Christian Churches of God

 

[F055]

 

 

Komantɛrɛ na ntina na 2Timote


 

(Ebongiseli  1.0 20201106-20201106)

 


 

 

2Timote ezali kokoba na molongo mpe teoloji oyo Paulo amonisi na 1Timote. Ezali mpe kotalela ba thèmes ya Unitaire ya mokanda yango.

 

 

Christian Churches of God

PO Box 369, WODEN ACT 2606, AUSTRALIA

 

Courriel : secretary@ccg.org

 

(Copyright ã 2020 Wade Cox)

(Tr. 2023)

 

 

Mokanda oyo ekoki na bonsomi nyonso kosalama kopi mpe kokabolama soki esalemi na mobimba na yango, kozanga ete bábongola yango to bálongola makambo kati na yango. Tyá mpe nkombo, adresi na liyebisi ya lotomo ya mokomi. Mosolo moko te ekoki kosɛngama epai ya bato oyo bakozwa bakopi oyo bakaboli. Maloba mikuse ekoki kozwama na kati mpe kotiama na ba artikle to ba zulunalo ya botendi kozanga ete babuka lotomo ya mokomi.

 

 

 

 

Mokanda oyo ezwami na nkasa ya Internet ya mokili mobimba :
http://logon.org/
et http://ccg.org/

 


Komantɛrɛ na ntina na 2Timote [F055]

 

 


Maloba ya ebandeli

Na mokanda ya Misala (16:1) toyekoli ete Timote azalaki mwana ya mwasi moko Mogreke mpe Moyuda, Enise oyo akomaki moklisto elongo na mama na ye Loyisi (1:5, 3:15). Bango mibale bazalaki na lukumu na Eklezia ya Nzambe na Listra mpe na Ikonium lokola Timote. Asilaki kobongwana na kondima ntango Paulo akendaki kotala Listra, Asie Mineure, mpe na nsima na Mobembo na ye ya mibale Paulo aponaki ye mpo na asunga ye na mosala na ye ya misionere (Misala 16:1-3) mpe atyaki ye na mosala mpo na asunga nzoto ya Klisto oyo ezali na nse ya mibeko. Azwaki bukulasimi ntango azalaki na bambula muke yango wana bakomantere ya Paulo na oyo etali bambula na ye na 1Timote. Na kotalela likanisi wana ekoki kozala ete baponaki ye ntango azalaki na bambula 24 to 29 engebene lolenge ya mosala oyo asengelaki kosala. Mbala mosusu ntango azalaki na bambula 24 yambo ya bambula 25 oyo mobeko esengi mpo na mosala na Tempelo ya Nzambe, Tempelo oyo tozali (1Kol. 3:16-17; 6:19). Mbala mingi alobelami na [mokanda ya] Misala mpe na bafraze ya ebandeli ya motango ya mikanda ya Paulo lokola 1 mpe 2Batesaloniki mpe 2Bakolinti. Azalaki moninga ya motema mpe mondimi ya Paulo mpe bakambi mosusu ya Eklezia ya Nzambe.

 

Bato mingi bandimaka ete na nsuka ya mokanda ya Misala, ntoma Paulo azalaki naino na bolɔkɔ na Loma. Ntango abimaki na boloko, balobaka ete akendaki na Masedonia (1Timote 1:3) mpe uta kuna akendaki na bisika mosusu. Ntango azalaki na mibembo yango, akomaki mokanda ya liboso epai ya Timote. Na ntango wana, Timote azalaki na engumba ya Efese. Emonanaki lokola ete Timote azalaki mokambi ya lingomba kuna to aponamaki epa Paulo azala mokambi na Efese. Na nsima, Paulo akɔtaki lisusu na bolɔkɔ na Loma. Ezali uta kuna nde akomaki mokanda oyo ya mibale epai ya Timote, ntango Timote azalaki naino na Efese. Balobaka ete Paulo akufaki martiru pene na nsuka ya Ekeke ya Liboso mpamba te, na ntembe te, Yoane azwaki esika na ye kuna nsima ya kobimisama na ye na Patmos. Tolobi bongo engenbene eteni ya mokanda ya Irénae oyo afandaki na makolo ya Yoane na Efese ntango azalaki mwana moke nsima ya bobandi ya Ekeke ya Mibale ya T.B (Tala P291 Annexe A).    

 

Paulo akomaki mokanda oyo ya mibale epai ya Timote uta na bolɔkɔ mwa moke liboso akufa. Paulo ayebaki ete tango ya liwa na ye ekoki (2Timote 4:6-8).

 

Emonani mpenza ete Paulo azalaki na mposa ya komona lisusu Timote mpe azalaki kozwa ye lokola mwana na ye moko (2Timote 1:4). Paulo, uta bakomantere na ye azali komitungisa mpe azali na bosenga ya boninga na malili wana ya Bolóko. Alendisi Timote asala makasi mpo na kokoma yambo eleko ya malili (2Timote 4:21). Asɛngi Timote amema kazaka ya molunge oyo atikaki na engumba Troase. Asengi pe Timote amema mikanda pe ba papiers na ye (2 Timote 4:13).

 

“Na tribinale mpo na mbala ya liboso, alongaki. Kasi, longola se Luka, baninga na ye banso basundolaki ye (2Timote 4:11, 16). Atako alongaki na ntango wana, *Baloma baboyaki kotika ye. Azali kozela ete mosika te bakoboma ye (2 Timote 4:6)

 

Paulo akomi mpo na kolendisa Timote na bomoi na ye ya boklisto. Alendisi ye azala makasi na makambo oyo andimi. Timote asengeli kosalela makabo oyo Nzambe apesi ye. Asengeli kosakola nsango malamu mpe koteya bosolo.

 

Mokanda oyo ezali mpenza ya ye moko koleka oyo ya liboso. Paulo alendisi ye azala makasi na kondima na ye kati na Nkolo (1:1-7). Asengeli te koyoka  Nkolo nsɔni, to Paulo. Esengeli amilengela mpo na konyokwama mpo na *nsango malamu (1:8-2:13).

 

Lokola asalaki na mokanda ya liboso, Paulo akebisi na ntina na bateyi ya lokuta (2:14-19). Timote asengeli kozala mosali ya lokumu ya Klisto (2:20-26). Na mikolo ya suka, bato bakosala makambo ya nsomo (3:1-9). Kasi Timote asengeli kokoba kosala makambo oyo ayekoli mpe ayebi. Esengeli asala oyo makomi elobi (3:10-17). Esengeli asakola nsango malamu mpo esengeli na lobango bato bayoka yango (4:1-5).

 

Na nsima, Paulo alobeli bomoi na ye moko mpe makambo oyo azali kozela ete esalema (4:6-8). Na sima asengi Timote aya pe  ayebisi ye makambo na ye (4:9-18). Asukisi mokanda na bambote epa baninga na ye mpe asengi Nkolo apambola Timote (4:19-22)

 

(tala mpe https://www.easyenglish.bible/bible-commentary/2tim-lbw.htm)

 

**************

 

Tokotala sikoyo makanisi ya Bullinger mpe na sima tokotala mokano ya mikapo.

 

Elakiseli ya buku - 2Timote

Epa EW Bullinger

 

2Timote

EBONGISELI YA BUKU MOBIMBA.


2Timote 1:1-2. BAMBOTE MPE MAPAMBOLI.

2Timote 1:3-18; EPISTOLAIRE PRIVÉ MPE PERSONNEL

2Timote 2:1-26. MIKUMBA NA OYO ETALI NSANGO MALAMU.

2Timote 3:1-17 ; 2Timote 4:1-8. MIKUMBA NA OYO ETALI BOPENGWI

2Timote 4:9-21. ÉPISTOLAIRE PRIVÉ MPE PERSONNEL.

2Timote 4:21-22. BAMBOTE. MAPAMBOLI.


MOKANDA YA MIBALE EPAYI YA TIMOTE. MAKAMBO YA EBANDELI.


1. Mokanda ya Mibale epai ya Timote ezali mokanda ya nsuka kati na mikanda nyonso ya Paulo. Ekomamaki na tango ya boloko na ye ya mibale na Loma, na tango moke yambo akufa martiru (2 Timote 4:6), mbala mosusu na suka ya mobu 67 T.B. to na ebandeli ya mobu 68. Ekanisami ete na tango oyo Timote azalaki na Efese. Etaleli ya ntoma mpo na  mwana na ye ya bolingo  emonanaka na  2 Timote 1:4, mpe ezali kosimba motema komona bosenga ya mawa ya komona Timote mbala moko lisusu liboso ya kokufa, 4:9, 11, 21. Na nsima, Balobelaki lisusu te Timote. Tradition oyo elobaka ete anyokwamaki martiru pene na nsuka ya ekeke ya liboso ezali bobele tradition.   


2. Eloko oyo ezali komonana na Mokanda oyo ezali  bomemami ya "lingomba"  mosika na bosolo (Tala  2 Timote 1:15 ;  2 Timote 2:17 ;  2 Timote 3:8 ;  2 Timote 4:4 ). Ntango "bato banso oyo bazali na Azia (cp.  Misala 19:10 ) basundoli" Paulo, alendisi na yango Timote, "mwana" na ye, "azala makasi na ngolu oyo ezali kati na Klisto Yesu". Ezali lisusu te koyokama, lokola na Mokanda ya Yambo mpe na oyo epai ya Tito, Ba toli ya ntoma na ntina na ebongiseli mpe bokambi ya lolenge nyonso ya lingomba. Kaka makambo mibale nde ekoki kozala sikoyo, "sakola liloba" (2 Timote 4:2), mpe "Makambo oyo oyoki epai na ngai na kati ya batatoli mingi, lobela yango na bato ya sembo, oyo bakokoka koteya mpe basusu" (2 Timote 2:2). Mpe, lokola na Mokanda ya Yambo, Molimo Mosantu na nzela ya Paulo elobeli biso mikolo ya mabe koleka ezali koya, ya likama, to ya mpasi, ntango "na mikolo ya nsuka" (2 Timote 3:1 ; 2 Timote 4:3), toli se moko na ntina na likambo yango ezali "Koba na makambo oyo oyekoli mpe oyo ondimi ete ezali solo" (2 Timote 3:14 ).  

        

*****************

 

Paulo alobi awa (na vv. 8-10) lokola asalaki na [mokanda ya] Baloma 8:28-31 epai wapi Nzambe abengaki biso na Libiangi Mosantu, te mpo na misala nyonso oyo tokokaki kosala kasi engebene na libiangi na Ye nà Nguya mpe Ngolu kati na Klisto Yesu yambo mokili ebanda. Na boye makabo mpe Libiangi ya Nzambe ezali engebene na Likoki na ye ya Bonzambe ya koyeba makambo liboso mpe Prédestination (No. 296).

 

Mokapo 1

Ngai Polo, ntoma ya Yesu-Klisto, kolanda mokano ya Nzambe, mpo na kosakola bomoi oyo Nzambe alaka kati na Yesu-Klisto ; 2 Epai ya Timote, mwana na ngai ya bolingo : Tika ete ngolu, boboto mpe kimia epesamela yo kowuta na Nzambe Tata mpe na Yesu-Klisto, Nkolo na biso ! 3 Nazali kozongisa matondi epai ya Nzambe oyo nasalelaka na motema peto ndenge bakoko na ngai bazalaki kosala, pamba te tango nyonso, ezala butu to moyi, nabosanaka yo te na mabondeli na ngai. 4 Tango nakanisaka mpinzoli na yo, nakomaka na posa makasi ya komona yo mpo ete natondisama na esengo. 5 Nakanisaka bosolo ya kondima na yo, oyo Loyisi, koko na yo ya mwasi, mpe Enise, mama na yo, bazalaki na yango, kondima oyo nandimisami solo ete ezali mpe kati na yo. 6 Yango wana nazali kolendisa yo ete olamusa lisusu likabo oyo Nzambe apesaki yo tango natiaki yo maboko. 7 Pamba te Molimo oyo Nzambe apesa biso akomisaka biso te bato ya kobanga-banga, kasi apesaka biso makasi, bolingo mpe mayele. 8 Boye, koyoka soni te mpo na kotatola na tina na Nkolo na biso to mpe na tina na ngai oyo nakangami na boloko mpo na Ye, kasi mona pasi elongo na ngai mpo na Sango Malamu kolanda makasi oyo Nzambe azali kopesa yo, 9 pamba te abikisaki biso mpe abengaki biso mpo ete totambola na bomoi ya bule. Mpe soki asalaki bongo, ezali te mpo na misala na biso, kasi ezali nde mpo na mabongisi mpe ngolu na Ye moko kaka, ngolu oyo apesaki biso kati na Yesu-Klisto liboso ya ebandeli ya tango. 10 Nzokande ngolu yango emonanisik’oyo na nzela ya koya ya Yesu-Klisto, Mobikisi na biso, oyo asilisaki nguya ya kufa mpe atalisaki bosolo ya bomoi ya seko na nzela ya Sango Malamu. 11 Ezali mpo na Sango Malamu yango nde Nzambe atiaki ngai moteyi, ntoma mpe molakisi. 12 Ezali mpe mpo na Sango Malamu yango nde nazali komona pasi oyo. Kasi atako bongo, nazali koyoka soni te, pamba te nayebi nani oyo ngai nandimela, mpe nazali na elikya ete azali na makoki ya kobatela nyonso oyo apesa ngai, kino na mokolo wana. 13 Kamata lokola ndakisa, mateya ya sembo oyo nateyaki yo mpe salela yango kolanda kondima mpe bolingo oyo tozali na yango kati na Yesu-Klisto. 14 Batela yango malamu lokola bomengo, na lisungi ya Molimo Mosantu oyo avandaka kati na biso. 15 Oyebi malamu ete bato nyonso oyo bazali kati na mokili ya Azia bakimaki ngai ; kati na bango, tozali na Fijele mpe Erimojene. 16 Tika ete Nkolo atalisa ngolu na Ye epai ya libota ya Onezifore, pamba te abondisaki ngai mbala mingi mpe ayokaki soni te mpo na minyololo na ngai. 17 Kutu tango akomaki na Rome, asalaki nyonso mpo na koluka ngai kino amonaki ngai. 18 Tika ete, na mokolo wana, Nkolo atalisa ngolu na Ye epai ya Onezifore ! Oyebi lisusu malamu ndenge nini asungaki ngai kati na Efeso. (MNB)

 

Lokola soda malamu oyo azali kotatola Nkolo, Paulo ayokaki soni te ya kosangana elongo na bapasi  na ye (1:8-18). Ezali mpe bongo mpo na biso banso, tosengeli koyika mpiko kati na mpasi lokola basoda malamu elongo na Yesu Klisto (2:1-13). Ntango tokutanaka na balakisi ya lokuta mpe bato oyo balobaka mingi kozanga kobanga Nzambe, Timote mpe biso banso tosengeli kozala basali ya malamu oyo bazali kosimba liloba malamu (2:14-19). Na boye tomipetolaka na makambu ezangi lokumu mpo na kozala bambɛki oyo ebongi, mpo na Nkolo asalela biso (2:20-26).

 

Mokapo 2

1 Mwana na ngai, zala makasi kati na ngolu oyo ezali kati na Yesu-Klisto. 2 Makambo oyo oyokaki epai na ngai liboso ya batatoli ebele, teya yango na bato ya sembo oyo bazali na makoki ya koteya yango lisusu na bato mosusu. 3 Mona pasi elongo na ngai lokola soda ya mpiko ya Yesu-Klisto. 4 Moto oyo akoti na mosala ya soda amipesaka te na makambo ya bato oyo bazali basoda te mpo na kosepelisa mokonzi na ye ya mampinga. 5 Ezali mpe ndenge moko mpo na moto oyo azali kosala lisano ya kokima mbangu : akoki te kozwa motole soki akimi mbangu te kolanda mibeko ya lisano. 6 Moloni elanga oyo asalaka makasi asengeli kozala moto ya liboso mpo na kobuka bambuma. 7 Kanisaka malamu na tina na makambo oyo nazali koloba, mpe Nkolo akopesa yo makoki ya kososola yango nyonso. 8 Kanisaka Yesu-Klisto, mokitani ya Davidi, oyo asekwaki kati na bakufi, kolanda Sango Malamu oyo nateyaka. 9 Ezali mpe mpo na Sango Malamu yango nde nazali komona pasi kino bakanga ngai minyololo lokola mobomi, kasi bakangi Liloba na Nzambe minyololo te. 10 Yango wana nazali koyikela makambo nyonso mpiko mpo na bolamu ya bato oyoNzambe apona, mpo ete bango mpe bazwa lobiko oyo ezali kati na Yesu-Klisto, elongo na nkembo ya seko. 11 Maloba oyo ezali ya solo : Soki tokufi elongo na Ye, tokozala mpe na bomoi elongo na Ye. 12 Soki toyiki mpiko, tokokonza mpe elongo na Ye. Kasi soki towangani Ye, Ye mpe akowangana biso ; 13 soki tozangi kondima, Ye azalaka kaka Moyengebene, pamba te akoki komiwangana te. 14 Yango nde makambo oyo osengeli koloba mbala na mbala epai ya bato, na kopesa bango mitindo liboso ya Nzambe ete batika koswana na tina na maloba ; ezali na tina moko te, soki kaka te komema bato oyo bayokaka yango na libebi. 15 Sala makasi ete omimonisa liboso ya Nzambe lokola moto ya kokoka, lokola mosali oyo ayokelaka mosala na ye soni te, pamba te ateyaka na bosembo Liloba ya solo. 16 Kima masolo oyo ezanga tina mpe efingaka Nzambe, pamba te ememaka bato oyo bamipesaka na yango mosika na Nzambe. 17 Mateya na bango eliaka nzoto lokola pota oyo ezali na tofina. Kati na bango, tozali na Imene mpe Filete 18 oyo basila kotika nzela ya solo. Bazali koloba ete lisekwa esili kosalema mpe bazali kokweyisa kondima ya bandimi mosusu. 19 Nzokande moboko makasi oyo Nzambe asila kotia ezali kaka ngwi ; batobola makomi oyo na likolo na yango lokola kashe : « Nkolo ayebi bato na Ye, » mpe « Moto nyonso oyo atatolaka Kombo ya Nkolo asengeli koboya mabe. » 20 Kati na ndako ya monene, ezalaka kaka te na basani ya wolo mpe ya palata, kasi ezalaka mpe na basani oyo basala na nzete to na mabele. Basani ya wolo mpe ya palata ezalaka mpo na koyamba bato ya lokumu, kasi basani ya nzete mpe ya mabele ezalaka mpo na misala ya bongo na bongo. 21 Soki moto amibateli peto na makambo nyonso oyo nawuti koloba, akozala lokola sani oyo babongisi mpo na koyamba bato ya lokumu, akozala bule, moto na tina mpo na Nkolo mpe moto oyo babongisi mpo na misala nyonso ya malamu. 22 Kima baposa mabe ya bolenge mpe luka bosembo, kondima, bolingo mpe kimia elongo na bato oyo babelelaka Nkolo na motema ya peto. 23 Kima masolo ya tembe ya bozoba mpe ezanga tina, pamba te oyebi malamu ete esukaka kaka na koswana. 24 Mpe ezali malamu te mpo na mosali ya Nkolo kozala moto oyo aswanaka na bato, kasi asengeli nde kozala moto ya boboto epai ya bato nyonso, moto oyo azali na makoki ya kopesa malakisi, ya kokanga motema 25 mpe ya koteya na boboto bato oyo babendanaka na ye ; asengeli kozala na elikya ete Nzambe akosalela bango ngolu ya kobongola mitema mpo ete bayeba solo. 26 Bongo bakozongela mayele na bango ya malamu mpe bakolongwa na motambo ya Satana oyo akanga bango na boloko mpo ete basala kaka mokano na ye. (MNB)

 

Yango wana, na nzela oyo, tozali na makoki ya koteya na molimo ya boboto baye bazali kotelemela biso to baye bazali kosala mpo na litomba na bongo moko mpe tozali na makoki ya kolakisa bango ete babongola mitema na kondima bosolo mpe komikangola na motambo ya zabolo oyo akangaki bango na bolingi na ye (vv. 24-26).

 

Na sima Paulo azali kozela na posa makasi Mikolo ya Nsuka oyo ezali liboso ya lingomba. Eleko yango ezalaki kozela koya ya Masiya na boumeli ya bambula nkóto mibale oyo elandaki. Ezali bongo sikoyo koleka liboso. Baponami bakonyokolama mingi na boumeli ya ntango. Baoyo banso balingi kolanda mibeko ya Nzambe, Bondimi mpe Botatoli ya Klisto bakonyokwama kino na nsuka ya Eleko (tala lisusu Emoniseli 12:17; 14:12).

 

Likambo ezali ete, Nzambe abengi biso na Bokonzi ya Nzambe mpo na mokano na Ye moko kasi te mpo na oyo tozali. Tobengami mpo na kosala mosala. Nzambe atie biso na kati mpo na kosala mosala. Lolenge ya kokokisa maye matali biso kati na Boyokani  mpe kozwa [libula ya] Lisekwa ya Liboso ezali kobanda kosala mosala ntango tobengami mpe topesameli Molimo Mosantu. Lisusu, esengeli komonisa mbuma ya boyengebene kati na Molimo Mosantu na kobatelaka Mibeko ya Nzambe mpe Litatoli ya Bondimi ya Yesu Klisto. Yango nde bondimami na biso. Ngolu ya Nzambe epesamelaki Yesu Klisto. Azalaki na ngolu ya Nzambe te kati na ye moko (vv. 6-9).

 

Kaka Nzambe nde akufaka te kasi ezalaki Klisto nde alongolaki liwa na nzela ya misala na ye mpe abimisaki na pole bozangi kokufa. Na nzela ya Klisto, tozali na makoki ya kozwa bomoi oyo ekufaka te. Akokisaki masɛngami mpe na nsima bapesaki ye bomoi oyo ekufaka te mpe na yango epesameli  biso (v.10).

 

Na maloba mosusu, Molimo Mosantu ebatelaka Mabombami ya Nzambe kino Mokolo ya Nkolo. Oyo epesameli Paulo ekokufa te. Ekobombama na nzela ya Molimo Mosantu, mpe ekangamaki na kati ya Biblia. Moto moko te akoki kobebisa Biblia. Yango ezali etinda ya Nzambe. Tozali na liloba ya Nzambe oyo epemami (vv. 11-12).

.

 

Na boye mbuma ya liboso ya Molimo Mosantu ezali bobateli ya bosolo. Yango nde mokano mpe objectif ya libosoliboso. Molimo Mosantu ezali ya nguya, ya bolingo mpe ya komipekisa. Bambuma oyo ezali komonana uta na makomi oyo epesami na ntina ya mokano ya liboso ya baponami, oyo ezali bobateli ya bosolo lokola likambo ya liboso ya bosembo (vv. 13-14).

 

Mbuma mosusu ezali ezaleli ya motema mawa, oyo tokomona na sima (Yak. 3:17). Baponami basambelaka Tata na Molimo pe na bosolo (Jn. 4:23-24). Bosolo ezali na ntina mingi na losambo epai ya Nzambe. Tokoki kosambela Nzambe te soki tosambeli Ye na Molimo Mosantu mpe bosolo te. Ezali na nzela ya Molimo Mosantu nde tobatelaka bosolo. Mbuma ya ntina ezali likoki na biso ya kosambela Nzambe Moko ya Solo. Makoki ya Molimo Mosantu ya kolakisa bambuma wana etali mingi makoki ya kosambela Nzambe Tata (tala Molimo Mosantu (No. 117)). Na yango, bobateli ya bosolo ezali bobateli ya makoki na biso ya kosala mosala mpe kosambela. Litatoli ya Molimo na ya basakoli mpe, na boye baponami ezali ya solo (Yoane 5:33). Kaka bosolo nde ekoki kosikola biso (Yoane 8:32). Satana akweyaki mpo atikalaki na bosolo te (Jn. 8:44) 

 

Mokapo 3

1 Kasi yeba malamu ete mikolo ya suka ekozala mikolo ya pasi : 2 bato bakokoma na lokoso ya mbongo, bakokoma miyimi, lolendo, lofundu ; bakokoma kofinga Nzambe, kozanga botosi epai ya baboti na bango, koboya kozongisa matondi, kozanga limemia mpo na biloko ya bule, 3 kozanga bolingo, kozanga mawa, kokosela baninga makambo, kozanga makoki ya komikanga, bato na kanza, banguna ya bolamu, 4 bateki baninga, bato ya mitema mikuse, bato na komitombola, bato balinga bisengo na esika ya kolinga Nzambe ; 5 bakobanda komilakisa lokola nde bazali na botosi kati na makambo ya Nzambe, nzokande bawanganaka nguya na yango. Kima bato ya lolenge wana ! 6 Bamosusu kati na bango bakotaka na bandako ya bato mpe bakosaka basi ya pete oyo batonda na masumu mpe bamitikaka na lolenge nyonso ya baposa ya nzoto, 7 oyo balukaka tango nyonso koyekola kasi bakokaka ata moke te koyeba solo. 8 Ndenge Janesi mpe Jambresi batelemelaki Moyize, ndenge wana mpe bato wana batelemelaka solo. Bazali bato oyo makanisi na bango esila kobeba mpe kondima na bango esila kokufa. 9 Kasi bakokende mosika te, pamba te bozoba na bango ekomonana na miso ya bato nyonso, ndenge ezalaki mpo na mibali wana mibale. 10 Nzokande yo oyebi nyonso na tina na mateya na ngai, bizaleli, makanisi, kondima, kokanga motema, bolingo, mpiko, 11 minyoko mpe pasi na ngai ; oyebi makambo nyonso oyo ekomelaki ngai na Antioshe, na Ikoniomi mpe na Listre. Solo, nanyokwamaki makasi, kasi Nkolo akangolaki ngai wuta na nyonso. 12 Solo, bato nyonso oyo balingi kotambola na botosi kati na Yesu-Klisto bakonyokolama. 13 Kasi bato mabe mpe ba-oyo bakosaka baninga bakozala kozinda kati na mabe, kokosa bato mosusu, mpe bango moko bakokosa bango. 14 Kasi yo, kangama kaka na makambo oyo oyekolaki mpe ondimaki, pamba te oyebi epai ya nani oyekolaki yango ; 15 mpe wuta bomwana na yo, oyebi Makomi ya bule oyo ezali na makoki ya kopesa yo bwanya oyo ememaka na lobiko na nzela ya kondima kati na Yesu-Klisto. 16 Makomi nyonso ekomama na nguya ya Nzambe mpe ezali na tina mpo na koteya, kopamela, kozongisa na nzela mpe kolakisa bato kotambola kolanda bosembo, 17 mpo ete moto na Nzambe azala ya kokoka mpe ya kobongisama mpo na kosala misala nyonso ya malamu. (MNB)

 

Na makomi oyo tomoni ete Paulo amisalelaki lokola ndakisa (3:10-17). Na makomi oyo Paulo azongeli Makomi manso lokola epesami na bofuli ya Nzambe mpe ezali na litomba mpo na mateya, pamela, bosemboli, malongisi mpe bosembo. Na boye moto nyonso oyo azali koloba na bokeseni na Mibeko mpe Litatoli azali na pole te kati na ye (Is. 8:20).

 

Na nsima, mokapo 4 ekóbi kolobela boyei ya Masiya mpe na nsima Lisekwa ya Bakufi. Klisto azali kolobela bakufi na biteni mibale: Lisekwa ya Liboso (No. 143A) mpe na nsima Lisekwa ya Mibale na nsuka ya  Bokonzi ya Nzambe ya Mbula Nkóto (tala lisusu Danyele Mokapo 12 mpe Emoniseli mokapo ya 20 na Lisekwa ya Mibale ya Bakufi mpe Bosambisi ya Kiti Monene ya Pembe (No. 143B)). 

 

Mokapo 4

Yango wana, liboso ya Nzambe mpe ya Yesu-Klisto oyo akosambisa bato ya bomoi mpe bakufi, mpe na makanisi ya kolengela koya na Ye mpe ya Bokonzi na Ye, nazali kopesa yo mitindo oyo : 2 teya Liloba, betela yango sete na tango ya malamu to te, zongisa na nzela, pamela mpe lendisa na nzela ya mateya na yo mpe na kokanga motema. 3 Pamba te na mikolo ekoya, bato bakolinga lisusu te koyoka mateya ya solo, kasi bakomilukela bango moko, kolanda baposa na bango, bateyi oyo bakoyebisa bango makambo oyo matoyi na bango esepelaka koyoka ; 4 bakoboya koyoka mateya ya solo mpe bakomipesa makasi na koyoka masapo. 5 Kasi yo, zala na ekenge na makambo nyonso, yikela pasi mpiko, sala mosala ya mopanzi Sango Malamu, kokisa malamu lotomo na yo. 6 Pamba te nakomi pene ya kokaba bomoi na ngai lokola mbeka ya masanga mpo na Nzambe, mpe tango na ngai ya kotika mokili oyo ekoki. 7 Nabundi etumba na ngai malamu, nakomi na suka ya lisano na ngai ya kokima mbangu, nabateli kondima. 8 Sik’oyo, Nzambe abombeli ngai motole ya bosembo, oyo Nkolo, Mosambisi ya sembo, akopesa ngai na mokolo wana : akopesa yango na ngai kaka te, kasi mpe na bato nyonso oyo balingaka boyei na Ye. 9 Sala makasi ete oya noki epai na ngai. 10 Pamba te Demasi asundolaki ngai : alingaki mokili oyo mpe akendeki na Tesalonika ; Kresasi akendeki na Galatia, mpe Tito akendeki na Dalimatia. 11 Kaka Luka nde azali elongo na ngai. Kamata Malako, mpe boya elongo na ye, pamba te azali na tina mingi epai na ngai mpo na lotomo. 12 Natindaki Tishike na Efeso. 13 Tango okoya, memela ngai kazaka oyo natikaki na Troasi epai ya Karipisi ; memela ngai mpe babuku na ngai, mingi-mingi babuku oyo basala na poso ya banyama. 14 Alekizandre, monyangwisi bibende, asalaki ngai mabe mingi. Nkolo akofuta ye kolanda misala na ye. 15 Yo mpe sala keba liboso na ye, pamba te atelemelaki makasi mateya na biso. 16 Tango nasambaki mpo na mbala ya liboso, moto ata moko te azalaki wana mpo na kosunga ngai ; bango nyonso basundolaki ngai. Tika ete Nzambe atangela bango yango te ! 17 Ezali Nkolo nde atelemaki pembeni na ngai mpe apesaki ngai nguya mpo ete, na nzela na ngai, mateya eteyama na mobimba na yango nyonso, mpe mpo ete Bapagano bayoka yango. Mpe akangolaki ngai wuta na monoko ya nkosi. 18 Nayebi solo ete Nkolo akokoba kokangola ngai wuta na misala nyonso ya mabe mpe akobikisa ngai mpo na Bokonzi na Ye ya Likolo. Tika ete nkembo ezonga epai na Ye mpo na libela na libela ! Amen. 19 Pesa mbote na Prisika, na Akilasi mpe na libota ya Onezifore. 20 Erasite atikalaki na Kolinto, mpe natikaki Trofime azali kobela na Mile. 21 Sala makasi ete okoma awa liboso ete tango ya malili makasi ebanda. Ebilisi, Pidesi, Linisi, Klodia mpe bandeko nyonso bapesi yo mbote. 22 Tika ete Nkolo azala elongo na molimo na yo ! Tika ete ngolu ezala na bino nyonso !  (MNB)

 

Lisusu, ezali mpenza na ntina mpo na bandimi oyo babatisami, oyo bazali eteni ya bonganganzambe ya Melekisedeke na nse ya bokambi ya Klisto bayangana mpo na bilei ya bokundoli ya Elekeli na mpokwa ya mokolo ya 15 Abibe mpe basala Butu ya Bokengeli. Bososoli oyo ebebisamaki epa baklisto ya nkombo oyo pe bawanganaka Lisekwa na Bozongi ya Masiya pe balobaka ete tango bakufaka bakendaka na lola. Bato oyo bazali bakristu te (tala No. 143A ).

 

Kati na Paulo, ekoki kozala na likanisi moko te ya Bosato mpo azali kosala makasi mpo na kosala bokeseni kati na Nzambe mpe Klisto. Paulo azalaki moto ya Bosato te (tala No. 198 ).

 

Na 2Timote, Paulo azali kopesa lisusu etelemelo ya Mobikisi na Klisto (2Tim. 1:8-10).

 

Na makomi oyo tobandi komona bokeseni lokola emonisami na Biblia. Ndimbola na yango ezali pɛtɛɛ. Nzambe abikisaki biso mpe abengaki biso na libiangi ya bule, mibu mileki. Yango esalemaki engebene na mokano na Ye mpe ngolu oyo Ye apesaki biso kati na Klisto Yesu mibu mileki. Kutu, apesaki biso ngolu oyo, mpe akomaki biso na Buku ya Bomoi yambo ya bokeli ya mokili (Emon. 13:8; 17:8).

 

Na nsima Klisto ayaki lokola Mobikisi oyo Nzambe aponaki mpe alongolaki liwa mpe amemaki na pole bomoi mpe bozangi kokufa  na nzela ya nsango malamu. Akufaki mpe asekwaki na nguya ya Nzambe mpe akomaki mwana ya Nzambe na nguya na nzela ya lisekwa na ye uta na bakufi (Rom. 1:4).

 

Na yango, ndimbola ezali ete ezalaki nguya ya Nzambe nde epesaki nzela ete Klisto atindama na mokiki lokola Mobikisi oyo Nzambe aponi.

 

Boni, Sikawa tozali na makomi mosusu ekoki Kotelemela likambo oyo ?

Petelo alobi ete:

2Petelo 1:3-4 Nzambe apesaki biso, na nzela ya nguya na Ye ya bonzambe, nyonso oyo tosengeli na yango mpo na kobika bomoi ya botosi kati na makambo ya Nzambe mpe mpo na kokangama na Ye ; asalaki yango na kopesa biso boyebi ya Ye oyo abenga biso mpo ete tosangana na nkembo mpe na bolamu na Ye. 4 Na nzela ya nkembo mpe bolamu yango, apesaki biso bilaka minene mpe ya motuya makasi mpo ete, na nzela na yango, bosangana na bonzambe mpe bokima libebi oyo baposa mabe ezali kovandisa kati na mokili. (MNB)

 

Yango wana, Nzambe abengaki biso na nkembo na ye moko mpe na bolamu na ye, na kosalaka biso basangani na Molimo na Ye mpo ete tokoka koyeba Ye. Molimo ezali bongo kopesa biso likoki ya kosangana na nyonso oyo etali bomoi mpe ezaleli ya kobanga Nzambe. Ndenge moko, ezalaki Molimo Mosantu nde apesaki Klisto ezalela ya bobangi Nzambe. Molimo ezali bongo kopesa biso makoki ya kosala mosala. Yango wana esengeli kozala na bambuma ya Molimo Mosantu. Bambuma wana ezali oyo ebongi na bobongoli motema (Lk. 3:8). Yango ezali bambuma, to mbuma, ya boyengebene (Filp. 1:11). Lokola Paulo alobi, mosani azwaka motole te soki azali kobunda na kolanda mibeko te. Ezali na mibeko oyo etiamaki mpo na kobatela Molimo Mosantu [kati na biso]. Tokoki kozwa motole na biso te soki tolandi mibeko wana te.

 

 

Banoti ya Bullinger na ntina na 2Timote [Ezwami bobele na angele]

 

Verse 1

apostle. App-189.

Jesus Christ. App-98.

God. App-98.

according to. App-104.

life. App-170.

Christ Jesus. App-98.

 

Verse 2

dearly beloved. App-135.

son. App-108.

Grace. App-184.

Father. App-98.

Lord. App-98. Compare Philippians 1:21 Thessalonians 1:11 Timothy 1:11 Timothy 1:2.

 

Verse 3

thank. See 1 Timothy 1:12.

serve. App-190.

forefathers. Greek. progonos. See 1 Timothy 5:4.

with = in. Greek. en.

without ceasing. Greek. adialeiptos. See Romans 9:2. Compare Romans 1:9.

remembrance. Greek. mneia. See Romans 1:9.

prayers. App-134.

 

Verse 4

Greatly desiring. Greek. epipotheo. See Romans 1:11. see. App-133.

being mindful = having remembered.

that = in order that. Greek hina.

filled. App-125.

 

Verse 5

When I call, &c. Literally Having received remembrance (Greek. hupomnesis. Here and 2 Peter 1:132 Peter 3:1).

unfeigned. See 1 Timothy 1:5.

faith. App-150.

that is. Omit.

dwelt = indwelt. Greek. enoikeb. See Romans 8:11,

grandmother. Greek. mamme. Only here.

persuaded, App-150.

 

Verse 6

Wherefore = on account of (App-104) which cause.

put., in remembrance. Greek. anamimnisko. See 1 Corinthians 4:17.

stir up. Lit, stir into flame. Greek. anasdpureo. Only here.

gift. App-184.

 

Verse 7

hath. given = gave.

not. App-105.

the = a.

spirit. App-101.

fear = cowardice. Greek. deilia. Only here.

power. App-172.

love. App-135.

sound mind. Greek sophroaiamoa. Only here. Compare 1 Timothy 2:91 Timothy 3:2Titus 2:4Titus 2:6Titus 2:12.

 

Verse 8

not. App-105.

of. Genitive of relation, concerning.

nor. Greek. mede.

partaker of the afflictions = suffer evil with (me). Greek su nkakopatheo, Only here.

of = for.

gospel. App-120.

 

Verse 9

bath. Omit.

saved. Compare 1 Timothy 1:1

called. Compare 1 Timothy 6:12.

purpose. See Acts 11:23.

before, &c. App-151.

 

Verse 10

made manifest. App-106.

appearing. App-106.

Who = in that He.

hath. Omit.

abolished. Greek. katargeo. See Luke 13:7.

brought . . . to light = shed light on. Greek. photizo. See Luke 11:36 .

immortality = incorruption. Greek. aphtharsia. See Romans 2:7. The Lord did this in His own person, when He rose from the dead, alive for evermore. Acts 13:34Romans 6:9Revelation 1:18.

through, App-104. 2 Timothy 1:1.

 

Verse 11

Whereunto = Unto (Greek. eis) which.

am = was.

preacher. App-121.

Gentiles. Greek. ethnos, Compare Acts 22:21Acts 28:28Romans 11:13Romans 11:15Romans 11:16Galatians 1:16Galatians 2:2Ephesians 3:1Ephesians 3:81 Timothy 2:7.

 

Verse 12

For the which cause, Same as "wherefore"2 Timothy 1:6.

also, &c = I suffer these things also.

know. App-132.

believed, App-150.

keep = guard, as in 1 Timothy 6:20.

that which I have committed unto Him = my deposit. Greek paratheke. Seo 1 Timothy 6:20. against = unto. Greek. e is.

that day. The day of His appearing. Compare 2 Timothy 4:8.

Verse 13

fast, Omit.

form. Greek. hupotupoais. See 1 Timothy 1:16.

sound. See 1 Timothy 1:10 with 1 Timothy 6:3.

words. App-121.

of = from. Greek. para. App-104.

 

Verse 14

That good . . . thee = The good deposit. Greek. parathe ke, as in 2 Timothy 1:12.

Holy Ghost. App-101.

 

Verse 15

be turned = turned.

Phygellus, &c. Nothing is known of these two.

 

Verse 16

unto = to.

house = household. Onesiphorus must have recently died.

refreshed. Greek anapsucho. Only here. Compare Acts 3:19.

chain. Compare Acts 28:20Ephesians 6:20.

 

 

Verse 18

Lord. App-98.

ministered. App-190.

unto me. Omit.

at = in. App-104.

knowest. App-132.

very well. Greek. beltion. Only here.

 

 q