ya maloba ya kofinga Satana kasi asɛngaki
Nkolo apamela ye. Na nsima akóbi kokokanisa bato wana ya kanyaka
oyo batikaka mibeko ya Nzambe mpe bazali bato ya mbindo oyo
bazali kofinga makambo oyo bazali kososola te mpe bazali kosala
oyo bazali kosala lokola banyama mpe bazali kobebisama na
etamboli na bango.
Bobele bongo, Sodoma ná Gomola mpe bingumba ya patatalu
ebebisamaki na mɔtɔ oyo eutaki na likoló, bango mpe bakobomama.
Kobanda na v. 11ff. tomoni ete antinomisme ya Kaina uta ebandeli
ememaki ebandeli ya liwa mpe ekobaki komema na libunga ya Balama
oyo ezalaki ya kolendisa Yisalaele esala lisumu na kobuka mobeko
mpe bongo kokabola Yisalaele na Nzambe lokola mpe botomboki ya
Kola, oyo esalaki bango kobomama mpo na botomboki na bango na
nsé ya
Mibeko ya Nzambe (L1). Masumu na bango ezali mpe
kobebisa Pasika uta na Elambo ya Nkolo epai wapi bazali na mbeba
mpe balongi te kobatela Pasika lokola esengeli kobatelama
libanda ya baporte na bango na boumeli ya mikolo mwambe mobimba.
Baoyo bazali koteya bongo bakobomama. (tala lisusu Deut.
16:5-8).
Na vɛrsɛ
14 na nsima azongeli Enoka oyo atatolaki mpo na kotelemela
Bademo mpe yango ezali
pwasa te, mpamba te na nsima amemi ebongiseli kino nà
Mikolo ya Nsuka mpe bokangami ya Limpinga oyo ekwea na nzela ya
Limpinga ya Lola elongo ná Masiya na Lisekwa ya Liboso.
Oyo ezali mokano ya nsango oyo
Transfiguration (No. 096E) ya Mark ch. 9 elobeli mpe
elimboli esika mpe ntina ya Enoka oyo akozwa esika na ye elongo
na Eliya na Mikolo ya Nsuka lokola Batatoli ya Emoniseli 11:3ff.
Tomoni ete lisolo yango ezali kolimbola nsuka mpe etumbu oyo
bapɛngwi Baoyo bazangi mibeko bakozwa mpo na bizaleli na bango
ya mbindo. Mokanda oyo ezali likebisi ya motuya mingi mpe ya
ntina mpo na bankola ya mangomba oyo elandi. Na Lisekwa ya
Liboso Moize mpe batata, basakoli mpe basantu bakosekwa mpe
bakozongisa ebongiseli mobimba mpo na Mbula Nkóto. Antinomien
moko te akopesamela nzela ya kozala na bomoi tii na [bobandi ya]
Mbula Nkóto.
Yuda 1-25
1 Ngai Jide, mowumbu ya Yesu-Klisto mpe ndeko ya Jake ;
Epai ya bato oyo Nzambe abenga, ba-oyo Nzambe Tata alingaka, mpe
ba-oyo babatelami mpo na Yesu-Klisto : 2 Tika ete
mawa, kimia mpe bolingo efuluka kati na bino ! Tina ya mokanda
3 Balingami na ngai, nazalaki na posa makasi ya
kokomela bino na tina na lobiko oyo tozali na yango na lisanga.
Nazwaki mokumba ya kokomela bino mpo na kolendisa bino ete
bobunda mpo na kondima oyo Nzambe apesaki, mbala moko mpo na
libela, epai ya basantu. 4 Pamba te ezali na bato
mosusu oyo basili kokota kati na bino na mayele mabe, ba-oyo
etumbu na bango ekomama wuta kala : batosaka makambo ya Nzambe
te, bakomisaka ngolu ya Nzambe na biso lokola nzela ya kosala
makambo na bango ya soni, mpe bawanganaka Yesu-Klisto, Mokonzi
kaka moko mpe Nkolo na biso. 5 Atako boyebi malamu
makambo oyo nyonso, kasi nalingi kaka koyebisa bino lisusu ete
Nkolo akangolaki bato na Ye na bowumbu kati na Ejipito, kasi,
sima na yango, abomaki ba-oyo bazalaki na kondima te. 6
Nzambe akangaki mpe na minyololo ya seko, kati na molili mpo na
kosambisama ya mokolo monene, ba-anjelu oyo basepelaki te na
evandelo oyo Nzambe apesaki bango mpe batikaki yango. 7
Ndenge moko mpe mpo na bato ya Sodome, ya Gomore mpe ya bingumba
ya pembeni : basalaki ndenge moko na ba-anjelu, bamipesaki na
pite mpe bazalaki kosangisa nzoto na ndenge oyo esengeli te.
Bazali ndakisa mpo na bato oyo bazali komona pasi ya etumbu ya
moto ya seko na seko. 8 Ezali mpe ndenge moko mpo na
bato wana : makanisi na bango etindikaka bango na kobebisa
banzoto na bango, na kotiola bokonzi ya Nkolo, mpe na kofinga
bikelamu ya nkembo ya Likolo. 9 Nzokande, ezala
Misheli, mokonzi ya ba-anjelu, tango abendanaki na Satana na
tina na nzoto ya Moyize, amekaki ata moke te kopesa Satana
etumbu ya soni ; kasi alobaki kaka : « Tika ete Nkolo apesa yo
etumbu ! » 10 Kasi bato wana bafingaka oyo bango
basosolaka te, mpe makambo oyo bango basosolaka na lolenge na
bango ya bomoto mpe ya bonyama ekobebisa bango. 11
Mawa na bango, pamba te balandaki nzela ya Kayina, bapengwaki
lokola Balami mpo na lokoso ya mbongo, mpe bakufaki lokola Kore
mpo na botomboki. 12 Ezali mpe kaka bango nde
babetisaka baninga mabaku na tango ya kolia na lisanga : baliaka
na lokoso mpe na soni te, balukaka kaka bolamu na bango ; bazali
lokola mapata oyo ezangi mayi, oyo mopepe ezali komema ; bazali
lokola banzete oyo ebotaka bambuma te, ata na eleko ya kobuka
bambuma ; ekufaka mbala mibale soki bapikoli yango. 13
Babimisaka misala na bango ya soni ndenge ebale monene ebimisaka
mbonge mpe fulufulu soki etomboki makasi ; bazali lokola minzoto
oyo eyengaka-yengaka. Nzambe abombeli bango etumbu ya molili
makasi mpo na libela. 14 Ezala Enoki, mokitani ya
sambo wuta Adamu, asakolaki na tina na bango : « Tala, Nkolo
azali koya elongo na basantu na Ye, bankoto na bankoto, 15
mpo na kosambisa bato nyonso mpe kopesa etumbu na bato nyonso
oyo batosaka Ye te mpo na misala na bango nyonso ya botomboki
mpe mpo na mafinga nyonso oyo basumuki yango babimisaki mpo na
kofinga Nzambe. » 16 Bato yango bayimakayimaka mpe
bamilelaka-lelaka tango nyonso, batambolaka kolanda baposa mabe
ya banzoto na bango, bamikumisaka mpe bakumisaka bato mosusu na
lokuta mpo na kobenda litomba kowuta na bango. 17
Kasi bino, balingami na ngai, bokanisa maloba oyo bantoma ya
Yesu-Klisto, Nkolo na biso, balobaki liboso. 18
Balobaki na bino : « Na tango ya suka, ekozala na batioli oyo
bakotambola kolanda baposa na bango, oyo ekotindika bango na
koboya kotosa makambo ya Nzambe. » 19 Bazali bato oyo
bakotisaka bokabwani kati na bato, bazali lokola banyama mpo ete
bazangi Molimo ya Nzambe. 20 Kasi bino, balingami na
ngai, botonga bomoi na bino na likolo ya kondima na bino, oyo
eleki bule. Bobondelaka na nguya ya Molimo Mosantu. 21
Bomibomba kati na bolingo ya Nzambe, wana bozali kozela ete Yesu-Klisto,
Nkolo na biso, na mawa na Ye, apesa bino bomoi ya seko. 22
Boyokela bato oyo bazali nanu na tembe mawa ; 23 mpo
na bato mosusu, bobikisa bango na kobimisa bango na moto ; mpe
mpo na bato mosusu lisusu, boyokela bango mpe mawa oyo esangana
na bobangi, na koyina ezala ata bilamba na bango, oyo baposa na
bango ya nzoto ekomisa mbindo. 24 Epai na Ye oyo
azali na makoki ya kobatela bino mpo ete bokweya te, mpe ya
kotelemisa bino liboso ya nkembo na Ye lokola bato oyo bazangi
mbeba mpe bato ya esengo monene ; 25 epai ya Nzambe
moko kaka, Mobikisi na biso, na nzela ya Yesu-Klisto, Nkolo na
biso,tika ete nkembo, lokumu, nguya mpe bokonzi ezala ya Ye,
wuta liboso ya tango, sik’oyo mpe mpo na libela na libela !
Amen ! (MNB)
Kobanda
na molongo ya 20 azali koloba na baponami mpe koyikisa bango
mpiko ete balendisa eklezia mpe bango moko na nzela ya Molimo
Mosantu kobikisaka baye bazali na bolembu na bondimi, kolengela
bango mpo na Lisekwa, kobikisa bango na Liwa ya Mibale ya Laki
ya Moto. Molongo oyo ya suka pe Doxologie ezali kolakisa Nzambe
oyo azali mobikisi na biso pe Yesu Klisto Nkolo na biso. Ezali
nsango ya Unitarien na mobimba na yango mpo na kotambwisa
eklezia ekweya te na libunga ya losambo ya bikeko ya losambo ya
Baal na nse ya Attis, Adonis mpe Osirus mpe Ashtoreth to Easter
ya losambo ya Mama Nzambe-mwasi. Mbala mingi, bato mosusu oyo
bandimaka Bosato balimbolaka makomi yango na lokuta mpo na
kolongisa lipɛngwi na bango nzokande ntina na yango ya
solosolo ezali ya komonisa [lipemgwi] yango polele mpe koboya
yango.
q