Christian Churches of God
No. F041iv
Komentaryo sa Marcos
Bahagi 4
(Edition
1.0 20220602-20220602)
Komentaryo sa Kabanata 13-16.
Christian Churches of God
E-mail:
secretary@ccg.org
(Copyright
©
2022 Wade Cox)
(Tr. 2022)
This paper may be freely copied and distributed
provided it is copied in total with no alterations or deletions. The
publisher’s name and address and the copyright notice must be included.
No charge may be levied on recipients of distributed copies.
Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews
without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web
page:
http://logon.org and
http://ccg.org
Komentaryo sa Marcos Part 4
Mga Kabanata sa Marcos 13-16 (RSV)
Kabanata 13
1At paglabas niya sa templo, ay sinabi sa kaniya ng isa sa kaniyang mga
alagad, Guro, masdan mo, pagkaiinam ng mga bato, at pagkaiinam na mga gusali!
2At sinabi ni Jesus sa kaniya, Nakikita mo baga ang malalaking
gusaling ito? walang matitira ditong isang bato sa ibabaw ng kapuwa bato na di
ibabagsak. 3At samantalang siya'y nakaupo sa bundok ng mga Olivo sa
tapat ng templo, ay tinanong siya ng lihim ni Pedro at ni Santiago at ni Juan at
ni Andres, 4Sabihin mo sa amin, kailan mangyayari ang mga bagay na
ito? at ano ang magiging tanda pagka malapit ng maganap ang lahat ng mga bagay
na ito? 5At si Jesus ay nagpasimulang magsabi sa kanila, Mangagingat
kayo na huwag kayong paligaw kanino mang tao. 6Maraming paririto sa
aking pangalan, na magsisipagsabi, Ako ang Cristo; at maliligaw ang marami.
7At kung mangakarinig kayo ng mga digma at ng mga alingawngaw ng mga digma,
ay huwag kayong mangagulumihanan: ang mga bagay na ito'y dapat na mangyari:
datapuwa't hindi pa ang wakas. 8Sapagka't magtitindig ang bansa laban
sa bansa, at ang kaharian laban sa kaharian; at lilindol sa iba't ibang dako;
magkakagutom: ang mga bagay na ito'y pasimula ng kahirapan. 9Datapuwa't
mangagingat kayo sa inyong sarili: sapagka't kayo'y ibibigay nila sa mga
Sanedrin; at kayo'y hahampasin sa mga sinagoga; at kayo'y magsisitindig sa harap
ng mga gobernador at ng mga hari dahil sa akin, na bilang patotoo sa kanila.
10At sa lahat ng mga bansa ay kinakailangan munang maipangaral ang
evangelio. 11At pagka kayo'y dinala sa harap ng mga kapulungan, at
kayo'y ibigay, ay huwag kayong mangabalisa kung ano ang inyong sasabihin:
datapuwa't ang ipagkaloob sa inyo sa oras na yaon, ay siya ninyong sabihin;
sapagka't hindi kayo ang magsasalita, kundi ang Espiritu Santo. 12At
ibibigay ng kapatid sa kamatayan ang kapatid, at ng ama ang kaniyang anak; at
magsisipaghimagsik ang mga anak laban sa mga magulang, at sila'y ipapapatay.
13At kayo'y kapopootan ng lahat ng mga tao dahil sa aking pangalan:
datapuwa't ang magtitiis hanggang sa wakas, ay siyang maliligtas. 14Nguni't
pagkakita ninyo ng kasuklamsuklam na paninira, na nakatayo doon sa hindi dapat
niyang kalagyan (unawain ng bumabasa), kung magkagayo'y magsitakas sa mga bundok
ang nangasa Judea: 15At ang nasa bubungan ay huwag bumaba, ni pumasok,
upang maglabas ng anoman sa kaniyang bahay: 16At ang nasa bukid ay
huwag magbalik upang kumuha ng kaniyang balabal. 17Datapuwa't sa aba
ng nangagdadalangtao at ng nangagpapasuso sa mga araw na yaon! 18At
magsipanalangin kayo na ito'y huwag mangyari sa panahong taginaw. 19Sapagka't
ang mga araw na yaon ay magiging kapighatian, na ang gayo'y di pa nangyayari
buhat sa pasimula ng paglalang na nilikha ng Dios hanggang ngayon, at ni hindi
na mangyayari kailan man. 20At malibang paikliin ng Panginoon ang mga
araw, ay walang laman na makaliligtas; datapuwa't dahil sa mga hirang, na
kaniyang hinirang, ay pinaikli niya ang mga araw. 21At kung
magkagayon kung may magsabi sa inyong sinomang tao, Narito, ang Cristo; o,
Nariyan; huwag ninyong paniwalaan: 22Sapagka't may magsisilitaw na
mga bulaang Cristo at mga bulaang propeta, at mangagpapakita ng mga tanda at mga
kababalaghan, upang mailigaw nila, kung mangyayari, ang mga hirang. 23Datapuwa't
mangagingat kayo: narito, ipinagpauna ko nang sinabi sa inyo ang lahat ng mga
bagay. 24Nguni't sa mga araw na yaon, pagkatapos ng kapighatiang yaon,
ay magdidilim ang araw, at ang buwan ay hindi magbibigay ng kaniyang liwanag,
25At mangalalaglag ang mga bituin mula sa langit, at magsisipangatal
ang mga kapangyarihan sa mga langit. 26At kung magkagayo'y makikita
nila ang Anak ng tao na napariritong nasa mga alapaap na may dakilang
kapangyarihan at kaluwalhatian. 27At kung magkagayo'y susuguin niya
ang mga anghel, at titipunin ang kaniyang mga hinirang mula sa apat na hangin,
mula sa wakas ng lupa hanggang sa dulo ng langit. 28Sa puno nga ng
igos ay pag-aralan ninyo ang kaniyang talinghaga: pagka nananariwa ang kaniyang
sanga, at sumusupling ang mga dahon, ay nalalaman ninyo na malapit na ang
tagaraw; 29Gayon din naman kayo, pagka nangakita ninyong nangyari ang
mga bagay na ito, ay talastasin ninyo na siya'y malapit na, nasa mga pintuan nga.
30Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Hindi lilipas ang lahing ito,
hanggang sa mangaganap ang lahat ng mga bagay na ito. 31Ang langit at
ang lupa ay lilipas: datapuwa't ang aking mga salita ay hindi lilipas. 32Nguni't
tungkol sa araw o oras na yaon ay walang nakakaalam, kahit ang mga anghel sa
langit, kahit ang Anak, kundi ang Ama. 33Kayo'y mangagingat,
mangagpuyat at magsipanalangin: sapagka't hindi ninyo nalalaman kung kailan kaya
ang panahon. 34Gaya ng isang tao na nanirahan sa ibang lupain, na
pagkaiwan ng kaniyang bahay, at pagkabigay ng kapamahalaan sa kaniyang mga
alipin, sa bawa't isa'y ang kaniyang gawain, ay nagutos din naman sa bantay-pinto
na magpuyat. 35Mangagpuyat nga kayo: sapagka't hindi ninyo nalalaman
kung kailan paririto ang panginoon ng bahay, kung sa hapon, o sa hating gabi, o
sa pagtilaok ng manok, o sa umaga; 36Baka kung biglang pumarito ay
kayo'y mangaratnang nangatutulog. 37At ang sinasabi ko sa inyo ay
sinasabi ko sa lahat, Mangagpuyat kayo."
Layunin ng Kabanata 13
Ang Pagkawasak ng Jerusalem ay Inihula
13:1-2 Mat. 24:1-3; Luc. 21:5-7; Tingnan sa Mat. 24:1 n.
v. 1 Noong panahong iyon, ang huling yugto ng pagtatayo na sinimulan ni Herod
Great ay isinasagawa pa rin. v. 2. Luc. 19:43-44; Mk. 14:58; 15:29; Jn.
2:19; Mga Gawa 6:14. Ang ganap na pagkawasak ay noong 70 CE. Ang Templo sa
Heliopolis Egypt ay isinara noong 71 CE bago mag Abib sa pamamagitan ng utos ni
Vespasian. Alinsunod sa Tanda ni Jonas, inihula ni Cristo ang pagkawasak ng
Jerusalem na wala ni isang bato ng sistema ng Templo ang maiiwan sa ibabaw ng
isa pa nito. Ito ay inihula sa mga hula tungkol sa
Tanda ni Jonas at ang Kasaysayan ng Muling
Pagtatayo ng Templo (No. 013). Dahil naunawaan ng Iglesia
ang propesiya na ito at wala sa kanila ang mga sa huli na huwad na teksto ni
Daniel 9:25 (tingnan sa KJV) sila ay naalerto sa pagkamatay ng Ikalawang
Pinahiran, si Santiago, na kapatid ni Cristo noong 63/4 CE at pagkatapos ay
tumakas sila sa Pella sa inaasahang pagkawasak ng 70 CE sa pagtatapos ng
Pitumpung Linggo ng mga Taon na inihula sa Daniel Kabanata 9 (F027ix).
Ang tanging tanda na ibinigay sa Iglesia, at sa mundo, ay ang Tanda ni Jonas
(cf. din
Pagkumpleto ng Tanda ni Jonas (No. 013B)).
vv. 3-37 Babala tungkol sa katapusan ng panahon (Mat. 24:4-36; Luc.
21:8-36).
v. 4 Luc. 17:20; v. 6 Jn. 8:24; 1Jn. 2:18;
v. 8 Sakit ng panganganak tingnan sa Mat. 24:8 n;
vv. 9-13 Mat. 10:17-22, v. 11 Jn. 14:26; 16:7-11; Luc. 12:11-12; v. 13 Jn.
15:18-21.
v. 14 Dan. 9:27 (F027ix);
11:31; 12:11. Ang nakapangingilabot na kalapastanganan – ay naisip noong una na
panghihimasok ng mga gawaing Gentil sa Bundok ng Templo (tingnan ang mga
komento sa
F027ix, F040ii at
F040iii).
Malamang na ito ay isang sandata ng malawakang pagwasak (marahil nuklear) na
inilagay upang hadlangan ang Tapat na Hukbo sa ilalim ng Mesiyas bago ang
pagdating. Ang teksto na nasa panaklong [Unawin ng bumabasa] ay isang
huling Hebreong idyoma kung saan nagkokomento sa loob ng
kapulungan (cf. Bullinger’s notes) (tingnan
din sa 1Tim. 4:13).
v. 17 Luc. 23:29;
vv. 21-31 Sinabi ni Jesus ang tungkol sa kanyang pagbabalik (Mat. 24:23-35;
Luc. 21:25-33);
v. 22 Mat. 7:15; Jn. 4:48,
v. 26 8:38; Mat. 10:23; Dan 7:13 (F027vii);
1Tes. 4:13-18; v. 30 Tingnan sa Mat. 24:34 n; Mk. 9:1;
v. 31 Mat. 5:18; Luc. 16:17;
vv. 32-37 Magbantay: Ang pagbabalik ng Panginoon ay hindi alam (Mat.
24:36-51; Luc. 21:34-38). Pati
Pagdating ng Mesiyas: Bahagi 1 (No.210A) at
Pagdating ng Mesiyas: Bahagi II (No. 210B).
v. 32 Gawa 1:7. v. 33 Ef. 6:18; Col. 4:2.
v. 34 Mat. 25:14.
v. 35 Luc. 12:35-40. Ang gabi ay nahahati sa apat na pagbabantay.
Ang Paskua ng Kamatayan ni Cristo
Kabanata 14
1Pagkaraan nga ng dalawang araw ay kapistahan ng paskua at ng mga tinapay
na walang lebadura: at pinagsisikapan ng mga pangulong saserdote at ng mga
eskriba kung paanong siya'y huhulihin sa pamamagitan ng daya, at siya'y
maipapatay. 2Sapagka't sinasabi nila, Huwag sa kapistahan, baka
magkagulo ang bayan. 3At samantalang siya'y nasa Betania sa bahay ni
Simon na ketongin, samantalang siya'y nakaupo sa pagkain, ay dumating ang isang
babae na may dalang isang sisidlang alabastro na puno ng unguentong nardo na
totoong mahalaga; at binasag niya ang sisidlan, at ibinuhos sa kaniyang ulo.
4Datapuwa't may ilan na nangagalit sa kanilang sarili, na
nagsipagsabi, Ano ang layon ng pagaaksayang ito ng unguento? 5Sapagka't
ang unguentong ito'y maipagbibili ng mahigit sa tatlong daang denario, at
maibibigay sa mga dukha. At inupasalaan nila ang babae. 6Datapuwa't
sinabi ni Jesus, Pabayaan ninyo siya; bakit ninyo siya binabagabag? mabuting
gawa ang ginawa niya sa akin. 7Sapagka't laging nasa inyo ang mga
dukha, at kung kailan man ibigin ninyo ay mangyayaring magawan ninyo sila ng
magaling: datapuwa't ako'y hindi laging nasa inyo. 8Ginawa niya ang
kaniyang nakaya; nagpauna na siya na pahiran ang katawan ko sa paglilibing sa
akin. 9At katotohanang sinasabi ko sa inyo, Saan man ipangaral ang
evangelio sa buong sanglibutan, ay sasaysayin din ang ginawa ng babaing ito sa
pagaalaala sa kaniya. 10At si Judas Iscariote, na isa sa labingdalawa,
ay naparoon sa mga pangulong saserdote, upang maipagkanulo niya siya sa kanila.
11At sila, pagkarinig nila nito, ay nangatuwa, at nagsipangakong
siya'y bibigyan ng salapi. At pinagsikapan niya kung paanong siya ay kaniyang
maipagkakanulo sa kapanahunan. 12At nang unang araw ng mga tinapay na
walang lebadura, nang kanilang inihahain ang kordero ng paskua, ay sinabi sa
kaniya, ng kaniyang mga alagad, Saan mo ibig kaming magsiparoon at ipaghanda ka
upang makakain ng kordero ng paskua? 13At sinugo ang dalawa sa
kaniyang mga alagad, at sa kanila'y sinabi, Magsiparoon kayo sa bayan, at doo'y
masasalubong ninyo ang isang lalake na may dalang isang bangang tubig: sundan
ninyo siya; 14At saan man siya pumasok, ay sabihin ninyo sa puno ng
sangbahayan, Sinasabi ng Guro, Saan naroon ang aking tuluyan, na makakanan ko ng
kordero ng paskua na kasalo ng aking mga alagad? 15At ituturo niya sa
inyo ang isang malaking silid sa itaas na nagagayakan at handa na: at ipaghanda
ninyo roon tayo. 16At nagsiyaon ang mga alagad, at nagsipasok sa
bayan, at nasumpungan ang ayon sa sinabi niya sa kanila: at inihanda nila ang
kordero ng paskua. 17At nang gumabi na ay naparoon siyang kasama ang
labingdalawa. 18At samantalang sila'y nangakaupo na at nagsisikain,
ay sinabi ni Jesus, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Ang isa sa inyo na kasalo
kong kumakain, ay ipagkakanulo ako. 19Sila'y nagpasimulang
nangamanglaw, at isaisang nagsabi sa kaniya, Ako baga? 20At sinabi
niya sa kanila, Isa nga sa labingdalawa, yaong sumabay sa aking sumawsaw sa
pinggan. 21Sapagka't papanaw ang Anak ng tao, ayon sa nasusulat
tungkol sa kaniya: datapuwa't sa aba niyaong taong nagkakanulo sa Anak ng tao!
mabuti pa sa taong yaon ang hindi na siya ipinanganak. 22At
samantalang sila'y nagsisikain, ay dumampot siya ng tinapay, at nang kaniyang
mapagpala, ay kaniyang pinagputolputol, at ibinigay sa kanila, at sinabi, Inyong
kunin: ito ang aking katawan. 23At siya'y dumampot ng isang saro, at
nang siya'y makapagpasalamat, ay ibinigay niya sa kanila: at doo'y nagsiinom
silang lahat. 24At sinabi niya sa kanila, Ito'y ang aking dugo ng
tipan, na nabubuhos dahil sa marami. 25Katotohanang sinasabi ko sa
inyo, na hindi na ako iinom ng bunga ng ubas, hanggang sa araw na yaon na inumin
kong panibago sa kaharian ng Dios. 26At pagkaawit nila ng isang imno,
ay nagsiparoon sila sa bundok ng mga Olivo. 27At sinabi sa kanila ni
Jesus, Kayong lahat ay mangatitisod: sapagka't nasusulat, Sasaktan ko ang
pastor, at mangangalat ang mga tupa. 28Gayon ma'y pagkapagbangon ko,
ay mauuna ako sa inyo sa Galilea. 29Datapuwa't sinabi sa kaniya ni
Pedro, Bagama't mangatitisod ang lahat, nguni't ako'y hindi. 30At
sinabi sa kaniya ni Jesus, Katotohanang sinasabi ko sa iyo, na ngayon, sa gabi
ring ito, bago tumilaok ang manok ng makalawa, ay ikakaila mo akong makaitlo.
31Datapuwa't lalo nang nagmatigas siya na sinabi, Kahima't kailangang
mamatay akong kasama mo, ay hindi kita ikakaila. At sinabi rin naman ng lahat
ang gayon din. 32At nagsirating sila sa isang dako na tinatawag na
Getsemani: at sinabi niya sa kaniyang mga alagad, Magsiupo kayo rito,
samantalang ako'y nananalangin. 33At kaniyang isinama si Pedro at si
Santiago at si Juan, at nagpasimulang nagtakang totoo, at namanglaw na mainam.
34At sinabi niya sa kanila, Namamanglaw na lubha ang aking kaluluwa,
hanggang sa kamatayan: mangatira kayo rito, at mangagpuyat. 35At
lumakad siya sa dako pa roon, at nagpatirapa sa lupa, at idinalangin na, kung
mangyayari, ay makalampas sa kaniya ang oras. 36At kaniyang sinabi,
Abba, Ama, may pangyayari sa iyo ang lahat ng mga bagay; ilayo mo sa akin ang
sarong ito: gayon ma'y hindi ang ayon sa ibig ko, kundi ang ayon sa ibig mo.
37At siya'y lumapit, at naratnang sila'y nangatutulog, at sinabi kay
Pedro, Simon, natutulog ka baga? hindi ka makapagpuyat ng isang oras? 38Kayo'y
mangagpuyat at magsipanalangin, upang huwag kayong magsipasok sa tukso: ang
espiritu sa katotohanan ay may ibig, datapuwa't mahina ang laman. 39At
muli siyang umalis, at nanalangin, na sinabi ang gayon ding mga salita. 40At
muli siyang nagbalik, at naratnang sila'y nangatutulog, sapagka't
nangabibigatang totoo ang kanilang mga mata; at wala silang maalamang sa
kaniya'y isagot. 41At lumapit siyang bilang ikatlo, at sinabi sa
kanila, Mangatulog na kayo, at mangagpahinga: sukat na; dumating na ang oras;
narito, ang Anak ng tao ay ipagkakanulo sa mga kamay ng mga makasalanan. 42Magsitindig
kayo, hayo na tayo: narito, malapit na ang nagkakanulo sa akin. 43At
pagdaka, samantalang nagsasalita pa siya, ay dumating si Judas, na isa sa
labingdalawa, at kasama niya ang isang karamihang may mga tabak at mga
panghampas, na mula sa mga pangulong saserdote at sa mga eskriba at sa matatanda.
44Ang nagkanulo nga sa kaniya ay nagbigay sa kanila ng isang hudyat,
na sinasabi, Ang aking hagkan, ay yaon nga; hulihin ninyo siya, at dalhin ninyo
siyang maingat. 45At nang dumating siya, pagdaka'y lumapit siya sa kaniya, at
nagsabi, Rabi; at siya'y hinagkan. 46At siya'y sinunggaban nila, at
siya'y kanilang dinakip. 47Datapuwa't isa sa nangaroon ay nagbunot ng
kaniyang tabak, at sinugatan ang alipin ng dakilang saserdote, at tinigpas ang
kaniyang tainga. 48At sumagot si Jesus at sinabi sa kanila, Kayo
baga'y nagsilabas, na parang laban sa isang tulisan, na may mga tabak at mga
panghampas upang dakpin ako? 49Araw-araw ay kasama ninyo ako sa
templo, na nagtuturo at hindi ninyo ako hinuli: nguni't nangyari ito upang
matupad ang mga kasulatan. 50At iniwan siya ng lahat, at nagsitakas.
51At sinundan siya ng isang binata, na nababalot ng isang kumot ang
katawan niyang hubo't hubad: at hinawakan nila siya; 52Datapuwa't
kaniyang binitiwan ang kumot, at tumakas na hubo't hubad. 53At dinala
nila si Jesus sa dakilang saserdote: at nangagpipisan sa kaniya ang lahat ng mga
pangulong saserdote at ang matatanda at ang mga eskriba. 54At si
Pedro ay sumunod sa kaniya sa malayo, hanggang sa loob ng looban ng dakilang
saserdote; at nakiumpok siya sa mga punong kawal, at nagpapainit sa ningas ng
apoy. 55Ang mga pangulong saserdote nga at ang buong Sanedrin ay
nagsisihanap ng patotoo laban kay Jesus upang siya'y ipapatay; at hindi
nangasumpungan. 56Sapagka't marami ang nagsisaksi ng kasinungalingan
laban sa kaniya, at ang kanilang mga patotoo ay hindi nangagkatugma. 57At
nagsipagtindig ang ilan, at nagsisaksi ng kasinungalingan laban sa kaniya, na
sinasabi, 58Narinig naming sinabi niya, Aking igigiba ang templong
ito na gawa ng mga kamay, at sa loob ng tatlong araw ay itatayo ko ang ibang
hindi gawa ng mga kamay. 59At kahit sa papagayon man ay hindi rin
nangagkatugma ang patotoo nila. 60At nagtindig sa gitna ang dakilang
saserdote, at tinanong si Jesus na sinabi, Hindi ka sumasagot ng anoman? ano ang
sinasaksihan ng mga ito laban sa iyo? 61Datapuwa't siya'y hindi
umiimik, at walang isinagot. Tinanong siyang muli ng dakilang saserdote, at
sinabi sa kaniya, Ikaw baga ang Cristo, ang Anak ng Mapalad? 62At
sinabi ni Jesus, Ako nga; at makikita ninyo ang Anak ng tao na nakaupo sa kanan
ng Makapangyarihan, at pumaparito na nasa mga alapaap ng langit. 63At
hinapak ng dakilang saserdote ang kaniyang mga damit, at nagsabi, Ano pang
kailangan natin ng mga saksi? 64Narinig ninyo ang kapusungan: ano sa
akala ninyo? At hinatulan nilang lahat na siya'y dapat mamatay. 65At
pinasimulang luraan siya ng ilan, at tinakpan ang kaniyang mukha, at siya'y
pinagsusuntok, at sa kaniya'y kanilang sinasabi, Hulaan mo: at siya'y
pinagsusuntok ng mga punong kawal. 66At samantalang nasa ibaba si
Pedro, sa looban, ay lumapit ang isa sa mga alilang babae ng dakilang saserdote;
67At pagkakita niya kay Pedro na nagpapainit, ay tinitigan niya siya,
at sinabi, Ikaw man ay kasama rin ng Nazareno, na si Jesus. 68Datapuwa't
siya'y kumaila, na sinasabi, Hindi ko nalalaman, ni nauunawa man ang sinasabi
mo: at lumabas siya sa portiko; at tumilaok ang manok. 69At nakita
siya ng alilang babae, at nagpasimulang magsabing muli sa nangaroroon, Ito ay
isa sa kanila. 70Datapuwa't muling ikinaila niya. At hindi nalaon, at
ang nangaroon ay nangagsabing muli kay Pedro. Sa katotohanang ikaw ay isa sa
kanila; sapagka't ikaw ay Galileo. 71Datapuwa't siya'y nagpasimulang
manungayaw, at manumpa, Hindi ko nakikilala ang taong ito na inyong sinasabi.
72At pagdaka, bilang pangalawa'y tumilaok ang manok. At naalaala ni
Pedro ang salitang sinabi ni Jesus sa kaniya, Bago tumilaok ang manok ng
makalawa, ay ikakaila mo akong makaitlo. At nang maisip niya ito, ay tumangis
siya.
[Tingnan ang tala ni Bullinger sa vv. 51-52: That this might be Lazarus,
is probable ....]
Layunin ng Kabanata 14
Paskuwa ng 30 CE at ang Kamatayan ng Cristo.
Tingnan ang babasahing
Oras ng Pagpapako sa Krus at
Pagkabuhay na Mag-uli (No. 159) para sa mga timing ng
Paskua sa mga taon na posibleng siya ay pinatay. Isa lang ang posibilidad.
vv. 1-12 Ang mga pinuno ay nagsabwatan upang patayin si Jesus (Mat.
26:1-5; Luc. 22:1-2).
v. 1 (Ex. 12:1-20) Ang Paskua ay isang walong araw na kapistahan na
binubuo ng araw ng Paghahanda ng 14 Abib ng Hapunan ng Panginoon at ang kanyang
kamatayan sa ika-3 ng hapon ng Miyerkules. 5 Abril 30 CE. Ang Hapunan ng
Panginoon pagkatapos ng dilim noong 14 Abib ay mula sa panahong ito ay
ipinagdiriwang sa Iglesia na may tinapay na walang lebadura, hindi dahil ito ay
bahagi ng Pista ng Tinapay na Walang Lebadura, na siyang hindi, ngunit sapagka't
hindi pinahihintulutan ng kautusan na ang tinapay ng hain ay may lebadura. Ito
ang Ikalawang Sakramento ng Iglesia (tingnan sa
Mga Sakramento ng Iglesia
(No. 150)). Nagsimula ang Gabi ng Paskua 15 Abib sa Pagdilim 5 Abril hanggang EENT
Huwebes 6 Abril 30 CE (tingnan sa No. 159 ibid).
Ang Pitong araw ng Tinapay na Walang Lebadura ay nagmula sa simula ng Unang
Banal na Araw noong 15 Abib hanggang sa pagtatapos ng Pangalawa o Huling Banal
na Araw noong 21 Abib. Ang Israel, at partikular na mula sa Galilea, ay pumasok
sa pansamantalang tirahan para sa buong walong araw ng Pista (Deut. 16:5-8).
Hindi nila ito makakain sa alinman sa kanilang mga tarangkahan. Ang gabi ng
Paskua ng 15 Abib ay ginugol sa pagbabantay o pagmamasid. Sa Ehipto ito ay
ginawa sa loob ng mga bahay. Sa Lupang Pangako, dapat itong gawin sa labas ng
tirahan sa pagmamasid. Ang pagbabalik sa Pansamantalang tirahan ay
pinahihintulutan lamang sa umaga ng 15 Abib. Ang Huling Hapunan ay isinasagawa
sa tamang oras. Ang pagkaing chegigoh na ito ay kinuha na may kasamang sabaw at
hindi ito ang pagkain ng Paskua na dapat na inihaw (Ex. 12:9).
vv. 3-9 Pinahiran ng babae si Jesus (Mat. 26:6-13; Jn. 12:1-11). v. 3 Ang
Nardo ay inangkat mula sa India at napakamahal. v. 5 Ang isang denario ay
isang araw na sahod para sa isang manggagawa. Ang 300 Denarii ay tinatayang 10
buwang sahod; v. 6 Mat. 26:10 n. v. 7 Deut. 15:11.
v. 8 Ang babae ay nagpakita ng kanyang personal na pagpapahalaga kay Jesus sa
mamahaling halaga sa loob ng kanyang abilidad at kaya at sa tamang panahon (Jn.
19:40).
vv. 10-11 Pumayag si Judas na ipagkanulo si Jesus (Mat. 26:14-16; Luc.
22:3-6). v. 10 Ang mga salita ay hindi nagpapakilala kay Judas ngunit
pinalalaki ang kakila-kilabot ng pagkakanulo (tingnan sa vv. 1-2 sa pagbabago sa
mga plano).
Ang huling Hapunan vv. 12-25
vv. 12-16 Paghahanda para sa Paskua (Mat. 26:17-19; Luc. 22:7-13, tingnan
sa 22:10 n).
v. 14 Tingnan sa Luc. 22:12
n.
vv. 17-25 Huling Hapunan (Mat. 26:20-29; Luc. 22:14-30; Jn. 13:21-30); vv.
17-21 Mat. 26:20-25; Luc. 22:14, 21-23; Jn. 13:21-30.
v. 18 Ps. 41:9.
v. 19 Ang tanong ay binigkas upang ipahiwatig na ang sagot ay magiging
negatibo.
vv. 22-25 Mat. 26:26-29; Luc. 22:15-20; 1Cor. 11:23-26; v. 23 1Cor. 10:16; v.
24 Mat. 26:28 n. Binanggit ni Jesus ang kanyang dugo bilang ang namamagitan
sa katotohanan sa pagitan ng Diyos at ng mga tao (10:45 n.) (tingnan sa F058). v.
25 Luc. 13:29 (tingnan sa 22:16 n).
Gethsemane 14:26-52
vv. 26-31 Muling hinulaan ni Jesus ang pagtanggi ni Pedro (Mat. 26:30-35;
Luc. 22:31-34). v. 26 Jn. 18:1-2. v. 27 Zac. 13:7; Jn. 16:32. v.
28 16:7.
v. 30 14:66-72; Jn 13:36-38; 18:17-18, 25-27.
vv. 32-42 Si Jesus ay nababalisa sa hardin (Mat. 26:36-46; Luc. 22:39-46) v.
32 Jn. 18:1; Heb. 5:7-8. v. 34 Jn. 12:27. vv. 35-36 Si Jesus
ay hindi tatanggap ng anuman na maaaring labag sa kalooban ng Diyos (tingnan sa
11:23-24 n).
vv. 43-52 Si Jesus ay pinagkanulo at dinakip (Mat. 26:47-56; Luc. 22:47-53;
Jn. 18:1-11) Abba (father) sa Aramaic (tingnan sa Rom. 8:15 n, Gal. 4:6).
v. 36 Saro (tingnan sa Luc. 22:42 n. v. 38 Mat. 6:13;
Luc. 11:4, vv. 43-52 Mat. 26:47-56; Luc. 22:47-53; Jn. 18:2-11; v.
43 Mat. 26:50 n. v. 49 Luc. 19:47; Jn. 18:19-21. v. 51 Ang
pagkakakilanlan ng binata ay hindi isiniwalat. Ang Oxf. Ann. RSV ay
nagmumungkahi na ito ay maaaring si Juan Marcos kung ang bahay ay sa kanyang
inang si Maria (Gawa 12:12). Sinasabi ng ibang tradisyon na isa ito sa mga
disipulo.
vv. 53-72 Jesus Bago si Caifas
vv. 53-65 Tinanong ni Caifas si Jesus (Mat. 26:57-68). v. 55 Hindi
bababa sa dalawang saksi na sumang-ayon ang kinakailangan sa ilalim ng Blg.
35:30; Deut. 19:15 (ihambing. Mat. 18:16). v. 58 13:2; 15:29; Gawa 6:14;
Jn. 2:19. vv. 61-62 Mga paraan ng pagtukoy ng mga Judio sa Diyos; at ang
Mesiyas ay nagpapakilala sa kanyang sarili bilang ang Anak ng Diyos ng propesiya. v.
62 Dan 7:13 (F027vii)
kasama sa larawan ng Awit. 110:1 (No. 178).
v. 63 Gawa 14:14; Jl. 2:12-13; v. 64 Lev. 24:16.
vv. 66-72 mga pagkaila ni Pedro (Mat. 26:69-75; Luc. 22:54-65; Jn.
18:25-27).
v. 66 14:30. v. 70 Mat. 26:73. n; v. 72 Bago mag madaling
araw (ihambing. 13:35) Nanlumo siya at tumangis. Sa tekstong Griyego
ay at nang maisip niya ito, ay tumangis siya.
Kabanata 15
1At pagdaka, pagkaumaga ay nangagsangusapan ang mga pangulong saserdote
pati ng matatanda at mga eskriba, at ang buong Sanedrin, at ginapos si Jesus, at
inilabas siya, at ibinigay siya kay Pilato. 2At itinanong sa kaniya
ni Pilato, Ikaw baga ang Hari ng mga Judio? At pagsagot niya ay sinabi sa kaniya,
Ikaw ang nagsasabi. 3At isinakdal siya sa maraming bagay ng mga
pangulong saserdote. 4At muling tinanong siya ni Pilato, na sinasabi,
Hindi ka sumasagot ng anoman? tingnan mo kung gaano karaming bagay ang kanilang
isinasakdal laban sa iyo. 5Datapuwa't si Jesus ay hindi na sumagot ng
anoman; ano pa't nanggilalas si Pilato. 6Sa kapistahan nga ay
pinagkaugalian niya na pawalan sa kanila ang isang bilanggo, na kanilang hingin
sa kaniya. 7At mayroong isa na kung tawagin ay Barrabas, na nagagapos
na kasama ng nangaghimagsik, mga taong nagsipatay ng mga tao sa panghihimagsik.
8At nagsipanhik ang karamihan at nangagpasimulang hingin sa kaniya na
sa kanila'y gawin ang gaya ng sa kanila'y laging ginagawa. 9At
sinagot sila ni Pilato, na sinasabi, Ibig baga ninyo na pawalan ko sa inyo ang
Hari ng mga Judio? 10Sapagka't natatalastas niya na sa kapanaghilian
ay ibinigay siya ng mga pangulong saserdote. 11Datapuwa't inudyukan
ng mga pangulong saserdote ang karamihan, na si Barrabas na muna ang siya niyang
pawalan sa kanila. 12At sumagot na muli si Pilato at sa kanila'y
sinabi, Ano nga ang aking gagawin sa inyong tinatawag na Hari ng mga Judio?
13At sila'y muling nagsigawan, Ipako siya sa krus. 14At sinabi
sa kanila ni Pilato, Bakit, anong masama ang kaniyang ginawa? Datapuwa't sila'y
lalong nagsigawan, Ipako siya sa krus. 15At sa pagkaibig ni Pilato na
magbigay-loob sa karamihan, ay pinawalan sa kanila si Barrabas, at ibinigay si
Jesus, pagkatapos na siya'y mahampas niya, upang siya'y ipako sa krus. 16At
dinala siya ng mga kawal sa looban, na siyang Pretorio; at kanilang tinipon ang
buong pulutong. 17At siya'y kanilang dinamtan ng kulay-ube, at nang
makapagkamakama ng isang putong na tinik, ay ipinutong nila sa kaniya. 18At
nagpasimula silang siya'y batiin, Aba, Hari ng mga Judio! 19At
sinaktan nila ang kaniyang ulo ng isang tambo, at siya'y niluluraan, at
pagkaluhod nila, siya'y sinamba. 20At nang siya'y kanilang malibak na,
ay inalis nila sa kaniya ang kulay-ube, at isinuot sa kaniya ang kanyang mga
damit. At siya'y kanilang inilabas upang ipako siya sa krus. 21At
kanilang pinilit ang isang nagdaraan, si Simon na taga Cirene, na ama ni
Alejandro at ni Rufo, na nanggagaling sa bukid, upang sumama sa kanila, upang
pasanin niya ang kaniyang krus. 22At siya'y kanilang dinala sa dako
ng Golgota, na kung liliwanagin ay, Ang dako ng bungo. 23At siya'y
dinulutan nila ng alak na hinaluan ng mirra: datapuwa't hindi niya tinanggap.
24At siya'y kanilang ipinako sa krus, at kanilang pinaghatihatian ang
kaniyang mga damit, na kanilang pinagsapalaran, kung alin ang dadalhin ng bawa't
isa. 25At ikatlo na ang oras, at siya'y kanilang ipinako sa krus.
26At ang pamagat ng pagkasakdal sa kaniya ay isinulat sa ulunan, ANG
HARI NG MGA JUDIO. 27At ipinako sa krus na kasama niya ang dalawang
tulisan; isa sa kaniyang kanan, at isa sa kaniyang kaliwa. 28At
natupad ang kasulatan, na nagsasabi: At siya'y ibinilang sa mga suwail. 29At
siya'y inalipusta ng nagsisipagdaan na pinatatangotango ang kanilang mga ulo, at
sinasabi, Ah! ikaw na iginigiba mo ang templo, at sa tatlong araw ay iyong
itinatayo, 30Iyong iligtas ang sarili mo, at bumaba ka sa krus.
31Gayon din naman ang mga pangulong saserdote pati ng mga eskriba, siya'y
minumura na nangagsasalitaan sila-sila na sinasabi, Nagligtas siya sa mga iba;
sa kaniyang sarili ay hindi makapagligtas. 32Bumaba ngayon mula sa
krus ang Cristo, ang Hari ng Israel, upang aming makita at sampalatayanan. At
minumura siya ng mga kasama niyang nangapapako. 33At nang dumating
ang ikaanim na oras, ay nagdilim sa buong lupa hanggang sa oras na ikasiyam.
34At nang oras na ikasiyam ay sumigaw si Jesus ng malakas na tinig:
Eloi, Eloi, lama sabacthani? na kung liliwanagin ay, Dios ko, Dios ko, bakit mo
ako pinabayaan? 35At nang marinig ng ilang nangaroon, ay sinabi nila,
Narito, tinatawag niya si Elias. 36At tumakbo ang isa, at binasa ng
suka ang isang espongha, saka inilagay sa isang tambo, at ipinainom sa kaniya,
na sinasabi, Pabayaan ninyo; tingnan natin kung paririto si Elias upang siya'y
ibaba. 37At si Jesus ay sumigaw ng malakas na tinig, at nalagot ang
hininga. 38At ang tabing ng templo ay nahapak na nagkadalawa mula sa
itaas hanggang sa ibaba. 39At ang senturiong nakatayo sa tapat niya,
nang makitang malagot ang hininga niya, ay kaniyang sinabi, Katotohanang ang
taong ito ay Anak ng Dios. 40At mayroon din namang mga babae na
nagsisitanaw mula sa malayo: na sa mga yao'y nangaroroon kapuwa si Maria
Magdalena, at si Mariang ina ni Santiago na bata at ni Jose, at si Salome;
41Na, nang siya'y nasa Galilea, ay nagsisunod sila sa kaniya, at siya'y
pinaglilingkuran nila; at mga iba pang maraming babae na nagsiahong kasama niya
sa Jerusalem. 42At nang kinahapunan, sapagka't noo'y Paghahanda, sa
makatuwid baga'y ang araw na nauuna sa sabbath, 43Dumating si Jose na
taga Arimatea, isang kasangguni na may marangal na kalagayan, na naghihintay rin
naman ng kaharian ng Dios; at pinangahasan niyang pinasok si Pilato, at hiningi
ang bangkay ni Jesus. 44At nanggilalas si Pilato kung siya'y patay na:
at nang mapalapit niya sa kaniya ang senturion, ay itinanong niya sa kaniya kung
malaon nang patay. 45At nang matanto niya sa senturion, ay
ipinagkaloob niya ang bangkay kay Jose. 46At binili niya ang isang
kayong lino, at pagkababa sa kaniya sa krus, ay binalot siya ng kayong lino at
inilagay siya sa isang libingan na hinukay sa isang bato; at iginulong niya ang
isang bato hanggang sa pintuan ng libingan. 47At tinitingnan ni Maria
Magdalena at ni Mariang ina ni Jose kung saan siya nalagay.
[Tala: g Inilagay ng ibang mga sinaunang awtoridad ang versikulo 28, At
ang kasulatan ay natupad na nagsasabing, “Siya ay ibinilang na kasama ng mga
lumalabag ]
Layunin ng Kabanata 15
v. 1 Kinondena ng Konseho ng mga pinuno ng relihiyon si Jesus (Mat.
27:1-2 n; Luc. 23:1; Jn 18:28-32);
vv. 2-5 Si Jesus ay nilitis sa harap ni Pilato (Mat. 27:11-14; Luc.
23:2-5; Jn. 18:29-38) (Tingnan din sa F040vi).
Mahalaga na ang mga tala at mga sanggunian sa Komentaryo sa Mateo Bahagi VI
ay maihambing at mapag-aralan sa loob ng mga teksto ng Marcos, dahil
pantay-pantay ang kanilang pagkakalapat sa bawat ebanghelyo.
vv. 6-15 Ibinigay ni Pilato si Jesus upang ipako sa krus (Mat. 27:15-26;
Luc. 23:13-25; Jn. 18:38-40; 19:4-16) (F040vi).
vv. 16-20 Tinutuya ng mga Romanong sundalo si Jesus (Mat. 27:27-31; Luc.
23:11; Jn. 19:1-3). v. 16 tingnan sa Mat. 27:27 n. (F040vi).
vv. 21-32 Mat. 27:32-44 (F040vi).
vv. 21-24 Pagpapako kay Jesus (Mat. 27:32-34; Luc. 23:26:31; Jn. 19:17) (F040vi). v.
21 Ang mga lalaking pinangalanan ay maaaring kilala sa Iglesia noong
panahong iyon. Isang koneksyon sa pagitan ni Rufus dito at ng Rom. 16:13 ay
posible ngunit hindi naitatag. v. 24 Ps. 22:18. v. 25 mga 9 am.
vv. 25-32 Inilagay si Jesus sa tulos (Mat. 27:35-44; Luc. 23:32-43; Jn.
19:18-27); v. 29 13:2; 14:58; Jn. 2:19; v. 31 Ps. 22:7-8.
Si Cristo ay pinatay sa
isang Stauros at hindi sa isang krus. Ang mga tekstong Griego ng Bibliya
ay malinaw na kinikilala ang instrumento bilang isang stauros at hindi
isang krus o katumbas nito, sa lahat ng mga teksto. Ang stauros ay isang
instrumentong Phoenician na pinatalas sa isa o magkabilang dulo at walang cross
bar. Idinagdag ng mga Romano ang aspetong iyon maraming taon pagkatapos ng
kamatayan ni Cristo. Tingnan sa
Ang Krus: Ang pinagmulan at
Kahalagahan nito (No. 039). Ang equilateral sun cross
ay ginamit para sa kulto ng diyos na si Attis at mula sa relihiyosong kultong
iyon at ng diyosa ng Easter na ang Biyernes Linggo ng Pagkapako at
Pagkabuhay na Mag-uli at ang paggamit ng "Krus" ay dumating sa Cristiyanismo
noong Ikalawang Siglo ca 154 sa Roma sa ilalim ni Anicetus, at ipinatupad noong
192 CE sa ilalim ng obispo Victor (tingnan sa
Pinagmulan ng Pasko at Mahal
na Araw (No. 235) at ang
Mga Pagtatalo sa Quartodeciman (No. 277)).
vv. 33-41 Hininga ni Jesus ang kanyang huling hinga at namatay (Mat.
27:45-56; Luc. 23:44-49; Jn. 19:28-37).
v. 33 Mat. 27:45 n. v. 34 Mat 27:46 n.
v. 36 Ps. 69:71 tingnan sa Mat. 27:48 n.
v. 38 Ang tabing ay nagsara sa Banal ng mga Banal (Heb. 9:3). Iyon ang
panloob na santuwaryo na kumakatawan sa presensya ng Diyos kasama ang kanyang
bayan (ihambing 2Hari. 19:14-15; 2Cron.6:1-2, 18-21). Ang pinsala sa tabing,
anuman ang dahilan, ay sumasagisag sa walang-harang paglapit ng mga tao sa Diyos
na nakamit sa pamamagitan ng kamatayan ni Cristo (Heb. 10:19-20).
v. 41 Luc.
8:1-3.
vv. 42-47 Inilagay si Jesus sa
libingan ni Jose ng Aramathea(Mat. 27:57-61; Luc. 23:50-56; Jn. 19:38-42) v.
46 Gawa 13:29.
v. 42 Ang araw ay ang araw ng
paghahanda para sa Paskua at ang oras ay noong 14 Abib nang kanilang katayin ang
mga tupa ng Paskua at noong 30 CE ay tumapat ng Miyerkules 5 Abril 30 CE.
Kinailangan siyang ilagay sa libingan bago magdilim upang maisagawa nilang
malinis ang Paskua. Pagkatapos ay nahiga si Cristo sa libingan sa loob ng
tatlong araw at tatlong gabi alinsunod sa
Tanda ni Jonas...
(No. 013). Hindi matatapos ng Biyernes ang Tanda ni Jonas dahil isang araw lang ito.
Ang Biyernes-Linggo na pagdiriwang ng Mahal na Araw ay nagmula sa Misteryo at
Kulto ng Araw at pumasok sa Cristianismo sa kalagitnaan ng Ikalawang Siglo. Wala
itong kinalaman sa Cristianismo at isang tungkulin ng Pagsamba kay Baal; Easter,
Ishtar o Ashtaroth ang asawa ni Baal (tingnan sa (235)
sa itaas). Ang mga nagpapanatili ng pista at iba pang aspeto, tulad ng pagsamba
sa Linggo, Pasko at Mahal na Araw at ang mga doktrina ng langit at impiyerno ay
hindi tunay na mga Cristiano (Justin Martyr, Dial, LXXX) cf. din
Ang Langit, Impiyerno o ang Unang Pagkabuhay
na Mag-uli ng mga Patay (No. 143A ). Pagsapit
ng Ikaapat na Siglo ang mga pari ng Attis sa Roma ay nagrereklamo na ang mga
Cristiano sa Roma ay ninakaw ang lahat ng kanilang mga doktrina; at ginawa nila
ito.
Tingnan din ang mga tala at babasahin sa
Komentaryo sa Mateo Bahagi V (F040v) at Bahagi
VI (F040vi).
Tandaan din ang
Oras ng Pagpapako sa Krus at Pagkabuhay na
Mag-uli (No. 159).
Chapter 16
1At nang makaraan ang sabbath, si Maria Magdalena, at si Mariang ina ni
Santiago, at si Salome, ay nagsibili ng mga pabango, upang sila'y magsiparoon at
siya'y pahiran. 2At pagkaumagang-umaga nang unang araw ng sanglinggo,
ay nagsiparoon sila sa libingan nang sikat na ang araw. 3At kanilang
pinaguusapan, Sino kaya ang ating mapagpapagulong ng bato mula sa pintuan ng
libingan? 4At pagkatingin, ay nakita nilang naigulong na ang bato:
sapagka't yao'y totoong malaki. 5At pagkapasok sa libingan, ay
kanilang nakita ang isang binata na nakaupo sa dakong kanan, na nararamtan ng
isang damit na maputi; at sila'y nangagitla. 6At sinabi niya sa
kanila, Huwag kayong mangagitla: hinahanap ninyo si Jesus, ang Nazareno, na
ipinako sa krus: siya'y nagbangon; wala siya rito: tingnan ninyo ang dakong
pinaglagyan nila sa kaniya! 7Datapuwa't magsiyaon kayo, sabihin ninyo
sa kaniyang mga alagad at kay Pedro, Siya'y nangunguna sa inyo sa Galilea: doon
siya makikita, ayon sa sinabi niya sa inyo. 8At sila'y nagsilabas, at
nagsitakas mula sa libingan; sapagka't sila'y nagsipangilabot at nangagitla: at
hindi sila nangagsasabi ng anoman sa kanino man; sapagka't sila'y nangatatakot.
9Nang siya nga'y magbangon nang unang araw ng sanglinggo, ay napakita
muna siya kay Maria Magdalena, na sa kaniya'y pitong demonio ang pinalabas niya.
10Siya'y yumaon at ipinagbigay alam sa mga naging kasamahan ni Jesus,
samantalang sila'y nangahahapis at nagsisitangis. 11At sila, nang
kanilang mabalitaan na siya'y nabuhay, at nakita ni Magdalena, ay hindi sila
nagsipaniwala. 12At pagkatapos ng mga bagay na ito ay napakita siya
sa ibang anyo sa dalawa sa kanila, nang sila'y nangaglalakad na patungo sa bukid.
13At sila'y nagsiyaon at ipinagbigay-alam ito sa mga iba: at kahit sa
kanila'y hindi rin sila nagsipaniwala. 14At pagkatapos siya'y
napakita sa labingisa samantalang sila'y nangakaupong nagsisikain; at
pinagwikaan sila sa kawalan nila ng pananampalataya at katigasan ng puso,
sapagka't hindi sila nagsipaniwala sa nangakakita sa kaniya pagkatapos na siya'y
magbangon. 15At sinabi niya sa kanila, Magsiyaon kayo sa buong
sanglibutan, at inyong ipangaral ang evangelio sa lahat ng kinapal. 16Ang
sumasampalataya at mabautismuhan ay maliligtas; datapuwa't ang hindi
sumasampalataya ay parurusahan. 17At lalakip ang mga tandang ito sa
magsisisampalataya: mangagpapalabas sila ng mga demonio sa aking pangalan;
mangagsasalita sila ng mga bagong wika; 18Sila'y magsisihawak ng mga
ahas, at kung magsiinom sila ng bagay na makamamatay, sa anomang paraan ay hindi
makasasama sa kanila; ipapatong nila ang kanilang mga kamay sa mga may-sakit, at
sila'y magsisigaling. 19Ang Panginoong Jesus nga, pagkatapos na
sila'y mangakausap niya, ay tinanggap sa itaas ng langit, at lumuklok sa kanan
ng Dios. 20At nagsialis sila, at nagsipangaral sa lahat ng dako, na
gumagawang kasama nila ang Panginoon, at pinatototohanan ang salita sa
pamamagitan ng mga tandang kalakip. Siya nawa.
[Tala: k Idinagdag ng ibang mga sinaunang awtoridad pagkatapos ng
bersikulo 8 ang mga sumusunod: Ngunit iniulat nila sandali kay Pedro at sa
mga kasama niya ang lahat ng sinabi sa kanila. At pagkatapos nito, si Jesus
mismo ay nagpadala sa pamamagitan nila, mula silangan hanggang kanluran, ang
sagrado at walang kasiraang pagpapahayag ng walang hanggang kaligtasan..]
16:7: Mk. 14:28; Jn. 21:1-23; Mt. 28:7.
Layunin ng Kabanata 16
vv. 1-8 Muling Pagkabuhay ni Jesus (Mat. 28:1-8; Luc. 24:1-11; Jn.
20:1-10).
Si Cristo ay nabuhay na mag-uli sa pagtatapos ng Sabbath habang ito ay malapit
na sa EENT bago ang simula ng Unang Araw ng Sanglinggo, na tinatawag ngayong
Linggo sa pagsapit ng gabi sa pagtatapos ng Araw ng Sabbath. Tingnan sa
Simula ng Buwan at Araw (No. 203); Tingnan din sa Matthew 28:1 at mga tala (F040vi).
Tingnan din sa
Oras ng Pagpapako sa Krus at
Pagkabuhay na Mag-uli (No. 159).
v. 1 Luc. 23:56; Jn. 19:39; Dumating ang mga babae upang tapusin ang mga
seremonya ng paglilibing para kay Jesus.
vv. 3-4 Ang batong hugis disc na ginugulong patagilid sa isang kanal upang
isara ang bukana ng libingan ay iginulong pabukas. v. 5 Hindi kailanman
ginamit ang libingan. Karaniwan ang libingan ay may mga nitso o istante upang
tanggapin ang mga katawan ng pamilya. Si Cristo ay dakilang pamangkin ni Jose ng
Aramatea, kapatid ni Heli, anak ni Matthat (Luc. 3:24). (Tingnan sa
Ashley M., Mammoth Book of British Kings and Queens; Carroll
and Graf Publishers 1998, tingnan ang mga tala sa: Bran ang Mapalad,
hari ng mga Briton, at Joseph.) (cf.
Pinagmulan ng Iglesiag
Cristiano sa Britain (No. 266); (Mga Hittite sa Bahay ni
David (No. 067C)).
Ang mga damit ng binata ay nagpapahiwatig na siya ay isang makalangit na sugo.
Naghintay si Cristo mula sa kanyang muling pagkabuhay sa huling bahagi ng hapon
ng Sabbath sa gabi sa libingan hanggang 9 AM nang umakyat siya sa Langit at sa
Trono ng Diyos bilang ang
Handog ng Inalog na Bigkis
(No. 106B) (tingnan sa Apocalipsis kabanata 4 at 5). Siya ang Mga Unang
Bunga ng Pag-aani ng Sebada bilang Berdeng Uhay ng Inalog na Bigkis. Ang mga
Banal ng Unang Pagkabuhay na Mag-uli ay ang Pag-aani ng Trigo ng Pentecostes at
ang Ikalawang Pagkabuhay na Mag-uli ay ang Pangkalahatang Pag-aani ng
sangkatauhan.
v. 7 14:28; Jn. 21:1-23; Mat. 28:7.
v. 8 Sapagkat sila ay natakot Ang pananalitang Griyego ay hindi
pangkaraniwan sa istilo at bigla ang epekto lalo na kung, hangga't maaari, ito
ang orihinal na nagtapos sa ebanghelyo (tingnan sa Ann. Oxford RSV komento sa
tala). Kaibahan sa Mat. 28:8-10 sa: takot at kagalakan (v. 8) na kontrolado ng
pagsamba (v. 9) at pagtanggap sa misyon (v 10). Sa pananahimik ng mga babae
ihambing Mat. 28:8 n; Luc. 24:9-11, 22-24 at vv. 9-10ff;
vv. 9-11 Nagpakita si Jesus kay
Maria Magdalena (Jn. 20:10-18).
Tingnan din sa
Apatnapung Araw kasunod ng Pagkabuhay na Mag-uli ni Cristo (No. 159A) .
Sa: Ang tradisyonal na pagsasara ng ebanghelyo ni Marcos. Walang
tiyak kung paano nagwakas ang ebanghelyong ito o tungkol sa pinagmulan ng vv.
9-20 na hindi maaaring maging bahagi ng orihinal na teksto ng Marcos.
Ang ilang mahahalagang saksi kabilang ang ilang mga sinaunang saksi ay tinapos
ang ebanghelyo sa v. 8. Bagama't posibleng sinadya ng manunulat ang biglaang
wakas na ito, ito ay itinuturing na may mga indikasyon na nais niyang magpatuloy
upang ilarawan ang iba pang mga aktibidad pagkatapos ng muling pagkabuhay ng
Mesiyas. (tingnan sa Ann, Oxf. RSV mga komento). Halimbawa, si Mar. 14:28 ay
umaasa sa kahit isang salaysay tungkol sa mga disipulong kasama ni Cristo sa
Galilea, pagkatapos ng Pagkabuhay na Mag-uli. Ang magiliw na pagtukoy kay Pedro
(16:7) maaaring asahan ang muling pagsasalaysay ng kung hindi man ay hindi
naitala na pagkakasundo sa pagitan ni Pedro at ng kanyang Panginoon (ihambing si
Luc. 24:34; 1Cron. 15:5). Kung may iba pang mga elemento na naroroon noon ito
ay itinuturing na nawala na pagkatapos na pagkatapos maisulat ang ebanghelyo at
ang pagdaragdag ng vv. 9-20 ay lista ng maraming saksi at ilang sinauna na
nagresulta sa pagtanggap ng 9-20 bilang karaniwang bahagi ng kanonikal na
ebanghelyo ni Marcos. Bukod pa rito ay ibinibigay ng ibang mga saksi ang
karagdagan na binanggit sa tala K (RSV) Ngunit iniulat nila sandali kay Pedro
at sa mga kasama niya ang lahat ng sinabi sa kanila. At pagkatapos nito, si
Jesus mismo ay nagpadala sa pamamagitan nila, mula silangan hanggang kanluran,
ng sagrado at walang kasiraang pagpapahayag ng walang hanggang kaligtasan..
Ang ibang awtoridad ay isinama ang talata at pagkatapos ay isama ang vv. 9-20.
Karamihan sa mga awtoridad ay nagpapatuloy sa 9-20 kaagad pagkatapos ng v 8. Ang
ilan ay nagpasok ng ilang karagdagang materyal pagkatapos ng v 14 (cf. RSV mga
tala).
Tinitingnan ng karamihan sa mga akademya ang mga teksto bilang pinagsama-sama ng
mga awtoridad noong Ikalawang Siglo mula sa mga ulat ng saksi hanggang noon.
(tingnan sa Luc. 1:1-2; Jn.
20:30; 21:25; Gawa 20:35 n; 1Cor. 15:3); ikumpara din sa Mat. 28:20; Jn.
16:12-33; Rev. 1:12-16 n; 2:18.
Walang alinlangan halimbawa na si Irenaeus
bishop ng Lyon ay lumaki sa paanan ni apostol Juan at sinanay ni Polycarp mula
sa fragment sa Appendix A hanggang sa
Pagpapabanal sa mga Walang Malay at
Nagkakamali(No. 291). Gayon din si Hippolytus bishop ng Ostia Attica Port lungsod malapit sa
Rome, sinanay ang Smyrna sa ilalim ni Polycrates (tingnan din sa
Pagtatatag ng Iglesia sa ilalim ng Pitumpu (No. 122D)).
16:9-18 Pagpapakita ni Jesus pagkatapos ng Pagkabuhay na Mag-uli
Tingnan sa No. 159A above
vv. 9-10 Si Maria ay nauugnay sa ibang mga kababaihan sa 1, 7-8 at mga
kahalintulad. Siya ay tila nag-iisa sa Jn. 20:1-2, 11-19. Ang mga aspetong ito
ay sakop sa (159A)
itaas.
Pitong Demonyo
Luc. 8:2
v. 11 Luc. 24:11, 22-25; Jn. 20:19-29; 1Cron. 15:5. Ang mga tagasunod ay
kumbinsido sa Pagkabuhay na Mag-uli ni Jesus sa pamamagitan ng kanilang sariling
agarang karanasan sa kanya, kahit na ang lahat ng iba pang henerasyon ay dapat
umasa sa patotoo ng iba. (Jn. 20:29).
vv. 12-13 Nagpakita si Jesus sa Dalawang naglalakbay sa Daan (Luc.
24:12-35). v. 13 ihambing. Luc. 24:34;
vv. 14-18 Nagpakita si Jesus sa Labing-isa kasama si Tomas (Mat. 28:19;
Luc. 24:47; Jn. 20:24-31).
v. 14 Sa pagtatapos ng versikulong ito, idinagdag ng ilang sinaunang awtoridad
na kasingtanda ng Ikaapat na Siglo ang versikulong “At sila ay nagdahilan sa
kanilang sarili sa pagsasabing, ‘ang panahong ito ng katampalasanan at kawalan
ng pananampalataya ay nasa ilalim ni Satanas, na hindi nagpapahintulot sa
katotohanan at kapangyarihan ng Diyos na manaig sa mga maruruming bagay ng mga
espiritu. Kaya't ihayag ang iyong katuwiran ngayon' - Kaya't sila ay nagsalita
kay Cristo at si Cristo ay tumugon sa kanila 'ang termino ng mga taon para sa
kapangyarihan ni Satanas ay natupad na; Ngunit ang iba pang mga kakila-kilabot
na bagay ay lumalapit. At para sa mga nagkasala ako ay ibinigay sa kamatayan,
upang sila ay manumbalik sa katotohanan at hindi na magkasala, upang sila ay
magmana ng espirituwal at walang kasiraang kaluwalhatian ng katuwiran na nasa
langit..’”
v. 16 Gawa 2:37-42; 10:47-48; Rom. 10:9.
vv. 17-18 Ang mga naniniwala at nabautismuhan ay magpapalayas ng mga demonyo at
mamumulot ng mga ahas at hindi masasaktan ng anumang nakamamatay na bagay at
sila ay magpapagaling ng mga may sakit. (1Cor. 12:8-11,28; 14:2-5; Heb. 2:3-4); pagpapaalis
ng demonyo (Gawa 8:6-7; 16:18; 19:11-20; mga bagong wika (Gawa 2:4-11
n; 10:46; 19:6; 1Cor. 12:10,28 n; 14:2-33; pagpapagaling Gawa 28:8; 1Cor.
12:9; Jas. 5:13-16; Ang pagkuha ng mga ahas at paglunok ng mga lason ay wala sa
ibang mga kahalintulad ngunit ang halimbawa ni Paul sa Mga Gawa 28:3-6 at iba
pang mga pagkakataon ay lumilitaw sa panitikang Cristiano mula sa Ikalawang
Siglo pasulong.
vv. 19-20 Pag-akyat sa Trono ng Diyos (Luc. 24:50-53). v. 19 Si
Cristo ay dinala sa trono ng Diyos sa dulo ng
Apatnapung Araw Kasunod ng Pagkabuhay na
Mag-uli ni Cristo (No. 159A). (Tingnan din sa Fil.
2:9-11; Heb. 1:3); para sa tinanggap sa itaas tingnan sa Gawa 1:2, 11,
22; 1Tim. 3:16 (marahil ay isang Himno din). Para sa larawan ng Kanang Kamay ng
Diyos tingnan sa Awit. 110:1 n. (No. 178);
Gawa 7:55; Heb, 1:3; v. 20 mga versikulo 17-18; Heb. 2:3-4.
Ang Hapunan ng Panginoon (No. 103)
Oras ng Pagpapako sa Krus at
Pagkabuhay na Mag-uli (No. 159)
Ang Apatnapung Araw Kasunod ng Pagkabuhay na Mag-uli ni Cristo (No. 159A)
Ang Layunin ng Paglikha at ng Sakripisyo ni Cristo (No. 160)
Handog na Inalog na Bigkis
(No. 106B)
[NB Ang mga pinakaunang manuskrito at ilang iba pang sinaunang saksi ay walang
mga versikulo 9–20.]
Bullinger’s notes on Mark Chs. 13-16 (For KJV)
Chapter 13
Verse 1
out of the temple . As in Matthew
24:1 ,
marking this as the latter of two prophecies; the former (Luke
21:1 , Luke
21:37 )
being spoken "in the temple".
out of. Greek. ek . App-104 .
temple. Greek hieron. See notes on Matthew
4:5 ; Matthew
23:16 .
Master = Teacher. App-98 . Mark
13:1 .
see. Greek. ide. App-133 . Not the same as in
verses: Mark
13:2 , Mark
13:26 .
stones. There are some measuring 20 to 40 feet long, and
weighing over 100 tons.
Verse 2
Jesus. See App-98 .
Seest. Greek. blepo. App-133 .
not = by no means. Greek. ou me ( App-106 ),
denoting absolute certainty. The same word as in verses: Mark
13:30 , Mark
13:31 ;
not the same as in verses: Mark
13:7 , Mark
13:11 , Mark
13:14 , Mark
7:15 , Mark
7:16 , Mark
7:19 , Mark
7:21 , Mark
7:24 , Mark
7:33 , Mark
7:35 .
upon . Greek. epi, App-104 .
Verse 3
upon . Greek. eis. Compare App-104 .
the mount of Olives . The former prophecy
being in the Temple. See App-155 .
Verse 4
when. Note the first question (M1).
what . . . sign . The second question
(M 2).
Verse 5
began . See note on Mark
1:1 .Mark
5:7 , Mark
5:11 ,
parallel with Matthew
24:4-6 . Luke
21:8 , Luke
21:9 .
App-155 .
Verse 6
For = Because.
in = upon (= trading upon, as the basis of their
claims). Greek. epi . App-104 . Not the some word as in verses: Mark
13:8 , Mark
13:9 , Mark
13:11 , Mark
8:14 , Mark
8:16 , Mark
8:24 , Mark
8:25 , Mark
8:26 , Mark
8:32 .
I = that I am [He].
Verse 7
not . Greek. me. App-105 . Not the same word as
in verses: Mark
13:2 , Mark
13:11 , Mark
13:14 , Mark
2:19 , Mark
2:24 ,
Mar 2:30 , Mar 2:31 , Mar 2:33 , Mar 2:35 .
be = come to pass.
Verse 8
For nation, &c. Quoted from Isaiah
19:2 .
against = upon. Greek. epi. App-104 .
and. Figure of speech Polysyndeton, App-6 .
in . Greek. kata. App-104 .
the beginnings = a beginning. See
App-155 .
sorrows = birth-pangs.
Verse 9
to = onto. Greek. eis . App-104 . vi; not the
some word as in verses: Mark
13:27 , Mark
13:34 .
in = unto. Greek. eis, as above.
the synagogues = synagogues.
before . Greek. epi. App-104 .
for = with a view to. Greek. eis. App-104 .
against = to
Verse 10
gospel = glad tidings [of the kingdom], as in Matthew
24:14 .
See App-112 , App-114 .
published = proclaimed, Greek. kerusso. See App-121 .
among = unto. Greek. eis. App-104 .
nations = the nations.
Verse 11
when = whenever.
lead = may be leading.
take no thought = be not full of care
beforehand. See note on Matthew
6:25 .
no . Greek. me. App-105 .
in. Greek. en . App-104 . Not the same word as
in verses: Mark
13:6 , Mark
13:9 , Mark
13:16 .
not . Greek ou. App-105 . Not the same word as in
verses: Mark
13:2 , Mark
13:7 , Mark
13:15 , Mark
2:16 , Mark
2:21 ,
Mar 2:30 , Mar 2:31 .
the Holy Ghost . See App-101 .:3.
Verse 12
son = child. Greek. teknon. App-108 .
children . Plural of teknom , above. Quoted from Micah
7:6 .
cause them , &c. = put them, &c.
Verse 13
of = by. Greek. hupo. App-104 . Not the same
word as in to. 28, 32.
for . . . sake = on account of.
Greek. dia, App-104 .Mark
13:2 .
Not the same word as in Mark
13:9 ,
unto. Greek eis App-104 .
the end . See App-125 .
Verse 14
see . Greek. eidon . App-133 ., as in Mark
13:29 ;
not the same word as in verses: Mark
13:1 , Mark
13:2 , Mark
13:26 .
the abomination of desolation. See Matthew
24:22 .
Quoted from Daniel
9:27 ;
Compare Mark
12:11 ;
and App-89 , App-90 , App-91 . Spoken of by Daniel the prophet. Om. by [L] TTr,
A WH R, but not the Syriac.
by. Greek. hupo App-104 .
let him, &c. Hebrew idiom (later usage) = let him who reads
and comments on these words in the assembly, &c, Compare 1
Timothy 4:13 .
Verse 15
on = upon. Greek. epi. App-104 .
the housetop . Compare Matthew
24:17 .
into. Greek eis. App-104 .
Verse 18
pray ye. Greek. proseuchomai. App-134 .
Verse 19
affliction = tribulation. As in Mark
13:24 .
Quoted from Daniel
12:1 .
was not = has not been the like. from the beginning of the
creation which God created. Note the emphasis of this peculiar amplifica tion,
giving the Divine condemnation of "Evolution". Compare in Mark
13:20 ,
"the chosen whom He chose". See note on John
8:44 .
God. App-98 .
neither = nor by any means. Greek. ou me. App-105 .
be = come to pass.
Verse 20
the LORD . App-98 .
shortened . See on Matthew
24:22 .
no flesh . Not as in Mark
13:11 )
any flesh.
should be = should have been.
elect's sake . See note on Mark
13:19 ,
above. He hath shortened. See note on Matthew
24:22 ,
and App-90 .
Verse 21
if any man , &c. The condition of probable contingency.
App-118 . Not the same word as in Mark
13:22 .
Lo. Figure of speech Asterismos. App-6 .
Christ = the Messiah. App-98 .
Verse 22
prophets , &c. Quoted from Deuteronomy
13:1 .
Shew = give. But T and A read 'work", not Syriac.
to. Greek. pros. App-104 .
if, &c, Quite a hypothetical condition; so much so that
no verb is expressed. App-118 . Not the same word as in Mark
13:21 .
Verse 24
But , &c. Quoted from Isaiah
13:10 .
after . Greek. meta. App-104 .
light. See App-130 .
Verse 25
of heaven = of the heaven. Singular with Art. As in -verses: Mark
13:31 , Mark
13:32 ;
not as in Mark
13:25 .
See note on Matthew
6:9 , Matthew
6:10
shall fall = shall be falling out; implying continuousness,
and the powers, &c. Quoted from Isaiah
34:4 .
heaven = the heavens. Plural with Art. Not the same as in
verses: Mark
13:13 , Mark
13:25 -, Mark
13:31 , Mark
13:32 .
See note on Matthew
6:9 , Matthew
6:10 .
Verse 26
shall they see. Greek opsomai. App-133 .
the Son of man . See App-98 . Quoted
from Daniel
7:13 .
Compare Joel
2:31 .
with. Greek. meta. App-104 .
great = much.
power . See App-172 .1.
Verse 27
His elect. Referring to IsraeL See verses: Mark
13:20 , Mark
13:22 .Isaiah
10:20-22 ; Isaiah
10:11 , Isaiah
10:11-16 ; Isaiah
27:6 ; Isaiah
65:9 , Isaiah
65:15 , Isaiah
65:22 ; Jeremiah
31:36-40 ; Jeremiah
33:17-26 . Ezekiel
36:8-15 ; Ezekiel
36:24 ;
Mar 37:21-28 ; Mar 39:25-29 . Amos
9:11-15 .Obadiah
1:17 , Obadiah
1:21 .Zephaniah
3:20 .
from = out of Greek. ek . App-104 .
Verse 28
a parable = the parable. See Matthew
24:32 .
of = from. Greek. apo. App-104 . Not the same
word as in verses: Mark
13:13 , Mark
13:13 , Mark
13:32 .
branch . Greek klados. See note on Mark
11:8 .
is yet = shall have already become; as in Matthew
24:32
leaves = its leaves.
know = get to know. Greek. ginosko. App-132 .
Verse 29
y e in like manner = ye also.
come = taking place.
at . Greek. epi. App-104 .
Verse 30
Verily. See note on Matthew
5:18 .
this generation . See note on Matthew
11:16 .
be done = may have taken place. See note on Matthew
24:34 ;
where the Greek particle, an , with the Subjunctive Mood, marks it as
being conditional on the repentance of the nation (Acts
3:18-26 ).
Verse 31
Heaven = the heaven. Singular. See note on Matthew
6:9 , Matthew
6:10 .
Verse 32
of = concerning. Greek. peri. App-104 .
knoweth. Greek. oida . App-132 .
no, not = not even. Greek. oude . Compound ou.
App-105 .
the Son : i.e. as the Son of man". See Mark
13:26 .
Father . App-98 .
Verse 33
Take ye heed. Greek. blepo. App-133
.
watch = lie sleepless. Not the same word as in verses: Mark
13:34 , Mark
13:35 , Mark
13:37 .
time = season, or crisis.
Verse 34
a man . Greek. anthropos. App-123 .
taking a far journey. See note on Matthew
21:33 .
who left = leaving.
servants = bond-servants.
and commanded the porter = commanded the porter
withal.
to watch = to keep awake. Not the same word as in Mark
13:33 .
Note the Figure of speech Epanadiplosis ( App-6 ), Mark
13:34 and Mark
13:37 .
Verse 35
master = lord. Greek. kurios . App-98 .
Verse 36
sleeping = composing yourselves for sleep (voluntarily).
Greek. katheudo. See notes on 1
Thessalonians 4:14 , and 1
Thessalonians 5:6 .
Not koimaomai = to fall asleep involuntarily (as in death). See App-171 .
Chapter 14
After two days. See App-156 . Compare Matthew 26:2 .
After = Greek. Now after. Compare Mark 14:12 .
Greek. meta . App-104 . As in verses: Mark 14:28 , Mark 14:70 .
passover. Aramaic. App-94 . See note on Matthew 26:2
sought = were seeking.
take Him = get hold of Him
by. Greek. en. App-104 . Not the same word as in verses: Mark 14:19 , Mark 14:21 .
Not . Greek. me. App-105 . Not the same word as in verses: Mark 14:7 , Mark 14:29 , Mark 14:36 , Mark 7:37 ,
Mar 7:49 , Mar 7:58 , Mar 7:68 , Mar 7:71 .
On = in; i.e. during. Greek en. App-104 . Not the same word as in verses: Mark 14:3 , Mark 14:6 , Mark 14:35 ,
Mar 3:46 , Mar 3:62 .
uproar = tumult.
And being . Parallel with Matthew 26:6-13 .
in. Greek. en . App-104 . Not the same word as inw Mar 20:60 , Mar 20:62 .
the house, &c. Not therefore the first supper (John 12:1 ,
&c.), as that was in the house of Lazarus, six days before the Passover. See
App-156 and App-159 .
the leper . Note the Figure of speech Ampliatio ( App-6 ), by which Simon still
retained the name describing what he had once been.
a woman. Not Mary; the second occasion being quite different. See App-158 .
box = flask.
spikenard = pure nard. Liquid, because it was poured.
very precious = of great price.
brake . Alabaster being brittle it was easily done. A Divine supplement, here.
poured. Greek. katacheo. Occurs only here and in Matthew 26:7 ;
not in John 12:3 .
on . Greek. kata App-104 . Not the same word asin Mark 14:2 , Mark 14:35 ,
Mar 13:46 .
some . At the first anointing it was only one, Judas (John 12:4 ).
.
within. Greek. pros. App-104 . Not the same word as in Mark 14:58 .
was . . . made = is come to. pass.
For Greek. gar, giving the reason.
pence . See App-51 .
murmured = deeply moved. Occurs only in Mark 1:43 , Matthew 9:30 ,
and John 11:33 , John 11:38 .
Jesus . App-98 .
wrought . The object had been accomplished. In John 12:7 (on
the former occasion) it was to be reserved for the burial.
good = happy, excellent, appropriate. Not the same word as in Mark 14:7 .
on. Greek. eis. App-104 . Not the same word as in verses: Mark 14:2 , Mark 14:3 , Mark 14:35 , Mark 14:48 .
with = in company with. Greek. meta. App-104 . Not the same word as in Mark 14:49 .
whensoever ye will . A Divine supplement, here.
ye will = ye wish. Greek. thelo . App-102 .,
may = can.
good . Not the same word as in Mark 14:6 .
Me ye have not always . Transubstantiation is incompatible with this.
not. Greek. ou. App-105 . Not the same word as in Mark 14:2 .
She hath done what she could = What she had [to do] she did, A Divine
supplement, here.
to anoint = to anoint [beforehand], Occurs only here.
to = for, or unto. Greek eis. App-104 .
burying = embalming. See note on Matthew 26:12 .
Verily. See note on Matthew 5:18 .
Wheresoever . With an , with the Subjunctive, marking the phrase as being
hypothetical. See note on Matthew 10:23 gospel
= glad tidings.
preached = proclaimed. Greek. kerusso . App-121 .
throughout. Greek. eis. App-104 .
world. Greek. kosmos. App-129 .
for . Greek. eis. App-104 . Not the same word as in Mark 14:24 .
went = went off (smarting under the rebukes of verses: Mark 14:6-9 ).
unto . Greek. pros. App-104 . Not the same word Mark 14:34 .
to betray = to the end that he might deliver up.
were glad = rejoiced.
sought = kept seeking; i.e. busied himself continuously. This is the sense of
the Imperf. Tense here.
betray = deliver up.
the first day of unleavened bread . This was the 14th of Nisan; the first day of
the Feast, the 15th of Nisan, was the "high day": the great sabhnth, See App-156
. Moreover, "the preparation "had not yet been made. See note on Matthew 26:17 .
killed = were wont to kill.
the Passover . Pascha., Aramaic. App-94 . Put by Figure of speech metonymy (of
Adjunct), App-6 , for the lamb. It was this that was killed and eaten.
into. Greek. eis. App-104 .
a man. Greek. anthropos. App-123 .
man bearing a pitcher . Most unusual, for women carry pitchers, and more carry
skin bottles.
goodman of the house = the Master ofthe house.
The Master = The Teacher. App-98 .
be = be himself.
furnished = spread with couches and other necessaries.
as = just as.
in the evening = the evening having come.
of = from among. Greek. ek. App-104 . Notthe same word as in Mark 14:31 .
began. See note on Mark 1:1 .
by. Greek. kata. App-104 .
in = into. Greek. eis. App-101 . As in Mark 14:60 .
Not the same word as in verses: Mark 14:3 , Mark 14:25 , Mark 14:30 ,
Mar 3:49 , Mar 3:62 .
The Son of man , See App-98 .
is written = it standeth written.
of = concerning. Greek. peri. App-104 . Not the same word as in verses: Mark 14:18 , Mark 14:20 , Mark 14:23 ,
Mar 18:25 , Mar 18:69 , Mar 18:70 .
that man. Emphatic,
by = by means of. Greek. dia . App-104 .Mark 14:1 .
Not the some word as in Mark 14:1 .
if, &c. Assnming the condition as an actual fact. App-118 . a,
never = not. Greek. ou . App-105 .
did eat = were eating. All that happened before and at this third supper is not
given in Mark.
eat . All the texts omit this word.
is = represents. Figure of speech Metaphor. See App-6 .
My blood . No covenant could be made without blood. See note on Matthew 26:28 ,
new testament = new covenant. See note on Matthew 26:28 ,
and App-95 . Compare Jeremiah 31:31 ,
is shed = is being, or is about to be shed. Figure of speech Heterosis (of
Tense), App-6 , or Figure of speech Prolepsis, App-6 .
for = concerning. Greek. peri . App-104 . But all the texts read huper . App-104
.
I will = that I will. After the verb "to say" the conj. hoti marks off the words
spoken. Compare Matthew 14:26 ; Matthew 16:18 ; Matthew 20:12 ; Matthew 21:3 ; Matthew 26:34 ; Matthew 27:47 .
Mat 1:40 ; Matthew 6:14 , Matthew 6:15 , Matthew 6:16 , Matthew 6:18 ,
Mat 6:35 ; Mark 9:26 ; Mark 14:57 , Mark 14:58 .
See note on Luke 23:43 ,
and App-173 .
no more = not any more, in any wise.
Greek ouketi, ou me . App-105 .
that = when.
new = fresh. See note on Matthew 26:29 .
the kingdom of God . See App-114 .
sung an hymn. See Matthew 26:30 .
shall be offended = will stumble.
because of = in, or at. Greek. en . App-104 .
this night = in (Greek. en) this night. But all the texts omit "because . . .
night". ([L].)
for = because.
it is written = it standeth written. Quoted from Zechariah 13:7 .
I am risen . = My being raised.
go before. Compare Matthew 26:32 .
Although = Even if all, &c. Throwing no doubt on the hypothesis. App-118 .
That this day . The conj, hoti makes "this day" part of what He said. See note
on Luke 23:43 ,
and Mark 14:25 above.
We have the same construction in Luke 4:2 t;
Mar 19:9 , but not in Matthew 21:28 ; Luke 22:34 ; Luke 23:43 .
the cock = a cock. See App-160 .
twice . A Divine supplement, only here. See App-160 .
shalt = wilt.
spake = kept saying.
vehemently = of (Greek. ek . App-104 .) excess.
If I should die, &c. = lf it were needful for me to die, &c. The condition being
uncertain, and the result remaining to be seen. App-118 . b
not . . . in any wise . Gr, ou me. App-105 .
also said = said they all also: i.e. all as well as Peter.
came = come.
Gethsemane. See note on Mat 28:36 .
pray. Greek. proseuchomai. App-134 .
Him = Himself.
sore amazed. Greek ekthambeo. A Divine supplement, here, Mark 9:15 ,
and Mark 16:5 , Mark 16:6 .
very heavy = -deeply weighed down, or depressed.
soul . Greek. psuche . See App-110 . IV
unto = even to. Greek. heos.
on = upon. Greek. epi. App-104 .
ground. Greek. ge . App-129 .,
prayed = was praying; as in Mark 14:32 .
Here in the Imperf. Tense.
hour . Put by Figure of speech Metonymy (of Adjunct). App-6 , for what is done
in that time.
from = away from. Greek. apo . App-104 . As in Mark 14:36 and Mark 14:52 ;
not the same as in Mark 14:43 .
Abba . Aramaic for Father. Occurs only here, Romans 8:15 ,
and Galatians 1:4 , Galatians 1:6 .
See App-94 .
(Hebrew. 'ab .) Father. App-98 .
will . . . wilt . Greek. thelo. App-102 . 1,
sleeping . . . steepest . having composed themselves for sleep. Greek. katheudo;
not koimaomai . See notes on 1 Thessalonians 4:14 and Mark 5:6 .
Simon . The name a Divine supplement, here.
couldest not thou = wast thou not able.
lest ye enter, etc. = that ye may not (Greek. me , as Mark 14:2 )
enter, &c.
spirit . Greek. pneuma . App-101 .
ready = prompt, or willing. Occurs only here, Matthew 26:41 ,
and Romans 1:15 .
spake the same words . A Divine supplement, here.
neither wist they = and they knew not (Greek. ou . App-105 ).
wist = knew. Greek. oida. App-132 , "Wist" is the Past Tense of Anglo-Saxon
wftan = to know.
now = the remaining time.
it is enough = he is receiving [the money, Mark 14:11 ].
The verb apecho, in the Papyri, is the technical word for giving a receipt. See
the notes on Matthew 6:2 , Matthew 6:5 , Matthew 6:16 .
C p. Lam 6:24 .Philippians 1:4 , Philippians 1:18 ,
Phm. Mark 1:15 .
The Lord knew that at that moment Judas had received the promised money, and
that the moment had come; just as He knew that Judas was near at hand (Mark 14:42 ).
the hour is come. See note on John 7:6 .
is betrayed = is [on the point of being] delivered up.
sinners = the sinners.
lo . Figure of speech Asterismos ( App-6 ); same word asbehold in Mark 14:41 .
is at hand = is drawn near. If the Lord knew this, He knew that Judas had
received the money (Mark 14:41 ).
one = being one. See note on Matthew 26:47 .
multitude = crowd.
staves : or clubs. Greek xulon = wood, timber. Put by Figure of speech Metonymy
(of Cause), App-6 , for weapons made from timber.
from = from beside. Greek para. App-104 .
that betrayed Him = that was delivering Him up.
token = a concerted sign. Greek. sussemon , a compound of the Greek sun (in
conjunction with. App-104 ) and semeion = a sign.
take = seize,
safely = secured assuredly. Occurs only here, Acts 2:36 ; Acts 16:23 .
goeth = cometh up.
Master, Master = Rabbi, Rabbi. Figure of speech Epizeuxis ( App-6 ) = great
Rabbi. Notethat Judas never spoke of or to Him as "Lord". Compare 1 Corinthians 12:3
kissed = effusively kissed. See note on Matthew 26:49 .
on . Greek. epi. App-104 .
one of them, &c. This was Peter (not named in Matthew, Mark, or Luke, but only
in John 18:10 ).
drew a sword. Compare Luke 22:35-38 .
a servant = the servant. See note on Matthew 26:51 .
ear. Greek. otion; but all the texts read otarion. See note on Matthew 26:51 .
answered and said. See note on Deuteronomy 1:41 ,
against = upon. Greek. epi. App-104 .
thief = robber, as in Mark 15:27 .
See note on Matthew 26:55 ,
with . Greek. pros. App-104 .
but = but [this is done] to the end that, &c. Luke 22:37 ; Luke 24:44 .
Compare Zechariah 13:7 ; Isaiah 53:7 ,
&c.
forsook Him, and fled = leaving Him, fled.
And there followed, &c. This is a Divine supplement, peculiar to Mark's Gospel.
followed = was following.
a certain young man = one particular young man. That this might be Lazarus. is
probable: (1) because he Lord had returned to Bethany each preceding night of
the week; (2) because Lazarus would be looking out; (3) because of the linen
robe, betokening his social position; (4) and especially because he was wanted:
"The chief priests consulted that they might put Lazarus also to death "(John 12:10 ).
None of the apostles was arrested. Peter (though suspected) and another (John 18:15 )
were unmolested; (5) his name is not given here by Divine guidance, because
Lazarus was probably still alive, and therefore in danger. linen cloth. Greek
sindon = a linen cloak (so called probably from Indos = Indian).
cast about = having clothed [himself]; as in Matthew 6:29 (arrayed), Matthew 6:31 ; Matthew 25:36 , Matthew 25:38 , Matthew 25:43 : Mark 16:5 .Luke 12:27 ; Luke 23:11 .
Joh 19:2 .Acts 12:8 .
about = upon. Greek. epi. App-104 .
naked . Without waiting to put on all his robes.
the young men : i.e. the soldiers; as in 2 Samuel 2:14 .Genesis 14:24 .
left, &c. = leaving behind. fled.
the linen cloth = the sindon .
to . Greek. pros. App-104 .
with him = to him: i.e. by his order or edict. and the figure of speech
Polyeyndeton ( App-6 ) emphasizes each class.
afar off = from (Greek. apo. App-104 . afar.
even = as far as within.
palace = court. See note on Matthew 26:3 .
he sat = he was sitting, and continued to sit.
servants = officers.
warmed = was warming.
at . Greek. pros. App-104 .
fire. Greek. light; put by Figure of speech Metonyony (of Adjunct), App-6 , for
fire, because it was the light that led to his recognition, Mark 14:66 .
all the = the whole.
council = Sanhedrin.
sought for witness against = were seeking, 7c. This was contrary to their rule:
"In judgments against the life of any man, they begin first to transact about
quitting the party who is tried, and they begin not with those things which make
for his condemnation". Sanhedr. cap. 4 (cited by Lightfoot, Pitman's ed., xi.
442) See the new edition of The Babylonian Talmud, vol. viii, p. 100. N. Talmud
Pub. Co., N. Y., USA.
against. Greek. kata. App-104 . As in verses: Mark 14:56 , Mark 14:57 .
found none = did not ( App-105 ) find [any].
bare = were bearing.
witness = testimonies.
agreed not = were not alike. A Divine supplement, here.
saying = saying that. See note on Mark 14:25 .
Temple. Greek. naos. See Matthew 23:16 .
made with hands . . . made without hands . A Divine supplement, here.
within . Greek. dia . App-104 .Mark 14:1 .
Not the same word as in Mark 14:4 .
another. Greek. allos . See App-124 .
stood up in the midst = stood up [and came down] into the midst. Showing that
this was not a formal judicial trial, but only to get sufficient evidence to
send the Lord to Pilate (Mark 15:1 ).
asked = further asked.
the Christ = the Messiah. App-98 .
the Blessed . Used by the Jews instead of the name, Jehovah.
am I am [He] See John 4:26 ; John 8:28 , John 8:58 ;
each time followed by extraordinary effects. See John 18:6 .
see . Greek. opsomai . App-138 .
the Son of man . The last occurance of this title ( App-98 ) in Mark. The first
is Mark 2:10 .
on = at. Greek. ek. App-104 . Not the same word as in verses: Mark 14:2 , Mark 14:3 , Mark 14:6 ,
Mar 2:35 , Mar 2:46
power . Greek dunamis. App-172 . Put by Figure of speech Metonymy (of Adjunct),
App-6 , for Jehovah Who exercises it, and that in judgment,
in = amid. Greek. meta. App-104 . Not the same word as in verses: Mark 14:3 , Mark 14:20 , Mark 14:25 , Mark 3:30 ,
Mar 3:49 , Mar 3:60 , Mar 3:69 .
heaven = the heavens. See note on Matthew 6:9 , Matthew 6:10 .
rent his clothes. This was strictly forbidden. See Leviticus 10:6 ; Leviticus 21:10 .
condemned. Greek katakrino. App-122 .
guilty = liable to.
buffet = cuff. See note on Matthew 26:67 .
did strike = kept striking.
with the palms of their hands . Greek. rapisma with smart blows. Occurs only
here and in John 18:22 ; John 19:3 .
looked upon. See App-133 .
he denied. See App-160 .
know. Greek oida. App-132 .
understand. Greek. epistanai. App-132 .
the porch = the vestibule. Greek. proaulion. Occ, only here in N.T.: = the
vestibule leading from the outer gate to the court,
the = a. See App-160 .
a maid = the maid. See App-160 .
to curse and to swear = cursing and swearing. The verb anathematizo is not
peculiar to Biblical Greek, as alleged; for Deissmann shows, from the Papyri,
that it is of pagan origin, first coined by Greek Jews. (See Light from the
Ancient East, pp Mar 92:93 .)
word = saying. Greek. rhema . See note on Mark 9:32 .
Before = that ( hoti ) before. See note on Mark 14:25 .
shalt = wilt.
Chapter 15
Verse 1
straightway . See notes on Mark
1:10 , Mark
1:12 .
in . Greek. epi. App-104 . Not the same word as
in verses: Mark
15:7 , Mark
15:29 , Mark
15:38 ,
Mar 7:41 , Mar 7:46 .
in the morning = any time before
sunrise, while yet dark, Compare Mark
1:35 ; Mark
16:2 , Mark
16:9 . John
20:1 .
The Lord must have been led to Pilate before our midnight, because it was "about
the sixth hour" of the night when Pilate said "Behold your king "(John
19:14 ).
It was there fore in the night, at which time it was unlawful to try a prisoner.
See the Talmud, Sanhedrin, c App-4 . It was also unlawful on the eve of
the Sabbath, and this was the eve of the High Sabbath. See App-165 . held a
consultation having formed a council. See note on Matthew
12:14 .
with = in association with. Greek. meta. App-104
. Same as in verses: Mark
15:7 , Mark
15:28 , Mark
15:31 .
Not the same as in Mark
15:27 .
and. Note the Figure of speech Polysyndeton (
App-6 ) to emphasize the fact that it was the act of the whole council.
Jesus. App-98 .
carried Him away . Matthew
27:2 has apegagon
= to lead away what is alive (in contrast with pherein, which is
generally used of what is inanimate). Luke has egagon = they led (Luke
23:1 ).
Mark has apenegkun = carried, as though from faintness.
Verse 2
Pilate asked Him. Matthew and Mark
carefully distinguish between this interview with the Lord and the rulers alone,
and a subsequent interview with the multitude (Luke
23:4 ).
answering said. See note on Deuteronomy
1:41 . ct
ea eayest = Thou thyself sayest [it).
Verse 3
accused = kept accusing.
of many things = urgently.
nothing = not (Greek. ou. App-105 .) anything. All
the texts omit this clause.
Verse 5
yet . nothing = not anything any longer (Greek. ouden
ouketi).
Verse 6
at. Greek. kata App-104 .
that feast = a feast: i.e. any of the three great feasts.
he released = he used, or was wont,
to release. Imperf. Tense.
Verse 7
Barabbas. Aramaic. App-94 .
made &c. = been fellow insurgents.
who . Denoting a class of criminals.
in . Greek. en App-104 . As in verses: Mark
15:29 , Mark
15:41 , Mark
15:46 :
not the same as in verses: Mark
15:1 , Mark
15:38 .
Verse 8
multitude = crowd.
crying aloud. All the texts read
"having gone up".
began. See note on Mark
1:1 .
him to do. Note the Ellipsis thus properly supplied.
as = according as.
ever . Om. by T. WH R.
Verse 9
Will ye . ? Are ye willing. ? Greek theIo, See
App-102 .
Verse 10
he knew = he was beginning to know. Greek ginosko. App-132
.
delivered Him = delivered Him up.
for = on account of. Greek. dia . App-104 .Mark
15:2 .
Verse 11
moved = vehemently stirred up (as by an earth quake).
Greek. anaseio, connected with seismos , an earth quake.
people = crowd. as in Mark
15:8 .
Verse 13
Crucify Him . Stoning was the
proper Jewish death for blasphemy. Compare John
18:31 , John
18:32 .
Crucifixion was the Roman punishment for treason. Note the addresses of
Pilate:
TO THE COUNCIL: Matthew
27:17-20 , Matthew
27:21-23 , Matthew
27:24 , Matthew
27:25
TO THE PEOPLE: Mark
15:8-11 , Mark
15:12-14
TO THE PRIESTS (specially). Luke
23:13-19 , Luke
23:20 , Luke
23:21 , Luke
23:22 , Luke
23:23 .
Then Pilate's final attempt to rescue the Lord. Matthew
27:26 . Matthew
15:15 .Luke
23:24 , Luke
23:25 .
Verse 14
evil. Greek kakos. App-128 .
hath He done = did He do (at any
time). Aorist.
Verse 15
willing = determining. Greek. boulomai. See App-102
.2.
to content the people = to satisfy the crowd.
This is the motto of the present day, but it always ends in judgment. See and
compare Exodus
32:1 with Exodus
26:27 . Acts
12:3 with Acts
12:23 ; 2
Timothy 4:3 with 2
Timothy 4:1 and 2
Timothy 4:8 .
So here.
Verse 16
into = within.
the hall = the court. See Matthew
26:3 .
band. Greek. speira = a company bound or assembled
round a standard: Latin. manipulus = a handful of hay or straw twisted
about a pole as a standard: and, by Figure of speech Metonymy (of
Adjunct), App-6 , put for the men-at -arms gathered round it.
Verse 17
purple . See Matthew
27:28 .
Verse 18
Hail. See note on Matthew
26:49 .
Verse 19
smote = kept smiting.
did spit = kept spitting.
worshipped = did homage to. App-137 .
Verse 20
to = to the end that they might.
Verse 21
compel . See note on Matthew
27:32 .
passed by = was passing by.
out of = away from. Greek. apo. App-104 . Not the
same word as in Mark
15:46 .
the country = a field.
Rufus. This may be the Rufus of Romans
16:1 Romans
16:3 .
Verse 22
unto. Greek. epi. App-104 . As in Mark
15:46 .
Not the same word as in verses: Mark
15:41 , Mark
15:43 .
Golgotha. See note on Matthew
27:33 .
Verse 23
they gave, &c. = they were offering. See notes on Matthew
27:34 , Matthew
27:48 .
not. Greek. ou . App-105
.
Verse 24
when they had, &c. The two robbers of Mark
15:27 ,
and Matthew
27:38 ,
not yet brought. See App-164 .
parted = divided.
upon. Greek. epi . App-104 .
Verse 25
the third hour . Of the day (John
11:9 ),
i.e. 9am. No discrepancy; for the sixth hour of John
19:14 was
the sixth hour of the night (from about sunset), viz. "about" midnight (in the
midst of the trial), when Pilate said "Behold your King". The context there and
here explains and settles the matter. Here, the trial was over; in John
19:14 the
trial was going on. See App-156 and App-165 . It was the hour of the morning
sacrifice.
Verse 26
superscription, &c. = inscription of
His indictment. Not the writing put "over His head "(Matthew
27:37 ).
See App-163 .
written over = written down (or
inscribed, as in Acts
17:23 .Hebrews
8:10 ; Hebrews
8:10 ,
Heb 8:16 ). Greek epigrapho. Occ, else-where only in Revelation
21:12 .
See App-163 .
THE KING , &c. See App-163 for the "inscriptions on the
cross", and App-48 for the difference of types.
Verse 27
with = together with. Greek. sun. App-104 .
they crucify . Present Tense,
describing what was done then (after the dividing of the garments), not
when they put the Lord on the cross in Mark
15:24 .
thieves = robbers, not malefactors as in Luke
23:32 ,
who were "led with Him". See App-164 .
one on His right hand, &c.: i.e. outside the
two "malefactors" of Luke
23:32 .
See App-164 , and note on John
19:18 .
on = at. Greek. ek. App-104 .
the other = one.
Verse 28
the scripture . Isaiah
53:12 .
See App-107 .
transgressors = lawless ones. App-128
.
railed on = were blaspheming.
Verse 29
Ah, or Aha.
destroyest . As in Mark
13:2 .
Temple = Naos. See notes on Matthew
4:5 ; Matthew
23:16 .
Verse 30
come down. See note on "descend", Mark
15:32 .
from = off. Greek. apo . App-104 . As in Mark
15:32 .
Verse 31
also the chief priests the chief priests also
(as well as the passers by).
said = kept saying.
among themselves to (Greek. pros. App-101
.) each other.
others. Greek allos. App-124 .
cannot = is not (Mark
15:23 )
able to.
Verse 32
Christ = the Messiah. App-98 .
the King of Israel . Referring to the
confession in Mark
15:2 .
descend. Same as "come down "in Mark
15:30 .
see ( App-133 .)
believe ( App-150 .) Vain promise. For they did not
believe, though He came up from the grave.
they that were . . . reviled Him .
Both the "robbers", but only one of the "malefactors", reviled (Luke
23:39 ).
Verse 33
the sixth hour of the day. (John
11:9 .)
From sunrise: i.e. noon. See note on Mark
15:25 ,
and App-165 .
was = became.
over. Greek. epi. App-104 .
the ninth hour . The hour of offering
the evening sacrifice: i.e. 3pm. So that the darkness was from noon till 3pm.
See App-165 .
Verse 34
Eloi, &c. Quoted from Psalms
22:1 .
See note on Matthew
27:46 .
Verse 35
Behold. Figure of speech Asterismos. App-6 .
Elias = Elijah.
Verse 36
gave Him = - was giving. See note on Matthew
27:34 .
Verse 37
cried with a loud voice, and =
having uttered a loud cry,
He gave up the ghost = expired. Greek. ekpneo
= to breathe out, or expire. Occurs only here, Mark
15:39 ,
and Luke
23:46 .
Verse 38
veil . See note on Matthew
27:51
in = into. Greek. eis. App-104 .
twain = two.
the top = above. Greek. anothen, as in Luke
1:3 .
See note there.
Verse 39
which = who.
the Son of God = a Son of God: i.e. a
supernatural or Divine being. App-98 . Found frequently in the Fayyum Papyri as
a title of the Emperor Augustus, in Latin as well as Greek inscriptions.
Verse 40
also women = women also.
afar off = from (Greek. apo. App-104 .) afar.
among. Greek. en App-104 .
Magdalene . See Matthew
27:56 .
the less = junior. Divinely supplied only in Mark to
distinguish him from James the Apostle (compare Matthew
13:55 ,
and Matthew
27:56 ).
See also Acts
12:17 ; Acts
15:13 ; Acts
21:18 , Galatians
1:2 , Galatians
1:12 .
Salome . See Matthew
27:56 .
Verse 41
also, when He was in Galilee =
whenHe was in Galilee also.
followed . . . ministered = used to follow and
minister.
unto. Greek eis App-104 . Not the same word as in
verses: Mar 22:43 , Mar 22:46 .
Verse 42
when the even was come evening already having
come. Compare Matthew
27:57 .
the preparation : i.e. the 14th of
Nisan, the day before the Passover (on the 15th), which took place on the
14th at even, and ushered in the High Sabbath, which commenced after sunset on
the 14th.
the day before the sabbath: i.e. the day before the
High Sabbath. See App-156 .
Verse 43
of = he from. Greek. ho apo. App-104 .
honourable = honourable (in rank), as in Acts
13:50 ; Acts
17:12 .
counsellor . A member of the Sanhedrin. See Luke
23:51 .
which also waited = who himself also was
waiting. the kingdom of God. See App-114 .
went in boldly . = took courage and
went in; i.e. braving all consequences.
unto = to. Greek. pros. App-104 . Not the same
word as in Mar 22:41 , Mar 22:46 .
craved the body . Because in the usual
course the Lord would have been buried with other criminals. See note on Isaiah
53:9 .
Verse 44
marvelled = wondered. This verse and the next are a Divine
supplement, peculiar to Mark.
if He were, &c. Implying a hypothesis which
he did not yet expect. App-118 .
any while = long.
Verse 45
knew . = having got to know. Greek. ginsoko. See
App-132 .
gave = made a gift of (Greek. doreo). Occurs only
here and 2 Peter
1:3 ,
I.
body. Greek. some = body. But all the texts read ptoma
= corpse.
Verse 46
fine linen . Greek. sindon. See note on Mark
14:61 , Mark
14:62 .
sepulchre memorial tomb.
out of . Greek. ek. App-104 . Not the same word as
in Mark
15:21 .
rock . Greek. petra , as in Matthew
16:18 .
a stone. See note on Matthew
27:60 .
Verse 47
beheld = were (attentively) looking on so as to see
exactly. Greek. thereo, App-133 .
Chapter 16
Verse 1
when the sabbath was past : i.e. the weekly
sabbath. This was three nights and three days from the preparation day, when He
was buried. See App-156 .
had bought. Before the weekly
sabbath (Luke
23:56 ; Luke
24:1 ).
sweet spices = aromatics.
Verse 2
first (day) of the week. Greek. the first of the
Sabbath.
came = come.
unto = up to. Greek. epi . App-104 .,
sepulchre . See Mark
15:46 .
at the rising , &a = the sun having
risen.
Verse 3
among = to. Greek. pros. App-104 .
Who shall roll , &c. ? That was their
only difficulty; therefore they could not have heard about the sealing
and the watch. This is a Divine supplement, peculiar to Mark.
shall = will.
roll us away . The ground being on
an incline (sideways), therefore the door was more easily closed than opened.
from = cut of (Gk. ek. App-104 .): out of the
bottom of the incline. Not the same word as in Mark
16:8 .
L and TR read apo ( App-104 .), away from, as in Mark
16:8 .
Verse 4
looked = looked up. Greek. anablepo . App-133 .
saw = see (implying attention, surprise, andpleasure).
Greek. theoreo. App-133 .
was = had been.
Verse 5
into = Greek. eis App-104 .
saw. App-133 .
on = in. Greek. en . App-104 . Not the same word
as in Mark
16:18 .
long . . . garment . Greek. stole a
longouter robe of distinction.
affrighted = amazed.
Verse 6
not . Greek. me . App-105 . Not the same as in
the next clause and verses: Mark
16:14 , Mark
16:18 .
Jesus. App-98 .
Which was crucified = Who has been
crucified. Note the Figure of speech Asyndeton ( App-6 ), leading up
breathlessly to the climax = "there shall ye see Him". Thus the passage is
emphasized; and the "sudden reduction of ands' "is not "an internal argument
against genuineness"!
not. Greek. ou . App-105 .
behold = look Greek. ide , App-133 .:3.
Verse 7
and Peter. A Divine supplement, here.
see. Greek. opsomai. App-133 . a
as = even as.
Verse 8
from = away from. Greek. apo. App-104 .
Verse 9
Now when Jesus was risen, &c. For the sequence of
events after the Resurrection, see App-166 . For the genuineness of these last
twelve verses (9-20) of Mark, see App-168 .
early : i.e. any time after sunset on our Saturday, 6pm.
See App-165 .
appeared. Greek. phaino. App-106 . Not the same word
as in Mark
16:12 .
out of = from. Greek. apo. App-104 .
devils = demons.
Verse 10
with = in company with. Greek -meta. App-104 .
Not the same word as in Mark
16:20 .
Verse 11
was alive = is alive [again from the dead]. See note on zao. Matthew
9:18 .
seen. Greek. theaomai. App-133 .
of = by. Greek. hupo. App-104 .
believed not = disbelieved [it].
Verse 12
After. Greek. meta. App-104 .
that = these things.
appeared = was manifested. Greek. phaneroo. App-106 .
Not the same word as in Mark
16:9 .
in. Greek en. App-104 .
another = different. Greek. heteros. App-124 .
of = out of. Greek. ek. App-104 .
as they waLuced, &c. See Luke
24:13-35 .
Verse 14
Afterward, &c. = Later. Greek. husteron . A Divine
supplement, here.
upbraided = reproached.
Verse 15
He said. Probably some time after Mark
16:14 ,
on the eve of the Ascension.
world = kosmos. App-129 .
preach = proclaim. Greek. kerusso. App-121 .
the gospel = the glad tidings.
every creature = all the creation. Put
by Figure of speech Snec doche (of Genus), App-6 , for all mankind.
Fulfilled during "that generation" .
See Colossians
1:6 , Colossians
1:23 .
Verse 16
believeth. Seo App-150 ., i.
baptized. See App-115 .
believeth not = disbelieveth.
damned = condemned. Greek. katakrino. App-122 .
Verse 17
these signs shall follow = these signs shall
attend, or follow close upon. See App-167 and Hebrews
2:3 , Hebrews
2:4 ,
and the fulfilment in Acts
3:7 , Acts
3:8 ; Acts
5:16 ; Acts
6:8 ; Acts
9:34 , Acts
9:40 ,
&c. They were limited to the dispensation covered by the Acts of the Apostles.
See Hebrews
2:3 , Hebrews
2:4 ; Hebrews
6:1-6 ;
and compare 1
Corinthians 13:8-10 .
them that believe . Not merely the
Apostles, therefore. See App-168 .
In = Through. Greek. en . App-104 .
In My name. Note the Figure of
speech Asyndeton, App-6 .
shall they cast out devils . See Acts
8:7 ; Acts
16:18 ; Acts
19:11-16 .
speak with new tongues. See Acts
2:4-11 (as
foretold by Joel
2:28 , Joel
2:29 ); Mark
10:46 ;
Mar 19:6 . 1
Corinthians 12:28 ; and Mark
14:0 .
new = different in character. Greek. kainos, not neos. See
notes on Matthew
9:17 ; Matthew
26:28 , Matthew
26:29 ,
Verse 18
They shall take up serpents. See Acts
28:5 .
Compare Luke
10:19 .
if they drink, &c. The condition to be
seen by the result. App-118 .
drink , &c. Eusebius (iii. 39) records this of John and
of Barsabas, surnamed Justus.
not = by no means. Greek. ou me. App-105 .
lay hands on (Greek. epi. App-104
.)
the sick . See Acts
3:7 ; Acts
19:11 Acts
19:12 ; Acts
2:8 , Acts
2:9 , Acts
2:10 .
c. 1
Corinthians 12:9 , 1
Corinthians 12:28 . James
5:14 .
Verse 19
the Lord. App-98 . C. The contrast is between the Lord of Mark
16:19 ,
and the disciples of Mark
16:20 .
heaven = the heaven. Singular. See notes on Matthew
6:9 , Matthew
6:10 .
on = at. Greek. ek. App-104 .
God . See App-98 .
Verse 20
every where . See Colossians
1:6 , Colossians
1:23 .
the LORD = Jehovah ( App-89 . A. b). The witness of "God" is distinguished
(in Hebrews
2:4 )
from the testimony of His Son (Hebrews
2:3 ),
and from the gifts of the Spirit (pneuma hagion, App-101 .) (Hebrews
2:4 ).
confirming, &c. See Hebrews
2:4 .
the word . Greek. Logos. See note on Mark
9:32 .
with = by means of. Greek. dia . App-104 .Mark
16:1.d