Christian Churches of God
No. 252
Ang Unang Dakilang Utos
(Edition
2.5 19981005-19990607-20120603-20120804-20190206)
Ang Kautusan ay binubuo ng dalawang Utos. Ang dalawang Dakilang Utos na ito
ang batayan ng buong kautusan at ng patotoo ng mga propeta kasama si
Jesucristo na nakasulat sa tinatawag na Bibliya. Ang Unang Dakilang Utos ay
isinulat bilang: Ibigin mo ang Panginoon mong Diyos nang buong puso mo, at
nang buong kaluluwa mo, at nang buong lakas mo at ang Ikalawang Dakilang
Utos ay katulad nito: Ibigin mo ang iyong kapwa na gaya ng iyong sarili.
Christian Churches of God
E-mail:
secretary@ccg.org
(Copyright
©
1998, 1999, 2012,
2019 Wade Cox)
(Tr. 2024)
This paper may be freely copied and distributed
provided it is copied in total with no alterations or deletions. The
publisher’s name and address and the copyright notice must be included.
No charge may be levied on recipients of distributed copies.
Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews
without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web
page:
http://logon.org and
http://ccg.org
Ang Unang Dakilang Utos
Ang pag-unawa sa Kautusan
at ang layunin nito ay nagkaroon ng iba't ibang diin sa paglipas ng panahon.
Tila may pagbabago sa pananaw upang makita ang kautusan sa iba't ibang antas
ng iba't ibang mga diin. Sa pangkalahatan, ang mga sinaunang propeta ay tila
tinitingnan ang kautusan nang higit sa mga tuntunin ng katarungang
panlipunan. Ang mga sumunod na propeta ay maaaring makita na nagpakita ng
pag-aalala para sa liturhiya at mga tungkuling pang-saserdote. Ang ilan ay
nababahala sa paghuhukom ng propeta at pagpapanumbalik ng Israel sa
kautusan. Ang tinatawag na Bagong Tipan ay nakatuon sa isyu ng Mesiyanikong
awtoridad at ang pagpapatuloy ng kautusan na naiiba sa bagong pamamaraan ng
mga rabinikong mga hatol. Ang Coptic na
Ebanghelyo ni Tomas ay
ipinakikilala sa pamamagitan ng isang tanong, na siyang sentro ng buong
mensahe. Ang palagay noong panahong iyon ay kung gaano kadalas manalangin,
kailan mag-ayuno, at ang halagang ibibigay sa limos. Ang lahat ng mga antas
na ito ay pinanatili at muling binuod sa Koran (o Qur'an), na umikot at bumalik sa isang diin sa katarungang
panlipunan.
Ang anumang pagpapaliwanag
ng kautusan ay nangangailangan ng pagsusuri sa diin ng iba't ibang mga
sinulat sa paglipas ng panahon at ang layunin ng orihinal na batas. Ang
isang pinaka-mahalaga bagay ay: hindi inalis ni Cristo ni isang sulat o
pamagat, ni tuldok o kuwit, mula sa kautusan. Tulad ng makikita natin, ang
buong mensahe ng biblikal na kasaysayan ay tungkol sa paghikayat sa mga tao
na magmahal, at sa gayon, sundin ang Diyos at mahalin ang kanilang kapwa.
Sa mga utos, sa pamamagitan
ng pagsusuri ng mga kautusan ng Diyos, makikita natin ang magkakaugnay na
paliwanag ng mensahe ng Bibliya na umunlad sa paglipas ng panahon, na
nagsasaad na ang kautusan ng Diyos ay pareho ngayon tulad ng dati. Ang lahat
ng mga suliranin at alalahanin tungkol sa liturhiya at kalinisan, at
pagbibigay ng limos at ang batayan ng pananampalataya ay masasagot lahat sa
pamamagitan ng tamang pagpapaliwanag sa Pagbasa ng Kautusan, na inilaan
tuwing ikapitong taon at itinatag sa loob ng kautusan mismo.
Makikita natin na hindi
tayo naliligtas sa pamamagitan ng pagsunod sa kautusan; sa halip, tayo ay
naliligtas sa pamamagitan ng biyaya. Kung wala ang Banal na Espiritu hindi
natin magagawang sundin ang kautusan tulad ng ipinakita ng tribo ng Juda at
ng mga bansang Gentil sa nakalipas na tatlong libong taon. Sinusunod natin
ang kautusan dahil tungkulin nating gawin ito sa ating pagmamahal at
pagsunod sa Diyos. Ito ang palaging hangarin na gawin natin; tanging ang mga
saserdote ng mundong ito ang nagturo ng iba o nagbago ng mga kautusan ng
Diyos at ng Kanyang Kalendaryo upang hindi ito masunod nang tama.
Ang modernong pangunahing
Cristianismo ay maling itinuturo na ang kautusan ng Diyos ay ipinako sa
krus, mula sa isang maling pagpapaliwanag sa Colosas 2:14-15. Ito ang
talaan ng ating mga pagkakautang
sa ilalim ng kautusan, ang
cheirographon, ang ipinako sa krus at hindi ang mismong Kautusan ng
Diyos. Ang Romanong anyo na tinawag na Cristianismo ay sinikap na isama si
Cristo sa isang anyo ng lumang paganong sistema at ikabit ang sistemang iyon
sa umiiral na istrukturang pampolitika ng Greco-Roman. Upang magawa iyon
kailangan nitong pahinain at sirain ang buong biblikal na sistema nang hindi
halata; kaya’t nagkaroon ng gawa-gawang Bagong Tipan at ang pagtanggal sa
Kautusan ng Diyos. Nagkaroon ng pagpapalit sa Kalendaryo ng Bibliya, kung
saan ang paganong kalendaryo ng mga kulto ng Araw at ang sistema ng Pasko at
Easter ay ipinalit sa Kalendaryo ng Diyos at ang Kanyang sistema ng
pagsamba.
Isinama ng mga Romano ang
relihiyon sa imperyo at nang iyon ay nawasak gumawa sila ng isang larawan
para sa Hayop, na nagpapahintulot sa sistemang panrelihiyon na kontrolin ang
mga bansa kung saan dati ang mismong imperyo ang may hawak. Magagawa lamang
ito sa pamamagitan ng paggamit ng ganap na binagong anyo ng biblikal na
sistemang panrelihiyon, dahil ang umiiral na mga kautusan ng Diyos ay lubos
na tutol sa pampulitika at panrelihiyong sistema ng Greco-Roman sa ilalim ng
triune god. Ang huwad na sistemang panrelihiyon at pampulitika na iyon ay
patuloy na gumagana at ang Europa ay nakatuon sa pagpapatupad nito;
gayunpaman, ito ay magbabago sa hindi kalayuang hinaharap.
Ang ating tungkulin, tulad
ng malinaw na itinakda sa ilalim ng kautusan ng Diyos, ay basahin at
ipaliwanag ang kautusan. Kung patuloy natin itong ginawa, hindi sana tayo
naligaw mula rito sa simula pa lang at iba sana ang ating kasaysayan. Ang
Mesiyas ay ipapalaganap ang kautusan sa Milenyo. Ang kautusan ay hindi
papalitan.
Ang mga utos sa batas
Salungat sa kilalang
paniniwala, ang kautusan ng Diyos at ang mga utos ay umiiral na, nang buo,
mula pa sa simula. Ito ay ipinapakita sa mga teksto sa
Doktrina ng Orihinal na Kasalanan Bahagi I: Ang Halamanan ng Eden (No. 246)
at ang araling
Doktrina ng Orihinal na Kasalanan Bahagi II: Ang mga Henerasyon ni Adan (No.
248).
Ang konsepto ng kautusan ng Noahide bago pa man ang Sinai ay isang gawa-gawa
ng kalaunang rabinikong Judaismo. Ang pag-unawa at takot sa Diyos ay nasa
Israel mula kay Adan hanggang sa mga Patriyarka, at hanggang sa Egipto, gaya
ng nakikita sa halimbawa ng mga hilot (Ex. 1:17-21).
Nakipag-usap ang Diyos sa
Kanyang mga lingkod na mga propeta at lalo na kay Moises sa pamamagitan ng
Anghel ni Yahovah (cf. ang araling
Ang Anghel ni YHVH (No. 24)).
Exodo 3:2-22 Ang
anghel ng Panginoon ay nagpakita sa kanya sa isang ningas ng apoy na mula sa
gitna ng isang mababang punungkahoy. Siya'y nagmasid at ang punungkahoy ay
nagliliyab ngunit ito'y hindi nasusunog. 3Sinabi ni Moises,
“Ako'y pupunta sa kabila at titingnan ko itong dakilang panooring ito, kung
bakit ang punungkahoy ay hindi nasusunog.” 4Nang makita ng
Panginoon na siya'y pumunta sa kabila upang tumingin ay tinawag siya ng
Diyos mula sa gitna ng mababang punungkahoy, “Moises, Moises.” Sumagot siya,
“Narito ako.” 5Kanyang sinabi, “Huwag kang lumapit dito. Hubarin
mo ang sandalyas sa iyong mga paa sapagkat ang dakong iyong kinatatayuan ay
banal na lupa.” 6Sinabi pa niya, “Ako ang Diyos ng iyong ama, ang
Diyos ni Abraham, ang Diyos ni Isaac, at ang Diyos ni Jacob.” Si Moises ay
nagtakip ng kanyang mukha sapagkat siya'y natakot na tumingin sa Diyos.
Sinugo ng Diyos si Moises 7Sinabi ng Panginoon, “Aking nakita ang
paghihirap ng aking bayan na nasa Ehipto at aking narinig ang kanilang daing
dahil sa mga umaapi sa kanila. Talagang nalalaman ko ang kanilang pagdurusa.
8Ako'y bumaba upang iligtas sila mula sa kamay ng mga Ehipcio at
upang sila'y dalhin sa isang mabuting lupain at malawak, mula sa lupaing
iyon, sa isang lupaing dinadaluyan ng gatas at pulot, sa lugar ng mga
Cananeo, Heteo, Amoreo, Perezeo, Heveo at Jebuseo. 9At ngayon,
ang daing ng mga anak ni Israel ay nakarating sa akin, at nakita ko rin ang
pang-aapi na ginawa sa kanila ng mga Ehipcio. 10Halika, ikaw ay
aking susuguin kay Faraon upang iyong ilabas sa Ehipto ang aking bayan, ang
mga anak ni Israel.”
11Sinabi ni Moises sa Diyos, “Sino ako upang pumaroon kay Faraon at upang
ilabas sa Ehipto ang mga anak ni Israel?” 12Kanyang sinabi,
“Ako'y makakasama mo; at ito'y magiging tanda sa iyo na ikaw ay aking
sinugo: kapag iyong nailabas na sa Ehipto ang bayan, sasambahin ninyo ang
Diyos sa bundok na ito.” 13Ngunit sinabi ni Moises sa Diyos,
“Pagdating ko sa mga anak ni Israel at sasabihin ko sa kanila, ‘Sinugo ako
sa inyo ng Diyos ng inyong mga ninuno,’ at sasabihin nila sa akin, ‘Ano ang
kanyang pangalan?’ Anong sasabihin ko sa kanila?”
14Sinabi ng Diyos kay Moises,
“AKO AY ANG AKO NGA.” At kanyang sinabi, “Ganito ang sasabihin mo sa mga
anak ni Israel, ‘Sinugo ako sa inyo ni AKO NGA.’” 15Sinabi pa ng
Diyos kay Moises, “Ganito ang sasabihin mo sa mga anak ni Israel, ‘Sinugo
ako sa inyo ng Panginoon, ang Diyos ng inyong mga ninuno, ang Diyos ni
Abraham, ang Diyos ni Isaac, at ang Diyos ni Jacob.’ Ito ang aking pangalan
magpakailanman at ito ang itatawag sa akin ng lahat ng mga lahi. 16Humayo
ka at tipunin mo ang matatanda sa Israel at sabihin mo sa kanila, ‘Ang
Panginoon, ang Diyos ng inyong mga ninuno, ang Diyos nina Abraham, Isaac, at
Jacob ay nagpakita sa akin, na nagsasabi, “Tunay na kayo'y aking dinalaw at
aking nakita ang ginagawa sa inyo sa Ehipto. 17At aking sinabi,
aking aalisin kayo sa kapighatian sa Ehipto at dadalhin ko kayo sa lupain ng
Cananeo, Heteo, Amoreo, Perezeo, Heveo, at ng Jebuseo, sa isang lupaing
dinadaluyan ng gatas at pulot.”’ 18Kanilang papakinggan ang iyong
tinig. Ikaw at ang matatanda sa Israel ay pupunta sa hari ng Ehipto, at
inyong sasabihin sa kanya, ‘Ang Panginoon, ang Diyos ng mga Hebreo ay
nakipagtagpo sa amin at ngayo'y pahintulutan mo kami na maglakbay ng tatlong
araw sa ilang. Nais naming makapaghandog sa Panginoon naming Diyos.’ 19Alam
ko na hindi kayo papahintulutan ng hari ng Ehipto na umalis maliban sa
pamamagitan ng isang makapangyarihang kamay. 20Kaya't aking
iuunat ang aking kamay at sasaktan ko ang Ehipto sa pamamagitan ng lahat
kong kababalaghan na aking gagawin sa gitna niyon at pagkatapos,
papahintulutan niya kayong umalis. 21Pagkakalooban ko ang bayang
ito ng biyaya sa paningin ng mga Ehipcio at sa pag-alis ninyo ay hindi kayo
aalis na walang dala. 22Bawat babae ay hihingi sa kanyang kapwa
at ang dayuhan sa kanyang bahay ng mga hiyas na pilak, mga hiyas na ginto at
mga damit, at inyong ipapasuot sa inyong mga anak na lalaki at babae. Sa
ganito ay inyong sasamsaman ang mga Ehipcio.” (AB01)
AKO AY ANG AKO NGA ay
’eyeh ’asher ‘eyeh o AKO AY
MAGIGING KUNG ANO ANG MAGIGING AKO (v.14; cf. fn. sa
Oxford Annotated RSV). Ang
Nagiisang Tunay na Diyos na walang kamatayan (cf. Juan 17:3; 1Juan 5:20;
1Tim. 6:16), Ang Kataas-taasan (Elyon) (Deut. 32:8),
Si Eloah (cf. Ezra 4:24-7:26;
Kaw. 30:4-5) ay papalawakin ang Kanyang sarili upang maging Diyos bilang
ELOHIM. Ang kakayahang ito ay ibinigay Niya sa Kanyang mga anak (cf. Awit.
82:1,6). Pinahiran Niya ang Kanyang mga espirituwal na anak bilang Elohim,
Awit 45:6-7 Ang
iyong banal na trono ay magpakailanpaman. Ang iyong setro ng kaharian ay
setro ng katarungan; 7iyong iniibig ang katuwiran at
kinasusuklaman ang kasamaan. Kaya't ang Diyos, ang iyong Diyos, ay pinahiran
ka ng langis, ng langis ng kagalakan na higit kaysa iyong mga kasamahan.
(AB01)
Pagkatapos ay isinugo siya
ng Diyos sa sangkatauhan.
Hebreo 1:8-9 Ngunit,
tungkol naman sa Anak ay sinasabi niya, “Ang iyong trono, O Diyos, ay
magpakailanman; at ang setro ng katuwiran ang siyang setro ng iyong
kaharian. 9Inibig mo ang katuwiran, at kinapootan ang kasamaan; kaya't ang
Diyos, ang Diyos mo, ay binuhusan ka ng langis ng kagalakang higit pa sa
iyong mga kasamahan.” (AB01)
Ito ay ginawa upang sila ay
maari din maging elohim.
Awit 82:1-6 Ang Awit ni Asaf.
Kinuha ng Diyos ang kanyang lugar sa kapisanan ng Diyos; siya'y humahatol sa
gitna ng mga diyos.
2“Hanggang kailan kayo
hahatol ng di-makatarungan, at magpapakita ng pagsang-ayon sa masama?
(Selah) 3Bigyan ninyo ng katarungan ang mahina at ulila;
panatilihin ang karapatan ng napipighati at dukha. 4Sagipin ninyo
ang mahina at nangangailangan; iligtas ninyo sila sa kamay ng masama.”
5Wala silang kaalaman o pang-unawa, sila'y lumalakad na paroo't parito
sa kadiliman; lahat ng saligan ng lupa ay nayayanig. 6Aking
sinasabi, “Kayo'y mga diyos, kayong lahat ay mga anak ng Kataas-taasan.
(AB01)
Ibinigay ni Eloah ang bansa
ng Israel sa Kanyang anak bilang kanyang pag-aari, bilang Yahovah ng Israel.
Deuteronomio 32:8-9
Nang ibigay ng Kataas-taasan sa mga bansa ang kanilang pamana, nang kanyang
ihiwalay ang mga anak ng tao, kanyang inilagay ang mga hangganan ng mga
bayan, ayon sa bilang ng mga anak ni Israel. 9Sapagkat ang bahagi
[ng Yahovah na isinalin ng Panginoon] ay ang kanyang bayan; si Jacob ang
bahaging pamana niya. (AB01)
Ang mga tao ay magiging
elohim at ang Kasulatan ay hindi masisira (Juan 10:34-35). Ang Diyos ay
nakikipagusap sa mga tao sa pamamagitan ng Kanyang mga lingkod na mga
propeta.
Exodo 4:1-10 Si
Moises ay sumagot at nagsabi, “Ngunit hindi nila ako papaniwalaan o
papakinggan man sapagkat kanilang sasabihin, ‘Ang Panginoon ay hindi
nagpakita sa iyo.’” 2Sinabi naman sa kanya ng Panginoon, “Ano
iyang nasa iyong kamay?”
Kanyang sinabi, “Isang tungkod.” 3Kanyang sinabi, “Ihagis mo
sa lupa.”
Kanyang inihagis ito sa lupa at ito'y naging isang
ahas. Si Moises ay lumayo sa ahas. 4Sinabi ng Panginoon kay
Moises, “Iunat mo ang iyong kamay at hawakan mo sa buntot.” Kanyang iniunat
ang kanyang kamay, kanyang hinawakan, at naging isang tungkod sa kanyang
kamay. 5“Nangyari ito upang sila'y maniwala na ang Panginoon, ang
Diyos ng kanilang mga ninuno, ang Diyos ni Abraham, ang Diyos ni Isaac, at
ang Diyos ni Jacob ay nagpakita sa iyo.” 6Sinabi pa sa kanya ng
Panginoon, “Ipasok mo ang iyong kamay sa iyong dibdib.” Kanyang ipinasok ang
kamay niya sa kanyang dibdib at nang kanyang ilabas, ang kanyang kamay ay
ketongin, maputing parang niyebe. 7Sinabi ng Diyos, “Ipasok mo
uli ang iyong kamay sa iyong dibdib.” Kanyang muling ipinasok ang kamay niya
sa kanyang dibdib at nang kanyang ilabas sa kanyang dibdib, nanumbalik ito
gaya ng iba niyang laman. 8“Kung sila'y hindi maniwala sa iyo, ni
makinig sa unang tanda, kanilang paniniwalaan ang huling tanda. 9Kung
sila'y hindi maniwala sa dalawang tandang ito, ni hindi makinig sa iyo,
kukuha ka ng tubig mula sa Nilo at iyong ibubuhos sa tuyong lupa. At ang
tubig na iyong kukunin mula sa Nilo ay magiging dugo sa tuyong lupa.”
10Ngunit sinabi ni Moises sa Panginoon, “O Panginoon, ako'y hindi
mahusay magsalita, mula pa noon o kahit na mula nang magsalita ka sa iyong
lingkod; sapagkat ako'y makupad sa pananalita at umid ang dila.” (AB01)
Exodo 4:29
Sina Moises at Aaron ay naparoon at tinipon ang
lahat ng matatanda sa mga anak ni Israel. (AB01)
[Tandaan: ang pagkakasunod-sunod ng Exodo ay nasa mga kabanata 5-10 ng Exodo
at ang mga teksto na may kaugnayan sa Kautusan ay nakalagay sa naaangkop na
seksyon.]
Ang Diyos, bilang Eloah, ay
nagtakda ng Kanyang mga sugo, sa parehong espirituwal at pisikal, bilang
elohim sa mga tao.
Exodo 7:1
Sinabi ng Panginoon kay Moises, “Tingnan mo, ginawa
kita bilang Diyos kay Faraon, at si Aaron na iyong kapatid ay magiging iyong
propeta. (AB01)
Mula sa panahong ito,
kikilos ang Diyos upang tubusin ang planeta sa pamamagitan ng Kanyang bayang
Israel sa ilalim ng Kanyang anak. Bilang espiritu, ang nilalang na ito ay
nagdadala ng Kanyang pangalan na Yahovah (sa gayon ang kumikilos sa
awtoridad ng Diyos) at nagsalita sa mundo sa pamamagitan ng mga propeta.
Siya ay kalaunan dumating bilang laman at dugo bilang pagsunod sa Diyos.
Exodo 11:1-10 Sinabi
ng Panginoon kay Moises, “May isa pa akong salot na dadalhin sa Faraon at sa
Ehipto. Pagkatapos nito ay papahintulutan niya kayong umalis dito. Kapag
pumayag na siyang kayo'y umalis, kayo'y itataboy niyang papalayo. 2Magsalita
ka ngayon sa pandinig ng bayan at humingi ang bawat lalaki sa kanyang kapwa,
at bawat babae sa kanyang kapwa ng mga alahas na pilak, at ng mga alahas na
ginto.” 3Binigyan ng Panginoon ang bayan ng biyaya sa paningin ng
mga Ehipcio. Bukod dito, ang lalaking si Moises ay naging dakila sa lupain
ng Ehipto, sa paningin ng mga lingkod ng Faraon, at sa paningin ng mga tao.
4Sinabi ni Moises, “Ganito ang sinasabi ng Panginoon: Sa
hatinggabi ay lalabas ako sa gitna ng Ehipto. 5Lahat ng mga
panganay sa lupain ng Ehipto ay mamamatay, mula sa panganay ng Faraon na
nakaupo sa kanyang trono, hanggang sa panganay ng aliping babaing nasa
likuran ng gilingan, at ang lahat ng mga panganay ng mga hayop. 6Magkakaroon
ng malakas na panaghoy sa buong lupain ng Ehipto, na hindi pa nagkaroon ng
tulad nito at hindi na muling magkakaroon pa. 7Subalit sa bayan
ng Israel, maging tao o hayop ay walang uungol kahit aso, upang inyong
malaman na naglalagay ang Panginoon ng pagkakaiba sa mga Ehipcio at sa
Israel. 8Ang lahat ng mga lingkod mong ito ay dudulog at yuyukod
sa akin, na sinasabi, ‘Umalis ka at ang buong bayan na sumusunod sa iyo.’
Pagkatapos niyon ay aalis ako.” At siya'y umalis sa harap ng Faraon na may
matinding galit. 9Sinabi ng Panginoon kay Moises, “Hindi kayo
papakinggan ng Faraon, upang ang aking mga kababalaghan ay dumami sa lupain
ng Ehipto.” 10Ginawa nina Moises at Aaron ang lahat ng mga
kababalaghang ito sa harap ng Faraon; ngunit pinatigas ng Panginoon ang puso
ng Faraon, at hindi niya pinahintulutan ang mga anak ni Israel na lumabas sa
kanyang lupain. (AB01)
Ginamit ng Diyos ang Israel
upang magsagawa ng mga kababalaghan, at upang ipakita ang Kanyang
kapangyarihan sa mga bansa at sa mga nangahulog na Hukbo.
Exodo 14:1-31
Pagkatapos, ang Panginoon ay nagsalita kay Moises, 2“Sabihin mo
sa mga anak ni Israel na sila'y bumalik at humimpil sa tapat ng Pihahirot,
sa pagitan ng Migdol at ng dagat, sa tapat ng Baal-zefon; sa tapat niyon
kayo hihimpil, sa tabi ng dagat. 3Sapagkat sasabihin ng Faraon
tungkol sa mga anak ni Israel, ‘Nagkabuhul-buhol sila sa lupain; sila'y
nakukulong ng ilang.’ 4Aking papatigasin ang puso ng Faraon, at
kanyang hahabulin sila. Ako ay pararangalan sa pamamagitan ng Faraon, at sa
lahat ng kanyang hukbo. Malalaman ng mga Ehipcio na ako ang Panginoon.” At
gayon ang kanilang ginawa. 5Nang masabi sa hari ng Ehipto na ang
taong-bayan ay tumakas, ang puso ng Faraon at ng kanyang mga lingkod ay
nagbago tungkol sa taong-bayan, at kanilang sinabi, “Ano itong ating ginawa,
na ating hinayaang umalis ang Israel, upang huwag na tayong mapaglingkuran?”
6Kaya't inihanda niya ang kanyang karwahe at isinama ang kanyang
hukbo. 7Siya'y nagdala ng animnaraang piling karwahe, at lahat ng
iba pang mga karwahe sa Ehipto, at ng mga mamumuno sa lahat ng mga iyon.
8Pinatigas ng Panginoon ang puso ng Faraon na hari ng Ehipto, at
hinabol niya ang mga anak ni Israel, na umalis na may lubos na katapangan.
9Hinabol sila ng mga Ehipcio, ng lahat ng mga kabayo at ng
karwahe ng Faraon, ng kanyang mga mangangabayo at ng hukbo; at kanilang
inabutan sila na nakahimpil sa tabi ng dagat na nasa Pihahirot, sa tapat ng
Baal-zefon. 10Nang ang Faraon ay papalapit na, tumingin sa
likuran ang mga anak ni Israel, at nakitang ang mga Ehipcio ay sumusunod sa
kanila. Sila'y lubhang natakot, at ang mga anak ni Israel ay tumawag sa
Panginoon. 11Kanilang sinabi kay Moises, “Dahil ba sa walang
libingan sa Ehipto, kung kaya dinala mo kami upang mamatay sa ilang? Anong
ginawa mo sa amin, at inilabas mo kami sa Ehipto? 12Hindi ba ito
ang sinabi namin sa iyo sa Ehipto, ‘Hayaan mo kaming mag-isa at pabayaan mo
kaming makapaglingkod sa mga Ehipcio’?
Sapagkat mas mabuti pa sa amin ang maglingkod sa mga Ehipcio kaysa
mamatay sa ilang.” 13Sinabi ni Moises sa bayan, “Huwag kayong
matakot, magpakatatag kayo, at masdan ninyo ang pagliligtas ng Panginoon na
kanyang gagawin sa inyo ngayon; sapagkat ang mga Ehipcio na inyong nakikita
ngayon ay hindi na ninyo muling makikita kailanman.
14Ipaglalaban
kayo ng Panginoon at ang dapat lamang ninyong gawin ay manahimik.” 15Sinabi
ng Panginoon kay Moises, “Bakit tumatawag ka sa akin?
Sabihin mo sa mga anak ni Israel na sila'y magpatuloy. 16Itaas
mo ang iyong tungkod at iunat mo ang iyong kamay sa ibabaw ng dagat, at
hawiin mo, upang ang mga anak ni Israel ay makaraan sa tuyong lupa sa gitna
ng dagat. 17Aking pagmamatigasin ang puso ng mga Ehipcio upang
sundan nila kayo at ako'y magkakaroon ng karangalan kay Faraon at sa buo
niyang hukbo, sa kanyang mga karwahe, at sa kanyang mga mangangabayo.
18Malalaman ng mga Ehipcio na ako ang Panginoon, kapag ako ay nakakuha
na ng karangalan kay Faraon, sa kanyang mga karwahe, at sa kanyang mga
mangangabayo.” 19Pagkatapos, ang anghel ng Diyos na nasa unahan
ng hukbo ng Israel ay umalis at nagtungo sa hulihan nila; at ang haliging
ulap ay umalis sa harap nila at nagtungo sa likod nila.
20Ito ay lumagay sa pagitan
ng hukbo ng Ehipto at ng hukbo ng Israel. Mayroong ulap at kadiliman,
gayunma'y binigyan sila ng liwanag sa gabi at ang isa't isa ay hindi
nagkalapit sa buong magdamag. 21Pagkatapos, iniunat ni Moises ang
kanyang kamay sa ibabaw ng dagat, at pinaghiwalay ng Panginoon ang dagat sa
pamamagitan ng isang malakas na hanging mula sa silangan sa buong magdamag,
at ang dagat ay ginawang tuyong lupa at ang tubig ay nahawi. 22Ang
mga anak ni Israel ay pumasok sa gitna ng dagat sa ibabaw ng tuyong lupa,
ang tubig ay naging isang pader sa kanila, sa kanilang gawing kanan at sa
kanilang kaliwa. 23Humabol ang mga Ehipcio at pumasok na kasunod
nila sa gitna ng dagat, lahat ng mga kabayo ng Faraon, ang kanyang mga
karwahe, at ang kanyang mga mangangabayo. 24Sa pagbabantay sa
kinaumagahan, tinunghayan ng Panginoon ang hukbo ng mga Ehipcio sa gitna ng
haliging apoy at ulap, at niligalig ang hukbo ng mga Ehipcio. 25Kanyang
nilagyan ng bara ang gulong ng kanilang mga karwahe kaya't ang mga iyon ay
hirap na hirap sa pag-ikot; kaya't sinabi ng mga Ehipcio, “Takbuhan na natin
ang Israel, sapagkat ipinaglalaban sila ng Panginoon laban sa mga Ehipcio.”
26Sinabi ng Panginoon kay Moises, “Iunat mo ang iyong kamay sa
dagat upang ang tubig ay tumabon sa mga Ehipcio, sa kanilang mga karwahe, at
sa kanilang mga mangangabayo.” 27Kaya't iniunat ni Moises ang
kanyang kamay sa ibabaw ng dagat, at ang dagat ay bumalik sa kanyang dating
lalim nang mag-uumaga na. Habang ang mga Ehipcio ay tumatakas, inihagis ng
Panginoon ang mga Ehipcio sa gitna ng dagat. 28Ang tubig ay
bumalik at tinakpan ang mga karwahe, ang mga mangangabayo, ang buong hukbo
ng Faraon na sumunod sa kanila sa dagat; walang natira kahit isa sa kanila.
29Subalit ang mga anak ni Israel ay lumakad sa tuyong lupa sa
gitna ng dagat; at ang tubig ay naging isang pader sa kanilang gawing kanan
at sa kanilang kaliwa. 30Gayon iniligtas ng Panginoon ang Israel
nang araw na iyon mula sa kamay ng mga Ehipcio; at nakita ng Israel ang mga
Ehipcio na patay sa dalampasigan. 31Nakita ng Israel ang dakilang
gawa na ginawa ng Panginoon sa mga Ehipcio, at ang taong-bayan ay natakot sa
Panginoon at sila'y sumampalataya sa Panginoon at sa kanyang lingkod na si
Moises. (AB01)
Ang Israel ay nabautismuhan sa Kanyang paglilingkod sa Dagat na Mapula. Ang
Diyos ang naging layunin ng kanilang papupuri, at ang sentro ng kanilang
pagsamba, upang sila ay maging Kanyang pinili at Kanyang pinalawak na
nilalang bilang elohim, parang anghel ng Yahovah sa unahan nila (cf. Zac.
12:8).
May sampung awit ng pagpupuri na binanggit sa Bibliya: (1) Exodo 15:1-19;
(2) Mga Bilang 21:17-18; (3) Deuteronomio 32:1-43; (4) Mga Hukom 5:1-31; (5)
1Samuel 2:1-10; (6) 2Samuel 22:1-51 (7) Lucas 1:46-55 (8) Lucas 1:68-79; (9)
Lucas 2:29-32; (10) Apocalipsis 14:3; 15:3. Kung ang Awit ni Moises ay yaong
nasa Deuteronomio 32:1-43, kung gayon ang awit ng Exodo 15:1-19 ay maaaring
ang Awit ng Cordero, dahil ito ay isang awit ng pagpupuri. Ang dalawang awit
na ito – ni Moises at ng Cordero – ang siyang nagpapakilala sa mga hinirang
sa Pagpapanumbalik (Apoc. 15:3-4; cf. Awit. 86:9-12; Is. 66:15,16,23; Zef.
2:11; Zef. 14:16-21).
Apocalipsis 15:3-4
At inaawit nila ang awit ni Moises na alipin ng Diyos, at ang awit ng
Kordero na sinasabi, “Dakila at kamanghamangha ang iyong mga gawa, O
Panginoong Diyos na Makapangyarihan sa lahat! Matuwid at tunay ang iyong mga
daan, ikaw na Hari ng mga bansa. 4Sinong hindi matatakot at
luluwalhati sa iyong pangalan O Panginoon, sapagkat ikaw lamang ang banal.
Ang lahat ng mga bansa ay darating at sasamba sa harapan mo; sapagkat ang
iyong mga matuwid na gawa ay nahayag.” (AB01)
Sa gawain na ito ating ibabalik ang kapangyarihan ng mga awit ng
kaluwalhatian ng mga Tala sa Umaga sa pundasyon ng mundo (Job 38:4-7).
Job 38:4-7 “Nasaan
ka nang ilagay ko ang mga pundasyon ng lupa? Sabihin mo, kung mayroon kang
pang-unawa. 5Sinong nagpasiya ng mga sukat niyon—tiyak na alam
mo! O sinong nag-unat ng panukat sa ibabaw nito? 6Sa ano nakabaon
ang kanyang mga pundasyon? O sinong naglagay ng batong panulok niyon; 7nang
sama-samang umawit ang mga tala sa umaga, at ang lahat ng mga anak ng Diyos
ay nagsigawan sa tuwa? (AB01)
Tayo ay magiging elohim at
ang Diyos ang ating magiging awit. Maghahanda tayo ng isang tahanan para sa
Kanya, sapagkat Siya ang Elohim ng ating mga ama at tayo ang Kanyang Templo.
Ang elohim ng ating elohim ay pinili tayo para maging Kanyang tahanan.
Exodo 15:1-19 Nang
magkagayo'y inawit ni Moises at ng mga Israelita ang awit na ito sa
Panginoon, na sinasabi, “Ako'y aawit sa Panginoon, sapagkat siya'y
maluwalhating nagtagumpay; kanyang inihagis sa dagat ang kabayo at ang doo'y
nakasakay. 2Ang Panginoon ang aking awit at kalakasan, at siya'y
naging aking kaligtasan; Ito ang aking Diyos, at aking pupurihin siya,
siya'y aking itataas, ang Diyos ng aking ama. 3Ang Panginoon ay
isang mandirigma. Panginoon ang pangalan niya. 4“Ang mga karwahe
ng Faraon at ang kanyang hukbo sa dagat ay itinapon niya, at ang kanyang mga
piling pinuno ay inilubog sa Dagat na Pula. 5Ang kalaliman ay
tumatabon sa kanila; sila'y lumubog sa mga kalaliman na parang isang bato.
6Ang iyong kanang kamay, O Panginoon ay maluwalhati sa
kapangyarihan, ang iyong kanang kamay, O Panginoon ang dumudurog sa kaaway.
7Sa kadakilaan ng iyong karilagan ay ibinubuwal mo ang bumabangon
laban sa iyo; Iyong ipinapakita ang iyong matinding galit, at nililipol
silang parang dayami. 8Sa hihip ng iyong ilong ang tubig ay
natipon, ang mga agos ay tumayong parang isang bunton; Ang mga kalaliman ay
namuo sa gitna ng dagat. 9Sinabi ng kaaway, ‘Aking hahabulin,
aking aabutan, Hahatiin ko ang samsam, ang aking nais sa kanila ay
masisiyahan, aking bubunutin ang aking tabak, lilipulin sila ng aking
kamay.’ 10Ikaw ay humihip ng iyong hangin, at tinabunan sila ng
karagatan, Sila'y lumubog na parang tingga sa tubig na makapangyarihan.
11“Sinong tulad mo, O Panginoon, sa mga diyos? Sinong gaya mo, dakila
sa kabanalan, nakakasindak sa maluluwalhating gawa, na gumagawa ng mga
kababalaghan? 12Iniunat mo ang iyong kanang kamay, nilamon sila
ng lupa. 13“Iyong pinatnubayan sa iyong wagas na pag-ibig ang
iyong tinubos na bayan, sa iyong kalakasan ay inihatid mo sila sa banal mong
tahanan. 14Narinig ng mga bansa, at nanginig sila, mga sakit ang
kumapit sa mga naninirahang taga-Filistia. 15Kaya't ang mga
pinuno ng Edom ay nagimbal; sa matatapang sa Moab, ang panginginig sa kanila
ay sumakmal, at naupos ang lahat ng taga-Canaan. 16Sindak at
panghihilakbot ang sa kanila'y umabot, dahil sa kadakilaan ng iyong bisig,
sila'y parang batong di makakilos; hanggang sa makaraan, O Panginoon, ang
iyong bayan, hanggang ang bayan na iyong binili ay makaraan. 17Sila'y
iyong papapasukin, at sila'y iyong itatanim sa bundok na iyong ari-arian, sa
dako, O Panginoon, na iyong ginawa upang iyong maging tahanan, sa
santuwaryo, O Panginoon, na itinatag ng iyong mga kamay. 18Ang
Panginoon ay maghahari magpakailanpaman.” 19Sapagkat nang ang mga
kabayo ng Faraon ay nagtungo pati ang kanyang mga karwahe at pati ng kanyang
mga nangangabayo sa dagat, at pinanunumbalik ng Panginoon ang tubig ng dagat
sa kanila; subalit lumakad ang mga anak ni Israel sa tuyong lupa sa gitna ng
dagat. (AB01)
Ang Israel ay naligtas, at
sa gawaing ito sila ay itinanim sa Bundok ng pamana ni Yahovah.
Si Jacob bilang Israel ay mamumuno mula sa Bundok ng
Diyos (cf. Deut. 32:8). Jacob bilang
Israel (na nangangahulugang siya
ay mamumuno bilang Diyos) ay itinakda ni Yahovah sa santuwaryo, na
itinatag ng Kanyang mga kamay. Sa ganitong paraan tayo ay naging mga
kasamang tagapagmana kasama ni Yahovah at, bilang mga kapwa tagapagmana,
tinatanggap natin ang kanyang pamana bilang elohim na libreng ibinigay
bilang mga pinili ni Eloah na ating Ama (cf. Rom. 8:17; Gal. 3:29; Tit. 3:7;
Heb. 1:14; 6:17; 11:9; Sant. 2:5; 1Ped. 3:7; cf. pati Mal. 2:10; Heb. 2:11).
Tayo ay mga anak ng Diyos kasama ang Hukbo (cf. Job 1:6; 2:1) at lahat ay
pinabanal sa ilalim ng iisang Ama (Mal. 2:10), na nagmula sa isa kasama ang
Mesiyas (Heb. 2:11). Naging Anak ng Diyos na may kapangyarihan ang Mesiyas
mula sa kanyang pagkabuhay na mag-uli mula sa mga patay (Rom. 1:4).
Gayunpaman, ang bayan ay nagreklamo laban sa kanilang pagkaligtas.
Exodo 15:20-27 Si
Miriam na babaing propeta, na kapatid ni Aaron ay humawak ng isang pandereta
sa kanyang kamay; at sumunod ang lahat ng mga babae sa kanya, na may mga
pandereta at nagsayawan. 21Sila'y inawitan ni Miriam: “Umawit
kayo sa Panginoon, sapagkat siya'y maluwalhating nagtagumpay; nang inihagis
niya sa dagat ang kabayo at ang doo'y nakasakay.” 22Patuloy na
pinangunahan ni Moises ang Israel mula sa Dagat na Pula, at sila'y lumabas
sa ilang ng Shur; sila'y lumakad ng tatlong araw sa ilang at hindi nakatagpo
ng tubig. 23Nang sila'y dumating sa Mara, hindi nila mainom ang
tubig sa Mara, sapagkat ito ay mapait. Kaya't tinawag itong Mara. 24Nagreklamo
ang bayan kay Moises, na sinasabi, “Anong aming iinumin?” 25Siya'y
dumaing sa Panginoon at itinuro sa kanya ng Panginoon ang isang punungkahoy;
inihagis niya ito sa tubig, at ang tubig ay tumamis. Doon, gumawa ang
Panginoon para sa kanila ng
isang batas at tuntunin. Doon ay sinubok niya sila, 26na
sinasabi, “Kung iyong diringgin ng buong tiyaga ang tinig ng Panginoon mong
Diyos, at iyong gagawin ang matuwid sa kanyang mga mata, at iyong susundin
ang kanyang mga utos, at iyong tutuparin ang lahat ng kanyang mga batas,
wala akong ilalagay na karamdaman sa iyo, na gaya ng inilagay ko sa mga
Ehipcio; sapagkat ako ang Panginoon na nagpapagaling sa iyo.” 27Sila'y
dumating sa Elim, kung saan mayroong labindalawang bukal ng tubig, at
pitumpung puno ng palma; at sila'y humimpil doon sa tabi ng tubig. (AB01)
Ang Israel ay pagagalingin
mula sa kanilang kasamaan, at itatatag sa ilalim ng labindalawa, at ang
pitumpu, na mag-aalaga at magpoprotekta sa kanila sa ilalim ng Mesiyas,
tulad ng kanilang ginawa sa Elim (cf. ang mga araling
Moises at ang mga Diyos ng
Ehipto [105] at
Pentecostes sa Sinai [115]).
Gayunpaman, sisimulan muna silang sawayin ng Diyos sa pamamagitan ng
isang napakalaking problema na mahirap lutasin.
Exodo 16:9-12 Sinabi
ni Moises kay Aaron, “Sabihin mo sa buong kapulungan ng mga anak ni Israel,
‘Lumapit kayo sa harap ng Panginoon, sapagkat kanyang narinig ang inyong mga
reklamo.’” 10Pagkatapos magsalita si Aaron sa buong kapulungan ng
mga anak ni Israel, sila'y tumingin sa dakong ilang, at ang kaluwalhatian ng
Panginoon ay lumitaw sa ulap. 11Ang Panginoon ay nagsalita kay
Moises, 12“Aking narinig ang mga reklamo ng mga anak ni Israel;
sabihin mo sa kanila, ‘Pagsapit ng gabi ay kakain kayo ng karne, at
kinaumagahan ay magpapakabusog sa tinapay; at inyong makikilala na ako ang
Panginoon ninyong Diyos.’” (AB01)
Pinakain sila ng Panginoon
ng manna sa ilang sa loob ng apatnapung taon, at ang mga tumanggi sa mana ng
Diyos ay namatay. Ang pagpapakain sa ilang ay isang anino sa kung ano ang
darating, na tumutukoy sa Iglesia (bilang mga hinirang) at ang naging lakas
na siyang Banal na Espiritu sa loob ng apatnapung jubileo. Hindi natin
makikita ang Diyos sa ating kasalukuyang kalagayan o tayo'y tiyak na
mamamatay. Walang sinumang tao ang nakakita sa Kanya, o makakakita sa Kanya;
Siya lamang ang walang kamatayan, naninirahan sa liwanag na di-malapitan
(1Tim. 6:16).
Dapat natin itong panatilihin bilang isang pang-alaala hanggang sa pagdating
ng Mesiyas.
Exodo 16:32-36
Sinabi ni Moises, “Ito ang bagay na iniutos ng Panginoon, ‘Magtabi
kayo ng isang omer ng manna na inyong itatago sa buong panahon ng inyong mga
salinlahi, upang kanilang makita ang tinapay na aking ipinakain sa inyo sa
ilang nang kayo'y aking ilabas sa lupain ng Ehipto.’” 33Sinabi ni
Moises kay Aaron, “Kumuha ka ng isang palayok at lagyan mo ng isang omer na
punô ng manna, at ilagay mo sa harap ng Panginoon upang maingatan sa buong
panahon ng inyong mga salinlahi.” 34Kung paanong iniutos ng
Panginoon kay Moises ay gayon inilagay ni Aaron sa harap ng tipan upang
ingatan. 35Ang mga anak ni Israel ay kumain ng manna sa loob ng
apatnapung taon, hanggang sa sila'y dumating sa lupaing matitirahan. Sila'y
kumain ng manna hanggang sa sila'y dumating sa mga hangganan ng lupain ng
Canaan. 36Ang isang omer ay ikasampung bahagi ng isang efa.
(AB01)
Ibinigay ng Diyos ang mga kundisyon kung saan ating mamanahin ang pangakong
ito at magiging isang natatanging kayamanan sa Kanya.
Exodo 19:1-25 Sa
ikatlong bagong buwan, pagkatapos na ang mga anak ni Israel ay makaalis sa
lupain ng Ehipto, dumating sila nang araw ding iyon sa ilang ng Sinai.
2Nang sila'y umalis sa Refidim at dumating sa ilang ng Sinai, humimpil
sila sa ilang; at doo'y nagkampo ang Israel sa harap ng bundok. 3Si
Moises ay umakyat tungo sa Diyos, at tinawag siya ng Panginoon mula sa
bundok, na sinasabi, “Ganito ang sasabihin mo sa sambahayan ni Jacob, at
sasabihin mo sa mga anak ni Israel: 4Inyong nakita ang aking
ginawa sa mga Ehipcio, at kung paanong dinala ko kayo sa mga pakpak ng
agila, at kayo'y inilapit ko sa akin. 5Kaya't
ngayon, kung tunay na inyong susundin ang aking tinig at tutuparin
ang aking tipan, kayo ay magiging aking sariling pag-aari na higit sa lahat
ng bayan; sapagkat ang buong daigdig ay akin. 6Sa akin kayo ay
magiging isang kaharian ng mga pari at isang banal na bansa. Ito ang mga
salitang sasabihin mo sa mga anak ni Israel.” 7Kaya't dumating si
Moises at ipinatawag ang matatanda sa bayan at ipinahayag sa harap nila ang
lahat ng salitang ito na iniutos ng Panginoon sa kanya. 8Ang
buong bayan ay nagkaisang sumagot at nagsabi, “Ang lahat ng sinabi ng
Panginoon ay aming gagawin.” At iniulat ni Moises ang mga salita ng bayan sa
Panginoon. 9Sinabi ng Panginoon kay Moises, “Ako'y darating sa
iyo sa isang makapal na ulap, upang marinig ng bayan kapag ako'y
nakikipag-usap sa iyo, at paniwalaan ka rin nila magpakailanman.”
At sinabi ni Moises ang mga
salita ng bayan sa Panginoon. 10Sinabi ng Panginoon kay Moises,
“Pumaroon ka sa bayan at italaga mo sila ngayon at bukas, at labhan nila ang
kanilang mga kasuotan, 11at humanda sa ikatlong araw, sapagkat sa
ikatlong araw ay bababa ang Panginoon sa paningin ng buong bayan sa ibabaw
ng bundok ng Sinai. 12Lalagyan mo ng mga hangganan ang bayan sa
palibot, at iyong sasabihin, ‘Mag-ingat kayo, kayo'y huwag umakyat sa
bundok, o humipo sa hangganan; sinumang humipo sa bundok ay papatayin.
13Walang kamay na hihipo sa kanya, kundi siya'y babatuhin o papanain;
maging hayop o tao ay hindi mabubuhay!’ Kapag ang tambuli ay tumunog nang
mahaba, aakyat sila sa bundok.” 14Bumaba si Moises sa bayan mula
sa bundok, at pinabanal ang bayan, at nilabhan nila ang kanilang mga
kasuotan. 15Kanyang sinabi sa bayan, “Humanda kayo sa ikatlong
araw; huwag kayong lalapit sa babae.” 16Sa
umaga ng ikatlong araw, kumulog at kumidlat, at may isang makapal na
ulap sa ibabaw ng bundok, at ang tunog ng trumpeta ay napakalakas; at ang
buong bayan na nasa kampo ay nanginig. 17Inilabas ni Moises ang
bayan sa kampo upang katagpuin ang Diyos; at sila'y tumayo sa paanan ng
bundok. 18Ang buong bundok ng Sinai ay nabalot sa usok, sapagkat
ang Panginoon ay bumaba sa ibabaw niyon na nasa apoy; at ang usok niyon ay
pumailanglang na parang usok ng isang hurno, at nayanig nang malakas ang
buong bundok. 19Nang papalakas nang papalakas ang tunog ng
trumpeta ay nagsalita si Moises, at sinagot siya ng Diyos sa pamamagitan ng
kulog. 20Ang Panginoon ay bumaba sa ibabaw ng bundok ng Sinai, sa
taluktok ng bundok; at tinawag ng Panginoon si Moises sa taluktok ng bundok;
at si Moises ay umakyat.
21Sinabi
ng Panginoon kay Moises, “Bumaba ka, balaan mo ang bayan, baka sila'y
lumampas upang panoorin ang Panginoon, at mamatay ang marami sa kanila.
22Gayundin ang mga pari na lumalapit sa Panginoon ay pabanalin mo,
baka ang Panginoon ay hindi makapagpigil sa kanila.” 23Sinabi ni
Moises sa Panginoon, “Ang bayan ay hindi makakaakyat sa bundok ng Sinai,
sapagkat ikaw mismo ang nagbilin sa amin na iyong sinasabi, ‘Lagyan mo ng
hangganan sa palibot ang bundok, at iyong ariing banal ito.’” 24Sinabi
ng Panginoon sa kanya, “Bumaba ka, at ikaw ay umakyat kasama si Aaron,
ngunit ang mga pari at ang taong-bayan ay huwag mong palampasin sa mga
hangganan upang umakyat sa Panginoon, baka siya ay hindi makapagpigil sa
kanila.”
25Sa gayo'y bumaba si Moises sa taong-bayan at sinabi sa kanila. (AB01)
Ibinigay ng Diyos ang
kautusan sa pamamagitan ng Dakilang Anghel, ang Anghel ng Dakilang Konseho
ng Septuagint (LXX). Sa ganitong paraan, ibinigay ng Diyos ang istruktura ng
kautusan kay Moises sa pamamagitan ng isang tagapamagitan, ang espirituwal
na bato na si Cristo (1Cor. 10:4).
Exodo 20:1-17 Binigkas ng Diyos ang lahat ng salitang ito, na sinasabi,
2“Ako ang Panginoon mong Diyos na naglabas sa iyo sa lupain ng Ehipto,
mula sa bahay ng pagkaalipin.
[I] 3“Huwag kang
magkakaroon ng ibang mga diyos sa harap ko. (AB01)
[II] 4“Huwag kang
gagawa para sa iyong sarili ng inukit na larawan o ng anumang kawangis ng
anumang nasa langit sa itaas, o ng nasa lupa sa ibaba, o ng nasa tubig sa
ilalim ng lupa. 5Huwag mo silang yuyukuran, o paglingkuran man
sila; sapagkat akong Panginoon mong Diyos ay Diyos na mapanibughuin, na
aking pinarurusahan ang mga anak dahil sa kasamaan ng mga magulang hanggang
sa ikatlo at ikaapat na salinlahi ng mga napopoot sa akin; 6ngunit
pinagpapakitaan ko ng wagas na pag-ibig ang libu-libong umiibig sa akin at
tumutupad ng aking mga utos.
[III] 7“Huwag mong
babanggitin ang pangalan ng Panginoon mong Diyos sa walang kabuluhan,
sapagkat hindi pawawalang-sala ng Panginoon ang sinumang gumagamit ng
kanyang pangalan sa walang kabuluhan.
[IV] 8“Alalahanin mo ang araw ng Sabbath, upang ingatan itong
banal. 9Anim na araw kang gagawa at iyong gagawin ang lahat ng
iyong gawain; 10ngunit ang ikapitong araw ay Sabbath sa Panginoon
mong Diyos. Sa araw na ito ay huwag kang gagawa ng anumang gawain, ikaw o
ang iyong anak na lalaki, ang iyong anak na babae, ang iyong aliping lalaki,
ang iyong aliping babae, ang iyong mga baka, ang dayuhang nasa loob ng iyong
mga pintuan; 11sapagkat sa loob ng anim na araw ay ginawa ng
Panginoon ang langit at lupa, ang dagat, at lahat ng naroroon, at nagpahinga
sa ikapitong araw; kaya't binasbasan ng Panginoon ang araw ng Sabbath, at
ginawa itong banal.
[V] 12“Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina, upang ang iyong
mga araw ay humaba sa lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos.
[VI] 13“Huwag kang papatay.
[VII] 14“Huwag kang mangangalunya.
[VIII] 15“Huwag kang magnanakaw.
[IX] 16“Huwag kang magiging sinungaling na saksi laban sa iyong
kapwa.
[X] 17“Huwag mong iimbutin ang bahay ng iyong kapwa; huwag mong
iimbutin ang asawa ng iyong kapwa, o ang kanyang aliping lalaki o ang
kanyang aliping babae, o ang kanyang baka, o ang kanyang asno, o ang anumang
bagay ng iyong kapwa.” (AB01)
Ang pagkakahati ng kautusan
sa dalawang Dakilang Utos ay ibinigay kalaunan sa Deuteronomio. Ang
istruktura ay malinaw na nakikilala, kung saan ang unang apat na utos ay
tungkol sa pagmamahal sa Diyos, at ang huling anim na utos ay tungkol sa
pagmamahal sa kapwa tao. Ito ay itinanim sa mga tao (cf. din ang araling
Ang Pag-ibig at ang
Istruktura ng Kautusan (No. 200)). Ang ikalimang
utos ang nag-uugnay sa dalawang bahagi ng magkasama bilang isang
pampamilyang relasyon.
Ang ating unang tungkulin
ay sa Diyos at pagkatapos sa ating kapwa tao. Tungkulin din natin na maging
angkop at wastong sisidlan para sa Buhay na Diyos, na Siyang Diyos ng mga
buhay at hindi ng mga patay.
Mateo 22:29-46
Sumagot si Jesus at sinabi sa kanila, “Nagkakamali kayo, sapagkat
hindi ninyo nalalaman ang mga kasulatan, o ang kapangyarihan ng Diyos.
30Sapagkat sa muling pagkabuhay ay hindi sila nag-aasawa o
pinag-aasawa pa kundi sila'y tulad sa mga anghel sa langit. 31At
tungkol sa muling pagkabuhay ng mga patay, hindi ba ninyo nabasa ang sinabi
sa inyo ng Diyos, 32‘Ako ang Diyos ni Abraham, ang Diyos ni
Isaac, at ang Diyos ni Jacob’? Siya ay hindi Diyos ng mga patay, kundi ng
mga buháy.” 33Nang marinig ito ng napakaraming tao, namangha sila
sa kanyang aral. 34Ngunit nang marinig ng mga Fariseo na
napatahimik ni Jesus ang mga Saduceo, ay nagtipon sila. 35At isa
sa kanila, na tagapagtanggol ng kautusan, ay nagtanong sa kanya upang siya'y
subukin. 36“Guro, alin ba ang dakilang utos sa kautusan?” 37At
sinabi sa kanya, “Ibigin mo ang Panginoon mong Diyos nang buong puso mo, at
nang buong kaluluwa mo, at nang buong pag-iisip mo.’ 38Ito ang
dakila at unang utos.’ 39At ang pangalawa ay katulad nito,
‘Ibigin mo ang iyong kapwa na gaya ng iyong sarili.’ 40Sa
dalawang utos na ito nakasalig ang buong kautusan at ang mga propeta.”
41Habang nagkakatipon ang mga Fariseo ay tinanong sila ni Jesus,
42na sinasabi, “Ano ang palagay ninyo tungkol sa Cristo? Kaninong anak
siya?” Sinabi nila sa kanya, “Kay David.” 43Sinabi niya sa
kanila, “Kung gayo'y bakit si David nang nasa Espiritu ay tumatawag sa kanya
ng Panginoon, na nagsasabi, 44‘Sinabi ng Panginoon sa aking
Panginoon, “Maupo ka sa aking kanan, hanggang sa mailagay ko ang iyong mga
kaaway sa ilalim ng iyong mga paa”’? 45Kung tinatawag nga siya ni
David na Panginoon, paanong siya'y naging kanyang anak?” 46Walang
nakasagot sa kanya kahit isang salita, at wala na ring sinumang nangahas
pang magtanong sa kanya ng anuman buhat sa araw na iyon. (AB01)
Sa paano nga ba na tinawag
siyang Panginoon at Elohim ni David? (Awit 45:6-7; Heb. 1:8-9). Ang
Panginoong ito ay ang Elohim ng Israel na nakipag-usap sa mga propeta at mga
patriarka.
Siya ang Anghel ni Yahovah na nauuna sa Israel (Zac
12:8).
Ang unang bahagi ng
kautusan ay tungkol sa pagmamahal sa Diyos, na dapat gawin ng buong puso at
isip at kaluluwa. Ang ikalawang bahagi ay tungkol sa pagmamahal sa kapwa,
tulad ng pagmamahal sa sarili; sapagkat kung hindi natin mahal ang ating
kapwa na ating nakikita, paano natin mahahalin ang Diyos na hindi natin
nakikita?
1Juan 4:20-21 Kung sinasabi ng sinuman, “Iniibig ko ang Diyos,” at napopoot
sa kanyang kapatid, siya ay sinungaling; sapagkat ang hindi umiibig sa
kanyang kapatid na kanyang nakikita, ay hindi maaaring umibig sa Diyos na
hindi niya nakita. 21At ang utos na ito na mula sa kanya ay nasa
atin, na ang umiibig sa Diyos ay dapat ding umibig sa kanyang kapatid.
(AB01)
Ang istruktura ng Unang
Dakilang Utos ang bumubuo sa batayan para sa Ikalawang Dakilang Utos at sa
dalawang utos na ito nakasalig ang lahat ng kautusan at mga propeta.
Kaya't ang Sampung Utos ay bahagi ng dalawa, at ang iba pang kautusan ay mga
bahagi ng sampu. Ang Unang Dakilang Utos ay binubuo ng unang apat sa Sampung
Utos. Ang Diyos ay nakikipag-ugnayan sa istruktura mula sa lohika ng Kanyang
pagiging, ang pinagmulan ng paglikha at kaligtasan. Binibigyan Niya ng buhay
na walang hanggan ang mga nais Niya, sa kaayusan na Kanyang itinakda.
Ang unang utos ay
nagpapahayag ng pagiging natatangi ng Diyos at ang Kanyang kataas-taasang
kapangyarihanpangingibabaw (cf. Ex. 20:1-3 sa itaas).
Ang ikalawang utos ay
nagpapahayag ng kasamaan ng pagsamba sa mga diyus-diyosan at pagsamba sa mga
pisikal na bagay. Nais ng Diyos na sambahin Siya ng mga tao sa espiritu at
katotohanan.
[II] 4“Huwag
kang gagawa para sa iyong sarili ng inukit na larawan o ng anumang kawangis
ng anumang nasa langit sa itaas, o ng nasa lupa sa ibaba, o ng nasa tubig sa
ilalim ng lupa. 5Huwag mo silang yuyukuran, o paglingkuran man
sila; sapagkat akong Panginoon mong Diyos ay Diyos na mapanibughuin, na
aking pinarurusahan ang mga anak dahil sa kasamaan ng mga magulang hanggang
sa ikatlo at ikaapat na salinlahi ng mga napopoot sa akin; 6ngunit
pinagpapakitaan ko ng wagas na pag-ibig ang libu-libong umiibig sa akin at
tumutupad ng aking mga utos.
Ang utos na ito ang nagtuturo sa atin sa layunin ng pagsamba. Hindi dapat
tayo gumawa ng anumang larawan ng kahit ano, o yumuko, sumamba, o magdasal
sa mga iyon. Ibig sabigin ang anumang bagay: isang krus, o estatwa ng kung
ano, kahit isang sinasabing representasyon ng Diyos mismo, at tiyak na hindi
kay Cristo at sa mga patay na santo, na si Cristo lamang ang bumangon.
Ang ikatlong utos ay
nilikha upang protektahan ang kapangyarihan ng pangalan ng Diyos at lahat ng
gawain na ginagawa sa Kanyang pangalan, maging ito man ay paghatol, o
ministeryo, o pangangasiwa. Ang lahat ng gawain ay sa pamamagitan ng Kanyang
kapangyarihan at lakas at awtoridad.
[III]
7“Huwag mong babanggitin ang pangalan ng Panginoon mong
Diyos sa walang kabuluhan, sapagkat hindi pawawalang-sala ng Panginoon ang
sinumang gumagamit ng kanyang pangalan sa walang kabuluhan.
Ang ikaapat na utos ay ginawa upang tiyakin na ang Kaniyang buong istruktura
ay nauugnay sa Kanyang Kautusan at kaayusan, at sa loob ng Kanyang
Kalendaryo at sistema. Ang ikaapat na utos ay hindi lamang tumutukoy sa araw
ng Sabbath; ito ay nagpapakilala sa sistema ng Sabbath, at ang buong
kautusan at kaayusan ng sistema.
[IV] 8“Alalahanin
mo ang araw ng Sabbath, upang ingatan itong banal. 9Anim na araw
kang gagawa at iyong gagawin ang lahat ng iyong gawain; 10ngunit
ang ikapitong araw ay Sabbath sa Panginoon mong Diyos. Sa araw na ito ay
huwag kang gagawa ng anumang gawain, ikaw o ang iyong anak na lalaki, ang
iyong anak na babae, ang iyong aliping lalaki, ang iyong aliping babae, ang
iyong mga baka, ang dayuhang nasa loob ng iyong mga pintuan; 11sapagkat
sa loob ng anim na araw ay ginawa ng Panginoon ang langit at lupa, ang dagat,
at lahat ng naroroon, at nagpahinga sa ikapitong araw; kaya't binasbasan ng
Panginoon ang araw ng Sabbath, at ginawa itong banal.
Kaya ang pagtatatag ng
isang kalendaryo sa anumang ibang sistema o batayan ay isang kalapastanganan,
ang paglabag sa batas, at pagsamba sa isang huwad na diyos.
Itinatag ng Diyos ang mga
Sabbath at mga Bagong Buwan at taunang mga Sabbath at mga Kapistahan. Ang
mga huwad na sistema ng Linggo at ang pagdiriwang ng Pasko at Easter ay
bahagi ng sistema ng triune god at mga pagano rin. Anumang ibang sistema ay
paglabag sa buong apat na utos ng Unang Dakilang Utos at sa gayon ay
paglabag sa buong kautusan (cf. ang mga araling
Ang Pinagmulan ng Pasko at
Easter (No. 235);
Doktrina ng Orihinal na Kasalanan Bahagi I: Ang Halamanan ng Eden (No. 246)
at
Doktrina ng Orihinal na
Kasalanan Bahagi II: Ang mga Henerasyon ni Adan (No. 248)).
Walang ibang istruktura na pinahihintulutan maliban sa
itinatag ng Diyos.
Marami sa modernong
Cristianismo ang nakabase sa palagay na ang kautusan ng Diyos ay tinanggal
na. Ito ay nagmumula sa malalim na kamangmangan tungkol sa istruktura ng
kautusan at mga propeta at mensahe ni Cristo at ng mga apostol. May
pagkakaiba sa kautusan ng Diyos sa pagitan ng kautusan na nagmumula sa
Dalawang Dakilang Utos (at ang Sampung Utos na bumubuo sa mga ito) sa isang
banda, at ang mga ordinansa ng paghahain na bumubuo sa tinatawag na
kautusang seremonial na bahagi ng sistema ng Templo sa kabilang banda.
Marami sa modernong Cristianismo ang nalilito sa mga isyung ito at maling
pag-grupo sa Kalendaryo at iba pang mahahalagang aspeto ng kautusan kasama
ng mga paghahain, sa pagtatangkang balewalain ang kautusan ng Diyos at
baluktutin ito gamit ang paganong sistema ng mga kulto ng Araw at Misteryo.
Ang pagkakaibang ito ay ipinaliwanag sa araling
Pagkakaiba sa Kautusan (No. 096), at sinisiyasat din
sa istruktura ng mga araling tungkol sa bawat utos.
q