Christian Churches of God
No. F041ii
Komentaryo sa Marcos
Bahagi 2
(Edition 2.0 20220527-20220528)
Komentaryo sa mga Kabanata 5-8.
Christian Churches of God
PO Box 369, WODEN ACT 2606, AUSTRALIA
E-mail: secretary@ccg.org
(Copyright © 2022 Wade Cox)
(Tr. 2022)
This paper may be freely copied and distributed provided it is copied in total with no alterations or deletions. The publisher’s name and address and the copyright notice must be included. No charge may be levied on recipients of distributed copies. Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web page:
http://logon.org and http://ccg.org
Komentaryo sa Marcos Part 2
Marcos Kabanata 5-8 (TLAB)
Kabanata 5
1At nagsidating sila sa kabilang ibayo ng dagat sa lupain ng mga Gadareno. 2At paglunsad niya sa daong, pagdaka'y sinalubong siya na galing sa mga libingan ng isang lalake na may isang karumaldumal na espiritu, 3Na tumatahan sa mga libingan: at sinoma'y hindi siya magapos, kahit ng tanikala; 4Sapagka't madalas na siya'y ginapos ng mga damal at mga tanikala, at pinagpatidpatid niya ang mga tanikala, at pinagbabalibali ang mga damal: at walang taong may lakas na makasupil sa kaniya. 5At palaging sa gabi't araw, ay nagsisisigaw sa mga libingan at sa mga kabundukan, at sinusugatan ang sarili ng mga bato. 6At pagkatanaw niya sa malayo kay Jesus, ay tumakbo at siya'y kaniyang sinamba; 7At nagsisisigaw ng malakas na tinig, na kaniyang sinabi, Ano ang pakialam ko sa iyo, Jesus, ikaw na Anak ng Dios na Kataastaasan? kita'y pinamamanhikan alangalang sa Dios, na huwag mo akong pahirapan. 8Sapagka't sinabi niya sa kaniya, Lumabas ka sa taong ito, ikaw na karumaldumal na espiritu. 9At tinanong niya siya, Ano ang pangalan mo? At sinabi niya sa kaniya, Pulutong ang pangalan ko; sapagka't marami kami. 10At ipinamamanhik na mainam sa kaniya na huwag silang palayasin sa lupaing yaon. 11At sa libis ng bundok na yaon ay may isang malaking kawan ng mga baboy na nagsisipanginain. 12At nangamanhik sila sa kaniya, na nagsisipagsabi, Paparoonin mo kami sa mga baboy, upang kami ay magsipasok sa kanila. 13At ipinahintulot niya sa kanila. At ang mga karumaldumal na espiritu ay nangagsilabas, at nangagsipasok sa mga baboy: at ang kawan ay napadaluhong sa bangin hanggang sa dagat, na sila'y may mga dalawang libo; at sila'y nangalunod sa dagat. 14At nagsitakas ang mga tagapagalaga ng mga yaon, at ibinalita sa bayan, at sa mga bukid. At nagsiparoon ang mga tao upang makita kung ano ang nangyari. 15At nagsiparoon sila kay Jesus, at nakita nila ang inalihan ng mga demonio na nakaupo, nakapanamit at matino ang kaniyang pagiisip, sa makatuwid baga'y siyang nagkaroon ng isang pulutong: at sila'y nangatakot. 16At sinabi sa kanila ng nangakakita kung paanong pagkapangyari sa inalihan ng mga demonio, at tungkol sa mga baboy. 17At sila'y nangagpasimulang magsipamanhik sa kaniya na siya'y umalis sa kanilang mga hangganan. 18At habang lumululan siya sa daong, ay ipinamamanhik sa kaniya ng inalihan ng mga demonio na siya'y ipagsama niya. 19At hindi niya itinulot sa kaniya, kundi sa kaniya'y sinabi, Umuwi ka sa iyong bahay sa iyong mga kaibigan, at sabihin mo sa kanila kung gaano kadakilang mga bagay ang ginawa sa iyo ng Panginoon, at kung paanong kinaawaan ka niya. 20At siya'y yumaon ng kaniyang lakad, at nagpasimulang ihayag sa Decapolis kung gaanong kadakilang mga bagay ang sa kaniya'y ginawa ni Jesus: at nangagtaka ang lahat ng mga tao. 21At nang si Jesus ay muling makatawid sa daong sa kabilang ibayo, ay nakipisan sa kaniya ang lubhang maraming tao; at siya'y nasa tabi ng dagat. 22At lumapit ang isa sa mga pinuno sa sinagoga, na nagngangalang Jairo; at pagkakita sa kaniya, ay nagpatirapa siya sa kaniyang paanan, 23At ipinamamanhik na mainam sa kaniya, na sinasabi, Ang aking munting anak na babae ay naghihingalo: ipinamamanhik ko sa iyo, na ikaw ay pumaroon at ipatong mo ang iyong mga kamay sa kaniya, upang siya'y gumaling, at mabuhay. 24At siya'y sumama sa kaniya; at sinundan siya ng lubhang maraming tao; at siya'y sinisiksik nila. 25At isang babae na may labingdalawang taon nang inaagasan, 26At siya'y napahirapan na ng maraming bagay ng mga manggagamot, at nagugol na niya ang lahat niyang tinatangkilik, at hindi gumaling ng kaunti man, kundi bagkus pang lumulubha siya, 27Na pagkarinig niya ng mga bagay tungkol kay Jesus, ay lumapit siya sa karamihan, sa likuran niya, at hinipo ang kaniyang damit. 28Sapagka't sinasabi niya, Kung mahipo ko man lamang ang kaniyang damit, ay gagaling ako. 29At pagdaka'y naampat ang kaniyang agas; at kaniyang naramdaman sa kaniyang katawan na magaling na siya sa salot niya. 30At si Jesus, sa pagkatalastas niya agad sa kaniyang sarili na may umalis na bisa sa kaniya, ay pagdaka'y pumihit sa karamihan at nagsabi, Sino ang humipo ng aking mga damit? 31At sinabi sa kaniya ng kaniyang mga alagad, Nakikita mong sinisiksik ka ng karamihan, at sasabihin mo, Sino ang humipo sa akin? 32At lumingap siya sa palibotlibot upang makita siya na gumawa ng bagay na ito. 33Nguni't ang babae na natatakot at nangangatal, palibhasa'y nalalaman ang sa kaniya'y nangyari, lumapit at nagpatirapa sa harap niya, at sinabi sa kaniya ang buong katotohanan. 34At sinabi niya sa kaniya, Anak, pinagaling ka ng pananampalataya mo; yumaon kang payapa, at gumaling ka sa salot mo. 35Samantalang nagsasalita pa siya, ay may nagsidating na galing sa bahay ng pinuno sa sinagoga, na nagsasabi, Patay na ang anak mong babae: bakit mo pa binabagabag ang Guro? 36Datapuwa't hindi pinansin ni Jesus ang kanilang sinasalita, at nagsabi sa pinuno ng sinagoga, Huwag kang matakot, manampalataya ka lamang. 37At hindi niya ipinahintulot na sinoma'y makasunod sa kaniya, liban kay Pedro, at kay Santiago, at kay Juan na kapatid ni Santiago. 38At nagsidating sila sa bahay ng pinuno sa sinagoga; at napanood niya ang pagkakagulo, at ang nagsisitangis, at nangagbubuntong-hininga ng labis. 39At pagkapasok niya, ay kaniyang sinabi sa kanila, Bakit kayo'y nangagkakagulo at nagsisitangis? hindi patay ang bata, kundi natutulog. 40At tinatawanan nila siya na nililibak. Datapuwa't, nang mapalabas na niya ang lahat, ay isinama niya ang ama ng bata at ang ina nito, at ang kaniyang mga kasamahan, at pumasok sa kinaroroonan ng bata. 41At pagkahawak niya sa kamay ng bata, ay sinabi niya sa kaniya, Talitha cumi; na kung liliwanagin ay, Dalaga, sinasabi ko sa iyo, Magbangon ka. 42At pagdaka'y nagbangon ang dalaga, at lumakad: sapagka't siya'y may labingdalawang taon na. At pagdaka'y nangagtaka silang lubha. 43At ipinagbilin niya sa kanilang mahigpit, na sinoman ay huwag makaalam nito: at kaniyang ipinagutos na siya'y bigyan ng pagkain.
Layunin ng Kabanata 5
Ang Kabanata 4 ay nagtatapos sa pagpapatibay ng Mesiyas sa Sabbath (031), sa ilalim ng Kautusan, at idineklara siya bilang Panginoon ng Sabbath (No. 031B). Ang Kabanata 5 ay nagpapatuloy sa dalawang bahagi. Ang unang bahagi ay sumisimbolo sa karumal-dumal na kalagayan ng mga tao sa ilalim ng mga demonyo na pumapasok sa kanila sa hindi mabilang na bilang at sinisira ang kanilang pangunahing pamumuhay at espirituwalidad ng tao. Ang ikalawang bahagi ay ang deklarasyon, sa pamamagitan ng halimbawa, na si Cristo ay makapagpapanumbalik ng buhay sa pamamagitan ng pagkabuhay na mag-uli ng mga patay, at pagpapagaling, sa mga inosente ng sangkatauhan na naghahanap sa kanya..
Ang Demonyo ng Gerasene
vv. 1-20 Pagpapadala ng mga demonyo sa kawan ng mga baboy (Mat. 8:28-34; Luc. 8:26-39)
v. 7 1:24. v. 9 ang isang legion ay isang pangunahing yunit ng hukbong Romano na binubuo ng 12 batalyon (500 lalaki), na may bilang na 6000 na lalaki sa buong lakas. Ang lalaki ay magpapatotoo sa lugar kung saan siya kilala.
v. 20 Decapolis – isang pederasyon ng humigit-kumulang sampung lungsod sa silangang Palestina. Ang mga tao ay malinaw na kumikita mula sa mga baboy na taliwas sa Kautusan ng Diyos (L1) (cf. Ang mga Kautusan sa Pagkain (No. 015)).
Ang mga baboy ay mga maruruming hayop kaya si Cristo ay hindi sapilitang pupuksain sila at iiwan ang mga demonyo kahit saan kundi sa hukay ng tartaros, na siyang sinisikap nilang iwasan. Iyan ang kapalaran ng lahat ng mga demonyo bago ang Milenyo (cf. Apoc. Kabanata 20 (F066v).
5:21-43 Binuhay ni Jesus ang isang patay na batang babae at pinagaling ang isang maysakit na babae (Mat 9:18-26; Luc. 8:40-56);
v. 23 (tingnan sa Mat. 9:21 n (F040ii); v. 25 Lev. 15:25-30; v. 28 5:23; v. 30 Luc. 5:17; v. 34 Pinagaling ka tingnan sa Mat. 9:21 n.; v. 36 4:40;
v. 39 Mat. 9:24 n (F040ii), v. 41 Iniingatan ni Talitha cumi ang aktuwal na Aramaic na mga salita ni Cristo(tingnan ang 2Hari 18:26 (RSV) at ang tala ay Aramaic). Ang mga pangyayaring ito ay tumutukoy sa dalawang pagkabuhay na mag-uli (Ang Unang Pagkabuhay na Mag-uli (No. 143A) at ang Ikalawang Pagkabuhay na Mag-uli (No. 143B)).
Ang mga himala sa pagpapagaling ng babae at ng dalaga ay naglalarawan ng isang makapangyarihang kuwento, na may ilang malubhang implikasyon para sa bansang Israel at sa mga Tribo ng Juda at Levi.
The text from verses 21-43 starts with the gathering of the people to Christ.
Marcos 5:21-43 At nang si Jesus ay muling tumawid sakay ng daong sa kabilang ibayo, maraming tao ang nakipisan sa kaniya: at siya ay malapit sa dagat.
Dumating si Jairus
Nang magkagayo'y lumapit sa kaniya ang isang pinuno ng sinagoga na nagngangalang Jairus at nagbigay pugay sa kanya. Ito ay isang mahalagang aspeto ng paraan ng pakikitungo ni Cristo sa kanya noon. Si Jairus ay kumakatawan sa mga tapat sa Judah at Levi at ang kanilang sambahayan ay pinagpala sa pananampalataya.
22At lumapit ang isa sa mga pinuno sa sinagoga, na nagngangalang Jairo; at pagkakita sa kaniya, ay nagpatirapa siya sa kaniyang paanan,
Pagpapahayag ng Pananampalataya ni Jairus
Ipinahayag dito ni Jairus ang katiyakan sa pananampalataya.
23At ipinamamanhik na mainam sa kaniya, na sinasabi, Ang aking munting anak na babae ay naghihingalo: ipinamamanhik ko sa iyo, na ikaw ay pumaroon at ipatong mo ang iyong mga kamay sa kaniya, upang siya'y gumaling, at mabuhay.
Kaya siya ay may katiyakan na siya ay mabubuhay.
Sumunod ang karamihan
Sumunod sa kanya ang karamihan. Masasabi nating ito ang mga kumakatawan sa mga tinawag ngunit hindi pinili. Nakita nila ang ginagawa ni Cristo at sumunod sa kanya ngunit hindi sa malalim na pananampalataya.
24At [Jesus] sumama sa kaniya; at sinundan siya ng lubhang maraming tao; at siya'y sinisiksik nila.
Pagpapahayag ng Pananampalataya ng Babae
Sa vv. 25-28 makikita natin ang pagpapahayag ng Babae ng pananampalataya.
25At isang babae na may labingdalawang taon nang inaagasan, 26At siya'y napahirapan na ng maraming bagay ng mga manggagamot, at nagugol na niya ang lahat niyang tinatangkilik, at hindi gumaling ng kaunti man, kundi bagkus pang lumulubha siya,
Dito ay hindi siya napagaling ng mga Saserdote at ng mga manggagamot.
27Na pagkarinig niya ng mga bagay tungkol kay Jesus, ay lumapit siya sa karamihan, sa likuran niya, at hinipo ang kaniyang damit. 28Sapagka't sinasabi niya, Kung mahipo ko man lamang ang kaniyang damit, ay gagaling ako.
Ito ay isa pang halimbawa ng lakas sa pamamagitan ng pananampalataya.
Himala ng Pagpapawalang-sala sa pamamagitan ng Pananampalataya
Ang himala ng pagpapawalang-sala sa pamamagitan ng pananampalataya ay makikita rito bilang may dakilang kapangyarihan.
Ang babaeng ito ay ritwal na marumi sa loob ng labindalawang taon. Ito ay isang simbolo ng mga hinirang na patay sa kanilang mga kasalanan at marumi sa harap ng Diyos. Alam niya na siya ay marumi ngunit hindi alam nina Juda at Levi ang kanilang posisyon. Sa pamamagitan lamang ng Banal na Espiritu tayo ay dinadala sa pagsisisi at isang estado ng kamalayan ng ating sariling kasalanan.
29At pagdaka'y naampat ang kaniyang agas; at kaniyang naramdaman sa kanyang katawan na magaling na siya sa salot niya.
Banal na Espiritu na nakuha sa Pananampalataya
Sa verses 30-32 makikita natin na ang Banal na Espiritu ay nakuha mula kay Cristo dahil sa Pananampalataya kahit na may iba pang hindi kasing-tunay na humihipo rin sa kanya at kunwari’y sumusunod sa kanya. Ito ang mga tumatawag sa kanya na Panginoong Panginoon ngunit hindi sumusunod sa mga utos. Ang Banal na Espiritu ay naabot sa pamamagitan ng pananampalataya.
30At si Jesus, sa pagkatalastas niya agad sa kaniyang sarili na may umalis na bisa sa kaniya, ay pagdaka'y pumihit sa karamihan at nagsabi, Sino ang humipo ng aking mga damit? 31At sinabi sa kaniya ng kaniyang mga alagad, Nakikita mong sinisiksik ka ng karamihan, at sasabihin mo, Sino ang humipo sa akin? 32At lumingap siya sa palibotlibot upang makita siya na gumawa ng bagay na ito.
Ang Banal na Espiritu ay nakukuha mula kay Cristo ng mga kababaihan sa pamamagitan lamang ng lakas ng kanyang pananampalataya. Hindi pa naiintindihan ng mga apostol noon ang aral na itinuturo dito. Maraming humipo kay Cristo, ngunit alam niya kung kailan siya nakuhaan para sa kapangyarihan ng Espiritu.
Pagpapahayag ng pananampalataya sa harap ni Cristo
Ang pagpapahayag na ito ay isa lamang sa lahat ng katotohanan. Inihayag niya ang kanyang puso kay Cristo at nagtapat.
33Nguni't ang babae na natatakot at nangangatal, palibhasa'y nalalaman ang sa kaniya'y nangyari, lumapit at nagpatirapa sa harap niya, at sinabi sa kaniya ang buong katotohanan.
Pagsang-ayon at pagtanggap ni Cristo
Si Cristo ay gumagawa ng pahayag ng kanyang pagtanggap sa pamamagitan ng kanyang pananampalataya.
34At sinabi niya sa kaniya, Anak, pinagaling ka ng pananampalataya mo; yumaon kang payapa, at gumaling ka sa salot mo.
Pagkatapos ng pagkakataong ito makikita natin na mayroon din marahil na mas seryosong pagsubok sa pananampalataya.
Pagsubok sa Pananampalataya
Sunod na makikita natin si Jairus na nilapitan ng Mensahero mula sa bahay. Dito makikita natin ang pananampalataya ni Jairus na nasubok.
35Samantalang nagsasalita pa siya, ay may nagsidating na galing sa bahay ng pinuno sa sinagoga, na nagsasabi, Patay na ang anak mong babae: bakit mo pa binabagabag ang Guro?
Ang sentimyento rito ay patay na siya; bakit mag-aalala pa sa lalaking ito; wala siyang magagawa para sayo.
Hinihikayat ni Cristo ang pananampalataya
Ang susunod na talata ay nagpapakita ng yugto ng paghihikayat. Ito ang istruktura ng hinding hindi kita iiwan o pababayaan bilang pangako ng Diyos. Ang pagkaunawang ito ay dapat maging mahalaga sa iglesia sa mga seryosong pagsubok (Ps. 10:14, 22:11; 27:9; Heb. 13:5).
36Datapuwa't hindi pinansin ni Jesus ang kanilang sinasalita, at nagsabi sa pinuno ng sinagoga, Huwag kang matakot, manampalataya ka lamang.
Sumunod ang mga hinirang na apostol
Ang mga hinirang na apostol lamang ang pinahintulutang sumunod sa kanya sa bahay ni Jairo. Ang tatlong ito ay bilang mga saksi sa gawain.
37At hindi niya ipinahintulot na sinoma'y makasunod sa kaniya, liban kay Pedro, at kay Santiago, at kay Juan na kapatid ni Santiago.
Ipinahayag ni Cristo ang Pagkabuhay na Mag-uli
Pumasok si Cristo sa bahay. Doon niya mabisang idineklara ang Pagkabuhay na Mag-uli at Kaligtasan ng dalagang ikakasal. Sapagka't ang kamatayan ng hinirang ay magiging gaya ng isang natutulog.
38At nagsidating sila sa bahay ng pinuno sa sinagoga; at napanood niya ang pagkakagulo, at ang nagsisitangis, at nangagbubuntong-hininga ng labis. 39At pagkapasok niya, ay kaniyang sinabi sa kanila, Bakit kayo'y nangagkakagulo at nagsisitangis? hindi patay ang bata, kundi natutulog.
Kawalan ng pananampalataya sa Levi
Makikita natin dito ang isang natatanging kawalan ng pananampalataya sa sambahayan nina Juda at Levi.
40At tinatawanan nila siya na nililibak.
Pag-alis ng Lumang Orden
Ang simbolismo dito ay kumukuha ng ilang halimbawa sa propesiya. Ito ay tumutukoy sa proteksyon ng Hinirang bilang Bansa at batay sa mga pamilya. Ang konsepto ay ang pagtawag ng isa sa isang bayan at dalawa sa isang angkan (Jer. 3:14).
Pumasok si Cristo sa silid
Pumasok si Cristo sa silid ng kama. Pagkatapos ay idineklara niya ang pinili at pagpili sa Israel bilang ina ng babae, na siyang iglesia.
40Datapuwa't, nang mapalabas na niya ang lahat, ay isinama niya ang ama ng bata at ang ina nito, at ang kaniyang mga kasamahan, at pumasok sa kinaroroonan ng bata.
Ang istraktura ng Pagkabuhay na Mag-uli ay detalyado. Ipinangako sa Iglesia ang Unang Pagkabuhay na Mag-uli mula sa pagkilos na ito. Ang mga detalye ay nasa Apocalipsis kabanata 20, (F066v). Ang pagkakasunud-sunod ay ipinaliwanag sa mga babasahing Ang kaluluwa (No. 092) at Ang Pagkabuhay na Mag-uli ng mga Patay (No. 143); Langit, Impiyerno o ang Unang Pagkabuhay na Mag-uli ng mga Patay (No. 143A); Ang Ikalawang Pagkabuhay na Mag-uli at ang Dakilang Puting Trono na Paghuhukom (No. 143B) at Ang Ikalawang Kamatayan (No. 143C).
Ang batang babae na 12, ay ang iglesia bago ang Pagkabuhay na Mag-uli at wala pa sa edad ng pag-aasawa at lakas. Ang konsepto ay batay sa pundasyon ng labindalawa na bumubuo sa pundasyon ng Lungsod ng Diyos (tingnan ang babasahing Ang Lungsod ng Diyos (No. 180)). Ang babae mismo ay dinala din sa pagsisisi sa pagkakasunud-sunod ng labindalawang taon. Dito siya ay naging saksi sa Israel sa kanyang pananampalataya.
Himala ng Pagtawag at pag-unawa
41At pagkahawak niya sa kamay ng bata, ay sinabi niya sa kaniya, Talitha cumi; na kung liliwanagin ay, Dalaga, sinasabi ko sa iyo, Magbangon ka. 42At pagdaka'y nagbangon ang dalaga, at lumakad: sapagka't siya'y may labingdalawang taon na.
Ang teksto ay tila nagbibigay-diin sa katotohanang siya ay labindalawang taong gulang. Marahil ito ay upang ipahiwatig ang kakayahang lumakad ngunit tila ang dalawang edad ay magkapareho at marahil ay nagpapahiwatig na sila ay parehong pinili kapag ang Mesiyas ay umabot sa edad na maaari ng mag-asawa at nasa hustong gulang na. Sa gayo'y sila ay nakatipan sa kanya mula sa sakdal-dunong ng Diyos. Ang babaeng may isyu ay hindi malinis kaya hindi dapat hawakan. Siya rin ay itinabi para sa Mesiyas mula sa katotohanang ito. Tumingin din sa babasahing Awit ng mga Awit (No. 145). Ang dalaga ay isinantabi sa parehong oras, ngunit mula sa kanyang kapanganakan.
Ang Labis na Pangkamangha
Nagkaroon noon ng labis na pagkamangha ang mga nanonood na nakarinig ngunit hindi nakinig at nakakita ngunit hindi nakita. Dito tayo’y tinawag upang lituhin ang makapangyarihan (1Cor. 1:27).
At sila'y nanggilalas ng labis na pagkamangha.
Ang mga Misteryo ng Diyos
Pagkatapos ay ibinigay ni Cristo ang katungkulan sa pag-iingat ng mga Misteryo ng Diyos sa Iglesia at ang pangangalaga sa iglesia sa kanyang pangangasiwa at espirituwal na pagpapakain dito.
Ang mga matatanda sa iglesia ay ginawang mga katiwala ng mga misteryo ng Diyos (1Cor. 4:1).
Ang utos na bigyan ng makakain ang dalaga ay ang parehong utos na ibinigay ni Cristo kay Pedro nang maglaon: ibig sabihin, Pakanin Mo ang Aking Mga Tupa.
43At ipinagbilin niya sa kanilang mahigpit, na sinoman ay huwag makaalam nito: at kaniyang ipinagutos na siya'y bigyan ng pagkain. (KJV).
Kaya't ang lumilitaw na dalawang hindi magkaugnay na mga teksto sa ebanghelyo ni Marcos ay talagang isang makapangyarihang kuwento ng predestinasyon ng mga hinirang, ang kanilang pagkabukod at pagkatawag sa kanila at samakatuwid ay ang kanilang Pagkatuwiran at Pagkaluwalhati sa Unang Pagkabuhay na Mag-uli. (cf. P296).
Gaya ng sabi ni Paul:
“At nalalaman natin na ang lahat ng mga bagay ay nagkakalakip na gumagawa sa ikabubuti ng mga nagsisiibig sa Dios, sa makatuwid baga'y niyaong mga tinawag alinsunod sa kaniyang nasa.
Sapagka't yaong mga nang una pa'y kaniyang nakilala, ay itinalaga naman niya na maging katulad ng larawan ng kaniyang Anak, upang siya ang maging panganay sa maraming magkakapatid:
At yaong mga itinalaga niya, ay kaniyang tinawag naman: at ang mga tinawag ay inaring-ganap naman niya: at ang mga inaring-ganap ay niluwalhati din naman niya.
Ano ang ating sasabihin sa mga bagay na ito? Kung ang Dios ay kakampi natin, sino ang laban sa atin?
Siya, na hindi ipinagkait ang kaniyang sariling anak kundi ibinigay dahil sa ating lahat, bakit hindi naman ibibigay sa atin ng walang bayad ang lahat ng mga bagay?
Sino ang magsasakdal ng anoman laban sa mga hirang ng Dios? Ang Dios ay ang umaaring-ganap;” (cf. Rom. 8:28-33).
Ang kuwento dito sa Marcos at ang pagganap ng mga Himala ay isang makapangyarihang kuwento tungkol sa Cristo at sa pagtawag sa Iglesia.
Kabanata 6
1At umalis siya doon; at napasa kaniyang sariling lupain; at nagsisunod sa kaniya ang kaniyang mga alagad. 2At nang dumating ang sabbath, ay nagpasimulang magturo siya sa sinagoga: at marami sa nangakakarinig sa kaniya ay nangagtataka, na nangagsasabi, Saan nagkaroon ang taong ito ng mga bagay na ito? at, Anong karunungan ito na sa kaniya'y ibinigay, at anong kahulugan ng gayong mga makapangyarihang gawa na ginagawa ng kaniyang mga kamay? 3Hindi baga ito ang anluwagi, ang anak ni Maria, at kapatid ni Santiago, at ni Jose, at ni Judas, at ni Simon? at hindi baga nangaririto sa atin ang kaniyang mga kapatid na babae? At siya'y kinatitisuran nila. 4At sinabi sa kanila ni Jesus, Walang propetang di may kapurihan, liban sa kaniyang sariling lupain, at sa gitna ng kaniyang sariling mga kamaganak, at sa kaniyang sariling bahay. 5At hindi siya nakagawa doon ng anomang makapangyarihang gawa, liban sa ipinatong niya ang kaniyang mga kamay sa ilang mga maysakit, at pinagaling sila. 6At nanggigilalas siya sa kanilang di pananampalataya. At siya'y lumibot na nagtuturo sa mga nayong nasa paligidligid. 7At pinalapit niya sa kaniya ang labingdalawa, at nagpasimulang sinugo sila na daladalawa; at binigyan niya sila ng kapamahalaan laban sa mga karumaldumal na espiritu; 8At ipinagbilin niya sa kanila na huwag silang magsipagbaon ng anoman sa paglakad, kundi tungkod lamang; kahit tinapay, kahit supot ng ulam, kahit salapi sa kanilang supot; 9Datapuwa't gumamit ng mga sandalyas: at, huwag magsuot ng dalawang tunika. 10At sinabi niya sa kanila, Saan man kayo magsipasok sa isang bahay, mangatira kayo roon hanggang sa kayo'y magsialis doon. 11At sa alin mang dakong hindi kayo tanggapin, at hindi kayo pakinggan, pagalis ninyo doo'y ipagpag ninyo ang alabok na nasa ilalim ng inyong talampakan bilang patotoo sa kanila. 12At sila'y nangagsialis, at nagsipangaral na mangagsisi ang mga tao. 13At nangagpalabas ng maraming demonio, at nangagpahid ng langis sa maraming may-sakit, at pinagaling sila. 14At narinig ng haring Herodes; sapagka't nabantog na ang pangalan niya; at sinabi niya, Si Juan na Mangbabautismo ay nagbangon sa mga patay, at kaya sumasa kaniya ang mga kapangyarihang ito. 15At sinasabi ng mga iba, Siya'y si Elias. At sinasabi ng mga iba, Siya'y propeta, na gaya ng ibang mga propeta. 16Datapuwa't nang marinig ni Herodes, ay sinabi, Si Juan na aking pinugutan ng ulo, siya'y nagbangon. 17Sapagka't si Herodes din ang nagsugo sa mga kawal at nagpahuli kay Juan, at nagpatanikala sa kaniya sa bilangguan dahil kay Herodias, na asawa ni Filipo na kaniyang kapatid; sapagka't nagasawa siya sa kaniya. 18Sapagka't sinabi ni Juan kay Herodes, Hindi matuwid sa iyo na iyong ariin ang asawa ng iyong kapatid. 19At ipinagtanim siya ni Herodias, at hinahangad siyang patayin; at hindi niya magawa; 20Sapagka't natatakot si Herodes kay Juan palibhasa'y nalalamang siya'y lalaking matuwid at banal, at siya'y ipinagsanggalang niya. At kung siya'y pinakikinggan niya, ay natitilihan siyang mainam; at pinakikinggan niya siya na may galak. 21At nang sumapit ang isang kaukulang araw, na kapanganakan niya, ay ipinaghanda ni Herodes ng isang hapunan ang kaniyang mga maginoo, at mga mataas na kapitan, at mga pangulong lalake sa Galilea; 22At nang pumasok ang anak na babae ni Herodias ay sumayaw, at siya'y kinalugdan ni Herodes at ng mga kasalo niyang nakaupo sa dulang; at sinabi ng hari sa dalaga, Hingin mo sa akin ang maibigan mo, at ibibigay ko sa iyo. 23At ipinanumpa niya sa kaniya, Ang anomang hingin mo sa akin ay ibibigay ko sa iyo, kahit ang kalahati ng aking kaharian. 24At lumabas siya, at sinabi sa kaniyang ina, Ano ang aking hihingin? At sinabi niya, Ang ulo ni Juan ang Mangbabautismo. 25At pagdaka'y pumasok siyang dalidali sa kinaroroonan ng hari, at humingi, na sinasabi, Ibig ko na ngayon din ang ibigay mo sa akin na nasa isang pinggan ang ulo ni Juan Bautista. 26At namanglaw na lubha ang hari; datapuwa't dahil sa kaniyang sumpa, at sa nangakaupo sa dulang, ay hindi niya itinanggi. 27At pagdaka'y nagsugo ang hari sa isang kawal na kaniyang bantay, at ipinagutos na dalhin sa kaniya ang ulo niya: at yumaon siya at pinugutan siya ng ulo sa bilangguan, 28At dinala ang kaniyang ulo na nasa isang pinggan, at ibinigay sa dalaga; at ibinigay ng dalaga sa kaniyang ina. 29At nang mabalitaan ng kaniyang mga alagad, ay nagsiparoon sila at binuhat ang kaniyang bangkay, at inilagay sa isang libingan. 30At ang mga apostol ay nangagpisan kay Jesus; at isinaysay nila sa kaniya ang lahat ng mga bagay na kanilang ginawa, at ang lahat ng kanilang itinuro. 31At sinabi niya sa kanila, Magsiparito kayo ng bukod sa isang dakong ilang, at mangagpahinga kayo ng kaunti. Sapagka't marami ang nangagpaparoo't parito, at sila'y hindi man lamang mangagkapanahon na magsikain. 32At nagsiyaon silang nangasa daong at nangapasa isang dakong ilang at bukod. 33At nangakita sila ng mga tao sa pagalis, at sila'y nangakilala ng marami at paraparang nagsisitakbo na nagsiparoon doon mula sa lahat ng mga bayan, at nangaunang nagsirating pa kay sa kanila. 34At lumabas siya at nakita ang lubhang maraming tao, at nahabag siya sa kanila, sapagka't sila'y gaya ng mga tupa na walang pastor: at siya'y nagpasimulang tinuruan sila ng maraming bagay. 35At nang gumabi na, ay nagsilapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad, at nangagsabi, Ilang ang dakong ito, at gumagabi na; 36Payaunin mo sila, upang sila'y magsiparoon sa mga bayan at mga nayon sa palibotlibot nito, at mangagsibili ng anomang makakain. 37Datapuwa't siya'y sumagot at sinabi sa kanila, Bigyan ninyo sila ng makakain. At sinabi nila sa kaniya, Magsisiyaon ba kami at magsisibili ng dalawang daang denariong tinapay, at ipakakain namin sa kanila? 38At sinabi niya sa kanila, Ilang tinapay mayroon kayo? magsiparoon kayo at inyong tingnan. At nang mangaalaman nila, ay kanilang sinabi, Lima, at dalawang isda. 39At iniutos niya sa kanila na paupuin silang lahat na pulupulutong sa ibabaw ng damuhang sariwa. 40At sila'y nagsiupong hanayhanay, na tigsasangdaan, at tiglilimangpu. 41At kinuha niya ang limang tinapay at ang dalawang isda, at pagtingala sa langit, ay kaniyang pinagpala, at pinagputolputol ang mga tinapay; at ibinigay niya sa mga alagad upang ihain nila sa kanila; at ipinamahagi niya sa kanilang lahat ang dalawang isda. 42At nagsikain silang lahat, at nangabusog. 43At kanilang pinulot ang mga pinagputolputol, labingdalawang bakol na puno ng tinapay at mga isda naman. 44At ang nagsikain ng mga tinapay ay limang libong lalake. 45At pagdaka'y pinalulan niya sa daong ang kaniyang mga alagad, at pinauna sa kaniya sa kabilang ibayo, sa Betsaida, samantalang pinayayaon niya ang karamihan. 46At pagkatapos na mapagpaalam niya sila, ay naparoon siya sa bundok upang manalangin. 47At nang dumating ang gabi, ang daong ay nasa gitna ng dagat, at siya'y nagiisa sa lupa. 48At pagkakita sa kanila na totoong nangalulumbay sa paggaod, sapagka't sinasalunga sila ng hangin, at malapit na ang ikaapat na pagpupuyat sa gabi ay naparoon siya sa kanila, na lumalakad sa ibabaw ng dagat; at ibig silang lagpasan: 49Datapuwa't sila, nang makita nilang siya'y lumalakad sa ibabaw ng dagat, ay inakala nilang siya'y isang multo, at nangagsisigaw; 50Sapagka't nakita siya nilang lahat, at nangagulumihanan. Datapuwa't pagdaka'y nagsalita siya sa kanila, at sa kanila'y sinabi, Laksan ninyo ang inyong loob: ako nga; huwag kayong mangatakot. 51At pinanhik niya sila sa daong; at humimpil ang hangin: at sila'y nanganggilalas ng di kawasa sa kanilang sarili; 52Palibhasa'y hindi pa nila natatalastas yaong tungkol sa mga tinapay, dahil sa ang kanilang puso'y pinatigas. 53At nang mangakatawid na sila, ay narating nila ang lupa ng Genezaret, at nagsisadsad sa daungan. 54At paglunsad nila sa daong, pagdaka'y nakilala siya ng mga tao, 55At nang malibot nilang nagtutumulin ang buong lupaing yaon, at nagpasimulang dalhin sa kaniya ang mga may-sakit na nasa kanilang higaan, saan man nila marinig na naroon siya. 56At saan man siya pumasok, sa mga nayon, o sa mga bayan o sa mga bukid, ay inilalagay nila sa mga liwasan ang mga may-sakit, at ipinamamanhik sa kaniya na ipahipo man lamang sa kanila ang laylayan ng kaniyang damit: at ang lahat ng nagsihipo sa kaniya ay pawang nagsigaling.
Layunin ng Kabanata 6
vv. 1-6 Tumangging maniwala ang mga tao sa Nazaret (Mat. 13:53-58; Luc. 4:16-30). Ang Pamilya ni Jesus ay kasama at iyon ay isang mahalagang salik. Hindi kayang harapin ni Cristo ang sarili niyang bayan na Nazaret. Ang propeta ay hindi walang kapurihan, maliban sa kanyang sariling bayan. Tingnan din ang Birheng Mariam at ang Pamilya ni Jesucristo (No. 232). v. 3 Mat. 13:5 5 n.
vv. 5-6 Hinahanapan ni Cristo ng pananampalataya ang mga naghahangad ng kagalingan para sa kanilang sarili o para sa iba. (para sa mga eksepsiyon tingnan ang Jn. 5:13);
vv. 7-13 Pagpapadala sa Labindalawa (Mat. 10:1-15; Luc. 9:1-6) Tingnan 3:13-19 n.;
v. 7 Pansinin na ang mga alagad ay binigyan ng awtoridad sa hukbo ng demonyo (7-9) gaya ng pitumpu ay binigyan din ng awtoridad sa mga demonyo (Jn. 10:1,15). Ibinahagi din nila ang kanyang pagtanggi na makisali sa paghahanap ng sariling kapakanan (v. 10) o umalis na lamang ng mapayapa kung hindi ka nila pakikinggan (v. 11). Ipinangaral nila ang kanyang mensahe (v. 12; 1:14-15) kabilang ang kanyang pakikiramay sa paghihirap ng tao (v. 13); v. 9 Tunika tingnan sa Mat. 10:10 n.; v. 12 1:14-15; v. 13 Sant. 5:14; Isa. 1:6; Luc. 10:34.
vv. 14-29 Pinugutan ni Herodes ng ulo si Juan Bautista (Mat. 14:1-12; Luc. 9:7-9). Nang mamatay si Juan, pagkatapos ng Paskuwa 28 CE, nagsimula ang Ministeryo ng Mesiyas. v. 14 Herodes Antipas, anak ni Herodes na Dakila, v 20 Mat. 21:26;
vv. 30-44 Pagpapakain sa Limang Libo (Mat. 14:13-21 (F040iii); Luc. 9:10-17; Jn. 6:1-13; ihambing Mar. 8:1-10), v. 34 Mga tupa na walang pastol;Isang pamilyar na larawan ng kawalan ng layunin(tingnan sa Blg. 27:17; 1Hari 22:17; Ezek. 34:5).
vv. 45-52 Lumalakad si Jesus sa ibabaw ng tubig (Mat. 14:22-33; Jn. 6:15-21); v. 48 Ang Ika-apat na Pagmamasid iyon ay bago ang bukang-liwayway(i.e. 3 to 6 am). Ang ibig niyang dumaan sa kanila ay naglalarawan sa paraan ng pagpapakita ni Jesus sa kanyang mga alagad, v 52 Nawawala sa mga alagad ang tunay na kahulugan at kahalagahan ng mga ginawa ni Jesus dahil sa kawalan ng pananampalataya (Mc. 3:5; 8:17; Jn. 12:40; Rom. 11:7-25; 2Cor. 3:14; Eph. 4 :18, (ngunit ihambing sa Mat. 14:33);
vv. 53 -56 Pananampalataya sa kapangyarihan ni Jesus na magpagaling
(Mat. 14:34-36 comp. Mat. 4:24; Mar.1:32-34; 3:10; Luc. 4:40-41; 6:18-19).
Kabanata 7
1At nakisama sa kanila ang mga Fariseo, at ilan sa mga eskriba, na nagsipanggaling sa Jerusalem, 2At kanilang nangakita ang ilan sa kaniyang mga alagad na nagsisikain ng kanilang tinapay ng mga kamay na marurumi, sa makatuwid baga'y mga kamay na hindi hinugasan. 3(Sapagka't ang mga Fariseo, at ang lahat ng mga Judio, ay hindi nagsisikain, kundi muna mangaghugas na maingat ng mga kamay, na pinanghahawakan ang mga sali't-saling sabi ng matatanda; 4At kung nagsisipanggaling sila sa pamilihan, kung hindi muna mangaghugas, ay hindi sila nagsisikain; at may iba pang maraming bagay na kanilang minana, upang ganapin; gaya ng mga paghuhugas ng mga inuman, at ng mga saro, at ng mga inumang tanso.) 5At siya'y tinanong ng mga Fariseo at ng mga eskriba, Bakit ang iyong mga alagad ay hindi nagsisilakad ng ayon sa sali't-saling sabi ng matatanda, kundi nagsisikain sila ng kanilang tinapay ng mga kamay na karumaldumal? 6At sinabi niya sa kanila, Mabuti ang pagkahula ni Isaias tungkol sa inyong mga mapagpaimbabaw, ayon sa nasusulat, Ang bayang ito'y iginagalang ako ng kaniyang mga labi, Datapuwa't ang kanilang puso ay malayo sa akin. 7Datapuwa't walang kabuluhan ang pagsamba nila sa akin, Na nagtuturo ng kanilang pinakaaral ng mga utos ng mga tao. 8Nilisan ninyo ang utos ng Dios, at inyong pinanghahawakan ang sali't-saling sabi ng mga tao. 9At sinabi niya sa kanila, Totoong itinatakuwil ninyo ang utos ng Dios, upang mangaganap ninyo ang inyong mga sali't-saling sabi. 10Sapagka't sinabi ni Moises, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina; at, Ang manungayaw sa ama o sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala: 11Datapuwa't sinasabi ninyo, Kung sabihin ng isang tao sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, Yaong mangyayaring pakinabangan mo sa akin ay Corban, sa makatuwid baga'y, hain sa Dios; 12Hindi na ninyo siya pinabayaang gumawa ng anoman na ukol sa kaniyang ama o sa kaniyang ina; 13Na niwawalang kabuluhan ang salita ng Dios ng inyong sali't-saling sabi, na inyong itinuro: at nagsisigawa kayo ng iba pang maraming bagay na kawangis nito. 14At muling pinalapit niya sa kaniya ang karamihan, at sinabi sa kanila, Pakinggan ninyong lahat ako, at inyong unawain: 15Walang anomang nasa labas ng katawan ng tao, na pagpasok sa kaniya ay makakahawa sa kaniya; datapuwa't ang mga bagay na nagsisilabas sa tao yaon ang nangakakahawa sa tao. 16Kung ang sinoman ay may pakinig na ipakikinig ay makinig. 17At nang pumasok siya sa bahay na mula sa karamihan, ay itinanong sa kaniya ng kaniyang mga alagad ang talinghaga. 18At sinabi niya sa kanila, Kayo baga naman ay wala ring pagiisip? Hindi pa baga ninyo nalalaman, na anomang nasa labas na pumapasok sa tao, ay hindi nakakahawa sa kaniya; 19Sapagka't hindi pumapasok sa kaniyang puso, kundi sa kaniyang tiyan, at lumalabas sa dakong daanan ng dumi? Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain. 20At sinabi niya, Ang lumalabas sa tao, yaon ang nakakahawa sa tao. 21Sapagka't mula sa loob, mula sa puso ng mga tao, lumalabas ang masasamang pagiisip, ang mga pakikiapid, ang mga pagnanakaw, ang mga pagpatay sa kapuwa-tao, ang mga pangangalunya, 22Ang mga kasakiman, ang mga kasamaan, ang pagdaraya, ang kalibugan, ang matang masama, ang kapusungan, ang kapalaluan, ang kamangmangan: 23Ang lahat ng masasamang bagay na ito ay sa loob nagsisipanggaling, at nangakakahawa sa tao. 24At nagtindig siya doon, at napasa mga hangganan ng Tiro at ng Sidon. At pumasok siya sa isang bahay, at ibig niya na sinomang tao'y huwag sanang makaalam; at hindi siya nakapagtago. 25Nguni't ang isang babae na ang kaniyang munting anak na babae ay may isang karumaldumal na espiritu, pagdaka'y nang mabalitaan siya, ay lumapit at nagpatirapa sa kaniyang paanan. 26Ang babae nga ay isang Griega, isang Sirofenisa, ayon sa lahi. At ipinamamanhik niya sa kaniya na palabasin sa kaniyang anak ang demonio. 27At sinabi niya sa kaniya, Pabayaan mo munang mangabusog ang mga anak: sapagka't hindi marapat na kunin ang tinapay ng mga anak at itapon sa mga aso. 28Datapuwa't siya'y sumagot at sinabi sa kaniya, Oo, Panginoon; kahit ang mga aso sa ilalim ng dulang ay nagsisikain ng mga mumo ng mga anak. 29At sinabi niya sa kaniya, Dahil sa sabing ito humayo ka; nakaalis na ang demonio sa iyong anak. 30At umuwi siya sa kaniyang bahay, at naratnan ang anak na nakahiga sa higaan, at nakaalis na ang demonio. 31At siya'y muling umalis sa mga hangganan ng Tiro, at napasa Sidon hanggang sa dagat ng Galilea, na kaniyang tinahak ang mga hangganan ng Decapolis. 32At dinala nila sa kaniya ang isang bingi at utal; at ipinamanhik nila sa kaniya na kaniyang ipatong ang kaniyang kamay sa kaniya. 33At siya'y inihiwalay niya ng bukod sa karamihan, at isinuot ang kaniyang mga daliri sa mga tainga niya, at siya'y lumura, at hinipo ang kaniyang dila; 34At pagkatingala sa langit, ay siya'y nagbuntong-hininga, at sinabi sa kaniya, Ephatha, sa makatuwid baga'y, Mabuksan. 35At nangabuksan ang kaniyang mga pakinig, at nakalag ang tali ng kaniyang dila, at siya'y nakapagsalitang malinaw. 36At ipinagbilin niya sa kanila na kanino mang tao ay huwag nilang sabihin: nguni't kung kailan lalong ipinagbabawal niya sa kanila, ay lalo namang kanilang ibinabantog. 37At sila'y nangagtataka ng di kawasa, na nangagsasabi, Mabuti ang pagkagawa niya sa lahat ng mga bagay; kaniyang binibigyang pakinig pati ng mga bingi, at pinapagsasalita ang mga pipi."
[Talababa: a Ang ibang mga sinaunang awtoridad ay nagdagdag ng taludtod 16:
“Kung ang sinumang tao ay may mga tenga upang makarinig, makinig siya”]
Layunin ng Kabanata 7
vv. 1-23 Mga tradisyon ng mga matatanda - Pagtuturo tungkol sa panloob na kadalisayan (Mat. 15:1-20). Ang mga Pariseo ay nakakulong sa pamamagitan ng mga tradisyon samantalang ang mga karaniwang tao ay naantig para mga pangunahing pangangailangan. Si Jesus ay napukaw ng habag sa pagdurusa ng tao (6:53-56). Ang mga pinuno ng relihiyon ay nababahala sa mga detalye ng ritwal; v. 3 tingnan Luc. 11:38 n.;
v. 4 Mat. 23:25; Luc. 11:39; v. 5 Gal. 1:14;
vv. 6-7 Isa. 29:13 ayon sa Septuagint (LXX). Ang LXX ay ang teksto ng mga iglesia ng Unang Siglo.
v. 11 Ibinigay sa Diyos sasalita ngunit pinanatili para sa pribadong paggamit. v. 15 (Mat. 15:10-20 n) v. 19 Malinis i.e. ritwal. vv. 21-23 Gal. 5:19-21.
vv. 24-30 Ang babaeng Syrophoenician - Ang demonyo ay pinalabas mula sa babae sa pamamagitan ng pananampalataya ng ina (Mat. 15:21-28);
v. 27 Mat. 15:24 n v. 28 Mat. 15:27 n.;
vv. 31-37 Ang mga tao ay namangha sa mga pagpapagaling ni Jesus (Mat. 15:29-31);
v. 31 Decapolis tingnan sa 5:20 n.;
v. 34 Ephphatha Aramaic na salita(tingnan mo 5:41n).
Kabanata 8
1Nang mga araw na yaon, nang magkaroong muli ng maraming tao, at wala silang mangakain, ay tinawag niya ang kaniyang mga alagad, at sinabi sa kanila, 2Nahahabag ako sa karamihan, sapagka't tatlong araw nang sila'y nangatira sa akin, at walang mangakain: 3At kung sila'y pauwiin kong nangagugutom sa kanilang mga tahanan, ay magsisipanglupaypay sila sa daan; at nagsipanggaling sa malayo ang ilan sa kanila. 4At nagsisagot sa kaniya ang kaniyang mga alagad, Paanong mabubusog ninoman ang mga taong ito ng tinapay dito sa isang ilang na dako? 5At kaniyang tinanong sila, Ilang tinapay mayroon kayo? At sinabi nila, Pito. 6At iniutos niya sa karamihan na magsiupo sa lupa; at kinuha niya ang pitong tinapay, at pagkapagpasalamat, ay pinagputolputol niya, at ibinigay sa kaniyang mga alagad, upang ihain sa kanila; at inihain nila sa karamihan. 7At mayroon silang ilang maliliit na isda: at nang mapagpala ang mga ito, ay ipinagutos niya na ihain din naman ang mga ito sa kanila. 8At sila'y nagsikain, at nangabusog: at kanilang pinulot ang lumabis sa mga pinagputolputol, na pitong bakol na puno. 9At sila'y may mga apat na libo: at pinayaon niya sila. 10At pagdaka'y lumulan siya sa daong na kasama ang kaniyang mga alagad, at napasa mga sakop ng Dalmanuta. 11At nagsilabas ang mga Fariseo, at nangagpasimulang makipagtalo sa kaniya, na hinahanapan siya ng isang tandang mula sa langit, na tinutukso siya. 12At nagbuntong-hininga siya ng malalim sa kaniyang espiritu, at nagsabi, Bakit humahanap ng tanda ang lahing ito? katotohanang sinasabi ko sa inyo, Walang tandang ibibigay sa lahing ito. 13At sila'y iniwan niya, at muling pagkalulan sa daong ay tumawid sa kabilang ibayo. 14At nangalimutan nilang magsipagdala ng tinapay; at wala sila kundi isang tinapay sa daong. 15At ipinagbilin niya sa kanila, na nagsabi, Tingnan ninyo, mangagingat kayo sa lebadura ng mga Fariseo at sa lebadura ni Herodes. 16At nangagkatuwiranan sila-sila rin, na nangagsasabi, Wala tayong tinapay. 17At pagkahalata nito ni Jesus ay sinabi sa kanila, Bakit nangagbubulaybulay kayo, sapagka't wala kayong tinapay? hindi pa baga ninyo napaghahalata, ni napaguunawa man? nangagmatigas na baga ang inyong puso? 18Mayroon kayong mga mata, hindi baga kayo nangakakakita? at mayroon kayong mga tainga, hindi baga kayo nangakakarinig? at hindi baga ninyo nangaaalaala? 19Nang aking pagputolputulin ang limang tinapay sa limang libong lalake, ilang bakol na puno ng mga pinagputolputol ang inyong binuhat? Sinabi nila sa kaniya, Labingdalawa. 20At nang pagputolputulin ang pitong tinapay sa apat na libo, ilang bakol na puno ng mga pinagputolputol ang binuhat ninyo? At sinabi nila sa kaniya, Pito. 21At sinabi niya sa kanila, Hindi pa baga ninyo napaguunawa? 22At nagsidating sila sa Betsaida. At dinala nila sa kaniya ang isang lalaking bulag, at ipinamanhik sa kaniya na siya'y hipuin. 23At hinawakan niya sa kamay ang lalaking bulag, at dinala niya sa labas ng nayon; at nang maluraan ang kaniyang mga mata, at maipatong ang kaniyang mga kamay sa kaniya, ay kaniyang tinanong siya, Nakakakita ka baga ng anoman? 24At siya'y tumingala, at nagsabi, Nakakakita ako ng mga tao; sapagka't namamasdan ko silang tulad sa mga punong kahoy, na nagsisilakad. 25Saka ipinatong na muli sa kaniyang mga mata ang mga kamay niya; at siya'y tumitig, at gumaling, at nakita niyang maliwanag ang lahat ng mga bagay. 26At pinauwi niya siya sa kaniyang tahanan, na sinasabi, Huwag kang pumasok kahit sa nayon. 27At pumaroon si Jesus, at ang kaniyang mga alagad sa mga nayon ng Cesarea ni Filipo: at sa daan ay itinanong niya sa kaniyang mga alagad, na sinabi sa kanila, Ano baga ang sabi ng mga tao kung sino ako? 28At sinaysay nila sa kaniya, na sinasabi, Si Juan Bautista; at ang mga iba, si Elias; datapuwa't ang mga iba, Isa sa mga propeta. 29At tinanong niya sila, Datapuwa't ano ang sabi ninyo kung sino ako? Sumagot si Pedro at nagsabi sa kaniya, Ikaw ang Cristo. 30At ipinagbilin niya sa kanila na huwag sabihin kanino man ang tungkol sa kaniya. 31At siya'y nagpasimulang magturo sa kanila, na ang Anak ng tao ay kinakailangang magbata na maraming mga bagay, at itakuwil ng matatanda, at ng mga pangulong saserdote, at ng mga eskriba, at patayin, at pagkaraan ng tatlong araw ay muling magbangon. 32At hayag na sinabi niya ang pananalitang ito. At isinama siya ni Pedro, at pinasimulang siya'y pagwikaan. 33Datapuwa't paglingap niya sa palibot, at pagtingin sa kaniyang mga alagad, ay pinagwikaan si Pedro, at sinabi, Lumagay ka sa likuran ko, Satanas; sapagka't hindi mo pinagiisip ang mga bagay na ukol sa Dios, kundi ang mga bagay na ukol sa mga tao. 34At pinalapit niya sa kaniya ang karamihan pati ng kaniyang mga alagad, at sa kanila'y sinabi, Kung ang sinomang tao ay ibig sumunod sa akin, ay tumanggi sa kaniyang sarili, at pasanin ang kaniyang krus, at sumunod sa akin. 35Sapagka't ang sinomang magibig iligtas ang kaniyang buhay ay mawawalan nito: at ang sinomang mawalan ng kaniyang buhay dahil sa akin at sa evangelio ay maililigtas yaon. 36Sapagka't ano ang mapapakinabang ng tao, na makamtan ang buong sanglibutan, at mapapahamak ang kaniyang buhay? 37Sapagka't anong ibibigay ng tao na katumbas sa kaniyang buhay? 38Sapagka't ang sinomang magmakahiya sa akin at sa aking mga salita sa lahing ito na mapangalunya at makasalanan, ay ikahihiya rin naman siya ng Anak ng tao, pagparito niyang nasa kaluwalhatian ng kaniyang Ama na kasama ng mga banal na anghel.”
Intent of Chapter 8
Sa kabanata 8 na ito ay susundan natin ang pagpapakain sa Apat na Libo (Tingnan din 6:30-44 para sa simula ng salaysay at gayundin F022i para sa komento sa 5000)
vv. 1-9 Pagpapakain sa Apat na Libo (Mat. 15:32-39). Ang kaugnayan ng Apat at Limang Libo ay ipinaliwanag sa teksto dito tungkol sa: ang mga basket na kinuha mula sa labindalawang basket at pitong basket. Ang mga bilang na ito ay kumakatawan sa mga bilang ng mga hinirang na kinuha sa bilang ng mga Tribo ng Israel, sa ilalim ng mga apostol at ang bilang ng Pitong Iglesia ng Diyos ng Apocalipsis kab. 2 & 3 (F066i) at Kabanata 7 (F066ii) at pati mga kabanata 21-22 (F066v) (Tingnan din Hinirang bilang Elohim (No. 001) at ang Plano ng Kaligtasan (No. 001A)).
v. 10 Dalmanuta Ang basa ng ibang mga sinaunang awtoridad ay Magadan o Magdala
vv. 11-12 Ang mga pinuno ng relihiyon ay humihingi ng tanda sa langit. Sinabi niya na walang tanda na ibibigay sa kanilang henerasyon. Gayunpaman, sinabi niya sa ibang mga teksto na walang tanda na ibibigay sa mundo, maliban sa Tanda ni Jonas... (No. 013) (Mat. 12 at 16 (F040iii at F040iv); Luc. 11:29-32) at tingnan din Pagkumpleto ng Tanda ni Jonas (No. 013B).
vv. 13-21 Nagbabala si Jesus laban sa maling pagtuturo (Mat. 16:5-12); v. 15 Herodes –basa ng ibang mga sinaunang awtoridad ay Herodians. Ang lebadura dito ay tumutukoy sa mga aral, bilang mga paniniwala na sumasaklaw sa lahat ng pag-iisip at buhay, tulad ng lebadura na nagpapataas ng masa. vv. 17-18 Isa. 6:9-10; Jer. 5:21; Ezek. 12:2; Mat. 13:10-15; Mar. 6:52; Jn. 12:36-41 v. 19 6:41-44; v. 20 8:1-10;
vv. 22-26 Pagpapagaling ng isang bulag sa Bethsaida
(10:46 -52; Jn. 9:1-7); v. 22 Bethsaida 6:45; Luc. 9:10
vv. 27-30 Ipinahayag ni Pedro na si Jesus ang Mesiyas (Mat.16:13-23; Luc. 9:18-22) v. 27 Ang Ceasarea Philippi ay isang lugar ng paganong pagsamba v. 28 6:14-16 v. 29 Jn 6:66- 69 v. 30 Patuloy na hinangad ni Jesus na sugpuin ang mga nakakagulat na ulat (tingnan sa 1:43-44 n);
vv. 31-9:1 Hinulaan ni Jesus ang kanyang kamatayan sa unang pagkakataon (Mat. 16:21-28; Luc. 9:21-27) v. 31 Unang hula ng kanyang kamatayan (ihambing sa 9:30-32; 10:33-34). v. 32 Ang ideya na ang anak ng tao bilang ang Mesiyas, ay magdurusa ay salungat sa pangkalahatang inaasahan maliban sa mga mas edukado at nakaaalam na ang Mesiyas ay magkakaroon ng dalawang pagdating na hango sa pagkakasunud-sunod ng Pagbabayad-sala bilang Saserdoteng Mesiyas at ang Haring Mesiyas (cf. Pagbabayad-sala (No. 138) at Azazel at Pagbabayad-sala (No. 214); tingnan din ang G. Vermes Dead Sea Scrolls in English (re Cave VII at fragment mula sa Cave IV)). (Tingnan din 2:10 n; 9:10 n; Mat. 16:22);
v. 33 Nakita ni Cristo sa mga salita ni Pedro ang pagpapatuloy ng tukso ni Satanas (Mat. 4:10; Luc. 4:8).
8:34-9:1 Sa Pagaalagad (Mat. 16:24-28; Luc. 9:23-27; v. 34 Mat. 10:38 n; v. 35 Mat. 10:39; Luc. 17:33; Jn. 12:25. Walang kontradiksyon dito na ang pag-iral ng tao ay nakasalalay sa Diyos. Walang kaluluwang walang kamatayan (Kaluluwa (No. 092); cf. Eccl. 12:7) v. 38 Mat. 12:39 n (9:1 matitikman magiging personal na pamilyar sa makikita sa bahagiIII).
Bullinger’s notes on Mark Chs. 5-8 (for KJV)
Chapter 5
Verse 1
unto . Greek. eis . App-104 .
into = unto. Greek. eis , as above.
Gadarenes. In the earlier miracle it was Gergesenes (Matthew 8:28 ).
Verse 2
out of . Greek. ek. App-104 .
ship = boat.
immediately . See note on Mark 1:12 .
met = confronted.
man . Greek. anthropos . App-123 . In the earlier miracle there were "two men "(Matthew 8:28 ).
with = in [the power of]. Greek. en , App-104 .
spirit . Greek. pneuma . See App-101 .
Verse 3
dwelling. Greek. katoikesis. A Divine supplement, here.
among . Greek. en. App-104 .
no man . . . no, not = no one . . . not even. Greek. oudeis . . oude . Compounds of ou . App-105 .
Verse 4
Because. Greek. dia to . App-104 .Mark 5:2 .
by. Greek hupo . App-104 .
neither could any man tame him = and no ( App-105 ) man was strong enough to master him.
Verse 5
in. Greek. en . App-104 .
crying = crying out.
Verse 6
saw. Greek. eidon . App-133 . Not the some word as in verses: Mark 5:15 , Mark 5:31 , Mark 5:38 .
Jesus . App-98 .
afar off = from (Greek. apo . App-101 .) afar.
ran. The 1611 edition of the Authorized Version reads "came".
worshipped = did homage [by prostration]. App-137 .
Verse 7
What, &c. A Hebraism. See note on 2 Samuel 16:16
of the Most High God . A Divine supplement, here. Demons knew Him, if the people were blinded.
God. App-98 .
not . Greek. me . App-105 .
Verse 9
Legion . A Roman legion was about 6,000 men.
Verse 10
besought . Note the three prayers in this chap ter: (1) the unclean spirits: Answer "Yes" (verses: Mark 5:10 , Mark 5:12 , Mark 5:13 ); (2) the Gadarenes: Answer "Yes" (Mark 5:17 ); (3) the healed man: Answer "No" (verses: Mark 5:18 , Mark 5:19 . "No" is often the most gracious answer to our prayers.
Verse 11
nigh unto = just at. Greek. pros. App-104 .
Verse 12
devils = demons.
into. Greek. eis . App-104 .
Verse 13
forthwith = immediately, as in Mark 5:2 .
ran violently = rushed.
down. Greek kata. App-104 .
Verse 14
in = to. Greek eis. App-104 .
and = as well as.
done = come to pass.
Verse 15
to . Greek pros. App-104 .
see = gaze upon. Greek. thearea. App-133 .:11.
possessed with the devil . Greek. daimonizomi
clothed = provided with clothes. Compare Luke 8:27 , where he had for a long time worn none. Greek. himatizomai. Occurs only here and Luke 8:35 in the N.T.; but is found in the Papyri, where an apprentice is to be provided with clothes.
afraid = alarmed.
Verse 16
told = detailed.
concerning . Greek peri. App-104 .
Verse 17
pray . See note on "besought", Mark 5:10 , and compare Mark 5:18 .
out of = away from. Greek. apo. App-104 .
coasts = borders.
Verse 18
when He was come = while He was in [the act of] embarking.
with . Greek meta. App-104 .
Verse 19
not . Greek ou. App-105 .
home = to ( App-104 .) thy house.
the Lord . App-98 .
Verse 21
by ship . = in (Greek. en . App-104 .) the ship.
much people = a vast crowd.
unto . Greek. epi. App-104 .
nigh unto = beside. Greek. para. App-104 .
Verse 22
behold . Fig, Asterismos. App-6 .
synagogue . App-120 .
Jairus . The Jair of the O.T. See Numbers 32:41 .Deuteronomy 3:14 .Judges 10:3 .Esther 2:5 . 1 Chronicles 20:5 .
at . Greek pros. App-104 .
Verse 23
My little daughter. The Dim. only in Mark.
lay Thy hands , &c. For this action, Compare Mark 6:2 ; Mark 7:32 ; Mark 8:23 , Mark 8:25 ; Mark 16:18 . Acts 9:17 ; Acts 28:8 . Hebrews 6:2 .
that = so that.
Verse 24
followed = was following.
thronged = were thronging.
Verse 25
which had = being in (Greek. en. App-104 .)
Verse 26
things = treatments.
of = under (Greek. hupo. App-104 .) many physicians.
Verse 27
of = concerning. Greek. peri . App-104 .
press = crowd.
Verse 28
If , &c. Expressing a contingency. App-118 .
Verse 29
straightway = immediately. See note on Mark 1:12 .
felt = knew [by Divine power]. Greek. ginosko. App-132 .
of = from. Greek. apo . App-104 .
Verse 30
knowing = perceiving thereupon. Greek. epiginosko. App-132 .
that virtue = that [inherent] power ( App-172 .) from Him had gone forth.
Verse 31
said = kept saying.
seest . Greek. blepo. App-133 .,
multitude = crowd.
Verse 32
looked = was looking.
Verse 33
knowing = knowing [intuitively]. Greek. oida. App-132 .
Verse 34
made . . . whole = saved. Greek. sozo .
Verse 35
yet spake = was yet speaking.
came = come.
from = away from. Greek. apo. App-104 .
Master = Teacher. App-98 . Mark 5:3 .
Verse 36
As soon as = Immediately. See note on Mark 1:12 .
heard. T Tr. A WH R (not Syriac) read parakousas (instead of akousas) , which A translates "overheard".
believe = go on believing.
Verse 37
suffered no man = suffered not (Greek. ou . App-105 ) any one.
Verse 38
to. Greek. eis, as in Mark 5:1 .
wailed. Crying alalai, alalai, from the Greek verb Melanin Jewish mourning cries. Occurs elsewhere only in 1 Corinthians 13:1 .
Verse 39
damsel = child. App-108 ,
is not dead = has not died.
sleepeth . Greek. katheudo. See notes on 1 Thessalonians 4:13 with 1 Thessalonians 5:6 . App-171 .
Verse 40
laughed Him to scorn = began laughing at Him. put them all out. He acted, as well as spoke, with "authority".
Verse 41
Talitha cumi . Aramaic ( App-94 .) Talitha = Aramaic talitha (= maid Latin puella) kumi (Imperat. of kum) = arise. Occurs only here. Not "got from Peter", but from the Holy Spirit. App-94 .
Damsel , Greek. korasion. Found only here, and Mark 5:42 ; Mark 6:22 , Mark 6:28 , and Matthew 9:24 , Matthew 9:25 ; Matthew 14:11 . Not the same word as in verses: Mark 5:39 , Mark 5:40 , Mark 5:40 -. See App-108 .
walked = began walking.
astonished . astonishment. Figure of speech Polyptoton ( App-6 ), for emphasis. See Genesis 26:28 . Greek. existemi = to be put out [of one's mind], Noun, ekstasis; hence, Eng. ecstasy = entrancement, implying bewilderment. See Mark 16:8 . Luke 5:26 , Acts 3:10 . Used of a trance, Acts 10:10 ; Acts 11:5 ; Acts 22:17 . Hence, Eng. entrancement.
Verse 43
straitly = much.
no . Greek. me . App-105 .
know = get to know. See App-132 .
Chapter 6
Verse 1
into. Greek eis . App-104 . Not the same as Mark 6:53 .
His own country = His native country: i.e. Galilee, App-169 . This was His second visit (Matthew 13:54 ),
country . Greek. patris.
Verse 2
in. Greek. en. App-104 . Not the same word a in verses: Mark 6:8 , Mark 6:25 , Mark 6:55 .
mighty works = miracles. One of the renderings of dunamis (plural) App-172 .
wrought = come to pass.
by = by means of. Greek. dia . App-104 .Mark 6:1 .
Verse 3
not . Greek. ou . App-105 . Not the same word as in verses: Mark 6:9 , Mark 6:11 , Mark 6:34 .
the carpenter = the workman. Such terms used only by His rejecters. Occurs only here and Matthew 13:35 .
with. Greek. pros. App-104 .
were offended = stumbled. Greek. scandalizo .
at = in. Greek en. App-104 .
Verse 4
Jesus . App-98 .
A prophet , &c. Fig, Paraemia. App-6 .
but = except.
among. Greek. en. App-104 .
Verse 5
could there do no = was not (as in Mark 6:3 ) able to do any there. Nazaret saw most of the Lord, but profited least. App-169 .
save = except.
sick = infirm.
Verse 6
marvelled because of , &c. Occurs only in Mark. because of = on account of. Greek. dia . App-104 .Mark 6:2 .
Verse 7
called. The 1611 edition of the Authorized Version reads "calleth".
two and two. Greek. duo duo , Modern critics object that it is not good Greek to repeat the cardinal number for a distributive numeral. But it is found in Aeschylus and Sophocles, and in the Oxyrhynchus Papyri (Nos. 121 and 886). See Deisamann's Light, pp 124, 125.
power = authority. App-172 .
spirits. Greek plural of pneuma. See App-101 .
Verse 8
commanded = charged. See Matthew 10:5 , &c.
take = take up (as luggage).
for = with a view to. Greek. eis. App-104 .
staff . See note on Matthew 10:10 .
no . Greek. me . App-105 .
scrip . Sea note on Matthew 10:10 .
money . The only coins minted in Palestine then were copper. Compare Matthew 10:9 for a Divine supplement.
in. Greek. eis . App-104 . Not the same as in verses: Mark 6:2 , Mark 6:4 , Mark 6:11 , Mark 2:25 , Mark 2:27 , Mar 2:29 , Mar 2:47 , Mar 2:48 , Mar 2:55 , Mar 2:56 .
purse = belt or girdle. Occurs only here, and in Matthew 3:4 ; Matthew 10:9 . Matthew 1:6 ; Matthew 6:8 . Acts 21:1 Acts 21:1 .Revelation 1:13 ; Revelation 15:6 .
Verse 9
not . Greek. me. App-105 .
Verse 10
In what place soever = Wherever.
from that place = thence.
Verse 11
whosoever = whatever people.
shake off . Figure of speech paraemia . App-6 .
Verse 12
preached = proclaimed. See App-121 .1.
repent . See App-111 .
Verse 13
devils = demons
anointed with oil. Then a common practice. See James 1:14 .
Verse 14
Herod. See App-109 .
was risen = had been raised.
from = out front. Greek. ek . App-104 . See Matthew 17:9
the dead. No Art. Sec App-139 .
therefore = 0n account of ( App-104 .Mark 6:2; Mark 6:2 ) this.
Verse 15
said = were saying.
Elias = Elijah
Verse 17
prison = the prison.
for . . . sake = on account of. Greek. dia. App-104 .
Verse 18
had said = kept saying.
Verse 19
had a quarrel = kept cherishing a grudge.
would have = was desiring to. See App-102 .
Verse 20
knowing, Greek oida. App-132 . Not the same as in Mark 6:33 ; Mark 6:38 .
observed = kept him (John) safe [from her]: or, protected him; i.e. for the reason given. Occurs only here, and Matthew 9:17 . Luke 2:19 ; Luke 5:28 ,
did many things. T Trm. WH and R read "was at a loss [what to do)", or hesitated, or was much perplexed, reading eporei instead of epoie. Not the Syriac.
and = and [yet].
Verse 21
when a convenient day was come = a convenient day being come, when, &c
convenient = opportune. Only in Mark, and Hebrews 4:16 .
birthday . The notice of the banquet and guests is a Divine supplement.
lords = great men. Occurs only here, Revelation 6:15 , and Revelation 18:23 ,
high captains = chiliarchs (commanders of 1,000 men).
chief estates = the first, or leading [men].
Verse 22
the said Herodias = of Herodias herself.
damsel Greek. korasion, as in Mark 5:4 Mark 5:1 , Mark 5:42 .
wilt . See App-102 .
Verse 25
straightway = immediately. See note on Mark 1:12 . with. Greek. meta . App-104 .
with haste . Note how the opportunity was eagerly seized. See Mark 6:19 .
unto , Greek. pros. App-104 . Not the same as in Mark 6:23 , but the same as in verses: Mark 6:30 , Mark 6:33 , Mark 6:45 , Mar 30:48 , Mar 30:51
I will = I wish. See App-102 .
by and by = instantly.
in = upon. Greek. epi. App-104 .
a charger = a large flat dish. See note on Matthew 14:8 , Matthew 14:11 ,
Verse 27
immediately . See note on Mark 1:12 ,
an executioner . Greek. spekoulator. Occ only here. A Latin word (speculator) = a man who spies out; used of the Roman emperor's bodyguard (an armed detective body) round the emperor at banquets, &c. Herod adopted Roman customs.
Verse 28
was = became.
exceeding . This Divine supplement occurs only here.
would not = was unwilling to. App-102 .
Verse 29
a tomb = the tomb. See note on Matthew 27:60 .
Verse 30
apostles. First occurrence in Mark.
told = reported to.
Verse 31
Come . . . apart . See note on "withdrew" (Mark 3:7 .
Verse 33
people = crowds.
saw. Greek. eidon. App-133 .
knew = recognised. Greek. epiginosko. App-132 .
out of = from. Greek. apo . App-104 . Not the same word as in Mark 6:54 .
Verse 34
toward = upon. Greek. epi. App-104 .
having = conscious of (not) having.
Verse 35
was = had become already.
far passed = advanced.
Verse 36
buy . This was their highest thought. Note the answer ("Give").
nothing = not ( App-105 ) anything.
Verse 37
He = But He.
Give . This is the Lord's higher thought.
Shall we go, &c. This question and Christ's answer are a Divine supplement only here.
pennyworth. See App-51 .
Verse 38
knew = found out. Greek. ginosko. App-132 .
Verse 39
by companies = in table-parties: i.e. arranged in three sides of a square, as in a Jewish or Roman dining-room; the guests being seated on the outside and served from the inside. These were arranged in companies of 50 and of 100. Greek. sumposia sumposia . Figure of speech Epizeuxis ( App-6 ).
upon. Greek. epi. App-104 .,
green. This is a Divine supplement only here.
Verse 40
in rankest in divisions (like garden beds).
by . Greek. ana . App-104 . All the texts read kata . App-104 .
Verse 41
looked up . App-133 .
to = unto. Greek. eis . App-104 . .
heaven = the heaven. Singular. See Matthew 6:9 , Matthew 6:10 .
brake . . . gave . The former is the Aorist tense, recording the instantaneous act; the latter is the Imperfect tense, describing the continuous giving. This shows that the miraculous power was in the hands of Christ, between the breaking and the giving.
all . This is Divine supplement, only in Mark.
Verse 42
filled = satisfied. Compare Matthew 5:6 .
Verse 43
baskets . Greek kophinos = a Jewish wicker travel ling basket. The same word as in Mark 8:19 ; not the same word as in Mark 8:8 , Mark 8:20 .
of = from. Greek. apo . App-104 .
of the fishes. Only mentioned here.
Verse 44
men . Greek. aner, See App-123 . Not generic, but literally men (not women). See Matthew 14:21 .
Verse 45
ship = boat.
to = unto. Greek. eis . App-104 . (as in preceding clause).
Bethsaida . App-94 ., and App-169 .
a = the; denoting the well-known mountain. to pray. See App-134 .
on . Greek. epi . App-104 .
He saw He having seen. App-133 .
toiling = distressed. Greek. basanizo, translated "tor ment "(Mark 5:7 . Matthew 8:6 , Matthew 8:28 , Luke 8:28 , Revelation 9:5 ; Revelation 11:10 ; Revelation 14:1 Revelation 14:0 ; Revelation 20:10 . Compare Matthew 4:24 ).
about . Greek. peri App-104 . Not the same word as in Mark 6:44 .
the fourth watch . See App-51 .
upon. Greek. epi. App-104 .
would have passed by = wished ( App-102 .) to pass by. Only here.
a spirit. Greek. phantasma = a phantom. Compare Matthew 14:26 .
they all saw Him . A Divine supplement, here.
talked with them = spoke with them. Matthew and John = to them.
ceased = dropped. Compare Mark 4:39 .
sore = exceedingly.
For &c. Verse 52 is a Divine supplement, here.
the miracle of the loaves = concerning (Greek. epi . App-104 .) the loaves.
hardened. Referring to the habitual state.
into = upon. Greek. cpi, App-104 .
drew to the shore . A Divine supplement, here.
out of . Greek. ek. App-104 .
knew = recognised. App-132 . The result of Mark 5:20 .
beds = mats, or mattresses. See note on Mark 2:4 .
And, &c. Verse 56 is a Divine supplement,
here. = Country places.
the streets = the market-places. Compare Matthew 11:16 . besought. App-134 .
border . See Matthew 9:20 .
made whole = healed. Greek. sozo to save. Compare Luke 7:10 .
Chapter 7
Verse 1
unto . Greek pros. App-104 .
Pharisees . See App-120 .
from = away from. Greek. apo App-104 .
Jerusalem . Their head-quarters. Compare Matthew 15:1 .
Verse 2
saw. Greek. eidon, App-133 .
defiled = not ceremonially cleansed.
that is to say . Explanation for Gentile readers.
Verse 3
For , &c. Mark 7:3-4 are interposed by the Figure of speech Parembole ( App-6 ).
wash . Greek. nipto. App-136 .
oft = diligently. Greek. pugme = with the fist. T reads pukna = often. Syr, reads
not . Greek. ou . App-105 .
holding = holding fast or firmly. Compare Hebrews 4:14 .Revelation 2:25 . Implying (here) determined adherence to.
elders . Always denoting in the Papyri an official class, whether sacred or secular.
Verse 4
when they come . Figure of speech Ellipsis (absolute). App-6 .
wash = wash themselves (ceremonially). Greek. baptizo. WH R margin read rhantizo = sprinkle (ceremonially). See App-136 . .
washing . The ceremonial cleansing effected by means of water (Numbers 8:6 , Numbers 8:7 ). Greek. baptismos = the act of cleansing: not baptisma = the rite or ceremonial of baptism, which is the word in all the other passages, except Mark 7:8 , and Hebrews 6:2 ; Hebrews 9:10 . See App-115 . .
pots . Greek. xestes . A Latin word (sextarius); a pitcher of any kind, holding about a pint. and of tables = and of couches. So Syriac.
Verse 5
according to . Greek. kata . App-104 .
Verse 6
Esaias = Isaiah. See App-79 .
of = concerning. Greek peri. App-104 .,
hypocrites . The definition of the word follows.
it is written = it standeth written.
This People, &c. Quoted from Isaiah 29:13 . See App-107 .
Verse 7
worship . Greek. sebomai. App-137 .
commandments = injunctions.
men. Greek plural of anthropos . App-123 .
Verse 8
laying aside = having forsaken. Same word as in Mark 1:18 , Mark 1:20 .
God. App-98 .
other . Greek. allos . App-124 .
Verse 9
Full well. Same as "Well" in Mark 7:6
reject = set aside.
keep = observe.
Verse 10
Moses . See note on Mark 1:44 .
Honour, &c. Quoted from Exodus 20:12 ; Exodus 21:17 .
die the death = surely die.
Verse 11
If. The condition being purely hypothetical. See App-118 .
Corhan = a gilt dedicated to God. A Divine supplement, giving the word and then translating it. See notes on Matthew 15:5 .Leviticus 1:2 .Ezekiel 40:43 .
by = from. Greek. ek. App-104 .
Verse 13
Making. of none effect = Making void, or annulling. Compare Matthew 15:6 .
the word of God . Notice the Lord's claim here for the Mosaic Law. Greek logos. See note on Mark 9:32 .
ye have delivered. Note the Past Tense, thus identifying them with their forefathers. Compare Matthew 23:35 , "ye slew".
Verse 14
people = crowd.
every one of you = all. But there are many to-day who neither "hear" nor understand.
Verse 15
into. Greek. eis. App-104 .
can defile = is able to defile.
of = away from. Greek apo. App-104 .
Verse 16
If any man = If any one. See App-118 and App-142 . Assuming the hypothesis, the result being yet unfulfilled. T WH R omit Mark 7:16 . TR and A put it in brackets. But the Structure requires it; and the Syriac has it.
Verse 17
house. Supply the Ellipsis thus: "house [away] from".
His disciples . The third of the three parties addressed in this chapter. See verses: Mark 7:1 , Mark 7:14 , Mark 7:17 .
asked = began asking.
concerning. Greek. peri. App-104 , as in Mark 7:6 .
Verse 18
so . . . also = even so.
whatsoever thing from without = all [counted unclean] from without.
cannot = is not ( App-105 ) able to.
Verse 19
draught = sewer. Syriac reads "digestive process". purging all meats. Supply the Ellipsis thus (being the Divine comment on the Lord's words): "[this He said], making all meats clean", as in Acts 10:15 . The Syriac reads "carrying off all that is eaten": making it part of the Lord's parable.
Verse 20
And He said , &c. Note the Figure of speech Epimone. App-6 .
cometh = issueth,
out of. Greek. ek . App-101 .
Verse 21
evil . App-128 . Note the Figure Asyndeton, leading up to the climax in Mark 7:23 . Note that in the Greek the first seven are plural, and the other six singular,
thoughts = reasonings,
Verse 22
covetousness = covetous desires.
Wickedness = wickednesses. App-128 .
deceit = guile.
lasciviousness = licentiousness.
evil . App-128 .
evil eye . Figure of speech Catachresis. App-6 . Denoting envy, which proceeds out of the heart.
blasphemy = evil speaking in general. Matthew 27:39 . Romans 3:8 ; Romans 14:16 , 1 Peter 4:4 .
pride = haughtiness. Compare Proverbs 16:5 , Rom 12:16 , 1 Timothy 3:6 .
Verse 23
come = issue. A Divine supplement, here.
Verse 24
went = went away. See note on "withdrew", Mark 3:7 ; Mark 6:31 ,
would = wished to. App-102 .,
no man = no one.
know = get to know. Greek. ginosko. App-132 .
Verse 25
For , &c. Connect this with Mark 7:24 , as being an evidence why He could not be hid.
young daughter. Greek. thugatrion = little daughter (Dim.) See Ch. Mark 5:23 .
spirit . Greek. pneuma. See App-101 . Compare Mark 7:26 .
at = towards. Greek. pros . App-104 .
Verse 26
The woman But (or Now) the woman.
Greek = Gentile, Greek. hellenis . Used in a general sense for non-Jewish.
Syrophenician . Phenicia in Syria, to distinguish it from Phenicia in North Africa (Libyo-Phenicia).
besought. App-134 . Not the same word as in Mark 7:22 .
the devil = the demon: the spirit of Mark 7:25 .
Verse 27
Jesus. App-98 .
Let the children first be filled. This is a summary of Matthew 15:23 , Matthew 15:24 , and a Divine supplement, here.
children . Greek. Plural of teknon. See App-108 . Not the same word as in Mark 7:28 .
meet = good,
dogs = little or domestic dogs. Greek. kunarion. Dim. of kuon . Occ, only here and Matthew 15:26 , Matthew 15:27 . These were not the pariah dogs of the street, but domestic pets.
Verse 28
answered and said . See notes on Deuteronomy 1:41 and on Matthew 15:26 , &c.
Lord. App-98 . B.
under the table . A Divine supplement, here.
children's. See App-108 . Not the same word as in Mark 7:27 .
Verse 29
And , &c. Verses Mar 29:30 are a Divine supplement, here.
For = Because, or on account of. Greek. dia . App-104 .Mark 7:2 .
Verse 30
to = into. Greek. eos . App-104 .
gone out : i.e. permanently (Perf. Tense).
her = the.
laid = thrown; by the convulsion. Compare Mark 1:26 ; Mark 9:20 .
upon . Greek. epi . App-104 .
Verse 31
from = out of. Greek ek. App-104 .
coasts = borders.
Galilee. See App-169 .
Verse 32
And Mark 7:32-37 are a Divine supplement, here.
deaf. impediment. Not horn deaf, and dumb in consequence; but the impediment may have come through subsequent deafness. He could speak, but with difficulty, through not being able to hear his own voice. Compare Mark 7:35 .
beseech. App-134 .; not the same word as in Mark 7:26 .
put = lay. Not the same word as in next verse.
Verse 33
multitude = crowd, same as "people" in Mark 7:14 .
put = thrust. Not the some word as in Mark 7:32 .
and . Note the Figure of speech Polysyndeton ( App-6 ), particularising each not.
Verse 34
heaven = the heaven. Singular. See note on Matthew 6:9 , Matthew 6:10
sighs = groaned.
Ephphatha . An Aramaic word. See App-94 .
Verse 35
straightway = immediately. See note on Mark 1:10 , Mark 1:12 .
string = band. Not a physiological or technical ex pression, but the bond of demoniac influence which is thus indicated. The Papyri contain detailed prescriptions for "binding" a man; and cases are particu larly common in which a man's tongue is specially to be bound. See Prof. Deissmann's Light from the Ancient East, pp. 306-310. The Lord alludes to this in Luke 13:16 .
loosed . The demoniac's fetters were loosed, and the work of Satan was undone.
spake = began speaking.
plain = correctly. Denoting the fact of articulation, not the words spoken.
Verse 36
published = kept proclaiming. See App-121 .
Chapter 8
Verse 1
In . Greek. en . App-104 .
multitude = crowd, ae in Mark 7:33 .
nothing = not (Greek. me . App-105 ) anything.
Verse 2
on . Greek. epi. App-104 .
nothing = not (Greek. ou . App-105 ) anything.
Verse 3
if . An hypothetical condition. App-118 .
to = into. Greek. eis . App-104 .
by = in. Greek. en . App-104 .
divers, &c. = some of them are come from far. A Divine supplement, here.
Verse 4
in = on. Greek. epi. App-104 .
Verse 5
asked = began asking.
Verse 6
people = crowd.
on = upon. Greek. epi. App-104 .
brake . See notes on Matthew 14:19 . Isaiah 58:7 .
gave = kept giving.
Verse 8
baskets . Greek. Plural of spuris, a large basket or hamper. Occurs only here and in Mark 8:20 , Matthew 15:37 ; Matthew 16:10 and Acts 9:25 .
Verse 9
four thousand . Matthew 15:38 adds a Divine supplement:. "beside women and children".
Verse 10
straightway . See notes on Mark 1:10 , Mark 1:12 .
into. Greek. eis. App-104 .
a ship = the boat.
with = in company with, Greek. meta . App-104 . Same word as in verses: Mark 8:14 , Mark 8:38 . Not the same as in Mark 8:34 .
Dalmanutha , App-169 .
Verse 11
Pharisees . App-120 .
began . The beginnings of things are very often thus, emphasised in Mark. See Mark 1:1 , Mark 1:45 ; Mark 4:1 ; Mark 5:17 , Mark 5:20 ; Mark 6:2 , Mark 6:7 , Mark 6:34 , Mar 6:66 ; Mark 8:11 , Mark 8:31 , Mark 8:32 ;. Mark 10:28 , Mark 10:32 , Mark 10:41 , Mark 10:47 ; Mark 11:15 ; Mark 12:1 ; Mark 13:5 ; Mark 14:19 , Mark 14:33 , Mark 14:65 , Mark 14:69 , Mark 14:71 ; Mark 15:8 , Mark 15:18 .
of Greek. para. App-104 .
a sign , Compare Matthew 12:38 .
from . Greek. apo . App-104 .
heaven . Singular. See notes on Matthew 6:9 , Matthew 6:10
Verse 12
sighed deeply in His spirit . A Divine supplement, here.
spirit . Greek. pneuma. See App-101 .
Why , &c. Figure of speech Erotesis ( App-8 ). See note on Mark 8:17 .
seek = repeatedly seek.
Verse 13
verily = indeed. See note on Matthew 5:18 .
There shall no sign be , &c. = lf there shall be a sign given, &c. A Hebrew idiom; = ye will see a sign; but the sentence is left unfinished by the Figure of speech Aposiopesis ( App-6 ). The word "if" implies that there is no doubt about it. See App-118 . Compare Genesis 21:23 . Deu 1:35 . 1 Kings 1:51 .
Verse 14
Now, &c. See Matthew 16:5 , &c.
neither had they = and they had not ( App-105 ).
one loaf . A Divine supplement, here.
Verse 15
charged was charging. of = [and keep away] from. Greek apo. App-104 .
the leaven. Note the Figure of speech Hypocatastasis ( App-6 ), by which the word "doctrine "is implied. Compare Matthew 16:6 .
Herod. See Mark 3:6 and App-109 .
Verse 16
reasoned = were reasoning.
among = one with (Greek. (pros. App-104 .) another.
no . Greek ou. App-105 .
Verse 17
knew . App-132 .
Why reason ye . ? Note the Figure of speech Erotesis ( App-6 ), emphasizing the seven questions of verses: Mark 8:17 , Mark 8:18 . Compare Mark 8:12 and Mark 8:21 .
Verse 18
Having eyes , &c. Quoted from Jeremiah 5:21 .
see . Greek blepo. App-133 .
not . Greek. ou . App-105 .
Verse 19
among = to; or [and gave] to. Greek. eis . App-104 . Not the same word as in Mark 8:16 .
five = the five. baskets. Greek. kophinos = a Jewish wicker travelling hand-basket, of a definite capacity. From this comes our Eng. "coffin". Occurs in Matthew 14:20 ; Matthew 16:9 . Mat 6:43 ; Matthew 8:10 . Luke 9:17 . John 6:13 . Not the same word as in Mark 8:20 .
Verse 20
when = when. [I brake]. Supply the Ellipsis from Mark 8:19 .
four = the four. baskets. Greek. spuris , a large basket, or hamper. See note on Mark 8:8 , Mark 8:19 .
Verse 21
How is it . P Figure of speech Erotesis ( App-6 ). See notes on verses: Mark 8:12 , Mark 8:17 .
Verse 22
And He cometh , &c. This miracle is a Divine supplement in this Gospel. The second part of the Lord's ministry was drawing to a close. The proclamation of His Person was reaching a climax (verses: Mark 8:17-20 ). Note the character of "this generation" brought out by the Figure of speech Erotesis ( App-6 ) in verses: Mark 8:12 , Mark 8:17 , Mark 8:18 , Mark 12:21 ; the un belief of Bethsaida (Matthew 11:21 ), is symbolized by this, the last miracle of that period, which that town was not allowed to witness or be told of. Note also the seeming difficulty and the two stages of the miracle, as though symbolic of verses: Mark 8:17 , Mark 8:18 .
Betheaida. Where most of His miracles had been wrought. A town on the west shore of Galilee. See App-94 and App-169 .
Verse 23
took = took hold of. (So Tyndale.)
out of = outside of.
on = into. Greek. eis, App-104 .
put = laid.
asked = was asking. (Imperf.)
if he saw = can you see . . . ? Present Tense.
Verse 24
looked up . App-133 .
I see men, &c = I see the men [men they must be] for [I see them] as trees, walking.
men. Greek. anthropos. App-123 .
Verse 25
upon . Greek. epi. App-104 .
made him look up . T Tr. A WH and R read "the man looked steadily".
saw. Greek. emplepo. App-133 .
every man . L T Tr. A WH R read "everything".
clearly = distinctly; implying at a distance. Greek. telaugos (from tele , far, as in our telescope, telegram, &c.)
Verse 26
Neither go , &c. Note the determination of the Lord not to give Bethsaida any further evidence.
Verse 27
that I am. The second subject of the Lord's ministry (see the Structure on p. 1383 and App-119 ), as to His Person, was thus brought to a conclusion; as in Matthew 16:13-20 .
Verse 28
but some = and others. Greek alloi. App-124 .
Verse 29
h e saith unto them = He was further saying.
the Christ = the Messiah. App-98 . .
Verse 30
charged = strictly charged. This second subject of His ministry is thus closed. Sufficient testimony had been given to that generation, as to His Person.
of = concerning. Greek peri. App-104 .
Verse 31
He began . The third period and subject of His ministry: the rejection of Himself as King. See App-119 , and notes on Matthew 16:21-28 ; Luke 24:26 .
the Son of man . See App-98 .
must . For this necessity see Acts 3:15 ,
of . Greek. apo, as in Mark 8:15 . But all the texts read hupo = at the hands of. App-104 .
after . Greek. meta . App-104 . See App-148 .
Verse 32
openly : i.e. publicly: not as in John 2:19-21 or John 3:14 , in the earlier portion of His ministry.
rebuke = remonstrate with.
Verse 33
looked , &c. = saw ( App-133 .) His disciples, who might easily have been ledastray by Peter's remonstrance.
Get thee behind , &c. Compare Matthew 4:10 , regarding it as a Satanic temptation.
savourest = mindest.
God. App-98 .
Verse 34
And when, &c. The Lord now speaks to all who follow Him.
with = in association with. Greek sun. App-104 . Not the same word as in verses: Mark 8:10 , Mark 8:14 , Mark 8:38 .
will come = is willing to come.
will . Greek. thelo. App-102 .
follow: i.e. habitually follow.
Verse 35
life . Greek. psuche.
App-110 . But here correctly rendered "life". See Mark 8:36 .
and the gospel's. A Divine supplement, here.
Verse 36
if he shall gain, &c. See App-118 .
world. Greek. kosmos. App-129 .
soul = life. Same word as life "in Mark 8:35 . See Matthew 16:26 .
Verse 37
in exchange = [as] an equivalent.
Verse 38
Whosoever therefore = For whosoever.
My words . Not of Christ only, but of His words. See note on Mark 9:32 .
this . . . generation. A Divine supplement, here. Note the frequent references to "this generation" as sinful above all others, and as being different from all others: verses: Mark 8:12 ; Mark 9:19 ; Mark 13:30 . See note on Matthew 11:16 .
him also. The "also" must be after 'the Son of man", not after "him",
cometh = may have come.
Father . See App-98 .