Christian Churches of God
[156]
Ny Alimanakan’ny Tempoly nanomboka tamin'i Adama
ka hatrany amin’ny Isiraely sy ny Fiangonana Voalohany
(Édition 1.0
20240418-20240418)
Ny tantara momba ny
Alimanakan'Andriamanitra
(No. 156) araka
ny nanomezana azy an’ireo patriarika sy ireo mpaminany nanomboka tamin’i
Adama ka hatrany amin’i Kristy sy ny Fiangonana dia tena ilaina amin’ny
fahafantarana ny zavatra andrasana amin’ny Fiangonana sy ny fahafantarana ny
famonjena.
Christian
Churches of God
PO Box 369,
WODEN ACT 2606, AUSTRALIA
Courriel :
secretary@ccg.org
(Copyright
ã 2024 Wade Cox)
(Tr. 2024)
Azo adika sy zaraina malalaka ity
fampianarana ity raha atao manontolo izany fa tsy misy anesorana na
ovaina akory. Tsy maintsy ampidirina ao koa ny anarana sy adiresin’ny
mpanao boky ary ny fanambarana momba ny zon’ny mpanoratra. Tsy azo
itakiana vola ny olona mandray ny boky nadika. Azo atao ihany ny
mindrana ampaha-tsoratra fohifohy ho any amin’ny gazety na asa soratra
fitsikerana raha tsy manohintohina ny zon’ny mpanoratra izany.
Ity fianarana ity dia hita ao amin'ny pejy
World Wide Web:
http://logon.org sy
http://ccg.org/
Ny Alimanakan’ny Tempoly nanomboka tamin'i Adama ka
hatrany amin’i Isiraely sy ny Fiangonana Voalohany [156H]
Fampidirana
Rehefa namorona ny tany sy ity rafitry ny masoandro (système
solaire) ity Andriamanitra ilay Ray, efa an’arivo taonany maro lasa izay,
dia niantso an’ireo Elohim rehetra, ireo Zanak’Andriamanitra izay teo
ambanin’ny Kintan’ny marainan’izy ireo Izy, mba hanatrika ny famoronana ny
tany. Nihiakam-pifaliana avokoa izy ireo ary ireo kintan’ny maraina dia
nihira fihirana (Joba 38:4-7). Ny tany dia noforonina hanana endrika
boribory somary lavalava (spheroide élliptique) ary mbola mitoetra toy izany
foana izy. Izany hoe boribory izy raha amin’ny voambolana hafa. Izany dia
midika filàna fetra maromaro. Mba hihazonana ny fahamarinan-toeran’ny tany,
dia tsy maintsy nahodina izy. Ny fihodinany tao anatin’ny fotoana dia
naharitra 24 ora. Noho ny namoronan’Andriamanitra ny masoandro sy ny volana,
ny foto-kevitra ny amin’ny andro sy ny alina dia natao ho an’ny andro iray,
ary ny alina dia nialoha ny andro raha araka ny ao amin’ny fitantarana
ara-baiboly.
Genesisy 1:5 Ary Andriamanitra nanao ny mazava hoe andro, ary ny maizina
nataony hoe alina. Dia nisy hariva, ary nisy maraina; andro voalohany izany.
Ny masoandro sy ny volana dia noforonina ary izy ireo
dia natao mba hamaritana ny volana (amin’ny alimanaka) (amin'ny alàlan’ny
Volana), izay ahitana ny fihodinan'ny Volana manodidina ny tany, manomboka
amin'ny Voaloham-Bolana [antsoina koa hoe ‘maizim-Bolana’] ka hatramin'ny
Volana Fenomanana ary miverina amin'ny Voaloham-Bolana [‘maizim-Bolana’]
amin’ny " Conjonction" manaraka, izany dia fisehoan-javatra astrônômika
marina tsara.
Ny Voaloham-Bolana dia nanamarika ny fiandohan'ny
volana (amin’ny alimanaka), izay nofaritan'ny fifanadrifian’ny Tany sy ny
Volana ary ny Masoandro (ny Volana eo anelanelan’ny Tany sy ny Masoandro).
Ny iray volana (amin’ny alimanaka) dia maharitra 29 andro sy tapany eo ho eo
ary 59 andro eo ho eo ny faharetan’ny roa volana.
Ny tany dia toa noforonin’Andriamanitra avy tamin’ny
tenan-javatra roa teny amin’ny lanitra, notereny ny hifangaroan’ireo zavatra
roa ireo. Nandritra izany dingana izany, Andriamanitra dia nanangona rano be
dia be, mba hiforona niaraka tamin’ny tany, izay nantsoina hoe Loharanon’ny
Lavaka tsy hita-noanoa. Notazonina teo amin’ny varavaran’ny lanitra koa ny
hamandoana (Gen. 8:2).
Avy eo Izy dia namorona tontolo azo onenana izay tiany
hamoronana ny olombelona mba hahatonga azy ireo ho Elohim,
zanak’Andriamanitra, tahaka ireo Elohim teo nandritran’ny famoronana ny tany
(jereo
No. 001).
Izao rehetra izao dia voazara ho faritra teo
ambanin’ireo zava-manan’aina efatra teo amin’ny seza
fiandrianan’Andriamanitra ary nisy loholona efatra amby roapolo tahaka ireo
serafima nampianatra teo ambanin’ilay olona (être) fantasika amin’ny hoe
Jesosy Kristy (jereo ny Apôkalypsy toko faha-4 sy faha-5).
Ilay Mpitondra ny Fahazavana na Kintan’ny Maraina
miandraikitra an’ity toerana misy an’izao rehetra izao ity dia ilay Dragona
Mena antsoina hoe Satana (Azazela), ilay mpiampanga an’ireo rahalahy
olombelona (jereo
No. 223).
Kristy no hisolo toerana azy amin’ny maha-Kitan’ny Maraina Vaovao azy
miaraka amin’ireo Rahalahy ao amin’ny Vatan’i Kristy ao anatin’ny Drafitry
ny Famonjena (No.
001A,
001B
sy
001C).
Ireo Tsingerina hafa
Tsingerina maromaro no noforonina nandritra ity
vanim-potoana ity. Ny voalohany dia ny tsingerina 19 taona.
Ny Tsingerin’ny 19 taona
Isaky ny sivy ambin'ny folo taona, dia miverina teo
amin'ny toerana tamin’ny voalohany ny
Alimanakan’ny Fahariana. Mety ho diso hevitra anefa ireo
mieritreritra fa maharitra sivy ambin’ny folo taona katroka izany. Tsy izany
no izy. Izy io dia 19 taona miampy
roa ora.
Koa amin’ny fiezahana hiverina hatrany amin’ny andron’i
Kristy, dia tsy famerenana hatrany am- piandohana amin’ny alalan’ny
fampiharana ireo 19 andro ireo ihany no atao. Fahadisoana izany fa tsy
maintsy isaina ho anisany koa ireo ora fanampiny. Fahadisoana lehibe no
nataon'ny fiangonan’Andriamanitra (COG) tamin’ny fampiasana an'ity
fiheverana ity. (Jereo
Ny Alimanakan'Andriamanitra (No. 156)
;
FAQ Fianarana Baiboly momba ny Testamenta Vaovao (No. 058)
(Jereo koa
No. 195C)).
Ireo Tsingerin'ny masoandro
Ny masoandro dia noforonina mba hisian'ny fiovaovana
tao amin’ny tanjakin’ny masoandro mandritra ny tsingerin’ny 11,1 taona.
Isaky ny tsingerina 100 dia misy ny Fiakaranan’ny
Hafanana Ankapobeny izay mampitombo
ny mari-pana mivoaka avy amin'ny masoandro, izay miteraka fiakaran’ny
hafanan'ny tany ka mampitsonika ny iray amin'ireo vongan-dranomandry. Rehefa
feno tsingerina 50-ny masoandro, ny Tany dia latsaka indray tao anatin'ny
vanim-potoana kely misy ranomandry izay maharitra 550 taona eo ho eo. Ireo
vongan-dranomandry dia manarina indray izay very taminy ka dia miakatra 5 ka
hatramin'ny 10 metatra ny haavon'ny ranomasina, arakakaraky ny toerana izay
iforonany. Raha toa ka eny ambon’ny rano ny iray amin'ireo ranomandry ireo,
dia tsy miova firy ny haavon’ny rano, any amin’ny Tendrontany Avaratra (pôle
Nord) dia hita eo ambonin'ny ranomasina izany. Raha mihetsika ny
tendron-tany (pôle), toy ny nataony teo aloha ary mandalo eo ambon’ny tany,
na any Kanada na Rosia, dia mihena hatrany amin’ny 55 metatra ny haavon'ny
ranomasina, izay mampiharihary
velaran-tany betsaka kokoa mihoatra an’ireo tsy hita nandritra ny
fiforonan'ny ranomandry. Ity Tranga ity dia efa nitranga talohan’izao
vanim-potoana misy antsika izao. Ohatra, amin'ny fampiasana ny
teknolojian'ny fitaovan’i Cartan, dia azo atao ny mamantatra ireo olona
nonina nanerana ny talantalana kaontinanta (plateaux continentales) sy ny
fari-tany avaratra andrefana eo anelanelan'i Aostralia sy Indonezia/PNG.
Izany dia hetsika fantatra eo amin’ny tantara sy ny
arkeôlôjia, mitombina tsara ary azo atao kajikajy amin'ny astrônômia.
Manararaotra izany trangan-javatra izany ireo mpanao politika maty
eritreritra ao amin’ny forum ara-toekarena WEF sy ny Firenena Mikambana
(ONU) ary milaza fa vokatrin’ny ataon'ny olombelona no mahatonga izany. Ireo
Mondialista/Globalista maty eritreritra ireo dia mampiasa olona tsy nahita
fianarana mba hanohana ireo antoko politika Maitso sy hanohana ireo
Mondialista kôminista hafa. Rehefa tsapan’ny olona ny zava-nisy natao
tamin’izy ireo dia ho rava sy ho voarara ireo antoko politika, ary mpanao
politika maro sy mpiasan’ny anjerimanontolo maro no hoesorina amin’ny asany,
ary misy mihintsy aza hovonoina ho faty. Mahatsiravina ny fitaka.
Ny Toetr’andro mafana indrindra tamin’ny
Vanim-potoan’ny Moyen-Age
Ny vanim-potoana mafana farany dia ny Toetr’Andro Tsara
indrindra tamin’ny Moyen-Age (na ny fiakaran'ny maripana tamin’ny taona
Arivo), izay naharitra nanomboka tamin’ny taonjato fahafolo A.K (Andro
Kristianina) ka hatramin’ny taona 1450 tany ho any, izay nisehoan’ny
Vanim-potoana Kelin’ny Ranomandry (Petit Âge Glaciaire), izay efa manomboka
ialantsika amin’izao fotoana izao. Ity vanim-potoana ity dia hahitàna ny
krizy amin'ny Lovia Fahefatra feno ny Fahatezeran'Andriamanitra izay hamely
ireo famitahana ireo (jereo
No. 141A,
141B
sy
141E).
Ny Toetr’Andro Mafana indrina Romanina
Ny Toetr’Andro Mafana indrina
Romanina (Optimum Climatique Romain (OCR)) dia ny vanim-potoanan'ny
Fiakaran’ny Hafanana Ankapobeny teo aloha ary nanomboka tamin’ny Taonjato
Faharoa T.AK. ka hatrany amin’ny faran’ny taonjato fahefatra A.K., niaraka
tamin’ny fanombohan’ny Ranomandry Maizina (Dark Ice Age) (Taona 390-400)
[mifanitsy amin'ny fahataperan’ny vanim-potoana Fahagola (Antiquité),
fanombohan’ny vanim-potoan’ny Moyen Âge]. Nanomboka nangatsiaka ny andro
ary, tany amin'ny taona 375 tany ho any, ny fanopoam-pivavahana amin’ny
masoandro dia nanomboka nisy vokany tany amin'ny faritry ny Ranomasina
Mediterane sy teo amin’ny rafitry (ny fankalazana) ny Noely, ary ny
fanompoam-pivahana amin’ny zanaky ny Masoandro sy amin’ny
Andriamanimbavy-Reny dia niseho tamin'ny
fotoan’ny solstice. Nanomboka tany Syria no nampidirana ny rafitry ny
fankalazana ny andro faha-25 Desambra tao amin'ny Fivavahana Kristianina.
Afaka mampianatra antsika zavatra betsaka momba ny fahalalana an’izao
tontolo izao nanomboka tamin’ny taonjato faharoa T.AK. (Talohan’ny Andro
Kristianina) ny Toetr’andro Mafanabe tany Roma (OCR). Tamin'io fotoana io
dia niempo ny Kamory tao Antarktika andrefana ary ny mpanao sarintany dia
nanamboatra ny sarintany manontolon’ny Atlantika tao amin’ny
fifandraisan’ireo tsipika mitsivalana (latitude) sy ireo tsipika mitsangana
(longitude) tena izy. Napetraka
tao amin’ny tranombokin’i Aleksandria ireo sarintany. Nijanona tao ireo
sarintany ireo mandra-pandoroan’ireo Silamo an’ilay tranomboky. Nafindra
tany Bagdad ireo sarintany ary nijanona tao amin'ny Kalifa
mandra-pamoahan'ny tafika an-dranomasina turque azy amin’ny anarana hoe : ny
saritanin’ny Piri Reis, tamin'ny taonjato faha-16. Nisy dika mitovy anakiray
(tamin’ilay saritany) navoakan'i Cyrus Gordon tao amin'ny Before Columbus
ary dia naverina navoaka indray izy io tao amin'ilay antontan-mpampianarana
manao hoe
Ny Fiovaovan'ny Toetr'andro taona 2021 sy ny Lamina Vaovao maneran-tany (No.
218C).
Ireo antsipirian’ireo sarintany etsy ambony sy ny
antsipirian'ireo asa nataon’ny Profesora Gordon ao amin'ny boky Before
Columbus sy any an-kafa dia mampianatra antsika zavatra betsaka. Fantatsika
tsara fa nisy ny varotra lehibe mamakivaky ny ranomasina atlantika ary ny
varotra nisy teo amin'i Chine sy Amerika Atsimo dia natao tamin'ny alàlan'ny
làlan'ny Tendrontany Avaratra sy ny làlan’ny Pasifika. Nisy ihany koa ny
fifanakalozana ara-barotra niaraka tamin'ireo sambo romanina ary dia hita
tany Amerika Avaratra ny tabilaon'ireo fotoana izay nosoratana tamin'ny teny
latina fahiny, satria ny marika ho an'ny isa sivy dia ilay endrika voalohany
VIIII fa tsy ny endrika IX izay taty aoriana. Manana porofo koa isika fa
ireo mpikomy Bar Kochba dia nandeha tany Amerika Avaratra ary hitantsika
tany ny fasan’izy ireo sy ireo vola madinika ary ireo fitaovam-piadiany.
Ny Latitude sy ny Longitude
Ny sarintany ara-jeografika ihany koa dia ahafahantsika
mamantatra zavatra maromaro. Ny singa lehibe voalohany dia ny
fandrefesana ny dobobe any amin’ny Ranomasibe Antartika andrefana (bassin
Antartique occidental) dia nanana
fifandraisana amin’ny halavany marina amin'ny Atlantika. Izany dia milaza
amintsika fa ireo mpanao sariitatra (cartographes) tamin’izany fotoana izany
dia nandroso lavitra noho ny siansa teo ambanin’ny rafi-pivavahana Trinitera
izay niorina tany Roma.
Izy ireo dia nahafantatra
fa boribory ny Tany ary mba
hampivoarana ny fandrefesana ny longitude, dia fantantr’izy ireo fa tsy
maintsy manomboka any amin'ny Pasifika ny fananganana andro iray miorina any
Eoropa ary dia tsy maintsy nametraka rafitra anakiray tsy miovaova izy ireo
ho fandrefesana ny manodidina ny tany (circonférence) sy ny latitude mba
hametrahana ny fifandraisan’ireo. Ireo zavatra rehetra ireo dia manan-danja
amin'ny fandinihantsika ny Alimanakan’ny Tempoly ankehitriny.
Ny rafitra ara-pivavahana Trinite (Mino Andriamanitra
Telo izay Iray) dia nikatsaka hatrany ny hampiseho fa ireo olona fahiny dia
toy ny adala tsy manana
fahazavan-tsaina, ary fantatsika fa izany dia lainga mifototra tamin'ny tsy
fahampian'ny fanabeazana eo amin'ny fiaraha-monina ara-pivavahana maoderina.
Ny fivavahana maoderina dia nanambara fa heretika (mpanao hevi-diso) i
Galileo Galilei satria nilaza izy fa boribory ny Tany ary nandroso ny
théorie Copernicienne izy. Mbola heverina ho mpanao hevi-diso (heretika)
hatrany izy noho ny nafitsoky ny foto-pampianarana tamin’ny taonjato
fahasivy ambin’ny folo momba ny tsy mahamety diso
ny papa. Ireo razantsika dia efa nahatakatra izany (fahalalana
izany), hatramin’ireo arivo taona talohan’i Kristy. Hiverina lavidavidavitra
ao amin'ity indray isika ao anatin'ny sehatry ny famantarana ny rafitra
momba ny kalendrie (alimanaka).
Fantatsika fa tamin'ny andron'i Davida Mpanjaka dia
nisy varotra nivezivezy namakivavaky ny ranomasimbe atlantika teo amin’ny
Afovoany Atsinanana sy Amerika Atsimo satria
ireo razana maina voatahiry egyptiana ao amin'ny Mozean’i Berlin dia
samy ahitana soritra kôkainina sy paraky tao amin’ny volony. Ny British
Museum dia nizaha ireo razana maina voatahiry mba hanao andrana
hanaporofoana an’ilay teoria, ary na dia tsy misy kôkainina aza ireo razana
maina voatahiry ireo, dia samy nahitàna ambina paraky tao aminy. Voaporofo
hatrany amin’ny Israely tany am-boalohany tany noho izany ireo varotra
nivezivezy teo amin’ny ranomasinambe atlantika. Noho izany dia niely patrana
izy ity, fara faharatsiny, teo amin'ireo sarangan’olona ambony, ary
manaporofo izany ny fahaiza-manaon'ny familian-tsambo an-dranomasina.
Fantatsika koa fa i Salomona dia nihazona andian-tsambo avy any Tarsisy any
an-dranomasina, izay niverina tsy tapaka isaky ny telo taona (1 Mpanjaka
10:22). Nitohy izany varotra izany mandra-paharingana an’i Joda sy ny
nandefasana azy ho babo ary nandaozan’ ireo mpikomy Bar Kochba an’i Jodia ka
nanorenany fonenana tany Amerika.
Ny Zodiaka sy ny Tsingerina Galaktika
Ny zodiaka dia noforonina mba hanazavana ny
fikiasahan’ny kitana ary nahatonga ny fivavahana amin'ny Kintana, amin’ny
Volana ary ny Masoandro amin'ny alalan'ny fijerena ireo kintana, izay
voararan'Andriamanitra ao amin'ny Baiboly (Deot. 4:19; Jer. 8:2 (F024ii)).
Ny tsingerina lava indrindra dia ny tsingerina na Taona
galaktika, izay maharitra 235 tapitrisa taona. Mila an’io fotoana io ny
masoandro hamitany ny fihodidinany amin'ny Vahindanitra (Galaxie). Misy
tsingerina iray izay tsy dia manan-danja loatra izay mivoatra mandritran’ny
22.000 taona mahery ary ahafahana mamaritra ny rafitry ny tendron’ny Planeta
tany (Système Polaire) mihodina. Nahalala an’izany rehetra izany ny
razambeantsika.
Ny Fahariana indray teto an-Tany
Ny tany dia nijanona ho planeta miasa nandritra ny zato
tapitrisa taona vitsivitsy (fa tsy an'arivony tapitrisa) (jereo ny Fahariana
sns. (B5)
sy ny Famoronana mifanohitra amin’ny Evolisiona (B9).
Tokony ho sivy hetsy taona lasa izay, ilay Elohim (andriamanitra)
izay napetraka hiandraikitra an’ity planeta ity, i Satana izay mahafantatra
ny drafitr’Andriamanitra (No.
001A),
dia nanomboka nanao andrana tamin'ny alalan’ny fahariana olombelona
(humanoide) talohan’ny Adama. Satana dia efa nanomana ny tany tamin’ny
alalan’ny fampiasany ny rafim-biby mandady amin’ny tany mba hamolavola
toe-piainana ho an’ireo biby mampinono. Ny siansa maoderina dia milaza fa
ireo olombelona (humanoide) talohan'ny Adama ireo dia nisedra olana lehibe.
Ny saika nahalany tamingana an’ireo zava-manan’aina ireo dia nitranga teo
anelanelan'ny taona 930.000 sy ny 813.000, araka ny nosaratan’ireo mpikaroka
tao amin'ny fanadihadiana nataony, ary tombanan'izy ireo fa ny
fivangongoan’ireo mponina talohan’ny Adama ireo dia tsy niova nandritra ny
117.000 taona. Tsy nisy tamin’ireo olombelona mponina talohan’i Adama ireo
na iray aza nahavita nioitra tamin’ny fiainany. Fanampin'izany dia, tsy ampy
ny porofo ADN ary tsy manohana ny foto-kevitra momba ny evôlisiona (fiovana
miandalan’ny zava-manan’aina mandritra ny fotoana lavabe). Satana sy ny
Tafika lavo (nivadika tamin’Andriamanitra) no namorona ireo olombelona
hominidé voalohany, avy eo ireo Néandertaliens ary avy eo ireo olombelona
Cro-Magnon. Ireo olombelona hominidé ireo dia toa andrana nandamoka (tsy
nahomby). Azo antoka fa ireo olombelona talohan’ny Adama dia tsy ho ao
amin’ny Fitsanganana Voalohany amin’ny Maty (No.
143A)
dia- jereo koa (No.
143).
Jereo koa
Ireo Nefilima (No. 154).
Tokony ho 13 000 taona lasa izay, ny planeta dia
nanjary tohu sy bohu na potika sy mikorontana (Gen. 1:1) noho ny antony tsy
voafaritra mazava. Ity tany ity dia tsy noforonin’Andriamanitra ho ao anaty
korontana na tsy nisy endrika sy foana izany
tany am-boalohany (Isaia 45:18 ). Tavela tamin’izany endrika izany ny
tany, ary avy eo, Ilay Andriamanitra Tokana sady Marina izay nahary ny tany
dia nandefa ireo elohim teo ambanin’ilay zavaboary izay fantatsika amin’ny
anarana hoe Jesosy Kristy mba hanarina ny tany amin’ny laoniny indray. Izany
dia voaresaka ao amin’ny Jaona 1:1-18.
Natao nandritra ny fito andro izany ary ny lanitra dia
nodiovina avy tamin’ny fahasimbana mba hahafahan’izy ireo manome hazavana sy
ho famantarana amin’ny famaritana ireo fotoana sy ireo vanim-potoana ary ny
Alimanaka ho an’ireo andro sy ireo taona.
Genesisy 1:13-14 Dia nisy hariva, ary nisy maraina; andro fahatelo izany.
14 Ary Andriamanitra nanao hoe: Misia fanazavana eny amin'ny
habakabaky ny lanitra hampisaraka ny andro sy ny alina; aoka ireo ho
famantarana hanamarihana ny vanim-potoana sy ny andro ary ny taona;
Ny lahatsoratra amin’ny and. 15 koa dia mampiseho fa Andriamanitra no
namorona ny kintana ary koa ny masoandro sy ny volana ary
ny fahitana azy ireo dia takona nandritra ny naha-tohu sy bohu ny
tany araka ny Gen. 1:1.
Genesisy 1:16-19 Ary Andriamanitra nanao ny fanazavana roa lehibe, dia ny
fanazavana lehibe ho mpanapaka ny andro ary ny fanazavana kely ho mpanapaka
ny alina; Izy koa no nanao ny kintana. 17Napetrak’Andriamanitra
teny amin’ny habakabaky ny lanitra ireny, mba hanazava ny tany, 18mba
hanapaka ny andro sy ny alina ary hampisaraka ny mazava sy ny maizina. Ary
hitan’Andriamanitra fa tsara izany. 19Dia nisy hariva, ary nisy
maraina; andro fahefatra izany.
Ireo Andro Sabata dia naorina tamin'ny andro fahafito tamin'ny
fanavaozana indray ny tany teo ambanin'ireo Elohim. Ity asa ity dia tsy
maintsy nametraka ny herinandro
ho toy ny drafitra, na ho toy ny dingan’ny fahariana ary ny fahariana dia
tsy maintsy nanaraka ity drafitra ity ho toy ny dingan’ny fito arivo taona
nanomboka tamin’io fotoana io ka hatramin’ny Fitondran’i Satana nandritra ny
enina arivo taona sy ny Fitondran’ilay Mesia mandritra ny Vanim-potoana
Fahafito izay Arivo Taona (jereo ny Apôkalypsy toko faha-20) sy ireo zato
taona Fitsaranan’ny Seza Fiandrianana Fotsy Lehibe.
Genesisy 2:2-3 Ary tamin'ny andro fahafito dia vitan'Andriamanitra ny asa
efa nataony; ary dia nitsahatra tamin'ny andro fahafito Izy tamin'ny asany
rehetra izay efa nataony. 3 Ary Andriamanitra nitahy ny andro
fahafito sy nanamasina azy, satria tamin'izany andro izany no
nitsaharan'Andriamanitra tamin'ny asany rehetra izay noforoniny tamin'ny
nanaovany azy.
Matetika izy ity dia manondro ny hoe "
tamin’izany andro izany", izany dia manondro fa andro manokana io fa
tsy amin’ny andro hafa. Andriamanitra ihany koa dia namaritra ny andro izay
hianombohan’ny Taona. Dia ny Andro voalohany amin’ny Voaloham-Bolana Abiba
izany, araka ny voafaritry ny Maizim-Bolana (Conjunction). Izany fahalalana
izany dia nomena an’i Adama ary nitohy tamin’ny alalan’ireo patriarka
hatramin’i Noa (Gen. 8:13), avy eo tamin’i Abrahama sy Isaka ary Jakoba. Ny
fahatakarana ny Alimanaka, dia naverin’i Kristy tamin’ny laoniny indray
tamin’ny Isiraely tamin’ny naha Anjelin’ny Fanatrehana Azy tamin’ny alalan’i
Mosesy (Asa. 7:30-53; 1 Kor. 10:1-4) taorian’ireo 430 taona lany tany
Egypta.
Ny Rosh Hashanah amin’ny Volana Fahafito ho fanombohan’ny taona dia
hevi-diso babyloniana nampidirin'ireo Kaldeanina sy ireo
Someriana/Asyrianina ary ny rafitra Fanompoam-pivavahana amin'ny masoandro
tany Afovoany-Atsinanana (Moyent-Orient) (jereo koa eto ambany).
Eksodosy 12:2 2 Ity volana ity no ho voalohany amin’ireo volana ho
anareo; dia ho voalohany amin’ireo volana amin'ny taona ho anareo izy.
Dia toy izany koa, ny fanisan-taona jiosy amin’izao fotoana izao dia
hevi-diso babylonianina iray hafa noraisin’ny Jodaisma, izay toa mba
anamarinana ny nandaozany ny taona faha-50 amin’ny Jobily mba hahazoana
Jobily 49 taona, izay mifanohitra amin’ny Lev. 25:10-11.
Eksodosy 16:1-5 Ary tamin'ny andro fahadimy ambin'ny folo tamin'ny volana
faharoa taorian'ny nialany tany amin'ny tany Egypta dia nifindra niala tao
Elima ny fiangonana, dia ny Zanak'Isiraely rehetra, ka nankany amin'ny
efitra Sina, izay eo anelanelan'i Elima sy Sinay. 2Dia
nimonomonona tamin'i Mosesy sy Arona tany an-efitra ny fiangonana, dia ny
Zanak'Isiraely rehetra,
3ka nanao taminy hoe: Inay anie izahay mba matin'ny
tànan'i Jehovah tany amin'ny tany Egypta, raha nipetraka teo anilan'ny
fahandroan-kena ka nihinan-kanina ho voky; fa nitondra anay nivoaka ho atỳ
an-efitra ianareo hahafaty mosary izao fiangonana rehetra izao. 4Ary
hoy Jehovah tamin'i Mosesy: Indro, Izaho handatsaka mofo avy any an-danitra
ho anareo; dia hivoaka ny olona ka hanangona izay sahaza hohaniny
isan'andro, hizahako toetra azy, na handeha manaraka ny lalako izy, na tsia.
5 Ary raha mby amin'ny andro fahenina, rehefa manomana izay
hoentiny izy ireo, dia hahita indroa toraka amin’izay angoniny isan'andro.
Io hetsika tamin'ny mana io dia nanamafy manokana ny Alimanaka, ka
nohamafisina ny Sabata, toy izany koa ireo Voaloham-Bolana sy ireo lafiny
hafa amin'ny rafitry ny Alimanaka, amin’izay mba tsy nisalasala ny Isiraely
ny amin’ireo andron’ny Alimanaka izay Sabata Masina.
Fampiharana ny Alimanaka teo ambany fitarihan’i Kristy
Nomery 15:32-36 Ary raha tany an-efitra ny zanak'Isiraely, dia nahita
lehilahy anankiray nanangona kitay hazo tamin'ny andro Sabata. 33
Ary izay nahita azy nanangona kitay dia nitondra azy teo amin'i Mosesy sy
Arona ary ny fiangonana rehetra. 34Dia nambenana ralehilahy,
satria tsy mbola fantatra izay hatao aminy. 35 Ary hoy Jehovah
tamin'i Mosesy: Hatao maty tokoa izany lehilahy izany; hitora-bato azy eny
ivelan'ny toby ny fiangonana rehetra. 36 Dia namoaka azy ho eny
ivelan'ny toby ny fiangonana rehetra ka nitora-bato azy, ka maty izy, dia
araka izay nandidian'i Jehovah an'i Mosesy ihany.
I Kristy, tamin’ny naha-Anjelin’ny Fanatrehana azy, no nandidy ny
hitoraham-bato an’ilay lehilahy mba ho faty ary izy no nametraka sy
nampihatra izany fitsipika izany nanerana ny rafitry ny Tempoly teo amin’ny
Isiraely, ary koa tsy nitsahatra ny fampiharana izany tamin’ny alalan’ireo
mpisorona sy ireo mpaminany.
Tsy isalasalana fa Andriamanitra, amin’ny alalan’i Kristy, dia hamerina
amin’ny laoniny ny Alimanaka, anisan’izany ireo Voaloham-Bolana sy ireo
Sabata, eo ambanin’ny fanamelohana ho faty raha tsy tandremana, rehefa
hiverina i Kristy mba hamerina amin’ny laoniny an’i Isiraely sy ny Finoana
mandritra ny fanjakana Arivotaona (Isaia 66:23-24 ). (Jereo
F023xvi
sy
F023xvii).
Davida dia nampiasa Alimanakan’ny Tempoly izay nokajian’ireo Sekolin’ny
astronomia tao amin’ny Israely teo amin’i Isakara mialoha (1 Sam. 20:5) ary
ireo astrônôma (mpahay kitana) teo amin’ny fokon’i Isakara no tonga
nanambara an’i Davida ho mpanjaka (1Tan. 12:23-40 , indrindra fa ny andininy
faha-32). ;
No. 159B).
Fanehoan-kevitra diso manamarina ireo alimanàka ankoatran'ilay an'ny
Tempoly
Ny tantara foronina lehibe indrindra dia ny lainga nataon’ny Jodaisma
(Fivavahana Jiosy) fa hoe : nisy fomban-drazana nampianarina am-bava nifehy
ny asan’ireo Lalàn’Andriamanitra voasoratra tao amin’ny Baiboly. Io
foto-pampianarana diso io no nanala ny toeran’i Joda teo amin’ny Isiraely ka
nampiparitaka sy nahavoasazy azy. Ny ankamaroan’ny mpanohana an'ito
foto-pampianarana diso ito dia toa tsy Jiosy mihitsy, fa ireo Ashkenazy
(manana ADN-Y R1a), sy ireo Kananita ary ireo Afrikana Avaratra (ADN-Y E3b
sy E1a) izay niova hanaraka ny Fivavahana Jiosy mbamin’ireo fomban-drazany
(jereo
No. 212E).
Fijerena
Mba ahafahan’ireo Fariseo sy ireo Raby hanao hosoka (handiso) amin’ny
alimanaka, dia nisy rafitra fijerena (ny habakabaka) natao taorian’ny
naharavan’ny Tempoly tamin’ny taona 70 AK. (Vanim-potoana na Andro
Kristianina).
Izany dia natao mba ahafahana manao Fanemoran'Andro teo tamin'ny
Kalandrie (Alimanaka) izay nosoratan’ireo raby tao amin’ny rafitra Hillel
tatỳ aoriana. Tsy nandefitra tamin’ity rafitra ity mihitsy ireo
Fiangonan’Andriamanitra ary tsy nampiasa izany talohan’ny taonjato faha-20
(jereo koa
No. 156,
195B).
Ity fanao mamitaka ity koa dia niafara tamin'ny Hevi-dison’ireo Karaita
nifototra tamin'ny fitiliana sy ny fampidirana ny tsinam-bolana mifototra
tamin'ny fijerena, avy tamin'ireo hevi-diso (herezia) babyloniana amin’ny
fanopoam-pivavahana amin’ny Masoandro sy ireo Mistery. (Ny
Niandohana sy ny Fototry ny Fisarahan'ny Karaita (No. 156C)).
Ireo Onjan-dranomasina
Ireo dingana lalovan’ny volana koa dia hita taratra tamin'ny ny
onjan-dranomasina sy tamin’ireo fitaterana an-dranomasina ary ny jono
rehetra dia nofaritana tamin'ireo, ary ny Voaloham-bolana amin'ny
Maizim-bolana dia nazava tsara ka nampiasaina tao amin'ny kalandriean’ny
Tempoly sy ny indostria an-dranomasina ary ny jono (jereo koa
156-156H).
Alahady Sabata
Ny hevitra feno hosoka iray hafa koa dia ny hoe ny fihemoran’ny Masoandro
tamin’ny andron’i Hezekia (2Mpanjaka 20:9-11 ; jereo koa Joba 9:6-9; Sal.
104:19) dia nahavery iray andro, ka noho izany dia ny alahady no tena
Sabata. Io hevitra io dia avy tamin’ireo Protestanta izay tsy mahatanty ny
mieritreritra fa miankin-doha tanteraka amin’ireo foto-pampianarana amin’ny
fanompoam-pivavahana amin’i Bala sy ny fananganan’izy ireo an’ireo
foto-pampianarana ireo ary ireo fety nokarakarain’ny Fiangonan’i Roma
tamin’ny Taonjato Faharoa amin’izao Vanin’androntsika izao ho an’ireo
fampianaran-diso ireo. Izany dia hametraka azy ireo rehetra ao amin'ny
Fitsanganana Faharoa amin’ny Maty ary izy ireo dia ao amin'ny fandavana
tsotra izao ireo hevi-disony. Ireo olona ireo dia mampiasa ny lahatsoratry
ny Josoa 10:13 mba hanaporofoana ny fifindran’ny andro Sabata ho amin’ny
alahady. Io hevitra adaladala io dia tsy miraharaha ny zava-marina fa ny
fampiharana ny rafitry ny Tempoly dia tena tsy niova ary nitohy teo ambany
fitarihan’i Kristy sy ireo Apôstôly ary ny Fiangonan’Andriamanitra nandritra
ny taonjato maro, ary nandà ny (kalendrie) Hillel manontolo izy ireo rehefa
navoaka tamin’ny taona
Ny
Alimanaka ao Jerosalema
Iray
amin'ireo fanehoan-kevitra vao haingana hanamarinana ny fitohizan'ny
fitandremana ny kalandrie Hillel ao amin'ny Jodaisma sy ny rafitr’i Sardisy
an’ireo Fiangonana
an'Andriamanitra dia ny hoe fanapahan-kevitra nataon'olombelona ny
famaritana momba ny kalandrie mifototra amin'ny Voaloham-Bolana ao
Jerosalema ary noho izany dia azo tsinontsinoavina io ary noho izany antony
izany; Hillel dia azo tandremana. Toy izany koa, ny FCNS (Fin du Crépuscule
Nautique du Soir) (Fahamaizinan’ny Faravodilanitra) no fototry ny
fiandohan’ny Andro, dia lazain’ireo olona ireo fa fanapahan-kevitra
noraisin’ny olombelona koa. Diso tanteraka izany. Araka ny asehon’ireo
lahatsoratra sy ireo firaketana ara-tantara tamin’ny vanim-potoanan’ny
Tempoly sy ireo vanim-potoana manaraka, dia tsy azo nambara fa hanomboka ny
andro raha tsy nisy kintana lehibe telo, fara fahakeliny, hita eny amin’ny
lanitra amin’ny alina. Ary tsy tafiditra tao anatin'izany ny planeta Venus
sy Mars, sns… fa fepetra nofaritan'ny FCNS (Fahamaizinan’ny
Faravodilanitra).
Ny
Filentehan’ny Masoandro
Ny
filentehan'ny masoandro dia novoizin'ny Jodaisma mba hanombohana ny Sabata
ka nanatovonana ora iray eo ho eo tamin’ny andro Sabata, ka nahatonga izany
ho 25 ora amin’ny fahataperany amin’ny Fahamaizinan’ny Faravodilanitra
(FCNS), ny tanjon’izany rehetra izany dia mba " hanakonana ny Torah". Ny
filentehan'ny masoandro dia tsy fiafaran'ny andro ara-dalàna.
Hitantsika teo ambony fa ny alimanaka (kalandrie) dia fantatra nanomboka tao
amin’ny Saha Edena izay i Jerosalema no ivony, nanomboka tamin’i Adama ka
hatrany amin’i Noa, avy eo niaraka tamin’i Sema nankany Jerosalema (jereo
No. 128).
Toy izany koa tamin’ny andron’i Abrahama sy Isaka ary Jakoba, ary teo
ambanin’ny Isiraely nandritra ny fisoronana tao amin’ny Tempoly sy teo
ambanin’i Kristy sy ny Fiangonana. Fantatsika avy amin’ny alalan’ny
firaketana an’ireo tantara fa ireo ntaolo dia nahafantatra fa ny tany dia
boribory, ka ny alimanaka miorina amin’ny saha Edena, Eoropa sy ny Afovoany
Atsinanana dia nitaky tsipika iray fiovana daty iraisam-pirenena tany
Pasifika, satria fotsiny hoe boribory ny tany, fa tsy fisaka, araka ny
nanambaran’ireo Trinitera izany tatỳ aoriana noho ny tsy fahalalana, na
nohon’ny hadalana feno faharatsiana.
Ireo
fanohanan-kevitra ireo dia ataon’ireo olona izay tsy afaka miaiky tsotra fa
voafitaka izy ireo ka tsy afaka mibebaka mba hamonjena ny toerany sy ny ainy
mihitsy aza. Mampiasa an’ireo tohan-kevitra ireo fotsiny izy ireo mba
hahafahany miditra na ho voatazona ao amin'ny klioba ara-tsosialy fa tsy
hanaraka an'Andriamanitra sy ny Finoana amin’ny Fahamarinana.
Ny
Alimanakan’ny Tempoly tamin’ny Andron’i Kristy sy ny Fiangonana
(sombiny avy tamin'ny hafatra
Voaloham-Bolana tamin'ny 1/11/30/120).
Ny
amin’ireo Fety ara-Baiboly, ireo Voaloham-Bolana ary ireo Sabata ao
anatin'ny Didy Fahefatra dia notafihina tamin'ny alalan’ny fampiasana
fandikan-teny diso na tamin’ny alalan’ny fanadinoana an’ilay filôzôfa jiosy
tany Alexandria, i Judaeus Philon.
Philon dia
nampiditra ireo fety folon’ny Israely teo anatin’ny didy iray, dia ny Didy
Fahefatra izany. Izany indrindra no fotokevitra ijoroan’ny Fiangonana (jereo
ny fampianarana momba ny
Ny Lalàna sy ny Didy Fahefatra (No. 256)).
Nanomboka tamin’ny faharavan’ny Tempoly dia nanao
izay rehetra azony natao ireo Jiosy sy ireo Kristiana Trinitera mba
hanamaivanana sy hitsipahana ny Alimanakan’Andriamanitra. Ireo lohahevitra
tena notafihina dia ny andro fanompoam-pivavahana, ny Sabata, izay novaina
tsy ara-dalàna avy tamin'ny Sabata ho amin’ny alahady, ary ny
Voaloham-bolana, izay mamaritra ny Alimanaka mihitsy. Ity Kalandrie sy
Voaloham-Bolana ity dia iharan'ny fanafihan'ny Jiosy izay nanangana rafitra
babyloniana jentilisa izay mifandray amin'ny tsingerina 19 taona diso. Ity
rafitra ity, izay misy fanemoran’andro raikitra, dia tsy misy itovizany
amin'ny an'ny rafitry ny Tempoly izay nampiasaina mandra-paharavany tamin'ny
taona 70 A.K. izay narahin'i Kristy sy notandremany ary koa ny Fiangonana
hatramin’ny niorenany. Ohatra, ny Kalandrie Hillel, izay arahina sy
tandreman'ireo mpitori-teny avy amin'ny rafitra Armstrong, dia nanemotra
andro tamin'ny Taona Masina 2008/2009, toy ny amin'ny taona masina 2024
ihany koa, izay tsy misy mihitsy antony tokony hanaovany an’izany, raha tsy
hoe ny taonan'ny fanemoran’andro napetraky ny rafitra babylonianina. Ity
rafitra ity dia efa niasa tao Babylona nandritra ny 500 taona mahery
talohan’i Jesosy-Kristy fa tsy neken’ny Fiangonana, nefa nampidirin’ireo
Raby Jiosy avy tany Babylona tamin’ny 344 A.K ary noraisin’i Hillel II
tamin’ny taona 358 A.K (ary novaina tamin’ny taonjato faha-11 sy faha-12).
Ity hevi-diso manevateva an'Andriamanitra ity dia nampidirin'i Herbert
Armstrong tao amin'ireo Fiangonana an'Andriamanitra tamin'ny taonjato
faha-20 ary mandrapahatonga teo amin’io vanim-potoana io, dia tsy mbola nisy
mpikambana na dia iray aza tao amin'ny Vatan'i Kristy, nitandrina ny
alimanaka toy izany. Ny fanaovana izany dia hevi-diso (na herezia).
Ny momba ny Sabata sy Alahady dia noresahina tao
amin'ny Hafatra Sabata tamin’ny 10/27/30/120.
Tsapan’ireo mpikambana ao amin'ny fiangonana CCG fa
nampanaovintsika fanamby ny
asa-fitorian-tenin’ny fiangonana UCG mba hanazavany ny lohahevitra momba ny
Voaloham-Bolana ao amin'ny fampianarana. Fanehoan-kevitra
ny amin’ny Fotom-pampianaran'ny Fiangonana UCG: Tokony hitandrina ny
Voaloham-Bolana ve ny Kristianina?
(No. 124). Jereo
koa ny
Taratasy Miantefa amin'ny
Filankevitry ny Loholona ao amin'ny Fiangonana UCG (No. 159B).
Ny fanontaniana momba ny foto-kevitra ijoroan’i
Philon dia voadinika ato amin’ity fampianarana ity ary nisy teny nalaina avy
amin'ny asa soratr’i Colson. Ny hitantsika amin’izao dia misy olona mampiasa
diso lahatsoratr’i Philon iray hafa izay horesahina eto ary ampidirina ao
amin'ny tahirin-kevitra 124 izay momba an'i Philon, mba hanehoana tsotra
izao tsy misy isalasalana fa ny fiangonana UCG, PCG, LCG ary olona maro hafa
dia tsy vitany hoe ao anatin’ny fahadisoana ihany fa miziriziry koa amin’ny
tsy fahalalana sy mitarika ireo mpikambana ao amin’ny ho amin’ny
faharatsiana.
Ny lahatsoratra ao amin'ny Famakafakana dia milaza
hoe:
“
Fantatsika avy amin'ny porofo nataon'i Philon fa ny
Maizim-Bolana (Conjonction) dia nampiasaina mba hamaritana ny
Voaloham-bolana. Ny Baiboly dia manome porofo hafa izay ahafahantsika manao
ankapoben-teny sy
ventin-kevitra. Hoy i Philon hoe :
“Ity no voaloham-Bolana, na ny fanombohan’ny volana,
izany hoe ny fe-potoana eo anelanelan'ny Maizim-Bolana (Conjonction) iray sy
ny Maizim-Bolana manaraka, izay ny faharetany dia voakajy tsara tao amin'ny
sekolin'ny astronomia.” (Judaeus, Philo, The Special Laws, II, XXVI, 140,
Nataon’i F.H. Colson, University Press de Harvard : Cambridge, MA, 1937.)
Ny fiangonana UCG eto dia manonona ny fanambaran’ny
Philon, nefa tsy nahavita nanatsoaka hevitra mazava na nitady porofo hafa
izay manohana ireo fanambarany na mamaritra ny fiantraikan'izany amin'ny
kalendrie. Ny fiangonana UCG dia manomboka miaraka amin'ny hevitr’i
Maimonide izay mamaritra ny volana tsinana no tena fiheverana marim-pototra,
ary avy eo izy dia niverina tany aloha tany amin'ny 1200 taona mahery lasa
tany ka hatreo amin’i Philon (izay nanoratra
tany Alexandria nandritra ny vanim-potoanan'ny Tempoly), izay milaza
ny mifanohitra tanteraka amin'ny petra-kevitr’izy ireo momba an'i Maimonide.
Noho izany, ny fisian'ireo sekolin'ny astrônômia dia
nohamarinin'i Philon, izy dia olona manam-pahefana tsy nisy tsiny raha ny
amin’ny Jodaisma hatramin’ny vanim-potoana Kristiana. Ireo ntaolo dia nanao
kajy tena marina ny amin’ny faharetan’ny volana, ary tena mazava tsara tokoa
izany. Ny conjonction (maizim-bolana) dia nokajiana tao amin'ny sekolin'ny
astronomia ary tsy nilana olona
ho atao vavolombelona nanatri-maso ny fijerena izany. Ny fiangonana UCG dia
noterena hanaiky izay nolazain’i Philon tao amin’ity antontam-pampianarana
ity, saingy fotsiny taty aorian’ny nananganana an’ito fiheveran-diso
nataon’i Maimonides ito, mba hahafahany mitahiry sy mitazona ilay
foto-kevitra diso. Ny UCG dia afaka ary tokony niaraka nanomboka tamin'ny
Philon ary tokony nametraka fa tsy nisy ny rafitra toy izany. Noho izany, ny
fiangonana UCG dia efa manohitra ny tenany ihany ao amin'ireo
fanambarany roa voalohany ao amin'ny antontan-mpampianarany manokana.
Ireo sekolin'ny astronomia ireo dia mazava ho azy fa tena manan-danja tokoa.
Asehon'i Philon fa ny alimanakan’ny Tempoly dia
mifototra amin'ny Conjonction (Maizim-Bolana) fa tsy amin’ny fahitana. Na
izany aza, navela nihantona ny fanehoan-kevitra. Tsy noresahina ny
andinin-teny ao amin’ny Josephus, izay mampiseho fa ireo Voaloham-Bolana dia
nankalazaina nandritra ny vanim-potoanan’ny Tempoly. I Josephus, ao amin’ny
asa sorany hoe Ireo Adin’ny Jiosy (G.J), dia maneho fa ireo dia
nosokajian'ny mpisorona ho manan-danja mitovy amin’ny Sabata, ary nisikina
ny akanjony ny Mpisoronabe ary nanao ireo asa tao amin’ny Tempoly tamin’ny
andro Sabata sy tamin’ny andro Voaloham-Bolana koa ary tamin’ireo andro Fety
(G.J., 5:5:7). Araka izany àry, ny Voaloham-Bolana dia
nosokajiana ho mitovy lenta amin’ny Sabata sy amin’ireo Andro
Masin'ny Fety. Ny fiangonana UCG dia afaka nanonona ary tokony ho nanonona
an'io fanondrona io ihany koa ary izany dia
nanamafy izay voalazan'i Philon tamin'ny taonjato voalohany. Noho
izany, isika dia manana vavolombelona iray tamin’ny taonjato voalohany izay
velona tamin’ny andron’ny Tempoly, ary manana vavolombelona roa izay nahita
ny Tempoly (sy nahita ny faharavany) ary nahafantatra hoe inona ny
rafi-piasàny. Vavolombelona jiosy roa tany amin'ny faram-paran’ny
vanim-potoanan'ny Tempoly no nanoratra momba ny Alimanaka ary nanamafy fa
ireo Voaloham-Bolana dia fantatra tamin’ny Maizim-Bolana tamin’ny
alalan’ireo sekolin'ny astrônômia ary natao ho andro fanompoam-pivavahana
izay nisikinan’ny Mpisoronabe ny akanjony natokana ho amin’izany. Araka ny
voalazanay dia tsy nisikina an’io fitafiana io izy raha tsy tamin’ny
fotoanan’ireo Sabata sy ireo Voaloham-Bolana ary tamin’ireo Andro
Firavoravoana”.
Ho fanampin'io teny io, dia misy lahatsoratra iray
hafa misy ifandraisana amin'ny Voaloham-Bolana sy amin'ny famaritana
nataon'izy ireo izay manondro ny andro manokana amin'ny Voaloham-Bolana sy
diso fanononana mba handisoana ny fiandohan'ny Voaloham-Bolana ho aorian'ny
andron'ny Conjonction
(Maizim-Bolana). Misy dikateny diso hafa milaza fa ny volana dia manomboka
amin'ny andro iray alohan'ny Maizim-Bolana. Ireo dikateny ireo dia nanjary
tsy azo atao raha toa ka mampiasa ny fanambarana roa avy amin'i Philon.
Ho fanazavana momba ireo fety eo ambanin'ny didy
fahefatra, dia vakiantsika izay lazain'i Philon:
IREO LALÀNA MANOKANA, II*
{** Lohatenin'i Yonge, Fifanekena momba ireo Lalàna
Manokana, izay manondro ireo Didy Telo ao amin'ny Didy Folo (Décalogue), dia
ny fahatelo, fahefatra ary fahadimy; Momba ny Fianianana sy ny Fanajana
tokony ho azy ireo; Momba ny Sabata Masina; Momba ny Fanomezam-boninahitra
ireo ray aman-dreny.}
....
Ny dikan-tenin'i Yonge amin'ity ambaratonga ity dia
misy lohatenim-pifanekena miavaka: Eo amin’ny isa Fito. Ny fizarana manaraka
dia manomboka sy mifarana amin'ny isa romanina I (=X amin'ny Loeb). Ny
lahatsoratra dia manaraka ny fanisan'i Loeb.
X. (39). Ny didy manaraka dia ny momba ny andro
masina fahafito, izay ahitana fety tsy hita isa amin’ny ankamaroan’ireo fety
manan-danja. Ohatra, ny fanafahana an’ireo olona izay afaka teo aloha
raha amin’ny maha-olombelona azy, nefa lasa andevo noho ny
toe-javatra tsy ampoizina tamin’ny fotoan’androny, ka nisy ny fanafahana
isaky ny fito taona. Eto indray dia misy ny fifampitsinjovana amin'ny
maha-olombelona ataon'ireo mpampindram-bola amin'ireo mpitrosa, satria
avelan'izy ireo heloka sy foananany ny trosan'ireo mpiray tanindrazana aminy
isaky ny fito taona. Misy koa ny fitsaharana omena
ny tany lonaka, na any ambanivohitra izany na any an-tendrombohitra,
izay atao isaky ny fito taona ihany koa. Ankoatra izany, dia misy ireo didy,
izay naorina mahakasika ny taona fahadimampolo. Ary amin'ireo zavatra
rehetra ireo, ny fitantarana tsy misy dikany (tsy mitady hevitra anatiny sy
ara-panoharana na dia iray akory aza) dia ampy hitarika an'ireo
izay vonona mba hanalavorary ny hatsaran-toetrany, ary mba hahatonga
an’ireo izay miziriziry amin’ny
heviny sy mafy loha amin’ny toe-pony mba ho lasa manetry tena sy ho azo
fehezina (40) Nefa na izany aza, efa niresaka elaela ihany isika momba ny
hasin’ny isa fito, ka nanazava ny toetra ananany raha oharina amin’ny isa
folo, ary koa ny fifandraisany amin’ny isam-polo, ary koa amin’ny isa
efatra, izay fototra sy niavian’ny isam-polo. Ary ankehitriny, rehefa
nitambatra ho amin’ny filaminana tsy tapaka tamin'ny
alalan'ny tokana izy, dia mamokatra ny isa valo amby roapolo tonga
lafatra araka ny laminy tsy tapaka; rehefa nampitomboina tamin'ny zara
mitovy tsy miova tao amin’ireo ampahany rehetra ao aminy, ka lasa iray goba
sy efa-joro. Nasehoko ihany koa ny fomba isian'ny
hatsarana tsy manam-petra azo alaina amin'ny fandinihana tsara ity
lohahevitra ity, izay tsy ananatsika fotoana ny hiresahana azy eto. Fa tsy
maintsy dinihintsika tsirairay ireo fanontaniana manokana izay miseho
amintsika ho tafiditra ao anatin'izany, ny voalohany no anombohantsika azy.
Ny fanontaniana voalohany hodinihina dia ny momba ireo Fety. [Ny
dikantenin'i Yonge dia misy lohatenin'ny fifanarahana manokana : Mba
Hampisehoana fa ny Fety dia Miisa Folo. Io "fifanarahana" io dia
manomboka amin’ny isa romana I (= XI ao amin’ny Loeb), mitanisa tsirairay
ireo fety folo isanisany avy ary miitatra hatrany amin'ny laharana faha-214
amin’ny Loeb. Ny lahatsoratra dia manaraka ny fanisan'i Loeb.]
XI. (41) Ankehitriny,
dia misy fety folo, araka ny voalazan’ny lalàna.
Ny voalohany dia ilay mety hahagaga ny olona ny
mandre ny iantsoina azy hoe fety. Ity fety ity dia isan'andro.
Ny fety faharoa dia ny andro fahafito, izay
antsoin’ny Hebreo amin’ny fitenin-drazany hoe Sabata.
Ny fahatelo dia ilay tonga aorian’ny maizim-bolana,
izay atao amin’ny andron’ny voaloham-bolana.
Ny fahefatra dia ny Paska, izay antsoina hoe Paska.
Ny fahadimy dia mahakasika ny voaloham-bokatry ny
vary hordea -- ny amboara masina. [Mariho fa ny Amboara Ahevaheva dia
anakiray tamin’ireo fety Folo tamin’ny andron’ny Tempoly]
Ny fahenina dia ny andro firavoravoana fihinanana ny
mofo tsy misy masirasira, rehefa afaka izany, dia ankalazaina izany andro
firavoravoana izany.
Ny andro fahafito amin’ireo andro fahafito.
Ny fahavalo dia ny fetin’ny volana masina, na ny
fetin’ny trompetra.
Ny fahasivy dia fifadian-kanina.
Ny fahafolo dia ny fetin'ny Trano Lay na Fetin’ny
Tabernakely, izay farany amin’ireo fety rehetra isan-taona, izay mifarana
amin'ny fomba mba hahatonga lafatra ny folo.
Izao isika dia tsy maintsy manomboka amin'ny fety
voalohany.
Marihina eto fa ao amin’ny teny fampidirana
mahakasika ny fety fahatelo, izany hoe ny Voaloham-Bolana,
i
Philon
dia nampiasa ny teny izay nadika hoe
taorian'ny maizim-bolana ary
ny hafa dia nadika azy ho toy izao manaraka izao, amin'ny heviny hoe "araka ny" na "araka ny
voafaritry ny"
Maizim-Bolana.
Na izany aza dia, manazava an’io resaka io izy
amin’ny filazana hoe inona no
mitranga amin’ny andron’ny Voaloham-Bolana isam-bolana. Mazava tsara
noho izany ny lahatsoratra: ny Voaloham-Bolana dia ny andro isehoan’ny
Maizim-bolana. Ao amin'ny fanazavana taty aoriana dia nanohy nilaza i Philon
fa ny volan’ny kalandrie dia manomboka amin’ny Maizim-bolana iray mankany
amin'ny Maizim-bolana manaraka araka ny voafaritra ao amin'ireo sekolin'ny
astronomia, araka ny voalaza etsy ambony.
Ka noho izany, dia tsy misy hadisoana mihitsy ao. Ny
Voaloham-Bolana dia mitranga amin'ny andron'ny Maizim-bolana (Conjonction)
izay nofaritan'ireo sekolin'ny astronomia tany Jerosalema. Ny fanemorana ny
Voaloham-Bolana ho amin’ny andro manaraka tahaka ny ataon’ny Jodaisma, dia
fanemorana ny fety rehetra sy fanaovana azy ireo ho tsy misy lanjany. Izany
dia fanevatevana tsotra izao an'Andriamanitra sy ny Lalàny. Avy amin'ny
Voaloham-Bolana no nandaminana sy iankinan’ireo fety rehetra manaraka.
Ny
fandikan-tenin'i Yonge dia banga ny tapany iray amin'ny lahatsoratra 140 sy
ireo lahatsoratra ao amin’ny 142 ka hatrany amin’ny 144 (izay omena eto) ary
manazava ny fotoana sy ny teolojia ao ambadiky ny Voaloham-Bolana ary ny
antony iasan'izany araka ny Maizim-bolana ary ny andron'ny Voaloham-Bolana
dia ny andron’ny Maizim-bolana (Conjonction).
NY FETY FAHATELO
XXVI. (140) Araka ny lamina izay nataontsika, dia
miroso amin’ny firesahana ilay amin’ny fety fahatelo isika, dia ny
voaloham-bolana izany. Voalohany indrindra, satria io no voalohan’ny
volana, sy fiatombohana, na amin'ny isa na amin'ny fotoana, dia mendrika.
Faharoa, satria amin'izao fotoana izao dia tsy misy na inona na inona eny
amin'ny lanitra manontolo tsy misy hazavana. (141) Fahatelo, satria
amin'izao vanim-potoana izao ny tenan-javatra matanjaka indrindra sy
manan-danja indrindra dia manome ampaham-panampiana ilaina ho an’ny
tenan-javatra tsy dia manan-danja sy malemy kokoa; satria amin'ny
fotoanan'ny voaloham-bolana, ny masoandro dia manomboka manazava ny volana
amin'ny hazavana izay hitan'ny fandrenesana, ary avy eo mampiseho ny
hatsarany amin'ny mpijery izy. Ary
izany dia toa lesona miharihary amin’ny fahatsarana sy ny
maha-olombelona ho an’ny olombelona, mba hampianarana azy ireo fa tsy tokony
hisalasala izy ireo ny hamela ny hafa handray soa avy amin’izay fananan'ny
tena, tahaka ireo tenan-javatra eny amin’ny lanitra (astra) ka tokony
esorin’izy ireo ny fitsiriritana ary ho roahiny hiala amin’ny Fanahiny.{17}
{
Ny fizarana faha 142-144 dia nesorina tao amin'ny
fandikan-tenin'i Yonge, satria ny fanontana izay nanorenan'i Yonge ny
fandikan-teny nataony, ny Mangey, dia tsy nahitana an'io antontan-kevitra
io. Ireo andalana ireo dia vao nadika vao haingana ho an'ity boky vaovao
ity.} (142) Ny antony fahefatra dia satria, amin'ireo tenan-javatra rehetra
eny amin'ny lanitra, ny volana dia mandeha amin'ny zodiaka ao anatin'ny
fotoana fohy indrindra: mamita ny fihodinany ao anatin'ny iray volana izy.
Noho izany antony izany, ny lalàna dia nanome voninahitra ny fiafaran'ny
fihodinany, dia ny fotoana nijanonan'ny volana teo amin'ilay toerana
niaingany ka niantombohany nandeha, ary nantsoiny hoe fety io andro io mba
hahafahany mampianatra antsika lesona tsara indrindra, dia ny hoe: fa
amin'ny raharaharan’ny fiainana dia tokony hirindra
amin'ny fiandohana ny fiafarana.
Izany no hitranga raha mitana ny
tadin’ny fahalalantsika voalohany amin’ny herin’ny saina isika ary tsy
mamela azy ireo handà ny tady ka hihazakazaka malalaka toy ny biby tsy misy
mpiahy.
http://www.earlyjewishwritings.com/text/philo/book28.html
Mariho, araka ny voalaza etsy ambony, fa i Yonge dia tsy manana ny
lahatsoratra feno amin'ny [andalana] 140, toy ny an'ny fanontan’i Colson,
ary tsy manana ny lahatsoratra [ireo andalana] faha 142 ka hatramin’ny 144,
izay toa very na nesorina mba hanafenana ny tena toetran'ny Voaloham-Bolana.
Na izany aza, ny fizarana teo aloha dia mbola tsy mamela hampisy
fisalasalana ny amin'ny fotoana marina nankalazana azy ireo sy ny fomba
namaritana azy ireo. Ireo izay manaraka ny Kalandrie Hillel sy izay miady
hevitra sy miaro ny fampiasana izany dia tsy manana fialan-tsiny ary tsy
mankatò an'Andriamanitra.
Toy ny lamba maloto ny fanompoan’izy ireo.
Kristy sy ny Alimanaka
Ity kalandrie ity dia narahin'i Kristy
sy ireo Apôstôly ary ny Fiangonan'Andriamanitra rehetra manerana an'izao
tontolo izao nandritra ny taonjato maro. Nitandrina ny Dingan’ny
Fanamasinana koa izy ireo (No.
077,
241) ho amin’ny Fanadiovana ny Tempoly (No.
241B) ary koa
Ny Fifandian-kanina ho an'ireo Tsy mahalala sy ireo Olona ao anatin’ny
Fahadisoana (No. 291) izay
nandidian’Andriamanitra tamin’ny alàlan’i Ezekiela. Ny Fiangonana dia tsy
tafalatsaka tao anatin’ny fahadisoana raha tsy tamin’ny taonjato faha-20,
nandritra ilay antsoina ao amin’ny Apokalypsy toko faha-3 hoe ireo
Fiangonana na ireo vanim-potoanan’i Sardisy sy Laodikia. Nitandrina ireo
Voaloham-Bolana toy ny Sabata nandritra ny 1900 taona ihany koa izy ireo ary
fantatsika izany avy amin’ireo lahatsoratra ara-tantara farany momba ny
rafitra Tyatira izay mampiseho fa nanaraka ny Alimanakan’ny Tempoly izy ireo
ary tsy nanaraka sy tsy nitandrina an’i Hillel mihitsy (jereo The
Sabbatarians in Transylvania nataon’i R, Kohn (1894) tr. T. McElwain sy
B. Rook miaraka amin’ny sasin-tenin’i W. Cox, CCG 1998.
Ny zava-dehibe tokony ho fantatra dia ny nitandreman’i Kristy
tamim-pahamailona ny Alimanakan’ny Tempoly tao Jerosalema, araka ny
namaritan’ireo anti-panahy izany. Ilay Andriamanitra ao amin’ny Sal. 45 no
nanome ny lalàn’i Eloah ho an’i Adama sy ireo patriarka, avy eo tamin’i
Mosesy sy ny Isiraely tany Sinay sy tany an-tany efitra, tamin’ny
naha-Anjelin’ny Fanatrehana azy. (Asan’ny Apostoly 7:30-53; 1 Kor. 10:1-4)
ary koa tamin’ny naha- Elohim-ny Isiraely azy (Sal. 45:6-7; Heb. 1:8-9),
izay i Kristy.
Ny kalandrie Hillel dia tsy navoaka raha tsy tamin'ny taona 358 A.K. ary
tsy vita raha tsy tamin'ny taonjato fahiraika ambin'ny folo sy faharoa
ambin'ny folo (jereo
No. 195,
195B
sy
195C).
Ireo Fiangonan’Andriamanitra, noho ireo antony rehetra voalaza etsy ambony
ireo, dia nanda ny rafitra babylonianin’ireo Fariseho sy ny rafitr’i Hillel
nandritra ny 1900 taona. Ny fanarahana sy fitandremana izany ankehitriny
noho ny antony ara-tsosialy dia fandrorana amin’ny batisanao sy fanariana ny
toeranao amin’ny Fitsanganana Voalohany.
Fanarenana amin’ny Laoniny Farany
Ny Jiosy rehetra izay tsy mitandrina ireo Voaloham-Bolana sy ireo Sabata,
ary koa ny mpikambana tsirairay ao
amin'ireo Fiangonan'Andriamanitra izay tsy mitandrina intsony ny
alimanakan’ny Tempoly, anisan'izany ireo Voaloham-Bolana, ary izay
mitandrina an'i Hillel, tahaka ireo Jiosy, dia hovonoina ho faty, tahaka
an’izao tontolo izao amin’ny ankapobeny izay tsy mety mibebaka (Isaia
66:23-24). Joda dia nampitandremana teo ambanin’ilay Mesia ary tsy nety
nibebaka (jereo
Ny Famantarana ny amin'i
Jona (No. 013)) ary noho ny tsy fankatoavany dia novidiany lafo izany nandritra ny 1900
taona mahery. Nampitandremana indray izy ireo nandritra ny Vono-olona Faobe,
izay naharitra 1260 andro, nanomboka tamin’ny taona 1941 ka hatramin’ny
1945, izay nahafatesana olona enina tapitrisa, ary fiangonana maro no maty
satria izy ireo tsy nihazona ny finoana araka ny tokony ho izy.
Ankehitriny izy ireo dia efa hiharan’ny
Vono-olona Faobe
Faharoa ka hibebaka mandritra ny 1260 andron’ireo Vavolombelona. Toy izany
koa, ireo Fiangonan’Andriamanitra any Sardisy sy Laodikia dia hibebaka hiala
amin’i Hillel sy amin’ny rafitra romana, na ho faty tanteraka. Jereo koa
Ny Fahoriana Lehibe (No. 141D_2) sy
Ireo
Efa-jato Taonan'ny Lovan'i Abrahama (No. 212J).
Anjarantsika ny misafidy.
q