Ireo Fiangonana Kristianina an'Andriamanitra

 

 

[228]

 

 

Lazarosy sy Ilay Mpanakarena [228]

 

(Edition 1.0 19971120-19971120)

 

Ny fanoharana Lazarosy sy Ilay Mpanankarena dia nampiasain’ny Fivavahana Kristianina Mino ilay Andriamanitra Telo izay Iray ho fampianaran-diso. Nampisain’izy ireo izany ho fanamafisana ny fampianarana ny amin’ny Fanahy tsy mety maty, sy ho fanamafisana ny fampianarana ny amin’ny Lanitra sy ny Helo ho fitoeran’ny maty. Inona ny hevitr’ity fanoharana ity ? Ho an’iza izany ? 

 

 

 

Christian Churches of God

PO Box 369,  WODEN  ACT 2606,  AUSTRALIA

 

Courriel: secretary@ccg.org

 

 

Zon’ny mpanoratra (Copyright © 1997 Wade Cox)

(Tr. 2013)

 

Azo adika sy zaraina maimaimpoana ity fampianarana ity raha atao manontolo izany fa tsy misy anesorana na ovàna akory. Tsy maintsy ampidirina ao koa ny anarana sy adiresin’ny mpanao boky ary ny fanambarana momba ny zon’ny mpanoratra. Tsy azo itakiana vola ny olona mandray ny boky nadika. Azo atao ihany ny mindrana ampaha-tsoratra fohifohy ho an’ny amin’ny gazety na asa soratra fitsikerana raha tsy manohintohina ny zon’ny mpanoratra izany.

 

Ity fampianarana ity dia azo raisina eo amin’ny pejin’ny World Wide Web :
 http://www.logon.org/ et http://www.ccg.org/malagasy/




Lazarosy sy Ilay Mpanan-Karena [228]  

 

Mba hahazoana na hahafantarana ny fanoharana momba Lazarosy sy Ilay Mpanan-karena, ary koa ny antony nanomezan’i Kristy ity fanoharana ity, sy ho an’iza izany fanoharana izany, dia tokony hanadihady ny tantaran’i Lazarosy isika. Hitantsika eto ny hafatra sy ny fampianarana izay eo afovoan’ny foto-mpampianaran’ny Fiangonana ary koa ny hafatr’i Kristy ho an’ny Jiosy.

 

Ity tantara ity tsy mikasika ary tsy afaka manohana ny fampianarana ny tsy fahafatesan’ny Fanahy, sy ny fisian’ny Lanitra, ary ny Helo (na Afobe) ho fitoeran’ireo izay maty araka ny ho hotantsika manaraka eto.

 

Ny tantaran’i Lazarosy

 

Ity tantara ity izay fantatrin’ny maro dia hita ao amin’ny bokin’i Jaona toko faha 11 sy 12.

 

Io fahagagana io no fahagagana manan-danja izay nanosika ny Jiosy hamono an’i Kristy. Hitantsika ao amin’ ity tantara ity ny asa sy ny drafitra izay nodinihin’i Mesia tsara.

 

Jaona 11:1-4 1 Ary nisy lehilahy anankiray narary, dia Lazarosy avy any Betania, tanànan’i Maria sy Marta rahavaviny. 2 Maria dia ilay nanosotra ny Tompo tamin’ny menaka manitra sy namaoka ny tongony tamin’ny volon-dohany, ary Lazarosy anadahiny no narary. Ary izy mirahavavy dia naniraka tany amin’i Jesosy hanao hoe : Tompoko, marary ilay tianao. Ary rehefa ren’i Jesosy izany, dia hoy Izy : Tsy ho fahafatesana no anton’izany aretina izany, fa ny hampisehoana ny voninahitr’Andriamanitra, mba hankalazana ny Zanak’Andriamanitra. 

 

Hitantsika amin’ireo andininy vitsivitsy amin’ny Soratra Masina ireo, fa Ny Mesia dia nanana drafitra raikitra hampisehoana ny voninahitr’Andriamanitra ary ho famantarana ny maha zanak’Andriamanitra azy. Tena marina tokoa fa io no fahagagana izay namantarana ny maha Mesia azy ary io fahagagana io, no nataon’ny Mpisorona Be Kaiafa ho fototry ny faminaniany.

 

Eo amin’io lahatsoratra io, Maria nangataka mivantana tamin’i Mesia ho an’ny anadahiny, izay miankina amin’ny fitiavany azy. Io lahatsoratra io maneho mazava tsara fa ny Mesia manana fitiavana lehibe ho an’ny fianankaviana manontolo. Nefa, hitantsika eto fa, raha ren’ny Mesia fa hoe narary i Lazarosy, dia niandry roa andro izy alohan’ny nandehanany any Betania any Jodia. Tena mety ho tra-doza izy any satria efa nikasa hitorabato azy izy ireo (Jiosy). Fantatry ny Mpianany izany, araka ny hitantsika eo amin’ny andininy faha 8.

 

Jaona 11:5-8 Ary Jesosy tia an’i Marta sy ny rahavaviny ary Lazarosy. 6 Koa nony ren’i Jesosy fa narary Lazarosy, dia mbola nitoetra indroa andro teo amin’izay nitoerany ihany Izy. 7 Rehefa afaka izany, dia hoy Izy tamin’ny mpianatra : Andeha isika ho any Jodia indray. Hoy ny mpianatra taminy : Raby ô, vao haingana teo no nitadiavan’ny Jiosy hitora-bato Anao, ka hankany indray va Hianao ?

 

Tsy natahotra anefa Jesosy, ary tsy izany no antony nandehanany any. Nilaza ny fahazavan’izao tontolo izao izy. Nolazainy koa eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo ny halavan’ny andro. Naka famantarana eo amin’ny andro sy ny alina izy ary ny fanarahana ara-panahy ny fahazavana sy ny fahamaizinana.

 

Jaona 11:9-11 9 Jesosy namaly hoe : Tsy roa ambin’ny folo va ny ora amin’ny indray andro ? Raha misy mandeha amin’ny antoandro, dia tsy mba tafintohina izy, fa mahita ny fahazavan’izao tontolo izao. 10 Fa raha misy kosa mandeha amin’ny alina, dia ho tafintohina izay, ka tsy misy mazava ao aminy. 11 Izany no nolazainy ; ary rehefa afaka izany, dia hoy Izy taminy : Matory Lazarosy sakaizantsika ; fa handeha hamoha azy Aho. 

 

Nilaza ny torimaso izy eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa, ny fahafatesana no tiany hambara ao. Nasehony fa Lazarosy dia endrika na ohatry ny Fiangonana. Ho an’ny Fiangonana, ny fahafatesana dia torimaso fotsiny eo ampiandrasana ny fitsanganana amin’ny maty. Amin’ny alalan’izany, nanambara izy ny amin’ny fitsanganan’ny Fiangonana amin’ny maty amin’ny andron’ny Mesia. Ny mpianany tsy nahazo ny hevitr’izany hafatra izany, ary tsy nihevitra ny ho nataon’i Jesosy manarak’izany. Noheverin’izy ireo fa manana torimaso tsara Lazarosy satria notahina. 

 

Jaona 11:12-13 12 Dia hoy ny mpianatra taminy : Tompoko, raha matory izy, dia ho tsara ihany. 13 Nefa Jesosy nilaza ny fahafatesany ; fa nataon’izy ireo kosa fa fialan-tsasatra amin’ny torimaso no nolazainy. 

 

Kanefa, tsy natory Lazarosy. Maty Lazarosy ary Kristy nilaza izany tamin’ireo mpianany mazava tsara mba hahazoan’izy ireo izany. 

 

Jaona 11:14-16 14 Ary tamin’izany Jesosy dia nilaza tsotra taminy hoe : Maty Lazarosy ; 15 ary faly Aho noho ny aminareo, satria tsy teo Aho, mba hinoanareo ; fa andeha isika hankany aminy. 16 Dia hoy Tomasy (izay atao hoe Didymo) tamin’ ny mpianatra namany : Andeha isika mba hiara-maty aminy. 

 

Ny Mesia manazava tsara amin’ireo andininy vistivitsy ireo fa tsy tiany ny ho teo mialoha satria ho nampisy fetra ny fanehoany ny heriny amin’ny fananganana ny maty.

 

Tsy mivoaka mavaza tsara amin’ny tenin’i Tomasy raha Tomasy nihanihany na tsia. Ny tsy fisian’ny teny mananihany eo amin’ny teny grika dia midika fa Tomasy, ilay kambana, dia nahatsapa avy hatrany fa manana ny herin’ny fampitsanganana amin’ny maty i Kristy ary nahatsapa koa izy fa nikasa hanao fahagagana manan-danja i Kristy.

 

Ampy tsara ny fotoana nandehanan’izy ireo taorin’izany mba ho nijanonan’i Lazarosy ampy efatra andro ao ampasana. Arak’izany dia tena maty araka ny lalàna izy – satria mihoatra ny telo andro. Betania dia eo amin’ny telo kilometatra eo ho eo avy eo Jerosalema, ery ampitan’ny tendrombohitry ny Oliva. Noho izany, ity dia fotoana mety manandanja hijoroana vavolombelona amin’ny Jiosy ao Jerosalema sy ao amin’ny Tempoly. 

 

Jaona 11:17-19 17 Ary nony tonga Jesosy, dia hitany fa efa nilevina hefarana izy. 18 Ary Betania dia tao akaikin’i Jerosalema, tokony ho dimy ambin’ny folo stadio [Na: telo kilometatra] no elanelany. 19 Ary maro tamin’ny Jiosy no efa tonga teo amin’i Marta sy Maria hitsapa alahelo azy noho ny amin’ny anadahiny. 

 

Teo amin’ny Maria sy Marta izy ireo. Kanefa, i Marta irery no nanatona an’i Kristy amin’ny finoana ny fahefany amin’ny fananganana ny maty. Ny fanampiana ny teny hoe “indray” ao amin’ny amin’ny fandikana Baiboly toy ny King James Version (KJV) sy ny Revised Standard Version Bible (RSV), dia tsy hita ao amin’ny lahatsoratra Grika ary manome tsiny tsy afaka hamarinina an’i Maria izany. Azo lazaina fa mety toa nikarakara sy nandray ireo olona namangy azy sy ireo mpitomany izy.

 

Jaona 11:20-28 20 Ary Marta, raha nandre fa tamy Jesosy, dia nandeha nitsena Azy ; fa Maria kosa nitoetra tao an-trano. 21 Ary hoy Marta tamin’i Jesosy : Tompoko, raha teto Hianao, dia tsy maty ny anadahiko. 22 Nefa fantatro fa na dia ankehitriny izao aza na inona na inona no hangatahinao amin’Andriamanitra dia homen’Andriamanitra Anao. 23 Hoy Jesosy taminy : Hitsangana ny anadahinao. 24 Fa hoy Marta taminy : Fantatro ihany fa hitsangana izy amin’ny fitsanganan’ny maty amin’ny andro farany ; 25 Hoy Jesosy taminy : Izaho no fananganana ny maty sy fiainana ; izay mino Ahy, na dia maty aza, dia ho velona indray. 26 Ary izay rehetra velona ka mino Ahy dia tsy ho faty mandrakizay. Mino izany va hianao ? 27 Hoy izy taminy : Eny, Tompoko ; mino aho fa Hianao no Kristy, Zanak’Andriamanitra, Ilay ho tonga amin’izao tontolo izao. 28 Ary rehefa nilaza izany izy, dia lasa nandeha ka niantso mangingina an’i Maria rahavaviny, nanao hoe: Tonga ny Mpampianatra ka miantso anao.

 

Eto amin’ity andalantsoratra ity, hitantsika ny antony marina nijanon’i Maria teo amin’ny toerany. Niantso azy i Marta ary nampandre azy mangingina. Ny antony dia mazava tsara. Tsy tian’izy ireo ho fantatry ny Jiosy ny fahatongavan’i Kristy satria mety hahatonga tora-bato azy izany, izay nahian’i Tomasy. Tonga de nandeha i Maria. Ny finoan’izy roa vavy ny fahefan’i Mesia izay Zanak’Andriamanitra amin’ny fahafatesana sy ny fitsanganana amin’ny Maty no tena fotokevitra lehibe eto. Maria dia tena nalahelo tokoa. Ny fihetsik’ireo mpamangy no manamarina izany. 

 

Jaona 11:29-32 Ary raha vao nandre izany Maria, dia nitsangana faingana izy ka nankeo aminy. 30 Fa Jesosy tsy mbola tonga tao an-tanàna, fa mbola teo amin’ilay nitsenan’i Marta Azy ihany. 31 Ary ny Jiosy izay tao amin’i Maria tao an-trano ka nitsapa alahelo azy, raha nahita azy nitsangana faingana ka nivoaka, dia nanaraka azy, satria nataony fa nankany amin’ny fasana hitomany any izy. 32 Ary Maria, rehefa tonga teo amin’ny nitoeran’i Jesosy ka nahita Azy, dia niankohoka teo amin’ny tongony ka nanao taminy hoe : Tompoko, raha teto Hianao, dia tsy maty ny anadahiko. 

 

Eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo dia hita ny fanomezantsiny aminkalahelo ary ny finoana ny fahefan’i Kristy nefa mbola tsy misy ny finoana amin’ny fahefana ananany amin’ny fahafatesana. Vonto ny fanahin’ny Mesia amin’io olana io nohon’ny fiantraikany amin’i Maria.

 

Jaona 11:33-36  33 Ary Jesosy nony nahita azy nitomany sy ny Jiosy izay niaraka taminy nitomany koa, dia vonto ny fanahiny, ka tora-kovitra Izy ; 34 ary hoy Izy : Aiza moa no nandevenanareo azy ? Dia hoy ireo taminy: Tompoko, andeha hizaha. 35 Jesosy nitomany. 36 Dia hoy ny Jiosy : Akory ity haben’ny fitiavany azy !

 

Ny teny grika embrimaomi eto amin’ny andalan-tsoratra ity dia tsy tokony ny teny hoe vonto, fa mihontsana tahaka ny fanaon’ny soavaly, ary noho izany mampiseho hetsika fahatafintohinana, fahatahorana na fahatezerana izany. Io fihetsehampo lehibe io dia hatramin’ny fahalatsan-dranomaso.

 

Ny fanambarana manaraka eto toa vokatry ny fieretreretana sy fihetsehampon’i Kristy, ary antony nahatonga izany fihetsehampo izany. Ny fanehoan’i Kristy ny fihetsehampony eto indray dia nahatonga olana ho azy.

 

Jaona 11:37-38 37 Fa hoy ny sasany : Moa tsy hain’ilehity, Izay nampahiratra ny mason’ilay jamba va, ny manao izay tsy ho nahafaty an-dralehilahy ity ? 38 Dia vonto indray ny fanahin’i Jesosy ka nankeo amin’ny fasana Izy ; ary zohy izany, sady nisy vato narindrina teo.

 

Ity zava-miseho ity dia natao ho aloky ny fahafatesan’ireo olom-boafidy noho ny fanenjehana sy ny maritiora, mandritra ny fotoana tanteraka rehetra ka hatramin’ny fiavian’ny Tompo. Lazarosy dia endriky ny Fiangonana. Ireo mpianany, toy ny olon-drehetra, dia voaheloka ho faty satria resy i Adama.

 

Ho velona indray izy ireo amin’ny alalany sy amin'ny fotoana hirotsahan’ny Fanahy masina amin’ny Pentekosta.

 

Amin’ny alalan’i Mesia, ilay Adama faharoa, ho fantatr’izy ireo ny fitsanganana amin’ny maty. Na dia izany aza, noho ny maha mpianany azy ireo, dia hotadiavin’izao tontolo izao hovonoina ho faty ny mpianatra tahaka ny namonoan’izy ireo an’i Kristy. Hitohy tsy misy fetra hatrany izany mandra-pihavian’ny Tompo hamonjy ireo izay miandry azy fatratra. Tamin’ny voalohany, tonga hanaisotra ny ota izy. Hitany tamin’ny fahitana ny ho avy izany amin’ny alalan’ny Jobily ka hatramin’ny fihaviany indray, ary izany no antony nampahory ny Mesia. Afaka nanangana an’i Lazarosy izy fa ny fahafatesan’ny olom-boafidy kosa dia raharahan’Andriamanitra toy ny fahafatesan’i Kristy koa.

 

Hidirantsika izao ny votoatin’io fahagagana io. Nahazo ny fepetra i Marta. Ary na dia naneho marina ny finoany ny fahefan’i Jesosy aza izy, ary nangataka ny hanaovany fahagagana, rehefa tonga ny fotoana hanatanterahana an’izany, dia tsy azony mazava tsara ny hataon’i Jesosy. Toy izany koa ny fisehoan’ny toe-panahin’ny Fiangonana amin’ny andro farany alohan’ny hahatongavan’i Mesia sy alohan’ny fitsanganana voalohany amin’ny maty izay fitsanganan’ireo olom-boafidy.

 

Jaona 11:39-40 39 Hoy Jesosy : Esory ny vato. Hoy Marta, anabavin’ny maty, taminy : Tompoko, maimbo izy izao, fa efa hefarana izay. 40 Hoy Jesosy taminy : Tsy voalazako va fa raha hino hianao, dia ho hitanao ny voninahitr’Andriamanitra ?

 

Eto dia, nanome tsiny an’i Marta ny Mesia noho ny tsy fahatsiarovany ny fampanantenana nolazainy taminy. Olana eo amin’ny fiangonana ihany koa izany amin’ny andro farany. Marta dia endriky ny fiangonana izay miasa, miasa saina amin’ny ahiahin’izao tontolo izao, ka tsy nahatsiaro intsony ny fampanantenan’Andriamanitra sy ny fiaviana antomotr’ilay mpanjaka amin’ny voninahitra sy amin’ny fanehoana hery lehibe.

 

Jaona 11:41-42 41 Dia nesoriny ny vato. Ary Jesosy dia nanandratra ny masony ka nanao hoe : Ray ô, misaotra Anao Aho, fa efa nihaino Ahy Hianao. 42 Raha Izaho, dia fantatro fa mihaino Ahy mandrakariva Hianao ; fa noho ny vahoaka mitsangana manodidina no nilazako izany, mba hinoany fa Hianao no naniraka Ahy.

 

Hitantsika eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa nalatsaka antsoratra ny resaka eo, tsy hoe ho fampianarana an’Andriamanitra, fa ho fampianarana antsika. Ny hafatra eto dia fanehoana ny herin’i Mesia amin’ny maha zanak’Andriamanitra azy ary koa hanehoana ny asan’ny vavaka sy ny fifandraisantsika amin’Andriamanitra izay mihaino lalandava.

 

Jaona 11:43-44 43 Ary rehefa nanao izany teny izany Izy, dia niantso tamin’ ny feo mahery hoe : Ry Lazarosy, mivoaha ! 44 Dia nivoaka ny maty nisy fehim-paty ny tànany sy ny tongony, sady voafehy mosara koa ny tavany. Hoy Jesosy tamin’ny olona : Vahao izy, ka avelao handeha.

 

Mety tena nampagoram-po io zava-mitranga io. Ny fandrika eto, dia noraisin’ireo izay tsy manana fitsikerana araka ny lanjany ny zavatra niseho, fa ireo izay manarak’efa ny Mpisorona kosa dia nahita zavatra ho tsikeraina.

 

Jaona 11:45-46 45 Ary maro tamin’ny Jiosy, dia ireo nankeo amin’i Maria ka nahita ny zavatra nataon’i Jesosy ireo, no nino Azy. 46 Fa ny sasany tamin’ireo kosa dia lasa nankany amin’ny Fariseo ka nilaza taminy izay nataony.

 

Izany no nahatonga ny zavatra rehetra natao tamin’ny Paska. Hitan’izy ireo fa tsy maintsy misy zavatra tokony hataony amin’izany. Raha nino an’i Kristy ny olona, dia noho izany tsy afaka hanana ny toerany intsony ny mpisorona ary arak’izany ny hafatry ny Tompo dia mety hanafoana ny toeran’izy ireo. Mbola olana eo amin’ny Joda izany ankehitriny, eny hatramin’ny laika (na tsy mpanao raharaham-pivavahana) aza, satria ny famonjena dia ho an’i Jentilisa koa.

 

Jaona 11:47-48 47 Ary ny lohan’ny mpisorona sy ny Fariseo nanangona ny Synedriona ka nanao hoe : Ahoana no hataontsika ? fa iny Lehilahy iny dia manao famantarana maro. 48 Raha avelantsika hanao toy izany ihany Izy, dia hino Azy avokoa ny olona rehetra ; ary ho avy ny Romana ka handrava ny fonenantsika sy ny firenentsika.

 

Hitantsika eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa mivarahontsana ny Mpisoronabe noho ny tsy fananan’ny vahoakany fahalalana. Tsy azon’ireo ny Soratra Masina izay manambara marina tokoa fa tsy maintsy maty ny Mesia noho ny maha Mpisorona-Mesia azy alohan’ny hiaviany ho Mpanjaka-Mesia. Tamin’ny herin’ny Fanahy Masina miasa amin’ny alalan’Andriamanitra no nilazain’izany tamin’izy ireo.

 

Jaona 11:49-52 49 Ary ny anankiray taminy, dia Kaiafa, mpisoronabe tamin’izany taona izany, nanao taminy hoe : Hianareo tsy mahalala na inona na inona, 50 na misaina akory fa tsara ho anareo, raha ny lehilahy iray no ho faty hamonjy ny firenena, mba tsy ho rava avokoa ity firenena ity. 51 Ary tsy niteny izany ho azy izy, fa satria mpisoronabe tamin’izany taona izany izy, dia naminany fa Jesosy ho faty hamonjy ny firenena ; 52 ary tsy hamonjy io firenena io ihany, fa mba hanangona ny zanak’Andriamanitra izay efa niely ho antoko iray.

 

Eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo, hitantsika fa tsy ho an’ny firenenan’ny Joda irery ihany, fa ho an’ny zanak’Andriamanitra izay any amin’ny firenen-kafa izany. Noho izany, azo fantarina eto fa niparitaka ny foko ary ny famonjena dia naitatra mihoatra ny fokon’i Joda sy ny mpisorona Levita. Noho izany, nataon’izy ireo ny fomba fanaon’izy ireo hatrany amin’ny mpaminany sy ny niezahan’izy ireo natao taty aoriana tamin’ny Fiangonana. Notadiavin’izy ireo ny hamonoana azy.

 

Jaona 11:53-54 53 Koa hatramin’izany andro izany dia nihendry hahafaty Azy ireo. 54 Ary Jesosy tsy nandeha niharihary teny amin’ny Jiosy intsony ; fa niala teo Izy nankany amin’ny tany akaikin’ny efitra, ho any an-tanàna atao hoe Efraima, ary nitoetra tany Izy mbamin’ny mpianatra.

 

Tsy tongatonga ho azy ny fandehanan’i Mesia niala teo, ka nankany amin’ny tanànan’ny Efraima.

 

Ho mariky ny herin’ny Fanahy izay noraisina homena ny firenena maneho ny vokatry ny Fanjakan’Andriamanitra sy ny Fanahy masina izany. 

 

Jaona 11:55-56 55 Ary efa akaiky ny Pasky ny Jiosy ; ary maro avy tany an-tsaha no niakatra ho any Jerosalema talohan’ny Paska mba hanadio ny tenany. 56 Dia nitady an’i Jesosy ireo, raha nijanona teo an-kianjan’ny tempoly, ka niresaka hoe : Ahoana no hevitrareo ? Tsy mba ho tonga amin’ny andro firavoravoana va Izy ? 

 

Io fomba fanadiovana io dia tonga araka ny voasoratra ao amin’ny lalàna. Ny fanamasinana ny olon-tsotra sy ny olona diso dia natao tamin’ny andro fahafito amin’ny volana voalohany. Ny nanokanana ny Mesia ho zanak’ondry dia natao amin’ny andro fahafolo. 

 

Jaona 11:57 57 Ary ny lohan’ny mpisorona sy ny Fariseo efa nandidy fa raha misy olona mahalala izay itoerany, dia tsy maintsy milaza, mba hisamborany Azy.

 

Aoka ho raisintsika ny tantara enina andro alohan’ny Paska tao Betania. Izany dia niseho tao amin’ny tranon’i Lazarosy sy ireo anabaviny.  Amin’izany dia hitantsika fa Maria no ilay nanosotra diloilo an’i Kristy tao aorian’ny fahagagana nataony tamin’ny nampitsanganany tamin’ny maty ny anadahiny. Ary tsapany koa fa tsy maintsy ho faty Kristy noho io fahagagana io. 

 

Jaona 12:1-6 1 Ary rehefa henemana no sisa tsy tonga ny Paska, Jesosy dia tonga tao Betania, izay nitoeran’i Lazarosy, ilay natsangany tamin’ny maty. 2 Dia nanao fanasana ho an’i Jesosy tao izy; ary Marta no nanompo; fa Lazarosy no anankiray tamin’izay niara-nipetraka nihinana taminy. 3 Ary Maria, rehefa naka menaka manitra nisy narda sady tsara no saro-bidy, lanjan’iray livatra, dia nanosotra ny tongotr’i Jesosy sy namaoka ny tongony tamin’ny volondohany ; ary feno ny hanitry ny menaka ny trano. 4 Ary hoy Jodasy Iskariota, anankiray tamin’ny mpianany, ilay efa hamadika Azy : 5 Nahoana io menaka io no tsy namidy denaria telon-jato ka nomena ny malahelo ? 6 Ary izy no nilaza izany, tsy noho ny fiahiany ny malahelo, fa satria mpangalatra izy sady nitondra ny kitapo ka naka izay tao anatiny. 

 

Jodasy dia voafandriky ny filany. Nisaina ara-nofo izy ary nitady Mesia izay ho mpitondra ary hanome fahefana azy tamin’izany fotoana izany. Tsy lavitra ny toetsain’ireo envanjelista mitory amin'ny televiziona sy minisitra na pasitora maro izay mihamaro any amin’ny firenena izay miteny teny anglisy ary indrindra fa any Etazonian’ny Amerika. Namadika ny Mesia izy satria fantany fa ho voaenjika izy rehetra. Ny Fiangonan’Andriamanitra dia nidiran’ireo olona mpanakalo vola ao amin’ny tempoly nandritry ny taonjato maro. 

 

Jaona 12:7-11 7 Dia hoy Jesosy : Avelao izy, mba hotehiriziny ho amin’ny andro hanamboarany Ahy halevina io. 8 Fa ny malahelo dia etỳ aminareo mandrakariva ; fa Izaho tsy mba ho etỳ aminareo mandrakariva. 9 Ary ny vahoaka betsaka tamin’ny Jiosy nahalala fa teo Izy, dia tonga teo, nefa tsy noho Jesosy ihany, fa mba hahita an’i Lazarosy koa, ilay natsangany tamin’ny maty. 10 Fa nihendry hahafaty an’i Lazarosy koa ny lohan’ny mpisorona, 11 satria izy no nialan’ny maro tamin’ny Jiosy ka ninoany an’i Jesosy. 

 

Lazarosy no porofon’ny fahagagana ary tsy maintsy ho maty koa izy. Lazarosy dia endriky ny Fiangonana ary nenjehina izy noho ny fifandraisany tamin’i Mesia sy ny fijoroana vavolombelona nomeny.

 

Ny andro manaraka dia andro fahadimy alohan’ny paska na andro faha folo amin’ny volana. Natokana ho zanak’ondry izy nanomboka tamin’io andro io. Noharabain’ireo olona nahita ny fahagagana nataony hoy toy ny mpanjaka Izy (Kristy). Nanantena an’i Kristy hiasa toy ny mpanjaka-Mesia izy ireo – fa tsy ho toy ny sorona.

 

Jaona 12:12-19 12 Ary nony ampitson’iny ny vahoaka betsaka, izay tonga ho amin’ny andro firavoravoana, rehefa nahare fa hankany Jerosalema Jesosy, 13 dia naka sampan-drofia ka nivoaka hitsena Azy sady niantso hoe : Hosana ! Isaorana anie ny Mpanjakan’ny Isiraely, Ilay avy amin’ny anaran’i Jehovah. 14 Ary Jesosy nahita zana-boriky anankiray, dia nitaingina azy, araka ny voasoratra hoe : 15 Aza matahotra, ry Ziona zanakavavy ; indro, avy ny Mpanjakanao mitaingina zana-boriky. 16 Izany zavatra izany dia tsy fantatry ny mpianany tamin’ny voalohany ; fa rehefa niditra tamin’ny voninahiny Jesosy, dia vao nahatsiaro izy fa voasoratra hilaza Azy izany zavatra izany, ary efa nataony taminy izany. 17 Ary nanambara Azy ny vahoaka izay teny aminy, fony Izy niantso an’i Lazarosy hivoaka tamin’ny fasana ka nanangana azy tamin’ny maty. 18 Ary izany koa no nitsenan’ny vahoaka Azy, satria efa reny fa nanao izany famantarana izany Izy. 19 Ary tamin’izany ny Fariseo dia nifampilaza hoe : Hitanareo fa tsy mahefa na inona na inona akory hianareo ; indro, efa lasa manaraka Azy avokoa izao tontolo izao.

 

Ny fariseo izay tonga taty aoriana sisteman’ny rabins na sistema fampianaran’ny rabins (mpampianatra Jody), natahotra ho very toerana. Ny fahafantarana ny andron’ny mpisorona-Mesia dia efa azon’ireo Eseniana (Esséniens amin’ny teny frantsay) (jereo Geza Vermes The Dead Sea Scrolls in English re Damascus Article VII et le fragment de la grotte IV). Ny zeloty (zélotes amin’ny teny frantsay) dia toy niray hevitra tamin’izy ireo araka ny fantantsika ankehitriny amin’ny alalan’ny fahitam-baovao tao amin’ny Genizah any Masada.

 

Ny zava-niseho (na ny zava-nitranga) dia voalaza any amin’ny zanak’Israely ampielezana ary ny vahoaka nangataka ny hahita ny Mesia. Famantarana ho an’i Mesia izany izay manambara fa tonga ny fotoana.

 

Jaona 12:20-26 20 Ary nisy Grika sasany tamin’izay niakatra hivavaka tamin’ny andro firavoravoana, 21 ary izy ireo nankany amin’i Filipo avy any Betsaida any Galilia, dia nangataka taminy ka nanao hoe : Tompoko, mba ta-hahita an’i Jesosy izahay. 22 Dia lasa Filipo nilaza tamin’i Andrea ; ary Andrea sy Filipo lasa nilaza tamin’i Jesosy. 23 Ary Jesosy namaly azy hoe : Tonga ny fotoana hankalazana ny Zanak’olona. 24 Lazaiko aminareo marina dia marina tokoa: Raha tsy latsaka ao amin’ny tany ny voambary ka maty, dia mitoetra foana izy ; fa raha maty kosa izy, dia hahavokatra be. 25 Izay tia ny ainy no mahavery izany ; fa izay mankahala ny ainy amin’izao fiainana izao no hiaro izany ho amin’ny fiainana mandrakizay. 26 Raha misy olona manompo Ahy, dia aoka izy hanaraka Ahy, ary izay itoerako, dia ao koa no hitoeran’ny mpanompoko ; raha misy olona manompo Ahy, dia hankalaza azy ny Ray.

 

Nomena hafatra mitovy amin’izany ny Fiangonana eto. Amin’ny alalan’ny fijoroana vavolombelona sy ny fahafatesana hahazahoana vokatra be. Tahak’izany koa, dia mitondra ny vokatry ny fijaliantsika isika amin’ny maha Kristianina antsika. Tsy misy olona afaka mamonjy antsika amin’ny andraikitra napetraka tamintsika amin’ny maha Fiangonana antsika. Lazarosy tsy maintsy maty noho ny fifandraisany amin’i Kristy.  Fa ny hevitr’izany dia ny fahafantaran’i Lazarosy sy ireo rehetra hafa koa fa manana hery hampitsangana azy ireo amin’ny maty ny Mesia rehefa tonga ny fotoana eo ambanin’ny fitarihan’Ilay Hany Andriamanitra Marina.

 

Jaona 12:27-29 27 Ankehitriny mangorohoro ny fanahiko ; ary ahoana no holazaiko : Ray ô, vonjeo Aho ho afaka amin’ ity ora ity ? nefa izao no nihaviako ho amin’ity ora ity ; 28 Ray ô, mankalazà ny anaranao. Dia nisy feo avy tany an-danitra nanao hoe : Efa nankalaza azy Aho, ary hankalaza azy indray. 29 Ary ny vahoaka izay nitsangana teo ka nahare dia nanao hoe: Kotrokorana izany. Hoy ny sasany : Anjely no niteny taminy.

 

Tsy nisy olona nandre an’Andriamanitra ary ny valiny dia nomena eo amin’io soratra io. Anjely iray no niteny mba ho vavolombelona nomena hoan’ny olona fa Andriamanitra nanana andraikitra sy fahefana amin’io zava-niseho io.

 

Jaona 12:30-33 30 Jesosy namaly ka nanao hoe : Tsy noho Izaho no nahatongavan’izany feo izany, fa noho hianareo. 31 Tonga ankehitriny ny fitsarana izao tontolo izao ; ankehitriny ny andrianan’izao tontolo izao no horoahina. 32 Ary Izaho, raha asandratra hiala amin’ny tany, dia hitaona ny olona rehetra hanatona Ahy. 33 Izany no nolazainy hanambara izay fahafatesana efa hiaretany.

 

Hitantsika amin’ity andalantsoratsa ity ny faminaniana mikasika ny andrian’izao tontolo izao izay noroahina any ivelany. Avy eo nazera ety antany izy ary nanenjika ilay vehivavy amim-pahatezerana.

 

Kristy nahafantatra fa tsy maintsy ho maty izy. Nasehony amin’izany fa Andriamanitra manana andraikitra amim-pahefana amin’io zava-hiseho io.

 

Jaona 12:34-36 34 Dia namaly Azy ny vahoaka ka nanao hoe : Efa renay tamin’ny lalàna fa Kristy haharitra mandrakizay ; koa ahoana no ilazanao hoe : Tsy maintsy hasandratra ny Zanak’olona ? Iza moa izany Zanak’olona izany ? 35 Dia hoy Jesosy taminy : Mbola kely ihany no hitoeran’ny mazava aminareo. Mandehana, raha mbola manana ny mazava hianareo, mba tsy hahatratra anareo ny maizina ; fa izay mandeha amin’ny maizina dia tsy mahalala izay alehany. 36 Raha mbola manana ny mazava hianareo, dia minoa ny mazava, mba ho tonga zanaky ny mazava. Rehefa nilaza izany Jesosy, dia niala Izy ka niery azy.

 

Nanomboka niahiahy izay nolazain’i Kristy ny olona. Tsy zanak’olona hatao sorona no ilain’izy ireo. Zanak’Andriamanitra mpandresy no ilain’izy ireo. Fahafahana hiala eo amin’ny ziogan’ny Romana sy ny hetra Edomita no nilain’izy ireo.

 

Jaona 12:37-41 37 Nefa na dia efa nanao izany famantarana betsaka izany teo anatrehany aza Izy, dia tsy mba nino Azy ireo, 38 mba hahatanteraka ny teny nataon’Isaia mpaminany hoe : Tompoko, iza no nino ny teny nampitondraina anay ? Ary iza no nampisehoana ny sandrin’i Jehovah ? 39 Izany no tsy nahaizany nino, satria hoy koa Isaia : 40 Efa nanajamba ny masony sy nanamafy ny fony Izy, Mba tsy hahita ny masony, na hahalala ny fony, Dia tsy hibebaka izy, Ka tsy hahasitrana azy Aho. 41 Izany teny izany no nolazain’Isaia, satria nahita ny voninahiny izy ka nilaza Azy.

 

Ity ohatra ity dia mampiseho fa ny olom-boafidy dia vitsy anisa. Efa naminaniana fa ho vitsy ny olom-boafidy. Ary Joda tsy maintsy ho very toerana mandritra roa arivo taona. Olona vitsivitsy ihany no ho tafiditra amin’ny andron’ny Mesia ho olom-boafidy. Maro ny hijaly tahaka an’i Lazarosy. Maro amin’ireo mpanapaka sy amin’ireo aristokraty (na andrian-dahy) izay Sadoseo koa nino ny Mesia.

 

Jaona 12:42-43 42 Kanefa maro tamin’ny mpanapaka aza no nino Azy ; nefa noho ny Fariseo dia tsy nanaiky ireo, fandrao havoaka hiala amin’ny synagoga. 43 Fa tia ny voninahitra avy amin’ny olona izy ireo, fa tsy ny voninahitra avy amin’Andriamanitra.

 

Ny fototry ny olana ao amin’ny Fiangonana dia noho ny maro amin’ireo miditra ao tia dera avy amin’olona mihoatra ny dera avy amin’Andriamanitra. Izany no nahatonga ny teolojia ho tapatapaka kokoa.

 

Ny finoana dia hoe ireo izay mino an’i Kristy tsy mino azy fa mino an’Andriamanitra izay naniraka azy.

 

Jaona 12:44-45 44 Ary Jesosy niantso ka nanao hoe : Izay mino Ahy, dia tsy Izaho no inoany, fa Izay naniraka Ahy. 45 Ary izay mahita Ahy dia mahita Izay naniraka Ahy.

 

Tsy azon’ireo fivavahana Kristianina manjaka ankehitriny izany.

 

Kristy tsy nitsara ireo zay nandre nefa tsy nino satria tsy mbola eo ambanin’ny fitsarana izy ireo. Tsy tonga hitsara izao tontolo izao i Kristy, fa tonga hamonjy izao tontolo izao. Noho izany, tsy mbola tonga ny fotoana hitsarana azy ireo. Fa ny tranon’Andriamanitra ihany no tsaraina ankehitriny.

 

Jaona 12:46-48 46 Izaho tonga amin’izao tontolo izao ho fahazavana, mba tsy hitoetra ao amin’ny maizina izay rehetra mino Ahy. 47 Ary raha misy mandre ny teniko ka tsy mitandrina, Izaho tsy mitsara azy ; fa tsy tonga hitsara izao tontolo izao Aho, fa hamonjy izao tontolo izao. 48 Izay mandà Ahy ka tsy mandray ny teniko, dia manana izay mitsara azy : ny teny izay nolazaiko, izany ihany no hitsara azy amin’ny andro farany,

 

Noho izany, ny fitsarana azy ireo (izay tsy mino ankehitriny) dia amin’ny andro farany. Ary hotsaraina araka ny Tenin’Andriamanitra (na Soratra Masina) izy ireo. Ny fitsarana azy ireo dia fitsarana fanapahan-kevitra sy fanitsiana, izany hoe krisis [amin’ny teny grika].

 

Jaona 12:49-50 49 satria Izaho tsy niteny ho Ahy, fa ny Ray Izay naniraka Ahy, Izy no nandidy Ahy izay holazaiko sy izay hotoriko. 50 Ary fantatro fa fiainana mandrakizay ny didiny ; koa izay lazaiko dia lazaiko araka izay nolazain’ny Ray tamiko.

 

Ny Ray no mandidy izay tokony holazain’i Mesia sy izay tokony holazaintsika rehetra. Aza mieritreritra izay tokony ho lazainareo – fa homena anareo izany. Toy Lazarosy izay natsangana, Andriamanitra dia hanangana an’i Jesosy Kristy koa.

 

Izany sehatra izany dia voavoatra ho zava-mitranga izay manan-danja indrindra eo amin’ny tantaran’ny olombelona. Ny fanivasivana izany, dia ny fanomboana amin’ny hazo fijaliana sy ny fitsanganana amin’ny maty dia hita ao amin’ny lesona Ny fotoana nanomboana sy ny Fitsanganana amin’ny maty (No.159)

 

Ny fanoharana

 

Zao dia hotohizantsika ny fandinihana ny fanoharana ny amin’i Lazarosy sy ilay Mpanakarena, amin’ny fahazavan’ny tantaran’i Lazarosy izay ao anatin’ny Fitsanganana amin’ny maty.

 

Ny fanoharana dia hita ao amin’ny Lioka toko faha 16. Io fanoharana io dia fanoharana nanaraka fanoharana hafa izay teo aloha. Ireo fanoharana roa ireo dia samy milaza avokoa ny momba ny Fariseo sy ny momba ny fataon’ny Joda. Samy ho jerentsika daholo izy roa mba hahafantarana feno izay nolazain’i Kristy.

 

Lioka 16:1-2 1 Ary hoy koa Jesosy tamin’ny mpianatra : Nisy olona manan-karena anankiray nanana mpitandrina ny fananany ; ary ilehiny dia nampangain’olona taminy fa mandany ny fananany. Ary nampaka azy izy ka nanao taminy hoe : Ahoana izao fandrenesako anao izao ? Mamoaha ny amin’ny fitandremanao ny fananako ; fa tsy mahazo mitandrina ny fananako intsony hianao.

 

Eo amin’ireo andininy ireo, ny Mesia nanondro ireo mpitandrina ny Teny avy amin’Andriamanitra ao amin’ny tempoly (jereo ny lesona Ny Teny (Oracles) avy amin’Andriamanitra (No. 184)). Tsy nahatanteraka ny fitandremana izay andraikitra nomena azy izy ireo, ary noho izany tsy maintsy nesorina tamin’izy ireo izany andraikitra fitandremana izany.

 

Namorona tetika hanovàna ny lalàn’Andriamanitra izy ireo mba hanamorany ny faneken’izao tontolo izao ny toeran’andraikiny. Nataon’izy ireo izany taty aoriana amin’ny alalan’ny fanapotehana ny lafiny tsirairay amin’ny lalàn’Andriamanitra. Novan’izy ireo ny alimanakan’Andriamanitra mba tsy ho voatandrina  ny tena andro marina. Nenjehin’izy ireo ny Fiangonana, izay teny fikasana amin’ny fanekena, ary nanandrana hamotika azy izy ireo. 

 

Lioka 16:3-9 3 Ary ilay mpitandrina ny fananana nanao anakampo hoe : Inona ange no hataoko, fa esorin’ny tompoko amin’ny fitandremana ny fananany aho ? Ny miasa tany tsy tratry ny aiko ; ny mangataka mahamenatra ahy. 4 Fantatro izay hataoko, mba hisy handray ahy ho ao an-tranony, rehefa voaisotra amin’ny fitandremana ny fananana aho. 5 Dia niantso izay rehetra nitrosa tamin’ny tompony izy hankao aminy ka nanao tamin’ny voalohany hoe : Hoatrinona no trosan’ny tompoko aminao ? Ary hoy io : Diloilo injaton’ny famarana . Dia hoy izy taminy koa : Inty, raiso ny taratasinao, ary mipetraha faingana, ka dimam-polo no soraty. 7 Dia hoy izy tamin’ny anankiray koa :  Hoatrinona kosa no trosa aminao ? Ary hoy izy : Vary injaton’ny famarana. Dia hoy izy taminy koa : Inty, raiso ny taratasinao ka valo-polo no soraty. 8 Ary ny tompony nidera ilay mpitandrina tsy marina, satria nanan-tsaina izy ; fa ny zanak’izao tontolo izao dia manan-tsaina kokoa ny amin’ny karazany noho ny zanaky ny mazava. 9 Ary hoy Izaho aminareo: Aoka ny mamôna tsy marina ho entinareo mahazo sakaiza, mba horaisin’ireo ho any amin’ny fonenana mandrakizay hianareo, rehefa lany izany.

 

Eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo, ny Mesia nampitahana ny finoan’ireo olom-boafidy sy ny finoan’izao tontolo izao. Misy fahatsoran-tsaina (na tsy fananan-tsaina) kely hita eo amin’ny zanaky ny mazava. Ny tsy marina nantsoina fa kosa tsy nofidiana, ary noho izany, voatendry tsy hahomby izy ireo. Tsy eo ambanin’ny fitsarana izy ireo amin’izao ankehitriny izao, ary avy amin’izany no  namoasan’i Kristy teny momba an’izany.

 

Ny olom-boafidy dia zahana toetra amin’ny fitandremany ny andraikiny tahaka ireo Levita sy ny Fariseo. 

 

Lioka 16:10-12 10 Ary izay mahatoky amin’ny kely indrindra dia mahatoky koa amin’ny be ; ary izay tsy marina amin’ny kely indrindra dia tsy marina koa amin’ny be. 11 Koa raha tsy mahatoky amin’ny mamôna tsy marina hianareo, iza no hatoky anareo ny amin’ny tena harena ? 12 Ary raha tsy mahatoky amin’izay an’olona hianareo, iza no hanome anareo izay anareo ?

 

Ny hafatra asehon’ireo andininy vitsivitsy ireo dia ny fivadihan’ny Levita sy ny Fariseo amin’ny lalàn’Andriamanitra. Ny fanapahana dia nesorina tamin’ny Joda sy tamin’ireo mpanapaka azy. Noho izany, dia naneso an’i Kristy izy ireo aloha ary avy eo namono azy.

 

Lioka 16:13-18 13 Tsy misy mpanompo mahay manompo tompo roa ; fa ny anankiray ho halany, ary anankiray ho tiany ; na ny anankiray hombany, ary ny anankiray hohamavoiny. Tsy mahay manompo an’Andriamanitra sy mamôna hianareo. 14 Ary ny Fariseo, izay fatra-pitia vola, raha nandre izany rehetra izay, dia naneso an’i Jesosy. 15 Ary hoy Jesosy taminy : Hianareo dia mpanamarin-tena eo anatrehan’ny olona, nefa Andriamanitra mahalala ny fonareo ; fa izay zavatra heverin’ny olona ho ambony dia fahavetavetana eo anatrehan’Andriamanitra. 16 Ny lalàna sy ny mpaminany dia hatramin’i Jaona ; ary hatramin’izany no efa nitoriana ny filazantsaran’ny fanjakan’Andriamanitra, ary misesika izay rehetra miditra eo. 17 Fa ho moramora kokoa ny hahafoanan’ny lanitra sy ny tany noho ny hahafoanan’ny tendron-tsoratra iray monja aza amin’ny lalàna. 18 Izay rehetra misao-bady ka mampakatra ny hafa dia mijangajanga; ary izay mampakatra vehivavy voasaotra dia mijangajanga koa.

 

Eo amin’ireo andininy vitsivitsy ireo, hitantsika ny fanavahana ao amin’ny rafitry ny lalàna sy mpaminany ary ny fanambarana ny Fanjakan’Andriamanitra. Joda sy ny mpitandrina Levita (ao amin’ny tempoly) dia nesorina tsy ho ao amin’io Fanjakana io. Sasantsasany ihany no voatery ho amin’izany.

 

Ny Fariseo nandre ny teny nolazain’i Kristy dia naneso azy izy ireo. Avy eo, nomen’i Jesosy ny fanoharan’i Lazarosy izay fanoharana momba ny Fiangonana ary koa ny faminaniana ny amin’ny fitsanganan’i Lazarosy amin’ny maty sy ny fifandraisan’i Kristy amin’ny Fiangonana. 

 

Lioka 16:19-21 19 Nisy lehilahy manan-karena anankiray niakanjo volomparasy sy rongony fotsy madinika sady nanaram-po fatratra isan-andro tamin’ny fahafinaretana. 20 Ary nisy olo-malahelo ferena anankiray atao hoe Lazarosy napetraka teo anilan’ny vavahadiny ; 21 ary naniry mba hihinana izay latsaka avy tamin’ny latabatr’ilay manan-karena izy, fa ny alika kosa no avy [Na: ary ny alika koa dia avy] ka nilelaka ny feriny.

 

Tsarovinareo koa amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa ny Fiangonana dia nenjehin’ny Jiosy mafy tany Moyen-Orient nandritry ireo taonjato voalohany amin’ny toerana rehetra izay nananan’izy ireo fahefana. Noho izany no nahatonga azy ireo nalefa ho babo sy nampielezana an’izy ireo. Tsy nety nibebaka izy ireo ary noho izany dia tsy nibebaka mihitsy.

 

Ny fanoharana dia niatomboka amin’ny foto-kevitra momba an’i Abrahama, ary avy eo nampiasa simboly (na ohatra) sary hanazavana ny fifandraisana miovaova momba ilay mpanakarena izay tia ny harena tsy marina (Mamôna) izay voalaza teo amin’ny fanoharana voalaza teo aloha teo. Ny anaran’i Lazarosy dia nolazaina mandritry ny fandrosoan’ny tantara. 

 

Lioka 16:22 22 Ary maty ilay malahelo, dia nentin’ny anjely ho any an-tratran’i Abrahama ; ary maty koa ilay manan-karena, dia nalevina ;

 

Ny hevitra eto amin’ity andininy ity dia maneho tokoa ny fitsanganana amin’ny maty voalohany sy faharoa. Lazarosy nentina ho any an-tratran’i Abrahama. Ilay manankarena maty dia nalevina. Ny zanak’i Abrahama nohazavaina amin’ireo andininy vitsivitsy ireo dia momba ny olom-boafidy. Izy ireo no taranak’i Abrahama.

 

Galatiana 3:29 29 Fa raha an’i Kristy hianareo, dia taranak’i Abrahama sy mpandova araka ny teny fikasana.

 

Paoly dia nanahadihady ireo hevitra ireo ao amin’ny Epistily ho an’ny Romana manomboka amin’ny andininy faraparany amin’ny toko faha 8 ka hatramin’ny toko faha 10.

 

Romana 10 :1-9 1 Ry rahalahy, ny irin’ny foko sy ny angatahiko amin’Andriamanitra ho an’ireny dia famonjena. 2 Fa vavolombelon’ireny aho fa mazoto ho an’Andriamanitra izy, saingy tsy araka ny fahalalana. 3 Fa satria tsy nahalala ny fahamarinana avy amin’Andriamanitra izy ka nitady hanamarina ny tenany, dia tsy nanaiky ny fahamarinana avy amin’Andriamanitra. Fa Kristy no faran’ny lalàna ho fahamarinana ho an’izay rehetra mino. 5 Fa Mosesy nanoratra milaza fa izay olona manao ny fahamarinana avy amin’ny lalàna no ho velona amin’izany. 6 Fa ny fahamarinana izay avy amin’ny finoana kosa manao hoe: "Aza milaza ao am-ponao hoe ; Iza no hiakatra any an-danitra ?" (dia ny hampidina an’i Kristy izany,) 7 na : Iza no hidina any amin’ny lalina ?  (dia ny hampiakatra an’i Kristy avy any amin’ny maty izany.) 8 Fa ahoana no lazainy ? Eo akaikinao ny teny, dia eo am-bavanao sy ao am-ponao, dia ny teny ny amin’ny finoana, izay torinay ; 9 satria raha manaiky an’i Jesosy ho Tompo amin’ny vavanao hianao ary mino amin’ny fonao fa Andriamanitra efa nanangana Azy tamin’ny maty, dia hovonjena hianao.

 

Ity zava-miseho eto ity dia mampitaha ny zanak’Abrahama izay olom-boafidy noharina eto amin’ny alalan’i Lazarosy ary ireo taranak’Abrahama, nefa tsy Israely fa ho an’i Mamôna sy ho amin’ny fitsanganana faharoa. Ny anton’ny tantara eto dia ny fitsanganana amin’ny maty.

 

Lioka 16:23-24 23 ary raha nijaly tao amin’ny fiainan-tsi-hita [Gr. Hadesy] izy ka niandrandra, dia nahita an’i Abrahama teny lavitra eny sy Lazarosy teo an-tratrany. 24 Ary izy niantso ka nanao hoe : Ry Abrahama raiko ô, mamindrà fo amiko, ka iraho Lazarosy mba hanoboka ny tendron’ny rantsan-tanany amin’ny rano mba hampangatsiaka ny lelako ; fa fadiranovana aho eto anatin’ity lelafo ity.

 

Ny tou hade [teny grika] eto dia ny fasana. Avy amin’io toerana io no hisian’ny fitsanganana amin’ny maty. Ny tantara dia maneho fa ny fatao Joda dia notendrena ho amin’ny fitsanganana amin’ny maty faharoa izay voalaza manokana ao amin’ny Apokalipsy 20. Ho tonga any amin’ny faran’ny Arivo taona izany. Izany no fitsangananan’ny taranak’Israely rehetra izay voasoratra ao amin’ny Ezekiela 37:11 ary izany fitsanganana amin’ny maty izany dia fitsanganan’ny nofo (na ny vatana) amin’ny maty. 

 

Lioka 16:25-26 25 Fa hoy Abrahama : Anaka, tsarovy fa hianao efa nahazo ny zava-tsoanao tamin’ny andro niainanao, ary Lazarosy kosa ny zava-dratsy ; fa ankehitriny izy no ampifalina atỳ, ary hianao kosa no fadiranovana. 26 Ary mihoatra noho izany rehetra izany, misy tevana makadiry ajadona ao anelanelantsika, mba tsy ho afa-mita hankeny aminareo izay te-hiala etỳ, ary ny ho afa-mita hanketỳ aminay izay eny.

 

Ny tantara amin’ireo andininy vitsivitsy ireo dia manondro fanoharana hafa anankiroa. Ny fanoharana voalohany dia ny fanoharana momba ny ondry sy ny osy izay maneho ny fitsarana ireo firenena araka izay nataony tamin’ireo olom-boafidy. Ny fanoharana faharoa dia maneho ireo olom-boafidy izay nodiovina tamin’ny afon’ny fanenjehana izay hitantsika eo amin’ny Apokalipsy toko 1 ka hatramin’ny toko faha 6. Ny tevana makadiry izay lazaina eto dia ny fisarahana izay vokatry ny tsy fahafahan’ny nofo sy ny ra handova ny fanjakan’Andriamanitra. Joda, eo ambanin’ny mpisorona Levita, dia tsy afaka handova ny Fanjakan’Andriamanitra. Izany no nahatonga an’i Paoly nilaza hoe manana fahazotoana izy ireo, nefa fahazotoana tsy araka ny fahalalan’Andriamanitra. Eo amin’ireo andininy ireo, tonga eo amin’ny hevitra ampovoan’ny fanoharana isika. Nangataka ilay mpanakerana mba hirahina Lazarosy hankany amin’ny tranon’ny rainy (rain’ilay mpanakarena) izay fantatra fa Joda. Ny valiteny nivoaka avy amin’ny vavan’i Abrahama no fanalahidy, toraka izany koa ireo rahalahiny dimy.

 

Lioka 16:27-28 27 Dia hoy izy : Mangataka aminao ary aho, ry raiko : mba iraho Lazarosy hankany amin’ny tranon’ny raiko 28 (fa manana rahalahy dimy aho), mba hilaza tsara aminy, fandrao mba ho tonga atỳ amin’ity fijaliana ity koa izy.

 

Ny rahalahy dimy ny Joda dia ireo zanak’i Lea. Nananjanaka fito i Lea  (lehilahy enina ary vehivavy iray) araka ny efa fantatsika. Ireo rahalahin’i Joda dimy dia : Robena, Simeona, Levy, Isakara, ary Zebolona. Joda, Isakara sy Zebolona dia ireo foko telo amin’ny toby atsinanana izay miainga voalohany. Manaraka azy ireo Levy amin’ny maha mpisorona azy, Robena, Simeona sy Gada amin’ny toby atsimo ary ireo sisa niainga araka ny filaharan’ny fiainganan’ny fokony (jereo Nomery 10). Robena nahavery ny fizokiany ary Simeona dia naely noho ny hasiahany (na halozàny). Hitantsika fa momba ny taranak’Israely izay anisany ao anatiny ny foko antsoina hoe ny Jiosy. Isakara sy Zebolona dia nampiarahana amin’izy ireo ary tany Avaratr’Israely tamin’io fotoana io. Ny rahalahy dimy dia milaza ny zanak’i Lea izay mba hanehoana mazava tsara fa i Joda no lazaina (amin’io fanoharana io) amin’ny alalan’ireo rahalahiny izay sisa amin’ny foko rehetra.

 

Lioka 16:29-31 29 Fa hoy Abrahama taminy : Manana an’i Mosesy sy ny mpaminany izy ; aoka hihaino ireo izy. 30 Fa hoy kosa izy : Tsia, ry Abrahama, raiko ; fa raha misy miala amin’ny maty hankany aminy, dia hibebaka izy. 31 Fa hoy Abrahama taminy : Raha tsy mihaino an’i Mosesy sy ny mpaminany izy, dia tsy hety hino izy, na dia misy mitsangana amin’ny maty aza. 

 

Hitantsika amin’ireo andininy vitsivitsy ireo fa Abrahama nilaza taminy fa manana an’i Mosesy sy ny mpaminany hampianatra azy izy ireo. Ireo andininy ireo milaza marina sy mazava tsara fa tsy nihaino an’i Mosesy sy ny mpaminany izy ireo. Arak’izany, navilin’izy ireo ny lalàna amin’ny alalan’ny fanovany ny fanahin’ny lalàna. Voalazan’i Paoly koa izany.

 

Avy eo, napetran’i Mesia ao ambavan’i Abrahama, ny tsy ahafahan’izy ireo hihaino olona nitsangana amin’ny maty (na avy any amin'ny fahafatesana) noho ny tsy fitiavan’izy ireo hihaino ny lalàna.

 

Ny fitsanganan’i Lazarosy amin’ny maty dia nomena ho fanoharana ary avy eo tena notanterahina mba hanehoanana ny fahefan’Andriamanitra sy ny hafatry ny Mesia momba ny fitandremana marina ny lalàna. Nohesoina noho io hafatra io Kristy. Fantar’izy ireo fa Kristy niteny momba ny Fariseo (izay tonga taty aoriana ho sistema fampianaran’ny rabins na mpampianatra Jody).

 

Nanatanteraka io fahagagana io Kristy ary izany no antony tena nankahalainan’izy ireo azy mafy. Niray-hina nanao tety-dratsy hamono an’i Kristy sy ilay olona natsangany tamin’ny maty izy ireo. Ary avy eo dia novonoin’izy ireo Kristy, ary taty aoriana, novoin’izy ireo koa ireo olom-boafidy nanaraka azy, satria zanak’Andriamanitra izy.

 

Ity tantaran’i Lazarosy sy Ilay Mpanakerana ity dia tsy misy ifandraisany amin’ny hevitra momba ny Lanitra sy ny Helo na koa momba ny finoana ny Fanahy tsy mety maty mandrakizay (na velona mandrakizay). Milaza ny famonjena ny Joda sy ny tsy faneken’izy ireo hihaino ny lalàna sy ny Tenin’Andriamanitra io fanoharana io. Milaza sy maneho ny fandroahana azy ireo sy ny fiparitahan’izy ireo io. Faminaniana mivantana nataon’i Kristy amin’ny alalan’ny fitsanganan’i Lazarosy amin’ny maty izay marika sy fahagagana mafonja notanterahiny mba hanehoana an’i Joda ny loza izay nisy azy.

 

Tsy nihaino izy ireo, tahaka ny Fivavahana Kristianina manjaka ankehitriny izay tsy mihaino ihany koa.

 

q