Christian Churches of God
No. 061
Galit
(Edition
2 19940923-19980523)
Ang araling ito ay tungkol sa mga uri ng galit na binanggit sa Bibliya at
kung paano tayo dapat tumugon at gumamit ng galit sa ating buhay bilang mga
Cristiano.
Christian Churches of God
E-mail:
secretary@ccg.org
(Copyright
©
1994 revised 1998
Storm Cox)
(Tr. 2024)
This paper may be freely copied and distributed
provided it is copied in total with no alterations or deletions. The
publisher’s name and address and the copyright notice must be included.
No charge may be levied on recipients of distributed copies.
Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews
without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web
page:
http://logon.org and
http://ccg.org
Galit
Ang salitang galit sa Bibliya ay harah
na nangangahulugang “nagalit o magalit”. Samakatuwid ito’y isang pandiwa.
Ang salitang ito ay lumitaw sa Bibliya ng 92 beses. Ayon sa Vines Expository
Dictionary;
Sa
pangunahing ugat nito, ang salita ay tumutukoy sa paglalagablab ng galit:
tulad sa Jonas 4:1. Sa nagpapasimulang ugat nito, ang
harah ay nangangahulugang "nag-iinit sa paggawa" o "may sigasig sa
paggawa" (Neh 3:20)..
Ang galit ay isang agresibong salita; gayunpaman, ang kahulugan ng salita ay
may kasamang sigasig para sa paggawa, kaya't ito ay isang pagganyak. Ang
galit ang nag-uudyok sa atin, at ang dalawang emosyon na higit na
nagpapakilos sa atin kaysa sa iba pa ay ang takot at galit. Ang mga ito ang
tumutulak sa atin na kumilos. Mapaparalisa tayo ng takot, ngunit galit ang
maaaring maglabas sa atin mula sa pagkaparalisa. Kung titingnan natin
ang galit sa positibong aspeto, kapag may panahon para magalit, kung gayon
maaari nating makita na ito ay nakapagbibigay sa atin ng sigasig para sa
paggawa.
Ang pangngalan para sa galit ay haron
o naglalagablab na galit. Ang
salitang ito ay lumitaw ng 41 beses sa Bibliya at sumasaklaw sa bawat
panahon. Ang salita ay tumutukoy lamang sa banal na galit o galit mula sa
Diyos, na nagbubunga ng ilang katanungan.
Kung mali ang magalit,
nagkasala ba sina Cristo at ang Diyos nang sila ay magalit? Hindi!
Maliwanag, na may dalawang uri ng galit, at ang isa na kailangan nating
maunawaan at gamitin ay ang tamang galit, at kailangan nating alisin ang
maling galit mula sa ating pag-iisip.
Genesis 4:1-3
At nakilala ng lalaki si Eva na kanyang asawa, at siya'y naglihi at
ipinanganak si Cain, at sinabi, “Nagkaanak ako ng lalaki sa tulong ng
Panginoon.” 2Kasunod nito ay ipinanganak niya ang kanyang kapatid
na si Abel.
Si
Abel ay tagapag-alaga ng mga tupa at si Cain ay magbubungkal ng lupa. 3Sa
paglipas ng panahon ay nagdala si Cain ng isang handog sa Panginoon mula sa
mga bunga ng lupa. (AB01)
Tingnan natin ang kwento ni Cain at Abel. Ito ang unang pagpapahayag ng
isang kaisipan tungo sa pagkilos. Dito natin makikita ang unang tunay na
pagpapakita ng kapalaluan sa isang tao. Hindi nagustuhan ni Cain ang
pagtanggi, at iyon ang nangyari. Ang kanyang ugali at espiritu ay hindi
tama, at tinanggihan ng Diyos ang kanyang handog. Nagdudulot ito ng maraming
katanungan kung bakit pinayagan na mabuo kay Cain ang pag-uugali sa ganitong
paraan, at kung ano ang mga puwersang gumagalaw sa kanyang buhay noong
panahong iyon. Kung isasaalang-alang natin ang mga ginawa ni Cain pagkatapos
niyang patayin si Abel, ito ay nagbibigay ng maraming katanungan kung bakit
niya ginawa iyon? Ano ang kanyang ginagawa na nagbigay-daan upang mabuo niya
ang ugaling kanyang nabuo?
Genesis 4:6-7 Sinabi
ng Panginoon kay Cain, “Bakit ka nagalit at bakit nagngitngit ang iyong
mukha? 7Kung ikaw ay gumawa ng mabuti, hindi ka ba tatanggapin?
At kung hindi ka gumawa ng mabuti, ang kasalanan ang nag-aabang sa pintuan.
Ikaw ang nais nito, subalit kailangang madaig mo ito!”
Binabalaan ng Diyos si Cain. Nakikita Niya ang galit, at sinasabi Niya,
“daigin mo ito, o makakaranas ka ng paghatol mula sa akin”.
Ikaw ang nais nito, subalit kailangang
madaig mo ito!. Nagsisimula nang magkasala si Cain at mag-isip sa
paraang makasalanan, at binabalaan siya ng Diyos na talunin ito.
Genesis 4:8
Sinabihan ni Cain ang kanyang kapatid na si Abel, at nangyari nang sila'y
nasa parang, tumindig si Cain laban kay Abel na kanyang kapatid, at ito'y
kanyang pinatay.
Nakikita natin ang lohikal na paglawak mula sa emosyon ng galit patungo sa
pagpatay. Iyan ang galit. Ito ay pagpatay, at sa tuwing tayo'y nagagalit sa
ating kapwa, tayo'y gumagawa ng pagpatay sa ating isipan. Ang galit ang
binhi ng pagpatay, kaya't sa tuwing tayo'y nagagalit, kailangan nating
isipin na ang lohikal na paglawak ng emosyon na ito ay pagpatay.
Genesis 4:9
At
sinabi ng Panginoon kay Cain, “Nasaan si Abel na iyong kapatid?” At sinabi
niya, “Aywan ko! Ako ba'y tagapagbantay ng aking kapatid?”
Siya ay nagsabi ng kasinungalingan upang pagtakpan ang kanyang sarili,
kaya't nakikita natin na isa sa kauna-unahang pagkilos ng galit ay nagdala
sa kanya sa paglabag sa dalawang utos sa loob ng maikling panahon.
Gen 4:10-14:
Sinabi niya, “Ano ang ginawa mo? Ang tinig ng dugo ng iyong kapatid
ay dumadaing sa akin mula sa lupa. 11Ngayo'y sinumpa ka mula sa
lupa. Ibinuka ng lupa ang bibig nito upang tanggapin ang dugo ng iyong
kapatid mula sa iyong kamay. 12Kapag binungkal mo ang lupa, ito
ay di na muling magbibigay sa iyo ng kanyang lakas. Ikaw ay magiging palaboy
at pagala-gala sa lupa.” 13At sinabi ni Cain sa Panginoon, “Ang
parusa sa akin ay higit kaysa makakaya ko. 14Ako ngayo'y
itinataboy mo mula sa ibabaw ng lupa, at ako'y maikukubli sa iyong mukha.
Ako'y magiging palaboy at pagala-gala, sinumang makakita sa akin ay
papatayin ako.” (AB01)
May ilang konsepto sa mga siping ito na nagbubunga ng mga katanungang
kailangan nating isaalang-alang. Patay na si Abel at tanging sina Adan, Eva,
at Cain na lamang ang buhay, ngunit nag-aalala si Cain na may mga taong
gustong pumatay sa kanya. Samakatuwid humaharap tayo sa mga tao na iba pa sa
tatlo na nasa mundo. Bakit gusto nilang patayin si Cain? Bakit kailangang
lagyan ng Diyos ng tanda si Cain, upang hindi siya patayin ng mga tao?
Maliwanag na humaharap siya sa ilang mga sobrang galit na tao, at ang
pananaw ay ang mga taong iyon ay nagkaroon ng ugnayan kay Cain bago ang
pagkamatay ni Abel (cf. ang araling
Ang Nefilim (No. 154)).
Sino ang nagturo kay Cain kung paano pumatay? Sino ang nagturo sa kanya kung
paano magalit?
Ang kwento nina Cain, Abel, at Adan ay kwento, sa termino ng tao, ng
paghihimagsik ng mga Hukbo. Ang dalawang anak ng Diyos ay kinakatawan ng
dalawang anak ni Adan. Si Abel ang kumakatawan kay Cristo. Si Cain ang
katumbas ni Satanas - isang mapaghimagsik na may parehong kapalaluan at
parehong may pagtanggi sa Espiritu ng Diyos na nagdala kay Satanas sa
paggawa ng isang kilos ng paghihimagsik. Kaya siya ay ibinagsak sa lupa.
Nakikita natin na ang galit na inilarawan ay isang simpleng proseso ng
paglayo mula sa Kautusan ng Diyos, at mula sa espiritu ng maayos na isipan
na ibinibigay ng Diyos sa atin.
Ang unang gumawa ng iyon ay si Satanas sa kanyang
paghihimagsik. Malinaw na ipinakita ng Diyos na ang konsepto ay maaaring
mailabas sa lahat ng aspeto ng ating buhay, at kailangan nating bunutin ang
binhi ng mga negatibong proseso ng pag-iisip kapag sila ay lumitaw sa atin.
Si Cain ay nainggit, makasarili at mapagmalaki, at hindi niya matanggap ang
pagpuna mula sa Diyos. Ang kapalaluan ang pinakamalaking sanhi ng galit. Ang
isang mapagmalaking tao ay madaling magalit sa kahit na sinuman, dahil
mayroon siyang napakataas na pagtingin sa kanyang katayuan, at kapag iyon ay
nabangga natin, siya ay magagalit. Hindi niya gustong pinupuna.
Exodo 10:1-11 Pagkatapos ay
sinabi ng Panginoon kay Moises, “Puntahan mo ang Faraon, sapagkat aking
pinatigas ang puso niya at ng kanyang mga lingkod, upang aking maipakita
itong aking mga tanda sa gitna nila, 2at upang iyong maisalaysay
sa mga pandinig ng iyong anak, at sa anak ng iyong anak, kung anong mga
bagay ang ginawa ko sa Ehipto, at ang aking mga tandang ginawa sa gitna
nila, upang inyong malaman na ako ang Panginoon.” 3Kaya't
pinuntahan nina Moises at Aaron ang Faraon at sinabi sa kanya, “Ganito ang
sabi ng Panginoon, ang Diyos ng mga Hebreo, ‘Hanggang kailan ka tatangging
magpakumbaba sa harap ko?
Payagan mo nang umalis ang aking bayan, upang sila'y makasamba sa akin.
4Sapagkat kung tatanggihan mong paalisin ang aking bayan, bukas ay
magdadala ako ng mga balang sa iyong lupain. 5Kanilang tatakpan
ang ibabaw ng lupain, kaya't walang makakakita ng lupa. Kanilang kakainin
ang naiwan sa inyo pagkaraan ng yelong ulan at kanilang kakainin ang bawat
punungkahoy mo sa parang. 6Ang inyong mga bahay ay mapupuno, ang
mga bahay ng lahat mong lingkod, at ang mga bahay ng mga Ehipcio, na hindi
nakita ng inyong mga magulang ni ng inyong mga ninuno, mula nang araw na
sila'y mapasa daigdig hanggang sa araw na ito.’” At siya'y tumalikod at
nilisan ang Faraon. 7Sinabi ng mga lingkod ng Faraon sa kanya,
“Hanggang kailan magiging isang bitag sa atin ang taong ito? Hayaan mo nang
umalis ang mga taong iyan upang sila'y makapaglingkod sa Panginoon nilang
Diyos; hindi mo pa ba nauunawaan na ang Ehipto ay wasak na?” 8Kaya't
sina Moises at Aaron ay pinabalik sa Faraon at kanyang sinabi sa kanila,
“Humayo kayo, maglingkod kayo sa Panginoon ninyong Diyos; subalit sinu-sino
ang aalis?” 9Sinabi ni Moises, “Kami ay aalis kasama ang aming
mga bata at matatanda, kasama ang aming mga anak na lalaki at babae, mga
kawan at mga baka, sapagkat kami ay kailangang magdiwang ng isang pista sa
Panginoon.” 10Kanyang sinabi sa kanila, “Sumainyo nawa ang
Panginoon, kung kayo'y aking papayagan, at ang inyong maliliit na umalis!
Tingnan ninyo, mayroon kayong masamang binabalak. 11Hindi, hindi
kailanman! Maaaring umalis ang inyong mga kalalakihan at sumamba sa
Panginoon, sapagkat iyan ang inyong hinihingi.” At sila'y ipinagtabuyan mula
sa harap ng Faraon. (AB01)
Si Faraon bilang isang mapagmalaking tao ay nagalit kay Moises.
Exodo 10:12-16
Pagkatapos, sinabi ng Panginoon kay Moises, “Iunat mo ang iyong kamay sa
lupain ng Ehipto, upang dumating dito ang mga balang at kainin ang lahat ng
halaman sa lupain, maging ang lahat ng iniwan ng yelong ulan.” 13Kaya't
iniunat ni Moises ang kanyang tungkod sa lupain ng Ehipto, at ang Panginoon
ay nagpahihip ng hanging amihan sa lupain ng buong araw na iyon at ng buong
gabi; at nang mag-umaga ay dinala ng hanging amihan ang mga balang. 14Ang
mga balang ay lumapag sa buong lupain ng Ehipto at dumagsa sa lahat ng
hangganan ng Ehipto; totoong napakakapal ng mga balang na hindi nangyari
noon at hindi na mangyayari pa. 15Sapagkat tinakpan ng mga iyon
ang ibabaw ng buong lupain, kaya't ang lupain ay nagdilim. Kinain nila ang
lahat ng halaman sa lupain at ang lahat na bunga ng mga punungkahoy na
iniwan ng yelong ulan at walang natirang anumang sariwang bagay, maging sa
punungkahoy o sa halaman sa parang, sa buong lupain ng Ehipto. 16Pagkatapos
ay nagmamadaling ipinatawag ng Faraon sina Moises at Aaron at kanyang
sinabi, “Ako'y nagkasala laban sa Panginoon ninyong Diyos at laban sa inyo.
(AB01)
Nakikita natin ang pansamantalang pagsisisi ngunit ang mga aral ay hindi
natutunan.
Exodus 10:17-26
Ipatawad mo ang aking kasalanan, ngayon na lamang at hilingin ninyo
sa Panginoon ninyong Diyos, ilayo man lamang sa akin ang nakakamatay na
bagay na ito.” 18Kaya't iniwan niya ang Faraon at nakiusap sa
Panginoon. 19Pinabalik ng Panginoon ang isang napakalakas na
hanging habagat na siyang tumangay sa mga balang, at itinaboy ang mga ito sa
Dagat na Pula; walang natira kahit isang balang sa buong nasasakupan ng
Ehipto. 20Subalit pinatigas ng Panginoon ang puso ni Faraon at
hindi niya pinayagang umalis ang mga anak ni Israel. 21Sinabi ng
Panginoon kay Moises, “Iunat mo ang iyong kamay paharap sa langit, upang
magdilim sa lupain ng Ehipto ng isang kadilimang mararamdaman.” 22Kaya't
iniunat ni Moises ang kanyang kamay paharap sa langit, at nagkaroon ng
makapal na kadiliman sa buong lupain ng Ehipto ng tatlong araw. 23Sila'y
hindi magkakitaan, at walang tumindig na sinuman sa kinaroroonan niya sa
loob ng tatlong araw; ngunit lahat ng mga anak ni Israel ay may liwanag sa
kanilang tirahan. 24Ipinatawag ng Faraon si Moises at sinabi,
“Humayo kayo, maglingkod kayo sa Panginoon; iwan lamang ninyo ang inyong mga
kawan at ang inyong mga baka. Isama na rin ninyo ang inyong mga anak.”
25Ngunit sinabi ni Moises, “Dapat ding magbigay ka sa aming kamay ng
mga alay at mga handog na sinusunog upang aming maihandog sa Panginoon
naming Diyos. 26Ang aming hayop ay isasama rin namin; wala kahit
isang paa na maiiwan, sapagkat kailangang pumili kami ng ilan sa mga iyon
para sa pagsamba sa Panginoon naming Diyos. Hindi namin nalalaman kung ano
ang aming gagamitin sa pagsamba sa Panginoon, hanggang sa kami ay dumating
doon.” (AB01)
Ang mga Israelita ang pinili ng Diyos at samakatuwid ay kailangan sumama kay
Moises. Hindi nagkaroon ng usapan at lalo lamang nito maaatake ang
kapalaluan ni Faraon. Ang kanyang huling napagpasyahan ay pumunta at
atakihin at patayin ang lahat ng mga Israelita na nasa Dagat na Mapula.
Kaya't nakikita natin na sa paggawa ng kalooban ng Diyos, inaatake natin ang
mga laban sa atin. Ginagawa rin natin ang parehong bagay sa mga pangkat na
may hawak ng kapangyarihan sa ating mundo, sa ating mga sistemang
pampulitika, at sa ating mga sistemang pang-iglesia. Napapagalit natin ang
mga taong iyon, at kapag sinabi ni Cristo na
mapapalad ang mga inuusig, ito ay
dahil inaatake natin ang mismong istraktura ng mga sistema ng mundo sa
pamamagitan ng pagtindig para sa kung ano ang ating ginagawa.
Mga Bilang 22:21-30
Kinaumagahan, si Balaam ay bumangon at inihanda ang kanyang asno, at
sumama sa mga pinuno ng Moab. 22Ngunit ang galit ng Diyos ay
nag-aalab sapagkat siya'y pumunta. Ang anghel ng Panginoon ay tumayo sa daan
bilang kalaban niya. Siya noon ay nakasakay sa kanyang asno at ang kanyang
dalawang alipin ay kasama niya. 23Nakita ng asno ang anghel ng
Panginoon na nakatayo sa daan, hawak ang kanyang tabak at ang asno ay lumiko
sa daan, at nagtungo sa parang. Pinalo ni Balaam ang asno upang ibalik siya
sa daan. 24Nang magkagayo'y tumayo ang anghel ng Panginoon sa
isang makipot na daan sa pagitan ng mga ubasan na may bakod sa magkabilang
panig. 25Nakita ng asno ang anghel ng Panginoon at siya'y
itinulak sa bakod at naipit ang paa ni Balaam sa bakod at kanyang pinalo uli
ang asno. 26Pagkatapos, ang anghel ng Panginoon ay nagpauna uli
at tumayo sa isang makipot na dako na walang daang lilikuan maging sa kanan
o sa kaliwa. 27Nang makita ng asno ang anghel ng Panginoon, ito
ay lumugmok sa ilalim ni Balaam. Ang galit ni Balaam ay nag-alab at kanyang
pinalo ng tungkod ang asno. 28Ibinuka ng Panginoon ang bibig ng
asno at ito'y nagsabi kay Balaam, “Ano ang ginawa ko sa iyo upang ako'y
paluin mo nang tatlong ulit?” 29Sinabi ni Balaam sa asno,
“Sapagkat pinaglaruan mo ako. Kung mayroon lamang akong tabak sa aking
kamay, sana'y pinatay na kita ngayon.” 30At sinabi ng asno kay
Balaam, “Di ba ako'y iyong asno na iyong sinakyan sa buong buhay mo hanggang
sa araw na ito? Gumawa na ba ako kailanman ng ganito sa iyo?” At kanyang
sinabi, “Hindi.” (AB01)
Muli nating nakita ang galit nung ang kanyang kapalaluan ay nasaktan.
Nililibak siya ng asno at siya ay pinayagang subukin. Sinubok siya sa
ganoong paraan at ang kanyang unang reaksyon ay magalit. Pangalawa, ay ang
pumatay. Nakikita natin ang proseso at mapaminsalang kalikasan ng galit.
Mateo 2:13-15
Nang makaalis na sila, ang isang anghel ng Panginoon ay nagpakita kay
Jose sa panaginip, na nagsasabi, “Bumangon ka at dalhin mo ang sanggol at
ang kanyang ina, at tumakas kayo patungo sa Ehipto. Manatili kayo roon
hanggang sabihin ko sa iyo, sapagkat hahanapin ni Herodes ang sanggol upang
siya ay patayin.” 14Kaya't siya ay bumangon at dinala ang sanggol
at ang ina nito nang gabing iyon, at pumunta sila sa Ehipto. 15Nanatili
sila roon hanggang sa pagkamatay ni Herodes. Ito ay upang matupad ang sinabi
ng Panginoon sa pamamagitan ng propeta: “Mula sa Ehipto ay tinawag ko ang
aking anak.”
(AB01)
Nang malaman ni Herodes na siya’y dinaya ng mga Pantas siya ay galit na
galit. Nagbigay siya ng utos na patayin ang lahat ng mga batang lalaki sa
Bethlehem at sa mga paligid nito na may edad na dalawang taon at pababa,
alinsunod sa oras na kanyang nalaman mula sa mga Pantas.
Nakita natin na ang kanyang kapalaluan ay muling naatake, at ang kanyang
unang pakiramdam batay sa galit ay pumatay. Na umabot siya sa puntong ang
lahat ng batang nasa dalawang taong gulang pababa ay papatayin. Kapag
inaatake natin ang kapalaluan ng mga lalaki sila ay nagiging galit at sa
huli ay papatay. Ang galit ay pareho lamang sa konsepto ng pagpatay; ito ay
pagpatay; malinaw at simple. Nakita na natin ngayon ito sa tatlong
halimbawa.
Ang kapalaluan na sinamahan
ng kapangyarihan, ay isang mas mapanganib na suliranin.
Daniel 3:10-15 Ikaw,
O hari, ay gumawa ng utos na bawat taong makarinig sa tunog ng tambuli,
plauta, alpa, sambuko, salterio, tambol, at ng iba pang mga panugtog, ay
magpapatirapa at sasamba sa rebultong ginto. 11At sinumang hindi
magpatirapa at sumamba ay ihahagis sa gitna ng hurno ng nagniningas na apoy.
12May ilang mga Judio na iyong itinalaga sa pamamahala sa
lalawigan ng Babilonia na sina Shadrac, Meshac, at Abednego. O hari, ang mga
lalaking ito ay hindi nakinig sa iyo. Sila'y hindi naglilingkod sa iyong mga
diyos, ni nagsisisamba man sa rebultong ginto na iyong itinayo.” 13Kaya't
sa poot at galit ay ipinag-utos ni Nebukadnezar na dalhin sa kanya sina
Shadrac, Meshac, at Abednego. Dinala nga nila ang mga lalaking ito sa
harapan ng hari. 14Sumagot si Nebukadnezar at sinabi sa kanila,
“O Shadrac, Meshac, at Abednego, totoo ba na kayo'y hindi naglilingkod sa
aking diyos, ni nagsisisamba man sa rebultong ginto na aking itinayo?
15Mabuti kung kayo'y handa ngayon na magpatirapa at sumamba sa
rebultong ginawa ko sa sandaling inyong marinig ang tunog ng tambuli,
plauta, alpa, sambuko, salterio, tambol, at ng iba pang mga panugtog. Ngunit
kapag kayo'y hindi sasamba, kayo'y kaagad na ihahagis sa gitna ng hurno ng
nagniningas na apoy; at sinong diyos ang magliligtas sa inyo sa aking mga
kamay?” (AB01)
Mayroon tayong isang monarko na nagtatag ng isang sistema na salungat sa
sistema ng Diyos, at ang tatlong lalaki ng Diyos ay tumindig laban dito at
tumangging yumuko sa ibang mga diyos na ito. Nakikita natin ang isang tao na
may dakilang kapangyarihan, isang taong may malaking kahambugan, na ang
kanyang awtoridad ay naatake, ngunit hindi sa pisikal o pasalitang paraan,
kundi sa pamamagitan lamang ng isang simpleng pagtindig sa pagtangging
sumang-ayon dito. Ang buong istraktura niya ay hinamak, at ang paghamak sa
istrakturang iyon ay paghamak sa pamumuno ni Nabucodonosor. Muling lumabas
ang galit at sa gayon ang banta ng pagpatay.
Ito ay mga biblikal na halimbawa ng galit ng tao. May galit din sa
kasalukuyan, at nakikita natin ang parehong uri ng bagay sa palakasan. Ang
mga palakasan na may pagdikit ay isang halimbawa ng konseptong ito. Nakikita
natin ang mga labanan sa football, basketball, American baseball, na
ginagawang isang panooran, at ang mga tao ay pumupunta para panoorin ang mga
labanan. Ang mga lalaking ito ay itinatanghal bilang mga modelo para sa mga
bata. Kapag mas galit, mas malakas, at mas marahas na tao tayo sa larangan
ng palakasan, mas maraming paggalang ang meron tayo. Nakikita natin na
iniiba ni Satanas ang mga bagay sa mundong ito. Ang ating mga bayani ay ang
mga Arnold Swartzeneggers ng mundo, na nagpasikat at nagpaganda ng galit
upang gawin itong isang bagay na tila kahanga-hanga, kapana-panabik, at
dakila. Ito ay nakakaapekto sa ating lahat, at lumalabas ito sa ating mga
patalastas, ating mga moda, at ating palipunang pampaganda, kasama ang
street gangs at home boys, lahat ng iba't ibang bagay na nagsisimulang mabuo
at lumikha ng malaking kapangyarihan sa mga kalye sa mundo ngayon.
May isang sikat na Australyanong manlalaro ng football ang naaresto dahil sa
pagbebenta ng mga sandatang pang militar. Ang taong ito ay isang kilalang
manlalaro, at ang mga batang lumalaki sa kanlurang karatig-pook ng Sydney ay
nakita ang lalaking ito na talagang nagsabi sa kanila na nahuli siya, ngunit
parang ayos lang na magbenta ng mga machine gun ng militar, at ipinagbibili
niya ang mga machine gun sa mga bata sa mga kalye ng Sydney. Hindi natin
alam kung paano ito haharapin ng Diyos, ngunit ang mga taong ito ay
pinapasikat, at ang kanilang karahasan ay pinapasikat sa telebisyon. Ang mga
taong ito ay hindi kailanman tinatanong, at ang ating mga pinuno ay hindi
dinadala ang mga taong ito para managot sa kanilang mga pasya.
Ang isa pang anyo ng galit na nakita natin ay ang personal na pag-atake.
Nakita natin ito nang magpasya tayong hindi sumang-ayon sa mga pagbabago ng
doktrina sa mga simbahang kinabibilangan natin. Nanindigan tayo at lahat
tayo ay nakaranas ng personal na pag-atake dahil doon. Ito ay galit na
nararamdaman ng iba, dahil kung tayo ay tama, sila ay mali. Nagdudulot iyon
sa kanila ng galit dahil kakailanganin nilang baguhin ang kanilang paraan ng
pag-iisip at mga ginagawa.
Kung tayo ay nasa isang kalagayan sa paaralan at gagawa tayo ng isang bagay
na naiiba sa lahat ng pangkat, makakakuha tayo ng pansin dahil sa katayuan
na iyon. Ang ating ginagawa ay pagpapawala ng kanilang katayuan. Aatakihin
nila tayo kahit ano pa ang sabihin natin, o ano man ang iniisip natin. Ang
Lucas 4 ay isang magandang halimbawa:
Lucas 4:14-30
Bumalik si Jesus sa Galilea na nasa kapangyarihan ng Espiritu at
kumalat ang balita tungkol sa kanya sa palibot ng buong lupain. 15Nagturo
siya sa kanilang mga sinagoga at pinuri ng lahat. 16Dumating siya
sa Nazaret na kanyang nilakhan. Siya'y pumasok sa sinagoga nang araw ng
Sabbath, tulad ng kanyang nakaugalian at tumindig siya upang bumasa, 17at
ibinigay sa kanya ang aklat ni propeta Isaias. Binuksan niya ang aklat, at
natagpuan ang dako na kung saan ay nasusulat: 18“Ang Espiritu ng
Panginoon ay nasa akin, sapagkat ako'y hinirang niya upang ipangaral ang
magandang balita sa mga dukha. Ako'y sinugo niya upang ipahayag ang paglaya
sa mga bihag, at ang muling pagkakaroon ng paningin sa mga bulag, upang
palayain ang mga naaapi, 19upang ipahayag ang taon ng biyaya mula
sa Panginoon.” 20Isinara niya ang aklat, isinauli ito sa
tagapaglingkod at naupo. At ang mga mata ng lahat ng nasa sinagoga ay
nakatutok sa kanya. 21At siya'y nagsimulang magsabi sa kanila,
“Ngayo'y naganap ang kasulatang ito sa inyong pandinig.” 22Lahat
ay nagsalita ng mabuti tungkol sa kanya at namangha sa mga mapagpalang
salita na lumabas sa kanyang bibig. At sinabi nila, “Hindi ba ito ay anak ni
Jose?” 23Sinabi niya sa kanila, “Tiyak na sasabihin ninyo sa akin
ang kawikaang ito, ‘Manggagamot, pagalingin mo ang iyong sarili.’ Ang
anumang aming narinig na ginawa mo sa Capernaum ay gawin mo rin sa iyong
lupain.” 24Sinabi niya, “Sinasabi ko sa inyo ang katotohanan,
walang propetang tinatanggap sa kanyang sariling bayan. 25Ngunit
ang totoo, maraming babaing balo sa Israel noong panahon ni Elias, nang
sarhan ang langit sa loob ng tatlong taon at anim na buwan at nagkaroon ng
malubhang taggutom sa buong lupain. 26Ngunit si Elias ay hindi
sinugo sa kaninuman sa kanila, kundi sa isang babaing balo sa Zarefta, sa
lupain ng Sidon. 27Maraming ketongin sa Israel nang panahon ni
propeta Eliseo, at walang sinumang nilinis sa kanila, maliban kay Naaman na
taga-Siria.” 28Nang marinig nila ang mga bagay na ito, napuno ng
galit ang lahat ng nasa sinagoga. 29Sila'y tumindig,
ipinagtabuyan siya sa labas ng bayan at dinala siya hanggang sa taluktok ng
burol na kinatatayuan ng kanilang bayan, upang siya'y ihulog nila nang
patiwarik. 30Ngunit dumaan siya sa gitna nila at siya'y umalis.
(AB01)
Gusto nilang patayin si Cristo, ang Anak ng Diyos, ngunit siyempre hindi
nila magawa. Ang tanging ginawa ni Cristo ay magsalita ng katotohanan at
kinapootan siya dahil doon. Ito ay isang personal na pag-atake. Kapag ang
isa ay nagsalita ng katotohanan sa gayon ang isa ay kapopootan dahil dito.
Ang galit na naninirahan sa mga taong ito ay isang bagay na kakaharapin
nating lahat. Kung paano natin ito madadaig, at hindi hayaan ang ating mga
sarili na mahila sa parehong kaisipan, ay kung paano natin naunawaan ang
konsepto na bakal ang nagpapatalas ng bakal. Kapag nauunawaan natin ang
buong proseso ng galit na ito at kung saan maaaring humantong ang ganitong
proseso ng pag-iisip, maaari tayong makakilos upang ito ay mapigilan agad.
Madalas gamitin ng Diyos ang galit at poot upang maisakatuparan ang Kanyang
kalooban tulad ng nakita natin sa ating sariling mga buhay. Minsan ginagamit
Niya ang galit ng iba upang harapin tayo at gawing umaasa at nagtitiwala sa
Kanya ang ating relasyon. Ginamit ng Diyos ang galit ng ibang tao upang
dalhin tayo sa iglesia. Nakita natin nang personal na ang espiritu ng galit
na nakita natin sa mga tao sa mga panahon na iyon ay hindi espiritu ng
maayos na isipan.
Ang mga tao sa mundo ay kadalasang pumipili ng mga iglesiang batay sa
kanilang sariling mga pagtatangi, at ginagawa nila ito upang
bigyang-katwiran ang kanilang sariling mga pagtatangi.
Ang Iglesia ng Athanasian
na kumikilos mula sa Roma ay binago ang Pananampalataya ng Cristiano upang
bigyang-katwiran ang kanilang mga pagtatangi laban sa sistemang Judio.
Ginamit ni Satanas ang mga pagtatangi na ito upang ilayo ang Sabbath at mga
Banal na Araw. Ang mga ito ay naging posible dahil sa kanilang
anti-Semitism. Lumikha sila ng sarili nilang relihiyon upang
bigyang-katwiran ang kanilang mga pagtatangi (cf. ang mga araling
Ang Pinagmulan ng Pasko at
Easter (No. 235);
Ang Gintong Guya (No. 222);
Heresiya sa Iglesiang Apostoliko (No. 089);
Ang Krus: Ang Pinagmulan at
Kahalagahan Nito (No. 039);
Sinaunang Teolohiya ng
Godhead
(No. 127);
Ang mga Gawa ng Kautusan na
Teksto - o MMT (No. 104);
Pagbuo ng Modelong Neo-Platonist (No. 017).
Maraming relihiyon o sekta
sa mga panahong ito ang binuo sa mga pagtatangi ng mga kasangkot. Gusto ng
mga tao ang mga doktrina dahil akma iyon sa kanilang indibidwal na pamumuhay
o dahil gusto nila ang partikular na mga indibidwal sa sekta. Maraming tao
ang tumitingin sa isang iglesia batay sa kanilang nakikitang pangangailangan
at pagkatapos ay ina-atake ang ibang mga iglesia dahil hindi ito akma sa
kanilang partikular na pananaw.
Hindi ito ang tamang paraan
ng pagpili ng iglesia. Nilalagay nito ang indibidwal sa katayuan na ang isa
ang may pananagutan para sa pasya na iyon at wala nang iba. Ang tunay na
kasagutan ay tumuon sa Kautusan at sa Bibliya bilang batayan ng pamumuhay.
Sa gayon ang isa ay may nakatatag mga patakaran na makatutulong sa paggawa
ng makatuwirang pasya.
Kung pipili tayo ng iglesia
o anumang gamit o tao, kung gayon tayo ay nakakulong sa kaisipang walang
saligan.
Ang pinakamalaking galit ay nagmumula sa mga tao na
humarap sa kanilang espiritualidad sa ganoong paraan.
Kung gayon nasa mapanganib
na kalagayan sa sikolohikal ang isa na pumipilit sa isa na lumipat mula sa
isang punto ng sanggunian patungo sa isa pa at pinipilit ang isa na tutulan
ang ibang mga punto (madalas kahit na may merito).
Napakahirap na mabawi o mabaliktad ang sariling opinyon. Kung ang lahat ng
ating pasya ay batay sa salita ng Diyos hindi natin isusulong itong galit ng
tao.
Ang mga Kahihinatnatan ng Galit
Job 5:2
Ang sama ng loob ay pumapatay sa mga taong hangal.
Ang pagkainggit ay kumikitil sa mga taong mangmang.
(MBB05)
Awit 37:8 Iwasan mo
ang pagkagalit, at ang poot ay iyong talikdan! Huwag kang maghimutok, ito'y
maghahatid lamang sa kasamaan. (AB01)
Awit 37:8 Maglikat
ka ng pagkagalit, at bayaan mo ang poot: Huwag kang mabalisa, iya'y
maghahatid lamang sa paggawa ng kasamaan. (AB)
Awit 55:3 Dahil sa
tinig ng kaaway, Dahil sa pagpighati ng masama; Sapagka't sila'y naghagis ng
kasamaan sa akin, At sa galit ay inuusig nila ako. (AB)
Awit 76:10
Tunay na pupurihin ka ng poot ng tao: Ang nalabi sa poot ay ibibigkis
mo sa iyo. (AB)
Kawikaan 6:34
Sapagka't ang paninibugho ay
pagiinit ng tao; At hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.
(AB)
Kawikaan 12:16 Ang
yamot ng mangmang ay agad nakikilala: Nguni't ang mabait na tao ay
nagtatakip ng kahihiyan. (AB)
Kawikaan 14:17
Siyang nagagalit na madali ay gagawang may kamangmangan: At ang taong may
masamang katha ay ipagtatanim. (AB)
Kawikaan 14:29 Ang
makupad sa galit ay may malaking kaunawaan, ngunit ang madaling magalit ay
nagbubunyi ng kahangalan. (AB01)
Kawikaan 15:1 Ang
malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: Nguni't ang mabigat na salita ay
humihila ng galit. (AB)
Kawikaan 15:18 Ang
mainiting tao ay nag-uudyok ng pagtatalo, ngunit siyang makupad sa galit ay
nagpapahupa ng gulo. (AB01)
Maaari itong magtuloy-tuloy. Binigyan tayo ng mga halimbawa sa buong Mga
Awit at Kawikaan. Marami sa kawikaan ang tumatalakay sa galit. Sa
pamamagitan ng pag-aaral ng mga iyon mauunawaan natin ang mga kahihinatnatan
ng galit. Pagkatapos magbabasa tayo ng ibang mga kalagayan.
Exodo 22:24
ang aking poot ay mag-aalab, at papatayin ko kayo ng tabak, at ang
inyong mga asawa ay magiging mga balo, at ang inyong mga anak ay magiging
mga ulila. (AB01)
Exodo 33:5 Sapagkat
sinabi ng Panginoon kay Moises, “Sabihin mo sa mga anak ni Israel, ‘Kayo'y
isang bayang matigas ang ulo; kung ako'y aakyat na kasama ninyo nang
sandali, ay malilipol ko kayo. Kaya't ngayo'y alisin ninyo ang inyong mga
palamuti upang aking malaman kung ano ang aking gagawin sa inyo.’” (AB01)
Mga Bilang 11:1 Ang
bayan ay nagreklamo sa pandinig ng Panginoon, at nang marinig ito ng
Panginoon ay nagningas ang kanyang galit, at ang apoy ng Panginoon ay
nagningas laban sa kanila, at tinupok ang gilid ng kampo. (AB01)
Mga Bilang 11:10
Narinig ni Moises ang pag-iiyakan ng bayan sa kanilang sambahayan, na ang
lahat ay nasa pintuan ng kanilang tolda. At ang Panginoon ay galit na galit,
at sumama ang loob ni Moises. (AB01)
Mga Bilang 11:33
Ngunit samantalang ang karne ay nasa kanilang mga ngipin pa bago ito naubos
ay nagningas ang galit ng Panginoon laban sa bayan at pinatay ng Panginoon
ang mga tao ng matinding salot. (AB01)
Josue 23:16 Kapag
sinuway ninyo ang tipan ng Panginoon ninyong Diyos na kanyang iniutos sa
inyo, at humayo at naglingkod sa ibang mga diyos at yumukod sa mga iyon, ang
galit ng Panginoon ay mag-iinit laban sa inyo, at kayo'y kaagad na mapupuksa
sa mabuting lupain na kanyang ibinigay sa inyo.” (AB01)
Katatapos lang nating magbasa sa Kawikaan at Mga Awit tungkol sa mga
kahihinatnatan ng galit at kung gaano kamali ang galit. Nakita natin ang mga
halimbawa, ngunit may napakaraming versikulo na tumutukoy sa galit ng Diyos.
Maliwanag na ibang uri ng galit ang ating tinatalakay, at ang galit na iyon
ay ang haron na binanggit natin sa
simula, ang banal na galit; ang nag-aalab na galit. Kung gayon sinasabi ba
natin na ayos lang na magalit ang Diyos at si Cristo, ngunit hindi pwede pag
sa atin, dahil ang Diyos ay Diyos? Iyon ay kapareho ng pag-iisip na
nagsasabing, “ako ay isang apostol, o “ako ay isang ministro, kaya ako ay
higit sa kautusan”. Ito’y parehong lohika. Kung mayroong katayuan kung saan
maaaring magalit si Cristo o Diyos, kung gayon ang konsepto ay may panahon
din para tayo ay magalit. Mayroong mga kalagayan kung saan nararapat tayong
magalit. Sa pagtingin sa kahulugan ng galit nagiging malinaw na ito ay
nakikita bilang isang sigasig para sa gawain. Ang gawain na tinutukoy dito
ay ang sigasig para sa gawain ng Diyos.
Ang galit tungkol sa
nangyayari ay magbibigay sa atin ng sigasig para sa gawain ng Diyos. Kung
gagamitin nang tama ito ay isang makapangyarihang kagamitan para sa
kabutihan.
Mateo 21:1-16 Nang papalapit na sila sa Jerusalem at makarating sa Betfage,
sa bundok ng mga Olibo, nagsugo si Jesus ng dalawang alagad, 2na
sinasabi sa kanila, “Pumunta kayo sa kasunod na nayon, at kaagad ninyong
matatagpuan ang isang babaing asno na nakatali na may kasamang isang batang
asno. Kalagan ninyo sila at dalhin ninyo sa akin. 3Kung ang
sinuman ay magsabi ng anuman sa inyo, ay sasabihin ninyo, ‘Kailangan sila ng
Panginoon,’ at kaagad niyang ipapadala sila.” 4Nangyari ito upang
matupad ang sinabi sa pamamagitan ng propeta, na nagsasabi, 5“Sabihin
ninyo sa anak na babae ng Zion, Tingnan mo, ang iyong Hari ay dumarating sa
iyo, mapagkumbaba, at nakasakay sa isang asno, at sa isang batang asno na
anak ng babaing asno.” 6Pumunta nga ang mga alagad at ginawa ang
ayon sa ipinag-utos ni Jesus sa kanila. 7Dinala nila ang asno at
ang batang asno at inilagay nila sa ibabaw ng mga ito ang kanilang mga
balabal; at inupuan niya ang mga ito. 8Ang nakararami sa mga tao
ay naglatag ng kanilang mga balabal sa daan, at ang iba'y pumutol ng mga
sanga ng mga punungkahoy at inilatag ang mga ito sa daan. 9At ang
mga napakaraming taong nasa unahan niya at ang mga sumusunod sa kanya ay
nagsisigawan, na nagsasabi, “Hosana sa Anak ni David! Mapalad ang dumarating
sa pangalan ng Panginoon! Hosana sa kataas-taasan!” 10Nang
pumasok siya sa Jerusalem, ang buong lunsod ay nagkagulo na nagsasabi, “Sino
ba ito?” 11At sinabi ng maraming tao, “Ito ang propetang si
Jesus, na taga-Nazaret ng Galilea. 12Pumasok si Jesus sa templo,
at itinaboy niya ang lahat ng nagtitinda at namimili sa templo, at
ibinaligtad niya ang mga mesa ng mga mamamalit ng salapi, at ang mga upuan
ng mga nagtitinda ng mga kalapati. 13Sinabi niya sa kanila,
“Nasusulat, ‘Ang aking bahay ay tatawaging bahay-panalanginan,’ ngunit
ginagawa ninyo itong yungib ng mga magnanakaw.”
14Ang
mga bulag at mga pilay ay lumapit sa kanya sa templo at sila'y kanyang
pinagaling. 15Ngunit nang makita ng mga punong pari at mga
eskriba ang mga kahanga-hangang bagay na kanyang ginawa, at ang mga batang
sumisigaw sa templo at nagsasabi, “Hosana sa Anak ni David,” ay nagalit
sila. 16Kaya't sinabi nila sa kanya, “Naririnig mo ba ang
sinasabi ng mga ito?” At sinabi sa kanila ni Jesus, “Oo. Hindi ba ninyo
kailanman nabasa, ‘Mula sa bibig ng mga sanggol at ng mga sumususo ay
naghanda ka ng papuri para sa iyong sarili?”
(AB01)
Sa ikalabindalawang versikulo, hindi masaya si Jesus nang gawin niya ito.
Hindi pumapasok ang isa nang nakangiti at ibabagsak ang mga bagay-bagay, at
palalayasin ang mga tao mula sa sinagoga. Galit si Cristo. Galit siya dahil
ang kanyang templo, ang kanyang lugar ng pagsamba, ay nalapastangan. Sa loob
ng ilang minuto ng poot na ito sa pagpapaalis sa mga tao ng galit sa
kalapastanganang ito, nagsimula siyang magpagaling. Halos agad-agad ito.
Hindi siya galit sa mga taong iyon. Siya ay galit sa gawain. Iniuutos sa
atin na kamuhian ang kasalanan, hindi ang mga makasalanan.
Ang konseptong ito ng paglilinis ng Templo ay isang pagkakatulad para sa
atin sa pagtatanggal ng kasalanan mula sa ating mga buhay.
Hindi inalis ni Cristo ang kasalanan mula sa kanyang
sarili bilang halimbawa sa atin. Siya ay walang kapintasan sa lahat ng
kanyang mga gawa. Pumasok siya sa templo, sa sinagoga, at nilinis ang lason
sa loob ng sinagoga sa pamamagitan ng pag-aalis ng mga maling gawain. Iyon
ay isang halimbawa at isang obligasyon o tungkulin para sa atin. Dapat din
nating hanapin upang alisin ang ating mga suliranon mula sa loob ng ating
mga istraktura, at mula sa loob ng ating mga biblikal na istraktura ng
pamahalaan; i.e, ang Iglesia (cf. ang araling
Pagpapabanal ng Templo ng Diyos [241];
Pagpapanumbalik ni Josias [245];
Mga Kapistahan ng Diyos kaugnay sa Paglalang (No. 227).
Ang dahilan kung bakit magkakasama tayo sa Christian Churches of God ay
dahil yaong nais nating gawin, na alisin ang kamalian at kasalanan mula sa
ating kalagitnaan. Kapag tayo'y nakaupo sa mga pasilyo ng ating mga
nakaraang iglesia, at may mga pagbabago sa doktrina ang nagaganap, at iba't
ibang mga ideya ang ipinakikilala, tayo ay nagagalit. Nakikita natin na ang
salita ng Diyos ay nalalapastangan at tayo'y naudyok na kumilos, at tayo’y
binigyan ng sigasig. Iyon ang galit na nagtipon sa atin. Hindi natin
kinamumuhian ang sinuman nasa ibang mga iglesia. Hindi tayo galit sa kanila.
Galit tayo sa katotohanang umiiral ang mga doktrinang ito.
Kung tayo'y nakaupo sa anumang iglesia at alam nating may mga kamaliang
ipinangangaral, at hindi tayo tumayo, at hindi natin binaligtad ang mesa ng
mga mamamalit ng salapi, kung gayon hindi natin tinutupad ang obligasyon na
inilatag ni Cristo. Hinayaan ng Diyos na masira ang mundo sa sariling galit
nito, at iyon ay bahagi ng paghatol sa lahat ng tao. Ito ay pumapatay ng
siyamnapung porsyento o higit pa ng populasyon ng mundo at iyon ay
pinapayagang mangyari dahil sa galit ng Diyos, sapagkat hindi sinusunod ang
Kanyang mga kautusan. Ang sinasabi ni Cristo dito yung naglilinis siya ng
templo, na kung nais nating magligtas ng mga buhay, kailangang magkaroon
tayo ng haron; magalit laban sa
paglalapastangan sa kautusan. Iyan ang galit na kailangan nating paunlarin;
ang konsepto ng pagkamuhi sa kasalanan na mag-uudyok sa atin na kumilos.
Ang ginagawa natin ay gampanan ang mga tungkulin, at ipaalam ang mga
suliraning ito sa mga tao. Kung tayo ay nasa isang iglesia na nagtuturo ng
maling doktrina, kung gayon ay may obligasyon tayong sumulat sa mga ministro
at ipaalam sa kanila na tayo'y nagagalit sa paglalapastangan sa kautusan.
Marami sa iglesia na ito ang dumaan sa prosesong iyon, at iyon ay patotoo sa
konseptong binubuo dito. Isang bagay ang malinaw iyon ay ang maraming
pagatake sa atin sa pagsasalita ng katotohanan. Hindi tinutugunan ng mga tao
ang sinasabi natin; ina-atake nila tayo bilang mga indibidwal. Iyan ang
bahagi ng tinatawag na galit ng tao na nabanggit kanina. Madali lamang
mapunta sa ganitong kalagayan. Sa pagtuturo sa mga kahinaan ng ibang tao na
bigyang-katwiran ang kanilang sariling katayuan.
Hindi iyon ang dahilan kung
bakit tayo narito. Hindi tayo nakikisama sa mga taong gumagawa ng ganoon,
dahil hindi iyon ang Cristiano; hindi iyon ang kaisipang nais nating
paunlarin. May tamang panahon para magalit, at mayroon ding masamang galit.
Nagagalit ang Diyos kapag nakikita Niyang nilalapastangan ang Kanyang mga
kautusan, at dapat rin tayong maudyok sa katotohanang iyon. Hindi natin
dapat ikahiya ang makaramdam ng galit kapag hindi nasusunod ang mga kautusan.
Tayo, sa pamamagitan ng halimbawa ni Cristo, ay biniyan ng komisyon at utos,
at binigyan ng tungkulin at obligasyon na tiyakin na ang mga kautusan ay
sinusunod.
q