Christian Churches of God

No. F042ii

 

 

 

 

 

Komentaryo sa Lucas

Bahagi 2

(Edition 1.0 20220624-20220624)

 

 

Komentaryo sa Kabanata 5-8.

 

Christian Churches of God

PO Box 369,  WODEN  ACT 2606,  AUSTRALIA

 

E-mail: secretary@ccg.org

 

(Copyright © 2022 Wade Cox)

(Tr. 2022)

 

This paper may be freely copied and distributed provided it is copied in total with no alterations or deletions. The publisher’s name and address and the copyright notice must be included.  No charge may be levied on recipients of distributed copies.  Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews without breaching copyright.

 

This paper is available from the World Wide Web page:
http://logon.org and http://ccg.org

 


 Komentaryo sa Lucas Bahagi 2

 


Kabanata 5-8 (TLAB)

 

Kabanata 5

1Nangyari nga, na samantalang siya'y sinisiksik ng karamihan na pinakikinggan ang salita ng Dios, na siya'y nakatayo sa tabi ng dagatdagatan ng Genezaret; 2At nakakita siya ng dalawang daong na nasa tabi ng dagatdagatan: datapuwa't nagsilunsad sa mga yaon ang mga mamamalakaya, at hinuhugasan ang kanilang mga lambat. 3At lumulan siya sa isa sa mga daong, na kay Simon, at ipinamanhik niya dito na ilayo ng kaunti sa lupa. At siya'y naupo at nagturo sa mga karamihan buhat sa daong. 4At pagtigil niya ng pagsasalita, ay sinabi niya kay Simon, Pumaroon ka sa laot, at ihulog ninyo ang inyong mga lambat upang mamalakaya. 5At sumagot si Simon at sinabi, Guro, sa buong magdamag ay nagsipagpagal kami, at wala kaming nahuli: datapuwa't sa iyong salita ay ihuhulog ko ang mga lambat. 6At nang magawa nila ito, ay nakahuli sila ng lubhang maraming isda; at nagkampupunit ang kanilang mga lambat; 7At kinawayan nila ang mga kasamahan sa isang daong upang magsilapit at sila'y tulungan. At sila'y nagsilapit at nangapuno ang dalawang daong, ano pa't sila'y nagpasimulang lulubog. 8Datapuwa't nang makita ni Simon Pedro, ay nagpatirapa sa mga tuhod ni Jesus, na nagsasabi, Lumayo ka sa akin; sapagka't ako'y taong makasalanan, Oh Panginoon. 9Sapagka't siya at ang lahat ng kasama niya ay nagsipanggilalas, dahil sa karamihan ng mga isdang kanilang nangahuli: 10At gayon din si Santiago at si Juan, mga anak ni Zebedeo, na mga kasama ni Simon. At sinabi ni Jesus kay Simon, Huwag kang matakot; mula ngayon ay mamamalakaya ka ng mga tao. 11At nang maisadsad na nila sa lupa ang kanilang mga daong, ay iniwan nila ang lahat, at nagsisunod sa kaniya. 12At nangyari, samantalang siya'y nasa isa sa mga bayan, narito, may isang lalake na lipos ng ketong: at nang makita niya si Jesus, ay nagpatirapa siya, at namanhik sa kaniya, na sinasabi, Panginoon, kung ibig mo, ay maaaring linisin mo ako. 13At iniunat niya ang kaniyang kamay at siya'y hinipo, na sinasabi, Ibig ko; luminis ka. At pagdaka'y nilisan siya ng ketong. 14At ipinagbilin niya sa kaniya na huwag sabihin kanino man: kundi yumaon ka ng iyong lakad, at pakita ka sa saserdote, at maghandog ka sa pagkalinis sa iyo, alinsunod sa iniutos ni Moises, na pinakapatotoo sa kanila. 15Datapuwa't lalo nang kumakalat ang balita tungkol sa kaniya: at nangagkatipon ang lubhang maraming tao upang makinig, at upang pagalingin sa kanilang mga sakit. 16Datapuwa't siya'y lumigpit sa mga ilang, at nananalangin. 17At nangyari nang isa sa mga araw na yaon, na siya'y nagtuturo; at may nangakaupo doong mga Fariseo at mga guro sa kautusan, na nagsipanggaling sa bawa't nayon ng Galilea at Judea at Jerusalem: at ang kapangyarihan ng Panginoon ay sumasa kaniya upang magpagaling. 18At narito, dinala ng mga tao na nasa isang higaan ang isang lalaking lumpo: at pinagpipilitan niyang maipasok siya, at ilagay siya sa harap nila. 19At sa hindi pagkasumpong ng mapagpapasukan, dahil sa karamihan, ay nagsiakyat sila sa bubungan ng bahay, at siya'y inihugos mula sa butas ng bubungan pati ng kaniyang higaan, sa gitna, sa harapan ni Jesus. 20At pagkakita sa kanilang pananampalataya, ay kaniyang sinabi, Lalake, ipinatatawad sa iyo ang iyong mga kasalanan. 21At ang mga eskriba at mga Fariseo ay nangagpasimulang mangagkatuwiranan, na nangagsasabi, Sino ito na nagsasalita ng mga kapusungan? Sino ang makapagpapatawad ng mga kasalanan, kundi ang Dios lamang? 22Datapuwa't si Jesus, na nakatatanto ng kanilang mga iniisip, ay sumagot at sinabi sa kanila, Bakit pinagbubulaybulay ninyo sa inyong mga puso? 23Alin baga ang lalong magaang sabihin, Ipinatatawad sa iyo ang iyong mga kasalanan; o sabihin, Magtindig ka at lumakad ka? 24Datapuwa't upang maalaman ninyo na ang Anak ng tao ay may kapamahalaan sa lupa na magpatawad ng mga kasalanan (sinabi niya sa lumpo), Sa iyo ko sinasabi, Magtindig ka, at buhatin mo ang iyong higaan, at umuwi ka sa bahay mo. 25At pagdaka'y nagtindig siya sa harap nila, at binuhat ang kaniyang hinigan, at napasa kaniyang bahay, na niluluwalhati ang Dios. 26At nagsipanggilalas ang lahat at niluwalhati nila ang Dios; at nangapuspos sila ng takot, na nangagsasabi, Nakakita kami ngayon ng mga bagay na katakataka. 27At pagkatapos ng mga bagay na ito, siya'y umalis, at nakita ang isang maniningil ng buwis, na nagngangalang Levi, na nakaupo sa paningilan ng buwis, at sinabi sa kaniya, Sumunod ka sa akin. 28At iniwan niya ang lahat at nagtindig at sumunod sa kaniya. 29At siya'y ipinagpiging ng malaki ni Levi sa kaniyang bahay: at lubhang maraming maniningil ng buwis at mga iba pa na nangakasalo nila sa dulang. 30At nangagbulongbulungan ang mga Fariseo at ang kanilang mga eskriba laban sa kaniyang mga alagad, na nangagsasabi, Bakit kayo'y nagsisikain at nagsisiinom na kasalo ng mga maniningil ng buwis at ng mga makasalanan? 31At pagsagot ni Jesus ay sinabi sa kanila, Ang mga walang sakit ay hindi nangangailangan ng manggagamot; kundi ang mga may sakit. 32Hindi ako pumarito upang tawagin ang mga matuwid, kundi ang mga makasalanan sa pagsisisi. 33At sinabi nila sa kaniya, Ang mga alagad ni Juan ay nangagaayunong madalas, at nagsisigawa ng mga pagdaing; gayon din ang mga alagad ng mga Fariseo; datapuwa't ang mga iyo'y nagsisikain at nagsisiinom. 34At sinabi ni Jesus sa kanila, Mangyayari bagang papagayunuhin ninyo ang mga abay sa kasalan samantalang ang kasintahang lalake ay kasama nila? 35Datapuwa't darating ang mga araw; at pagka inalis sa kanila ang kasintahang lalake, kung magkagayo'y mangagaayuno sila sa mga araw na yaon. 36At sinalita rin naman niya sa kanila ang isang talinghaga: Walang taong pumilas sa bagong damit at itinagpi sa damit na luma; sa ibang paraa'y sisirain ang bago, at sa luma naman ay hindi bagay ang tagping mula sa bago. 37At walang taong nagsisilid ng alak na bago sa mga balat na luma; sa ibang paraa'y papuputukin ng alak na bago ang mga balat, at mabububo, masisira ang mga balat. 38Kundi dapat isilid ang alak na bago sa mga bagong balat. 39At walang taong nakainom ng alak na laon, ay iibig sa alak na bago; sapagka't sasabihin niya, Mabuti ang laon.'"

 

Layunin ng Kabanata 5

Ang layunin ng mga apostol ay maging mga mangingisda ng Tao

vv. 1-11 Nagbigay si Jesus ng isang mahimalang paghuli ng isda.

(Mat. 4:18-22; Mar. 1:16-20), v. 1 Lawa ng Genessaret, Dagat ng Galilea. v. 8 Ang huli na ito ay hindi inilarawan bilang isang himala ngunit ang layunin ay upang magbigay ng higit na direksyon sa mga alagad sa produktibong paggamit ng pagsisikap sa ilalim ng pamamahala ni Cristo. Ang temang ito ay dapat na mabuo sa huli ng 153 Dakilang Isda (No. 170B) sa Juan 21. Ang mas malalim na paliwanag ay dapat na mabuo para sa  Pagtatatag ng Iglesia sa ilalim ng Pitumpu (No. 122D). Ang pagkaunawa ay makukuha lamang mula sa mas malalim na pagsusuri sa ministeryo ni Cristo, sa pagpapagaling at pagpapaunlad ng mga tinawag sa pananampalataya gaya ng ipinaliwanag sa apat na ebanghelyo, na makikita mula sa 170B sa itaas. Itong mga pagkakasunud-sunod ay sinundan ng mga pagpapagaling at pag-unlad na makikita natin sa ibaba sa natitirang bahagi ng kabanata at mga sumusunod na teksto.

“Isinulat ni Mateo na sa 23 pagkakataon ay binasbasan ni Jesus ang may kabuuang 47 katao, kabilang ang isang ketongin (Mat. 8:2), isang babaeng hindi Israelita at ang kanyang anak na babae (Mat.15:22), Maria Magdalena (Mat. 27:56) at si Jose ng Arimatea (Ramah) (Mat. 27:57).

 

Itinala ni Marcos, sa tatlong pagkakataon, personal na binasbasan ni Cristo ang tatlong tao. Ito ay ang pagpapagaling ng isang taong may maruming espiritu (Mar. 1:23), pagpapagaling sa isang lalaking bingi (Mar. 7:32) at ang isa pa ay bulag (Mar. 8:22).

 

Isinulat ni Lucas na sa 14 na pagkakataon 94 na tao ang nabiyayaan. Kabilang dito ang pitumpung alagad na isinugo upang mangaral at magpagaling (Luc. 10:1, 17), sampung ketongin ang sabay-sabay na nilinis (Luc. 17:12) at si Zaqueus (Luc. 19:2).

 

Iniulat ni apostol Juan ang walong pangyayari kung saan siyam na tao ang tinulungan ni Jesus. Sa mga taong ito si Nicodemo (Jn. 3:1), ang babaeng inakusahan ng pangangalunya (Jn. 8:11) at si Lazarus (Jn. 11) ay kabilang sa mga personal na hinipo ng Mesiyas.

 

Ipinahihiwatig ng mga talaan na direktang pinagpala ng Panginoon ang kabuuang 153 katao sa 48 na magkakahiwalay na insidente. Ang mga pinagsama-samang kabuuan na ito ay nagpapakita na sa pamamagitan ng mga gawain ng Mesiyas sa Banal na Espiritu na ang bilang na 153 ay tumutukoy sa mga pagpapala ng mga ani ng Diyos at ng mga pinuno ng pananampalataya. Kaya't mayroong ilang mga pagkakataon na tumatayo bilang maraming saksi sa istraktura. Inihahayag din nito na ang kaligtasan ay sa mga makasalanan at sa mga Gentil” (tingnan 170B).

 

vv. 12-16 Pagpapagaling sa isang lalaking may Ketong (Mat. 8:1-4; Mar. 1:40-45); v. 12 Ketong Mat. 8:2-4 n;

v. 14 Lev. 13:2-3; 14:2-32; v. 16 tingnan 3:21 n.

 

vv. 17-26 kapatawaran ng kasalanan Pinagaling ni Jesus ang isang lalaking paralitiko (Mat. 9:1-8; Mar. 2:1-12); v. 17 kapangyarihan tingnan 4:14; v. 24 Anak ng Tao tingnan Mar. 2:10 n. Ang istraktura ng tekstong ito ay upang ipakita na si Cristo ay may kapangyarihang magpatawad ng kasalanan at pagalingin ang mga tao sa mga kahihinatnan nito.

 

vv. 27-32 Pagtawag kay Levi (Mateo) (Mat. 9:9-13; Mar. 2:13-17); v. 32 Sinikap ni Jesus na tawagin sa pananampalataya ang mga itinaboy na ibinukod ng mga Pariseo sa lipunan. Ang tawag ng pananampalataya ay may kahulugan ng isang paanyaya sa isang piging na para din sa Mesiyanikong Hapunan ng Kasal ng Kordero. (tingnan  Mga Pakakak (No. 136) (bhg. 2). Ito ay sa Pagbabalik ng Mesiyas para sa Unang Pagkabuhay na Mag-uli (No. 143A). Ang pagkakasunod-sunod ay tumatakbo sa  Ikalawang Pagkabuhay na Mag-uli at ang Dakilang Puting Trono ng Paghuhukom (No. 143B) sa katapusan ng Milenyo at para sa mga hindi nagsisi  Ang Ikalawang Kamatayan (No. 143C).

 

vv. 33-39 Sa Pag-aayuno Tinanong ng mga pinuno ng relihiyon si Jesus tungkol sa pag-aayuno (Mat. 9:14-17; Mar. 2:18-22);

vv. 34-35  Mar. 2:19-20 n.  Pagkatapos ay sinabi sa kanila ni Cristo na hindi nila makakasama siya ng matagal at pagkatapos ay makakapag-ayuno na sila.

 

vv. 36-37 tingnan Mat. 9:16-17 n. Pagkatapos ay ginamit ni Cristo ang talinghaga ng mga balat ng alak upang ipakita na kailangan nilang magsisi at magbago upang paganahin ang bagong sistema ng Espiritu na dumating. v. 39 Ang konsepto ng pagnanais na manatili sa lumang alak ay isang mulat na pagtanggi sa pagsisisi at sa Bagong Istruktura na inihayag sa kanila ni Cristo tungkol sa darating na kaharian ng Diyos. Kahit na ang mga alagad ni Juan ay tinanggihan ang sistema at ang pagpapagana ng pagtanggap ng Banal na Espiritu (No 117) hindi napagtatanto ang malubhang pagkakamali ng pananatili sa sistema kasama ng mga Pariseo. Kinailangan nilang pagsisihan ang pagkakamaling iyon gaya ng makikita natin sa Mga Gawa kababata 19 kung saan sila ay muling binautismuhan para sa pagtanggap ng Banal na Espiritu na ipinagkaloob sa iglesia noong Pentecostes 30 CE sa mga dila na apoy. Ang pangangailangan para sa muling pagbibinyag ay tinalakay sa F044v.  

 

Kabanata 6

1Nangyari nga nang dumaraan siya sa mga trigohan nang isang sabbath, ay kumitil ng mga uhay ang mga alagad niya, at kinakain pagkaligis sa kanilang mga kamay. 2Datapuwa't sinabi ng ilan sa mga Fariseo, Bakit ginagawa ninyo ang di matuwid gawin sa araw ng sabbath? 3At pagsagot sa kanila ni Jesus ay sinabi, Hindi baga nabasa ninyo ang ginawa ni David, nang siya'y magutom, siya, at ang mga kasamahan niya; 4Kung paanong siya'y pumasok sa bahay ng Dios, at kumain ng mga tinapay na handog, at binigyan pati ang kaniyang mga kasamahan; na hindi naaayon sa kautusan na kanin ninoman kundi ng mga saserdote lamang? 5At sinabi niya sa kanila, Ang Anak ng tao ay panginoon ng sabbath. 6At nangyari nang ibang sabbath, na siya'y pumasok sa sinagoga at nagturo: at doo'y may isang lalake, at tuyo ang kaniyang kanang kamay. 7At inaabangan siya ng mga eskriba at ng mga Fariseo, kung siya'y magpapagaling sa sabbath; upang makasumpong sila ng paraan na siya'y maisakdal. 8Datapuwa't nalalaman niya ang kanilang mga kaisipan; at sinabi niya sa lalake na tuyo ang kamay, Magtindig ka at tumayo ka sa gitna. At siya'y nagtindig at tumayo. 9At sinabi sa kanila ni Jesus, Itinatanong ko sa inyo, Matuwid bagang gumawa ng magaling, o gumawa ng masama kung sabbath? magligtas ng isang buhay o pumuksa? 10At minamasdan niya silang lahat sa palibotlibot, at sinabi sa kaniya, Iunat mo ang iyong kamay. At ginawa niyang gayon; at gumaling ang kaniyang kamay. 11Datapuwa't sila'y nangapuno ng galit; at nangagsangusapan, kung ano ang kanilang magagawang laban kay Jesus. 12At nangyari nang mga araw na ito, na siya'y napasa bundok upang manalangin; at sa buong magdamag ay nanatili siya sa pananalangin sa Dios. 13At nang araw na, ay tinawag niya ang kaniyang mga alagad; at siya'y humirang ng labingdalawa sa kanila, na tinawag naman niyang mga apostol: 14Si Simon, na tinawag naman niyang Pedro, at si Andres na kaniyang kapatid, at si Santiago at si Juan, at si Felipe at si Bartolome. 15At si Mateo at si Tomas, at si Santiago anak ni Alfeo, at si Simon, na tinatawag na Masikap, 16At si Judas na anak ni Santiago, at si Judas Iscariote na naging lilo; 17At bumaba siya na kasama nila, at tumigil sa isang patag na dako, at ang lubhang marami sa mga alagad niya, at ang lubhang malaking bilang ng mga tao mula sa buong Judea at sa Jerusalem, at sa pangpangin ng dagat ng Tiro at Sidon, na nangagsidalo upang magsipakinig sa kaniya, at upang pagalingin sa kanilang mga sakit; 18Ang mga pinahihirapan ng mga espiritung karumaldumal ay pinagagaling. 19At pinagpipilitan ng buong karamihan na siya'y mahipo; sapagka't lumalabas sa kaniya ang makapangyarihang bisa, at nagpapagaling sa lahat. 20At itiningin niya ang kaniyang mga mata sa kaniyang mga alagad, at sinabi, Mapapalad kayong mga dukha: sapagka't inyo ang kaharian ng Dios. 21Mapapalad kayong nangagugutom ngayon: sapagka't kayo'y bubusugin. Mapapalad kayong nagsisitangis ngayon: sapagka't kayo'y magsisitawa. 22Mapapalad kayo kung kayo'y kapootan ng mga tao, at kung kayo'y ihiwalay nila, at kayo'y alimurahin, at itakuwil ang inyong pangalan na tila masasama, dahil sa Anak ng tao. 23Mangagalak kayo sa araw na yaon, at magsilukso kayo sa kagalakan; sapagka't narito, ang ganti sa inyo'y malaki sa langit; sapagka't sa gayon ding paraan ang ginawa ng kanilang mga magulang sa mga propeta. 24Datapuwa't sa aba ninyong mayayaman! sapagka't tinanggap na ninyo ang inyong kaaliwan. 25Sa aba ninyo mga busog ngayon! sapagka't kayo'y mangagugutom. Sa aba ninyong nagsisitawa ngayon! sapagka't kayo'y magsisitaghoy at magsisitangis. 26Sa aba ninyo, pagka ang lahat ng mga tao ay mangagsalita ng magaling tungkol sa inyo! sapagka't sa gayon ding paraan ang ginawa ng kanilang mga magulang sa mga bulaang propeta. 27Datapuwa't sinasabi ko sa inyong nangakikinig, Ibigin ninyo ang inyong mga kaaway, gawan ninyo ng mabuti ang nangapopoot sa inyo, 28Pagpalain ninyo ang sa inyo'y sumusumpa at ipanalangin ninyo ang sa inyo'y lumalait. 29Sa sumampal sa iyo sa isang pisngi, iharap mo naman ang kabila; at ang sa iyo'y magalis ng iyong balabal, huwag mong itanggi pati ng iyong tunika. 30Bigyan mo ang bawa't sa iyo'y humihingi; at sa kumuha ng pag-aari mo, ay huwag mong hinging muli. 31At kung ano ang ibig ninyong sa inyo'y gawin ng mga tao, gayon din ang gawin ninyo sa kanila. 32At kung kayo'y magsiibig sa mga nagsisiibig sa inyo, anong pasasalamat ang inyong kakamtin? sapagka't ang mga makasalanan man ay nagsisiibig sa nagsisiibig sa kanila. 33At kung magsigawa kayo ng mabuti sa nagsisigawa sa inyo ng mabuti, anong pasasalamat ang inyong kakamtin? sapagka't ganito rin ang ginagawa ng mga makasalanan. 34At kung kayo'y mangagpahiram doon sa mga inaasahan ninyong may tatanggapin, anong pasasalamat ang inyong kakamtin? ang mga makasalanan man ay nangagpapahiram sa mga makasalanan, upang muling magsitanggap ng gayon din. 35Datapuwa't ibigin ninyo ang inyong mga kaaway at gawan ninyo sila ng mabuti, at mangagpahiram kayo, na kailan man ay huwag mawawalan ng pagasa; at malaki ang sa inyo'y magiging ganti, at kayo'y magiging mga anak ng Kataastaasan: sapagka't siya'y magandang-loob sa mga walang turing at sa masasama. 36Magmaawain kayo, gaya naman ng inyong Ama na maawain. 37At huwag kayong mangagsihatol, at hindi kayo hahatulan: at huwag kayong mangagparusa, at hindi kayo parurusahan: mangagpalaya kayo, at kayo'y palalayain: 38Mangagbigay kayo, at kayo'y bibigyan; takal na mabuti, pikpik, liglig, at umaapaw, ay ibibigay nila sa inyong kandungan. Sapagka't sa panukat na inyong isukat ay doon kayo muling susukatin. 39At sinabi naman niya sa kanila ang isang talinghaga: Mangyayari bagang umakay ang bulag sa bulag? di baga sila mangabubulid kapuwa sa hukay? 40Hindi higit ang alagad sa kaniyang guro: datapuwa't ang bawa't isa, pagka naging sakdal, ay nagiging katulad ng kaniyang guro. 41At bakit mo tinitingnan ang puwing na nasa mata ng iyong kapatid, datapuwa't hindi mo pinupuna ang tahilan na nasa iyong sariling mata? 42O paanong masasabi mo sa iyong kapatid, Kapatid, pabayaan mong alisin ko ang puwing na nasa iyong mata, kundi mo nakikita ang tahilan na nasa iyong sariling mata? Ikaw na mapagpaimbabaw, alisin mo muna ang tahilan na nasa iyong sariling mata, kung magkagayo'y makikita mong malinaw ang pagaalis ng puwing na nasa mata ng iyong kapatid. 43Sapagka't walang mabuting punong kahoy na nagbubunga ng masama; at wala rin naman masamang punong kahoy na nagbubunga ng mabuti. 44Sapagka't bawa't punong kahoy ay nakikilala sa kaniyang sariling bunga. Sapagka't ang mga tao ay di nangakapuputi ng mga igos sa mga dawag, at di nangakapuputi ng ubas sa mga tinikan. 45Ang mabuting tao ay kumukuha ng kagalingan sa mabubuting kayamanan ng kaniyang puso; at ang masamang tao'y kumukuha ng kasamaan sa masamang kayamanan: sapagka't sa kasaganaan ng puso ay nagsasalita ang kaniyang bibig. 46At bakit tinatawag ninyo ako, Panginoon, Panginoon, at di ninyo ginagawa ang mga bagay na aking sinasabi? 47Ang bawa't lumalapit sa akin, at pinakikinggan ang aking mga salita, at ginagawa, ituturo ko sa inyo kung sino ang katulad: 48Siya'y tulad sa isang taong nagtatayo ng bahay, na humukay at pinakalalim, at inilagay ang patibayan sa bato: at nang dumating ang isang baha, ay hinampas ng agos ang bahay na yaon, at hindi nakilos; sapagka't natitirik na mabuti. 49Datapuwa't ang dumirinig, at hindi ginagawa, ay tulad sa isang tao na nagtayo ng bahay sa lupa, na walang patibayan; laban sa yaon ay hinampas ng agos, at pagdaka'y nagiba; at malaki ang naging kasiraan ng bahay na yaon."

  

Layunin ng Kabanata 6

Sabbath at Panginoon ng Sabbath

vv. 1-5 Ang mga alagad ay pumitas ng trigo sa araw ng Sabbath (Mat. 12:1-8; Mar. 2:23-28); v. 1 Deut. 23:25.

v. 2 Ex. 20:10; 23:12; Deut. 5:14; v. 3 1Sam. 21:1-6; v. 4 Lev. 24:5-9.

 

Ang halimbawang ito ay nabanggit din sa Mateo (F040iii); Marco Bahagi I: (F041). Sa Mateo kabanata 12 makikita natin na ginawa ni Cristo ang kanyang una at pangunahing pampublikong pahayag, sa parehong pagsunod sa Ang Sabbath (No. 031), at idineklara ang kanyang sarili bilang  Panginoon ng Sabbath (No. 031B).  Tinupad ni Cristo ang Kautusan at ang Patotoo tulad ng nakita natin mula sa Bahagi 1 at Bahagi II at si Cristo at ang mga Apostol at ang buong Iglesia ng Diyos mula sa panahong ito ay sumunod sa Kautusan ng Diyos at ang Patotoo ng mga Propeta alinsunod sa hinihingi ni Isaias (8:20) at ang Mesiyas, at iningatan ang  Kalendaryo ng Diyos (No. 156) sa kabuuan nito gaya ng ginawa ng buong Juda, habang ang Templo ay nakatayo hanggang sa pagkawasak nito higit-kumulang noong 70 CE  alinsunod sa  Tanda ni Jonas... (No. 013). Si Cristo ang nagbigay ng kautusan kay Moises bilang Anghel ng Presensya sa Sinai gaya ng sinabi sa atin sa 1Cor. 10:1-4 (F046ii) at sa Mga Gawa 7:30-53 (F044ii). Dito niya ipinahayag ang kanyang sarili bilang Panginoon ng Sabbath na ipinag-utos ang Ikaapat na Utos sa Israel gaya ng buong istraktura ng  Kautusan ng Diyos (L1). Sa pamamagitan ng pagkilos na ito ay ipinahayag niya ang kanyang sarili na  Anghel ng YHVH (No. 024) at ang Hukom ng mga Pagkabuhay na Mag-uli sa Apocalipsis Kab. 20 (F066v). Ang Anghel ng Presensya na ito na nagpakita kay Moises ay ang Elohim ng mga ninuno ni Abraham, Isaac at Jacob. Siya ang Anghel ng Pagtubos ng Job 33:23 at ang Anghel na tumubos kay Jacob at siyang Elohim ng Israel. (Gen. 48:15-16). Ang elohim na ito ay isa sa mga anak ng Diyos na ipinagkaloob ni Eloah sa bansang Israel (Deut. 32:8 RSV, LXX, DSS). Ang nilalang na ito ay walang alinlangan na Elohim ng Mga Awit 45:6-7 (tingnan Awit 45 (No. 177)) na malinaw na kinilala bilang si Jesucristo (Heb. 1:8-9). Gayundin, ipinaliliwanag nito kung ano mismo ang ibig sabihin ni Cristo sa kanyang pahayag sa Juan 17:3-5 at kung ano din ang ibig sabihin sa Genesis 48:15f; Deuteronomio 32:8; at sa 1Corinto 10:1-4 (F046ii) din (cf.  Anghel ng YHVH (No. 024); at higit sa lahat ay nagpapakita ng Pre-existence ni Jesucristo (No. 243); at tingnan sa Komentaryo sa Hebreo (F058)). Nakita natin doon na ang Mesiyas ay ginawang Punong Saserdote ng Orden ni Melquisedec bilang ulo ng mga elohim (tingnan din Awit 110  (No. 178)).  Dahil dito ay hinabol si Cristo na inilagay sa paglilitis noong 30 CE ng Sanhedrin upang bitayin para sa kalapastanganan. Ang tekstong ito ay binabalewala ng mga Antinomian Gnostics at mga Binitarians/Trinitarians na gustong itago ang kanyang pagkakakilanlan at pre-existence at ng kanyang pagdedeklara ng Kautusan ng Diyos (L1) sa Israel sa Sinai, at na ito ay upang tumayo magpakailanman. 

 

Sa F040iii ang teksto ay nagpapatuloy sa istraktura sa Israel at ang kahalagahan ng Kautusan.   

 

vv. 6-11 Pagpapagaling sa kamay ng isang tao sa Sabbath (Mat. 12:1-8; Mar. 2:23-28). Makikita natin mula sa susunod na teksto na sinira ng mga Pariseo ang katauhan ng Kautusan. Nakita natin na ang tekstong ito ay inilagay sa posisyon para sa pagtawag at edukasyon ng mga alagad.

 

vv. 12-16 Tinatawag ang labindalawang alagad (Mar. 3:13-19); v. 12 tingnan 3:21 n. v. 13 Ang mga alagad ay isang mas malaking grupo ng mga tao kung saan pinili ng Mesiyas ang 12 apostol (tingnan sa Mga Gawa 1:21-22), at pagkatapos ay 70 na pinalawig na pinuno mula sa mahigit 500 miyembro ng grupo. tingnan Luc, 10:1,17 (No. 122D). Ang ibig sabihin ng Apostol ay hinirang na kinatawan at pinalawig pa sa higit pa sa labindalawa (Tingnan din Rom. 16:7; Mga Gawa 14:14) at isang posisyong hawak ng mga Iglesia ng Diyos sa buong kasaysayan nito. 

                                                                                               

Ang Pangaral sa Kapatagan (6:17-49)

Dito ay nagbigay si Lucas ng maraming kasabihan na matatagpuan sa Pangangaral sa Bundok (Mat. Kab. 5-7). Mas kaunti ang mga aral sa Lucas kaysa matatagpuan doon ngunit ang iba ay matatagpuan sa ibang lugar sa Mateo. Ang mga versikulo 24-26 ay walang kaparehas; Ang "mga pangaral" sa mga ebanghelyo ay pinaniniwalaang nabuo mula sa "mga koleksyon ng mga isinaulong mga salita ni Jesus upang turuan ang mga nagbalik-loob.” (ihambing Jn 20:30-31; 21:25) (cf. Oxford RSV).

 

vv. 17-26 Mga Pagpapala at Mga Kaabahan (Mat. 5:1-12);

vv. 17-19 (Mat. 4:24-25, 12:15-21; Mar. 3:7-12);

v. 17 Ang pagtatakda ng talumpati sa vv. 20-49 (ihambing Mar. 5:1-2). 

Ang mga ebanghelyo ay tinutukoy ang pagkakaiba ng mga tagasunod ni Cristo at ng mga pulutong. Ang mga aral ay idinisenyo at inilaan para sa mga tagasunod at ang mga talinghaga ay dinisenyo upang ang mga kahulugan ay magagamit lamang ng mga tagasunod; i.e. yaong mga pinili at tinawag (Rom. 8:28-30) (tingnan Predestination (No. 296)).

v. 18 Mga Maruruming Espiritu tingnan Mar. 1:23 n

vv. 20-23 Mat. 5:3-12; Luc. 4:18-19

vv. 24-26 Ang materyal na kasiyahan ay hindi nagtatagal  (11:38-52; 17:1; 21:23; 22:22);  v. 25 12:19-20; 16:25; Sant. 5:1-5. 

vv. 27-36 Itinuro ni Jesus ang tungkol sa pagmamahal sa mga Kaaway (Mat. 5:43-48)

vv. 27-30 Mat. 5:39-42; Rom. 12:17; 13:8-10;

v. 29 Ang tinutukoy ay ang isang magnanakaw na kumukuha ng panlabas na kasuotan at hindi dapat pigilan na kunin din ang panloob na kasuotan (kamiseta). Ang turong ito ng Mesiyas ay binuo mula sa mga Sufi sa Islam. v. 31 Mat. 7:12;

6:32-36 Mat. 5:44-48; v. 35 Ang Kataas-taasan o Elyon ay tumutukoy sa Kataas-taasang Diyos, Eloah, ang Ha Elohim (tingnan  Ang Diyos na Aming Sinasamba (No. 002) at Ang Shema (No. 002B)).

vv. 37-42 Itinuro ni Jesus ang tungkol sa paghatol sa iba

(Mat. 7:1-6).

v. 39 Mat. 15:14.

v. 40 Mat. 10:24-25; Jn. 13:16;

6:41-42 Mat. 7:3-5.

vv. 43-45 Itinuro ni Jesus ang tungkol sa Bunga sa buhay ng mga tao (Mat. 7:15-21; 12:33-35; Sant. 3:11-12).

v. 45 Mar. 7:14-23.

vv. 46-49 Matalino at Mangmang na Manggagawa (Mat. 7:21-29; Sant. 1:22-25). Malamang na magkaiba sina Mateo at Lucas sa iba't ibang koleksyon ng mga salita ng Mesiyas.

 

Kabanata 7

1Nang matapos na niya ang lahat ng kaniyang mga pananalita sa mga pakinig ng bayan, ay pumasok siya sa Capernaum. 2At ang alipin ng isang senturion, na minamahal nito, ay may sakit at malapit nang mamatay. 3At nang marinig niya ang tungkol kay Jesus, ay pinaparoon niya sa kaniya ang matatanda sa mga Judio, na ipamanhik sa kaniya, na pumaroon at iligtas ang kaniyang alipin. 4At nang magsidating sila kay Jesus, ay ipinamanhik nilang mapilit sa kaniya, na sinasabi, Karapatdapat siya na gawin mo sa kaniya ito; 5Sapagka't iniibig niya ang ating bansa, at ipinagtayo niya tayo ng ating sinagoga. 6At si Jesus ay sumama sa kanila. At nang siya'y di na lubhang malayo sa bahay, ay nagsugo sa kaniya ang senturion ng mga kaibigan, na nagsisipagsabi sa kaniya, Panginoon, huwag ka nang maligalig, sapagka't di ako karapatdapat na ikaw ay pumasok sa silong ng aking bubungan: 7Dahil dito'y hindi ko inakalang ako'y karapatdapat man lamang pumariyan sa iyo: datapuwa't sabihin mo ang salita, at gagaling ang aking alipin. 8Sapagka't ako rin naman ay taong nasa ilalim ng kapamahalaan, may nasasakupan akong mga kawal: at sinasabi ko rito, Yumaon ka, at siya'y yumayaon; at sa isa, Halika, at siya'y lumalapit; at sa aking alipin, Gawin mo ito, at kaniyang ginagawa. 9At nang marinig ni Jesus ang mga bagay na ito, ay nagtaka siya sa kaniya, at lumingon at sinabi sa karamihang nagsisisunod sa kaniya, Sinasabi ko sa inyo, Hindi ako nakasumpong ng ganitong kalaking pananampalataya, hindi, kahit sa Israel man. 10At pagbalik sa bahay ng mga sinugo, ay kanilang naratnang magaling na ang alipin. 11At nangyari pagkatapos ng kaunting panahon, na siya'y naparoon sa bayan na tinatawag na Nain; at kasama niya ang kaniyang mga alagad, at ang lubhang maraming tao. 12At nang siya nga'y malapit na sa pintuan ng bayan, narito, inilalabas ang isang patay, bugtong na anak na lalake ng kaniyang ina, at siya'y bao: at kasama niya ang maraming tao na taga bayan. 13At pagkakita sa kaniya ng Panginoon, siya'y kinahabagan niya, at sinabi sa kaniya, Huwag kang tumangis. 14At siya'y lumapit at hinipo ang kabaong: at ang nangagdadala ay tumigil. At sinabi niya, Binata, sinasabi ko sa iyo, Magbangon ka. 15At naupo ang patay, at nagpasimulang magsalita. At siya'y ibinigay niya sa kaniyang ina. 16At sinidlan ng takot ang lahat: at niluluwalhati nila ang Dios, na sinasabi, Lumitaw sa gitna natin ang isang dakilang propeta: at, dinalaw ng Dios ang kaniyang bayan. 17At kumalat ang balitang ito tungkol sa kaniya sa buong Judea, at sa buong palibotlibot ng lupain. 18At ibinalita kay Juan ng kaniyang mga alagad ang lahat ng mga bagay na ito. 19At sa pagpapalapit ni Juan sa kaniya ng dalawa sa kaniyang mga alagad, ay sinugo sila sa Panginoon, na nagpapasabi, Ikaw baga yaong paririto, o hihintayin namin ang iba? 20At pagdating sa kaniya ng mga tao, ay kanilang sinabi, Pinaparito kami sa iyo ni Juan Bautista, na ipinasasabi, Ikaw baga yaong paririto, o hihintayin namin ang iba? 21Nang oras na yaon ay nagpagaling siya ng maraming may sakit at mga pagkasalot at masasamang espiritu; at kaniyang pinagkaloobang mangakakita ang maraming bulag. 22At sumagot siya at sa kanila'y sinabi, Magsiparoon kayo, at sabihin ninyo kay Juan ang mga bagay na inyong nangakita at nangarinig; ang mga bulag ay nangakakakita, ang mga pilay ay nagsisilakad, ang mga ketongin ay nangalilinis, at ang mga bingi ay nangakaririnig, ang mga patay ay ibinabangon, sa mga dukha ay ipinangangaral ang mabubuting balita. 23At mapalad ang sinomang hindi makasumpong ng anomang katitisuran sa akin. 24At nang mangakaalis na ang mga sugo ni Juan, ay nagpasimula siyang magsalita tungkol kay Juan sa mga karamihan, Ano ang linabas ninyo upang mamasdan sa ilang? isang tambong inuuga ng hangin? 25Datapuwa't ano ang linabas ninyo upang makita? isang taong nararamtan ng mga damit na maseselang? Narito, ang nagsisipanamit ng maririlag, at nangabubuhay sa pagmamaselang ay nasa mga palasio ng mga hari. 26Datapuwa't ano ang linabas ninyo upang makita? isa bagang propeta? Oo, sinasabi ko sa inyo, at higit pa sa isang propeta. 27Ito yaong tungkol sa kaniya'y nasusulat, Narito, sinusugo ko ang aking sugo sa unahan ng iyong mukha, Na maghahanda ng iyong daan sa unahan mo. 28Sinasabi ko sa inyo, Sa mga ipinanganak ng mga babae ay walang dakila kay sa kay Juan: gayon ma'y ang lalong maliit sa kaharian ng Dios ay lalong dakila kay sa kaniya. 29At pagkarinig ng buong bayan, at ng mga maniningil ng buwis ay pinatotohanan ang Dios, na nagsipagbautismo ng bautismo ni Juan. 30Datapuwa't pinawalang halaga ng mga Fariseo at ng mga tagapagtanggol ng kautusan sa kanilang sarili ang payo ng Dios, at hindi napabautismo sa kaniya. 31Sa ano ko itutulad ang mga tao ng lahing ito, at ano ang kanilang katulad? 32Tulad sila sa mga batang nangakaupo sa pamilihan, at nagsisigawan sa isa't isa; na sinasabi, Tinutugtugan namin kayo ng plauta, at hindi kayo nagsisayaw; nanambitan kami at hindi kayo nagsitangis. 33Sapagka't naparito si Juan Bautista na hindi kumakain ng tinapay at hindi umiinom ng alak at inyong sinasabi, Siya'y may isang demonio. 34Naparito ang Anak ng tao na kumakain at umiinom; at inyong sinasabi, Narito ang isang matakaw na tao, at isang magiinum ng alak, isang kaibigan ng mga maniningil ng buwis at ng mga makasalanan! 35At ang karunungan ay pinatotohanan ng lahat ng kaniyang mga anak. 36At ipinamanhik sa kaniya ng isa sa mga Fariseo na kumaing kasalo niya. At siya'y pumasok sa bahay ng Fariseo at naupo sa dulang. 37At narito, ang isang babaing makasalanan na nasa bayan; at nang maalaman niyang siya'y nasa dulang ng pagkain sa bahay ng Fariseo ay nagdala siya ng isang sisidlang alabastro na puno ng unguento, 38At nakatayo sa likuran sa kaniyang mga paanan na tumatangis, ay pinasimulan niyang dinilig ng mga luha ang kaniyang mga paa, at ang mga ito'y kinukuskos ng buhok ng kaniyang ulo, at hinahagkan ang kaniyang mga paa, at pinapahiran ng unguento. 39Nang makita nga ito ng Fariseo na sa kaniya'y naganyaya, ay nagsalita sa kaniyang sarili, na sinasabi, Ang taong ito, kung siya'y isang propeta ay nakikilala niya kung sino at kung ano ang babaing ito na sa kaniya'y humihipo, na siya'y makasalanan. 40At pagsagot ni Jesus ay sinabi sa kaniya, Simon, ako'y may isang bagay na sasabihin sa iyo. At sinabi niya, Guro, sabihin mo. 41Isang may pautang ay may dalawang may utang sa kaniya: at ang isa'y may utang na limang daang denario, at ang isa'y limangpu. 42Nang sila'y walang maibayad, ay kapuwa pinatawad niya. Alin nga sa kanila ang lalong iibig sa kaniya? 43Sumagot si Simon at sinabi, Inaakala ko na yaong pinatawad niya ng lalong malaki. At sinabi niya sa kaniya, Matuwid ang pagkahatol mo. 44At paglingon sa babae, ay sinabi niya kay Simon, Nakikita mo baga ang babaing ito? Pumasok ako sa iyong bahay, hindi mo ako binigyan ng tubig na ukol sa aking mga paa: datapuwa't dinilig niya ang aking mga ng kaniyang mga luha, at kinuskos ng kaniyang buhok. 45Hindi mo ako binigyan ng halik: datapuwa't siya, buhat nang ako'y pumasok ay hindi humihinto ng paghalik sa aking mga paa. 46Hindi mo pinahiran ng langis ang aking ulo: datapuwa't pinahiran niya ng unguento ang aking mga paa. 47Kaya nga sinasabi ko sa inyo, Ipinatatawad ang kaniyang maraming kasalanan; sapagka't siya ay umibig ng malaki: datapuwa't sa pinatatawad ng kaunti, ay kakaunti ang pagibig. 48At sinabi niya sa babae, Ipinatatawad ang iyong mga kasalanan. 49At ang mga kasalo niyang nangakaupo sa dulang ng pagkain ay nagpasimulang nangagsabi sa kanilang sarili, Sino ito, na nagpapatawad pati ng mga kasalanan? 50At sinabi niya sa babae, Iniligtas ka ng iyong pananampalataya; yumaon kang payapa."

 

Layunin ng Kabanata 7

vv. 1-10 Ang lingkod ng Centurion ay pinagaling (Mat. 8:5-13)

Ang kuwentong ito ay lumilitaw na isa pang bersyon ng kuwentong isinalaysay sa Mat. 8:5-13 (tingnan F040ii; ihambing Jn.4: 46-53)

v. 3 mga nakatatanda – Mga pinuno sa Komunidad ng mga Hudyo.

v. 5 Mga Gawa 10:2; v. 9 Kulang si Lucas sa dramatikong pahayag ng Mat. 8:13 ngunit ang layunin ay pareho.

Ang pananampalataya ng Gentil pinahanga si Jesus dahil iyon ang dahilan kung bakit siya ay isinugo din sa panahong ito (Tingnan din 4:27; 5:32).

 

vv. 11-17 Ang anak ng balo sa Nain ay binangon mula sa pagkamatay - tingnan Mar. 5:21-24; 35-43; Jn 11:1-44; 1Hari. 17:17-24; 2Hari. 4:32-37; Luc. 4:25-26.

v. 13 Panginoon ay madalas na ginagamit bilang isang titulo sa Lucas (kabaligtaran sa paggamit ni Mark ng Rabbi).

v. 16 Takot tingnan 1:65 n.

 

vv. 18-35 Pinagaan ni Jesus ang pagdududa ni Juan (Mat. 11:2-19). Sa Komentaryo sa Mateo Bahagi 3 (F040iii) nagpatuloy tayo sa pakikitungo sa katotohanang nagpatuloy si Cristo sa pagtuturo sa mga lunsod ng mga apostol at si Juan ay narinig ang kanyang mga aksyon at nagpadala ng mga alagad sa kanya upang tiyakin kung siya nga ang ipinangakong Cristo mula sa Kabanata 11. Ang papel ni Juan ay tinalakay sa babasahing  Tanda ni Jonas at ang Kasaysayan ng Muling Pagtatayo ng Templo (No. 013);   Ang Edad ni Cristo sa Pagbibinyag at ang Tagal ng Kanyang Ministeryo (No. 019) Ang Talaangkanan ng Mesiyas (No. 119) Kamatayan ng mga Propeta at ng mga Banal (No. 122C); at saka  Kamatayan ng Kordero (No. 242); at  Timeline ng mga Iglesia ng Diyos (No. 030) (F044vii).  Gayon din makikita natin ang sitwasyon ay inuulit dito sa Lucas Kab. 7.

v. 19 Panginoon tingnan v. 13 n Siya na darating – Ang Mesiyas (tingnan Mat. 11:2-3 n).

vv. 21-22 Is. 29:18-19; 35:5-6; 61:1; Luc. 4:18-19. Dito ay umapela siya sa partido ni John na hilingin kay John na paniwalaan ang katibayan na nakikita nila sa pagsasakatuparan ng layunin ng Diyos, v. 27 Mal. 3:1; Mar. 1:2.

v. 29 Nabigyang-katarungan Tinanggap nila ang salita ni Jesus tungkol kay Juan at sa layunin ng Diyos sa pamamagitan niya kabaligtaran ng pagtanggi ng mga Pariseo at mga abogado (v. 30).

 

vv. 36-50 Pinahiran ng makasalanang babae ang mga paa ni Jesus

(Ihambing Mat. 26:6-13; Mar. 14:3-9; Jn. 12:1-8).

v. 36 11:37; 14:1; v. 37 Mat. 9:10; Luc. 5:29-30; 7:34. Ang mga bahay ay tila bukas sa panghihimasok ng mga lokal na tao (Mar. 1:33; 2:2). Ang babae ay maaaring sa una ay tila pinahiran ang kanyang ulo bilang tanda ng paggalang (v. 46) at pag-aayos (Mat. 6:17) ngunit maaaring nadaig dahil sa pasasalamat sa kanyang mga aral (5:32) at humihingi ng kapatawaran.

v. 39 Si Jesus ay hindi nakikibahagi sa mga alalahanin ng mga Pariseo

(ihambing Mar. 1:41 kasama Mar. 7:3-4), v. 41 Denarius tingnan 10:35 note. v. 42 Mat. 18:25.

vv. 44-46 Pagkatapos ay gumawa si Jesus ng paghahambing bilang tugon sa kanyang sarili. Ang pagmama-tuwid ng mga Pariseo ay inilantad ni Cristo. Ang ganitong uri ng saloobin at pag-uugali ay walang lugar sa mga Iglesia ng Diyos at tiyak na hindi mula sa isang lider ng relihiyon. Naunawaan ng babae ang kahulugan at kahalagahan ng pagpapatawad at ang Maybahay ay hindi. Kaya ang babae ay pinatawad niya at siya ay hindi pinatawad.

v. 48 Mat. 9:2; Mar. 2:5; 11:23 n., 24 n; Luc. 5:20.

  

Kabanata 8

1At nangyari pagkatapos ng kaunting panahon, na siya'y naglalakad sa mga bayan at mga nayon, na ipinangangaral at dinadala ang mabubuting balita ng kaharian ng Dios, at kasama niya ang labingdalawa, 2At ang ilang babae na pinagaling sa masasamang espiritu at sa mga sakit, si Maria, na tinatawag na Magdalena, na sa kaniya'y pitong demonio ang nagsilabas, 3At si Juana na asawa ni Chuza, katiwala ni Herodes, at si Susana, at iba pang marami na ipinaglilingkod sa kanila ang kanilang tinatangkilik. 4At nang magkatipon ang malaking karamihang tao, at ang mga mula sa bawa't bayan na nagsadya sa kaniya, ay nagsalita siya sa pamamagitan ng isang talinghaga: 5Ang manghahasik ay yumaon upang maghasik ng kaniyang binhi: at sa kaniyang paghahasik ang ilan ay nangahulog sa tabi ng daan; at napagyapakan, at ito'y kinain ng mga ibon sa langit. 6At ang iba'y nahulog sa batuhan; at pagsibol, ay natuyo, sapagka't walang halumigmig. 7At ang iba'y nahulog sa mga dawagan; at tumubong kasama ang mga dawag, at yao'y ininis. 8At ang iba'y nahulog sa mabuting lupa, at tumubo at nagbunga ng tigiisang daan. Pagkasabi niya ng mga bagay na ito, siya ay sumigaw, Ang may mga pakinig na ipakikinig, ay makinig. 9At tinanong siya ng kaniyang mga alagad, kung ano kaya ang talinghagang ito. 10At sinabi niya, Sa inyo'y ipinagkaloob ang mangakaalam ng mga hiwaga ng kaharian ng Dios: datapuwa't sa mga iba'y sa mga talinghaga; upang kung magsitingin ay huwag silang mangakakita, at mangakarinig ay huwag silang mangakaunawa. 11Ito ang talinghaga: Ang binhi ay ang salita ng Dios. 12At ang mga sa tabi ng daan, ay ang nangakinig; kung magkagayo'y dumarating ang diablo, at inaalis ang salita sa kanilang puso, upang huwag silang magsisampalataya at mangaligtas. 13At ang mga sa batuhan, ay yaong mga pagkarinig, ay tinatanggap na may galak ang salita; at ang mga ito'y walang ugat, na sila sa sangdaling panaho'y nagsisisampalataya, at sa panahon ng tukso ay nagsisihiwalay. 14At ang nahulog sa dawagan, ay ito ang nangakinig, at samantalang sila'y nagsisiyaon sa kanilang lakad ay iniinis sila ng mga pagsusumakit at mga kayamanan at mga kalayawan sa buhay na ito, at hindi nangagbubunga ng kasakdalan. 15At ang sa mabuting lupa ay ang mga pusong timtiman at mabuti, na iniingatan ang salita pagkarinig, at nangagbubunga may pagtitiis. 16At walang taong pagkapaningas niya ng ilawan ay tinatakpan ng isang banga, o inilalagay kaya ito sa ilalim ng isang higaan; kundi inilalagay ito sa talagang lalagyan, upang makita ng nagsisipasok ang ilaw. 17Sapagka't walang bagay na natatago, na di mahahayag; o walang lihim, na di makikilala at mapapasa liwanag. 18Ingatan ninyo kung paano ang inyong pakikinig: sapagka't sino mang mayroon ay bibigyan; at ang sinomang wala, pati ng inaakala niyang nasa kaniya ay aalisin. 19At nagsiparoon sa kaniya ang kaniyang ina at mga kapatid, at sila'y hindi mangakalapit sa kaniya dahil sa karamihan ng tao. 20At may nagsabi sa kaniya, Nangakatayo sa labas ang iyong ina at iyong mga kapatid, na ibig nilang makita ka. 21Datapuwa't siya'y sumagot, at sinabi sa kanila, Ang aking ina at ang aking mga kapatid ay itong nangakikinig ng salita ng Dios, at ginagawa. 22Nangyari nga sa mga araw na yaon, na siya'y lumulan sa isang daong, siya at ang kaniyang mga alagad; at sinabi niya sa kanila, Magsitawid tayo sa kabilang ibayo ng dagatdagatan: at sila'y nagsitulak. 23Datapuwa't samantalang sila'y nangaglalayag, siya'y nakatulog: at bumugso ang isang unos ng hangin sa dagatdagatan; at sila'y nangatitigib ng tubig, at nangasa kapanganiban. 24At sila'y nangagsilapit sa kaniya at siya'y ginising, na nangagsasabi, Guro, guro, tayo'y mangamamatay. At siya'y gumising, at sinaway ang hangin at ang galit ng tubig: at nangagsitigil, at humusay ang panahon. 25At sinabi niya sa kanila, Saan naroon ang inyong pananampalataya? At palibhasa'y nangatakot sila'y nagsisipanggilalas, na sinasabi ng isa sa iba, Sino nga ito, na siya'y naguutos maging sa hangin at sa tubig, at siya'y tinatalima nila? 26At sila'y nagsidating sa lupain ng mga Gadareno, na nasa tapat ng Galilea. 27At pagkalunsad niya sa lupa, siya'y sinalubong ng isang lalaking galing sa bayan, na may mga demonio; at malaong panahon na hindi siya nagdaramit, at hindi tumatahan sa bahay, kundi sa mga libingan. 28At nang makita niya si Jesus, siya'y sumigaw, at nagpatirapa sa harap niya, at sinabi ng malakas na tinig, Ano ang pakialam ko sa iyo, Jesus, ikaw na Anak ng Dios na Kataastaasan? Ipinamamanhik ko sa iyo, na huwag mo akong pahirapan. 29Sapagka't ipinagutos niya sa karumaldumal na espiritu na lumabas sa tao. Sapagka't madalas siyang inaalihan: at siya'y binabantayan at gapos ng mga tanikala at mga damal; at pagka pinapatid ang gapos ay siya'y itinataboy ng demonio sa mga ilang. 30At tinanong siya ni Jesus, Ano ang pangalan mo? At sinabi niya, Pulutong; sapagka't maraming demonio ang nagsipasok sa kaniya. 31At ipinamamanhik nila sa kaniya na huwag silang paparoonin sa kalalimlaliman. 32Doon nga'y may isang kawan ng maraming baboy na nagsisipanginain sa bundok: at ipinamanhik nila sa kaniya na pabayaang sila'y magsipasok sa mga yaon. At sila'y pinahintulutan niya. 33At nagsilabas ang mga demonio sa tao, at nagsipasok sa mga baboy: at ang kawan ay napadaluhong sa bangin hanggang sa dagatdagatan, at nangalunod. 34At nang makita ng nagsisipagalaga ng mga yaon ang nangyari, ay nagsitakas, at isinaysay sa bayan at sa bukid. 35At sila'y nagsilabas upang makita ang nangyari; at nagsilapit sila kay Jesus, at kanilang naratnan sa paanan ni Jesus ang taong nilabasan ng mga demonio, na nakaupo, may pananamit, at matino ang kaniyang bait: at sila'y nangatakot. 36At sa kanila'y isinaysay ng nangakakita kung paanong pinagaling ang inaalihan ng mga demonio. 37At ipinamanhik sa kaniya ng lahat ng mga tao sa palibotlibot ng lupain ng mga Gadareno na siya'y umalis sa kanila, sapagka't sila'y napipigilan ng malaking takot: at siya'y lumulan sa daong, at nagbalik. 38Datapuwa't namanhik sa kaniya ang taong nilabasan ng mga demonio, na siya'y ipagsama niya: datapuwa't siya'y pinaalis niya, na sinasabi, 39Umuwi ka sa iyong bahay, at ipahayag mo kung gaano kadakilang mga bagay ang ginawa ng Dios sa iyo. At siya'y yumaon ng kaniyang lakad, na ibinabalita sa buong bayan, kung gaanong kadakilang mga bagay ang sa kaniya'y ginawa ni Jesus. 40At sa pagbalik ni Jesus, ay sinalubong siyang may galak ng karamihan; sapagka't hinihintay siya nilang lahat. 41At narito, lumapit ang isang lalaking nagngangalang Jairo, at siya'y isang pinuno sa sinagoga: at siya'y nagpatirapa sa paanan ni Jesus, at ipinamamanhik sa kaniya, na pumasok sa kaniyang bahay; 42Sapagka't siya'y may isang bugtong na anak na babae, na may labingdalawang taong gulang, at siya'y naghihingalo. Datapuwa't samantalang siya'y lumalakad ay sinisiksik siya ng karamihan. 43At isang babae na may labingdalawang taon nang inaagasan, na ginugol sa mga manggagamot ang lahat niyang pagkabuhay, at sinoma'y walang makapagpagaling sa kaniya, 44Ay lumapit sa kaniyang likuran, at hinipo ang laylayan ng kaniyang damit at pagdaka'y naampat ang kaniyang agas. 45At sinabi ni Jesus, Sino ang humipo sa akin? At nang tumatanggi ang lahat, ay sinabi ni Pedro, at ng mga kasamahan niya, Guro, iniimpit ka at sinisiksik ka ng karamihan. 46Datapuwa't sinabi ni Jesus, May humipo sa akin, sapagka't naramdaman ko na may umalis na bisa sa akin. 47At nang makita ng babae na siya'y hindi nalingid, ay lumapit siya na nangangatal, at nagpatirapa sa harapan niya na isinasaysay sa harapan ng buong bayan ang dahil kung bakit siya'y hinipo niya, at kung paanong gumaling siya kapagdaka. 48At sinabi niya sa kaniya, Anak, pinagaling ka ng iyong pananampalataya; yumaon kang payapa. 49Samantalang nagsasalita pa siya ay dumating ang isa na mula sa bahay ng pinuno sa sinagoga, na nagsasabi, Patay na ang anak mong babae; huwag mong bagabagin ang Guro. 50Datapuwa't nang marinig ito ni Jesus ay sumagot sa kaniya, Huwag kang matakot: manampalataya ka lamang, at siya'y gagaling. 51At nang dumating siya sa bahay, ay hindi niya ipinahintulot na pumasok na kasama niya ang sinomang tao, maliban na kay Pedro, at kay Juan, at kay Santiago, at ang ama ng dalaga at ang ina nito. 52At tumatangis ang lahat, at pinananambitanan ang dalaga: datapuwa't sinabi niya, Huwag kayong magsitangis; sapagka't siya'y hindi patay, kundi natutulog. 53At tinawanan nila siya na nililibak, na napagaalamang siya'y patay na. 54Datapuwa't tinangnan niya sa kamay, at tinawag, na sinasabi, Dalaga, magbangon ka. 55At nagbalik ang kaniyang espiritu, at siya'y nagbangon pagdaka: at kaniyang ipinagutos na siya'y bigyan ng pagkain. 56At nangagtaka ang kaniyang mga magulang: datapuwa't ipinagbilin niya sa kanila na huwag sabihin kanino man ang kaniyang ginawa.

 

Layunin ng Kabanata 8

vv. 1-3 Sinasamahan ng mga babae si Jesus at ang mga alagad

v. 1 Mat. 4:23; 9:35; Mar. 3:14; Luc. 23:49;

v. 2 Mat. 27:55-56; Mar. 15:40-41 Maria, ang Magdalena, nagmula sa Magdala sa Dagat ng Galilea. Walang ebidensya na nagpapakilala sa kanya sa babae sa 7:36-50; v. 3 Ang katiwala ni Herodes ay maaaring isang tagapangasiwa ng tahanan tulad ng nasa Mat. 20:8, iba ibig sabihin ibang babae.

 

8.4-8 Talinghaga ng Manghahasik (Mat. 13:1-9 (F040iii); Mar. 4:1-9 (F041).

v. 4 Talinghaga (tingnan Mat. 13:3 n),

v. 5 (tingnan Mar 4:3 n.), v. 6 (Mar. 4:5 n.)

 

vv. 9-18 Ipinaliwanag ni Jesus ang Talinghaga (Mat. 13:10-23; Mar. 4:10-25) (tingnan sa itaas).

v. 10 (tingnan Mar. 4:11 n; Mat. 13:11 n.; Is. 6:9-10; Jer. 5:21; Ezek. 12:2); v. 11 (1Tes. 2:13; 1Ped. 1:23); v. 15 Ang mga salitang tapat at mabuti dito ay ang binabanggit ng puso (ihambing Mar. 7:21-23) na umaalingawngaw sa klasikal na paglalarawang Griyego sa tunay na ginoo.

Mahalagang tandaan ang layunin ng Pagtawag sa Kaharian ng Diyos tulad ng ipinaliwanag sa F040iii sa itaas. Ang mga teksto ay tumatalakay sa tungkulin ng Pagtawag, at ang paglalagay ng mga hinirang sa  Unang Pagkabuhay na Mag-uli ng mga Patay (No. 143A), at gumagawa ng pagkakaiba sa  Ikalawang Pagkabuhay na Mag-uli (No. 143B) at ang kapangyarihan ng  Ang Ikalawang Kamatayan (No. 143C) doon. 

8:16-18 Sa masunuring pakikinig (Mar. 4:21-25).

v. 16 (tingnan Mar. 4:21 n); v. 17 Mar. 4:22 n.

v. 18 Mat. 13:12 n.

 

vv. 19-21 Inilalarawan ni Jesus ang kanyang tunay na pamilya (Mat. 12:46-50 (F040iii); Mar. 3:31-35 (F041))

v. 19 Magkapatid (tingnan Mat. 13:55 n),

v. 21 11:28,

 

vv. 22-25 Pinakalma ni Jesus ang bagyo (Mat. 8:18,23-27 (F040ii); Mk. 4:35-41 (F041) tingnan din ang mga tala sa parehong nakaraang mga teksto. v. 24 Guro at ang mga titulo para sa Cristo na magkatulad ay nagpapahayag ng mga aspeto ng saloobin ng mga alagad sa Mesiyas (Mat. 17:4; Mar. 9:5; 11:21; 14:45; Luc. 17:13; Jn. 1:38).

 

8:26-39 Ang mga demonyo ay ipinadala sa isang kawan ng mga baboy (Mat. 8:28-34 (F040ii); Marco 5:1-20 (F041ii);

v. 27 demonyo tingnan sa 4:33 n; v. 31 Ang Abyss ay tinukoy din bilang hukay ng Tartaros na kung saan ay ang lugar ng pagkukulungan ng mga puwersa ng demonyo kung saan ang Diyos ay makikitungo sa kanila sa loob ng  Plano ng Kaligtasan (No. 001A) at gayundin sa proseso ng  Paghatol sa mga Demonyo (No. 080),( Tingnan din Apoc. 9:1-11; 11:7; 17:8; 20:1-3). Ang mga salitang iniuugnay kay Jesus bilang isang may kapangyarihang humatol (tingnanMat. 7:21-23; 11:20-24).

v. 36 pinagaling   Mat. 9:21 n, v. 37 Umalis 5:8.

 

vv. 40-56 Pinagaling ni Jesus ang isang babaeng dinudugo at binuhay ang anak ni Jairo mula sa patay (Mat. 9:18-26; Mar. 5:21-43) (tingnan ang mga tala sa F040ii at F041ii).

v. 43 Lev. 15:25-30; v. 46 5:17; v. 48 Mat. 9:21 n., 22; Luc. 7:50; 17:19; 18:42;

v. 50 tingnan sa Mat. 9:21 n.  

 

*****

 

Bullinger’s Notes on Luke Chs. 5-8 (for KJV)

  

Chapter 5

Verse 1

And, &c. verses: Luke 5:1-11 .

it came to pass. See Luke 1:8 .

to hear = and heard. So all the texts. God. App-98 .

He . Emphatic, to distinguish Him from the crowds.

stood = was standing.

by = beside. Greek. para. App-101 .

the lake, &c. See App-169 . Matthew, Mark, and John call it "sea".

 

Verse 2

saw. App-133 . Not the same word as in Luke 5:27 , Luke 5:1 two ships. At that time there were about 4,000 on the lake.

ships = boats.

standing : i.e. at anchor. Eng. idiom is "lying".

the fishermen . This call was not that of Mark 1:16-20 . When the Lord said "Let us go", &c. (Mark 1:38 ), they perhaps did not go with Him, but returned to their ships. But from this second call they never left Him. See Luke 5:11 , below.

out of = away from. Greek. apo. App-104 . as in Luke 5:36 . Not the same word as in verses: Luke 5:3 , Luke 5:17 .

washing . Greek. apopluno. App-136 . At the first call they were casting their net (amphiblestron). Here they were washing their nets.

nets . Greek. Plural of diktuon. Compare John 21:6-11 .

 

Verse 3

into. Greek eis. App-104 . Not the same word as in Luke 5:16 .

prayed = asked. See App-134 . Not the same word as in Luke 5:16 .

thrust out = push off. A nautical word.

from = away from. land. Greek. ge. App-129 . sat down. The attitude for teaching. See note on Luke 4:20 .

taught = was teaching. Imperf. Tense.

out of . Greek. ek. App-104 . Not the same as in verses: Luke 5:2 , Luke 5:36 .

 

Verse 4

when He had left speaking. The Aorist Tense implies the immediate succession of the events.

unto . Greek. pros. App-104 . The same word as in Luke 5:10 .

Launch out. Same as "thrust out" in Luke 5:3 . Addressed to one (Peter).

let down = let ye down: addressed to all. Occurs seven times; five of these by Luke, here, Luke 5:5 ; Acts 9:25 ; Acts 27:17 , Acts 27:30 . The other two are Mark 2:4 . 2 Corinthians 11:33 .

for = with a view to. Greek eis. App-104 . Not the same word as in Luke 5:14 -. Same as in Luke 5:14 .

draught = haul. Used of what is drawn, from Anglo-Saxon drag-an.

 

Verse 5

unto = to.

Master . Greek Epistates. A word peculiar to Luke, implying knowledge and greater authority than Rabbi, or Teacher. Occurs seven times (Luke 5:5 ; Luke 8:24 , Luke 8:24 , Luke 8:45 ; Luke 9:33 , Luke 9:49 ; Luke 17:13 , and nowhere else). See App-98 .

all = allthrough. Greek dia. App-104 .Luke 5:1 .

at = upon, or [relying] upon. Greek. epi. App-104 . As in Luke 5:9 . Not with the same case as in Luke 5:27 .

 

Verse 6

multitude = shoal.

brake = were beginning to break. Imperfect Tense. Occurances Luke 8:29 and Acts 14:14 . Elsewhere only in Matthew 26:65 .Mark 14:63 ("rent ").

 

Verse 7

in. Greek. en. App-104 . Not the same as in verses: Luke 5:18 , Luke 5:19 .

other = different = another of two. See App-124 .

began to sink = are now sinking.

 

Verse 8

Jesus . App-98 .

I am a sinful man . True conviction has regard to what one is, not to what one has done. Compare Manoah (Judges 13:22 ), Israel (Exodus 20:19 ), men of Beth-shemesh (1 Samuel 6:20 ), David (2 Samuel 12:13 ), Job (Job 40:4 ; Job 42:2-6 ), Isaiah (Isaiah 6:5 ).

a sinful man = a man ( App-123 .) a sinner. Emphasizing the individual.

Lord . Not "Jesus", as in Luke 4:34 . See App-98 .

 

Verse 9

he was astonished = astonishment laid hold of him.

with = united with. Greek. sun. App-104 .

 

Verse 10

also James = James also.

Zebedee . Aramaean. App-94 .

not. Greek. me. App-105 .

catch = be capturing (alive), used of taking captives. Greek. zogreo. Occurs only here, and 2 Timothy 2:26 .

men. App-123 .

 

Verse 11

to . Greek. epi. App-104 .

forsook all = let go all. Not the same word as in Luke 5:28 . Compare Luke 18:28-30 . Mark 10:29 , Mark 10:30 . See note on Luke 5:2 ,

 

Verse 12

when He was = in (Greek. en, as in Luke 5:7 ) His being.

a certain city = one of the cities. Probably one in which "most of His mighty works were done", viz. Chorazin or Bethsaida. When named together these arein this order. By comparing Luke 5:18 and Mark 1:45 with Mark 5:29 , Matthew 9:10 and Mark 2:15 , it seemsthat that certain city was not Capernaum. The attempts to "touch "the Lord were all in that city or neighbourhood (Luke 6:19 . Matthew 9:20 ; Matthew 14:36 . Mark 3:10 ; Mark 6:56 . Compare Luke 5:15 ). Hence this city was probably Chorazin.

behold. Figure of speech Asterismos. App-6 and App-133 .

full of leprosy. " Full", in this connection, is a medical word. Compare Colossians 4:14 . See note on Exodus 4:6 .

on . Greek. epi. App-104 . Not the same case asin Luke 5:24 . Greek. deomai. App-134 .

Lord. Now being proclaimed as to His person: the King, Lord of all and yet (Luke 5:24 ) the Son of man. Compare Matthew 8:2 , Matthew 8:6 , Matthew 8:8 , Matthew 8:20 .

if . Denoting a contingent probability. See App-118 .

wilt . Greek. thelo. App-102 .

clean. The sick are healed: lepers are cleansed.

 

Verse 13

touched. See note on "city", Luke 5:12 .

thou clean = be thou made clean (Passive). '

 

Verse 14

charged. A military word. Also used of a physician, "prescribe".

no man = no one. Compound of me. App-105 . no one whom he might happen to meet.

but = but [said].

go . . . show, &c. See Leviticus 14:1-32 .

for = concerning. Greek. peri. App-104 .

Moses. See note on Matthew 8:4 . The first of ten occ in Luke; Luke 2:22 ; Luke 5:14 ; Luke 9:30 , Luke 9:33 ; Luke 16:29 , Luke 16:31 ; Luke 16:20 , Luke 16:28 , Luk 37:24 , Luk 37:27 , Luk 37:44 .

 

Verse 15

fame = report. Greek. logos.

of = concerning. Greek. peri. App-104 .

came together = kept coming together.

by. Greek. hupo. App-104 . All the texts omit "by Him".

of = from. Greek. apo. App-104 .

 

Verse 16

withdrew = continued withdrawn. Peculiar to Luke here, and Luke 9:10 .

into = in. Greek. en. App-104 .

prayed . Greek. proseuchomai. App-134 . The second recorded occasion in Luke; see Luke 3:21 .

 

Verse 17

on = in. Greek. en. App-104 . See the Structure "S" and "S".

a certain day = in one of the days.

that = and.

doctors, &c. = teachers of the law. Greek. nomodida skalos. Occurs only here, Acts 5:34 , and 1 Timothy 1:7 .

Galilee, . . . Judaea, . . . Jerusalem . Palestine was divided into the three districts (mountain, seashore and valley). Compare Acts 1:8 ; Acts 10:39

the LORD = Jehovah. App-98 .

to = for, or with a view to. Greek. eis. App-104 .

them . TTrm. A WH R. read "him" instead of "them". If so, then the clause reads, "the power of Jehovah: was [present] for Him to heal", but miracles were few "because of their unbelief", Matthew 13:58 .

 

Verse 18

brought = carrying.

in = upon. Greek. epi. App-104 .

bed = couch. Greek. kline; not the poor man's bed, krabbaton. John 5:10 .

taken with a palsy = paralysed. Greek. paraluomai. Not the same word as in Luke 4:38 .

Luke always uses the Verb, not the Adjective (contrast Matthew 4:24 ; Matthew 8:6 . Mark 2:3-10 ). Compare Acts 8:7 . Strictly medical usage. Compare Colossians 4:14 .

lay = place.

 

Verse 19

by . Greek dia. All the texts omit.

because = on account of. Greek. dia. App-104 .Luke 5:2 .

upon. Greek. epi. App-104 .

through. Greek. dia. App-104 .Luke 5:1 .

 

Verse 20

their faith. Why exclude the man himself, as is generally done?

are = have been.

 

Verse 21

can forgive = is able to forgive.

God. App-98 .

 

Verse 22

perceived = well knowing. Greek. epiginosko. App-132 .

thoughts = reasonings.

answering said . See note on Deuteronomy 1:41 , and App-122 .

 

Verse 23

be = have been.

thee = to thee.

 

Verse 24

that = in order that,

know. Greek. oida. App-132 .

the Son of man . App-98 and App-99 . First occurance in Luke; compare twenty-sixth, Luke 24:7 .

power = authority. App-172 .

upon. Greek. epi. App-104 .

earth . Greek. ge. App-129 .

   

Verse 25

immediately . Greek. parachrema, See Luke 1:64 ; Luke 4:39 . Outside Luke and Acts it occurs only in Matthew 21:19 , Matthew 21:20 .

to = into, as in Luke 5:24 , above.

 

Verse 26

they . . . amazed = amazement seized them all.

filled with = filled of. Compare Luke 1:15 ; Luke 4:28 ; Luke 6:11 .Matthew 22:10 (furnished). Acts 5:17 , &c.

saying = saying that. See Luke 4:21 , Luke 4:24 , Luke 4:41 ; Luke 23:43 , &c. seen. App-133 .

strange things = paradoxes, i.e. contrary to what is generally seen.

 

Verse 27

after . Greek meta. App-104 .

saw = viewed with attention. Greek. theaomai. App-133 .

publican = toll-collector, or tax-gatherer. See on Luke 3:12 .

Levi. There can be no doubt about Levi and Matthew being different names for the same person (Matthew 9:9 . Mark 2:14 ). For similar changes, at epochs in life, compare Simon and Peter, Saul and Paul. Matthew is an abbreviation of Mattathias = Gift of God, and he is so called after this. "Sitting "shows he was a custom-house officer.

at . Greek. epi. App-104 .

the receipt of custom = the toll office.

 

Verse 28

left = left behind. Not the same word as "forsook" in Luke 5:11 .

 

Verse 29

feast = reception (banquet). Greek doche. Occurs only here and Luke 14:13 . others. See App-124 .

with = in company with. Greek. meta. App-104 .

 

Verse 30

their scribes and Pharisees = the scribes and Pharisees among them: "their" referring to Galilean scribes, as distinguished from those of Jerusalem (Matthew 15:1 ). Note the same distinction as to synagogues in Matthew 4:23 ; Matthew 9:35 , &c.

against . Greek. pros. App-104 .

publicans = the publicans. See Luke 5:27 .

 

Verse 31

whole = in health (Matt. and Mark have "strong "). This (hugiaino) is the medical word (Colossians 4:14 ), as in Luke 7:10 ; Luke 15:27 . 3 John 1:2 . Paul uses it in a moral sense (1 Timothy 1:10 ; 1 Timothy 6:3 . 2 Timothy 1:13 ; 2 Timothy 4:3 .Titus 1:9 , Titus 1:13 ; Titus 2:1 , Titus 2:2 ).

not . Greek. ou. App-105 .

are = have themselves.

sick = sickly, in an evil condition. Greek. kakos. Adverb of kakos. App-128 .

 

Verse 32

I came = I have come.

the righteous = righteous ones.

to = unto, with a view to. Greek. eis. App-104 .

repentance. App-111 .

 

Verse 33

often . Greek. pukna. Occurs only here and in Acts 24:26 . 1 Timothy 5:23 .

make prayers. Note this as distinguished from praying.

prayers = petitions, or supplications. Not used in the other Gospels. See App-134 .

eat and drink. Like ordinary people, without making it a part of their religion.

 

Verse 34

Can ye make = Ye surely cannot (Greek. me. App-105 ), can ye?

children, &c. = sons ( App-108 .) Hebrew idiom for the bridal party.

while = in (Greek. en App-104 .) the time when.

 

Verse 35

the days will come = there will come days [for those].

when . All the texts read "and when", following up the Figure of speech Aposiopesis ( App-6 ), as though the time for revealing the fact of His crucifixion had not yet come.

shall be taken away. Greek. apairo. Occurs only here, and the parallels (Matthew 9:15 .Mark 2:20Mark 2:20 ) implying a violent death; as "lifted up" in John 3:14 .

then shall they fast. As they did (Acts 13:2 , Acts 13:3 ).

 

Verse 37

new = fresh made. Greek. neos. Seenote on Matthew 9:17 .

bottles = wine-skins.

be spilled = it will be poured out.

 

Verse 38

also a parable = a parable also.

man, &c. = that no one (Greek. oudeis. App-105 ), [having rent a piece] from a new garment, putteth it upon an old,

new . Greek. kainos. See note on Matthew 9:17 . if. App-118 .

both, &c. = he will both rend the new, and the new will not agree with the old.

agreeth = harmonizeth. Greek sumphoneo.

 

Verse 39

better = good. So all the texts.

 

Chapter 6

Verse 1

it came to pass. A Hebraism.

on. Greek. en. App-104 . Not the same word as in Luke 6:20 , Luke 6:39 , Luke 6:49 .

the second sabbath after the first. All this represents only one word in the Greek (deuteroprotos), i.e. the second-first. Occurs only here in the N.T. The first and second sabbaths can occur only in the week of the three great Feasts. The first day of these feasts is a Sabbath "high day "(Hebrew. porn tov)), and is the "first "or great sabbath, whatever day of the week it falls on (see Leviticus 23:7 , Leviticus 23:24 , Leviticus 23:35 ), the weekly sabbath then becomes the "

second. This "second sabbath "was therefore the ordinary weekly sabbath, as is clear from Matthew 12:1 . Not seeing this the current Greek texts solve the difficulty by omitting the word altogether! L Trm. WI R.

went = was going.

through. Greek dia. App-104 .Luke 6:1 .

corn fields . See Matthew 12:1 .

did eat = were eating.

 

Verse 2

not. Greek. ou. App-105 . Not the same word as in verses: Luke 6:29 , Luke 6:30 , Luke 6:37 , Luk 29:39 , Luk 29:49 .

 

Verse 3

Jesus. App-98 .

answering . . . said. See note on Deuteronomy 1:41 .

them = to (Greek. pros. App-104 ) them.

Have ye not read. See App-143 .

not = not so much as. Greek. ouden, compound of on. App-105 .

what David did . See notes on Matthew 12:4 .

with = in company with. Greek meta. App-104 .

 

Verse 4

into . Greek eis. App-104 .

did take . Peculiar to Luke.

also to them = to them also.

 

Verse 5

the Son of man. See App-98 .

also of the sabbath = of the sabbath also.

 

Verse 6

also on another sabbath = on another sabbath also. Compare Matthew 12:9-14 .Mark 3:1-6 .

man. Greek anthropos. App-123 .

whose right hand = his hand, the right [one]. withered. See on Mark 3:1 .

 

Verse 7

watched = kept watching. Imperf. Tense. Compare Mark 3:2 .

whether = if, &c. Assuming the possibility of the condition. App-118 .

heal. See Luke 6:18 .

that = in order that.

find. Peculiar to Luke.

 

Verse 8

knew = all along knew. Imperf. Tense. Greek oida. App-132 . Not the same word as in Luke 6:44 .

thoughts = reasonings (p. Matthew 15:19 . James 2:4 ).

in. Greek. eis. App-104 . Not the same word as in Luke 6:12 , Luke 6:17 , Luke 6:23 , Luke 6:41 , Luke 6:42 .

 

Verse 9

unto. Greek pros. App-104 . Not the same word as in Luke 6:35 .

I will ask . All the texts read, "I ask", i.e. "I further ask".

life = a soul. See App-110 .

 

Verse 10

looking round , &c. Mark's Divine supplement is "with anger", &c.

whole = healed.

other. See App-124 .

 

Verse 11

filled with = filled of. See note on Luke 5:26 .

madness = senseless rage.

communed = began to discuss.

with = [saying] one to. Greek. pros. App-104 .

 

Verse 12

in . Greek. en. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 6:8 , Luke 6:17 ; Luk 6:-23 .

a = the.

to pray. The third of seven such occasions in Luke. See note on Luke 3:21 .

continued all night . Peculiar to Luke. A medical word. Compare Matthew 14:23 .

prayer to God. Greek. prayer of God. Genitive of Relation. App-17 .

 

Verse 13

was = became.

of = from. Greek. apo. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 6:34 , Luke 6:44 , Luke 6:45 . also

He named apostles = He named apostles also. Peculiar to Luke.

 

Verse 14

also named = named also. See App-141 .

Bartholomew. App-94 .

 

Verse 15

Matthew and Thomas . . . Alphaeus. All Aramaic. App-94 .

 

Verse 16

also was the traitor = became even a traitor.

 

Verse 17

stood = stopped.

in = on. Greek. epi. App-104 .

the plain = a level [spot].

the company = a crowd.

out of = away from. Greek. apo. App-104 .

healed. Greek iaomai. Compare Luke 5:17 .

 

Verse 18

vexed = beset.

with . Greek hupo. App-104 ., but the Texts read apo. spirits. Greek. pneuma. See App-101 . healed. Greek. therapeuo. Compare Luke 5:15 .

 

Verse 19

sought . . . went , &c. Bothare the Imperf. Tense = all the while were seeking to touch Him, for virtue was going out, &c.

virtue = power. App-172 .

out of = from (beside). Greek. para. App-104 .

 

Verse 20

And, &c. Not "Luke's version" of "the Sermon on the Mount", but a repetition in a different form of certain parts of it on a subsequent occasion. Why create a "discrepancy "by supposing that our Lord never repeated any part of His discourses? Compare Isaiah 28:9-13 .

lifted up His eyes. Peculiar to Luke.

on = unto. Greek. eis. App-104 .

Blessed, &c. = Happy. See note on Matthew 5:3 .

the kingdom of God . See App-114 .

 

Verse 21

now. In contrast with the future. In Divine reckoning the best always comes last. Peculiar to Luke.

 

Verse 22

separate you , &c. = cut you off.

cast out , &c. Compare Deuteronomy 22:19 .

evil. Greek. poneros. App-128 .

for = on account of. Greek heneka.

the Son of man . See App-98 .

 

Verse 23

behold. Figure of speech Asterismos. App-6 .

heaven = the heavens. Seenotes on Matthew 6:9 , Matthew 6:10 .

in the like manner = according to (Greek. kata. App-104 .) the same things. unto = to.

 

Verse 24

But. Greek. plen. Emphatic. woe. This is not a different and discrepant version of the Sermon on the Mount, but a varied repetition of parts of it.

have received = are receiving. Greek. apecho. The common word in the Papyri for a receipt. See note on Matthew 6:2 .

consolation . Greek paraklesis = comfort. Akin to "Comforter". John 14:16 , John 14:26, &c. Compare Luke 2:25 .

 

Verse 25

are full = have been filled.

 

Verse 26

the false prophets . Compare Jeremiah 5:31 . 1Ki 18:19 , 1 Kings 18:22 ; 1 Kings 22:11 .Isaiah 30:10 .

 

Verse 27

Love. Greek. agapao. See App-135 .

good = well.

 

Verse 28

Bless. Not the same word as in verses: Luke 6:20 , Luke 6:21 , Luke 6:22 . pray. See App-134 .

for = on behalf of. Greek. huper. App-104 .

 

Verse 29

on . Greek. epi. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 6:1 , Luke 6:2 , Luke 6:6 , Luke 1:7 , Luke 1:20 .

cheek = jaw.

also the other = the other also.

other . See App-124 .

cloke = mantle. See Matthew 5:40 .

not. Greek me. App-105 .

coat = tunic. See Matthew 5:40 .

 

Verse 31

as = according

as would = desire. Greek thelo. See App-102 .

 

Verse 32

For = And.

if. Assuming the hypothesis. App-118 .

what = what kind of.

thank. Greek. charis. occurs more than 150 times; eight in Luke, here: Luke 6:33 , Luke 6:34 , Luke 6:30 ; Luke 2:40 , Luke 2:32 ; Luke 4:22 ; Luke 17:9 ; not one in Matthew or Mark; generally translated "grace". App-184 .

 

Verse 33

if ye do good . The condition being quite uncertain, where experience will decide. App-118 .

 

Verse 34

of = from. Greek. para. App-104 .

as much again = the like.

 

Verse 35

great. Emph. by Figure of speech Hyperbaton. App-6 .

children = sons.

App-108 .

the Highest . Put by Figure of speech Metonymy (of Adjunct) for Him Who is on high. See note on Luke 1:32 .

unto . Greek. epi. App-104 .

 

Verse 36

Be ye = Become ye.

merciful = compassionate. Greek. oiktirmon. Occurs only here and James 5:11 .

 

Verse 37

not. Greek ou me. App-105 .

 

Verse 38

men = [they] the professional measurers. mete. Anglo-Saxon = to measure.

 

Verse 39

Can the blind . . . ? = Is a blind [man] able to lea, a blind [man]?

shall = will.

 

Verse 40

above. Greek huper. App-104 .

master = teacher. Greek. didaskalos. App-98 .

perfect = set to rights (by his instruction being complete). See App-125 .

 

Verse 41

beholdest. See App-133 .

mote . . . beam. See notes on Matthew 7:3 .

 

Verse 42

canst thou . . . ? = art thou able?

out of. Greek. ek. App-104 . Not the same word a in verses: Luke 17:19 .

 

Verse 44

is known = gets to be known. Greek ginosko. App-132 . by. Greek. ek. App-104 .

his = its.

of = from. Greek. ek. App-104 .

bramble bush. Greek. batos. Occurs outside Lake and Acts only in Mark 12:26 . It is the same word in Exodus 3:2-4 (Septuagint).

 

Verse 45

of = out of. Greek. ek. App-104 . Compare Isaiah 32:6 .

 

Verse 46

Lord, Lord. Figure of speech Epizeuxis ( App-6 ), for emphasis App-98 . B. a.

 

Verse 47

Whosoever = Every one. Figure of speech Synecdoche (of Genus), App-6 . Put for those only who come. to. Greek. pros. App-104 .

sayings = words. Plural of logos. Not the same word a in Luke 7:1 . See note on Mark 9:32 .

I will shew . . . is like . Peculiar to Luke.

Verse 48

digged deep . Greek. digged and deepened. Figure of speech Hendiadys ( App-6 ), for emphasis: i.e. he dug-yea, he dug deep.

a = the. rock. Greek petra. As in Matthew 16:18 .

flood, or inundation . Greek plemmura. Only here in N. T

stream = river. Greek. potamos.

beat vehemently = burst or brake. A medical term for a rupture.

for, &c. All the texts read "on account of (Greek. dia ) its being well built".

upon . Greek. epi. App-104 .

 

Verse 49

doeth not . The Negative expresses the feeling = doth not wish to do them.

it fell. All the texts read sunepesen for epesen, i.e. it collapsed.

ruin = breaking up. Another medical word.

 

Chapter 7

Verse 1

ended = completed, or finished.

sayings. Greek. p1. of rhema. Not the same word as in Luke 6:47 . See note on Mark 9:32 .

in = into. Greek. eis. App-104 .

audience = hearing. Greek. "ears". Put by Figure of speech Metonymy (of Adjunct), App-6 , for hearing.

into. Greek. eis. App-104 .

Capernaum. See App-169 .

 

Verse 2

a certain centurion : viz. the same that the Lord had blessed before (Matthew 8:5-13 ); i.e. before the calling of the twelve, Matthew 10:1 , &c. This second healing of the centurion's bondman took place after the calling of the twelve (Luke 6:13-16 ). Note the different words and incidents. servant = bondman. Greek. doulos, not "pais" as in Matthew 8:6 ( App-108 .) and in Luke 7:7 here, for the " pais" might be a "doulos", while the "doulos" need not be a ' pais". "Pais" relates to origin, " doulos" to condition, when used of the same person. dear = esteemed, or honoured. Not said of the "pais", and more suitable to " doulos".

 

Verse 3

of = about. Greek. peri. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 7:7 , Luke 7:35Luke 7:35 .

Jesus. App-98 .

sent = sent away (the sender remaining behind). Greek. apostello. App-174 .

unto. Greek. pros. App-104 .

the elders = some of [the] elders.

beseeching = asking. Not the same word as in Luke 7:4 . App-134 .

 

Verse 4

to . Greek. pros. App-104 .

besought . Stronger word than in Luke 7:3 . App-134 .:6.

instantly = pressingly, or urgently.

was = is: giving the exact words.

 

Verse 5

loveth. Greek. agapao. App-135 .

he = he himself.

us = for us.

a synagogue = the synagogue. The Lord knew all the synagogues in Capernaum; so that this must have been some special synagogue, probably a new one, built since the event of Matthew 8:5-13 ,

 

Verse 6

went = was going.

with = in conjunction or fellowship with. Greek. sun. App-104 .

not far. In the former case, the Lord did not go; being prevented by the centurion.

not . Greek. ou. App-105 .

from . Greek. apo. App-104 .

sent . Greek. pempo ( App-174 .) = to send with; the envoy being accompanied by an, escort.

saying. He himself was present, and was the speaker.

Lord . App-98 . The Person of the Lord is the subject of this second period of His ministry. See App-119 .

trouble not Thyself . This second and similar address shows a greater depth of humility, probably grown since the former healing, of which the synagogue may have been a votive token. not. Greek. me. App-105 . Not the same word as in preceding and following clause,

not worthy . Greek. ou . As in first clause.

under . Greek. hupo. App-104 .

my . Emphatic by position in the sentence. Figure of speech Hyperbaton. App-6 .

  

Verse 7

say in a word = say by, or with a word. Dative case.

servant . Here, it is Greek. pais. App-108 . See note on Luke 7:2 .

 

Verse 8

I also am , &c. = I also, a man, am appointed under (or, obedient to) authority.

man . Greek. anthropos. App-123 . set appointed.

me = myself.

 

Verse 9

He marvelled , &c. The only other instance of the Lord's marvelling is at their unbelief (Mark 6:6 ).

not. . . . no, not = not even. Greek. oude.

in. Greek. en. App-104 .

 

Verse 10

to = unto. Greek. eis. App-104 .

whole = in good health. A medical word. See note on Luke 5:31 . that had been sick. Omitted by L T Tr. [A] W EI R. Thusthe antecedents and consequents, andsubjects of the two miracles differ in important details.

 

Verse 11

Verses 11-17 peculiar to Luke. Selected because it is connected with the Lord's Person as God-raiser of the dead; and as Man-full of compassion.

And . Note the Figure of speech Polysyndeton ( App-6 ), the "many ands" in these verses (11-17) emphasizing every detail. The "ands" in the English do not always agree with those in the Greek.

it came to pass. A Hebraism. See note on Luke 1:8 .

Nain. Now, Nein. Occurs only here in N.T. The ruins are on the slope of Little Hermon, west of Endor.

 

Verse 12

the gate . All funerals were outside.

behold. Figure of speech Asterismos. App-6 . To call attention to the two great crowds meeting.

a dead man . Greek ho nekros. App-139 .

 

Verse 13

the Lord . This Divine title more frequent in Luke than in any of the other Gospels. See verses: Luke 7:19 , Luke 7:31 , Luke 7:1 ; Luke 11:1 ; Luke 12:42 ; Luke 17:5 , Luke 17:6 ; Luke 19:8 ; Luke 19:22 . aLuke 19:1 . App-98 . A.

saw . Greek eidon. App-133 .:1. Not the same word as in Luke 7:24 .

compassion . See on Luke 7:11 the reason for the selection of this miracle, here.

on. Greek. epi. App-104 .

not . Greek. me. App-105 .

 

Verse 14

came = came up.

touched . Without defilement. Another remarkable fact, emphasized by the and".

bier . Probably of wicker-work.

stood still . Another remarkable particular. Young man. App-108 . Arise. App-178 .

 

Verse 15

he that was dead = the corpse. See App-139 . sat up. A medical word (Colossians 4:14 ). Greek anakathizo. Occurs only here and Acts 9:40 . Common in medical writings; and found also in the Papyri, in a letter from a Christian servant to his absent master about the illness of his mistress (Milligan's Selections, p. 130).

 

Verse 16

a great prophet . See Luke 9:8 , Luke 9:19 .

is risen up . App-178 .

among . Greek en. App-104 .

hath visited . Compare Luke 1:68 . John 3:2 .

 

Verse 17

rumour = report. Greek logos.

throughout = in. Greek. en. App-104 .

 

Verse 18

shewed him = brought word. This became the occasion of John's second mission. If the Lord could raise the dead, why was he languishing in prison?

 

Verse 19

two = a certain two. The mission in Matthew 11:1 , &c., was earlier than this. See notes on Matthew 11:2 . No number named there. See note on "two" there.

Jesus. All the texts read "the Lord". See note on Luke 7:13 .

He That should come = the coming [Messiah].

look we = do we look.

another . Greek. allos. App-124 . But Tr. and WI read "heteros". App-124 .

 

Verse 20

men . Greek. Plural of aner. App-123 .

 

Verse 21

same . Omit. No equivalent in the Greek.

cured = healed.

of = from. App-104 .

infirmities = diseases (chronic).

plagues = scourges (acute). Medical terms (Colossians 4:14 ).

evil . Greek. poneros. App-128 .

spirits . See App-101 .

 

Verse 22

Jesus . Omit [LIT Tr. A WH R.

seen and heard . The evidence was not that they were miracles (qua miracles), but that the miracles were those that had been prophesied. See Isaiah 29:18 ; Isa 85:4-6 ; Isaiah 60:1-3 . Had the Lord worked miracles far more extraordinary they would have been no evidence at all as to His claims. the . . . the, &c. No articles in the Greek.

see are seeing again. App-133 .

dead = dead people.

No Art . See App-139 .

to the poor the gospel is preached: literally the poor ( App-127 .) are being

evangelized ( App-121 .4).

 

Verse 23

blessed = happy.

not be offended = find not (Greek. me. App-105 .) anything to stumble at.

 

Verse 24

concerning. Greek. peri. App-104 .

went ye out = have ye gone out (perfect tense). All the texts, however, read "went ye out" (aor.)

for to see = to look at. Greek theaomai. App-133 .

with = by. Greek. hupo. App-104 .

wind . Greek. anemos.

 

Verse 25

for to see = to see. Greek. eidon. App-133 . soft. See Matthew 11:8 . A contrast to "camel's hair".

are = are existing. Same word as "was" in Romans 4:19 ; "being "in Philippians 1:2 , Philippians 1:6 ; and "is" in Philippians 1:3 , Philippians 1:20 .

delicately = luxuriously. The Herods were noted for this (Acts 12:21 .Mark 6:21 . Josephus, Bel. Jude 1:20 . § 3 ; Ant. xix. 8. 2).

kings' courts = royal palaces. Greek. Plural of basileion. Occurs only here in N.T.

 

Verse 26

A prophet. See App-49 . One who spoke for God. Not necessarily beforehand. Compare Exodus 4:16 ; Exodus 7:1 .

 

Verse 27

it is written = it standeth written. Quoted from Malachi 3:1 . See App-107 .

before . Greek. pro. App-104 .

prepare . See note on Luke 1:17 .

before . Greek. emprosthen = in the presence of.

 

Verse 28

born = brought into the world. Greek gennao, used of the mother. See note on Matthew 1:2 .

not. Greek. oudeis = no one. Compare Luke 5:36 .

least. See note on Matthew 11:11 . John only proclaimed it. But had the nation then accepted the Lord, it would have been realized.

the kingdom of God . See App-114 .

 

Verse 29

publicans = toll collectors. See on Matthew 5:46 .

justified God . A Hebraism = declared God to be just, by submitting to John's baptism.

 

Verse 30

rejected = set aside, or annulled, by the interpretation they put upon it. Compare Galatians 1:2 , Galatians 1:21 .Proverbs 1:24 .

counsel. Greek. boule. See App-102 ., and p. Ephesians 1:9 , Ephesians 1:11 . See also Acts 2:23 ; Acts 4:28 , &c.

against = as to. Greek. eis. App-104 .

of = by. Greek. hupo. App-104 .

 

Verse 31

And the Lord said . All the texts omit these words. this generation. See note on Matthew 11:16 .

 

Verse 32

children = little children. App-108 .

the = a.

We have piped = We piped: i.e. played at being at a wedding.

have not danced = danced not.

we have mourned = we mourned: i.e. we played at being at a funeral.

have not wept = wept not. Compare Luke 6:21 .

 

Verse 33

eating . . . drinking. Hebrew idiom for ordinary living. Compare Luke 1:15 .Matthew 3:4 .

Bread. . . wine. Peculiar to Luke.

devil = demon. Later, they said the same of the Lord. John 7:20 ; John 10:20 .

 

Verse 34

The Son of man . See App-98 .

is = has.

 

Verse 35

But = And yet.

wisdom . See note on Matthew 11:19 .

children: i.e. those produced by her. See App-108 .

 

Verse 36

And one , &c. Verses 36-50 peculiar to Luke. Not to be identified with Simon (Mark 14:3 ). All the circumstances are different.

Simon was one of the commonest names. There are nine mentioned in the N.T., and two among the Twelve.

desired = asked, or invited. App-134 .

with = in company

with. Greek. meta. App-104 .

sat down to meat = reclined [at table].

 

Verse 37

a woman. Not to be identified with Mary Magdalene: it is a libel on her to do so, and quite arbitrary. Compare Matthew 21:32 .

the city. That it was Magdala is a pure assumption.

which = who: i.e. reference to a class.

was, &c. All the texts read "which was in the city, a sinner".

when she knew = having got to know. Greek. ginosko. App-132 .

Jesus = He. alabaster. See Matthew 26:7 . Mark 14:3 .

 

Verse 38

And. Note the Figure of speech Polysyndeton. App-6 .

at = beside. Greek. para. App-104 .

wash = bedew.

did wipe = was wiping.

kissed = was ardently kissing. Compare Acts 20:37 .

 

Verse 39

bidden = invited.

within. Greek. en = in. App-104 .

if, &c. Assuming and believing the fact. App-118 .

known = got to know, as in Luke 7:36 .

that. Same as "which" in Luke 7:36 .

 

Verse 40

answering : i.e. his secret doubt.

Simon . See note on Luke 7:36 .

say unto thee . You have been condemning Me!

Master = Teacher. App-98 .

say on = say it.

 

Verse 41

There was , &c. Greek. "There were two debtors to a certain money-lender".

pence = denarii. See App-51 .

other = a different one. Greek. heteros. See App-124 .

 

Verse 42

when they had nothing = not (Greek. me as in Luke 7:13 ) having anything.

most = more.

 

Verse 43

I suppose = I take it. Greek. hupolambano, used only by Luke; here, Luke 10:30 . Acts 1:9 ; Acts 2:15 . Medical use, to check (a disease).

judged. App-122 .

 

Verse 44

Seest thou = Host thou mark. Greek. blepo. App-133 . The Lord calls Simon's attention to her works, but He calls the woman's attention (Luke 7:47 ) to His own grace towards her.

thou gavest, &c. Op. Genesis 18:4 ; Genesis 19:2 .Judges 19:21 . 1 Timothy 5:10 . no. Greek. ou. App-105 .

for = upon. Greek. epi. App-104 .

she. Emphatic.

 

Verse 45

this woman = she (emph.)

since the time = from (Greek. apo) the time when.

ceased = been intermittent. A medical word. Occurs only here in N.T.

 

Verse 47

Wherefore = for which cause, or because her sins are forgiven. sins. App-128 .

for = that. This could be seen; and was the sign, not the cause or consequence.

 

Verse 48

unto her . Note the change.

 

Verse 49

began . Noting the uprising of the thought.

Who is This . . . ? This incident chosen because it sets forth the Lord's Person as God. The subject of this Second Period of His ministry. See App-119 .

 

Chapter 8

Verse 1

it came to pass. Note the Hebraism, here and in chs. Luke 5:1 ; Luke 6:1 , &c. Verses 1-3 are peculiar to Luke.

afterward . No longer confining Himself to Capernaum.

went throughout = journeyed through.

every city and village = by city and village.

preaching = proclaiming. See App-121 .

shewing the glad tidings . Greek. euangeliso = announcing, &c. App-121 .

the kingdom of God. App-114 .

were. Substitute went.

with = together with. Greek. sun. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 8:13 , Luke 8:14 , Luke 8:15 , Luk 13:45 .

 

Verse 2

certain women . Allusions to "women "in Matt. only in Luk 27:55 , Luk 27:56 , and in Mark 15:40 , but mentioned prominently in Luke. See note on p. 1428. healed. See Luke 6:18 .

of = from. Greek. apo. App-104 .

evil. Greek. poneros. App-128 .

spirits. Greek. Plural of pneuma. App-101 .

out of = away from. Greek. apo. App-104 . Not the same word as in Luke 8:37 .

went = had gone out.

devils = demons.

 

Verse 3

the wife. She may have been the cause of Herod's interest. Mark 6:14-16 . Mar 23:8 .

others . Greek. Plural of heteros. App-124 . See Matthew 27:55 . which. Marking a class.

of = from. apo as in Luke 8:2 , but all the texts read ek.

substance = property.

 

Verse 4

were come = kept coming.

to. Greek. pros. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 8:27 , Luke 8:39 .

by . Greek. dia. App-104 .Luke 8:1 . Not the same word as in Luke 5:12 .

 

Verse 5

A sower. Greek. "the sower". The first utterance of the parable, which was repeated (and varied) and combined with seven other parables, later on, after the arrival of His kindred. This (in Luke) was given before the arrival, and was consequent on a lengthened tour ending in Capernaum. The consequent here is the inquiry of the Twelve ("What", Luke 8:9 ); the consequent in Matthew and Mark (which are identical) is another inquiry ("Why", Matthew 13:10 ). In the later repetition, the interpretation after the inquiry (Matthew 13:18 . Mark 4:10 ); in Luke, it follows the parable immediately.

his seed. Peculiar to this first giving of the parable.

as he sowed = in (Greek. en. App-104 .) his sowing.

fell . It was not sown on the way side.

by = beside. Greek. para. App-104 .

fowls = birds.

air = sky. Greek. the heaven (Singular.) See notes on Matthew 6:9 , Matthew 6:10 .

 

Verse 6

some = other. Greek. heteros, as in Luke 8:3 .

upon . Greek. epi. App-104 . Not the same word as in Luke 8:43 .

a rock = the rock. Greek. petra. As in Matthew 16:18 .

sprung up . Greek. phuo. Occurs only here, Luke 8:8 , and Hebrews 12:15 .

because it lacked = on account of (Greek. dia. App-104 .Luke 8:2Luke 8:2 ) its not (Greek. me. App-105 ) having.

moisture . Greek ikmas. Occurs only here in N.T.

 

Verse 7

among = in (Greek. en. App-104 .) the midst of.

thorns = the thorns.

sprang up with it = sprang up

together. Greek sumphuo. Occurs only here in N.T. A medical word, used of bones uniting and wounds closing.

choked = stifled, as in Luke 8:33 . Elsewhere only in Matthew 13:7 .

 

Verse 8

And. Note the Figure of speech Polysyndeton ( App-6 ) in Luke 8:8 .

on. Greek. epi. Same as "upon" (Luke 8:6 ).

had. The 1611 edition of the Authorized Version omits "had".

He that hath ears, &c. See note on Matthew 11:15 and App-142 .

 

Verse 9

What . . . ? See note on Luke 8:5 .

Not the same word as on the later occasion (Matthew 13:10 ), which was "Why". They knew "what", but desired further information.

 

Verse 10

is = has been.

know = get to know. See App-132 .

mysteries = secrets.

others = the rest. Greek. hoi loipoi. Compare Acts 5:13 .Romans 11:7 . Eph 2:3 . 1 Thessalonians 4:13 .Revelation 20:5 .

in . Greek. en. App-104 .

that = in order that. Quoted from Isaiah 6:9 , Isaiah 6:10 . See App-107 .

seeing. App-133 .

not . Greek. me. App-105 .

 

Verse 11

is = means. Figure of speech Metaphor ( App-6 ): i.e. represents.

word . Greek. logos.

God . App-98 .

 

Verse 12

taketh = snatches.

lest = in order that . . . not, as in Luke 8:10 .

 

Verse 13

with = in association with. Greek. meta. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 8:1 , Luke 8:14 , Luke 8:38Luke 8:38 .

no . Greek. ou. App-105 .

for . Greek. pros. App-104 .

while = season.

temptation = trial. In the second utterance of this parable (see note on Luke 8:5 ), the Lord used the words "tribulation or persecution".

 

Verse 14

among. Greek. eis. App-104 .

go forth = as they go on their way.

choked = stifled. Greek. sumpnigo, as in Luke 8:42 . Not the same word as in verses: Luke 8:8 , Luke 8:33 .

with = by. Greek. hupo. App-104 .

this life. Greek. bios = the life that is lived. Not zoe , or psuche. See App-170 .

 

Verse 15

on = in. Greek. en. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 8:8 , Luke 8:13 , Luke 8:16 , Luke 8:23 .

which . Denoting a class,

keep it = hold it fast. See note on 2 Thessalonians 2:6 . Figure of speech Tapeinosis ( App-6 ), for much more is done beside this.

with = in. Greek. en. App-104 .

patience = patient endurance.

 

Verse 16

No man. Greek oudeis, compound of ou. App-105 .

candle = a lamp. See App-130 .

bed = couch.

on = upon. Greek. epi. App-104 .

candlestick = lampstand.

   

Verse 17

nothing = not (Greek. ou. App-105 ) anything.

secret = hidden.

not . Greek. ou. App-105 .

be made = become.

neither . Greek. oude.

not. Greek. ou, as above, but all the texts read ou me . App-105 .

be = become.

come abroad = come to (Greek. eis. App-104 .) light (Greek. phaneros = manifestation).

 

Verse 18

Take heed . Greek. blepo. See App-133 .

how. Contrast "what "on the second occasion (Mark 4:24 ),

from = away from. Greek. apo. App-104 .

seemeth = thinketh.

Peculiar to Luke.

 

Verse 19

Then came , &c. For the motive, see Mark 3:21 -with Mark 3:31-35 . Compare Matthew 12:47 .

could not = were not able to.

come at Him = fall in with Him. Greek suntunchano. Occurs only here in N.T.

for = on account of. Greek. dia. App-104 .Luke 8:2 .

press = crowd.

 

Verse 20

stand = are standing.

desiring = wishing. Greek. thelo. App-102 .

see . Greek eidon. App-133 .

 

Verse 21

answered and said . See note on Deuteronomy 1:41

unto. Greek. pros. App-104 . Not the same word as in Luke 8:22 .

do = are doing.

 

Verse 22

Now, &c. This is not the same storm as in Matthew 8:24 (see notes there), but the same as in Mark 4:37 . Matthew's was before the calling of the Twelve; this occurred after that event. The antecedents and consequents differ in both cases.

into. Greek eis. App-104 .

a ship. In Matthew, the " boat".

with = and.

unto them = to them. Greek. pros. App-104 .

unto . Greek. eis. App-104 .

lake . See App-169 .

launched forth = put to sea, or set sail.

 

Verse 23

fell asleep = fell off (Greek. aphupnoo) into sleep. Only here in N.T.

came down . Not rose up, as on the former occasion (Matthew 8:24 ).

a storm of wind = a squall. On the former occasion it was an earthquake(Greek. seismos). Here it was lailaps.

on = on to. Greek eis. App-104 . were filled were being swamped. Imperf. tense. Hence this was an open boat; in Matthew a decked boat.

were in jeopardy = were beginning to be in danger:

 

Verse 24

awoke = roused. App-178 .

Master. See note on Luke 5:5 . Note the Figure of speech Epizeuxis ( App-6 ), for emphasis. Not the same word as in Luke 8:49 .

we perish = we are perishing: i.e. drowning.

arose = was aroused. App-178 . TTr. WH R have the same word as "awoke" above,

raging. Greek kludon. Occurs only here and James 1:6 ("wave").

was = became.

 

Verse 25

What manner. This! = Who then is this [man]!

He commandeth . Peculiar to Luke.

 

Verse 26

they arrived = they sailed

down, or,

dropped down. Occurs only here in the N.T.

at = unto. Greek. eis. App-104 .

Gadarenes. See note on Matthew 8:28 . The peoplewere Gadarenes, but the city was not Gadara. See App-169 .

over against = opposite. Greek. antiperan. Occurs only here in N.T.; opposite Lower Galilee (not whence they had sailed). See App-169 .

 

Verse 27

to = on to. Greek. epi. App-104 .

out of the city. Connect with the "man", not with "met". out of. Greek ek. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 2:12 , Luke 2:29 , Luke 2:33 , Luke 2:35 , Luke 2:38 , Luke 2:46 .

man. Greek. aner. App-123 .

devils = demons.

long time . . . clothes = and for a long time was net putting on any mantle, cloak, or outer garment (Singular.)

ware. And Luke 16:19 . Not a word peculiar to the . Bible. Itmet with in Josephus, and in an inscription from Delphi (c. 154 B.C.) See Deissmann, Light, &c., p. 78.

 

Verse 28

Jesus. App-98 . Demons irreverently use this sacred name, as is done by so many to-day: but His own disciples called Him "Master '(Luke 8:24 ) and "Lord". See John 13:13 .

What have I, &c. See note on 2 Samuel 16:10 .

most high. The Lord called thus elsewhere only in Mark 5:7 . Compare Luke 1:32 , Luke 1:5 ; Luke 6:5 .

beseech . See App-134 . Not the same word as in verses: Luke 8:31 , Luke 8:32 , Luke 8:37 , Luk 31:41 .

 

Verse 29

He had commanded = He was commanding. Imperfect tense.

spirit. Greek. pneuma. See App-101 .

man. Greek. anthropos. App-123 . Not the same word as in verses: Luke 8:27 , Luke 8:38 , Luke 8:41 , but the same as in verses: Luke 8:33 , Luke 8:35 .

it had caught = it had seized. Only here and in Acts 6:12 ; Acts 19:29 ; Acts 27:15

kept bound = bound, being guarded.

chains, &c. See notes on Mark 5:4 .

he brake the bands, and = breaking the bands, he.

was driven . Greek elauno. Occurs five times: here; Mark 6:48 . John 6:19 . James 3:4 , and 2 Peter 2:17 .

of = by. Greek. hupo. App-104 .

devil = demon.

 

Verse 30

many , &c. See note on Mark 5:9 .

 

Verse 31

besought . Greek. parakaleo. See App-134 . Not the same word as in verses: Luke 8:28 , Luke 8:37 , Luke 8:38 .

the deep . Greek abussos; not the sea as in Luke 5:4 . Occurs nine times: here, Romans 10:7 . Revelation 9:1 , Revelation 9:2 , Revelation 9:11 ; Revelation 11:7 ; Revelation 17:8 ; Revelation 20:1 , Revelation 20:3 .

 

Verse 32

them = these.

suffered them = gave them leave. Compare Mark 5:13 .Acts 21:39 , Acts 21:40 ; Acts 27:3 .

 

Verse 33

ran = rushed.

down . Greek kata. App-104 .

a steep place = the precipice.

 

Verse 34

was done = had happened.

in = into. Greek. eis. App-104 .

 

Verse 35

at = beside. Greek para. App-104 .

in his right mind = of sound mind.

 

Verse 36

he that was possessed of the devils = the demonized [man].

healed = saved. Same word as in Luke 8:12 .

 

Verse 37

besought = was asking. Greek erotao. App-134 .

were taken . A medical word, as in Luke 4:38 .

 

Verse 38

Jesus. All the texts omit.

sent him away. Note the answers to the three prayers in this chapter, in verses: Luke 8:32 , Luke 8:33 , Luke 8:37 , Luk 32:38 , Luk 32:39 .

 

Verse 39

to = unto. Greek. eis. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 8:19 , Luke 8:25 , Luke 8:27 ; Luk 8:-35 .

shew = tell: tell the whole story.

how great things = whatsoever.

and published = proclaiming. See App-121 .

unto = for.

 

Verse 40

when . . . returned = in (Greek. en. App-104 .) . ., returning.

waiting for = looking for, as in Luke 1:21 ; Luke 3:15 ; Luke 7:19 , Luke 7:20 ; Luke 12:46 . Acts 3:5 ; Acts 10:24 ; Acts 28:6 , &c.

 

Verse 41

And, behold. Figure of speech Asterismos ( App-6 ). These two miracles are not the same as those recorded in Matthew 9:18-26 , but the same as in Mark 5:22 , &c. See the notes there, and App-138 .

Jairus. An Israelite name, Jair (Numbers 32:41 .Joshua 13:30 . Judges 10:3 ).

was a = held the office of. Greek. huparcho. synagogue. App-120 .

 

Verse 42

as He went = in (Greek. en. App-104 .) His going.

thronged = were stifling. Greek. sumpnigo. Not the same word as in verses: Luke 8:7 , Luke 8:33 , but same as "choked" (Luke 8:14 ).

 

Verse 43

having = being in. Greek. en, above.

twelve = from (Greek. apo. App-104 . iv) twelve.

living. Greek. bios. See App-170 .

upon. Greek. eis. App-104 .

neither, &c. = could not . . . by any. Greek. ou . . . oudeis. of. Greek. hupo, but all the texts read apo.

 

Verse 44

border = hem (Numbers 15:38 , Numbers 15:39 . Deuteronomy 22:12 ).

stanched = stopped. A medical term.

 

Verse 45

Who touched = Who [is it] that was touching.

throng . Greek. sunecho. Compare Luke 8:37 ; Luke 4:38 ; Luke 12:50 .

press . Greek. apothlibo. O cc. only here.

 

Verse 46

hath touched . . . I perceive = did touch . . . I came to know (Greek. ginosko. App-132 .)

virtue = power (inherent). Greek. dunamis. See App-172 .

 

Verse 47

falling down = having fallen down. In terror.

she had touched = she touched.

healed. See Luke 6:17 .

 

Verse 48

be of good comfort . All the texts omit.

made thee whole = saved thee, as in verses: Luke 8:12 , Luke 8:36 , CO.

 

Verse 49

from. Greek. para. App-104 .

dead. Emph. by Figure of speech Hyperbaton. App-6 .

Master = Teacher. App-98 .

 

Verse 50

believe. App-150 .

 

Verse 51

suffered no man = suffered not (Greek. ou. App-105 ) any one.

save = except. Peter, and James, and John. Compare Mark 9:12 ; Mark 14:33 .

 

Verse 52

wept, and bewailed = were weeping and wailing. Both Imperf. Tense. sleepeth. Greek. katheudo. App-171 .

 

Verse 53

laughed Him to scorn = were deriding Him.

knowing. Greek oida. App-132 .

 

Verse 54

Maid = Child. Greek. pais. App-108 .

 

Verse 55

spirit. Greek. pneuma. App-101 .

came again. A Hebraism. Compare 1 Samuel 30:12 .

straightway = immediately. Greek. parachrema, as in verses: Luke 8:44 , Luke 8:47

commanded = directed.

meat = [something] to eat

 

Verse 56

no man = no one. Greek. medeis.

was done = had happened.