Ireo Fiangonana Kristianina an'Andriamanitra
[228]
Lazarosy sy Ilay Mpanakarena [228]
(Edition
1.0 19971120-19971120)
Ny fanoharana Lazarosy sy Ilay Mpanankarena dia nampiasain’ny Fivavahana Kristianina Mino ilay Andriamanitra Telo izay Iray ho fampianaran-diso. Nampisain’izy ireo izany ho fanamafisana ny fampianarana ny amin’ny Fanahy tsy mety maty, sy ho fanamafisana ny fampianarana ny amin’ny Lanitra sy ny Helo ho fitoeran’ny maty. Inona ny hevitr’ity fanoharana ity ? Ho an’iza izany ?
Christian
Churches of God
Courriel: secretary@ccg.org
Zon’ny mpanoratra (Copyright
©
1997 Wade Cox)
(Tr. 2013)
Azo adika sy zaraina maimaimpoana ity fampianarana ity raha atao manontolo
izany fa tsy misy anesorana na ovàna akory. Tsy maintsy ampidirina ao koa ny
anarana sy adiresin’ny mpanao boky ary ny fanambarana momba ny zon’ny
mpanoratra. Tsy
azo itakiana vola ny olona mandray ny boky nadika. Azo atao ihany ny mindrana
ampaha-tsoratra fohifohy ho an’ny amin’ny gazety na asa soratra fitsikerana
raha tsy manohintohina ny zon’ny mpanoratra izany.
Ity fampianarana ity dia azo raisina eo amin’ny pejin’ny
World Wide Web :
http://www.logon.org/ et http://www.ccg.org/malagasy/
Lazarosy sy Ilay
Mpanan-Karena [228]
Mba hahazoana na hahafantarana ny fanoharana momba Lazarosy sy Ilay
Mpanan-karena, ary koa ny antony nanomezan’i Kristy ity fanoharana ity, sy ho
an’iza izany fanoharana izany, dia tokony hanadihady ny tantaran’i Lazarosy
isika. Hitantsika eto ny hafatra sy ny fampianarana izay eo afovoan’ny
foto-mpampianaran’ny Fiangonana ary koa ny hafatr’i Kristy ho an’ny Jiosy.
Ity tantara ity tsy mikasika ary tsy afaka manohana ny fampianarana ny tsy
fahafatesan’ny Fanahy, sy ny fisian’ny Lanitra, ary ny Helo (na Afobe) ho
fitoeran’ireo izay maty araka ny ho hotantsika manaraka eto.
Ny
tantaran’i Lazarosy
Ity
tantara ity izay fantatrin’ny maro dia hita ao amin’ny bokin’i Jaona toko faha
11 sy 12.
Io
fahagagana io no fahagagana manan-danja izay nanosika ny Jiosy hamono an’i
Kristy. Hitantsika ao amin’ ity tantara ity ny asa sy ny drafitra izay
nodinihin’i Mesia tsara.
Jaona 11:1-4 1 Ary nisy lehilahy
anankiray narary, dia Lazarosy avy any Betania, tanànan’i Maria sy Marta
rahavaviny. 2 Maria dia ilay nanosotra ny Tompo tamin’ny menaka
manitra sy namaoka ny tongony tamin’ny volon-dohany, ary Lazarosy anadahiny no
narary. 3 Ary izy mirahavavy dia naniraka tany amin’i Jesosy hanao
hoe : Tompoko, marary ilay tianao. 4 Ary rehefa ren’i Jesosy izany,
dia hoy Izy : Tsy ho fahafatesana no anton’izany aretina izany, fa ny
hampisehoana ny voninahitr’Andriamanitra, mba hankalazana ny Zanak’Andriamanitra.
Hitantsika amin’ireo andininy vitsivitsy amin’ny Soratra Masina ireo, fa Ny
Mesia dia nanana drafitra raikitra hampisehoana ny voninahitr’Andriamanitra ary
ho famantarana ny maha zanak’Andriamanitra azy. Tena marina tokoa fa io no
fahagagana izay namantarana ny maha Mesia azy ary io fahagagana io, no nataon’ny
Mpisorona Be Kaiafa ho fototry ny faminaniany.
Eo
amin’io lahatsoratra io, Maria nangataka mivantana tamin’i Mesia ho an’ny
anadahiny, izay miankina amin’ny fitiavany azy. Io lahatsoratra io maneho mazava
tsara fa ny Mesia manana fitiavana lehibe ho an’ny fianankaviana manontolo. Nefa,
hitantsika eto fa, raha ren’ny Mesia fa hoe narary i Lazarosy, dia niandry roa
andro izy alohan’ny nandehanany any Betania any Jodia. Tena mety ho tra-doza izy
any satria efa nikasa hitorabato azy izy ireo (Jiosy). Fantatry ny Mpianany
izany, araka ny hitantsika eo amin’ny andininy faha 8.
Jaona 11:5-8 5 Ary Jesosy tia
an’i Marta sy ny rahavaviny ary Lazarosy. 6 Koa nony ren’i Jesosy fa
narary Lazarosy, dia mbola nitoetra indroa andro teo amin’izay nitoerany ihany
Izy. 7 Rehefa afaka izany, dia hoy Izy tamin’ny mpianatra : Andeha
isika ho any Jodia indray. 8 Hoy ny mpianatra taminy : Raby ô, vao
haingana teo no nitadiavan’ny Jiosy hitora-bato Anao, ka hankany indray va
Hianao ?
Tsy
natahotra anefa Jesosy, ary tsy izany no antony nandehanany any. Nilaza ny
fahazavan’izao tontolo izao izy. Nolazainy koa eo amin’ireo andininy vitsivitsy
ireo ny halavan’ny andro. Naka famantarana eo amin’ny andro sy ny alina izy ary
ny fanarahana ara-panahy ny fahazavana sy ny fahamaizinana.
Jaona 11:9-11 9 Jesosy namaly
hoe : Tsy roa ambin’ny folo va ny ora amin’ny indray andro ? Raha misy mandeha
amin’ny antoandro, dia tsy mba tafintohina izy, fa mahita ny fahazavan’izao
tontolo izao. 10 Fa raha misy kosa mandeha amin’ny alina, dia ho
tafintohina izay, ka tsy misy mazava ao aminy. 11 Izany no nolazainy
; ary rehefa afaka izany, dia hoy Izy taminy : Matory Lazarosy sakaizantsika ;
fa handeha hamoha azy Aho.
Nilaza ny
torimaso izy eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa, ny fahafatesana no tiany
hambara ao. Nasehony fa Lazarosy dia endrika na ohatry ny Fiangonana. Ho an’ny
Fiangonana, ny fahafatesana dia torimaso fotsiny eo ampiandrasana ny
fitsanganana amin’ny maty. Amin’ny alalan’izany, nanambara izy ny amin’ny
fitsanganan’ny Fiangonana amin’ny maty amin’ny andron’ny Mesia. Ny mpianany tsy
nahazo ny hevitr’izany hafatra izany, ary tsy nihevitra ny ho nataon’i Jesosy
manarak’izany. Noheverin’izy ireo fa manana torimaso tsara Lazarosy satria
notahina.
Jaona 11:12-13 12 Dia hoy ny
mpianatra taminy : Tompoko, raha matory izy, dia ho tsara ihany. 13 Nefa
Jesosy nilaza ny fahafatesany ; fa nataon’izy ireo kosa fa fialan-tsasatra
amin’ny torimaso no nolazainy.
Kanefa,
tsy natory Lazarosy. Maty Lazarosy ary Kristy nilaza izany tamin’ireo mpianany
mazava tsara mba hahazoan’izy ireo izany.
Jaona 11:14-16 14 Ary
tamin’izany Jesosy dia nilaza tsotra taminy hoe : Maty Lazarosy ; 15 ary
faly Aho noho ny aminareo, satria tsy teo Aho, mba hinoanareo ; fa andeha isika
hankany aminy. 16 Dia hoy Tomasy (izay atao hoe Didymo) tamin’ ny
mpianatra namany : Andeha isika mba hiara-maty aminy.
Ny Mesia
manazava tsara amin’ireo andininy vistivitsy ireo fa tsy tiany ny ho teo mialoha
satria ho nampisy fetra ny fanehoany ny heriny amin’ny fananganana ny maty.
Tsy
mivoaka mavaza tsara amin’ny tenin’i Tomasy raha Tomasy nihanihany na tsia. Ny
tsy fisian’ny teny mananihany eo amin’ny teny grika dia midika fa Tomasy, ilay
kambana, dia nahatsapa avy hatrany fa manana ny herin’ny fampitsanganana amin’ny
maty i Kristy ary nahatsapa koa izy fa nikasa hanao fahagagana manan-danja i
Kristy.
Ampy
tsara ny fotoana nandehanan’izy ireo taorin’izany mba ho nijanonan’i Lazarosy
ampy efatra andro ao ampasana. Arak’izany dia tena maty araka ny lalàna izy –
satria mihoatra ny telo andro. Betania dia eo amin’ny telo kilometatra eo ho eo
avy eo Jerosalema, ery ampitan’ny tendrombohitry ny Oliva. Noho izany, ity dia
fotoana mety manandanja hijoroana vavolombelona amin’ny Jiosy ao Jerosalema sy
ao amin’ny Tempoly.
Jaona 11:17-19 17 Ary nony tonga
Jesosy, dia hitany fa efa nilevina hefarana izy. 18 Ary Betania dia
tao akaikin’i Jerosalema, tokony ho dimy ambin’ny folo stadio [Na: telo
kilometatra] no elanelany. 19 Ary maro tamin’ny Jiosy no efa tonga
teo amin’i Marta sy Maria hitsapa alahelo azy noho ny amin’ny anadahiny.
Teo
amin’ny Maria sy Marta izy ireo. Kanefa, i Marta irery no nanatona an’i Kristy
amin’ny finoana ny fahefany amin’ny fananganana ny maty. Ny fanampiana ny teny
hoe “indray” ao amin’ny amin’ny fandikana Baiboly toy ny King James
Version (KJV) sy ny Revised Standard Version Bible (RSV), dia tsy hita ao
amin’ny lahatsoratra Grika ary manome tsiny tsy afaka hamarinina an’i Maria
izany. Azo lazaina fa mety toa nikarakara sy nandray ireo olona namangy azy sy
ireo mpitomany izy.
Jaona 11:20-28
20 Ary Marta, raha nandre fa tamy Jesosy, dia nandeha nitsena Azy ; fa Maria
kosa nitoetra tao an-trano. 21 Ary hoy Marta tamin’i Jesosy : Tompoko,
raha teto Hianao, dia tsy maty ny anadahiko. 22 Nefa fantatro fa na
dia ankehitriny izao aza na inona na inona no hangatahinao amin’Andriamanitra
dia homen’Andriamanitra Anao. 23 Hoy Jesosy taminy : Hitsangana ny
anadahinao. 24 Fa hoy Marta taminy : Fantatro ihany fa hitsangana izy
amin’ny fitsanganan’ny maty amin’ny andro farany ; 25 Hoy Jesosy
taminy : Izaho no fananganana ny maty sy fiainana ; izay mino Ahy, na dia maty
aza, dia ho velona indray. 26 Ary izay rehetra velona ka mino Ahy dia
tsy ho faty mandrakizay. Mino izany va hianao ? 27 Hoy izy taminy :
Eny, Tompoko ; mino aho fa Hianao no Kristy, Zanak’Andriamanitra, Ilay ho tonga
amin’izao tontolo izao. 28 Ary rehefa nilaza izany izy, dia lasa
nandeha ka niantso mangingina an’i Maria rahavaviny, nanao hoe: Tonga ny
Mpampianatra ka miantso anao.
Eto
amin’ity andalantsoratra ity, hitantsika ny antony marina nijanon’i Maria teo
amin’ny toerany. Niantso azy i Marta ary nampandre azy mangingina. Ny antony dia
mazava tsara. Tsy tian’izy ireo ho fantatry ny Jiosy ny fahatongavan’i Kristy
satria mety hahatonga tora-bato azy izany, izay nahian’i Tomasy. Tonga de
nandeha i Maria. Ny finoan’izy roa vavy ny fahefan’i Mesia izay
Zanak’Andriamanitra amin’ny fahafatesana sy ny fitsanganana amin’ny Maty no tena
fotokevitra lehibe eto. Maria dia tena nalahelo tokoa. Ny fihetsik’ireo mpamangy
no manamarina izany.
Jaona 11:29-32 Ary raha vao nandre izany
Maria, dia nitsangana faingana izy ka nankeo aminy. 30 Fa Jesosy tsy
mbola tonga tao an-tanàna, fa mbola teo amin’ilay nitsenan’i Marta Azy ihany.
31 Ary ny Jiosy izay tao amin’i Maria tao an-trano ka nitsapa alahelo
azy, raha nahita azy nitsangana faingana ka nivoaka, dia nanaraka azy, satria
nataony fa nankany amin’ny fasana hitomany any izy. 32 Ary Maria,
rehefa tonga teo amin’ny nitoeran’i Jesosy ka nahita Azy, dia niankohoka teo
amin’ny tongony ka nanao taminy hoe : Tompoko, raha teto Hianao, dia tsy maty ny
anadahiko.
Eo
amin’ireo andininy vitsivitsy ireo dia hita ny fanomezantsiny aminkalahelo ary
ny finoana ny fahefan’i Kristy nefa mbola tsy misy ny finoana amin’ny fahefana
ananany amin’ny fahafatesana. Vonto ny fanahin’ny Mesia amin’io olana io
nohon’ny fiantraikany amin’i Maria.
Jaona 11:33-36 33
Ary Jesosy nony nahita azy nitomany sy ny Jiosy izay
niaraka taminy nitomany koa, dia vonto ny fanahiny, ka tora-kovitra Izy ;
34 ary hoy Izy : Aiza moa no nandevenanareo azy ? Dia hoy ireo taminy:
Tompoko, andeha hizaha. 35 Jesosy nitomany. 36 Dia hoy ny Jiosy :
Akory ity haben’ny fitiavany azy !
Ny teny
grika embrimaomi eto amin’ny andalan-tsoratra ity dia tsy tokony ny
teny hoe vonto, fa mihontsana tahaka ny fanaon’ny soavaly, ary
noho izany mampiseho hetsika fahatafintohinana, fahatahorana na fahatezerana
izany. Io fihetsehampo lehibe io dia hatramin’ny fahalatsan-dranomaso.
Ny
fanambarana manaraka eto toa vokatry ny fieretreretana sy fihetsehampon’i
Kristy, ary antony nahatonga izany fihetsehampo izany. Ny fanehoan’i Kristy ny
fihetsehampony eto indray dia nahatonga olana ho azy.
Jaona 11:37-38 37 Fa hoy ny
sasany : Moa tsy hain’ilehity, Izay nampahiratra ny mason’ilay jamba va, ny
manao izay tsy ho nahafaty an-dralehilahy ity ? 38 Dia vonto indray
ny fanahin’i Jesosy ka nankeo amin’ny fasana Izy ; ary zohy izany, sady nisy
vato narindrina teo.
Ity
zava-miseho ity dia natao ho aloky ny fahafatesan’ireo olom-boafidy noho ny
fanenjehana sy ny maritiora, mandritra ny fotoana tanteraka rehetra ka
hatramin’ny fiavian’ny Tompo. Lazarosy dia endriky ny Fiangonana. Ireo mpianany,
toy ny olon-drehetra, dia voaheloka ho faty satria resy i Adama.
Ho velona
indray izy ireo amin’ny alalany sy amin'ny fotoana hirotsahan’ny Fanahy masina
amin’ny Pentekosta.
Amin’ny
alalan’i Mesia, ilay Adama faharoa, ho fantatr’izy ireo ny fitsanganana amin’ny
maty. Na dia izany aza, noho ny maha mpianany azy ireo, dia hotadiavin’izao
tontolo izao hovonoina ho faty ny mpianatra tahaka ny namonoan’izy ireo an’i
Kristy. Hitohy tsy misy fetra hatrany izany mandra-pihavian’ny Tompo hamonjy
ireo izay miandry azy fatratra. Tamin’ny voalohany, tonga hanaisotra ny ota izy.
Hitany tamin’ny fahitana ny ho avy izany amin’ny alalan’ny Jobily ka hatramin’ny
fihaviany indray, ary izany no antony nampahory ny Mesia. Afaka nanangana an’i
Lazarosy izy fa ny fahafatesan’ny olom-boafidy kosa dia raharahan’Andriamanitra
toy ny fahafatesan’i Kristy koa.
Hidirantsika izao ny votoatin’io fahagagana io. Nahazo ny fepetra i Marta. Ary
na dia naneho marina ny finoany ny fahefan’i Jesosy aza izy, ary nangataka ny
hanaovany fahagagana, rehefa tonga ny fotoana hanatanterahana an’izany, dia tsy
azony mazava tsara ny hataon’i Jesosy. Toy izany koa ny fisehoan’ny toe-panahin’ny
Fiangonana amin’ny andro farany alohan’ny hahatongavan’i Mesia sy alohan’ny
fitsanganana voalohany amin’ny maty izay fitsanganan’ireo olom-boafidy.
Jaona 11:39-40 39 Hoy Jesosy :
Esory ny vato. Hoy Marta, anabavin’ny maty, taminy : Tompoko, maimbo izy izao,
fa efa hefarana izay. 40 Hoy Jesosy taminy : Tsy voalazako va fa raha
hino hianao, dia ho hitanao ny voninahitr’Andriamanitra ?
Eto dia,
nanome tsiny an’i Marta ny Mesia noho ny tsy fahatsiarovany ny fampanantenana
nolazainy taminy. Olana eo amin’ny fiangonana ihany koa izany amin’ny andro
farany. Marta dia endriky ny fiangonana izay miasa, miasa saina amin’ny
ahiahin’izao tontolo izao, ka tsy nahatsiaro intsony ny
fampanantenan’Andriamanitra sy ny fiaviana antomotr’ilay mpanjaka amin’ny
voninahitra sy amin’ny fanehoana hery lehibe.
Jaona 11:41-42 41 Dia nesoriny
ny vato. Ary Jesosy dia nanandratra ny masony ka nanao hoe : Ray ô, misaotra
Anao Aho, fa efa nihaino Ahy Hianao. 42 Raha Izaho, dia fantatro fa
mihaino Ahy mandrakariva Hianao ; fa noho ny vahoaka mitsangana manodidina no
nilazako izany, mba hinoany fa Hianao no naniraka Ahy.
Hitantsika eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa nalatsaka antsoratra ny
resaka eo, tsy hoe ho fampianarana an’Andriamanitra, fa ho fampianarana antsika.
Ny hafatra eto dia fanehoana ny herin’i Mesia amin’ny maha zanak’Andriamanitra
azy ary koa hanehoana ny asan’ny vavaka sy ny fifandraisantsika
amin’Andriamanitra izay mihaino lalandava.
Jaona 11:43-44 43 Ary rehefa
nanao izany teny izany Izy, dia niantso tamin’ ny feo mahery hoe : Ry Lazarosy,
mivoaha ! 44 Dia nivoaka ny maty nisy fehim-paty ny tànany sy ny
tongony, sady voafehy mosara koa ny tavany. Hoy Jesosy tamin’ny olona : Vahao
izy, ka avelao handeha.
Mety tena
nampagoram-po io zava-mitranga io. Ny fandrika eto, dia noraisin’ireo izay tsy
manana fitsikerana araka ny lanjany ny zavatra niseho, fa ireo izay manarak’efa
ny Mpisorona kosa dia nahita zavatra ho tsikeraina.
Jaona 11:45-46 45 Ary maro
tamin’ny Jiosy, dia ireo nankeo amin’i Maria ka nahita ny zavatra nataon’i
Jesosy ireo, no nino Azy. 46 Fa ny sasany tamin’ireo kosa dia lasa
nankany amin’ny Fariseo ka nilaza taminy izay nataony.
Izany no
nahatonga ny zavatra rehetra natao tamin’ny Paska. Hitan’izy ireo fa tsy maintsy
misy zavatra tokony hataony amin’izany. Raha nino an’i Kristy ny olona, dia noho
izany tsy afaka hanana ny toerany intsony ny mpisorona ary arak’izany ny hafatry
ny Tompo dia mety hanafoana ny toeran’izy ireo. Mbola olana eo amin’ny Joda
izany ankehitriny, eny hatramin’ny laika (na tsy mpanao raharaham-pivavahana)
aza, satria ny famonjena dia ho an’i Jentilisa koa.
Jaona 11:47-48 47 Ary ny
lohan’ny mpisorona sy ny Fariseo nanangona ny Synedriona ka nanao hoe : Ahoana
no hataontsika ? fa iny Lehilahy iny dia manao famantarana maro. 48 Raha
avelantsika hanao toy izany ihany Izy, dia hino Azy avokoa ny olona rehetra ;
ary ho avy ny Romana ka handrava ny fonenantsika sy ny firenentsika.
Hitantsika eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa mivarahontsana ny
Mpisoronabe noho ny tsy fananan’ny vahoakany fahalalana. Tsy azon’ireo ny
Soratra Masina izay manambara marina tokoa fa tsy maintsy maty ny Mesia noho ny
maha Mpisorona-Mesia azy alohan’ny hiaviany ho Mpanjaka-Mesia. Tamin’ny herin’ny
Fanahy Masina miasa amin’ny alalan’Andriamanitra no nilazain’izany tamin’izy
ireo.
Jaona 11:49-52 49 Ary ny
anankiray taminy, dia Kaiafa, mpisoronabe tamin’izany taona izany, nanao taminy
hoe : Hianareo tsy mahalala na inona na inona, 50 na misaina akory fa
tsara ho anareo, raha ny lehilahy iray no ho faty hamonjy ny firenena, mba tsy
ho rava avokoa ity firenena ity. 51 Ary tsy niteny izany ho azy izy,
fa satria mpisoronabe tamin’izany taona izany izy, dia naminany fa Jesosy ho
faty hamonjy ny firenena ; 52 ary tsy hamonjy io firenena io ihany,
fa mba hanangona ny zanak’Andriamanitra izay efa niely ho antoko iray.
Eo
amin’ireo andininy vitsivitsy ireo, hitantsika fa tsy ho an’ny firenenan’ny Joda
irery ihany, fa ho an’ny zanak’Andriamanitra izay any amin’ny firenen-kafa izany.
Noho izany, azo fantarina eto fa niparitaka ny foko ary ny famonjena dia
naitatra mihoatra ny fokon’i Joda sy ny mpisorona Levita. Noho izany, nataon’izy
ireo ny fomba fanaon’izy ireo hatrany amin’ny mpaminany sy ny niezahan’izy ireo
natao taty aoriana tamin’ny Fiangonana. Notadiavin’izy ireo ny hamonoana azy.
Jaona 11:53-54 53 Koa
hatramin’izany andro izany dia nihendry hahafaty Azy ireo. 54 Ary
Jesosy tsy nandeha niharihary teny amin’ny Jiosy intsony ; fa niala teo Izy
nankany amin’ny tany akaikin’ny efitra, ho any an-tanàna atao hoe Efraima, ary
nitoetra tany Izy mbamin’ny mpianatra.
Tsy
tongatonga ho azy ny fandehanan’i Mesia niala teo, ka nankany amin’ny tanànan’ny
Efraima.
Ho mariky
ny herin’ny Fanahy izay noraisina homena ny firenena maneho ny vokatry ny
Fanjakan’Andriamanitra sy ny Fanahy masina izany.
Jaona 11:55-56 55 Ary efa akaiky
ny Pasky ny Jiosy ; ary maro avy tany an-tsaha no niakatra ho any Jerosalema
talohan’ny Paska mba hanadio ny tenany. 56 Dia nitady an’i Jesosy
ireo, raha nijanona teo an-kianjan’ny tempoly, ka niresaka hoe : Ahoana no
hevitrareo ? Tsy mba ho tonga amin’ny andro firavoravoana va Izy ?
Io fomba
fanadiovana io dia tonga araka ny voasoratra ao amin’ny lalàna. Ny fanamasinana
ny olon-tsotra sy ny olona diso dia natao tamin’ny andro fahafito amin’ny volana
voalohany. Ny nanokanana ny Mesia ho zanak’ondry dia natao amin’ny andro
fahafolo.
Jaona 11:57 57 Ary ny lohan’ny
mpisorona sy ny Fariseo efa nandidy fa raha misy olona mahalala izay itoerany,
dia tsy maintsy milaza, mba hisamborany Azy.
Aoka ho
raisintsika ny tantara enina andro alohan’ny Paska tao Betania. Izany dia niseho
tao amin’ny tranon’i Lazarosy sy ireo anabaviny.
Amin’izany dia hitantsika fa Maria no ilay nanosotra diloilo an’i Kristy
tao aorian’ny fahagagana nataony tamin’ny nampitsanganany tamin’ny maty ny
anadahiny. Ary tsapany koa fa tsy maintsy ho faty Kristy noho io fahagagana io.
Jaona 12:1-6 1 Ary rehefa
henemana no sisa tsy tonga ny Paska, Jesosy dia tonga tao Betania, izay
nitoeran’i Lazarosy, ilay natsangany tamin’ny maty. 2 Dia nanao
fanasana ho an’i Jesosy tao izy; ary Marta no nanompo; fa Lazarosy no anankiray
tamin’izay niara-nipetraka nihinana taminy. 3 Ary Maria, rehefa naka
menaka manitra nisy narda sady tsara no saro-bidy, lanjan’iray livatra, dia
nanosotra ny tongotr’i Jesosy sy namaoka ny tongony tamin’ny volondohany ; ary
feno ny hanitry ny menaka ny trano. 4 Ary hoy Jodasy Iskariota,
anankiray tamin’ny mpianany, ilay efa hamadika Azy : 5 Nahoana io
menaka io no tsy namidy denaria telon-jato ka nomena ny malahelo ? 6 Ary
izy no nilaza izany, tsy noho ny fiahiany ny malahelo, fa satria mpangalatra izy
sady nitondra ny kitapo ka naka izay tao anatiny.
Jodasy
dia voafandriky ny filany. Nisaina ara-nofo izy ary nitady Mesia izay ho
mpitondra ary hanome fahefana azy tamin’izany fotoana izany. Tsy lavitra ny
toetsain’ireo envanjelista mitory amin'ny televiziona sy minisitra na pasitora
maro izay mihamaro any amin’ny firenena izay miteny teny anglisy ary indrindra
fa any Etazonian’ny Amerika. Namadika ny Mesia izy satria fantany fa ho
voaenjika izy rehetra. Ny Fiangonan’Andriamanitra dia nidiran’ireo olona
mpanakalo vola ao amin’ny tempoly nandritry ny taonjato maro.
Jaona 12:7-11 7 Dia hoy Jesosy :
Avelao izy, mba hotehiriziny ho amin’ny andro hanamboarany Ahy halevina io.
8 Fa ny malahelo dia etỳ aminareo mandrakariva ; fa Izaho tsy mba ho etỳ
aminareo mandrakariva. 9 Ary ny vahoaka betsaka tamin’ny Jiosy
nahalala fa teo Izy, dia tonga teo, nefa tsy noho Jesosy ihany, fa mba hahita
an’i Lazarosy koa, ilay natsangany tamin’ny maty. 10 Fa nihendry
hahafaty an’i Lazarosy koa ny lohan’ny mpisorona, 11 satria izy no
nialan’ny maro tamin’ny Jiosy ka ninoany an’i Jesosy.
Lazarosy
no porofon’ny fahagagana ary tsy maintsy ho maty koa izy. Lazarosy dia endriky
ny Fiangonana ary nenjehina izy noho ny fifandraisany tamin’i Mesia sy ny
fijoroana vavolombelona nomeny.
Ny andro
manaraka dia andro fahadimy alohan’ny paska na andro faha folo amin’ny volana.
Natokana ho zanak’ondry izy nanomboka tamin’io andro io. Noharabain’ireo olona
nahita ny fahagagana nataony hoy toy ny mpanjaka Izy (Kristy). Nanantena an’i
Kristy hiasa toy ny mpanjaka-Mesia izy ireo – fa tsy ho toy ny sorona.
Jaona 12:12-19 12 Ary nony
ampitson’iny ny vahoaka betsaka, izay tonga ho amin’ny andro firavoravoana,
rehefa nahare fa hankany Jerosalema Jesosy, 13 dia naka sampan-drofia
ka nivoaka hitsena Azy sady niantso hoe : Hosana ! Isaorana anie ny Mpanjakan’ny
Isiraely, Ilay avy amin’ny anaran’i Jehovah. 14 Ary Jesosy nahita
zana-boriky anankiray, dia nitaingina azy, araka ny voasoratra hoe : 15 Aza
matahotra, ry Ziona zanakavavy ; indro, avy ny Mpanjakanao mitaingina
zana-boriky. 16 Izany zavatra izany dia tsy fantatry ny mpianany
tamin’ny voalohany ; fa rehefa niditra tamin’ny voninahiny Jesosy, dia vao
nahatsiaro izy fa voasoratra hilaza Azy izany zavatra izany, ary efa nataony
taminy izany. 17 Ary nanambara Azy ny vahoaka izay teny aminy, fony
Izy niantso an’i Lazarosy hivoaka tamin’ny fasana ka nanangana azy tamin’ny maty.
18 Ary izany koa no nitsenan’ny vahoaka Azy, satria efa reny fa nanao
izany famantarana izany Izy. 19 Ary tamin’izany ny Fariseo dia
nifampilaza hoe : Hitanareo fa tsy mahefa na inona na inona akory hianareo ;
indro, efa lasa manaraka Azy avokoa izao tontolo izao.
Ny
fariseo izay tonga taty aoriana sisteman’ny rabins na sistema fampianaran’ny
rabins (mpampianatra Jody), natahotra ho very toerana. Ny fahafantarana ny
andron’ny mpisorona-Mesia dia efa azon’ireo Eseniana (Esséniens amin’ny teny
frantsay) (jereo Geza Vermes The Dead Sea Scrolls in English re
Damascus Article VII et le fragment de la grotte IV). Ny zeloty (zélotes amin’ny
teny frantsay) dia toy niray hevitra tamin’izy ireo araka ny fantantsika
ankehitriny amin’ny alalan’ny fahitam-baovao tao amin’ny Genizah any Masada.
Ny
zava-niseho (na ny zava-nitranga) dia voalaza any amin’ny zanak’Israely
ampielezana ary ny vahoaka nangataka ny hahita ny Mesia. Famantarana ho an’i
Mesia izany izay manambara fa tonga ny fotoana.
Jaona 12:20-26 20 Ary nisy Grika
sasany tamin’izay niakatra hivavaka tamin’ny andro firavoravoana, 21 ary
izy ireo nankany amin’i Filipo avy any Betsaida any Galilia, dia nangataka
taminy ka nanao hoe : Tompoko, mba ta-hahita an’i Jesosy izahay. 22 Dia
lasa Filipo nilaza tamin’i Andrea ; ary Andrea sy Filipo lasa nilaza tamin’i
Jesosy. 23 Ary Jesosy namaly azy hoe : Tonga ny fotoana hankalazana
ny Zanak’olona. 24 Lazaiko aminareo marina dia marina tokoa: Raha tsy
latsaka ao amin’ny tany ny voambary ka maty, dia mitoetra foana izy ; fa raha
maty kosa izy, dia hahavokatra be. 25 Izay tia ny ainy no mahavery
izany ; fa izay mankahala ny ainy amin’izao fiainana izao no hiaro izany ho
amin’ny fiainana mandrakizay. 26 Raha misy olona manompo Ahy, dia
aoka izy hanaraka Ahy, ary izay itoerako, dia ao koa no hitoeran’ny mpanompoko ;
raha misy olona manompo Ahy, dia hankalaza azy ny Ray.
Nomena
hafatra mitovy amin’izany ny Fiangonana eto. Amin’ny alalan’ny fijoroana
vavolombelona sy ny fahafatesana hahazahoana vokatra be. Tahak’izany koa, dia
mitondra ny vokatry ny fijaliantsika isika amin’ny maha Kristianina antsika. Tsy
misy olona afaka mamonjy antsika amin’ny andraikitra napetraka tamintsika
amin’ny maha Fiangonana antsika. Lazarosy tsy maintsy maty noho ny fifandraisany
amin’i Kristy. Fa ny hevitr’izany
dia ny fahafantaran’i Lazarosy sy ireo rehetra hafa koa fa manana hery
hampitsangana azy ireo amin’ny maty ny Mesia rehefa tonga ny fotoana eo
ambanin’ny fitarihan’Ilay Hany Andriamanitra Marina.
Jaona 12:27-29 27 Ankehitriny
mangorohoro ny fanahiko ; ary ahoana no holazaiko : Ray ô, vonjeo Aho ho afaka
amin’ ity ora ity ? nefa izao no nihaviako ho amin’ity ora ity ; 28 Ray
ô, mankalazà ny anaranao. Dia nisy feo avy tany an-danitra nanao hoe : Efa
nankalaza azy Aho, ary hankalaza azy indray. 29 Ary ny vahoaka izay
nitsangana teo ka nahare dia nanao hoe: Kotrokorana izany. Hoy ny sasany :
Anjely no niteny taminy.
Tsy nisy
olona nandre an’Andriamanitra ary ny valiny dia nomena eo amin’io soratra io.
Anjely iray no niteny mba ho vavolombelona nomena hoan’ny olona fa Andriamanitra
nanana andraikitra sy fahefana amin’io zava-niseho io.
Jaona 12:30-33 30 Jesosy namaly
ka nanao hoe : Tsy noho Izaho no nahatongavan’izany feo izany, fa noho hianareo.
31 Tonga ankehitriny ny fitsarana izao tontolo izao ; ankehitriny ny
andrianan’izao tontolo izao no horoahina. 32 Ary Izaho, raha
asandratra hiala amin’ny tany, dia hitaona ny olona rehetra hanatona Ahy.
33 Izany no nolazainy hanambara izay fahafatesana efa hiaretany.
Hitantsika amin’ity andalantsoratsa ity ny faminaniana mikasika ny andrian’izao
tontolo izao izay noroahina any ivelany. Avy eo nazera ety antany izy ary
nanenjika ilay vehivavy amim-pahatezerana.
Kristy
nahafantatra fa tsy maintsy ho maty izy. Nasehony amin’izany fa Andriamanitra
manana andraikitra amim-pahefana amin’io zava-hiseho io.
Jaona 12:34-36 34 Dia namaly Azy
ny vahoaka ka nanao hoe : Efa renay tamin’ny lalàna fa Kristy haharitra
mandrakizay ; koa ahoana no ilazanao hoe : Tsy maintsy hasandratra ny
Zanak’olona ? Iza moa izany Zanak’olona izany ? 35 Dia hoy Jesosy
taminy : Mbola kely ihany no hitoeran’ny mazava aminareo. Mandehana, raha mbola
manana ny mazava hianareo, mba tsy hahatratra anareo ny maizina ; fa izay
mandeha amin’ny maizina dia tsy mahalala izay alehany. 36 Raha mbola
manana ny mazava hianareo, dia minoa ny mazava, mba ho tonga zanaky ny mazava.
Rehefa nilaza izany Jesosy, dia niala Izy ka niery azy.
Nanomboka
niahiahy izay nolazain’i Kristy ny olona. Tsy zanak’olona hatao sorona no
ilain’izy ireo. Zanak’Andriamanitra mpandresy no ilain’izy ireo. Fahafahana
hiala eo amin’ny ziogan’ny Romana sy ny hetra Edomita no nilain’izy ireo.
Jaona 12:37-41 37 Nefa na dia
efa nanao izany famantarana betsaka izany teo anatrehany aza Izy, dia tsy mba
nino Azy ireo, 38 mba hahatanteraka ny teny nataon’Isaia mpaminany
hoe : Tompoko, iza no nino ny teny nampitondraina anay ? Ary iza no nampisehoana
ny sandrin’i Jehovah ? 39 Izany no tsy nahaizany nino, satria hoy koa
Isaia : 40 Efa nanajamba ny masony sy nanamafy ny fony Izy, Mba tsy
hahita ny masony, na hahalala ny fony, Dia tsy hibebaka izy, Ka tsy hahasitrana
azy Aho. 41 Izany teny izany no nolazain’Isaia, satria nahita ny
voninahiny izy ka nilaza Azy.
Ity
ohatra ity dia mampiseho fa ny olom-boafidy dia vitsy anisa. Efa naminaniana fa
ho vitsy ny olom-boafidy. Ary Joda tsy maintsy ho very toerana mandritra roa
arivo taona. Olona vitsivitsy ihany no ho tafiditra amin’ny andron’ny Mesia ho
olom-boafidy. Maro ny hijaly tahaka an’i Lazarosy. Maro amin’ireo mpanapaka sy
amin’ireo aristokraty (na andrian-dahy) izay Sadoseo koa nino ny Mesia.
Jaona 12:42-43 42 Kanefa maro
tamin’ny mpanapaka aza no nino Azy ; nefa noho ny Fariseo dia tsy nanaiky ireo,
fandrao havoaka hiala amin’ny synagoga. 43 Fa tia ny voninahitra avy
amin’ny olona izy ireo, fa tsy ny voninahitra avy amin’Andriamanitra.
Ny
fototry ny olana ao amin’ny Fiangonana dia noho ny maro amin’ireo miditra ao tia
dera avy amin’olona mihoatra ny dera avy amin’Andriamanitra. Izany no nahatonga
ny teolojia ho tapatapaka kokoa.
Ny
finoana dia hoe ireo izay mino an’i Kristy tsy mino azy fa mino an’Andriamanitra
izay naniraka azy.
Jaona 12:44-45 44 Ary Jesosy
niantso ka nanao hoe : Izay mino Ahy, dia tsy Izaho no inoany, fa Izay naniraka
Ahy. 45 Ary izay mahita Ahy dia mahita Izay naniraka Ahy.
Tsy
azon’ireo fivavahana Kristianina manjaka ankehitriny izany.
Kristy
tsy nitsara ireo zay nandre nefa tsy nino satria tsy mbola eo ambanin’ny
fitsarana izy ireo. Tsy tonga hitsara izao tontolo izao i Kristy, fa tonga
hamonjy izao tontolo izao. Noho izany, tsy mbola tonga ny fotoana hitsarana azy
ireo. Fa ny tranon’Andriamanitra ihany no tsaraina ankehitriny.
Jaona 12:46-48 46 Izaho tonga
amin’izao tontolo izao ho fahazavana, mba tsy hitoetra ao amin’ny maizina izay
rehetra mino Ahy. 47 Ary raha misy mandre ny teniko ka tsy mitandrina,
Izaho tsy mitsara azy ; fa tsy tonga hitsara izao tontolo izao Aho, fa hamonjy
izao tontolo izao. 48 Izay mandà Ahy ka tsy mandray ny teniko, dia
manana izay mitsara azy : ny teny izay nolazaiko, izany ihany no hitsara azy
amin’ny andro farany,
Noho
izany, ny fitsarana azy ireo (izay tsy mino ankehitriny) dia amin’ny andro
farany. Ary hotsaraina araka ny Tenin’Andriamanitra (na Soratra Masina) izy ireo.
Ny fitsarana azy ireo dia fitsarana fanapahan-kevitra sy fanitsiana, izany hoe
krisis [amin’ny teny grika].
Jaona 12:49-50 49 satria Izaho
tsy niteny ho Ahy, fa ny Ray Izay naniraka Ahy, Izy no nandidy Ahy izay
holazaiko sy izay hotoriko. 50 Ary fantatro fa fiainana mandrakizay
ny didiny ; koa izay lazaiko dia lazaiko araka izay nolazain’ny Ray tamiko.
Ny Ray no
mandidy izay tokony holazain’i Mesia sy izay tokony holazaintsika rehetra. Aza
mieritreritra izay tokony ho lazainareo – fa homena anareo izany. Toy Lazarosy
izay natsangana, Andriamanitra dia hanangana an’i Jesosy Kristy koa.
Izany
sehatra izany dia voavoatra ho zava-mitranga izay manan-danja indrindra eo
amin’ny tantaran’ny olombelona. Ny fanivasivana izany, dia ny fanomboana amin’ny
hazo fijaliana sy ny fitsanganana amin’ny maty dia hita ao amin’ny lesona
Ny fotoana nanomboana sy ny
Fitsanganana amin’ny maty (No.159)
Ny
fanoharana
Zao dia
hotohizantsika ny fandinihana ny fanoharana ny amin’i Lazarosy sy ilay
Mpanakarena, amin’ny fahazavan’ny tantaran’i Lazarosy izay ao anatin’ny
Fitsanganana amin’ny maty.
Ny
fanoharana dia hita ao amin’ny Lioka toko faha 16. Io fanoharana io dia
fanoharana nanaraka fanoharana hafa izay teo aloha. Ireo fanoharana roa ireo dia
samy milaza avokoa ny momba ny Fariseo sy ny momba ny fataon’ny Joda. Samy ho
jerentsika daholo izy roa mba hahafantarana feno izay nolazain’i Kristy.
Lioka 16:1-2 1 Ary hoy koa
Jesosy tamin’ny mpianatra : Nisy olona manan-karena anankiray nanana mpitandrina
ny fananany ; ary ilehiny dia nampangain’olona taminy fa mandany ny fananany.
2 Ary nampaka azy izy ka nanao taminy hoe : Ahoana izao fandrenesako
anao izao ? Mamoaha ny amin’ny fitandremanao ny fananako ; fa tsy mahazo
mitandrina ny fananako intsony hianao.
Eo
amin’ireo andininy ireo, ny Mesia nanondro ireo mpitandrina ny Teny avy
amin’Andriamanitra ao amin’ny tempoly (jereo ny lesona
Ny Teny (Oracles) avy
amin’Andriamanitra (No. 184)). Tsy nahatanteraka ny fitandremana izay
andraikitra nomena azy izy ireo, ary noho izany tsy maintsy nesorina tamin’izy
ireo izany andraikitra fitandremana izany.
Namorona
tetika hanovàna ny lalàn’Andriamanitra izy ireo mba hanamorany ny faneken’izao
tontolo izao ny toeran’andraikiny. Nataon’izy ireo izany taty aoriana amin’ny
alalan’ny fanapotehana ny lafiny tsirairay amin’ny lalàn’Andriamanitra.
Novan’izy ireo ny alimanakan’Andriamanitra mba tsy ho voatandrina
ny tena andro marina. Nenjehin’izy ireo ny Fiangonana, izay teny fikasana
amin’ny fanekena, ary nanandrana hamotika azy izy ireo.
Lioka 16:3-9 3 Ary ilay
mpitandrina ny fananana nanao anakampo hoe : Inona ange no hataoko, fa esorin’ny
tompoko amin’ny fitandremana ny fananany aho ? Ny miasa tany tsy tratry ny aiko
; ny mangataka mahamenatra ahy. 4 Fantatro izay hataoko, mba hisy
handray ahy ho ao an-tranony, rehefa voaisotra amin’ny fitandremana ny fananana
aho. 5 Dia niantso izay rehetra nitrosa tamin’ny tompony izy hankao
aminy ka nanao tamin’ny voalohany hoe : Hoatrinona no trosan’ny tompoko aminao ?
6 Ary hoy io : Diloilo injaton’ny famarana . Dia hoy izy taminy koa :
Inty, raiso ny taratasinao, ary mipetraha faingana, ka dimam-polo no soraty.
7 Dia hoy izy tamin’ny anankiray koa : Hoatrinona kosa no trosa
aminao ? Ary hoy izy : Vary injaton’ny famarana. Dia hoy izy taminy koa : Inty,
raiso ny taratasinao ka valo-polo no soraty. 8 Ary ny tompony nidera
ilay mpitandrina tsy marina, satria nanan-tsaina izy ; fa ny zanak’izao tontolo
izao dia manan-tsaina kokoa ny amin’ny karazany noho ny zanaky ny mazava. 9 Ary
hoy Izaho aminareo: Aoka ny mamôna tsy marina ho entinareo mahazo sakaiza, mba
horaisin’ireo ho any amin’ny fonenana mandrakizay hianareo, rehefa lany izany.
Eo
amin’ireo andininy vitsivitsy ireo, ny Mesia nampitahana ny finoan’ireo
olom-boafidy sy ny finoan’izao tontolo izao. Misy fahatsoran-tsaina (na tsy
fananan-tsaina) kely hita eo amin’ny zanaky ny mazava. Ny tsy marina nantsoina
fa kosa tsy nofidiana, ary noho izany, voatendry tsy hahomby izy ireo. Tsy eo
ambanin’ny fitsarana izy ireo amin’izao ankehitriny izao, ary avy amin’izany no
namoasan’i Kristy teny momba an’izany.
Ny
olom-boafidy dia zahana toetra amin’ny fitandremany ny andraikiny tahaka ireo
Levita sy ny Fariseo.
Lioka 16:10-12 10 Ary izay
mahatoky amin’ny kely indrindra dia mahatoky koa amin’ny be ; ary izay tsy
marina amin’ny kely indrindra dia tsy marina koa amin’ny be. 11 Koa
raha tsy mahatoky amin’ny mamôna tsy marina hianareo, iza no hatoky anareo ny
amin’ny tena harena ? 12 Ary raha tsy mahatoky amin’izay an’olona
hianareo, iza no hanome anareo izay anareo ?
Ny
hafatra asehon’ireo andininy vitsivitsy ireo dia ny fivadihan’ny Levita sy ny
Fariseo amin’ny lalàn’Andriamanitra. Ny fanapahana dia nesorina tamin’ny Joda sy
tamin’ireo mpanapaka azy. Noho izany, dia naneso an’i Kristy izy ireo aloha ary
avy eo namono azy.
Lioka 16:13-18 13 Tsy misy
mpanompo mahay manompo tompo roa ; fa ny anankiray ho halany, ary anankiray ho
tiany ; na ny anankiray hombany, ary ny anankiray hohamavoiny. Tsy mahay manompo
an’Andriamanitra sy mamôna hianareo. 14 Ary ny Fariseo, izay
fatra-pitia vola, raha nandre izany rehetra izay, dia naneso an’i Jesosy.
15 Ary hoy Jesosy taminy : Hianareo dia mpanamarin-tena eo anatrehan’ny
olona, nefa Andriamanitra mahalala ny fonareo ; fa izay zavatra heverin’ny olona
ho ambony dia fahavetavetana eo anatrehan’Andriamanitra. 16 Ny lalàna
sy ny mpaminany dia hatramin’i Jaona ; ary hatramin’izany no efa nitoriana ny
filazantsaran’ny fanjakan’Andriamanitra, ary misesika izay rehetra miditra eo.
17 Fa ho moramora kokoa ny hahafoanan’ny lanitra sy ny tany noho ny
hahafoanan’ny tendron-tsoratra iray monja aza amin’ny lalàna. 18 Izay
rehetra misao-bady ka mampakatra ny hafa dia mijangajanga; ary izay mampakatra
vehivavy voasaotra dia mijangajanga koa.
Eo
amin’ireo andininy vitsivitsy ireo, hitantsika ny fanavahana ao amin’ny rafitry
ny lalàna sy mpaminany ary ny fanambarana ny Fanjakan’Andriamanitra. Joda sy ny
mpitandrina Levita (ao amin’ny tempoly) dia nesorina tsy ho ao amin’io Fanjakana
io. Sasantsasany ihany no voatery ho amin’izany.
Ny
Fariseo nandre ny teny nolazain’i Kristy dia naneso azy izy ireo. Avy eo,
nomen’i Jesosy ny fanoharan’i Lazarosy izay fanoharana momba ny Fiangonana ary
koa ny faminaniana ny amin’ny fitsanganan’i Lazarosy amin’ny maty sy ny
fifandraisan’i Kristy amin’ny Fiangonana.
Lioka 16:19-21 19 Nisy lehilahy
manan-karena anankiray niakanjo volomparasy sy rongony fotsy madinika sady
nanaram-po fatratra isan-andro tamin’ny fahafinaretana. 20 Ary nisy
olo-malahelo ferena anankiray atao hoe Lazarosy napetraka teo anilan’ny
vavahadiny ; 21 ary naniry mba hihinana izay latsaka avy tamin’ny
latabatr’ilay manan-karena izy, fa ny alika kosa no avy [Na: ary ny alika koa
dia avy] ka nilelaka ny feriny.
Tsarovinareo koa amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa ny Fiangonana dia
nenjehin’ny Jiosy mafy tany Moyen-Orient nandritry ireo taonjato voalohany
amin’ny toerana rehetra izay nananan’izy ireo fahefana. Noho izany no nahatonga
azy ireo nalefa ho babo sy nampielezana an’izy ireo. Tsy nety nibebaka izy ireo
ary noho izany dia tsy nibebaka mihitsy.
Ny
fanoharana dia niatomboka amin’ny foto-kevitra momba an’i Abrahama, ary avy eo
nampiasa simboly (na ohatra) sary hanazavana ny fifandraisana miovaova momba
ilay mpanakarena izay tia ny harena tsy marina (Mamôna) izay voalaza teo amin’ny
fanoharana voalaza teo aloha teo. Ny anaran’i Lazarosy dia nolazaina mandritry
ny fandrosoan’ny tantara.
Lioka 16:22 22 Ary maty ilay
malahelo, dia nentin’ny anjely ho any an-tratran’i Abrahama ; ary maty koa ilay
manan-karena, dia nalevina ;
Ny
hevitra eto amin’ity andininy ity dia maneho tokoa ny fitsanganana amin’ny maty
voalohany sy faharoa. Lazarosy nentina ho any an-tratran’i Abrahama. Ilay
manankarena maty dia nalevina. Ny zanak’i Abrahama nohazavaina amin’ireo
andininy vitsivitsy ireo dia momba ny olom-boafidy. Izy ireo no taranak’i
Abrahama.
Galatiana 3:29 29 Fa raha an’i
Kristy hianareo, dia taranak’i Abrahama sy mpandova araka ny teny fikasana.
Paoly dia
nanahadihady ireo hevitra ireo ao amin’ny Epistily ho an’ny Romana manomboka
amin’ny andininy faraparany amin’ny toko faha 8 ka hatramin’ny toko faha 10.
Romana 10 :1-9 1 Ry rahalahy, ny
irin’ny foko sy ny angatahiko amin’Andriamanitra ho an’ireny dia famonjena.
2 Fa vavolombelon’ireny aho fa mazoto ho an’Andriamanitra izy, saingy tsy
araka ny fahalalana. 3 Fa satria tsy nahalala ny fahamarinana avy
amin’Andriamanitra izy ka nitady hanamarina ny tenany, dia tsy nanaiky ny
fahamarinana avy amin’Andriamanitra. 4 Fa Kristy no faran’ny lalàna
ho fahamarinana ho an’izay rehetra mino. 5 Fa Mosesy nanoratra milaza
fa izay olona manao ny fahamarinana avy amin’ny lalàna no ho velona amin’izany.
6 Fa ny fahamarinana izay avy amin’ny finoana kosa manao hoe: "Aza
milaza ao am-ponao hoe ; Iza no hiakatra any an-danitra ?" (dia ny hampidina
an’i Kristy izany,) 7 na : Iza no hidina any amin’ny lalina ? (dia
ny hampiakatra an’i Kristy avy any amin’ny maty izany.) 8 Fa ahoana
no lazainy ? Eo akaikinao ny teny, dia eo am-bavanao sy ao am-ponao, dia ny teny
ny amin’ny finoana, izay torinay ; 9 satria raha manaiky an’i Jesosy
ho Tompo amin’ny vavanao hianao ary mino amin’ny fonao fa Andriamanitra efa
nanangana Azy tamin’ny maty, dia hovonjena hianao.
Ity
zava-miseho eto ity dia mampitaha ny zanak’Abrahama izay olom-boafidy noharina
eto amin’ny alalan’i Lazarosy ary ireo taranak’Abrahama, nefa tsy Israely fa ho
an’i Mamôna sy ho amin’ny fitsanganana faharoa. Ny anton’ny tantara eto dia ny
fitsanganana amin’ny maty.
Lioka 16:23-24 23 ary raha
nijaly tao amin’ny fiainan-tsi-hita [Gr. Hadesy] izy ka niandrandra, dia nahita
an’i Abrahama teny lavitra eny sy Lazarosy teo an-tratrany. 24 Ary
izy niantso ka nanao hoe : Ry Abrahama raiko ô, mamindrà fo amiko, ka iraho
Lazarosy mba hanoboka ny tendron’ny rantsan-tanany amin’ny rano mba
hampangatsiaka ny lelako ; fa fadiranovana aho eto anatin’ity lelafo ity.
Ny
tou hade [teny grika] eto dia ny fasana. Avy amin’io toerana io no
hisian’ny fitsanganana amin’ny maty. Ny tantara dia maneho fa ny fatao Joda dia
notendrena ho amin’ny fitsanganana amin’ny maty faharoa izay voalaza manokana ao
amin’ny Apokalipsy 20. Ho tonga any amin’ny faran’ny Arivo taona izany. Izany no
fitsangananan’ny taranak’Israely rehetra izay voasoratra ao amin’ny Ezekiela
37:11 ary izany fitsanganana amin’ny maty izany dia fitsanganan’ny nofo (na ny
vatana) amin’ny maty.
Lioka 16:25-26 25 Fa hoy
Abrahama : Anaka, tsarovy fa hianao efa nahazo ny zava-tsoanao tamin’ny andro
niainanao, ary Lazarosy kosa ny zava-dratsy ; fa ankehitriny izy no ampifalina
atỳ, ary hianao kosa no fadiranovana. 26 Ary mihoatra noho izany
rehetra izany, misy tevana makadiry ajadona ao anelanelantsika, mba tsy ho
afa-mita hankeny aminareo izay te-hiala etỳ, ary ny ho afa-mita hanketỳ aminay
izay eny.
Ny
tantara amin’ireo andininy vitsivitsy ireo dia manondro fanoharana hafa
anankiroa. Ny fanoharana voalohany dia ny fanoharana momba ny ondry sy ny osy
izay maneho ny fitsarana ireo firenena araka izay nataony tamin’ireo
olom-boafidy. Ny fanoharana faharoa dia maneho ireo olom-boafidy izay nodiovina
tamin’ny afon’ny fanenjehana izay hitantsika eo amin’ny Apokalipsy toko 1 ka
hatramin’ny toko faha 6. Ny tevana makadiry izay lazaina eto dia ny fisarahana
izay vokatry ny tsy fahafahan’ny nofo sy ny ra handova ny fanjakan’Andriamanitra.
Joda, eo ambanin’ny mpisorona Levita, dia tsy afaka handova ny
Fanjakan’Andriamanitra. Izany no nahatonga an’i Paoly nilaza hoe manana
fahazotoana izy ireo, nefa fahazotoana tsy araka ny fahalalan’Andriamanitra. Eo
amin’ireo andininy ireo, tonga eo amin’ny hevitra ampovoan’ny fanoharana isika.
Nangataka ilay mpanakerana mba hirahina Lazarosy hankany amin’ny tranon’ny rainy
(rain’ilay mpanakarena) izay fantatra fa Joda. Ny valiteny nivoaka avy amin’ny
vavan’i Abrahama no fanalahidy, toraka izany koa ireo rahalahiny dimy.
Lioka 16:27-28 27 Dia hoy izy :
Mangataka aminao ary aho, ry raiko : mba iraho Lazarosy hankany amin’ny
tranon’ny raiko 28 (fa manana rahalahy dimy aho), mba hilaza tsara
aminy, fandrao mba ho tonga atỳ amin’ity fijaliana ity koa izy.
Ny
rahalahy dimy ny Joda dia ireo zanak’i Lea. Nananjanaka fito i Lea
(lehilahy enina ary vehivavy iray) araka ny efa fantatsika. Ireo
rahalahin’i Joda dimy dia : Robena, Simeona, Levy, Isakara, ary Zebolona. Joda,
Isakara sy Zebolona dia ireo foko telo amin’ny toby atsinanana izay miainga
voalohany. Manaraka azy ireo Levy amin’ny maha mpisorona azy, Robena, Simeona sy
Gada amin’ny toby atsimo ary ireo sisa niainga araka ny filaharan’ny
fiainganan’ny fokony (jereo Nomery 10). Robena nahavery ny fizokiany ary Simeona
dia naely noho ny hasiahany (na halozàny). Hitantsika fa momba ny
taranak’Israely izay anisany ao anatiny ny foko antsoina hoe ny Jiosy.
Isakara sy Zebolona dia nampiarahana amin’izy ireo ary tany Avaratr’Israely
tamin’io fotoana io. Ny rahalahy dimy dia milaza ny zanak’i Lea izay mba
hanehoana mazava tsara fa i Joda no lazaina (amin’io fanoharana io) amin’ny
alalan’ireo rahalahiny izay sisa amin’ny foko rehetra.
Lioka 16:29-31 29 Fa hoy
Abrahama taminy : Manana an’i Mosesy sy ny mpaminany izy ; aoka hihaino ireo izy.
30 Fa hoy kosa izy : Tsia, ry Abrahama, raiko ; fa raha misy miala
amin’ny maty hankany aminy, dia hibebaka izy. 31 Fa hoy Abrahama
taminy : Raha tsy mihaino an’i Mosesy sy ny mpaminany izy, dia tsy hety hino izy,
na dia misy mitsangana amin’ny maty aza.
Hitantsika amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa Abrahama nilaza taminy fa
manana an’i Mosesy sy ny mpaminany hampianatra azy izy ireo. Ireo andininy ireo
milaza marina sy mazava tsara fa tsy nihaino an’i Mosesy sy ny mpaminany izy
ireo. Arak’izany, navilin’izy ireo ny lalàna amin’ny alalan’ny fanovany ny
fanahin’ny lalàna. Voalazan’i Paoly koa izany.
Avy eo,
napetran’i Mesia ao ambavan’i Abrahama, ny tsy ahafahan’izy ireo hihaino olona
nitsangana amin’ny maty (na avy any amin'ny fahafatesana) noho ny tsy
fitiavan’izy ireo hihaino ny lalàna.
Ny
fitsanganan’i Lazarosy amin’ny maty dia nomena ho fanoharana ary avy eo tena
notanterahina mba hanehoanana ny fahefan’Andriamanitra sy ny hafatry ny Mesia
momba ny fitandremana marina ny lalàna. Nohesoina noho io hafatra io Kristy.
Fantar’izy ireo fa Kristy niteny momba ny Fariseo (izay tonga taty aoriana ho
sistema fampianaran’ny rabins na mpampianatra Jody).
Nanatanteraka io fahagagana io Kristy ary izany no antony tena nankahalainan’izy
ireo azy mafy. Niray-hina nanao tety-dratsy hamono an’i Kristy sy ilay olona
natsangany tamin’ny maty izy ireo. Ary avy eo dia novonoin’izy ireo Kristy, ary
taty aoriana, novoin’izy ireo koa ireo olom-boafidy nanaraka azy, satria
zanak’Andriamanitra izy.
Ity
tantaran’i Lazarosy sy Ilay Mpanakerana ity dia tsy misy ifandraisany amin’ny
hevitra momba ny Lanitra sy ny Helo na koa momba ny finoana ny Fanahy tsy mety
maty mandrakizay (na velona mandrakizay). Milaza ny famonjena ny Joda sy ny tsy
faneken’izy ireo hihaino ny lalàna sy ny Tenin’Andriamanitra io fanoharana io.
Milaza sy maneho ny fandroahana azy ireo sy ny fiparitahan’izy ireo io.
Faminaniana mivantana nataon’i Kristy amin’ny alalan’ny fitsanganan’i Lazarosy
amin’ny maty izay marika sy fahagagana mafonja notanterahiny mba hanehoana an’i
Joda ny loza izay nisy azy.
Tsy
nihaino izy ireo, tahaka ny Fivavahana Kristianina manjaka ankehitriny izay tsy
mihaino ihany koa.
q