Christian Churches of God
No. 261
Kautusan at ang Ikawalong Utos
(Edition
3.0
19981010-19990525-20120430-20120804-20180220-20190207)
Nasusulat: Huwag kang
magnanakaw. Ipinapaliwanag ng araling ito ang buong istruktura ng Kautusan
ng Diyos, na inilapat sa Utos na ito na ipinaliwanag ng mga propeta at ng
mga Tipan bilang pagsunod sa pagbabasa ng Kautusan sa mga taon ng Sabbath.
Christian Churches of God
E-mail:
secretary@ccg.org
(Copyright
©
1998, 1999, 2012,
2018, 2019 Wade Cox)
(Tr. 2024)
This paper may be freely copied and distributed
provided it is copied in total with no alterations or deletions. The
publisher’s name and address and the copyright notice must be included.
No charge may be levied on recipients of distributed copies.
Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews
without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web
page:
http://logon.org and
http://ccg.org
Kautusan at ang Ikawalong
Utos
Nasusulat: Huwag kang Magnakaw (Ex
20:15; Deut. 5:19).
Levitico 19:11
Huwag kayong magnanakaw; ni magdadaya, ni magsisinungaling ang
sinoman sa iba. (AB)
Ari-arian na pag-aari ng Diyos
Ang lahat ng bagay sa huli
ay pag-aari ng Diyos. Ang Diyos ay nagtatag ng mga kautusan na tumatalakay
sa wastong pangangalaga at paggamit ng Kanyang ari-arian. Hinati ng Diyos
ang paglalang sa mga kategorya tungkol sa ari-arian na maaari nating gamitin,
at ari-arian na hindi natin maaaring gamitin. Ginawa ng Diyos ang mga
pagbabahagi batay sa mga tuntunin kung saan dapat tayong kumilos.
May mga kautusan tungkol sa
kapaligiran at kung ano ang maaari nating gawin dito; may mga kautusan
tungkol sa food chain at kung ano ang maaari nating kainin mula rito; may
mga kautusan tungkol sa mga bahagi ng ani ng lupa na maaari nating kainin at
para sa mga bahaging iyon na inilaan para sa mga layunin ng Diyos sa
tungkulin ng paglalang.
Unang utos at ikapu
Ang buong paglalang ay
nakasentro sa Nag-iisang Tunay na Diyos at kaya naman ang unang utos ay may
kasamang kautusan tungkol sa ari-arian, na itinuturing ng Diyos bilang Kanya
sa ilalim ng terminong Ikapu (cf.
ang araling
Ikapu [161]).
Ang kabiguang magbigay ng ikapu sa sistemang itinakda ng Diyos ay
pagnanakaw.
Malakias 3:1-12
“Narito, sinusugo ko ang aking sugo upang ihanda ang daan sa unahan
ko; at ang Panginoon na inyong hinahanap ay biglang darating sa kanyang
templo! Ang sugo ng tipan na inyong kinalulugdan ay narito, dumarating,”
sabi ng Panginoon ng mga hukbo. 2Ngunit sino ang makakatagal sa
araw ng kanyang pagdating, at sino ang makakatayo kapag siya'y nagpakita?
Sapagkat siya'y tulad sa apoy ng tagapagdalisay at tulad sa sabon ng mga
tagapagpaputi. 3Siya'y uupong gaya ng nagpapakintab at
nagpapadalisay ng pilak, at kanyang dadalisayin ang mga anak ni Levi, at
kanyang lilinising tulad sa ginto at pilak hanggang sila'y maghandog ng
matutuwid na handog sa Panginoon. 4Kung magkagayo'y ang handog ng
Juda at ng Jerusalem ay magiging kalugud-lugod sa Panginoon, gaya ng mga
unang araw, at gaya ng mga taong nakalipas. 5“Aking lalapitan
kayo sa kahatulan; ako'y magiging mabilis sa pagsaksi laban sa mga
mangkukulam, laban sa mga nakikiapid, laban sa mga nanunumpa ng
kasinungalingan, at laban sa mga umaapi sa upahang manggagawa sa kanyang
sahod, sa babaing balo at sa ulila, at laban sa nagtataboy sa dayuhan, at
hindi natatakot sa akin, sabi ng Panginoon ng mga hukbo. 6“Sapagkat
akong Panginoon ay hindi nagbabago, kaya't kayo, O mga anak ni Jacob ay
hindi napapahamak. 7Mula sa mga araw ng inyong mga ninuno, kayo'y
lumihis sa aking mga tuntunin, at hindi ninyo tinupad ang mga iyon.
Manumbalik kayo sa akin, at ako'y manunumbalik sa inyo, sabi ng Panginoon ng
mga hukbo. Ngunit inyong sinasabi, ‘Paano kami manunumbalik?’ 8Nanakawan
ba ng tao ang Diyos? Gayunma'y ninanakawan ninyo ako. Ngunit inyong sinasabi,
‘Paano ka namin ninanakawan?’ Sa mga ikasampung bahagi at sa mga handog.
9Kayo'y isinumpa ng isang sumpa, sapagkat ninanakawan ninyo
ako—ng inyong buong bansa! 10Dalhin ninyo ang buong ikasampung
bahagi sa kamalig upang magkaroon ng pagkain sa aking bahay, at sa gayo'y
subukin ninyo ako ngayon, sabi ng Panginoon ng mga hukbo. Tingnan ninyo kung
hindi ko bubuksan para sa inyo ang mga bintana ng langit, at ibubuhos ko sa
inyo ang isang pagpapala na walang sapat na kalalagyan. 11Aking
sasawayin ang mananakmal alang-alang sa inyo, kaya't hindi nito sisirain ang
mga bunga ng inyong lupa; at ang inyong puno ng ubas sa parang ay hindi
mawawalan ng bunga, sabi ng Panginoon ng mga hukbo. 12Tatawagin
kayong mapapalad ng lahat ng mga bansa, sapagkat kayo'y magiging lupain ng
katuwaan, sabi ng Panginoon ng mga hukbo. (AB01)
Nagtayo ang Diyos ng isang
sistema na nangangailangan ng pagbabayad para sa pagpapanatili ng Kanyang
pagsamba, para sa panustos ng mga mahihirap, at para sa kakayahan ng Kanyang
bayan na makibahagi sa Kanyang mga paraan sa Kanyang mga Kapistahan at mga
Sabbath.
Ang mga hain sa Diyos ay
dapat na walang kapintasan dahil itinuturing Niya ang isang may kapintasang
handog na kasuklam-suklam.
Deuteronomio 17:1-4
“Huwag kang maghahandog sa Panginoon mong Diyos ng baka o tupa na may
dungis o anumang kapintasan; sapagkat ito'y karumaldumal sa Panginoon mong
Diyos. 2“Kung may matagpuan sa gitna mo, sa loob ng alinman sa
iyong mga bayan na ibinigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos, na lalaki o
babae na gumagawa ng kasamaan sa paningin ng Panginoon mong Diyos, na
lumalabag sa kanyang tipan, 3at umalis at naglingkod sa ibang mga
diyos, at sumamba sa kanila, o sa araw, sa buwan, o sa anumang bagay na nasa
langit na ipinagbabawal ko, 4at ito ay masabi sa iyo, at iyong
mabalitaan, ay iyo ngang sisiyasating mabuti. Kung totoo na ang gayong
karumaldumal na bagay ay nagawa sa Israel, (AB01)
Ang utos na ito ng perpektong hain na walang dungis o kapintasan ay
tumutukoy sa mga hinirang at ang huling kapalaran ng buong sangkatauhan.
Pati na rin ang halaga ng ikapu, ang halaga para sa pagbibilang ng Israel ay
ibibigay at ang pagkabigong gawin ito ay pagnanakaw din.
Exodo 30:11-16
Ang Panginoon ay nagsalita kay Moises, na sinasabi, 12“Pagbilang
mo sa mga anak ni Israel, magbibigay ang bawat isa sa kanila ng pantubos ng
kanyang sarili sa Panginoon, kapag iyong binibilang sila, upang huwag
magkaroon ng salot sa gitna nila kapag iyong binibilang sila. 13Bawat
mapapasama sa pagbilang ay magbibigay nito: kalahati ng isang siklo ayon sa
siklo ng santuwaryo: (ang isang siklo ay dalawampung gera), kalahating siklo
bilang handog sa Panginoon. 14Bawat mapasama sa pagbilang, mula
sa dalawampung taong gulang pataas, ay magbibigay ng handog sa Panginoon.
15Ang mayaman ay hindi magbibigay nang higit, at ang dukha ay
hindi magbibigay nang kulang sa kalahating siklo, kapag nagbibigay kayo ng
handog sa Panginoon, upang ipantubos sa inyong mga sarili. 16At
iyong kukunin sa mga anak ni Israel ang salaping pantubos at iyong ilalaan
sa paglilingkod sa toldang tipanan; na maging pinakaalaala sa mga anak ni
Israel sa harapan ng Panginoon, upang ipantubos sa inyong mga kaluluwa.”
(AB01)
Ang pagtubos na ito ay binayaran ng Mesiyas, at iyan ang dahilan kung bakit
wala pang taong nabilang ngayon sa Israel; ni sinoman ang nakakaalam ng
lawak ng pananampalataya dahil ang kaligtasan ay nasa mga Gentil na rin, at
sila ngayon ay maaaring maging bahagi ng Templo ng Diyos (1Cor. 3:17). May
isang makatwirang konklusyon na, dahil ang Mesiyas ang nagbayad ng halaga
para sa atin, wala tayong karapatang tanggihan ang pagiging bahagi ng
Templo.
Ang mga naglilingkod sa Templo ay may karapatang kumain ng mula sa Templo.
1Corinto 9:9-14
Sapagkat nakasulat sa kautusan ni Moises, “Huwag mong lalagyan ng
busal ang baka kapag gumigiik.” Ang mga baka ba ang pinagmamalasakitan ng
Diyos? 10Hindi ba't siya ay nagsasalita para sa ating kapakanan?
Ito ay nasulat para sa atin, sapagkat ang nag-aararo ay dapat mag-araro na
may pag-asa, at ang gumigiik ay gumiik na may pag-asa na magkakaroon ng
bahagi. 11Kung kami ay nakapaghasik sa inyo ng mga bagay na
espirituwal, kalabisan ba na aming anihin ang inyong mga bagay na materyal?
12Kung ang iba ay mayroong ganitong karapatan sa inyo, hindi ba
higit pa kami? Gayunma'y hindi namin ginamit ang karapatang ito, kundi
tinitiis namin ang lahat ng mga bagay, upang huwag kaming makahadlang sa
ebanghelyo ni Cristo. 13Hindi ba ninyo nalalaman na ang mga
gumagawa ng paglilingkod sa templo ay kumakain ng mga bagay na mula sa
templo, at ang mga naglilingkod sa dambana ay mga kabahagi ng mga handog sa
dambana? 14Gayundin naman, ipinag-utos ng Panginoon na ang mga
nangangaral ng ebanghelyo ay dapat kumuha ng kanilang ikabubuhay mula sa
ebanghelyo. (AB01)
Ang gantimpala, gaya ng nakikita natin mula sa Malakias at mula sa Kawikaan,
ay kasaganaan.
Kawikaan 3:9-10
Parangalan mo ang Panginoon mula sa iyong kayamanan, at ng mga unang
bunga ng lahat mong ani; 10sa gayo'y mapupuno nang sagana ang
iyong imbakan, at aapawan ng bagong alak ang iyong mga sisidlan. (AB01)
Kawikaan 11:24-26
May taong nagbibigay ng masagana at lalo pang yumayaman, may
nagkakait ng dapat ibigay, ngunit naghihirap lamang. 25Ang taong
mapagbigay ay payayamanin, at siyang nagdidilig ay didiligin din. 26Susumpain
ng bayan ang nagkakait ng trigo, ngunit ang nagbibili niyon ay may pagpapala
sa kanyang ulo. (AB01)
Maraming obligasyon na
kasama ng mga pagpapala at katayuan sa lipunan.
Ang buong kautusan ng Diyos
ay nakatuon sa awa at katuwiran. Ang paglilingkod sa Templo ay hindi walang
kabuluhang mga pananalita at tradisyon, kundi ang pagpapatupad ng katarungan
at katuwiran.
Mateo 23:23
“Kahabag-habag kayo, mga eskriba at mga Fariseo, mga mapagkunwari!
Sapagkat nag-iikapu kayo ng yerbabuena, ng anis at ng komino, at inyong
pinababayaan ang higit na mahahalagang bagay ng kautusan: ang katarungan,
ang habag, at ang pananampalataya. Subalit dapat sana ninyong gawin ang mga
ito nang hindi pinababayaan ang iba. (AB01)
Ang Templo sa ilalim ng
orden ni Melquisedec ay tumanggap ng ikapu mula kay Levi. Sa pagparito ng
Mesiyas, napalitan si Levi ng isang bagong orden ng pagkasaserdote kung saan
ito ay magiging bahagi. Nagbayad si Levi ng ikapu kay
Melichisedek (nangangahulugang
Ang Aking Hari ay Katuwiran) bilang isang namamanang titulo ng prinsipe
ng Salem o Urusalaim. Ang titulong ito ay dinala din bilang
Adoni-Zedek na nangangahulugang
Ang Aking Panginoon ay Katuwiran o
Panginoon ng Katuwiran (Jos.
10:1). Ito ay isang propesiya tungkol sa kanilang pagsasama sa bagong orden
at pananampalataya.
Hebreo 7:1-10
Itong si Melquizedek, hari ng Salem, pari ng Kataas-taasang Diyos,
ang siyang sumalubong kay Abraham sa pagbabalik niya galing sa paglipol sa
mga hari at siya'y kanyang binasbasan, 2at sa kanya ay ibinahagi
ni Abraham ang ikasampung bahagi ng lahat. Una, ang kahulugan ng kanyang
pangalan ay hari ng katuwiran; ikalawa, siya rin ay hari ng Salem, na ang
kahulugan ay hari ng kapayapaan. 3Walang ama, walang ina, walang
talaan ng angkan, ni walang pasimula ng mga araw o katapusan ng buhay,
subalit ginawang katulad ng Anak ng Diyos, siya ay nananatiling pari
magpakailanman. 4Talagang napakadakila ang taong ito! Maging si
Abraham na patriyarka ay nagbigay sa kanya ng ikasampung bahagi ng mga
samsam. 5At ang mga anak ni Levi na tumanggap ng katungkulang
pari ay mayroong utos ayon sa kautusan na maglikom ng ikasampung bahagi mula
sa taong-bayan, samakatuwid ay sa kanilang mga kapatid, bagaman ang mga ito
ay mga nagmula sa balakang ni Abraham. 6Ngunit ang taong ito na
hindi mula sa kanilang lahi ay tumanggap ng mga ikasampung bahagi mula kay
Abraham, at binasbasan ang tumanggap ng mga pangako. 7Hindi
mapapabulaanan na ang nakabababa ay binabasbasan ng nakatataas. 8At
dito, ang mga taong may kamatayan ay tumatanggap ng ikasampung bahagi,
subalit sa kabilang dako ay ang isa na pinatutunayang nabubuhay. 9Maaaring
sabihin na maging si Levi, na siyang tumatanggap ng mga ikasampung bahagi ay
nagbayad ng ikasampung bahagi sa pamamagitan ni Abraham, 10sapagkat
siya'y nasa mga balakang pa ng kanyang ninuno nang siya'y salubungin ni
Melquizedek. (AB01)
Ang aspetong ito ay sakop
nang mas ganap sa araling
Melquisedec (No. 128).
Iniuutos ng Diyos na ang ordenansa ng Deuteronomio 14:28 ay sundin at ang
ikapu ng ikatlong taon ay dalhin sa harap ng Panginoon.
Deuteronomio 14:28
Sa katapusan ng bawa't tatlong taon ay iyong kukunin ang buong
ikasangpung bahagi ng iyong bunga ng taong yaon, at iyong ilalagay sa loob
ng iyong mga pintuang-daan: (AB)
Sa Ikatlong taon ng siklo
ang karaniwang Ikalawang Ikapu ay ibinibigay sa pagkasaserdote (ngayon ay
Iglesia) para sa pagtulong sa mahihirap sa loob ng pitong taong yugto. Ito
ngayon ang ‘ikapu ng ikatlong taon’. Ito ay naitala sa Koran bilang ‘tulong sa mahihirap’ o limos.
Binanggit din ito ni Amos.
Ang araw-araw na paghahain ay naalis sa pagkawasak ng pisikal na templo.
Sa pagtatapos ng Templo ni Ezekiel tanging ang
paghahain sa umaga ang muling ipakikilala.
Ang pagkakasunod-sunod na ito ay nagkukuwento tungkol sa Templo at ang mga
sunod-sunod na pag-aani.
Binabanggit dito ni Amos ang panahon hanggang sa pagkawasak noong 70 CE.
Amos 4:4
Magsiparoon kayo sa Beth-el, at magsisalangsang kayo; sa Gilgal, at
paramihin ninyo ang pagsalangsang; at inyong dalhin ang inyong mga hain
tuwing umaga, at ang inyong mga ikasangpung bahagi tuwing tatlong araw; (AB)
Sinabi ng Diyos na binigyan
Niya ang Israel ng “kalinisan ng mga ngipin” sa kanilang mga tahanan, ngunit
hindi sila bumalik sa Kanya.
Sa madaling salita,
pinarusahan Niya sila ng taggutom ngunit hindi pa rin sila bumabalik sa
Kanya (cf. Amos 4:1-13). Sila na nang-api sa mga dukha at dumurog sa mga
nangangailangan dinala sa ganitong kalagayan dahil sa kanilang kasamaan at
hindi sila bumalik sa Diyos. Tila magkaugnay ang dalawang ito. Kung
ninakawan nila ang Diyos, inaapi din nila ang Kanyang bayan at ang mga
mahihirap at ang mga ulila.
Dapat tayong maging maingat
na gumawa ng pagkakaiba sa pagitan ng kung ano ang kay Caesar at kung ano
ang sa Diyos (Mat. 22:21; Mar. 12:17; Luc. 20:25). Kaya ang lahat ng
awtoridad ay mula sa Diyos at ang lahat ay kinakailangang harapin ang iba't
ibang kapangyarihan dahil sila ay itinalaga ng Diyos.
Roma 13:1-10
Ang bawat tao ay magpasakop sa mga namamahalang awtoridad, sapagkat
walang pamamahala na hindi mula sa Diyos; at ang mga pamamahalang iyon ay
itinalaga ng Diyos. 2Kaya't ang lumalaban sa may kapangyarihan ay
lumalaban sa itinalaga ng Diyos; at ang mga lumalaban ay tatanggap ng
kahatulan sa kanilang sarili. 3Sapagkat ang mga pinuno ay hindi
kilabot sa mabuting gawa, kundi sa masama. At ibig mo bang huwag magkaroon
ng takot sa may kapangyarihan? Gawin mo ang mabuti, at magkakamit ka ng
kapurihan mula sa kanya: 4sapagkat siya'y lingkod ng Diyos para
sa kabutihan mo. Ngunit kung masama ang ginagawa mo, matakot ka, sapagkat
hindi walang kabuluhan ang pagdadala niya ng tabak. Siya'y lingkod ng Diyos,
upang ilapat ang poot sa gumagawa ng masama.
5Kaya't nararapat na
magpasakop, hindi lamang dahil sa galit, kundi dahil din sa budhi. 6Sapagkat
sa gayunding dahilan ay nagbabayad din kayo ng buwis, sapagkat ang
namamahala ay mga lingkod ng Diyos na patuloy na nangangasiwa sa bagay na
ito. 7Ibigay ninyo sa lahat ang sa kanila'y nararapat: buwis sa
dapat buwisan; ambag sa dapat ambagan; paggalang sa dapat igalang; parangal
sa dapat parangalan. 8Huwag kayong magkautang ng anuman sa
kaninuman, kundi mag-ibigan sa isa't isa, sapagkat ang umiibig sa kanyang
kapwa'y nakatupad na ng kautusan. 9Ang mga utos na, “Huwag kang
mangangalunya; Huwag kang papatay; Huwag kang magnanakaw; Huwag kang
mag-iimbot;” at kung mayroon pang ibang utos, ay nauuwi sa salitang ito,
“Ibigin mo ang iyong kapwa na gaya ng iyong sarili.” 10Ang
pag-ibig ay hindi gumagawa ng masama sa kanyang kapwa; ang pag-ibig ang
siyang katuparan ng kautusan.
(AB01)
Ang mga nasa
pananampalataya ay may sunod-sunod na pananagutan na dapat nilang ibigay sa
Diyos at sa Ministeryo at sa mga awtoridad na nararapat sa kanila.
Ang pinakamainam na sistema
ay sa pamamagitan ng direktang pamumuno ng mga propeta ng Diyos bilang mga
hukom sa Israel. Ang pangangasiwang monarkiya ay itinatag bilang ikalawa at
mas mahal na sistema.
1Samuel 8:10-18
Kaya't iniulat ni Samuel ang lahat ng mga salita ng Panginoon sa
bayan na humihingi sa kanya ng isang hari. 11Sinabi niya, “Ito
ang magiging mga palakad ng hari na maghahari sa inyo: kanyang kukunin ang
inyong mga anak at kanyang ilalagay sa kanyang mga karwahe upang maging mga
mangangabayo na tatakbo sa unahan ng kanyang mga karwahe. 12Siya'y
hihirang para sa kanya ng mga pinuno ng libu-libo at mga pinuno ng
tiglilimampu; at ang iba ay upang mag-araro ng kanyang lupa, at gumapas ng
kanyang ani, at upang gumawa ng kanyang mga kagamitang pandigma at mga
kagamitan ng kanyang mga karwahe. 13Kanyang kukunin ang inyong
mga anak na babae upang maging mga manggagawa ng pabango, mga tagapagluto,
at mga magtitinapay. 14Kukunin niya ang pinakamainam ninyong mga
bukid, mga ubasan, at mga taniman ng olibo upang ibigay ang mga iyon sa
kanyang mga lingkod. 15Kukunin niya ang ikasampung bahagi ng
inyong butil at ng inyong mga ubasan, at ibibigay sa kanyang mga
punong-kawal at mga lingkod. 16Kanyang kukunin ang inyong mga
aliping lalaki at aliping babae, ang inyong pinakamabuting kabataan, at ang
inyong mga asno, at ilalagay niya sa kanyang mga gawain. 17Kanyang
kukunin ang ikasampung bahagi ng inyong mga kawan at kayo'y magiging kanyang
mga alipin. 18Sa araw na iyon kayo'y daraing dahil sa inyong hari
na inyong pinili para sa inyong sarili; ngunit hindi kayo sasagutin ng
Panginoon sa araw na iyon.” (AB01)
Hindi pakikinggan ng
Panginoon ang Israel sa ilalim ng pasaning ito at dapat itong bayaran.
Ang oras ay salapi o pagnanakaw sa pamamagitan ng
pagkakait
Ang mga handog at ikapu ay hindi dapat ipagkait.
Exodo 22:29-30
“Huwag mong ipagpapaliban ang paghahandog ng mula sa iyong mga ani,
at ng mula sa umagos sa iyong mga pisaan. “Ang panganay sa iyong mga anak na
lalaki ay ibibigay mo sa akin. 30Gayundin ang gagawin mo sa iyong
mga baka at sa iyong mga tupa: pitong araw itong makakasama ng kanyang ina;
sa ikawalong araw ay ibibigay mo ito sa akin. (AB01)
Sa ikawalong araw ang lahat ng mga anak ng Israel ay ibibigay sa Diyos: ang
mga batang hayop at ang mga bata sa pagtutuli at pagtatalaga.
Deuteronomio 12:5-16
Kundi inyong hahanapin ang dakong pipiliin ng Panginoon ninyong
Diyos mula sa lahat ng inyong mga lipi na paglalagyan ng kanyang pangalan,
samakatuwid, sa kanyang tahanan ay inyong hahanapin, at doon kayo paroroon.
6At doon ninyo dadalhin ang inyong mga handog na sinusunog, at
ang inyong mga alay, at ang inyong mga ikasampung bahagi, at ang handog na
iwawagayway ng inyong kamay, at ang inyong mga panata, at ang inyong mga
kusang handog, at ang mga panganay sa inyong mga bakahan at sa inyong mga
kawan; 7at doon kayo kakain sa harapan ng Panginoon ninyong
Diyos, at kayo'y magagalak sa lahat ng inyong gagawin, kayo at ang inyong
mga sambahayan kung saan kayo pinagpala ng Panginoon mong Diyos. 8Huwag
ninyong gagawin ang gaya ng mga bagay na ating ginagawa dito sa araw na ito,
na ginagawa ng bawat isa ang matuwid sa kanyang paningin; 9sapagkat
hindi pa kayo nakakarating sa kapahingahan at sa pamana na ibinibigay sa iyo
ng Panginoon ninyong Diyos. 10Ngunit pagtawid ninyo ng Jordan, at
pagtira sa lupain na ipinamamana sa inyo ng Panginoon ninyong Diyos, at
pagkabigay niya sa inyo ng kapahingahan sa lahat ng inyong mga kaaway sa
palibot, upang kayo'y makapanirahan nang tiwasay; 11at pagkatapos
ay sa dakong pipiliin ng Panginoon ninyong Diyos na patatahanan sa kanyang
pangalan ay doon ninyo dadalhin ang lahat na aking ipinag-uutos sa inyo: ang
inyong mga handog na sinusunog, mga alay, mga ikasampung bahagi, ang handog
na iwinawagayway ng inyong kamay, at ang lahat ng inyong ipinangakong handog
na inyong ipinanata sa Panginoon. 12At kayo'y magagalak sa
harapan ng Panginoon ninyong Diyos, kayo at ang inyong mga anak na lalaki at
babae, at ang inyong mga aliping lalaki at babae, at ang Levita na nasa loob
ng inyong mga bayan, sapagkat siya'y walang bahagi ni pamana na kasama
ninyo. 13Mag-ingat ka na huwag mag-alay ng iyong handog na
sinusunog sa alinmang dakong iyong makikita, 14kundi sa dakong
pipiliin ng Panginoon sa isa sa iyong mga lipi, doon mo ihahandog ang iyong
mga handog na sinusunog, at doon mo gagawin ang lahat na aking iniuutos sa
iyo. 15“Gayunma'y maaari kang kumatay at kumain ng karne sa loob
ng lahat ng iyong mga bayan, hanggang gusto mo, ayon sa pagpapala ng
Panginoon mong Diyos na kanyang ibinigay sa iyo. Maaari itong kainin ng
marumi at ng malinis gaya ng maliit na usa, o malaking usa. 16Huwag
lamang ninyong kakainin ang dugo; ibubuhos ninyo ito sa lupa na parang
tubig.
Exodo 23:17-19
Tatlong ulit sa bawat taon na ang lahat ng iyong mga kalalakihan ay
haharap sa Panginoong Diyos. 18“Huwag mong iaalay ang dugo ng
aking handog na kasabay ng tinapay na may pampaalsa; o iiwan mo man ang taba
ng aking pista hanggang sa kinaumagahan. 19“Ang mga pinakauna ng
mga unang bunga ng iyong lupa ay iyong dadalhin sa bahay ng Panginoon mong
Diyos. “Huwag mong pakukuluan ang batang kambing sa gatas ng kanyang ina.
(AB01)
Ang pagkabigong humarap sa Panginoon sa tatlong okasyon, at may handog, ay
paghihimagsik at pagnanakaw.
Exodo 34:19-20
Ang lahat na nagbubukas ng bahay-bata ay akin, at gayundin ang lahat
ng hayop na lalaki, ang panganay ng baka at ng tupa. 20Ang
panganay ng isang asno ay iyong tutubusin ng isang kordero, o kung hindi mo
ito tutubusin ay iyong babaliin ang kanyang leeg. Lahat ng panganay sa iyong
mga anak ay iyong tutubusin. At walang lalapit sa harapan ko na walang dala.
(AB01)
Walang haharap sa Panginoon na walang dala. Ang pagkaitan ang sarili bilang
bahagi ng Israel ay pagnanakaw din.
Exodo 34:23-26
Tatlong ulit sa isang taon na haharap ang lahat ng iyong mga
kalalakihan sa Panginoong Diyos, ang Diyos ng Israel. 24Sapagkat
palalayasin ko ang mga bansa sa harap mo at palalakihin ko ang iyong mga
hangganan; at hindi pagnanasaan ng sinuman ang iyong lupain, kapag ikaw ay
umaakyat upang humarap sa Panginoon mong Diyos, tatlong ulit sa isang taon.
25“Huwag kang mag-aalay sa akin ng dugo ng handog na may
pampaalsa; o magtitira man ng handog sa pista ng paskuwa hanggang sa
kinaumagahan. 26Ang pinakaunang bunga ng iyong lupa ay dadalhin
mo sa bahay ng Panginoon mong Diyos. Huwag mong pakukuluan ang batang
kambing sa gatas ng kanyang ina.” (AB01)
Mga Bilang 18:20-32
Sinabi ng Panginoon kay Aaron, “Hindi ka magkakaroon ng mana sa
kanilang lupain, ni magkakaroon ka ng anumang bahagi sa gitna nila. Ako ang
iyong bahagi at ang iyong mana sa gitna ng mga anak ni Israel. 21Sa
mga anak ni Levi, narito, aking ibinigay ang lahat ng ikasampung bahagi sa
Israel bilang mana, na ganti sa kanilang paglilingkod na kanilang
ipinaglilingkod, samakatuwid ay sa paglilingkod sa toldang tipanan. 22Mula
ngayon ay huwag lalapit ang mga anak ni Israel sa toldang tipanan, baka
sila'y magtaglay ng kasalanan, at mamatay. 23Ngunit gagawin ng
mga Levita ang paglilingkod sa toldang tipanan at kanilang papasanin ang
kanilang kasamaan; ito'y magiging tuntunin magpakailanman sa buong panahon
ng inyong mga salinlahi, at sa gitna ng mga anak ni Israel ay hindi sila
magkakaroon ng mana. 24Sapagkat ang ikapu ng mga anak ni Israel
na kanilang ihahandog bilang handog sa Panginoon ay aking ibinigay sa mga
Levita bilang mana. Kaya't aking sinabi sa kanila, ‘Sa gitna ng mga anak ni
Israel ay hindi sila magkakaroon ng mana.’” 25At nagsalita ang
Panginoon kay Moises, na sinasabi, 26“Bukod dito'y sasabihin mo
sa mga Levita, ‘Pagkuha ninyo sa mga anak ni Israel ng ikasampung bahagi na
aking ibinigay sa inyo mula sa kanila bilang inyong mana, ay inyong
ihahandog bilang handog na ibinigay sa Panginoon, ang ikasampung bahagi ng
ikasampung bahagi. 27Ang inyong mga handog ay ibibilang sa inyo
na parang trigo ng giikan at ng kasaganaan ng pisaan ng ubas. 28Ganito
rin kayo maghahandog ng handog sa Panginoon sa inyong buong ikasampung
bahagi, na inyong tinatanggap sa mga anak ni Israel; at ganito ninyo
ibibigay sa paring si Aaron ang handog sa Panginoon. 29Sa lahat
ng inyong natanggap na kaloob ay inyong ihahandog ang bawat handog na ukol
sa Panginoon, ang lahat ng pinakamabuti sa mga iyon, samakatuwid ay ang
banal na bahagi niyon. 30Kaya't iyong sasabihin sa kanila, “Kapag
inyong naialay na ang pinakamabuti sa handog, ang nalabi ay ibibilang sa mga
Levita, na parang bunga ng giikan at parang pakinabang sa pisaan ng ubas.
31Maaari ninyong kainin saanmang lugar, kayo at ang inyong mga
kasambahay sapagkat ito'y inyong gantimpala dahil sa inyong paglilingkod sa
toldang tipanan. 32At hindi kayo magtataglay ng kasalanan dahil
dito, kapag naialay na ninyo ang pinakamabuti sa mga iyon at huwag ninyong
lalapastanganin ang mga banal na bagay ng mga anak ni Israel, upang huwag
kayong mamatay.’” (AB01)
Ang mga handog ay dapat ang pinakamaganda at hindi dapat marumihan. Ang
pagpaparumi sa handog ng iba, o hindi pagbibigay ng dalisay na handog ay
pagnanakaw o maling paggamit. Hindi lamang ito sinadyang paninira, gaya ng
lumalabas, dahil ang pakinabang o kasiyahan ng isang dalisay na handog ay
ninakaw, pati na rin ang handog na sinira.
Deuteronomio
14:22-29 “Kukunan mo ng
ikasampung bahagi ang lahat ng bunga ng iyong binhi na nanggagaling sa iyong
bukid taun-taon. 23Iyong kakainin sa harapan ng Panginoon mong
Diyos, sa dakong kanyang pipiliin na patatahanan sa kanyang pangalan, ang
ikasampung bahagi ng iyong trigo, ng iyong alak at ng iyong langis, at ang
mga panganay sa iyong bakahan at sa iyong kawan upang lagi kang matutong
matakot sa Panginoon mong Diyos. 24At kung ang daan ay napakahaba
para sa iyo, na anupa't hindi mo madala ang ikapu kapag pinagpala ka ng
Diyos, sapagkat napakalayo sa iyo ang dakong pinili ng Panginoon mong Diyos
na paglalagyan ng kanyang pangalan, 25ay iyo ngang tutumbasan ng
salapi at itatali mo ang salapi sa iyong kamay at pupunta ka sa dakong
pipiliin ng Panginoon mong Diyos; 26at iyong gugulin ang salapi
sa anumang nais mo: baka, tupa, alak, matapang na inumin, o sa anumang iyong
nasain. Ikaw ay kakain doon sa harapan ng Panginoon mong Diyos, at ikaw at
ang iyong sambahayan ay magalak. 27Ang Levita na nasa loob ng
iyong mga bayan ay huwag mong pababayaan, sapagkat siya'y walang bahagi ni
pamana na kasama mo. 28“Sa katapusan ng bawat tatlong taon ay
iyong kukunin ang buong ikasampung bahagi ng iyong bunga ng taong iyon, at
iyong ilalagay sa loob ng iyong mga bayan. 29At ang Levita,
sapagkat siya'y walang bahagi ni pamana na kasama mo, at ang dayuhan, ang
ulila, ang babaing balo na nasa loob ng iyong mga bayan ay pupunta roon at
kakain at mabubusog, upang pagpalain ka ng Panginoon mong Diyos sa lahat ng
gawain na iyong ginagawa. (AB01)
Ang ikalawang ikapu ay
inilalaan para sa kasiyahan sa mga Pista ng Diyos na ipinag-uutos. Kung ang
mga lugar ng kapistahan ay masyadong malayo mula sa tahanan, ang mga ikapu
ay maaaring gawing salapi at bilhin ang mga kinakailangang bagay pagdating
natin. Ngayon ang mga tao ay hindi na kumukuha ng ani; sa halip kumukuha
sila ng salapi at sa pangkalahatan ay bumibili ng kanilang mga gamit sa
kapistahan sa mga lugar ng kapistahan. Kaya hindi gaanong naipapakita ang
pangangailangan na pakainin ang mga mahihirap. Ang mga pondo, tulad ng mga
ani, ay dapat kolektahin sa gabi bago ang mga Kapistahan, upang ang lahat ay
mabigyan ng tulong bago magsimula ang Kapistahan. Ang pagkabigong magbigay
ng mga handog o pagtulong sa mga mahihirap at nangangailangan ay pagnanakaw
din.
Ang pagkakait ng ikapu ay
pagnanakaw. Kung ang isang tao ay kailangang tubusin ang ikapu upang magamit
ito para sa kanyang sariling layunin, kung gayon ang pagtubos ng ikapu ay
may kasamang parusa. Kung ang anumang ikapu ay natubos ang parusa ay ang
taong tumutubos o nagkakait ay kailangang magdagdag ng ikalimang bahagi
dito. Kaya ang sapilitang dalawampung porsyento ay idinaragdag sa anumang
ikapu na ginagamit para sa anumang layunin.
Oras at ang kalendaryo
Nagtatag ang Diyos ng kalendaryo sa langit. Gumagana ito sa mga yugto ng
buwan, at malinaw na kinilala mula sa astronomical calculations at sa Bagong
Buwan. Ang pagkabigong sundin ang kalendaryo ayon sa orihinal na paraan
(ibig sabihin hindi Jewish Hillel calendar) ay pagnanakaw ng oras sa Diyos.
Ang pagkabigong ilaan ang Sabbath sa Diyos ay pagnanakaw ng oras ng Diyos.
Ang bawat tao ay inaasahang ilaan ang mga araw na iyon sa pag-aaral ng Buhay
na Diyos at ng Kanyang sistema. Tuwing pitong taon sa Kapistahan sa Taon ng
Sabbath, ang Kautusan ay dapat basahin at pag-aralan. Ang pagkabigong sundin
ang lahat ng mga Sabbath at ang Kautusan ay pagnanakaw ng oras ng Diyos at
nararapat na pagsamba. Inuutos ng Diyos na sambahin Siya ng lahat ng tao sa
espiritu at katotohanan.
Templo ng Diyos
Binigyan ng Diyos ang mga tao ng mga kakayahan at kayamanan upang ilaan nila
ang mga kakayahang iyon at mga pagpapala para sa Kanyang mas dakilang
kaluwalhatian. Ang pagkabigong gamitin ang mga kakayahan na ibinigay sa atin
ng Diyos para sa Kanyang pagsamba at sa Kanyang sistema ay pagnanakaw din.
Exodo 36:1-38
Sina Bezaleel at Aholiab at lahat ng mahuhusay na lalaki na
pinagkalooban ng Panginoon ng kakayahan at katalinuhan na malaman kung
paanong gumawa ng lahat ng gawain sa pagtatayo ng santuwaryo ay gagawa ayon
sa lahat ng iniutos ng Panginoon.” 2Tinawag ni Moises sina
Bezaleel at Aholiab, at lahat ng marurunong na pinagkalooban ng Panginoon ng
kakayahan, lahat ng may pusong napukaw na pumaroon upang gawin ang gawain;
3at kanilang tinanggap mula kay Moises ang lahat ng handog na
dinala ng mga anak ni Israel na magagamit sa gawang paglilingkod sa
santuwaryo upang gawin. Kanilang patuloy silang dinalhan ng kusang handog
tuwing umaga, 4kaya't dumating ang lahat ng mga taong may
kakayahan na gumagawa ng lahat na gawain sa santuwaryo, na bawat isa'y mula
sa kanyang gawain na kanyang ginagawa, 5at kanilang sinabi kay
Moises, “Ang bayan ay nagdadala nang higit kaysa kailangan sa gawaing
iniutos ng Panginoon na ating gawin.” 6Kaya't si Moises ay
nagbigay ng utos at ipinahayag nila sa buong kampo na sinasabi, “Huwag nang
gumawa ang lalaki o babae man ng anumang higit pa para sa handog sa
santuwaryo.” Kaya't pinigilan ang taong-bayan sa pagdadala; 7sapagkat
ang nadala nila ay sapat na sa paggawa ng lahat ng gagawin, at higit pa.
8Lahat ng mga bihasang lalaki sa mga manggagawa ay gumawa ng
tabernakulo na may sampung tabing; gawa ang mga ito sa hinabing pinong lino,
asul, kulay-ube, at pulang tela na may mga kerubin na ginawa ng bihasang
manggagawa. 9Ang haba ng bawat tabing ay dalawampu't walong siko,
at ang luwang ng bawat tabing ay apat na siko; lahat ng tabing ay
magkakapareho ang sukat. 10Pinagkabit-kabit niya ang limang
tabing at ang iba pang limang tabing ay pinagkabit-kabit niya. 11Siya'y
gumawa ng mga silong asul sa gilid ng tabing, sa gilid ng pinakadulong
tabing ng unang pangkat, gayundin ang ginawa niya sa mga gilid ng tabing na
nasa dulo ng ikalawang pangkat. 12Limampung silo ang ginawa niya
sa isang tabing, at limampung silo ang ginawa niya sa gilid ng tabing na
nasa ikalawang pangkat: ang mga silo ay magkakatapat sa isa't isa. 13Siya'y
gumawa ng limampung kawit na ginto, at pinagdugtong ang mga tabing sa isa't
isa sa pamamagitan ng mga kawit; sa gayo'y naging isa ang tabernakulo.
14Gumawa rin siya ng mga tabing na balahibo ng mga kambing para sa
tolda na nasa ibabaw ng tabernakulo; labing-isang tabing ang ginawa niya.
15Ang haba ng bawat tabing ay tatlumpung siko, at apat na siko
ang luwang ng bawat tabing; ang labing-isang tabing ay magkakapareho ng
sukat 16Kanyang pinagdugtong ang limang tabing at ang anim na
tabing ay bukod. 7Siya'y gumawa ng limampung silo sa gilid ng
unang tabing, na nasa dulo ng pagkakadugtong, at limampung silo ang ginawa
niya sa gilid ng tabing na nasa dulo ng ikalawang pagkakadugtong. 18Siya'y
gumawa ng limampung kawit na tanso upang pagdugtung-dugtungin ang tolda,
upang ang mga iyon ay maging isa. 19Siya'y gumawa ng isang
pantakip sa tolda na balat ng mga tupa na kinulayan ng pula, at ng isang
takip na balat ng kambing sa ibabaw. 20Siya'y gumawa ng mga
patayong haliging yari sa kahoy na akasya para sa tabernakulo.21Sampung
siko ang haba ng isang haligi, at isang siko't kalahati ang luwang ng bawat
haligi. 22Bawat haligi ay mayroong dalawang mitsa na nagdudugtong
sa isa't isa; gayon ang ginawa niya sa lahat ng haligi ng tabernakulo.
23At kanyang iginawa ng mga haligi ang tabernakulo: dalawampung haligi
sa gawing timog; 24at siya'y gumawa ng apatnapung patungang pilak
sa ilalim ng dalawampung haligi: dalawang patungan sa ilalim ng isang tabla
na ukol sa kanyang dalawang mitsa; at dalawang tuntungan sa ilalim ng isang
tabla na ukol sa kanyang dalawang mitsa. 25Sa ikalawang panig ng
tabernakulo sa dakong hilaga ay gumawa siya ng dalawampung haligi. 26At
ng kanilang apatnapung patungang pilak; dalawang patungan sa ilalim ng isang
haligi, at dalawang patungan sa ilalim ng ibang haligi. 27At sa
dakong hulihan, sa gawing kanluran ng tabernakulo ay gumawa siya ng anim na
haligi. 28Dalawang haligi ang ginawa niya para sa mga sulok ng
tabernakulo sa dakong hulihan. 29At ang mga iyon ay magkahiwalay
sa ilalim ngunit magkakabit at nauugnay na mainam sa itaas, sa unang
argolya. Gayon ang ginawa niya sa dalawa para sa dalawang sulok. 30Mayroong
walong tabla at ang mga patungang pilak ay labing-anim na patungan; sa
ilalim ng bawat tabla ay may dalawang patungan. 31At siya'y
gumawa ng mga bigang kahoy na akasya; lima sa mga tabla ng isang panig ng
tabernakulo, 32at limang biga sa mga tabla ng kabilang panig ng
tabernakulo, at limang biga sa mga tabla ng tabernakulo sa dakong hulihan
pakanluran. 33Kanyang pinaraan ang gitnang biga sa gitna ng mga
tabla, mula sa isang dulo hanggang sa kabila. 34Kanyang binalot
ang mga tabla ng ginto, at gumawa ng mga gintong argolya na mga daraanan ng
mga biga, at binalot ang mga biga ng ginto. 35Kanyang ginawa ang
lambong na telang asul, kulay-ube, at pula, at hinabing pinong lino na may
mga kerubin na gawa ng bihasang manggagawa. 36At kanyang iginawa
iyon ng apat na haliging akasya, at binalot ang mga ito ng ginto, ang
kanilang mga kawit ay ginto rin at naghulma siya para sa mga ito ng apat na
patungang pilak. 37Kanya ring iginawa ng tabing ang pintuan ng
tolda ng telang asul, kulay-ube at pula, hinabing pinong lino, na ginawa ng
mambuburda; 38at iginawa niya ng limang haligi kasama ang
kanilang mga kawit. Kanyang binalot ang mga kapitel at ang kanilang mga
pilete ng ginto; at ang kanilang limang patungan ay tanso. (AB01)
Ang Templo ay ginawa sa mga bagay na ibinigay nang kusang-loob, at tumutukoy
sa isang espirituwal na sistema kung saan ang mga tao ay kusang-loob na
magbibigay ng kanilang sarili. Ang sentro ng Templo at sistema ng pagsamba
ay ang Kaban ng Tipan. Ang bagay na ito ay tumuturo patungo sa isang bagong
sistema kung saan ang Kautusan ng Diyos ay ilalagay sa loob ng puso ng mga
tao upang sila mismo ang maging Arko. Dahil dito ang Kaban ay kailangang
alisin at itago (cf. ang araling
Ang Kaban ng Tipan (No.
196)).
Hindi na ito maaalala.
Exodo 37:1-29
Ginawa ni Bezaleel ang kaban na yari sa kahoy na akasya; dalawang
siko at kalahati ang haba niyon, at isang siko't kalahati ang luwang at may
isang siko at kalahati ang taas niyon. 2Kanyang binalot iyon ng
lantay na ginto sa loob at sa labas, at iginawa ng isang moldeng ginto sa
palibot. 3Naghulma siya para dito ng apat na argolyang ginto, sa
apat na sulok niyon; dalawang argolya sa isang tagiliran, at dalawang
argolya sa kabilang tagiliran. 4Siya'y gumawa ng mga pasanang
kahoy na akasya, at binalutan ang mga ito ng ginto. 5Isinuot niya
ang mga pasanan sa mga argolya, sa mga tagiliran ng kaban, upang mabuhat ang
kaban. 6Gumawa rin siya ng isang luklukan ng awa na lantay na
ginto na dalawang siko at kalahati ang haba, at isang siko at kalahati ang
luwang. 7Siya'y gumawa ng dalawang kerubing yari sa pinitpit na
ginto; sa dalawang dulo ng luklukan ng awa niya ginawa ang mga ito, 8isang
kerubin sa isang dulo, at isang kerubin sa kabilang dulo; na kaisang piraso
ng luklukan ng awa ginawa niya ang mga kerubin sa dalawang dulo. 9Ibinubuka
ng mga kerubin ang kanilang mga pakpak paitaas, na nalililiman ng kanilang
mga pakpak ang luklukan ng awa, magkakaharap ang kanilang mga mukha;
nakaharap sa dakong luklukan ng awa ang mga mukha ng mga kerubin. 10Ginawa
rin niya ang hapag na yari sa kahoy na akasya, na dalawang siko ang haba at
isang siko ang luwang at isang siko at kalahati ang taas niyon. 11Binalot
niya iyon ng lantay na ginto, at iginawa niya ng isang moldeng ginto sa
palibot. 12Iginawa niya iyon ng isang gilid na isang dangkal ang
luwang sa palibot, at iginawa ng isang moldeng ginto ang gilid sa palibot.
13Naghulma siya para doon ng apat na argolyang ginto at inilagay
ang mga argolya sa apat na sulok na ukol sa apat na paa niyon. 14Malapit
sa gilid ang mga argolya, na daraanan ng mga pasanan upang mabuhat ang
hapag. 15Ginawa niya ang mga pasanang kahoy na akasya at binalot
ng ginto, upang mabuhat ang hapag. 16At ginawa niyang lantay na
ginto ang mga kasangkapang nasa ibabaw ng hapag, ang mga pinggan niyon at
ang mga kutsaron niyon, at ang mga tasa niyon, at ang mga kopa niyon na
ginagamit sa inuming handog. 17Kanya ring ginawa ang ilawan na
lantay na ginto. Ang patungan at ang haligi ng ilawan ay ginawa sa pinitpit
na metal; ang mga kopa niyon, ang mga usbong, at ang mga bulaklak niyon ay
iisang piraso. 18May anim na sangang lumalabas sa mga tagiliran
niyon; ang tatlong sanga ng ilawan ay sa isang tagiliran, at ang tatlong
sanga ng ilawan ay sa kabilang tagiliran; 19tatlong kopang anyong
bulaklak ng almendro sa isang sanga, isang usbong at bulaklak; at tatlong
kopang anyong bulaklak ng almendro sa kabilang sanga, isang usbong at isang
bulaklak—gayon nga sa anim na sangang lumalabas sa ilawan. 20At
sa ilawan mismo ay may apat na kopang anyong bulaklak ng almendro, kasama
ang mga usbong niyon, at ng mga bulaklak niyon, 21at isang usbong
na kakabit niyon sa ilalim ng bawat pares na sanga na lumalabas doon.
22Ang mga usbong at ang mga sanga ay iisang piraso ng ilawan; ang
kabuuan nito ay isang piraso na yari sa pinitpit na lantay na ginto. 23Kanyang
ginawa ang pitong ilawan niyon, at ang mga sipit at ang mga pinggan niyon,
na lantay na ginto. 24Ginawa niya iyon at ang lahat ng mga
kasangkapan niyon mula sa isang talentong lantay na ginto. 25At
kanyang ginawa ang dambana ng insenso na yari sa kahoy na akasya; isang siko
ang haba at isang siko ang luwang niyon; parisukat iyon, at dalawang siko
ang taas; ang mga sungay niyon ay kaisang piraso niyon. 26Kanyang
binalot iyon ng lantay na ginto, ang ibabaw niyon, at ang mga tagiliran
niyon sa palibot, ang mga sungay niyon at kanyang iginawa ng isang moldeng
ginto sa palibot. 27Iginawa niya iyon ng dalawang gintong argolya
sa ilalim ng molde, sa dakong itaas ng dalawang panig, sa ibabaw ng dalawang
panig, na pagsusuotan ng mga pasanan upang mabuhat. 28Gumawa siya
ng mga pasanang kahoy na akasya, at binalot ang mga ito ng ginto. 29Ginawa
rin niya ang banal na langis na pambuhos, at ang purong mabangong insenso
ayon sa timpla ng manggagawa ng pabango. (AB01)
Walang tinatawag Luklukan ng Awa.
Ito ay ang Tumatakip at ang
Tumatakip ay may dalawang Kerubin sa ibabaw nito sa puso ng Templo at sa
luklukan ng Diyos. Isa sa mga pinahirang Tumatakip na Kerubin na ito ay si
Satanas (cf. Is. kab. 14; Ezek. kab. 28). Ang isa pa ay lumilitaw na si
Miguel bilang arkanghel, o Mesiyas bilang Yahovah-elohim (cf. Judas 9).
Exodo 38:1-31
Ginawa rin niya ang dambana ng handog na sinusunog na yari sa kahoy
na akasya: limang siko ang haba at limang siko ang luwang niyon, parisukat;
at tatlong siko ang taas. 2Kanyang iginawa ng mga sungay iyon sa
ibabaw ng apat na sulok niyon; ang mga sungay niyon ay kaisang piraso niyon;
at kanyang binalot iyon ng tanso. 3Kanyang ginawa ang lahat ng
mga kasangkapan ng dambana, ang mga palayok, ang mga pala, ang mga
palanggana, ang malalaking tinidor, at ang mga apuyan: lahat ng mga
kasangkapan ay kanyang ginawang yari sa tanso. 4At kanyang
iginawa ang dambana ng isang parilya, na sala-salang tanso, sa ilalim ng
gilid ng dambana, na umaabot hanggang sa kalahatian paibaba. 5Siya
ay naghulma ng apat na argolya para sa apat na sulok ng parilyang tanso,
bilang suotan ng mga pasanan; 6ginawa niya ang mga pasanan na
yari sa kahoy na akasya, at binalot ng tanso ang mga ito. 7Kanyang
isinuot ang mga pasanan sa mga argolya na nasa mga tagiliran ng dambana,
upang mabuhat iyon; ginawa niya itong may guwang na may mga tabla. 8Kanyang
ginawa ang hugasang yari sa tanso, at ang patungan niyon ay tanso, mula sa
mga salamin ng mga babaing lingkod na naglilingkod sa pintuan ng toldang
tipanan. 9Kanyang ginawa ang bulwagan, sa gawing timog ang mga
tabing ng bulwagan ay mga hinabing pinong lino na may isang daang siko.10Ang
mga haligi ng mga iyon ay dalawampu, at ang mga patungan ay dalawampu, yari
sa tanso; ang mga kawit ng mga haligi at ang mga kawit ay pilak. 11Sa
dakong hilaga ay isang daang siko, ang mga haligi ay dalawampu, at ang mga
patungan ay dalawampu, yari sa tanso; ang mga kawit ng mga haligi at ang mga
panali ay pilak. 12At sa gawing kanluran ay may mga tabing na may
limampung siko, ang mga haligi ay sampu, at ang mga patungan ay sampu; ang
mga kawit ng mga haligi at ang mga panali ay pilak. 13Sa harapan
hanggang gawing silangan ay may limampung siko. 14Ang mga tabing
sa isang dako ng pintuan ay labinlimang siko; ang mga haligi ay tatlo, at
ang mga patungan ay tatlo; 15gayundin sa kabilang dako—sa dakong
ito at sa dakong iyon ng pintuan ng bulwagan ay may mga tabing na
tiglalabinlimang siko; ang mga haligi niyon ay tatlo, at ang mga patungan
niyon ay tatlo. 16Lahat ng mga tabing ng bulwagan sa palibot ay
pinong lino. 17Ang mga patungan para sa mga haligi ay tanso,
ngunit ang mga kawit ng mga haligi at ang mga panali ay pilak; at ang mga
balot ng mga itaas ay pilak; at ang lahat ng haligi ng bulwagan ay may
taling pilak. 18At ang tabing sa pasukan ng bulwagan ay
binurdahan na telang asul, kulay-ube at pula, at pinong lino at may
dalawampung siko ang haba, ang luwang ay may limang siko, na kasukat ng mga
tabing sa bulwagan. 19Ang mga haligi ay apat, at ang mga patungan
ay apat, tanso; ang mga kawit ay pilak, at ang mga balot ng itaas nito, at
ang mga panali ay pilak. 20At lahat ng mga tulos ng tabernakulo,
at ng bulwagan sa palibot ay tanso. 21Ito ang kabuuan ng mga
bagay sa tabernakulo, ang tabernakulo ng patotoo, ayon sa pagbilang nila,
alinsunod sa utos ni Moises para sa paglilingkod ng mga Levita sa pangunguna
ni Itamar na anak ng paring si Aaron.
22Ginawa ni Bezaleel na anak
ni Uri, na anak ni Hur, sa lipi ni Juda, ang lahat ng iniutos ng Panginoon
kay Moises. 23At kasama niya si Aholiab, na anak ni Ahisamac, sa
lipi ni Dan, na mang-uukit, at bihasang manggagawa, at mambuburda sa telang
asul, kulay-ube, pula, at hinabing pinong lino.
24Lahat ng ginto na ginamit
sa buong gawain sa santuwaryo, samakatuwid ay ang gintong handog, ay
dalawampu't siyam na talento, at pitong daan at tatlumpung siklo, ayon sa
siklo ng santuwaryo. 25Ang pilak mula sa kapisanan na binilang ay
sandaang talento, at isang libo't pitong daan at pitumpu't limang siklo,
ayon sa siklo ng santuwaryo: 26tig-isang beka bawat ulo,
samakatuwid, kalahati ng isang siklo, ayon sa siklo ng santuwaryo, sa bawat
isa na nasali sa mga nabilang, magmula sa dalawampung taong gulang pataas,
sa anim na raan at tatlong libo at limang daan at limampung lalaki. 27Ang
isandaang talentong pilak ay ginamit sa pagbubuo ng mga patungan ng
santuwaryo, at ng mga patungan ng mga haligi ng tabing; sandaang patungan sa
sandaang talento, isang talento sa bawat patungan. 28Sa isang
libo't pitong daan at pitumpu't limang siklo ay naigawa ng kawit ang mga
haligi at binalot ang mga itaas, at iginawa ng mga panali. 29Ang
tansong ipinagkaloob ay pitumpung talento, at dalawang libo at apatnaraang
siklo, 30na siyang ginawang mga patungan sa pintuan ng toldang
tipanan, at ng dambanang tanso, at ng parilyang tanso niyon, at ng lahat ng
kasangkapan ng dambana, 31at ng mga tungtungan ng bulwagan sa
palibot, at ng mga patungan sa pintuan ng bulwagan, at ng lahat ng mga tulos
ng tabernakulo, at ng lahat ng mga tulos ng bulwagan sa palibot. (AB01)
Ang tabernakulo sa ilang ay
ginawa mula sa mga ambag o mga handog na ibinigay sa pagbilang ng Israel.
Ang mga handog na ito ay tumuturo sa iglesia sa ilang, at ang katotohanan na
ang Templo ay binubuo ng bilang ng mga anak ng Diyos na tinubos ng Mesiyas
at inilagay sa loob nito.
Ang altar at mga artifact
ay natatakpan at ang mga plata ay gawa sa pinitpit na tanso, gamit ang mga
salamin ng mga kababaihan ng kapisanan. Ipinahihiwatig din nito ang lugar ng
mga babae sa Templo ng Diyos bilang mga anak ng Diyos sa ilang. Dapat
magkaroon ng apatnapung jubileo upang ilarawan ang apatnapung taon sa ilang.
Ang mga pinuno ng Juda at Efraim, na sumisimbolo kina Caleb at Josue ayon sa
pagkakabanggit, ay ibinukod upang pumasok sa Lupang Pinangako sa pagtatapos
ng yugto.
Exodo 39:1-43
Sa telang asul, kulay-ube, at pula ay gumawa sila ng mga kasuotang
mahusay ang pagkayari para sa pangangasiwa sa dakong banal; kanilang ginawa
ang mga banal na kasuotan para kay Aaron; gaya ng iniutos ng Panginoon kay
Moises. 2Kanyang ginawa ang efod na ginto, na telang asul,
kulay-ube, pula, at hinabing pinong lino. 3At kanilang pinukpok
ang ginto na pinanipis na pahaba at pinutol na ginawang kawad na ginto,
upang itahi sa telang asul, sa kulay-ube, sa pula, at sa lino na gawa ng
bihasang manggagawa. 4Kanilang iginawa ang efod ng mga
pambalikat, na magkakabit sa dalawang dulo. 5Ang pamigkis na
mainam ang pagkayari na nasa ibabaw ng efod upang ibigkis, ay kaputol at
gaya ng pagkayari ng efod—ginto, telang asul, kulay-ube, pula, at hinabing
pinong lino; gaya ng iniutos ng Panginoon kay Moises.6Kanilang
ginawa ang mga batong onix na pinalibutan ng ginto, na ayos ukit ng isang
pantatak, ayon sa mga pangalan ng mga anak ni Israel. 7Kanyang
inilagay sa ibabaw ng pambalikat ng efod upang maging mga batong pang-alaala
para sa mga anak ni Israel; gaya ng iniutos ng Panginoon kay Moises. 8Kanyang
ginawa ang pektoral, na gawa ng bihasang manggagawa, gaya ng pagkayari ng
efod—ginto, at telang asul, kulay-ube, pula, at hinabing pinong lino. 9Parisukat
iyon; ang pektoral ay doble, isang dangkal ang haba at isang dangkal ang
luwang niyon, kapag nakatiklop. 10Kanilang nilagyan ito ng apat
na hanay na mga bato: isang hanay sa sardio, topacio, at karbungko na siyang
unang hanay. 11Ang ikalawang hanay ay isang esmeralda, isang
zafiro, at isang diamante. 12Ang ikatlong hanay ay isang jacinto,
isang agata, at isang ametista. 13Ang ikaapat na hanay ay isang
berilo, isang onix, at isang jaspe, na natatakpan ng mga enggasteng ginto sa
kanilang mga pagkakakalupkop. 14Mayroong labindalawang bato na
may mga pangalan ayon sa mga pangalan ng mga anak ni Israel; ang mga iyon ay
gaya ng mga singsing-pantatak, bawat isa'y may nakaukit na pangalan na ukol
sa labindalawang lipi. 15At kanilang iginawa ang pektoral ng mga
tanikalang parang tirintas, na yari sa lantay na ginto. 16Sila'y
gumawa ng dalawang pangkalupkop na ginto, at ng dalawang singsing na ginto;
at inilagay ang dalawang singsing sa dalawang dulo ng pektoral. 17Kanilang
ikinabit ang dalawang tanikalang lantay na ginto sa dalawang singsing sa mga
sulok ng pektoral. 18Ang ibang dalawang dulo ng dalawang
tanikalang ayos singsing ay kanilang ikinabit sa dalawang pangkalupkop, at
ikinabit sa mga pambalikat ng efod sa dakong harapan niyon. 19Sila'y
gumawa pa ng dalawang singsing na ginto at inilagay sa dalawang sulok ng
pektoral sa gilid niyon, na nasa dakong loob ng efod. 20Sila'y
gumawa ng dalawang singsing na ginto at ikinabit sa dakong ibaba ng dalawang
pambalikat ng efod, sa may harapan na malapit sa pagkakadugtong, sa ibabaw
ng mainam na pagkayaring pamigkis ng efod. 21Kanilang itinali ang
pektoral sa pamamagitan ng mga singsing, sa mga singsing ng efod ng isang
panaling kulay asul upang mamalagi sa ibabaw ng mainam na pagkayaring
pamigkis ng efod; upang ang pektoral ay hindi matanggal mula sa efod gaya ng
iniutos ng Panginoon kay Moises. 22Kanyang ginawa ang balabal ng
efod na hinabing lahat sa kulay asul; 23at ang butas ng balabal
ay gaya ng sa kasuotan, na may tahi sa palibot ng pinakaleeg upang huwag
mapunit. 24Kanilang ginawan ang mga palda ng balabal ng mga
granadang telang asul, kulay-ube, pula, at pinong lino. 25Sila'y
gumawa rin ng mga kampanilyang yari sa lantay na ginto, at inilagay ang mga
kampanilya sa pagitan ng mga granada sa ibabaw ng palda ng balabal sa
palibot, sa pagitan ng mga granada;
26isang kampanilya at isang
granada, isang kampanilya at isang granada sa ibabaw ng palda ng balabal sa
palibot para sa paglilingkod; gaya ng iniutos ng Panginoon kay Moises.
27Ginawa rin nila ang mga tunika na hinabi mula sa pinong lino, para
kay Aaron at sa kanyang mga anak, 28at ang turbanteng yari sa
pinong lino, at ang mga gora na yari sa pinong lino, at ang mga salawal na
lino na yari sa hinabing pinong lino, 29at ang bigkis na yari sa
hinabing pinong lino, telang asul at kulay-ube, at pula na gawa ng
mambuburda; gaya ng iniutos ng Panginoon kay Moises. 30Kanilang
ginawa ang plata ng banal na korona na lantay na ginto, at nilagyan ito ng
sulat na tulad ng ukit ng isang singsing na pantatak: “Banal sa Panginoon.
31Kanilang tinalian ito ng isang panaling asul, upang ilapat sa
ibabaw ng turbante; gaya ng iniutos ng Panginoon kay Moises. 32Gayon
natapos ang lahat ng paggawa sa tabernakulo ng toldang tipanan; at ginawa ng
mga anak ni Israel ang ayon sa lahat ng iniutos ng Panginoon kay Moises;
gayon ang ginawa nila. 33At kanilang dinala ang tabernakulo kay
Moises, ang tolda, at ang lahat ng mga kasangkapan niyon, ang mga kawit, ang
mga tabla, ang mga biga, ang mga haligi, at ang mga patungan; 34ang
takip na mga balat ng mga tupa na kinulayan ng pula, at ang takip na balat
ng mga kambing, at ang lambong na pantabing; 35ang kaban ng
patotoo at ang mga pasanan niyon, at ang luklukan ng awa; 36ang
hapag pati ang lahat ng mga kasangkapan niyon, at ang tinapay na handog;
37ang ilawan na dalisay na ginto, ang mga ilaw niyon, at ang mga
lalagyan ng ilaw, at lahat ng mga kasangkapan niyon, at ang langis na para
sa ilaw; 38ang dambanang ginto, ang langis na pambuhos, ang
mabangong insenso, at ang tabing para sa pintuan ng tolda; 39ang
dambanang tanso, ang parilyang tanso niyon, ang mga pasanan at ang lahat ng
mga kasangkapan niyon, ang lababo at ang patungan niyon; 40ang
mga tabing ng bulwagan, ang mga haligi niyon, at ang mga patungan at ang
tabing na para sa pintuan ng bulwagan, ang mga panali, at ang mga tulos, at
lahat ng mga kasangkapan sa paglilingkod sa tabernakulo, para sa toldang
tipanan; 41ang mga kasuotang mainam ang pagkagawa para sa
pangangasiwa sa dakong banal, ang mga banal na kasuotan para kay Aaron na
pari, at ang mga kasuotan ng kanyang mga anak, upang maglingkod bilang mga
pari. 42Ayon sa lahat ng iniutos ng Panginoon kay Moises, gayon
ginawa ng mga anak ni Israel ang lahat ng gawa. 43At nakita ni
Moises ang lahat ng gawain at kanilang ginawa iyon; kung paanong iniutos ng
Panginoon ay gayon nila ginawa. At binasbasan sila ni Moises. (AB01)
Ang pagkasaserdote ay inilagay sa ilalim ng isang Dakilang Saserdote, na
tumayo para sa lahat ng mga tribo ng Israel, at sa kanyang pektoral ay
inilagay ang labindalawang bato, na siyang labindalawang pundasyon na
inilagay sa apat na hanay ng tatlo. Ang apat na bahagi ng tatlo ay
sumisimbolo sa quaternary division sa ilalim ng apat na nilalang na buhay.
Dalawa sa mga nilalang na ito ang kapalit na elohim na makikita rin sa
kerubin ng mga nilalang ng leon at ulo ng tao sa mga pader ng Templo ni
Ezekiel (Ezek. 41:19). Ang labindalawang pundasyong bato ay ang
labindalawang pangulo ng labindalawang tribo sa Lungsod ng Diyos (cf. ang
araling
Ang Lungsod ng Diyos [180]).
Ang mga batong ito ay nakalista nang iba sa Apocalipsis 21:19-20. Sa
loob ng pektoral ng Dakilang Saserdote ay ang Urim at ang Tumim na siyang
dalawang bato ng mga Orakulo ng Diyos (cf. din ang aralin ng
Mga Orakulo ng Diyos (No.
184)).
Ang mga tribo mismo ay muling inayos sa kaharian na may iba't ibang mga
responsibilidad at lugar. Ang Diyos ay naglalaan ng mga lugar sa Kaharian ng
Diyos at ito ay ibinigay kay Cristo upang ipatupad.
Paglalang
Ang paglalang – ang lupa at ang kabuuan nito – ay pag-aari ng Diyos.
Binigyan Niya ang tao ng kapamahalaan sa paglalang at sa lahat ng naroroon
upang sakupin ito, at panatilihin at protektahan ito sa loob ng plano ng
Diyos (Gen. 1:26-31; Awit 24:1; 50:12; 1Cor. 10:26-28).
Exodo 9:29
Sinabi
ni Moises sa kanya, “Pagkalabas ko sa lunsod, aking iuunat ang aking mga
kamay sa Panginoon; ang mga kulog ay titigil, at hindi na magkakaroon pa ng
yelong ulan upang iyong malaman na ang daigdig ay sa Panginoon. (AB01)
Ang mga bansa ay hindi
natakot sa Diyos at hindi pa nakuha ang kanilang mana (cf. Ex. 9:29-35; at
ang aralin
Moises at ang mga Diyos ng
Ehipto [105]).
Ang ating kapalaran ay maging mga diyos o elohim, ngunit ayon sa kalooban ng
Diyos at hindi sa pamamagitan ng pagnanakaw. Ang konseptong ito ang
pinakadahilan ng pagbagsak nina Adan at Eba (Gen. 3:5). Ang mistisismo, o
ang paghahangad na mapantayan ang Diyos bilang Diyos, ay ang parehong
pagkakamali na ginawa ni Eba sa panunulsol ni Satanas. Tayong lahat ay
itinalaga, pinili, tinawag, inaring-ganap at niluwalhati (Rom. 8:29-30).
Isinuot natin ang bagong pagkatao sa paanyaya ng Diyos, na binabago sa
kaalaman. Ang ganito ay malayang ibinibigay ngunit hindi maaaring makuha sa
pamamagitan ng pagnanakaw. (Col. 3:10).
Mga Gawa 2:41-47
Kaya't ang mga tumanggap ng kanyang salita ay binautismuhan at
nadagdag nang araw na iyon ang may tatlong libong kaluluwa. 42Nanatili
silang matibay sa turo ng mga apostol at sa pagsasama-sama, sa
pagpuputul-putol ng tinapay at sa mga pananalangin. 43Dumating
ang takot sa bawat tao at maraming kababalaghan at tanda ang nangyari sa
pamamagitan ng mga apostol. 44At ang lahat ng mga mananampalataya
ay magkakasama at ang kanilang ari-arian ay para sa lahat. 45Ipinagbili
nila ang kanilang mga ari-arian at mga kayamanan at ipinamahagi sa lahat,
ayon sa pangangailangan ng bawat isa. 46At araw-araw, habang
sila'y magkakasama sa templo, sila'y nagpuputul-putol ng tinapay sa
bahay-bahay, at nagsasalu-salo na may galak at tapat na puso, 47na
nagpupuri sa Diyos, at nagtatamo ng lugod sa lahat ng tao. At idinaragdag sa
kanila ng Panginoon araw-araw ang mga naliligtas. (AB01)
Ang nilalang at ang sangnilikha ay naghihintay sa paghahayag ng mga anak ng
Diyos.
Roma 8:19-23
Sapagka't ang maningas na pagmimithi ng buong nilalang ay naghihintay
ng pagkahayag ng mga anak ng Dios. 20Sapagka't ang buong nilalang
ay nasakop ng kawalang kabuluhan, hindi sa kaniyang kalooban, kundi dahil
doon sa sumakop sa kaniya, sa pagasa 21Na ang buong nilalang
naman ay magiging laya mula sa pagkaalipin ng kabulukan sa kalayaang
maluwalhati ng mga anak ng Dios. 22Sapagka't nalalaman natin na
ang buong nilalang ay humihibik at nagdaramdam na may kahirapan na kasama
natin hanggang ngayon. 23At hindi lamang gayon, kundi pati naman
tayo na mayroong mga pangunahing bunga ng Espiritu, sa makatuwid baga'y tayo
nama'y nangagsisihibik din sa ating sarili, sa paghihintay ng pagkukupkop,
na dili iba't, ang pagtubos sa ating katawan. (AB)
Ang mga hinirang ay hindi tulad nila na kinokorap ang salita ng Diyos
ngunit, sa katapatan, sa paningin ng Diyos ay nagsasalita para kay Cristo
(2Cor. 5:17). Karamihan sa mundo – ang marami – ay kinorap ang salita ng
Diyos at binago ang panahon at ang kautusan. Inalis nila ang mga Tipan sa
kanilang istruktura at sinubukang nakawin ang kaloob na buhay na walang
hanggan na malayang ibinigay sa mga tinawag ng Diyos ayon sa Kanyang
layunin.
Mas gusto ng Diyos ang pagsunod kaysa paghahain.
Exodo 19:5
Kaya't ngayon, kung tunay na inyong susundin ang aking tinig at tutuparin
ang aking tipan, kayo ay magiging aking sariling pag-aari na higit sa lahat
ng bayan; sapagkat ang buong daigdig ay akin. (AB01)
Ano ang hinihingi ng Diyos
sa atin?
Deuteronomio
10:12-17 “At ngayon, O Israel,
ano ba ang hinihingi sa iyo ng Panginoon mong Diyos? Kundi matakot ka sa
Panginoon mong Diyos, lumakad ka sa lahat ng kanyang mga daan, at ibigin mo
siya, at paglingkuran mo ang Panginoon mong Diyos ng buong puso at ng buong
kaluluwa mo, 13na tuparin ang mga utos ng Panginoon, at ang
kanyang mga tuntunin na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito para sa iyong
ikabubuti. 14Bagaman, sa Panginoon mong Diyos ang langit, at ang
langit ng mga langit, ang lupa, at ng lahat na naroroon, 15ang
Panginoon ay nalugod na ibigin ang iyong mga ninuno, at kanyang pinili ang
kanilang mga anak pagkamatay nila, samakatuwid ay kayo, sa lahat ng mga
bayan na gaya ng nakikita sa araw na ito. 16Tuliin ninyo ang
balat ng inyong puso, at huwag ninyong papagmatigasin ang inyong ulo.
17Sapagkat ang Panginoon ninyong Diyos ay siyang Diyos ng mga diyos,
at Panginoon ng mga panginoon, siyang dakilang Diyos, siyang makapangyarihan
at siyang kakilakilabot, na hindi nagtatangi ng tao ni tumatanggap ng suhol.
(AB01)
Dapat nating sundin ang Kanyang mga utos, nang hindi nabago, at sa kabuuan
nito.
Halaman at hayop
Ang mga baka ay sa Panginoon ngunit sila ay maaaring gamitin ng tao. Ang
sistema na umiiral ay idinisenyo upang maprotektahan laban sa pinsala (cf.
Ex. 21:28-32 at ang aralin ng
Kautusan at ang Ikaanim na Utos (No. 259)).
Ang pagnanakaw ay nangyayari sa pamamagitan ng pagkakait, gaya ng nakita
natin. Ang sistemang ito ay mula sa Diyos hanggang sa pagkasaserdote
hanggang sa mga awtoridad at sa lahat ng paglalang kabilang ang mga hayop.
Nasusulat:Huwag mong bubusalan ang baka kapag gumigiik: at ang Diyos ba ay
nagmamalasakit lamang sa mga baka? (cf. Deut. 25:4; 1Cor. 9:9; 1Tim. 5:18).
Kung ang sinuman ay hindi naglalaan sa mga nasa pangangalaga niya, at lalo
na para sa kanyang sariling sambahayan, ay tumatanggi sa pananampalataya at
mas masahol pa sa hindi mananampalataya (1Tim. 5:8). Ang lahat ng gayong
kapabayaan ay pagnanakaw.
Pagnanakaw kaugnay ng mga kautusan sa pagkain
Ang mga kautusan sa pagkain ay inilalagay para sa pagpapanatili ng
indibidwal, ng food chain at ng kapaligiran. Ang mga aspeto ng mga kautusan
sa pagkain ay sakop sa mga araling
Ang Mga Kautusan sa Pagkain (No. 15)
at
Kautusan at ang Ikaanim na
Utos (No. 259).
Ang pagkain ng maruming
pagkain ay hindi lamang nakapipinsala sa kalusugan kundi ito rin ay
pagnanakaw mula sa istrukturang itinalaga ng Diyos sa sistema ng mundo.
Walang alinlangang may matibay na batayan at bisa sa agham ang mga kautusan
sa pagkain. Ang mga malinis na hayop ay kumakain mula sa isang food chain na
inutusan tayong pangalagaan. Ang pagkasira ng mundo ay ang direktang resulta
ng ating pagnanakaw mula sa Diyos at sa Kanyang nilikha sa pamamagitan ng
pagkonsumo ng mga bagay na hindi tayo pinahintulutang kainin.
Etika sa kapaligiran
Mayroong mga serye ng mga
kautusan na nauugnay sa kung ano ang maaari nating kunin at kung ano ang
hindi natin maaaring patayin kaugnay sa kapaligiran. Ang mga kautusan
tungkol sa kung ano ang maaaring patayin at kung ano ang hindi, tulad ng mga
nauugnay sa mga hayop at ibon at kanilang mga anak, ay sakop sa
Kautusan at ang Ikaanim na Utos (No. 259). Ang pagkabigong sumunod sa
mga pinagbabawal tungkol sa kalikasan at sa mga supling nito, sa mga
Sabbath, at sa pangmatagalang pangangalaga sa kapaligiran ay pagnanakaw at
kailangang bayaran ng pagkabihag. Ang lupain ay magkakaroon ng mga Sabbath
nito kahit labag sa kalooban ng tao (tingnan sa ibaba).
Pampublikong ari-arian
Bilang karagdagan sa konsepto ng isang malayang kapaligiran sa ilalim ng
Kautusan ng Diyos ay mayroong konsepto ng ari-ariang pagmamay-ari ng
lipunan. Ang konseptong ito ng pampublikong ari-arian ay may dalawang
aspeto.
Pampublikong ari-arian at common law
Ang unang aspeto ay ang ari-ariang pagmamay-ari ng pamahalaan para sa sarili
nitong mga layunin. Ang ikalawang aspeto ay ang karaniwang ari-ariang
pagmamay-ari ng komunidad sa kabuuan, na magagamit sa komunidad. Ang
konseptong ito ng karaniwang ari-arian ay itinampok sa Bibliya bilang
mga pastulan. Ang mga ito ay mga lupain sa loob ng mga lungsod ng
mga Levita kung saan maaaring magpastol ng mga hayop nang sama-sama. Ang
konseptong ito ay laging pinagbabatayan ng tinatawag na Common Law sa ating
bayan. Ang pag-aangkin ng Pamahalaan ng mga lupain na nararapat sa mga
karaniwang tao ay pagnanakaw, tulad din ng sa mga indibidwal. Kaya dapat
magkaroon ng pagkuha ng ari-arian sa makatarungang mga tuntunin. Dapat ding
magkaroon ng urban planning na may mga karaniwang lupain na naghahati sa mga
lugar ng pabahay. Iyon ang nauunawaan bilang isang tunay na pastulan sa mga
terminong biblikal.
Pribadong pag-aari
Ang mga karapatan ng indibidwal ay lubos na nauugnay sa konsepto ng
pribadong pag-aari.
Ang karapatan sa
pagmamay-ari ay ibinigay sa kautusan ng Bibliya.
Karaniwang nahahati ang ari-arian sa dalawang uri:
Real at
Personal. Ang mga karapatan sa
pagmamay-ari ay nagmumula sa direktang pagmamay-ari at pagpapatakbo ng isang
negosyo o tahanan.
Ang mga aspeto nito ay karaniwang mas madaling makita, at ang pagnanakaw ay
karaniwang nagsasangkot ng direktang pisikal na pagkilos at pag-alis ng
isang pisikal na bagay. Ang mga aspetong ito ay nauugnay sa halaga ng
pagmamay-ari at sa pagkawala ng bagay sa pamamagitan ng kapalit o
tinantyang halaga ng kapalit.
Ang mga kategorya ay lilipat sa mga
nasasalat at hindi nasasalat
na pag-aari. Ang pagkawala ng hindi nasasalat na mga pag-aari ay maaaring
nauugnay sa reputasyon, mabuting kalooban, kalidad ng buhay, pagmamahal at
pag-aaruga, creative and artistic rights at iba pa. Ang mga bagay na ito ay
mas mahirap tukuyin at pahalagahanan, subalit kadalasan ito mismo ang mga
bagay na walang pakialam
na sinisira ng mga tao sa pamamagitan ng pagkamuhi, paninirang-puri sa
salita at kasulatan, at pag-iimbot.
Karapatan sa pagmamay-ari
Ang bawat tao ay may karapatan sa pagmamay-ari na ipinahahayag bilang
pagmamahal sa isa't isa gaya ng nakikita natin sa itaas.
Roma 13:8-10
Huwag kayong magkautang ng anuman sa kaninuman, kundi mag-ibigan sa
isa't isa, sapagkat ang umiibig sa kanyang kapwa'y nakatupad na ng kautusan.
9Ang mga utos na, “Huwag kang mangangalunya; Huwag kang papatay;
Huwag kang magnanakaw; Huwag kang mag-iimbot;” at kung mayroon pang ibang
utos, ay nauuwi sa salitang ito, “Ibigin mo ang iyong kapwa na gaya ng iyong
sarili.” 10Ang pag-ibig ay hindi gumagawa ng masama sa kanyang
kapwa; ang pag-ibig ang siyang katuparan ng kautusan. (AB01)
Bawat tao ay dapat maging ligtas at walang sinumang dapat manakot sa kanila
(Lev. 26:6).
Kapag naitatag ang bansa ang mga karapatan ng bayan sa kanilang mana ay
ginagawa sa pamamagitan ng hangganan at pagsisiyasat. Ang paglipat ng
hangganan ay pagnanakaw.
Deuteronomio 19:14
“Huwag mong aalisin ang muhon ng iyong kapwa na inilagay ng mga
matatanda noong una. Sa mana na iyong mamanahin sa lupaing ibinibigay sa iyo
ng Panginoon mong Diyos upang angkinin ay huwag mong aalisin. (AB01)
Ang gawaing ito ay
nagpapakita ng mga kautusan ng pagsasauli sa pamamagitan ng ani na ninakaw,
dahil ang lupain ay hindi naililipat nang walang hanggan. Ang pagkilos na
ito ay nagdudulot ng sumpa (Deut. 27:17; cf. Kaw. 22:28; 23:10).
Ang pag-alis ng mga muhon
at pagpasok sa mga bukid ng mga ulila ay pagnanakaw, o isang tanda ng isang
nagbabalak na magnakaw. Ipagtatanggol ng Diyos ang mga ulila; ngunit ang mga
hukom ay may pananagutan na harapin ang ganitong aksyon sa ilalim ng
kautusan. Inakusahan ni Job ang Diyos dahil naganap ang mga gawaing ito (Job
24:2); gayunpaman ang Diyos ay nakakakita at humahatol.
Mga limitasyon sa pagmamay-ari sa loob ng sistema ng
jubileo
Levitico 25:1-11 At sinalita ng
Panginoon kay Moises sa bundok ng Sinai, na sinasabi, 2Salitain
mo sa mga anak ni Israel, at sabihin mo sa kanila, Pagpasok ninyo sa lupain
na ibibigay ko sa inyo, ay mangingilin ng isang sabbath sa Panginoon ang
lupain. 3Anim na taong hahasikan mo ang iyong bukid, at anim na
taong kakapunin mo ang iyong ubasan, at titipunin mo ang bunga ng mga iyan;
4Datapuwa't sa ikapitong taon ay magiging sabbath na takdang
kapahingahan sa lupain, sabbath sa Panginoon: huwag mong hahasikan ang iyong
bukid, ni kakapunin ang iyong ubasan. 5Yaong tumubo sa sarili sa
iyong inaanihan ay huwag mong aanihin, at ang mga ubas ng iyong ubasan na
hindi nakapon ay huwag mong titipunin: magiging taong takdang kapahingahan
sa lupain. 6At ang bunga sa sabbath ng lupain ay magiging pagkain
sa inyo; sa iyo, at sa iyong aliping lalake at babae, at sa iyong aliping
upahan, at sa taga ibang bayan na nakikipamayan sa iyo; 7At sa
iyong mga baka at sa mga hayop na nasa iyong lupain ay magiging pagkain ang
lahat ng bunga ng mga iyan. 8At bibilang ka ng pitong sabbath ng
taon, makapitong pitong taon; at magiging sa iyo'y mga araw ng pitong
sabbath ng mga taon, sa makatuwid baga'y apat na pu't siyam na taon. 9Kung
magkagayo'y maguutos ka na lumibot sa bayan ang pakakak na matunog sa
ikasangpung araw ng ika pitong buwan; sa araw ng pagtubos patutunugin ninyo
ang pakakak sa buong lupain ninyo. 10At ipangingilin ninyo ang
ikalimang pung taon, at ihahayag ninyo sa buong lupain ang kalayaan sa lahat
na tumatahan sa lupain: iya'y magiging kapistahan ng jubileo sa inyo; at
bawa't isa sa inyo ay babalik sa kaniyang pagaari, at bawa't isa'y babalik
sa kaniyang sangbahayan. 11Magiging kapistahan ng jubileo nga sa
inyo ang ikalimang pung taon: huwag ninyong hahasikan ni aanihin ang tumubo
sa kaniyang sarili, ni titipunin ang mga ubas ng ubasan na hindi nakapon.
(AB01)
Ito ay mga pananagutan
tungkol sa pagmamay-ari ng lupain na sa huli ay nakasalalay sa Diyos.
Sa paggamit ng lupain ay mayroon ding mga responsibilidad.
Levitico 25:23-28
Ang lupain ay hindi maipagbibili magpakailanman, sapagkat akin ang
lupain. Kayo'y mga dayuhan at nakikipamayang kasama ko. 24Kayo ay
magkakaloob ng pantubos sa lupain sa buong lupain na inyong pag-aari.
25“Kung ang iyong kapatid ay naghirap, at ipinagbili ang bahagi ng
kanyang mga pag-aari, ang kanyang pinakamalapit na kamag-anak ay darating at
tutubusin ang ipinagbili ng kanyang kapatid. 26Subalit kung ang
isang tao ay walang manunubos, at siya'y masagana at nagkaroon ng kakayahang
tubusin ito, 27kanyang bibilangin ang mga taon simula nang ito'y
ipagbili, at isasauli ang labis sa taong kanyang pinagbilhan; at babalik
siya sa kanyang pag-aari. 28Ngunit kung siya'y walang sapat upang
maibalik sa kanya, kung gayon ang ipinagbili niya ay mapapasa-kamay ng
bumili nito hanggang sa taon ng pagdiriwang; at sa pagdiriwang, ito ay
bibitiwan at siya ay babalik sa kanyang pag-aari. (AB01)
Ang lupain sa labas ng
isang “napapaderang” lungsod ay hindi dapat panghawakan nang walang hanggan.
Mayroon ding mga limitasyon sa istruktura ng pagmamay-ari ng lupain; iba-iba
ang mga ito ayon sa mga responsibilidad.
Levitico 25:29-34
“At kapag ang isang tao ay nagbili ng kanyang tirahang bahay sa isang
napapaderang lunsod, maaari niya itong tubusin sa loob ng isang taon
pagkatapos na ito'y maipagbili sapagkat sa buong taon ay magkakaroon siya ng
karapatang tumubos. 30Kung hindi matubos hanggang sa ang isang
buong taon ay matapos, kung gayon ang bahay na nasa napapaderang lunsod ay
mananatili magpakailanman sa bumili, sa buong panahon ng kanyang lahi; hindi
ito mababawi sa panahon ng pagdiriwang.
31Ngunit ang mga bahay sa mga nayon na walang pader sa palibot ay ibibilang
na mga bukirin sa lupain.
Ito ay matutubos at
ito ay mababawi sa panahon ng pagdiriwang. 32Tungkol naman sa
lunsod ng mga Levita, sa mga bahay sa mga lunsod na kanilang pag-aari, ang
mga Levita ay makakatubos sa anumang panahon. 33Ang gayong
ari-arian na maaaring tubusin mula sa mga Levita, mga bahay na ipinagbili na
nasa kanilang pag-aari, ay bibitiwan sa panahon ng pagdiriwang, sapagkat ang
mga bahay sa mga lunsod ng mga Levita ay kanilang pag-aari sa gitna ng mga
anak ni Israel. 34At ang bukid, ang mga bukas na lupain sa
kanilang mga lunsod, ay hindi maipagbibili sapagkat ito ay isang walang
hanggang pag-aari. (AB01)
Ang pagkakaiba sa
napapaderan at walang pader na mga lungsod ang nagtatakda ng kakayahan para
sa pagtubos at maging bahagi ng pagsasauli sa jubileo. Tanging ang mga bahay
ng napapaderang mga bayan ang maaaring ipagbili nang walang hanggan. Ang mga
lungsod ng mga Saserdote na tila kasama ang mga lungsod-kanlungan ay hindi
maaaring ipagbili nang walang hanggan ngunit maaaring tubusin anumang oras
ng mga saserdote. Walang sistema ng lupain sa labas ng isang napapaderang
bayan, o mga nayon sa kaparangan o walang pader na mga lungsod ang maaaring
alisin sa sistema ng jubileo. Ang pagkakaibang ito ay nauugnay sa kautusan
tungkol sa pagpapanumbalik at pagsasauli at pagmamay-ari. Ang isang tao sa
isang lungsod na walang hanggan ang ipinagbibili ay maaaring tubusin ang
kanilang pag-aari sa loob ng isang taon mula sa pagbebenta. Kung hindi ito
ay mapupunta sa nagmamay-ari nang walang hanggan. Walang ibang real estate
ang maaaring ipagbili nang walang hanggan sa ganap na pagmamay-ari.
Ang katapatan ng tao
Sa buong kasaysayan ang tao
ay nakipagkalakalan sa kapwa at kinukuha rin sila bilang mga upahang lingkod
at manggagawang naka-kontrata. Ang mga footballer ay isang bersyon ng
sistema ng manggagawang naka-kontrata, kahit na mataas ang halaga.
Madalas na nagkakaroon ng
mahirap na panahon ang mga tao at nagdurusa dahil dito. Mayroong ilang mga
batas na nag-uutos sa atin na protektahan ang indibidwal, at ang kabiguang
gampanan ang ating mga responsibilidad sa isa't isa ay isa ring uri ng
pagnanakaw.
Levitico 25:35-43
“Kung naghirap ang iyong kapatid at hindi kayang buhayin ang sarili,
ay iyo siyang aalalayan. Mamumuhay siyang kasama mo bilang isang dayuhan at
nakikipanuluyan. 36Huwag kang kukuha sa kanya ng patubo o
pakinabang, kundi matakot ka sa iyong Diyos; hayaan mo siyang mabuhay na
kasama mo. 37Huwag kang magbibigay sa kanya ng salapi na may
patubo, at huwag mong ibibigay ang iyong pagkain na may pakinabang. 38Ako
ang Panginoon ninyong Diyos, na naglabas sa inyo sa lupain ng Ehipto, upang
ibigay sa inyo ang lupain ng Canaan at maging inyong Diyos. 39“At
kung ang iyong kapatid na kasama mo ay naghirap at ipinagbili sa iyo, huwag
mong iaatang sa kanya ang paglilingkod ng isang alipin. 40Siya'y
makakasama mo bilang isang upahang lingkod at bilang isang nakikipanirahan;
siya'y maglilingkod sa iyo hanggang sa taon ng pagdiriwang. 41Pagkatapos
ay aalis siya sa iyo, siya at ang kanyang mga anak, at babalik siya sa
kanyang sariling sambahayan, at babalik sa pag-aari ng kanyang mga magulang.
42Sapagkat sila'y aking mga lingkod na inilabas ko mula sa lupain
ng Ehipto; sila'y hindi maipagbibili bilang mga alipin. 43Huwag
kang mamumuno sa kanya na may kabagsikan, at ikaw ay matakot sa iyong Diyos.
(AB01)
Walang tao sa loob ng bansa
ang maaaring maging alipin o pagsilbihan nang may kabagsikan. Ito ay may
malaking epekto ngayon na ang mga Gentil ay isinama sa Kaharian ng Diyos.
Ang mga tumatanggi na maging bahagi ng bansa at iglesia ay maaaring pilitin
sa ilalim ng kautusan.
Levitico 25:44-46
Tungkol sa iyong mga aliping lalaki at aliping babae na maaaring
mayroon ka mula sa mga bansang nasa palibot ninyo, sila'y bibilhin ninyo
bilang mga aliping lalaki at aliping babae. 45Maaari din kayong
bumili mula sa mga anak ng mga dayuhan na nakikipanirahan sa inyo, at sa
kanilang mga sambahayan na kasama ninyo, na kanilang ipinanganak sa inyong
lupain, at sila'y magiging inyong pag-aari. 46At sila'y inyong
kukunin bilang pamana sa inyong mga anak pagkamatay ninyo upang maging
pag-aari; maiaatang ninyo sa kanila ang paglilingkod magpakailanman. Ngunit
sa inyong mga kamag-anak na mga anak ni Israel ay huwag kayong mamumuno na
may kabagsikan. (AB01)
Ang kautusan na ito ay
nagpapakita ng malaking benepisyo ng pagiging mamamayan sa loob ng bansang
Israel.
Levitico 25:47-55
“Kung ang dayuhan o ang nakikipanirahang kasama mo ay yumaman, at ang
iyong kamag-anak ay naghirap, at ipinagbili ang sarili sa dayuhan o sa
nakikipanirahan sa iyo o sa sinumang kasambahay na dayuhan; 48pagkatapos
na siya'y maipagbili ay maaari siyang tubusin. Isa sa kanyang mga kapatid
ang makakatubos sa kanya, 49o ang kanyang amain o ang anak ng
kanyang amain ay makakatubos sa kanya; o sinumang malapit na kamag-anak sa
kanyang sambahayan ay makakatubos sa kanya. Kung magkaroon siyang kakayahan
ay matutubos niya ang kanyang sarili. 50At kanyang bibilangang
kasama ng bumili sa kanya ang mga taon, mula sa taóng bilhin siya hanggang
sa taon ng pagdiriwang. Ang halaga ng pagkabili sa kanya ay magiging ayon sa
bilang ng mga taon, ayon sa panahon ng isang upahan ay gayon ang sa kanya.
51Kung maraming taon pa ang kulang niya, ayon sa dami ng mga
iyan, ay isasauli niya ang halaga ng pagkatubos sa kanya sa salaping sa
kanya'y ibinili. 52At kung kakaunti na lamang ang mga taong
nalalabi hanggang sa taon ng pagdiriwang, bibilangin niya ang mga taong
nalalabi at isasauli niya ang halaga ng kanyang pagkatubos. 53Kung
paano ang upahan sa taun-taon ay gayon siya maninirahan sa kanya; siya'y
huwag maghahari sa kanya na may kabagsikan sa iyong paningin. 54Kung
hindi siya tubusin sa mga ganitong paraan, siya ay aalis sa taon ng
pagdiriwang, siya at ang kanyang mga anak. 55Sapagkat ang mga
anak ni Israel ay mga lingkod ko. Sila'y aking mga lingkod na inilabas ko sa
lupain ng Ehipto: Ako ang Panginoon ninyong Diyos. (AB01)
Ang pagkabigong harapin nang makatarungan ang oras at paggawa ng mga
Israelita ay pagnanakaw. Kaya mayroong pangangailangan para sa katarungan sa
larangan ng kautusan sa paggawa at industriya na nagmumula sa mga kautusang
ito. Ang Diyos, at hindi sinumang tao, ang nagmamay-ari ng Israel at
samakatuwid ang buong Israel, ang parehong tubong Israel at mga Gentil na
nagbalik-loob, ay pag-aari ng Panginoon at hindi mga alipin. Hindi rin sila
maaaring ipagbili bilang mga alipin ng sinumang tao o katawan sa o ng bansa.
Ang kautusang ito ay ibabalik sa Israel at ang sistema ng Jubileo ay
ibabalik ayon sa salita ng Panginoon na sinabi ng Diyos sa pamamagitan ng
Kanyang lingkod na si Jeremias (Jer. 32:6-44).
Ang Cordero ay tinubos ang
mga tao sa Diyos at gagabayan sila sa Kanyang Banal na Tahanan, tulad ng
makikita natin mula sa Awit sa Panginoon (Ex. 15:1-19).
Exodo 15:1-19
Nang magkagayo'y inawit ni Moises at ng mga Israelita ang awit na ito
sa Panginoon, na sinasabi, “Ako'y aawit sa Panginoon, sapagkat siya'y
maluwalhating nagtagumpay; kanyang inihagis sa dagat ang kabayo at ang doo'y
nakasakay. 2Ang Panginoon ang aking awit at kalakasan, at siya'y
naging aking kaligtasan; Ito ang aking Diyos, at aking pupurihin siya,
siya'y aking itataas, ang Diyos ng aking ama. 3Ang Panginoon ay
isang mandirigma. Panginoon ang pangalan niya. 4“Ang mga karwahe
ng Faraon at ang kanyang hukbo sa dagat ay itinapon niya, at ang kanyang mga
piling pinuno ay inilubog sa Dagat na Pula. 5Ang kalaliman ay
tumatabon sa kanila; sila'y lumubog sa mga kalaliman na parang isang bato.
6Ang iyong kanang kamay, O Panginoon ay maluwalhati sa
kapangyarihan, ang iyong kanang kamay, O Panginoon ang dumudurog sa kaaway.
7Sa kadakilaan ng iyong karilagan ay ibinubuwal mo ang bumabangon
laban sa iyo; Iyong ipinapakita ang iyong matinding galit, at nililipol
silang parang dayami. 8Sa hihip ng iyong ilong ang tubig ay
natipon, ang mga agos ay tumayong parang isang bunton; Ang mga kalaliman ay
namuo sa gitna ng dagat. 9Sinabi ng kaaway, ‘Aking hahabulin,
aking aabutan, Hahatiin ko ang samsam, ang aking nais sa kanila ay
masisiyahan, aking bubunutin ang aking tabak, lilipulin sila ng aking
kamay.’ 10Ikaw ay humihip ng iyong hangin, at tinabunan sila ng
karagatan, Sila'y lumubog na parang tingga sa tubig na makapangyarihan.
11“Sinong tulad mo, O Panginoon, sa mga diyos? Sinong gaya mo, dakila
sa kabanalan, nakakasindak sa maluluwalhating gawa, na gumagawa ng mga
kababalaghan? 12Iniunat mo ang iyong kanang kamay, nilamon sila
ng lupa. 13“Iyong pinatnubayan sa iyong wagas na pag-ibig ang
iyong tinubos na bayan, sa iyong kalakasan ay inihatid mo sila sa banal mong
tahanan. 14Narinig ng mga bansa, at nanginig sila, mga sakit ang
kumapit sa mga naninirahang taga-Filistia. 15Kaya't ang mga
pinuno ng Edom ay nagimbal; sa matatapang sa Moab, ang panginginig sa kanila
ay sumakmal, at naupos ang lahat ng taga-Canaan. 16Sindak at
panghihilakbot ang sa kanila'y umabot, dahil sa kadakilaan ng iyong bisig,
sila'y parang batong di makakilos; hanggang sa makaraan, O Panginoon, ang
iyong bayan, hanggang ang bayan na iyong binili ay makaraan. 17Sila'y
iyong papapasukin, at sila'y iyong itatanim sa bundok na iyong ari-arian, sa
dako, O Panginoon, na iyong ginawa upang iyong maging tahanan, sa
santuwaryo, O Panginoon, na itinatag ng iyong mga kamay. 18Ang
Panginoon ay maghahari magpakailanpaman.” 19Sapagkat nang ang mga
kabayo ng Faraon ay nagtungo pati ang kanyang mga karwahe at pati ng kanyang
mga nangangabayo sa dagat, at pinanunumbalik ng Panginoon ang tubig ng dagat
sa kanila; subalit lumakad ang mga anak ni Israel sa tuyong lupa sa gitna ng
dagat. (AB01)
At ang Panginoon ay
mananahan sa gitna natin na hindi nabubuwal sa ilang; “kaya nga, huwag mong
dungisan ang lupain na tatahanan ng Panginoon” (Blg. 35:34; 20:22–24).
Hindi tayo dapat magkulang
sa mga handog sa Panginoon (Blg. 15:1-12). Kung tayo ay nagkulang sa kawalan
ng kaalaman, ang pagbabayad-sala ay dapat gawin (Blg. 15:17-28).
Gayunpaman, walang makatutubos sa kanyang kapatid,
kundi si Cristo lamang (Awit 49:6-7).
Konsepto ng pagkamakatarungan
Sa lahat ng kautusan ay may
konsepto ng pagkamakatarungan sa tribo at sa mga pamilya; may pananagutan
ang mga tao sa pamilya at sa bayan.
Samakatuwid ito ay
sumusunod, mula sa lohika ng Teoryang
Batay sa Karapatan na walang indibidwal na karapatan ang maaaring
umiral, tanging Teorya ng Obligasyon
lamang. Ang lipunang nagbibigay-priyoridad sa mga karapatan ng
indibidwal ay nabibigong makamit ang pinakamataas na kapakinabangan sa
katagalan. Kaya lahat ng kautusan sa Bibliya ay nakabatay sa isang teorya ng
obligasyon sa pamilya at sa bansa at nagmumula unang una sa lahat sa
obligasyon sa Diyos. Sa parehong paraan, ang lipunan ay may obligasyon sa
indibidwal na kabilang dito. Kaya ang buong sistema ng pagkamakatarungan ay
itinakda bilang isang inutos na obligasyon sa Una at Ikalawang Dakilang
Utos.
Pinsala sa mga Tao at Ari-arian
Pinsalang dulot ng kapabayaan sa tao
Exodo 21:18-19 “Kapag may
nag-away at sinaktan ng isang tao ang kanyang kapwa sa pamamagitan ng bato o
ng kanyang kamay, at hindi namatay ang tao, kundi naratay sa higaan; 19kung
makabangon siya uli at makalakad sa tulong ng kanyang tungkod, ligtas sa
parusa ang nanakit sa kanya; babayaran lamang niya ang panahong nasayang, at
kanyang ipapagamot siyang lubos. (AB01)
Ang mga pinsalang nagawa
dito ay resulta ng pinagsama o naiambag na kapabayaan ng magkabilang panig.
Hindi makakasuhan ng pananakit, dahil sa ambag ng parehong partido sa
pananakit. Gayunpaman, sa napinsalang partido ay dapat maibalik ang kanyang
nawalang panahon at kalusugan ng partido na naging sanhi ng pinsala.
Ang pinsalang dulot ng
kapabayaan ng mga ikatlong partido ay dapat bayaran ayon sa mga pinsalang
pinagpasiyahan ng mga hukuman (Ex. 21:22). Ang pagbabayad para sa mga
pinsalang dulot ng mga hayop o mga kilos ng ikatlong partido ay saklaw sa
Exodo 21:28-33. Ang pagbabayad para sa kapabayaan sa pagkawala ng buhay ay
pinagpapasiyahan ng mga hukuman, at maaaring magresulta sa kamatayan.
Sinadyang pinsala sa mga tao
Ang mga sinadyang pinsala
ay may iba't ibang kategorya. Nangyayari ang mga ito sa mga asawang babae
(Deut. 22:13); at sa mga babaeng nakatakdang ikasal (Deut. 22:28-29).
Ang kidnapping ay may
parusang kamatayan (Ex. 21:16).
Ang karahasan at pagnanakaw
ay hindi dapat gawin sa sinuman ng mga may awtoridad (Lk. 3:14; cf. Is.
17:14). Ang pagnanakaw mula sa mga magulang ay pagnanakaw at katulad ng
isang maninira (Kaw. 28:24).
Pinsalang dulot ng kapabayaan sa ari-arian
Sa mga pagkakataong may pinsalang nangyayari dahil sa kapabayaan dapat
ayusin ang bagay na iyon. Dapat nating subukan na higit pa itong mapabuti
kaysa sa dati. Sa parehong paraan, kung tayo ay pinipilit na maglingkod,
gawin natin ang paglilingkod na iyon nang maluwag sa kalooban (cf. Mat.
5:41; 27:32; Mar. 15:21).
Sinadyang pinsala sa ari-arian
Deuteronomio
23:24-25 “Kapag ikaw ay pumasok
sa ubasan ng iyong kapwa ay makakakain ka ng mga nagustuhan mong ubas
hanggang sa ikaw ay mabusog; ngunit huwag kang maglalagay sa iyong sisidlan.
25Kapag ikaw ay lumapit sa nakatayong trigo ng iyong kapwa,
mapipitas mo ng iyong kamay ang mga uhay; ngunit huwag kang gagamit ng karit
sa nakatayong trigo ng iyong kapwa. (AB01)
Walang sinuman ang maaaring pigilin sa pagkain ng nakatayong butil sa
anumang bukid dahil sa gutom; gayunpaman, walang pinsala o pag-aani ang
pahihintulutan. Ito ay dapat ituring na pinsala o pagnanakaw kung ito ay
tinanggal.
Pinsala sa pamamagitan ng pag-aangkin,
pakikipagsabwatan, pandaraya, o paglilihim
Ang pinsala sa pamamagitan
ng ikaw ang nakakita o pag-aangkin ng ari-arian, o mula sa
pakikipagsabwatan, o pandaraya, o nang walang nakaaalam ay itinuturing
bilang pagkuha sa pamamagitan ng pagnanakaw.
Levitico 6:1-5 Nagsalita ang
Panginoon kay Moises, na sinasabi: 2“Kung ang sinuman ay
magkasala at sumuway sa Panginoon sa pamamagitan ng pandaraya sa kanyang
kapwa tungkol sa isang habilin, o sa isang sangla, o sa pagnanakaw, o
pangingikil sa kanyang kapwa, 3o nakatagpo ng nawawalang bagay at
nagsinungaling tungkol doon, at sumumpa ng kasinungalingan tungkol sa
alinman sa lahat ng ito na ginawa ng tao, at nagkasala; 4kapag
siya'y nagkasala at naunawaan na niya ang kanyang kasalanan, isasauli niya
ang ninakaw, o ang nakuha sa pangingikil, o ang habiling inihabilin sa
kanya, o ang bagay na nawala na kanyang natagpuan, 5o lahat ng
bagay na kanyang sinumpaan ng kabulaanan. Isasauli niya itong buo at
daragdagan pa niya ng ikalimang bahagi niyon sa kaninumang nagmamay-ari sa
araw ng kanyang handog para sa budhing maysala. (AB01)
Ang isyu ng pagtanggal sa
pamamagitan ng pakikisama ay nauuwi sa pagnanakaw sa pamamagitan ng posisyon
ng pagtitiwala. Ang kautusan ay may ilang mga aspeto na tumatalakay sa mga
ganitong kaso ng pagnanakaw. Sa lahat ng mga kasong ito sa itaas, ang
ari-arian ay dapat isauli, at ikalimang bahagi pa ang idadagdag dito. Dagdag
pa ito sa halaga ng paghahandog sa saserdote.
Karaniwang pagnanakaw
Ang una at pangunahing kategorya sa ilalim ng ikawalong utos ay karaniwang
pagnanakaw. Tulad ng makikita natin, maraming uri ng pagnanakaw. Ang unang
dalawang uri ng pagnanakaw ay ipinahayag bilang mga utos sa kanilang
sariling karapatan, katulad ng pagnanakaw ng buhay sa ikaanim na utos, at
pagnanakaw ng pamilya sa ikapitong utos.
Ang ikawalong utos
ay tumatalakay lamang sa mas mababang uri ng konsepto ng ari-arian, ang real
at personal property. Kasama sa ikasampung utos ang
asawang babae kasama ng real
and personal property na hindi dapat pag-imbutan.
Ang pagnanakaw ay may dalawang katangian.
Ang pagnanakaw para sa pagkain ay isang kahihiyan sa pamilya at sa lipunan.
Gayunpaman ito ay pagnanakaw at binabayaran sa iba't ibang paraan, kabilang
dito ang pagkawala ng reputasyon.
Kawikaan 6:30-31
Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kapag siya'y nagnanakaw,
upang kapag siya'y gutom siya'y masiyahan. 31Gayunma'y kung
siya'y mahuli, makapito niyang pagbabayaran; ibibigay niya lahat ang laman
ng kanyang bahay. (AB01)
(cf. Kaw. 13:11)
Ang Diyos ay nagbibigay ng
kayamanan at sa gayon ay walang taong dapat magutom.
Deuteronomio 8:17-18
Huwag mong sabihin sa iyong puso, ‘Ang aking kapangyarihan at ang
lakas ng aking kamay ang siyang nagbigay sa akin ng kayamanang ito.’ 18Kundi
aalalahanin mo ang Panginoon mong Diyos, sapagkat siya ang nagbigay sa iyo
ng kapangyarihan upang magkaroon ka ng kayamanan; upang kanyang papagtibayin
ang kanyang tipan na kanyang ipinangako sa iyong mga ninuno, gaya nga sa
araw na ito.
(AB01)
Ang rehabilitasyon ang tungkulin ng lipunan sa pagharap sa magnanakaw (Ef.
4:28).
May isa pang kategorya ng pagnanakaw na tinatawag na pagnanakaw sa
pamamagitan ng ikaw ang nakakita. Walang sinuman ang dapat magtago ng
ari-arian ng iba, maging sa kanyang kaaway, gaya ng nakita natin sa mga
teksto (Ex. 23:4-5; Deut. 22:1-4).
Pagnanakaw sa pamamagitan ng awtoridad
Walang dapat magnakaw sa
pamamagitan ng awtoridad o nepotismo.
Ezekiel 46:18 Bukod dito'y hindi
kukuha ang prinsipe ng mana ng bayan, na aalisin sa kanila ang kanilang
pagaari; siya'y magbibigay ng mana sa kaniyang mga anak na mula sa kaniyang
sariling pagaari, upang ang aking bayan ay huwag mangalat bawa't isa sa
kaniyang pagaari. (AB)
Samakatuwid ang pagkuha ay dapat sa mga makatarungang tuntunin at hindi
makagambala sa sistema ng jubileo, o may pagtatangi (cf. din Kaw. 28:19).
Ang Pamahalaan o Estado ay hindi dapat kumuha ng lupain para sa nepotistiko
o hindi kinakailangang mga dahilan.
Ang Pagkuha sa Mga Makatarungang
Tuntunin ay isa sa pinakamahalagang salik sa pagpapanatili ng isang
malaya at makatarungang lipunan.
Pagnanakaw sa pamamagitan ng hindi pagkakapantay sa
ilalim ng kautusan
Walang dapat magnakaw sa
pamamagitan ng hindi pagkakapantay sa ilalim ng kautusan.
Mga
Bilang 15:13-16 Lahat ng
katutubo sa lupain ay gagawa ng mga bagay na ito sa ganitong paraan, sa
paghahandog ng handog na pinaraan sa apoy, na mabangong samyo sa Panginoon.
14At kung ang isang dayuhan ay nakikipamayan kasama ninyo, o
sinumang kasama ninyo sa buong panahon ng inyong mga salinlahi, at
maghahandog ng handog na pinaraan sa apoy, na mabangong samyo sa Panginoon
ay kanyang gagawin ang gaya ng inyong ginagawa. 15Sa kapulungan
ay magkakaroon ng isang tuntunin sa inyo, at sa dayuhang nakikipamayang
kasama ninyo, isang tuntunin magpakailanman sa buong panahon ng inyong mga
salinlahi.
Kung paano kayo ay magiging
gayundin ang dayuhan sa harap ng Panginoon. 16Magkakaroon sa inyo
at sa dayuhan na nakikipamayan sa inyo ng isang kautusan at isang batas.’”
(AB01)
Gayundin mayroong isang
kautusan para sa pagbabayad-sala.
Mga Bilang 15:29-31
Kayo'y
magkakaroon ng isang batas sa kanya na nagkasala nang hindi sinasadya, sa
kanya na katutubo sa bayan ng Israel, at sa dayuhan na nakikipamayan sa
kanila. 30Ngunit ang tao na makagawa ng anuman nang buong
kapusukan, maging katutubo sa lupain o dayuhan ay lumalapastangan sa
Panginoon at ang taong iyon ay ititiwalag sa gitna ng kanyang bayan. 31Sapagkat
kanyang hinamak ang salita ng Panginoon, at sinira ang kanyang utos; ang
taong iyon ay lubos na ititiwalag. Ang kanyang kasamaan ay tataglayin
niya.’” (AB01)
(cf. Deut. 28:63).
Kaya ang pagnanakaw sa
paghatol sa pamamagitan ng pagtatangi ay ipinagbabawal (cf. Kaw. 18:5, 11).
Deuteronomio 1:17 Huwag kayong
magtatangi ng tao sa paghatol; inyong parehong papakinggan ang hamak at ang
dakila; huwag kayong matatakot sa mukha ng tao; sapagkat ang paghatol ay sa
Diyos, at ang bagay na napakahirap sa inyo ay inyong dadalhin sa akin, at
aking papakinggan.’ (AB01)
(cf. Deut. 1:11-18).
Pag-iwas sa progresibong hindi pagkakapantay ng tribo
Ang mga kautusan sa mana na nakita natin ay nabuo sa ilalim ng ikalima at
ikaanim na utos ang pumoprotekta sa integridad ng kayamanan ng tribo at
bansa. Nakita natin ito sa mga kautusan sa ilalim ng Mga Bilang 27:1-11.
Karapatan sa paglipat ng pagmamay-ari
Sa parehong paraan ay walang pagtatangi sa mana. Ito rin ay pagnanakaw,
sapagkat ang mga ari-arian ng mga ama ay nararapat sa tribo ayon sa jubileo
at hindi sa pamamagitan ng pabor (cf. Deut 21:15-17).
Ang mga karapatan ng mga panganay ng Israel at sa mga Patriyarka ay maaaring
mawala sa pamamagitan ng kasalanan, gaya ng nakita natin halimbawa kay
Ruben. Ang gawaing ito ay nagpapahiwatig ng kakayahan ng mga hinirang na
mawalan ng kanilang mga posisyon dahil sa kasalanan. Ang mga karapatan ng
panganay ay nakatuon sa kakayahang magpatuloy ng responsibilidad sa pamilya.
Pagnanakaw sa pamamagitan ng mga timbang at sukat
Ang parehong mga pamantayan ay dapat gamitin sa bahay o negosyo, at
pagnanakaw ang paggamit ng maling timbangan at panukat.
Levitico 19:35-37
Huwag kayong gagawa ng kalikuan sa paghatol, sa pagsukat, sa
pagtimbang, o sa pagtakal. 36Timbangang matuwid, panimbang na
matuwid, epa na matuwid at hin na matuwid ang aariin ninyo: ako ang
Panginoon ninyong Dios na naglabas sa inyo sa lupain ng Egipto. 37At
inyong iingatan ang lahat ng aking palatuntunan, at ang lahat ng aking
kahatulan, at inyong isasagawa: ako ang Panginoon. (AB01)
Dapat tayong magbigay ng buong sukat upang mapahaba ang buhay, gaya ng sa
ikalimang utos, sapagkat ito rin ay itinutumbas sa katuwiran at sa gawain ng
Panginoon (cf. Mik. 6:10-11; Kaw. 11:1; 16:11; 20:10, 23).
Deuteronomio
25:13-16 Huwag kang magkakaroon
sa iyong supot ng iba't ibang panimbang, ng isang malaki at ng isang maliit.
14Huwag kang magkakaroon sa iyong bahay ng iba't ibang takalan,
ng isang malaki at ng isang maliit. 15Isang tunay at tapat na
panimbang magkakaroon ka; isang tunay at tapat na takalan magkakaroon ka:
upang ang iyong mga araw ay tumagal sa ibabaw ng lupaing ibinibigay sa iyo
ng Panginoon mong Dios. 16Sapagka't yaong lahat na gumagawa ng
gayong mga bagay, sa makatuwid baga'y yaong lahat ng gumagawa ng di matuwid
ay kasuklamsuklam sa Panginoon mong Dios.
(AB01)
Ang mga pamantayan ng mga timbangan at panukat ay binanggit sa pamamagitan
ni propeta Ezekiel.
Ezekiel 45:9-12
“Ganito ang sabi ng Panginoong Diyos: Tama na, O mga pinuno ng
Israel! Alisin ninyo ang karahasan at pang-aapi, at magsagawa kayo ng
katarungan at katuwiran. Ihinto na ninyo ang pagpapaalis sa aking bayan,
sabi ng Panginoong Diyos. 10“Kayo'y magkakaroon ng mga tamang
timbangan, tamang efa, at tamang bat. 11Ang efa at ang bat ay
magiging iisang takalan, ang bat ay maglalaman ng ikasampung bahagi ng isang
omer, at ang efa ay ikasampung bahagi ng isang omer: ang omer ang maging
pamantayan ng panukat. 12At ang siklo ay magiging dalawampung
gera; dalawampung siklo, dalawampu't limang siklo, at labinlimang siklo ay
siyang magiging maneh ninyo. (AB01)
Pagnanakaw sa pamamagitan ng paninirang-puri at
masamang hangarin
Karamihan sa mga tao ay
hindi alam na ang paninirang-puri at masamang hangarin ay pagnanakaw at
pinsala sa tao. Ang mga tao ay walang pakialam sa paguulit ng
paninirang-puri tungkol sa iba at kadalasan ay dahil pinili nila ang isang
partikular na panig o iba pa. Ang huwad na relihiyon sa loob ng maraming
taon ang pinagmulan ng mas maraming paninirang-puri at masamang hangarin
kaysa sa anumang iba pang gawain. Kapag hindi kayang pabulaanan ng mga tao
ang mga argumento sila ay bumabaling sa paninirang-puri, at kapag kaya nila,
sila ay pumapatay. Ito ay sinuri nang mahaba sa aralin ng
Kautusan at ang Ikasiyam na Utos (No. 262).
Ang pagnanakaw ng mabuting
pangalan ng isang tao ay labag sa Kautusan ng Diyos at ito ang
pinakamasamang uri ng pagnanakaw.
Labag sa kautusan na pag-aangkin ng ari-arian,
sahod
Labag sa Kautusan ng Diyos ang magkait ng sahod, o ari-arian ng mga
mahihirap sa anyo ng damit at higaan. Ang pandaraya ay ipinagbabawal din.
Exodo 22:26-27
Kung iyong kunin ang damit ng iyong kapwa bilang sangla, isasauli mo
iyon sa kanya bago lumubog ang araw; 27sapagkat iyon lamang ang
kanyang saplot, iyon ang kanyang pantakip sa kanyang katawan, ano pa ang
kanyang ipapantulog? At kapag siya'y dumaing sa akin ay aking diringgin
sapagkat ako'y mahabagin. (AB01)
Levitico 19:13
“Huwag mong gigipitin ang iyong kapwa o pagnakawan siya. Ang sahod ng
isang upahang lingkod ay hindi dapat manatili sa iyo sa buong gabi hanggang
sa umaga. (AB01)
Deuteronomio
24:14-15 “Huwag mong
pagmamalupitan ang isang upahang manggagawa na dukha at nangangailangan,
maging siya'y mula sa iyong mga kapatid, o sa mga dayuhan na nasa lupain mo
sa loob ng iyong mga bayan. 15Ibibigay mo sa kanya ang kanyang
upa sa araw na kinita niya iyon, bago lumubog ang araw sapagkat siya'y
mahirap at itinalaga niya roon ang kanyang puso; baka siya'y dumaing sa
Panginoon laban sa iyo at maging kasalanan mo. (AB01)
Ang pagbabayad sa inupahan
ng arawan ay dapat ibigay sa mismong araw na iyon. Labag sa kautusan na
ipagpabukas ang sahod ng inupahan ng arawan. Tanging ang pagtatrabaho ayon
sa kasunduan ang maaaring bayaran ng lingguhan o dalawang linggo. Ang
pagbabayad ng sahod sa buwanang batayan ay tunay na isang kontrata sa
pagitan ng mga partido.
Ang mga artikulo ng
kautusan na ito ay malinaw at simpleng mga pahayag. Pinupukaw nito ang puso
ng kautusan sa pag-ibig sa kapwa.
Si Santiago, ang kapatid ni
Jesucristo ay maraming masasabi tungkol dito.
Santiago 5:1-6
Halikayo ngayon, kayong mayayaman, tumangis kayo at humagulhol dahil
sa mga kahirapan na sa inyo'y darating. 2Ang inyong mga kayamanan
ay bulok na, at ang inyong mga damit ay kinakain na ng bukbok. 3Ang
inyong ginto at ang inyong pilak ay kinakalawang na, at ang mga kalawang ng
mga ito ay magiging patotoo laban sa inyo, at gaya ng apoy ay lalamunin nito
ang inyong laman. Kayo'y nag-imbak ng mga kayamanan para sa mga huling araw.
4Tingnan ninyo, ang sahod ng mga manggagawa na gumapas sa inyong
mga bukid na inyong ipinagkakait ay umiiyak; at ang pag-iyak ng mga umani ay
nakarating sa pandinig ng Panginoon ng mga hukbo. 5Kayo'y namuhay
na may pagpapasasa sa ibabaw ng lupa, at namuhay kayong may karangyaan.
Pinataba ninyo ang inyong mga puso sa araw ng katayan. 6Inyong
hinatulan at pinaslang ang taong matuwid na hindi lumalaban sa inyo. (AB01)
Ang parehong tema ay
matatagpuan kay Pablo.
1Timoteo 5:18
Sapagkat sinasabi ng kasulatan, “Huwag mong lalagyan ng busal ang
baka kapag gumigiik,” at, “Ang manggagawa ay karapat-dapat sa kanyang
sahod.”
(AB01)
(cf. Rom. 13:7).
Nagsalita rin ang Diyos sa
pamamagitan ni Jeremias:
Jeremias 22:13
“Kahabag-habag
siya na nagtatayo ng kanyang bahay sa kawalang-katuwiran, at ng kanyang mga
silid sa itaas sa pamamagitan ng kawalang-katarungan; na pinapaglingkod ang
kanyang kapwa na walang upa, at hindi niya binibigyan ng kanyang sahod;
(AB01)
Kikilos ang Diyos upang
harapin ang maling paggamit ng kapangyarihang ito.
Malakias 3:5
“Aking lalapitan kayo sa kahatulan; ako'y magiging mabilis sa
pagsaksi laban sa mga mangkukulam, laban sa mga nakikiapid, laban sa mga
nanunumpa ng kasinungalingan, at laban sa mga umaapi sa upahang manggagawa
sa kanyang sahod, sa babaing balo at sa ulila, at laban sa nagtataboy sa
dayuhan, at hindi natatakot sa akin, sabi ng Panginoon ng mga hukbo. (AB01)
Sinabi ng Mesiyas ang
tungkol sa ating kabayaran na ang lahat ay bibigyan at kung saan lahat ay
pareho, ibig sabihin, ang kaligtasan. Yaong mga nang-aapi sa upahang
manggagawa at hindi makatarungang nagkakait ng sahod ay hindi makakapasok sa
Kaharian ng Diyos (cf. Mat. 20:1-16).
Sa parehong diwa, ang mga
sambahayan ng iglesia ay hindi dapat ipagkait ang sahod ng ministeryo at
yaong mga naglilingkod para sa kanila. Walang sinuman na nasa
pananampalataya ang dapat mangagpalipatlipat sa bahay-bahay (Luc. 10:7;
1Tim. 5:17,18). Ang bawat isa ay ginagantimpalaan ayon sa kanyang paggawa
(1Cor. 3:8). Ngunit ang mga nasa pananampalataya ay dapat magsilbing
halimbawa sa iba, at dapat tumulong at protektahan sila.
Kawalan ng katarungan bilang pagnanakaw
Ang pagtanggap ng mga
regalo sa isang posisyon ng paghuhukom ay nagpapalihis sa karunungan at
lumilikha ng kawalan ng katarungan (Ex. 23:8; Lev. 19:15; Deut. 16:18-20).
Ang Diyos ay nagbibigay ng gantimpala kapag nagawa ang katarungan (Awit
137:8).
Ang lahat ng kawalan ng
katarungan ay nagnanakaw sa partidong pinagkaitan ng katarungan. Ito ay
sinuri sa aralin ng
Kautusan at ang Ikasiyam na
Utos (No. 262).
Itataas at ibabalik ng
Diyos ang mga anak ng Kanyang bayan.
Joel 3:5-8
Sapagkat inyong kinuha ang aking pilak at ginto, at inyong dinala sa
inyong mga templo ang aking mga kayamanan. 6Inyong ipinagbili ang
mga anak ng Juda at Jerusalem sa mga taga-Grecia, at inilayo sila sa
kanilang sariling hangganan. 7Ngunit ngayon ay gigisingin ko sila
sa dako na inyong pinagbilhan sa kanila, at aking sisingilin ang inyong gawa
sa inyong sariling ulo. 8At aking ipagbibili ang inyong mga anak
na lalaki at babae sa kamay ng mga anak ni Juda, at kanilang ipagbibili sila
sa mga Sabeo, sa isang bansang malayo; sapagkat nagsalita ang Panginoon.”
(AB01)
Lahat ng mga usapin ng paghuhukom ay dapat gawin nang may katarungan, una sa
iglesia at ikalawa sa bansa (Mat. 18:7; 1Cor. 6:1-8). Ang pagkabigong
kumilos nang may katarungan sa iglesia ay kawalan ng katuwiran at
pagnanakaw.
Pagpapatubo
Isa sa mga kategorya ng mga tinukoy na kabilang sa kapisanan ng Panginoon ay
ang taong hindi nagpapatubo ng kanyang salapi, o tumatanggap ng gantimpala,
laban sa walang sala (Awit 15:5).
Awit 15:5
siyang
hindi naglalagay ng patubo sa kanyang salapi, ni kumukuha man ng suhol laban
sa walang sala. Siyang gumagawa ng mga bagay na ito ay hindi matitinag
kailanman. (AB01)
Dahil dito ang pagpapatubo, o pagpapahiram ng salapi na may tubo ay hindi
lamang ipinagbabawal kundi pinipigilan ang isang indibidwal na makapasok sa
Kaharian ng Diyos.
Kawikaan 28:8
Ang nagpapalago ng kanyang yaman sa pamamagitan ng labis na patubo,
ay nagtitipon para sa iba na mabait sa dukha. (AB01)
Kadalasan maaaring hindi
ito ang kaso sa pang-araw-araw na mga pangyayari, ngunit hinaharap din natin
ang kakayahang pumasok sa paghuhukom at sa unang pagkabuhay na mag-uli.
Nakikita ni Jeremias ang
pagpapatubo bilang pinagmumulan ng sumpa.
Jeremias 15:10
Kahabag-habag
ako, ina ko, na ipinanganak mo ako, isang taong palaaway at taong palaban sa
buong lupain! Ako'y hindi nagpautang na may patubo o pinautang man na may
patubo, gayunma'y sinusumpa nila akong lahat. (AB01)
Hinahatulan ng Diyos ang
“madugong lungsod” para sa kasalanang ito.
Ezekiel 22:12
Sa
iyo ay tumanggap sila ng suhol upang magpadanak ng dugo. Ikaw ay kumukuha ng
patubo't pakinabang, at ikaw ay nakinabang sa iyong kapwa sa pamamagitan ng
pang-aapi; at nilimot mo ako, sabi ng Panginoong Diyos. (AB01)
Binanggit din ng Diyos ang
mga pagkakaibang ito sa Ezekiel 18:3-20. Ang kaluluwang nagkakasala, ito ay
tiyak na mamamatay. Ang pagpapatubo ay partikular na binanggit dito bilang
pag-alis ng karapatan sa tao mula sa buhay na walang hanggan (Ezek.
18:8-13). Ang konsepto ng pagpapatubo ay nauugnay din sa pagdadagdag at kaya
ipinagbabawal ang magpahiram na may interes. Ito ay nag-aalis sa mga
hinirang mula sa unang pagkabuhay na mag-uli dahil ito ay pagnanakaw.
Noong panahon nina Ezra at
Nehemias, napilitan ang mga tao na isangla ang kanilang mga lupain at bahay
para makabili ng trigo sa pagpapanumbalik. Pinilit ni Nehemias ang mga taong
kumuha ng lupain at pinabalik ito sa marapat na mga may-ari nito, dahil ang
pagpapahiram ng salapi na may interes, at lalo na sa pagsasangla, ay
pagnanakaw at hindi pinahihintulutan sa Kaharian ng Diyos. Ang pagpapatubo o
pagpapahiram ng salapi na may interes ay labag sa Kautusan ng Diyos at dapat
na tuluyang alisin.
Nehemias 5:1-13
Nagkaroon ng malakas na pagtutol ang taong-bayan at ang kanilang mga
asawa laban sa kanilang mga kapatid na mga Judio. 2Sapagkat may
nagsabi, “Kasama ang ating mga anak na lalaki at babae, tayo ay marami;
kumuha tayo ng trigo upang tayo'y may makain at manatiling buhay.” 3May
nagsabi rin, “Aming isinasangla ang aming mga bukid, mga ubasan, at mga
bahay upang makakuha ng butil dahil sa taggutom.” 4May nagsabi
rin, “Kami'y nanghiram ng salapi para sa buwis ng hari na ipinataw sa aming
mga bukid at aming mga ubasan. 5Ngayon ang aming laman ay gaya
rin ng laman ng aming mga kapatid, ang aming mga anak ay gaya ng kanilang
mga anak, ngunit aming pinipilit ang aming mga anak na lalaki at babae upang
maging mga alipin, at ang ilan sa aming mga anak na babae ay naging alipin
na. Ngunit wala kaming kakayahang makatulong, sapagkat nasa ibang mga tao
ang aming bukid at mga ubasan.” 6Ako'y galit na galit nang aking
marinig ang kanilang daing at ang mga pagtutol na ito. 7Pagkatapos
na pag-isipan ito, pinaratangan ko ang mga maharlika at ang mga pinuno, at
sinabi ko sa kanila, “Kayo'y nagpapatubo maging sa inyong sariling kapatid.”
Ako'y nagpatawag ng malaking pagtitipon laban sa kanila. 8Sinabi
ko sa kanila, “Kami, sa abot ng aming makakaya ay aming tinubos ang aming
mga kapatid na mga Judio na ipinagbili sa mga bansa; ngunit inyo pang
ipinagbili ang inyong mga kapatid upang sila'y maipagbili sa amin!” Sila'y
tumahimik at walang masabing anuman. 9Kaya't sinabi ko, “Ang
bagay na inyong ginagawa ay hindi mabuti. Hindi ba marapat na kayo'y lumakad
na may takot sa ating Diyos, upang maiwasan ang pag-alipusta ng ating mga
kaaway na bansa? 10Gayundin, ako at ang aking mga kapatid at ang
aking mga lingkod ay nagpahiram sa kanila ng salapi at butil. Tigilan na
natin ang ganitong pagpapatubo. 11Isauli ninyo sa kanila sa araw
ding ito ang kanilang mga bukid, mga ubasan, mga taniman ng olibo, mga
bahay, gayundin ang ika-isandaang bahagi ng salapi, trigo, alak, at langis
na inyong ipinapataw sa kanila.” 12Pagkatapos ay sinabi nila,
“Isasauli namin ang mga ito at wala kaming hihingin sa kanila. Gagawin namin
ang ayon sa iyong sinasabi.” Tinawag ko ang mga pari at pinanumpa ko sila na
gawin ang ayon sa ipinangako nila. 13Ipinagpag ko rin ang
laylayan ng aking damit at sinabi, “Ganito nawa pagpagin ng Diyos ang bawat
tao mula sa kanyang bahay at mula sa kanyang gawain na hindi tumupad ng
pangakong ito. Ganito nawa siya maipagpag at mahubaran.” At ang buong
kapulungan ay nagsabi, “Amen” at pinuri ang Panginoon. At ginawa ng
taong-bayan ang ayon sa kanilang ipinangako. (AB01)
Malinaw ang kautusan: ang salaping ipinahiram ay hindi dapat ipahiram na may
interes. Ang pagpapatubong ito ay hindi dapat magkaroon ng anumang anyo
maging pera o pagkain, o ari-arian sa anumang anyo.
Exodo 22:25
“Kung
magpautang ka ng salapi sa kaninuman sa aking bayan sa dukhang kasama mo,
huwag mo silang papakitunguhan bilang tagapagpautang; huwag mo siyang
papatungan ng tubo. (AB01)
Deuteronomio
23:19-20 “Huwag kang
magpapahiram na may patubo sa iyong kapatid, patubo ng salapi, patubo ng
kakainin, patubo ng anumang bagay na ipinapahiram na may patubo. 20Sa
isang dayuhan ay makapagpapahiram ka na may patubo, ngunit sa iyong kapatid
ay huwag kang magpapahiram na may patubo upang pagpalain ka ng Panginoon
mong Diyos sa lahat ng gagawin mo sa lupain na malapit mo nang pasukin upang
angkinin. (AB01)
Ngunit sinabi ng abogado
kay Cristo: “Sino ang aking kapatid?”
Ang
kaligtasan ngayon ay sa mga Gentil.
Walang sinumang ang
maaaring magpahiram sa iba sa bansa na may pagpapatubo. Ang lahat ng mga
bansa ay bukas na sa Kaharian ng Diyos. Ang Samaritano at ang Ehipcio ay mga
kapatid ng Judio sa pamamagitan ng pananampalataya.
Ang Juda ay hindi dapat
magpahiram sa Efraim; ni ang Efraim ay hindi dapat magpahiram sa Manases.
Hindi magkakaroon ng sistema ng pagpapahiram ng salapi na may interes sa
sistema ng milenyo ng Diyos.
Ang pagpapahiram ay sa
pagitan ng mga bansa para sa mga layunin ng kalakalan at tulong.
Ang komento ni Cristo sa
Mateo 25:27 at Lucas 19:23 ay hindi dapat ipakahulugan bilang pagkunsinti sa
pagkuha ng interes. Ang pagsasagawa ng pagpapatubo at pagdadagdag ng interes
ay malinaw na ipinagbabawal ng Diyos sa pamamagitan ng kautusan at ng mga
propeta. Si Cristo ay nagtatanong ng retorikal na tanong. Ang sagot ay para
sa isa na nag-isip na ang may-ari ay isang taong malupit kaya inilibing niya
ang talento. Pagkatapos ay sinabi ni Cristo na siya ay isang masama at tamad
na alipin; dapat sana ay
ipinagkatiwala niya ang salapi sa mga tagapamalit at makakatanggap sana si
Cristo ng salapi niya kasamang patubo.
Gayunpaman, ang gawaing ito ay hinatulan ng Diyos.
Ang mga komento ay alegorikal at nauugnay ang mga ito sa Kaharian ng Diyos
at walang kinalaman sa salapi.
Ang pagpapahiram ng salapi
na may interes ay pagpapatubo at hinahatulan ng Diyos ang gawain at ang mga
taong gumagawa nito. Pagdating sa salapi, ang mga tao ay maaaring maningil
ng bayad para sa isang paglilingkod at wala nang iba pa. Kung ito ay
nauugnay sa halaga sa pamamagitan ng interes (ibig sabihin, pagpapatubo at
pagnanakaw), ito ay dapat bayaran sa ilalim ng mga kautusan ng pagnanakaw
bilang isang paglabag sa ikawalong utos. Sa ilalim ng paghahari ng Mesiyas
ang bawat tao na nagpapahiram ng anuman at kumukuha ng salapi sa pamamagitan
ng interes ay dadalhin sa paghatol at pagbabayarin ayon sa mga parusang
nauugnay sa pagnanakaw at hindi tapat na kita.
Mga utang at pagpapatawad
Kaugnay ng pag-iingat sa
mga pagbabawal laban sa pagpapatubo ay ang taon ng Sabbath na pagpapatawad
ng lahat ng utang.
Deuteronomio
15:19-23 “Lahat ng panganay na
lalaki na ipinanganak sa iyong bakahan at sa iyong kawan ay iyong itatalaga
sa Panginoon mong Diyos. Huwag mong pagtatrabahuhin ang panganay ng iyong
baka, ni gugupitan ang panganay ng iyong kawan. 20Kakainin mo
ito, ikaw at ng iyong sambahayan sa harapan ng Panginoon mong Diyos
taun-taon sa lugar na pipiliin ng Panginoon. 21At kung ito ay may
anumang kapintasan, pilay o bulag, anumang masamang kapintasan, ay huwag
mong ihahandog sa Panginoon mong Diyos. 22Kakainin mo ito sa loob
ng iyong mga bayan; ang marumi at ang malinis ay kapwa kakain nito, na para
itong maliit na usa o malaking usa. 23Huwag mo lamang kakainin
ang dugo niyon; ibubuhos mo iyon sa lupa na parang tubig. (AB01)
Ang buong sistema ay
idinisenyo upang patawarin ang indibidwal mula sa pagkakautang at
pagkaalipin tuwing pitong taon. Ang pagkabigong matiyak na ang kautusang ito
ay natupad ay kasamaan at sumisira sa kalayaan ng indibidwal at ng bansa sa
Kautusan ng Diyos.
Ang pagnanais na manatili sa pagkaalipin ay isang
kahinaan ng indibidwal sa sistema.
Ang buong konsepto ay ang
kusang paghahandog ng dalisay at walang kapintasang mga hayop na kumikilos
sa loob ng sambahayan ng Diyos ang sentro ng pagtawag at plano ng Diyos. Ang
mga maiilap na hayop at may kapintasang hayop ay hindi bahagi ng mga
panganay at maaaring kainin sa loob ng mga pintuang-daan. Sa madaling
salita, hindi sila dapat maging bahagi ng mga handog ng ikapu, na
sumisimbolo sa mga hinirang.
Pagnanakaw ng kalidad ng buhay mula sa mga balo, ulila
at dayuhan
Ang pagmamay-ari at mga karapatan sa ari-arian ay napupunta sa mga
inaasahan.
Bawat tao ay may inaasahan na pahintulutan ng makatarungang kalidad ng
buhay. Nakita natin na ang mga Gentil ay may lehitimong inaasahan na
magkaroon ng lugar sa Israel, bilang bahagi ng plano ng Diyos. Ang mga
Gentil ay matututong magtiwala sa atin at sa itinatag na awtoridad ng Diyos
sa ilalim ng Mesiyas (cf. Gen. 39:20-23; 40:3,5; 42:16,19; Mat. 12:21; Rom.
15:12). Ito ay mangyayari sa pamamagitan ng hindi pag-abuso sa kapangyarihan
ng Diyos sa pagharap sa mahihina at ulila, sa mahihirap at dayuhan.
Hindi natin dapat apihin ang sinuman sa mga dayuhan, o ang mga babaing balo,
o ang mga ulila, o didinggin ng Diyos ang kanilang daing at gagawing mga
balo ang mga asawa ng mga mapang-api at ang kanilang mga anak ay magiging
mga ulila mula sa digmaan (Ex. 22:21-24; 23:9). Hindi natin dapat galitin
ang isang dayuhan kundi siya ay dapat manirahan sa piling atin, at iibigin
natin siya bilang isa sa atin sapagkat tayo ay naging mga dayuhan din sa
Ehipto (Lev. 19:33, 34). Ang dayuhan din ay magbabayad-sala kasama natin
(Lev. 16:29) o ihihiwalay (Lev. 17:8,9). Ang mga dayuhan ay isasama sa bayan
ng Israel, sapagkat sila ay binili sa ng Mesiyas at ang kaligtasan ay nasa
mga Gentil na ngayon. Kaya ang kanilang lugar ay may kondisyon, ngunit hindi
maaaring nakawin mula sa kanila. Gayunpaman, dapat silang maging bahagi ng
bansa at sistema (Lev. 22:10,11,15,18). Ang kanilang mga kasuklam-suklam na
gawain ay ipinagbabawal sa atin, ngunit dapat natin silang mahalin gaya ng
ating sarili (Lev. 18:26; Deut 10:17-22).
Pagnanakaw sa mahihirap sa pamamagitan ng sangla
Hindi tayo maaaring kumuha
ng anuman mula sa mahihirap bilang isang seguridad laban sa ating pautang na
makakaapekto sa kanilang kapakanan, kalidad ng buhay, o kalusugan, o
kanilang kaligtasan o kabuhayan.
Deuteronomio 24:6 Walang taong
kukuha ng gilingan o ng batong nasa itaas ng gilingan na pinakasangla:
sapagka't parang kaniyang kinuhang pinakasangla ang buhay ng tao. (AB)
Deuteronomio 24:10-14 Pagka ikaw
ay magpapahiram sa iyong kapuwa ng anomang bagay na hiram, ay huwag kang
papasok sa kaniyang bahay upang kumuha ng kaniyang sangla. 11Ikaw
ay tatayo sa labas, at ang taong iyong pinahihiram ay maglalabas ng sangla
sa iyo. 12At kung siya'y taong mahirap ay huwag kang matutulog na
may sangla niya: 13Iyo ngang isasauli sa kaniya ang sangla
paglubog ng araw, upang siya'y matulog sa kaniyang damit, at pagpalain ka:
at magiging katuwiran mo sa harap ng Panginoon mong Dios. 14Huwag
mong pipighatiin ang isang nagpapaupang dukha at salat, maging siya'y sa
iyong mga kapatid, o sa mga iyong taga ibang bayan na nangasa iyong bayan sa
loob ng iyong mga pintuang-daan: (AB)
Dito ay inuulit natin ang
agarang pagbabayad ng upahang lingkod at ang utos na huwag siyang apihin.
Ang sapilitan o hindi
inanyayahang pagpasok ng nagpapahiram sa isang sambahayan nasa proseso ng
pagbawi ay ipinagbabawal.
Lahat ng aksyon ay dapat
gawin ayon sa batas.
Pangangalaga sa mahihirap
Ang diwa ng kautusan ay
tumutukoy sa pangangalaga sa mga mahihirap, sa halip na pag-iwas lamang sa
pang-aapi sa kanila.
Ang diwa ng kautusan ay
nagpapakita kung paano hinahatulan ng Diyos ang mga taong umiiwas sa
pangangalakal sa mga Bagong Buwan at Sabbath, para lamang makipagkalakalan
sa kanilang mga kapatid sa sandaling matapos ang Bagong Buwan o Sabbath.
Ganoon din sa mga huling araw na ito. Ang Israel ay parang isang bakol ng
bunga ng taginit.
Amos 8:1-8
Ganito nagpakita ang Panginoong Dios sa akin: at, narito, ang isang
bakol ng bunga ng taginit. 2At kaniyang sinabi, Amos, anong iyong
nakikita? At aking sinabi, Isang bakol ng bunga ng taginit. Nang magkagayo'y
sinabi ng Panginoon sa akin, Ang wakas ay dumating sa aking bayang Israel;
hindi na ako daraan pa uli sa kanila. 3At ang mga awit sa templo
ay magiging mga pananambitan sa araw na yaon, sabi ng Panginoong Dios: ang
mga bangkay ay magiging marami; sa bawa't dako ay tahimik silang itatapon.
4Pakinggan ninyo ito, Oh kayong nananakmal ng mapagkailangan, at
inyong pinagkukulang ang dukha sa lupain, 5Na sinasabi, Kailan
daraan ang bagong buwan, upang tayo'y makapagbili ng gugulayin at ang
sabbath, upang ating mailabas ang trigo? na gawing munti ang efa, at malaki
ang siklo, at gumawa ng karayaan sa magdarayang timbangan; 6Upang
ating mabili ng pilak ang dukha, at ng dalawang paang panyapak ang
mapagkailangan, at maipagbili ang pinagbithayan sa trigo. 7Ang
Panginoon ay sumumpa alangalang sa karilagan ng Jacob, Tunay na hindi ko
kalilimutan kailan man ang alin man sa kanilang mga gawa. 8Hindi
baga manginginig ang lupain dahil dito, at mananaghoy ang bawa't tumatahan
doon? oo, sasampang buo na gaya ng Ilog; at mababagabag at lulubog uli, gaya
ng Ilog ng Egipto. (AB)
(cf. Neh. 5:1-13)
Sa ganitong pananaw, ang
pangangalaga sa mga mahihirap ay isang natatanging responsibilidad sa ilalim
ng kautusan.
Lucas 6:30-34
Bigyan mo ang bawat humihingi sa iyo; at kapag inagaw ng sinuman ang
iyong ari-arian, huwag mo nang bawiin ang mga iyon. 31Kung ano
ang ibig ninyong gawin sa inyo ng mga tao, gayundin ang gawin ninyo sa
kanila. 32Kung kayo'y umiibig sa mga umiibig sa inyo, ano ang
mapapala ninyo? Ang mga makasalanan man ay umiibig sa mga umiibig sa kanila.
33At kung gumawa kayo ng mabuti sa mga gumagawa sa inyo ng
mabuti, ano ang mapapala ninyo? Sapagkat gayundin ang ginagawa ng mga
makasalanan. 34Kung kayo'y magpahiram lamang sa mga taong mayroon
kayong inaasahang tatanggapin, ano ang mapapala ninyo? Ang mga makasalanan
man ay nagpapahiram sa mga makasalanan, upang tanggapin nilang muli ang
gayunding halaga. (AB01)
Kung ang mga tao ay may
pangangailangan, ang isa ay may obligasyon na magpahiram at hindi humingi ng
kapalit. Sa parehong paraan, ang mga taong nanghihiram ay may obligasyon na
ibalik at ipahiram din kung may nangangailangan.
Dapat nating ibigin ang
ating mga kaaway (Lucas 6:35); at protektahan ang tumakas (Deut. 23:15-16).
Yaong mga hindi nang-api sa mahihirap, o kumuha ng patubo o dagdag ay
mabubuhay (Ezek. 18:17; cf. Job 24:2-10; Kaw. 22:22,23).
Pagsasauli, Pagpapanumbalik at Rehabilitasyon
Ang layunin ng lahat ng
batas ay nasa ilalim ng mga kategorya ng
Pag-iwas at pagkatapos Pagsasauli, o
Pagpapanumbalik at Rehabilitasyon.
Efeso 4:28
Ang nagnanakaw ay huwag nang magnakaw pa, kundi magtrabaho at gumawa
siya sa pamamagitan ng kanyang sariling mga kamay ng mabuting bagay, upang
siya'y may maibahagi sa nangangailangan. (AB01)
Gayunpaman, mayroong mga partikular na kautusan tungkol sa mga parusa at
solusyon kaugnayan ang pagnanakaw.
Ang paglabag ay dapat patawarin. Kaya ang pangunahing tema ng kautusan ay
pagsisisi.
Lucas 17:4
Kung siya'y magkasala laban sa iyo ng pitong ulit sa isang araw at
pitong ulit siyang bumalik sa iyo, na nagsasabi, ‘Nagsisisi ako,’ dapat mo
siyang patawarin.” (AB01)
Ang mga kasalanan sa
kawalan ng kaalaman ay sakop sa Levitico kabanata 4 at 5. Ang layunin ng mga
handog ay upang bumuo ng nakikitang pagsisisi at isang multa sa bagay na
iyon. Binayaran ni Cristo ang mga parusa para sa kasalanan at ang mga ito ay
hindi ganap na mababayaran ng dugo ng mga hayop. Sa mga huling araw ang
sistema ay itatatag, ang mga paghahain ay gagawin at ang mga parusa ay
muling ipapatupad. Hindi nito sa anumang paraan nililimitahan ang mga gawain
at sakripisyo ni Cristo, ngunit ito ay isang paraan ng multa at nakikitang
pagsisisi lamang (cf. Blg. 15:28). Kapag nagawa iyon ang makasalanan ay
patatawarin.
Para sa mga umiibig ng
labis, labis ang pinatawad: at ang umiibig ng kaunti, kakaunti ang pinatawad
at ang anak ng Diyos ay may kapangyarihang magpatawad ng mga kasalanan (Luc.
7:47-48). Sapagkat mapalad sila na ang mga kasamaan ay pinatawad at ang mga
kasalanan ay tinakpan. Mapalad ang tao na hindi pinaparatangan ng kasamaan
ng Panginoon (Awit 32:1-2; Rom. 4:7-8; Col. 2:13).
“Ang panalangin ng pananampalataya ang magliligtas sa maysakit, at ibabangon
siya ng Panginoon; at kung siya ay nagkasala, siya ay patatawarin.” (Sant.
5:15). Kaya ang sakit ay naiiba sa kasalanan. Kaya lahat ng kasalanan ay
pinatawad para sa pangalan ng Diyos kay Jesucristo (1Juan 2:12).
Kaya ang humahadlang ng kapatawaran sa pagsisisi ay nakagawa ng pagnanakaw,
at pumipigil sa pagpapanumbalik, at nagnanakaw mula sa buhay ng nagsisising
indibidwal at ng mga nakapaligid sa kanya.
Ang Panalangin ng Panginoon ay may bahaging: “Ama patawarin mo kami gaya ng
pagpapatawad namin sa mga nagkakasala sa amin.” Ang pagpapatawad ay may
kondisyon at ang kabiguang magpatawad ay parehong pagpatay at pagnanakaw, na
paglabag sa ikaanim at ikawalong utos. Pinipigilan nito ang mga mapagmatuwid
na makapasok sa Kaharian ng Diyos. Sa pagiging mapagmatuwid ang pagnanakaw
ay sa kalidad ng buhay ng mga nakapaligid sa kanila, at kondisyon ng
pagpapatawad ng tunay na nagsisi. Sa pamamagitan ng kanilang kawalan ng
kaalaman sila mismo ay hindi makakapasok sa Kaharian ng Diyos at
hinahadlangan ang iba na maaaring pumasok sa paggawa nito.
Ang pagnanakaw ng asawa ng lalaki ay may kasamang sunod-sunod na mga parusa.
Si Abimelec ay dapat paparusahan kahit na hindi niya sinipingan si Sarah,
ngunit kinuha lamang ito, dahil sinabi ni Abraham na ito ay kanyang kapatid.
Totoo man ang pahayag na ito ay nagtago ito ng ibang mahahalagang
katotohanan, at gayunpaman inilagay nito si Abimelec sa isang posisyon kung
saan siya at ang kanyang bansa ay maaaring nawasak (cf. Gen. 20:3-7). Ang
ikapitong utos ay may bisa na rin sa panahong ito at nauunawaan ng mga
Gentil. Sa kabila ng mga kasalanan ni Abraham siya ay isang propeta at
dininig ng Diyos ang kanyang mga panalangin sa Kanya. Pinili siya ng Diyos
at ibinukod at haharapin siya sa kabila ng mga kasalanang iyon. Kaya si
Abraham ay hindi inaring-ganap ng kanyang sariling mga kilos, ngunit sa
pamamagitan ng Biyaya ng Diyos lamang (cf. Gen. 20:3-7, 14-18). Pagkatapos
ay pinagpala niya si Abimelec habang inaalagaan nito si Abraham. Iingatan ng
Diyos ang lahat ng bansa sa pamamagitan ng pananampalataya gaya ng ginawa
Niya noon (Is. 2:4). Ibinigay sa atin ng Diyos ang ministeryong ito ng
pagkakasundo (2Cor. 5:18)
Nakita natin na ang anumang pagnanakaw sa pamamagitan ng ikaw ang nakakita o
labag sa kautusang pag-aangkin, o pagtatanggal at pagkakait sa pamamagitan
ng pandaraya ay ibalik kasama ang karagdagang ikalimang bahagi ng halaga ng
bagay, at ang halaga ng isang handog sa Diyos sa pamamagitan ng
pagkasaserdote ay idaragdag din (cf. Lev. 6:1-5 sa itaas). Kung ang isang
bagay ay inalis at pinatay, o ipinagbili o itinapon sa ganoong paraan, ang
halaga ng mga bagay ay babayaran ng mas mataas na parusa. Sa kaso ng mga
baka ay dapat siyang magbalik ng lima para sa isa; o sa kaso ng tupa ay
dapat siyang magbalik ng apat para sa isa. Kung ito ay matagpuan sa kanyang
kamay at buhay pa, siya ay magbabalik ng doble. Kung siya ay nahuli na
nagnanakaw sa ari-arian ng iba sa gabi, maaari siyang patayin nang walang
parusa. Kung siya ay napatay pagkatapos ng pagsikat ng araw, ang pumatay ay
kailangang magbayad ng parusa.
Ang magnanakaw ay kailangang magbigay ng buong kabayaran, o ipagbili sa
pagkaalipin para sa kanyang pagnanakaw. Ang kapabayaan na nagdulot ng
pinsala sa pamamagitan ng apoy ay itinuturing din na pagnanakaw, na
nangangailangan ng buong kabayaran. Ang pagkawala sa pamamagitan ng
pagkakait ng ari-arian ng iba habang nasa pag-iingat ay nangangailangan ng
dobleng kabayaran.
Exodo 22:1-15
“Kung ang isang tao ay magnakaw ng isang baka, o ng tupa at patayin,
o ipagbili, siya'y magbabayad ng limang baka para sa isang baka, at ng apat
na tupa para sa isang tupa. Ang magnanakaw ay gagawa ng pagsasauli; kung
wala siyang maisauli, siya'y ipagbibili dahil sa kanyang pagnanakaw. 2“Kung
ang isang magnanakaw ay mahuling pumapasok at siya'y hinampas na kanyang
ikinamatay, hindi magkakaroon ng pananagutan sa dugo ang nakapatay, 3ngunit
kung sikatan siya ng araw ay magkakaroon siya ng pananagutan sa dugo. 4“Kung
ang ninakaw ay matagpuang buháy sa kanyang kamay, maging baka o asno, o
tupa, ay magbabayad siya ng doble. 5“Kung ang sinuman ay
magpastol sa isang bukid, o sa isang ubasan, at pakawalan ang kanyang hayop
at manginain sa bukid ng iba, siya'y magsasauli mula sa pinakamainam sa
kanyang sariling bukid, at mula sa kanyang sariling ubasan. 6“Kung
may magningas na apoy at umabot sa mga tinik, na anupa't ang mga mandala, o
ang mga uhay, o ang bukid ay masunog, ang nagpaningas ng apoy ay magbabayad
ng buo. 7“Kung ang sinuman ay magpatago sa kanyang kapwa ng
salapi o pag-aari, at ito'y ninakaw sa bahay ng taong iyon, at pagkatapos,
kung matagpuan ang magnanakaw, magbabayad siya ng doble. 8Kung
hindi matagpuan ang magnanakaw, lalapit ang may-ari ng bahay sa Diyos, upang
ipakita kung pinakialaman niya o hindi ang pag-aari ng kanyang kapwa. 9“Sapagkat
sa lahat ng pagsuway, maging para sa baka, sa asno, sa tupa, sa kasuotan, o
sa anumang bagay na nawala, na may magsabi na iyon nga ay sa kanya, dadalhin
sa harapan ng Diyos ang usapin ng dalawa; ang parurusahan ng Diyos ay
magbabayad ng doble sa kanyang kapwa. 10“Kung ang sinuman ay
maghabilin sa kanyang kapwa ng isang asno, o ng isang baka, o ng isang tupa,
o ng anumang hayop; at namatay ito, o nasaktan, o hinuli, na walang
nakakakitang sinuman, 11ang pagsumpa nilang dalawa sa Panginoon
ang mamamagitan sa kanila upang makita kung pinakialaman niya o hindi ang
pag-aari ng kanyang kapwa; at tatanggapin ng may-ari ang sumpa, at siya'y
hindi magsasauli. 12Subalit kung ninakaw ito sa kanya ay isasauli
niya iyon sa may-ari. 13Kung nilapa ito ng mga hayop, dadalhin
niya ito bilang katibayan; hindi siya magsasauli ng anumang nilapa. 14“Kung
ang sinuman ay humiram ng anuman sa kanyang kapwa, at nasaktan ito, o
namatay, na hindi kaharap ang may-ari, ang humiram ay magsasauli ng buo.
15Kung ang may-ari niyon ay kaharap, hindi siya magsasauli; kung
ito'y inupahan, dumating ito para sa upa nito. (AB01)
Ang kautusan tungkol sa pagpapanumbalik ng mga bagay na napatay habang nasa
ating pangangalaga o hiniram ay tumutukoy sa pagpapanumbalik dahil sa mga
kapabayaan. Kaya ang pangangailangan na pangalagaan ang ari-arian na
ipinagkatiwala sa pangangalaga ng isang tao ay may ibang sangay ng kautusan.
Sa modernong mga termino, ang taong nangangalaga sa bagay ay may pananagutan
sa pagkamatay o pinsala nito, at dapat bayaran ang pagkawala sa tunay na
may-ari. Gayunpaman, kung siya ang nangangalaga at napinsala ito ng mga
maiilap na hayop, dapat niyang patunayan ang katotohanan, at pagkatapos ay
aalisin sa responsibilidad maaari itong mangyari kahit sino pa ang
nangangalaga.
Paglalaan sa pamamagitan ng mga panata o obligasyon
Levitico 27:1-34 At nagsalita
ang Panginoon kay Moises, na sinasabi, 2“Magsalita ka sa mga anak
ni Israel, at sabihin mo sa kanila: Kapag ang isang tao ay gumawa ng isang
maliwanag na panata sa Panginoon tungkol sa katumbas ng isang tao, 3ang
katumbas para sa isang lalaki ay: mula sa dalawampung taong gulang hanggang
sa may animnapu ay limampung siklong pilak, na ihahalaga ayon sa siklo ng
santuwaryo. 4Kapag babae, ang katumbas ay tatlumpung siklo.
5Kung may gulang na mula sa limang taon hanggang sa may dalawampung
taon, ang itutumbas mo ay dalawampung siklo ang sa lalaki at ang sa babae ay
sampung siklo.
6Kung
may gulang na mula sa isang buwan hanggang sa limang taon, tutumbasan mo ng
limang siklong pilak para sa lalaki at sa babae ay tatlong siklong pilak.
7Kung may gulang na animnapung taon pataas ay labinlimang siklo
ang iyong itutumbas para sa lalaki at sa babae ay sampung siklo. 8Ngunit
kung siya ay mas dukha kaysa inyong itinakdang katumbas, siya ay patatayuin
sa harapan ng pari, at tutumbasan siya ng pari; siya ay tutumbasan ng pari
ayon sa kakayahan niya na may panata. 9“At kung tungkol sa hayop
na ihahandog na alay sa Panginoon, lahat ng ibibigay sa Panginoon ay banal.
10Huwag niyang babaguhin o papalitan ang mabuti ng masama o ang
masama ng mabuti; at kung sa anumang paraan ay palitan ng iba ang isang
hayop, kapwa magiging banal ang kapalit at ang pinalitan. 11At
kung iyon ay alinmang hayop na marumi na hindi maihahandog na alay sa
Panginoon, dadalhin niya ang hayop sa harapan ng pari; 12at ito
ay hahalagahan ng pari kung ito ay mabuti o masama; ayon sa paghahalaga ng
pari ay magiging gayon. 13Ngunit kung tunay na kanyang tutubusin,
magdaragdag siya ng ikalimang bahagi sa ibinigay mong halaga. 14“Kapag
ang isang tao ay magtatalaga ng kanyang bahay upang maging banal sa
Panginoon, ay hahalagahan ito ng pari, kung mabuti o masama; ayon sa
ihahalaga ng pari ay magiging gayon. 15At kung tutubusin ng
nagtalaga ang kanyang bahay, siya ay magdaragdag ng ikalimang bahagi ng
salapi na inihalaga roon, at ito ay magiging kanya. 16“Kapag ang
isang tao ay magtatalaga sa Panginoon ng bahagi ng bukid na kanyang minana,
ang iyong paghahalaga ay ayon sa binhi nito; isang omer na binhi ng sebada
sa halagang limampung siklong pilak. 17Kung itatalaga niya ang
kanyang bukid mula sa taon ng pagdiriwang, ito ay magiging ayon sa iyong
inihalaga. 18Subalit kung italaga niya ang kanyang bukid
pagkatapos ng pagdiriwang, bibilangin sa kanya ng pari ang salapi ayon sa
mga taong natitira hanggang sa taon ng pagdiriwang at ito ay ibabawas sa
iyong inihalaga. 19Kung ang bukid ay tutubusin ng nagtalaga nito,
siya ay magdaragdag ng ikalimang bahagi ng salaping inihalaga roon, at ito
ay mapapasa-kanya. 20At kung hindi niya tubusin ang bukid, o kung
ipinagbili niya ang bukid sa ibang tao, ito ay hindi na matutubos. 21Subalit
ang bukid, kapag naalis sa pagdiriwang, ay magiging banal sa Panginoon,
bilang bukid na itinalaga. Ito ay magiging pag-aari ng pari. 22At
kung ang sinuman ay magtalaga sa Panginoon ng bukid na kanyang binili, na
hindi sa bukid na kanyang minana; 23ay bibilangin sa kanya ng
pari ang halaga ng iyong inihalaga hanggang sa taon ng pagdiriwang, at
babayaran niya ang iyong inihalaga ng araw ding iyon, isang banal na bagay
sa Panginoon. 24Sa taon ng pagdiriwang, ibabalik ang bukid sa
kanyang binilhan, sa kanya na nagmamay-ari ng lupa. 25Lahat ng
iyong paghahalaga ay magiging ayon sa siklo ng santuwaryo: bawat isang siklo
ay katumbas ng labinlimang gramo. 26“Gayunman, walang sinumang
magtatalaga ng panganay sa mga hayop. Ito ay panganay para sa Panginoon,
maging baka o tupa ay para sa Panginoon. 27At kung ito ay hayop
na marumi, ito ay kanyang tutubusin ayon sa iyong inihalaga at idaragdag ang
ikalimang bahagi niyon; o kung hindi tutubusin ay ipagbibili ayon sa iyong
inihalaga. 28“Ngunit anumang bagay na itinalaga sa Panginoon mula
sa lahat ng kanyang pag-aari, maging sa tao o sa hayop, o sa bukid na
kanyang pag-aari, ay hindi maipagbibili o matutubos; bawat bagay na
itinalaga ay kabanal-banalan sa Panginoon. 29Walang taong
itinalaga sa pagkawasak ang matutubos; siya ay tiyak na papatayin. 30“Lahat
ng ikasampung bahagi ng lupain, maging sa binhi ng lupain, o sa bunga ng
punungkahoy ay sa Panginoon; ito ay banal sa Panginoon. 31Kung
ang isang tao ay tutubos ng alinman sa kanyang ikasampung bahagi, idagdag
niya roon ang ikalimang bahagi niyon. 32At lahat ng ikasampung
bahagi sa bakahan o sa kawan, lahat ng ikasampung bahagi na dumaan sa ilalim
ng tungkod ng pastol ay banal sa Panginoon. 33Huwag niyang
sisiyasatin kung mabuti o masama, ni huwag niya itong papalitan; at kung
palitan niya ito, kapwa magiging banal ito at ang ipinalit at hindi ito
maaaring tubusin.”
34Ito ang mga utos na iniutos
ng Panginoon kay Moises sa bundok ng Sinai para sa mga anak ni Israel.
(AB01)
Ang buong konsepto ng mga ikapu at pagtubos ay nagpapakita na ang lahat ng
inilaan sa Panginoon ng malinis na hayop ay hindi maaaring matubos, dahil
ito ay tumutukoy sa mga hinirang bilang mga unang bunga sa pag-aani. Ang
pagtubos ng mga ikapu ay pagkakait, at ito ay magkakaroon ng dalawampung
porsyento o ikalimang bahaging parusa na ipinag-uutos sa pagkakait ng
ari-arian ng iba. Sapagkat ang ikapu ay pag-aari ng Diyos.
Mga pamamaraan at utos ng hukuman
Ang lahat ng mga utos ay may kakayahang na maglagay sa pagkakulong o
pagkabilanggo habang hinihintay ang utos ng hukuman (cf. Lev. 24:12; Blg.
15:34; 1Hari 22:27).
Walang desisyon ang maaaring ipagpaliban nang
walang sapat na dahilan; ang katarungan ay dapat maging mabilis.
Kailangang magkaroon ng mga antas ng mga hukom, upang ang lahat ng mga bagay
ay matugunan nang mabilis at sa naaangkop na antas (Ex. 18:12-24). Walang
sinuman ang dapat gumawa sa kapwa niya ng hindi niya nais gawin sa kanya
(Mat. 7:12). Ang gantimpala ng bawat tao ay babalik sa kanyang sariling ulo
(Obadias 15).
Ang Taon ng Sabbath ay isang taon ng pagpapalaya at dapat isaalang-alang sa
lahat ng mga utos ng hukuman, sa mga kontrata at sa mga bayad-pinsala. Ang
lahat ng bayad-pinsala at halaga ay dapat na nauugnay sa jubileo at mga
Sabbath, at walang mga parangal ang maaaring gawin na sumasalungat sa
sistema ng jubilee (cf. din ang aralin ng
Kautusan at ang Ikaapat na Utos (No. 256)).
Pagpapanumbalik sa pamamagitan ng pagpapalaya
Dapat nating ibalik ang lahat ng tao sa Taon ng Pagpapalaya.
Hindi natin dapat gawing alipin ang mga tao sa pisikal
o pinansyal sa pamamagitan ng pagiging lingkod sa atin o sa pagkakautang sa
atin (cf. Deut. 15:1-18 sa itaas).
Sa lahat ng pamana na ibinigay sa atin ng Panginoon, ang mga manggagawa ng
iglesia o ang itinalagang pagkasaserdote ay gumagawa para sa atin, at sa
gayon ay dapat mapanatili o suportahan mula sa mga ikapu at mga handog ng
pananampalataya. Hindi tayo dapat magnakaw sa mga itinalaga ng Diyos para
gawin ang Kanyang gawain.
Deuteronomio 18:1-8 “Ang mga
paring Levita, na buong lipi ni Levi, ay hindi magkakaroon ng bahagi ni mana
na kasama ng Israel.
Sila'y kakain ng mga handog sa Panginoon na pinaraan sa apoy, at ng kanyang
mana. 2Sila'y hindi magkakaroon ng mana na kasama ng kanilang mga
kapatid; ang Panginoon ang kanilang mana gaya ng sinabi niya sa kanila.
3At ito ang magiging bahagi ng mga pari sa bayan, mula sa kanila na
naghahandog ng alay, maging baka o tupa. Kanilang ibibigay sa pari ang
balikat, ang dalawang pisngi, at ang tiyan. 4Ang mga unang bunga
ng iyong trigo, alak, langis, at ang unang balahibo ng iyong mga tupa ay
ibibigay mo sa kanya. 5Sapagkat pinili siya ng Panginoon mong
Diyos sa lahat ng iyong mga lipi upang tumayong tagapaglingkod sa pangalan
ng Panginoon, siya at ang kanyang mga anak magpakailanman. 6“Kung
ang isang Levita ay umalis sa alinman sa iyong mga bayan mula sa Israel kung
saan siya naninirahan, at pumaroon siya sa dakong pipiliin ng Panginoon, at
maaari siyang pumaroon kapag gusto niya, 7ay maglilingkod nga
siya sa pangalan ng Panginoon niyang Diyos, na gaya ng ginagawa ng lahat ng
kanyang mga kapatid na mga Levita, na tumatayo upang maglingkod sa harapan
ng Panginoon. 8Sila'y magkakaroon ng magkakaparehong bahagi na
kakainin, bukod sa magmumula sa pinagbilhan sa pamana ng kanyang ama. (AB01)
Ang mga Levita ay ibinukod at ngayon ang pagkasaserdote ni Melquisedec ay
ibinukod din (cf. Heb. 7:1-8:13).
Mga Bilang 1:47
Subalit
ang mga Levita ay hindi binilang na kasama ayon sa lipi ng kanilang mga
ninuno. (AB01)
Ang pagkasaserdote ay inilaan para sa Diyos, dahil ang buong hinirang ay
piniling pagkasaserdote ng Diyos.
Mga Bilang 8:13-19
Patayuin mo ang mga Levita sa harap ni Aaron at ng kanyang mga anak,
at ihahandog mo ang mga iyon bilang handog na iwinagayway sa Panginoon.
14“Ganito mo ibubukod ang mga Levita mula sa mga anak ni Israel at ang
mga Levita ay magiging akin. 15Pagkatapos nito ay papasok ang mga
Levita, upang gawin ang paglilingkod sa toldang tipanan pagkatapos na
malinisan mo sila bilang handog na iwinagayway. 16Sapagkat sila'y
buong ibinigay sa akin mula sa mga anak ni Israel; kinuha ko silang kapalit
ng lahat ng nagbubukas ng bahay-bata, ng mga panganay sa lahat ng mga
Israelita. 17Sapagkat lahat ng mga panganay sa mga Israelita ay
akin, maging tao o hayop. Nang araw na aking lipulin ang lahat ng mga
panganay sa lupain ng Ehipto ay aking itinalaga sila para sa akin. 18At
aking kinuha ang mga Levita sa halip na ang lahat ng mga panganay sa mga
Israelita. 19Aking ibinigay ang mga Levita na kaloob kay Aaron at
sa kanyang mga anak mula sa mga anak ni Israel upang gawin nila ang
paglilingkod sa mga anak ni Israel sa toldang tipanan, upang ipantubos sa
mga anak ni Israel, at nang huwag magkaroon ng salot sa mga anak ni Israel
kapag ang mga anak ni Israel ay lumalapit sa santuwaryo.” (AB01)
Ang mga Levita ay tumutukoy sa iglesia at sumisimbolo sa buong bansa ng
Israel bilang panganay ng Diyos. Kaya ngayon ang iglesia ay sumisimbolo sa
panganay ng mga bansa at sa kaligtasan ng mundo.
Mga Bilang 18:15-18
Lahat ng mga bagay na nagbubukas ng bahay-bata, sa lahat ng laman na
kanilang inihahandog sa Panginoon, sa mga tao at gayundin sa mga hayop, ay
magiging iyo. Gayunman, ang panganay sa tao ay tunay na iyong tutubusin, at
ang panganay sa maruruming hayop ay iyong tutubusin. 16At ang
halaga ng pantubos sa kanila, mula sa isang buwang gulang ay iyong
tutubusin, ayon sa halaga ng limang siklong pilak, ayon sa siklo ng
santuwaryo (na dalawampung gera). 17Ngunit ang panganay ng baka,
o ang panganay ng tupa, o ang panganay ng kambing ay huwag mong tutubusin;
banal ang mga iyon. Iyong iwiwisik ang kanilang dugo sa ibabaw ng dambana,
at iyong susunugin ang kanilang taba bilang handog na pinaraan sa apoy, na
mabangong samyo para sa Panginoon. 18Ngunit ang laman nila ay
magiging iyo, gaya ng dibdib na iwinagayway at gaya ng kanang hita ay
magiging iyo. (AB01)
Sa lahat ng mga kautusan ng mga handog, dapat nating gamitin ang inilaan
para sa Panginoon sa tamang paraan, at hindi natin ito dapat gamitin sa
maling paraan bago ito ibigay sa Diyos. Ang pagkakait ng panganay ay
pagnanakaw, kaya ang mga hinirang na magiging hari at saserdote lahat ay
hindi maaring ipagkait sa Diyos.
Kaya ang mga hayop na may kapintasan ay maaaring kainin, ngunit ang walang
kapintasan lamang ang maaaring ibukod para sa Diyos. Ito ay kumakatawan sa
katotohanan na ang mga hinirang ay pinaputi ang kanilang mga kasuotan sa
dugo ng cordero at inilalaan upang gumawa para sa Diyos sa ilalim ng Kanyang
Cristo (cf. Deut. 15:19-23 sa itaas).
Deuteronomio 26:1-19
“Kapag nakapasok ka sa lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong
Diyos bilang pamana, at iyong naangkin at iyong tinitirhan; 2kukunin
mo ang bahagi ng una sa lahat ng bunga ng lupain na iyong aanihin sa lupaing
ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos, iyong isisilid sa isang buslo.
Ikaw ay pupunta sa lugar na pipiliin ng Panginoon mong Diyos, bilang tahanan
ng kanyang pangalan. 3Pupunta ka sa pari na nangangasiwa nang
araw na iyon at sasabihin mo sa kanya, ‘Aking ipinahahayag sa araw na ito sa
Panginoon mong Diyos, na ako'y dumating na sa lupaing ipinangako ng
Panginoon sa aming mga magulang na ibibigay sa amin.’ 4Kukunin ng
pari ang buslo sa iyong kamay at ilalagay sa harapan ng dambana ng Panginoon
mong Diyos. 5“At ikaw ay sasagot at magsasabi sa harapan ng
Panginoon mong Diyos, ‘Ang aking ama ay isang lagalag na taga-Aram. Siya ay
bumaba sa Ehipto at nanirahan doon, na iilan sa bilang, at doo'y naging
isang bansang malaki, makapangyarihan, at makapal. 6Kami ay
pinagmalupitan, pinahirapan at inatangan kami ng mabigat na pagkaalipin ng
mga Ehipcio. 7Kami ay dumaing sa Panginoon, sa Diyos ng aming mga
ninuno at pinakinggan ng Panginoon ang aming tinig, kanyang nakita ang aming
kahirapan, ang aming gawa, at ang aming kaapihan. 8Inilabas kami
ng Panginoon sa Ehipto ng kamay na makapangyarihan, ng unat na bisig, ng
malaking pagkasindak, ng mga tanda, at ng mga kababalaghan; 9at
dinala niya kami sa lupaing ito, at ibinigay sa amin ang lupaing ito, na
lupaing dinadaluyan ng gatas at pulot. 10At ngayon, dala ko ang
una sa mga bunga ng lupa na ibinigay mo sa akin, O Panginoon.’ Iyong
ilalapag sa harapan ng Panginoon mong Diyos, at sasamba ka sa harapan ng
Panginoon mong Diyos. 11Kaya ikaw, kasama ang mga Levita at ang
mga dayuhang naninirahang kasama mo, ay magdiriwang sa lahat ng kasaganaang
ibinigay sa iyo ng Panginoon at sa iyong sambahayan. 12“Pagkatapos
mong maibigay ang buong ikasampung bahagi ng iyong bunga sa ikatlong taon,
na siyang taon ng pagbibigay ng ikasampung bahagi, na ibinibigay ito sa
Levita, sa mga dayuhan, sa ulila, sa babaing balo, upang sila'y makakain sa
loob ng iyong mga bayan, at mabusog, 13kung gayo'y iyong
sasabihin sa harapan ng Panginoon mong Diyos, ‘Aking inalis ang mga bagay na
banal sa aking bahay, at akin ding ibinigay sa Levita, sa dayuhan, sa ulila
at sa babaing balo, ayon sa lahat ng utos na iyong iniutos sa akin; hindi ko
nilabag ang anuman sa iyong mga utos, ni kinalimutan ang mga iyon. 14Hindi
ko iyon kinain habang ako'y nagluluksa, ni inilabas ko nang ako'y marumi, ni
ibinigay ko upang gamitin sa patay. Aking pinakinggan ang tinig ng Panginoon
kong Diyos; aking ginawa ayon sa lahat ng iniutos mo sa akin. 15Tumingin
ka mula sa iyong banal na tahanan, mula sa langit, at pagpalain mo ang iyong
bayang Israel, at ang lupa na iyong ibinigay sa amin, gaya ng iyong
ipinangako sa aming mga ninuno, na isang lupaing dinadaluyan ng gatas at
pulot.’ 16“Sa araw na ito ay iniuutos sa iyo ng Panginoon mong
Diyos na tuparin mo ang mga tuntunin at mga batas na ito; iyo ngang maingat
na tutuparin ng buong puso at kaluluwa mo. 17Ipinahayag mo sa
araw na ito na ang Panginoon ay iyong Diyos, at ikaw ay lalakad sa kanyang
mga daan, at iyong gaganapin ang kanyang mga tuntunin at mga utos at mga
batas, at iyong papakinggan ang kanyang tinig. 18Ipinahayag ng
Panginoon sa araw na ito na ikaw ay isang sambayanan na kanyang sariling
pag-aari, gaya ng ipinangako niya sa iyo, na iyong tutuparin ang lahat ng
kanyang utos, 19upang itaas ka sa lahat ng bansa na kanyang
nilikha, sa ikapupuri, sa ikababantog, sa ikararangal; at upang ikaw ay
maging isang banal na bayan sa Panginoon mong Diyos, gaya ng kanyang
sinabi.” (AB01)
Kaya ang mga ikapu at ang
mga Kapistahan samakatuwid ay ipinag-uutos at umaasa sa pagpapanumbalik. Ang
hindi pagtupad sa mga Kapistahan at pagbibigay ng ikapu ay pagnanakaw, at
humahadlang sa indibidwal mula sa unang pagkabuhay na mag-uli. Ang mga ikapu
at mga handog ay hindi rin maaaring gamitin para sa mga patay gaya ng
karaniwan sa kaugalian sa paglilibing ng mga pagano noong sinaunang panahon.
Pagsunod at kalayaan
Bawat isa sa ating bayan ay binili sa isang halaga, kaya hindi tayo maaaring
maging alipin o lingkod ng mga tao (1Cor. 7:23). Hindi tayo dapat maging
lingkod ni gawing lingkod ang iba. Inutusan tayong huwag magnakaw. Ang
pagkuha ng kalayaan at pagkapanganay ng iba ay simpleng pagnanakaw, at
humahadlang sa magnanakaw mula sa Kaharian ng Diyos. Magpakatatag sa
kalayaang nagpalaya sa atin at sa pamamagitan ng pagsunod ay pinapanatili
ang ating sariling kalayaan, at ang kalayaan ng iba (Gal. 5:1).
Pagkabigong sumunod: hindi sinasadya o sinadya
Ang pagkabigong sumunod sa anumang utos ng hukuman na may kaugnayan sa mga
kautusan ay maaring parusahan ng kamatayan. Ang bawat tao ay dapat tiyakin
na ang lahat ng kautusan ay sinusunod. Ang ikawalong utos ay hindi itinangi.
Ang pagkabigong pangalagaan ang pag-aari ng iba ay kapabayaan sa kahulugan
at diwa ng kautusan.
Deuteronomio 22:1-4
“Huwag mong hahayaang maligaw ang baka ng iyong kapatid o ang kanyang
tupa, o ikaw ay magkait ng tulong sa kanila; ibabalik mo ang mga iyon sa
iyong kapatid. 2Kung ang iyong kapatid ay malayo sa iyo o kung
hindi mo siya kilala, iuuwi mo ito sa iyong bahay at mananatili sa iyo
hanggang sa hanapin ng may-ari, at kung gayo'y isasauli mo sa kanya. 3Gayundin
ang iyong gagawin sa kanyang asno; gayundin ang iyong gagawin sa kanyang
damit, at gayundin ang iyong gagawin sa bawat nawalang bagay ng iyong
kapatid na nawala sa kanya at iyong natagpuan. Huwag kang magkait ng tulong.
4Huwag mong hahayaang nakatumba sa daan ang asno ng iyong kapatid
o ang kanyang baka at hindi mo pansinin. Tutulong ka na muling maitayo niya.
(AB01)
Gayundin, umiiral ang obligasyon upang isiwalat ang isang paglabag sa
kautusan (Deut. 22:24). Ang pagkabigong isiwalat ay pagsang-ayon sa
pagkakasala at maging ang pagkagalak sa mga gumagawa nito (Awit 50:18; Rom.
1:32; 1Tim. 5:22). Kung sinuman ang naghahangad na kumita sa pamamagitan ng
huwad na saksi, gagawin din sa kanila gaya ng dapat gawin sa taong
pinaratangan (Deut. 19:18,19). Hindi natin dapat ipagkait ang pagpapatotoo
sa isang bagay (Kaw. 24:10-12) (cf. ang aralin ng
Kautusan at ang Ikasiyam na Utos(No. 262)).
Walang sinuman ang dapat
gumawa ng karahasan sa iba sa pamamagitan ng paglabag sa anumang utos (Kaw.
28:17; cf. Luc. 10:29-30). Ang pagtatago ng sariling pagnanakaw sa
pamamagitan ng pandaraya, at sa gayon ay magsasangkot ng iba sa pamamagitan
ng pandaraya o patibong, ay ang pinakamasamang uri ng pagnanakaw.
Sinabi ni Cristo na ang mga
Fariseo ay nagbigay ng ikapu ng yerbabuena at komino, ngunit pinapabayaan
ang paghatol at ang pag-ibig ng Diyos. Kailangan nilang gawin ang dalawang
bagay na ito (Luc. 11:42).
Ang mga kautusan sa ari-arian at ang ikawalong utos ay inilagay upang
protektahan ang indibidwal sa lipunan, at protektahan ang lipunan mula sa
indibidwal. Hindi ang ari-arian ang pangunahing layunin; ito lamang ang
paraan upang matiyak natin ang kapakanan ng bawat isa.
Ang pagkuha ay hindi paraan ng Diyos. Ang paggawa at paglikha, upang ang
bawat indibidwal ay mapalago ng ating presensya sa mundo ang diwa ng
kautusan at ng mga propeta.
Buod ng pagkakasala at kaparusahan
Deuteronomio 24:7
Kung ang sinuman ay matagpuang nagnanakaw ng sinuman sa kanyang mga
kapatid sa mga anak ni Israel, at kanyang inalipin siya o ipinagbili siya,
ang magnanakaw na iyon ay papatayin. Gayon mo aalisin ang kasamaan sa gitna
mo. (AB01)
Sa tekstong ito, ang kidnapping ay may parusang kamatayan; gayunpaman, may
mas malawak na konsepto rito na tumutukoy sa pagkalakal sa isa’t-isa. Kaya
naman, ang mga organisasyong nagtatangkang gumawa ng conscription at
ipagbili ang ibang taong bahagi ng merchandise network ay lumalabag sa
Kautusan ng Diyos, at dapat magsisi ang mga indibiduwal na kasangkot. Walang
sinuman ang maaaring magnakaw ng kalidad ng buhay ng iba at magmana ng
Kaharian ng Diyos.
Ang kautusan ng ari-arian
ay pisikal na aspeto lamang ng mas mataas na espirituwal na kautusan.
Ang pagnanakaw sa tao ay simpleng pagnanakaw sa Diyos
sa ibang uri. Kung hindi tayo mapagkakatiwalaan sa pangangalaga ng pisikal
na mga bagay, paano tayo mapagkakatiwalaan sa espirituwal na mga bagay?
Dapat tayong magsisi at matutong magmahalan, pangalagaan ang kapakanan ng
bawat isa sa kalayaan at kadalisayan.
q