Ireo Fiangonana Kristianina an'Andriamanitra
[099]
Ny Dikan’ny Fanasana Ny Tongotra [099]
(Édition
3.0 19950401-19990130-20070120)
Ny fampianarana
Ny Dikan’ny Mofo sy ny
Divay (No. 100), sy ity fampianarana ity dia mandinika ny
hevitr’ireo fotopototry ny Sakafon’ny Tompo izay ilay sakramenta faharoan’ny
Fiangonana. Ny dikan’ny fanasana ny tongotra dia ny fametrahana anilany ny
fiainan’i Mesia.
Christian Churches of God
adresy mailaka : secretary@ccg.org
(Copyright © 2003, 2006 Ben Johnston, 1999, 2007 Éd. Wade Cox)
(Tr. 2014)
Azo adika sy zaraina maimaimpoana
ity fampianarana ity raha atao manontolo izany fa tsy misy anesorana na ovàna
akory. Tsy maintsy ampidirina ao koa ny anarana sy adiresin’ny mpanao boky ary
ny fanambarana momba ny zon’ny mpanoratra. Tsy azo itakiana vola ny olona
mandray ny boky nadika. Azo atao ihany ny mindrana ampaha-tsoratra fohifohy ho
an’ny amin’ny gazety na asa soratra fitsikerana raha tsy manohintohina ny
zon’ny mpanoratra izany.
Ity fampianarana ity dia azo raisina eo amin’ny pejin’ny World Wide Web :
Ny Dikan’ny Fanasana ny Tongotra [099]
Amin’ity
vanim-potoanan’ny taona ity, dia tsara ny mieritreritra mafy ny momba ny Paska.
Ity fampianarana ity dia manarona ny lafin’ny fomba fatao (seremonia) amin’ny
fanasana ny tongotra. Miatomboka manao ahoana izany ? Hitantsika rehetra ny
fomba fatao maha olombelona ; raha misy asa manokana iray lavorary, dia milaza
isika hoe
"tena mahagaga
sy mahafinaritra izany"
ary tsy
heverintsika intsony izany rehefa avy eo. Nefa, raha tsy lavorary kosa, dia
manomboka mametraka fanontaniana isika hoe
"Fa nahoana ary ?"
dia avy amin’izany maka lesona isika. Ny apostoly
Paoly dia nanao tahaka izany marina tokoa.
Ny apostoly
Paoly dia nanoratra tamin’ny fiangonana any Korinty ary io taratasy nosoratany
io dia notahirizina ao amin’ny Soratra Masina mba ho fampianarana sy fanitsiana
antsika. Paoly dia nanorina ny fiangonana any Korinty taona vitsivitsy teo aloha
ary io taratasy izay nalefany io dia nosoratany taloha kelin’ny Paska. Ny
Fiangonana any Korinty dia nanana olana amin’ny fomba fatao izay nifandray
mivantana amin’ireo fivavahana jentilisa izay notandreman’izy ireo taloha.
Tahaka ny
fiangonana mbola tanora, dia mety hanana olana mitovy amin’izany isika. Ny
fandinihana ireo fanontaniana sasantsasany izay notsongaina ao amin’io taratasy
io dia hanampy hanamafy ny fahalalantsika ary hahatonga ny Paska hisy lanjany
bebe kokoa. Ny fitiavan-tena, ny fireharehana sy ny fitadiavam-boninahitra – ny
fisehoan’ny hoe
"izaho no izy"
– dia mamintina
izany. Ireo fatao ireo dia tena nitombo tao Korinty ka nihoatra ny fetran’ny
tokony mety atao (fetezana) ary tena niseho izany nandritra ny Sakafon’ny Tompo.
Ao amin’ny 1
Korintiana 11:17-22, vakintsika izay voalazan’i Paoly hoe :
1Korintiana
11:17-22 17Ary raha manao izao didy izao aho, dia tsy midera anareo
tsy akory, satria tsy miangona hihatsara ianareo, fa hiharatsy. 18Fa
voalohany indrindra, raha miangona ao am-piangonana ianareo, dia reko fa misy
fisarahana eo aminareo ; ary mba misy inoako ihany izany. 19Fa tsy
maintsy misy fitokoana eo aminareo, mba haseho eo aminareo izay olona
ankasitrahana. 20Koa raha miangona ianareo, dia tsy misy hihinanana
ny Fanasan’ny Tompo [Sakafon’ny Tompo] akory. 21Fa raha mihinana
ianareo, dia samy homana ny sakafony avy aloha ianareo ; koa ny anankiray dia
noana, fa ny anankiray kosa mamo. 22Moa tsy manan-trano hihinanana sy
hisotroana va ianareo ? Sa manao tsinontsinona ny fiangonan’Andriamanitra ka
manome henatra ny tsy manana ? Inona no holazaiko aminareo? Hidera anareo va aho
? Tsy hidera anareo amin’izany aho.
Naseho fa rehefa
niangona amin’ny Sakafon’ny Tompo ny Fiangonana korintiana dia nitandrina izany
araka ny fety jentilisa, izany no mahatonga ny fivoasan-teny nataon’i Paoly
mikasika ny fitomboan’ny maha izy – ny hatendan-kanina sy ny fimamoana. Ny
hevitra sy ny maha ohatra (simbolisma) ara-panahy ny mofo sy ny divay dia tsy
nataon’izy ireo an-tsaina mihitsy.
Amin’ny
fahendrena amin’ny fijerena ny lasa, dia hita fa ny olan’ny Fiangonana dia ny
tsy fahazahoana ny dikan’ny seremonia amin’ny fanasana ny tongotra, izay
nasain’i Jesosy hataon’ireo mpianany alohan’ny hihinanana ny mofo sy ny divay.
Jaona 13:1-17 manome antsika ny ohatra mazava momba izany fotoana izany.
Ary talohan’ny
andro firavoravoana tamin’ny Paska, satria fantatr’i Jesosy fa tonga ny fotoana
hialany amin’izao tontolo izao ho any amin’ny Ray, ary efa tia ny Azy izay
amin’izao tontolo izao Izy, dia tia azy hatramin’ny farany. 2Ary raha
mbola teo amin’ny fisakafoana hariva, ary Jodasy Iskariota, zanak’i Simona, efa
nomen’ny devoly saina rahateo mba hamadika Azy, 3sady fantatr’i
Jesosy koa fa ny Ray efa nanolotra ny zavatra rehetra ho eo an-tànany, ary
Andriamanitra no nihaviany, sady Andriamanitra koa no hiverenany. 4dia
nitsangana niala teo am-pihinanana Izy ka nametraka ny lambany ary naka lamba
famaohana, ka nisikinany; 5ary rehefa vita izany, dia nampidina rano
tamin’ny tavy Izy ka nanomboka nanasa ny tongotry ny mpianatra sy namaoka azy
tamin’ny lamba famaohana izay nisikinany. 6Dia nankeo amin’i Simona
Petera Izy; fa hoy Petera taminy : Tompoko, Hianao va hanasa ny tongotro ?
7Jesosy namaly ka nanao taminy hoe : Izay ataoko dia tsy fantatrao
ankehitriny, fa ho fantatrao rahatrizay. 8Fa hoy Petera taminy :
Sanatria raha hanasa ny tongotro Hianao. Jesosy namaly azy hoe : Raha tsy
hosasako hianao, dia tsy manana anjara amiko. 9Dia hoy Simona Petera
taminy : Tompoko, tsy ny tongotro ihany ary, fa ny tànako sy ny lohako koa.
10Fa hoy Jesosy taminy : Izay efa nandro tsy mila hosasana, afa-tsy ny
tongotra ihany, fa efa madio avokoa; ary hianareo dia madio, nefa tsy hianareo
rehetra. 11Fa fantany ilay efa hamadika Azy; koa izany no nilazany
hoe : Tsy madio avokoa hianareo rehetra. 12Ary rehefa voasasany ny
tongony, dia nandray ny lambany Izy ka nipetraka indray, dia nanao taminy hoe :
Fantatrareo va izay nataoko taminareo ? 13Hianareo manao Ahy hoe
Mpampianatra sy Tompo; ary marina ny filazanareo, fa izany tokoa Aho. 14Koa
raha Izaho, Tompo sy Mpampianatra aza, no nanasa ny tongotrareo, hianareo kosa
mba tokony hifanasa tongotra. 15Fianarana no nomeko anareo, mba
hanaovanareo araka izay nataoko taminareo. 16Lazaiko aminareo marina
dia marina tokoa : Ny andevo tsy lehibe noho ny tompony, na ny iraka noho ny
maniraka azy. 17Raha fantatrareo izany, dia sambatra hianareo, raha
manao izany.
Ny fanasana ny
tongotra dia zavatra momba ny tena irery amintsika tsirairay ary ny seremonia
amin’ny fanasana ny tongotra dia zavatra fanao tsy fatao matetika. Kanefa,
taloha, izany dia anisan’ny fomba fatao amin’ny fiarahabana olona sy ny
fandraisana olona ao an-trano ary fomba fataon’ny sarangan’olona (ny mahantra,
ny mpanakarena, ny ambany, ny ambony…) rehetra eo amin’ny fiaraha-monina izany.
Ny olona tamin’izany fotoana izany dia na nitondra hana (kapa) na tsy nikapa
mihintsy; noho izany, ny tongotr’izy ireo dia lasa feno fotaka sy tena maloto.
Ao amin’ny
tranon’ireo mpanan-karena, dia misy mpanompo izay ambany toerana misahana izany
asa izany (manasa ny tongotry ny vahiny). Toy ny famafana ireo kiraro amin’ny
tapis famoran- tongotra (karipetra) eo am-baravarana na, tahaka ny fanaon’ireo
vazaha (Eropeanina) sasany any amin’ny fireneny izay manaisotra ny kirarony ary
mametraka izany eo am-baravarany izany.
Rehefa nandray
lamba famaohana Jesosy ary nanomboka nanasa ny tongotr’ireo mpianany, dia tena
lavitra ny fanantenan’izy ireo izany nataony izany. Ny mpampiatra azy ireo dia
teo nanasa ny tongon’izy ireo. Jesosy dia nanao izany mba ho ohatra fianarana
toetra izay tokony hananantsika. Toetra fanetren-tena izany.
Ireo mpianatra
dia nandany fotoana maro nanontany tena hoe inona ny anjaran’asa hataon’ny
tsirairay amin’izy ireo ao amin’ny Fanjakan’i Kristy, araka ny hitantsika mazava
voasoratra ao amin’ny Marka 10:35-45
Ary Jakoba sy
Jaona, zanak’i Zebedio, nanatona an’i Jesosy ka nanao taminy hoe : Mpampianatra
ô, tianay mba hataonao aminay izay angatahinay aminao. 36Ary hoy Izy
taminy : Inona moa no tianareo hataoko aminareo ? 37Dia hoy izy
mirahalahy taminy : Mba ekeo ny hipetrahanay, ny anankiray ho eo amin’ny
ankavananao, ary ny anankiray ho eo amin’ny ankavianao, any amin’ny voninahitrao.
38Fa hoy Jesosy taminy : Tsy fantatrareo izay angatahinareo; hianareo
va ny hisotro amin’ny kapoaka izay sotroiko, na ny hatao batisa amin’ny batisa
izay anaovana Ahy batisa ? 39Dia hoy izy mirahalahy taminy : Hainay
ihany. Ary hoy Jesosy taminy : Raha ny kapoaka izay sotroiko, dia hosotroinareo
ihany, ary ny batisa izay anaovana Ahy batisa dia hanaovana anareo ihany;
40fa ny hipetraka eo an-tànako ankavanana na eo an-tànako ankavia kosa,
dia tsy Ahy ny hanome izany, fa izay nanamboarana izany ho homena. 41Ary
nony nandre izany izy folo lahy dia tezitra noho ny nataon’i Jakoba sy Jaona izy.
42Fa Jesosy niantso azy hanatona Azy ka nanao taminy hoe :
Fantatrareo fa izay eken’ny jentilisa ho mpanapaka dia mampanompo azy, ary ny
lehibeny dia mifehy azy. 43Fa tsy mba toy izany aminareo; fa na iza
na iza no te-ho lehibe eo aminareo, dia ho mpanompo anareo izy. 44Ary
na iza na iza no te-ho ambony eo aminareo, dia ho mpanompon’izy rehetra. 45Fa
ny Zanak’olona tsy tonga mba hotompoina, fa mba hanompo ka hanolotra ny ainy ho
avotra hisolo ny maro.
Fisainana ny
Fanjakan’Andriamanitra feno fitsiriritam-boninahitra amim-pitiavan-tena no
nanjaka amin’ny sain’ireo mpianatra. Misy ohatra iray hafa maneho izany izay
voasoratra ao amin’ny Lioka 22:24-27.
Ary nisy koa
fifandirana tao aminy ny amin’izay anankiray aminy hatao lehibe. 25Ary
hoy Jesosy taminy : Ny mpanjakan’ny jentilisa mampanompo azy, ary izay manapaka
azy no atao hoe mpanao soa. 26Fa tsy mba toy izany hianareo; fa izay
lehibe aminareo dia aoka ho toy ny zandry; ary izay manapaka dia aoka ho toy ny
mpanompo. 27Fa iza moa no lehibe, izay mipetraka mihinana va, sa izay
manompo ? Tsy izay mipetraka mihinana va ? Fa Izaho dia eo aminareo toy izay
manompo.
Araka ny fomba
fanao sy fisainan’izy ireo amin’ny fireneny, ny fanompoana sy ny fanetren-tena
dia natao ho tsinontsinona – satria noheverina ho toetra manokana ho an’ny
andevo mahatoky izany. Ny fanetren-tena dia noheverina ho fahalemena. Ny
toeran’ny olona na mpanakarena na mahantra eo amin’ny fiaraha-monina dia maneho
ny fahefany mandidy sy mitarika ny olona sasany. Ny fahitan’ny mpianany an’i
Jesosy, izay mpampianatra azy ireo, manatanteraka ny asa ambany toy ny fanasana
ny tongotra dia nampiova tanteraka ny fomba sy toe-tsaina fanaon’izy ireo. Araka
ny nataon’i Jesosy, dia hitantsika fa ny
fanetren-tena sy ny fanompoana dia toetra tsy maintsy ananana amin’ny famonjena.
Filipiana 2:3-4
3tsy manao na inona na inona amin'ny fifampiandaniana, na
mandrani-tena foana fa amin'ny fanetren-tena dia aoka samy hanao ny namany ho
mihoatra noho ny tenany. 4Aza samy mihevitra ny azy ihany, fa samy ny
an'ny namany koa.
1Jaona 3:16 Izao
no ahafantarantsika ny fitiavana, satria Izy no nanolotra ny ainy hamonjy
antsika; ary isika kosa mba tokony hanolotra ny aintsika hamonjy ny rahalahy.
Hitantsika noho
izany fa tsy ny fanompoana sy ny fanetren-tena tena ihany izany, fa koa ny
fahazotoana hamoy ny aintsika ho an’ny rahalahintsika, tahaka ny nataon’i
Kristy. Ny nataon’i Kristy dia manambara mialoha an’izany, araka ny resaka
voatana an-tsoratra ao amin’ny Jaona 13:6-7.
Jaona 13:6-7
6Dia nankeo amin’i Simona Petera Izy; fa hoy Petera taminy : Tompoko,
Hianao va hanasa ny tongotro? 7Jesosy namaly ka nanao taminy hoe :
Izay ataoko dia tsy fantatrao ankehitriny, fa ho fantatrao rahatrizay.
Ny nataon’i
Kristy dia mazava tsara amintsika ankehitriny, fa tsy nazava tamin’ireo apostoly
tamin’izany fotoana izany. Saintsaino lalina ny ohatra ambara amin’ny famakiana
ny andininy vitsivitsy ao amin’ny Jaona 12:1-8.
Jaona 12:1-8
1Ary rehefa henemana no sisa tsy tonga ny Paska, Jesosy dia tonga tao
Betania, izay nitoeran’i Lazarosy, ilay natsangany tamin’ny maty. 2Dia
nanao fanasana ho an’i Jesosy tao izy; ary Marta no nanompo; fa Lazarosy no
anankiray tamin’izay niara-nipetraka nihinana taminy. 3Ary Maria,
rehefa naka menaka manitra nisy narda sady tsara no sarobidy, lanjan’iray
livatra, dia nanosotra ny tongotr’i Jesosy sy namaoka ny tongony tamin’ny
volondohany; ary feno ny hanitry ny menaka ny trano. 4Ary hoy Jodasy
Iskariota, anankiray tamin’ny mpianany, ilay efa hamadika Azy : 5Nahoana
io menaka io no tsy hamidy denaria telon-jato ka nomena ny malahelo ? 6Ary
izy no nilaza izany, tsy noho ny fiahiany ny malahelo, fa satria mpangalatra izy
sady nitondra ny kitapo ka naka izay tao anatiny. 7Dia hoy Jesosy :
Avelao izy, mba hotehiriziny ho amin’ny andro hanamboarany Ahy halevina io.
8Fa ny malahelo dia ety aminareo mandrakariva; fa Izaho tsy mba ho ety
aminareo mandrakariva.
Maria nanosotra
ny tongotry Jesosy tamin’ny menaka tena sarobidy nandaniana vola be izay
fampiasana amin’ny fanamboaram-paty tsy ho lo ho amin’ny fandevenana. Jodasy
Iskariota dia nitaraina noho ny fatiantoka vokatr’izany, satria ny vidin’ilay
menaka dia mitovy lanja amin’ny vola ikaramàna olona mandritry ny iray taona
tamin’izany. Io dia ohatra amin’ny fanavotana antsika sy amin’ny fitandremana
isan-taona ny fombam-pivavahana fihinanana ny mofo sy ny divay. Araka izay
novakintsika, dia azo lazaina marina fa ireo apostoly dia tsy te hanàtrika ny
fahatanterahan’ny faminaniana hoe ny tompo mamin’izy ireo dia tsy maintsy ho
faty afaka kelikely.
Saintsaino
lalina ny andininy vitsivitsy ao amin’ny Jaona 13:4,12. Ireo natao rehetra sy ny
resaka dia voatana an-tsoratra daholo.
Jaona 13:4 dia
nitsangana niala teo am-pihinanana Izy ka nametraka ny lambany ary naka lamba
famaohana, ka nisikinany;
Jaona dia
azon-tsindrimandry avy amin’Andriamanitra tamin’ny nampiasany ny teny grika
tithenai, izay teny midika hoe
mametraka zavatra anilany (Teny frantsay : mettre de côté), raha nitana an-tsoratra
io zava-niseho io izy. Ao amin’ny toko faha 10, 11, 15, 17 ary 18, io teny io
dia nampiasaina koa amin’ny fitahirizana an-tsoratra ny fanambaran’i Kristy ny
amin’ny fanomezany ny ainy ho an’ireo ondriny.
Jaona 13:12
12Ary rehefa voasasany ny tongony, dia nandray ny lambany Izy ka nipetraka
indray, dia nanao taminy hoe : Fantatrareo va izay nataoko taminareo ?
Jaona nampiasa
ny verba (teny) grika lambenei (izay
midika hoe maka indray) mba hilazana
fa nitafy ny akanjony indray i Kristy avy eo.
Ao amin’ny toko
faha 10, 17 sy 18, lambenei dia
nampiasana koa hanehoana ny fahefan’i Kristy haka ny fiainany indray avy eo.
Kristy dia naneho mialoha ny sorona izay hataony sy ny fitsanganany amin’ny maty.
Ny resaka
nifanaovan’i Jesosy sy Petera dia voatana an-tsoratra ao amin’ny andinin’ny 6-10
(Jaona 13). Petera dia tafintohina noho ny tompony hanasa ny tongony ary niteny
hoe
"Sanatria raha hanasa ny tongotro Hianao". Tsy rariny amin’i Petera ny hoe ny tompony no
hanasa ny tongon’izy mpianatra.
Jesosy namaly
azy hoe :
"Raha tsy hosasako hianao, dia tsy manana anjara
amiko" (Jaona 13).
Raha mandray
anjara amin’ny ohatra nomena amin’ny fanasana ny tongotra isika, dia manavao ny
fandraisantsika anjara amin’ny fitsanganana amin’ny maty, amin’ny asa fanompoana
atao (ministera) ary amin’ny lovan’i Kristy.
Ny valin-tenin’i
Petera : "Tompoko, tsy ny tongotro ihany ary, fa ny tànako sy ny lohako koa".
Ny valin-tenin’i
Jesosy "Izay efa nandro tsy mila hosasana, afa-tsy ny tongotra ihany, fa efa
madio avokoa; ary hianareo dia madio, nefa tsy hianareo rehetra". Satria
fantatr’i Jesosy fa Jodasy hamadika azy.
Kristy nilaza fa
aorian’ny fanadiovana ny fahotantsika amin’ny ranon’ny batisa, ireo ota natao
talohan’ny nibebahana dia voavela avokoa, ary tsy mila atao batisa hafa koa
isika isaky ny manota. Fa ny fahotana izay ataontsika ary ny tsy maintsy
ilantsika ny ho diovina matetika no naseho amin’ny simboly (ohatra) nomena
amin’ny tongon-tsika maloto – voaloto avy tamin’ny fiviliantsika amin’ny
lalam-potaka mandritra ny dia izay ataontsika amim-piniavana handeha amin’ny
lalan’Andriamanitra. Na dia mandroso aza ny dian-tsika, dia misy ihany ny
fahatafitohinana ary noho izany mila famelan-keloka isika.
Ny fandraisana
anjara amin’ny fanasana ny tongotra, isan-taona, dia manavao antsika sy
manamasina antsika indray amin’ny fibebahana fiovàna izay nataontsika ary
amin’ny fahadiovana izay nomena antsika tamin’ny batisa.
Ho famaranana,
hitantsika mazava tsara fa ny fanasana ny tongotra dia manomana antsika amin’ny
fandraisana ny mofo sy ny divay. Mampatsiahy antsika toetra mendrika, toetra
feno fanetren-tena ary toetra vonona mibebaka (fibebahana izay mihalalindalina
kokoa isan-taona) izay tokony hananantsika rehefa manatona an’Andriamanitra
isika; fa tsy ho tahaka ireo Korintiana. Tokony ho sainintsika ny hoe iza moa
isika, avy aiza isika ary aiza no halehantsika. Ny famindrapon’Andriamanitra
amintsika sy ny fitiavan’Andriamanitra antsika dia hanomana toetra mendrika
handraisana ireo ohatra na simbolin’ny mofo sy ny divay.
q