Christian Churches of God
No. F042iv
Komentaryo sa Lucas
Bahagi 4
(Edition 2.0 20220708-20220710)
Komentaryo sa mga Kabanata 13-16.
Christian Churches of God
PO Box 369, WODEN ACT 2606, AUSTRALIA
E-mail: secretary@ccg.org
(Copyright © 2022 Wade Cox)
(Tr. 2022)
This paper may be freely copied and distributed provided it is copied in total with no alterations or deletions. The publisher’s name and address and the copyright notice must be included. No charge may be levied on recipients of distributed copies. Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web page:
http://logon.org and http://ccg.org
Komentaryo sa Lucas Bahagi 4 [F042iv]
Mga Kabanata ni Lucas 13-16 (TLAB)
Kabanata 13
1Nang panahon ding ngang yaon ay nangaroon ang ilan, na nagsipagsabi sa kaniya tungkol sa mga Galileo, na ang dugo ng mga ito'y inihalo ni Pilato sa mga hain nila. 2At siya'y sumagot at sinabi sa kanila, Inaakala baga ninyo na ang mga Galileong ito ay higit ang pagkamakasalanan kay sa lahat ng mga Galileo, dahil sa sila'y nangagbata ng mga bagay na ito? 3Sinasabi ko sa inyo, Hindi: datapuwa't, malibang kayo'y mangagsisi, ay mangamamatay kayong lahat sa gayon ding paraan. 4O yaong labingwalo, na nalagpakan ng moog sa Siloe, at nangamatay, ay inaakala baga ninyo na sila'y lalong salarin kay sa lahat ng taong nangananahan sa Jerusalem? 5Sinasabi ko sa inyo, Hindi: datapuwa't, malibang kayo'y mangagsisi, ay mangamamatay kayong lahat sa gayon ding paraan. 6At sinalita niya ang talinghagang ito, Isang tao ay may isang puno ng igos na natatanim sa kaniyang ubasan; at siya'y naparoong humahanap ng bunga niyaon, at walang nasumpungan. 7At sinabi niya sa nagaalaga ng ubasan, Narito, tatlong taon nang pumaparito akong humahanap ng bunga sa puno ng igos na ito, at wala akong masumpungan: putulin mo; bakit pa makasisikip sa lupa? 8At pagsagot niya'y sinabi sa kaniya, Panginoon, pabayaan mo muna sa taong ito, hanggang sa aking mahukayan sa palibot, at malagyan ng pataba: 9At kung pagkatapos ay magbunga, ay mabuti; datapuwa't kung hindi, ay puputulin mo. 10At siya'y nagtuturo sa mga sinagoga nang araw ng sabbath. 11At narito, ang isang babae na may espiritu ng sakit na may labingwalong taon na; at totoong baluktot at hindi makaunat sa anomang paraan. 12At nang siya'y makita ni Jesus, ay kaniyang tinawag siya, at sinabi niya sa kaniya, Babae, kalag ka na sa iyong sakit. 13At ipinatong niya ang kaniyang mga kamay sa kaniya: at pagdaka siya'y naunat, at niluwalhati niya ang Dios. 14At ang pinuno sa sinagoga, dala ng kagalitan, sapagka't si Jesus ay nagpagaling nang sabbath, ay sumagot at sinabi sa karamihan, May anim na araw na ang mga tao'y dapat na magsigawa: kaya sa mga araw na iyan ay magsiparito kayo, at kayo'y pagagalingin, at huwag sa araw ng sabbath. 15Datapuwa't sinagot siya ng Panginoon, at sinabi, Kayong mga mapagpaimbabaw, hindi baga kinakalagan ng bawa't isa sa inyo sa sabbath ang kaniyang bakang lalake o ang kaniyang asno sa sabsaban, at ito'y inilalabas upang painumin? 16At ang babaing itong anak ni Abraham, na tinalian ni Satanas, narito, sa loob ng labingwalong taon, hindi baga dapat kalagan ng taling ito sa araw ng sabbath? 17At samantalang sinasabi niya ang mga bagay na ito, ay nangapahiya ang lahat ng kaniyang mga kaalit: at nangagagalak ang buong karamihan dahil sa lahat ng maluwalhating bagay na kaniyang ginawa. 18Sinabi nga niya, Sa ano tulad ang kaharian ng Dios? at sa ano ko itutulad? 19Tulad sa isang butil ng mostasa na kinuha ng isang tao, at inihagis sa kaniyang sariling halamanan; at ito'y sumibol, at naging isang punong kahoy; at humapon sa mga sanga nito ang mga ibon sa langit. 20At muling sinabi niya, Sa ano ko itutulad ang kaharian ng Dios? 21Tulad sa lebadura na kinuha ng isang babae, at itinago sa tatlong takal na harina, hanggang sa ito'y nalebadurahang lahat. 22At siya'y yumaon sa kaniyang lakad sa mga bayan at mga nayon, na nagtuturo, at naglalakbay na tungo sa Jerusalem. 23At may isang nagsabi sa kaniya, Panginoon, kakaunti baga ang mangaliligtas? At sinabi niya sa kanila, 24Magpilit kayong magsipasok sa pintuang makipot: sapagka't sinasabi ko sa inyo na marami ang mangagsisikap na pumasok, at hindi mangyayari. 25Kung makatindig na ang puno ng sangbahayan, at mailapat na ang pinto, at magpasimula kayong mangagsitayo sa labas, at mangagsituktok sa pintuan, na mangagsasabi, Panginoon, buksan mo kami; at siya'y sasagot at sasabihin sa inyo, Hindi ko kayo nangakikilala kung kayo'y taga saan; 26Kung magkagayo'y pasisimulan ninyong sabihin, Nagsikain kami at nagsiinom sa harap mo, at nagturo ka sa aming mga lansangan; 27At sasabihin niya, Sinasabi ko sa inyo na hindi ko kayo nangakikilala kung kayo'y taga saan; magsilayo kayo sa akin, kayong lahat na manggagawa ng kalikuan. 28Diyan na nga ang pagtangis, at ang pagngangalit ng mga ngipin, kung mangakita ninyo si Abraham, at si Isaac, at si Jacob, at ang lahat ng mga propeta sa kaharian ng Dios, at kayo'y palabasin. 29At sila'y magsisipanggaling sa silanganan at sa kalunuran, at sa timugan at sa hilagaan, at magsisiupo sa kaharian ng Dios. 30At narito, may mga huling magiging una at may mga unang magiging huli. 31Nagsidating nang oras ding yaon ang ilang Fariseo, na nangagsasabi sa kaniya, Lumabas ka, at humayo ka rito: sapagka't ibig kang patayin ni Herodes. 32At sinabi niya sa kanila, Magsiparoon kayo, at inyong sabihin sa sorrang yaon, Narito, nagpapalabas ako ng mga demonio at nagpapagaling ngayon at bukas, at ako'y magiging sakdal sa ikatlong araw. 33Gayon ma'y kailangang ako'y yumaon sa aking lakad ngayon at bukas at sa makalawa: sapagka't hindi mangyayari na ang isang propeta ay mamatay sa labas ng Jerusalem. 34Oh Jerusalem, Jerusalem, na pumapatay sa mga propeta, at bumabato sa mga sinugo sa kaniya! Makailang inibig kong tipunin ang iyong mga anak, na gaya ng pagtitipon ng inahing manok sa kaniyang sariling mga sisiw sa ilalim ng kaniyang mga pakpak, at ayaw kayo! 35Narito, sa inyo'y iniwang walang anoman ang inyong bahay: at sinasabi ko sa inyo, Hindi ninyo ako makikita, hanggang sa inyong sabihin, Mapalad ang pumaparito sa pangalan ng Panginoon.
Layunin ng Kabanata 13
vv. 1-9 Nanawagan si Jesus para sa Pagsisisi
v. 2. Inisip ng mga Judio na ang paghatol ng Diyos ay may dalang masakit na karanasan kaya't si Cristo ay hinarap ang konseptong ito (Jn. 9:2-3). Si Cristo ay hindi nakikipagtalo dito, (tulad sa Mat. 5:45) para sa isang paghihiwalay sa pagitan ng natural at moral ng mabuti at masama. Dito ang pagdurusa ay kumakatawan sa paghatol ng Diyos at isang tawag sa pagsisisi upang hindi mangyari ang espirituwal na sakuna.
v. 4. Siloe – isang bahagi ng Jerusalem na napinsala sa sakuna.
Ang Talinghaga sa Puno ng Igos
vv. 6-9 Mat. 21:18-20; Mar. 11:12-14, 20-21. v. 7 Mat. 3:10; 7-19; Luc. 3:9. Sa pagsunod sa tawag ni Cristo sa pagsisisi, ang talinghagang ito ay inilabas upang ipakita ang paghatol sa mga indibiduwal na tinawag sa Kaharian ng Diyos sa mga tuntunin ng Banal na Espiritu (No. 117), na kung tutuusin ay ang mag-uubas dito.
Naglaan ang Kautusan para sa mga tiyak na taon ng paglago at mga pag-aalay. Ito ang mga pisikal na aspeto ng paglago at pagkatapos ay ang mga produkto ng mga puno. Ang una sa mga ani ay itinuturing na Unang Bunga ng Panginoon (tingnan Bunga ng Banal na Espiritu (No. 146)). Gayon din ang mga siklo ng Sabbath ay banal, at bahagi ng siklo ng Jubileo mula Sabbath hanggang Sabbath (tingnan Kalendaryo ng Diyos (No. 156)).
Kaya sa ilalim ng pagtawag mula sa kanilang binyag ang indibidwal ay inaasahang magbubunga ngunit ang bawat tao ay pinahihintulutan ng tatlong taon ng paglago at pagkatapos sa ikaapat na taon ito ay higit na mapapalakas at pagkatapos ng ikalimang taon ng biyaya ay doon pagpapasyahan kung ito ay puputulin mula sa hardin at tanggalin mula sa Kaharian.
Tingnan din Ang Pitong Dakilang Paskuwa ng Bibliya (No. 107); Samson at ang mga Hukom (No. 073) at Israel bilang ubasan ng Diyos (No. 001C).
13:10-17 Isang babaeng may sakit na pinagaling sa Sabbath
v. 14 Ex. 20:9-10 Ang Kautusan tungkol sa Ikaapat na Utos at ang Sabbath ay ipinatupad upang tanggihan ang pagpapagaling sa Sabbath (tingnan din Mat. 12:11-12; Luc. 6:6-11; 14:1-6; Jn. 5:1-18).
v. 16 Ang pisikal na katangian ni Jesus (at pangkaisipan) ay mga kaguluhan sa gawain ni Satanas (tingnan Mat. 4:1 n. 12:24 n). Hindi sila sumasalungat sa layunin ng Diyos at sa Kanyang Tipan (No. 152) kay Abraham at sa sangkatauhan (tingnan din Una at Ikalawang Pahayag ng Tipan (No.096B) tungkol sa Kanyang Plano ng Kaligtasan (No. 001A) (4:18; Mat. 8:14-17).
vv. 18-21 Si Jesus ay nagtuturo tungkol sa kaharian ng Diyos Mga Talinghaga ng Buto ng Mustasa, at Lebadura (tingnan din Mat. 13:31-33 n; Mar. 4:30-32).
Ang aral ay ang pagpapatakbo ng Banal na Espiritu (No. 117) sa mga hinirang at bilang lebadura sa taong tinawag sa kaharian ng Diyos.
13:22-30 Itinuro ni Jesus ang tungkol sa pagpasok sa kaharian, at, Sa Katapusan ng Panahon
vv. 22-24 Mat. 7:13-14; Jn. 10:7; Luc. 9:51 n.
Dito ay nagsasalita si Cristo tungkol sa pagpasok sa kaharian ng Diyos. Ang sabi niya rito ay sobrang hihigpitan ang pagpasok at makipot ang pinto. Dito ay sinabi niya na marami ang magsasabing kilala nila siya at sila ay kumain at uminom sa kanyang harapan at siya ay nagtuturo sa kanilang mga lansangan. Itatanggi Niya sila dahil tinanggihan nila ang Diyos at ang Kanyang Kautusan. Hindi nila ginawa ang kanyang sinabi at sinunod ang mga Kautusan ng Diyos at ang patotoo ng mga propeta. Ang mga sumusunod sa kanya at sa Kautusan at sa mga propeta ay ang mga hinirang at mga banal ng Diyos; yaong mga tumutupad sa mga Kautusan ng Diyos (L1) at ang Pananampalataya at Patotoo kay Jesucristo (Apoc. 12:17; 14:12 cf. Is. 8:20). Siya ay Panginoon ng Sabbath (No. 031B) (cf. Luc. 6:5 n). Ang Sabbath (No. 031) ay ang Ikapitong Araw ng linggo, hindi ang araw ng Araw; ni ang Paskuwa, ang pagdiriwang ng diyosang Easter o Ishtar (tingnan Origins of Christmas and Easter (No.235)); ni ang mga Tabernakulo sa Tishri ay ginugunita ang kapanganakan ng Mesiyas at ni ang diyos ng Araw na si Attis noong ika-25 ng Disyembre (tingnan Kalendaryo ng Diyos (No. 156)). Ang mga gumagawa ng mga bagay na ito ay hindi makakapasok sa kaharian ng Diyos.
v. 25 Mat. 25:10-12, vv. 26-30 Ang punong-abala ay ang Mesiyas (ihambing 14:15-24).
Sina Abraham, Isaac at Jacob at ang lahat ng mga patriyarka, mga propeta at mga santo ay nasa kaharian ng Diyos sa pagbabalik ng Mesiyas sa Unang Pagkabuhay na Mag-uli (No. 143A) at ang hindi gumagawa ng kanilang sinasabi ay itataboy, na umiiyak at nagngangalit ang kanilang mga ngipin (vv. 28-29) at ang iba ay magmumula sa iba't ibang panig ng mundo at mauupo sa kanilang mga nararapat na lugar sa kaharian ng Diyos (v. 30).
13:31-33 Mga salita kay Herodes Antipas
v. 31 dito - Ang nasasakupan ni Herodes ay ang Galilea at Perea; v. 32 Masdan ... walang tusong pagbabanta ng sorrang yaon ang makakapagpaikli sa aking layunin. ikatlong araw – Sa literal, EENT simula Huwebes 6 Abril 30 CE, Biyernes 7 Abril at Sabbath 8 Abril 30 CE sa simula EENT alinsunod sa Tanda ni Jonas (No. 013); tulad din ng ipinaliwanag sa Oras ng Pagpapako sa Krus at Pagkabuhay na Mag-uli (No. 159).
v. 33 Hindi maaari - mapait na kabalintunaan tungkol sa pagkamatay ng mga propeta at lahat ng mga wastong mensahero ng Diyos kasama na rito, ang Mesiyas.
13: 34-35 Panaghoy sa Jerusalem
(Mat. 23:37-39); v. 34 Gaano kadalas – tingnan Mat. 23:37 n. v. 35 Jer. 22:5; Awit. 118:26.
Ang panaghoy na ito ay hinulaan ang katapusan ng Tanda ni Jonas (No. 013) sa unang yugto nito at pagkatapos ay ang Pagkumpleto ng Tanda ni Jonas (No. 013B) sa katapusan ng Kapanahunang ito.
Kabanata 14
1At nangyari, sa pagpasok niya sa bahay ng isa sa mga pinuno ng mga Fariseo nang isang sabbath upang kumain ng tinapay, at inaabangan nila siya. 2At narito, sa kaniyang harapan ay may isang lalaking namamaga. 3At pagsagot ni Jesus, ay nagsalita sa mga tagapagtanggol ng kautusan at sa mga Fariseo, na sinasabi, Matuwid baga o hindi na magpagaling sa sabbath? 4Datapuwa't sila'y di nagsiimik. At siya'y tinangnan niya, at siya'y pinagaling, at siya'y pinayaon. 5At sinabi niya sa kanila, Sino kaya sa inyo ang kung magkaroon ng isang asno o isang bakang lalake na mahulog sa hukay, at pagdaka'y hindi kukunin kahit araw ng sabbath? 6At di na muling nakasagot sila sa kaniya sa mga bagay na ito. 7At nagsalita siya ng isang talinghaga sa mga inanyayahan, nang mamasdan niya na kanilang pinipili ang mga pangulong luklukan; na nagsasabi sa kanila, 8Pagka inaanyayahan ka ninomang tao sa kasalan, huwag kang uupo sa pangulong luklukan; baka mayroon siyang anyayahang lalong marangal na tao kay sa iyo, 9At lumapit yaong naganyaya sa iyo at sa kaniya, at sabihin sa iyo, Bigyan mong puwang ang taong ito; at kung magkagayo'y magpapasimula kang mapahiya na mapalagay ka sa dakong kababababaan. 10Kundi pagka inaanyayahan ka, ay pumaroon ka at umupo ka sa dakong kababababaan; upang kung dumating ang naganyaya sa iyo, ay sa iyo'y sabihin niya, Kaibigan pumaroon ka pa sa lalong mataas: kung magkagayo'y magkakaroon ka ng kaluwalhatian sa harap ng lahat na mga kasalo mong nangakaupo sa dulang. 11Sapagka't ang bawa't nagmamataas ay mabababa; at ang nagpapakababa ay matataas. 12At sinabi rin naman niya sa naganyaya sa kaniya, Pagka naghahanda ka ng isang tanghalian o ng isang hapunan, ay huwag mong tawagin ang iyong mga kaibigan, ni ang iyong mga kapatid, ni ang iyong mga kamaganak, ni ang mayayamang kapitbahay; baka ikaw naman ang kanilang muling anyayahan, at gantihan ka. 13Datapuwa't kung maghahanda ka, ay anyayahan mo ang mga dukha, ang mga pingkaw, ang mga pilay, ang mga bulag, 14At magiging mapalad ka; sapagka't wala silang sukat ikaganti sa iyo: sapagka't gagantihin sa iyo sa pagkabuhay na maguli ng mga ganap. 15At nang marinig ito ng isa sa nangakaupong kasalo niya sa dulang, ay sinabi sa kaniya, Mapalad ang kakain ng tinapay sa kaharian ng Dios. 16Datapuwa't sinabi niya sa kaniya, May isang naghanda ng isang malaking hapunan; at marami siyang inanyayahan: 17At sa panahon ng paghapon ay sinugo niya ang kaniyang alipin, upang sabihin sa mga inanyayahan, Magsiparito kayo; sapagka't ang lahat ng mga bagay ay nahahanda na. 18At silang lahat na parang iisa ay nangagpasimulang nangagdahilan. Sa kaniya'y sinabi ng una, Bumili ako ng isang bukid, at kailangan akong umalis at tingnan; ipinamamanhik ko sa iyo na pagpaumanhinan mo ako. 19At sinabi ng iba, Bumili ako ng limang magkatuwang na bakang lalake, at paroroon ako upang sila'y subukin; ipinamamanhik ko sa iyo na pagpaumanhinan mo ako. 20At sinabi ng iba, Bago akong kasal, at kaya nga hindi ako makaparoroon. 21At dumating ang alipin, at isinaysay ang mga bagay na ito sa kaniyang panginoon. Nang magkagayon, sa galit ng puno ng sangbahayan ay sinabi sa kaniyang alipin, Pumaroon kang madali sa mga lansangan at sa mga daang makikipot ng bayan, at dalhin mo rito ang mga dukha, at ang mga pingkaw, at ang mga bulag, at ang mga pilay. 22At sinabi ng alipin, panginoon, nagawa na ang ipinagutos mo, at gayon ma'y maluwag pa. 23At sinabi ng panginoon sa alipin, Pumaroon ka sa mga daan at sa mga bakuran, at pilitin mo silang magsipasok, upang mapuno ang aking bahay. 24Sapagka't sinasabi ko sa inyo na alin man sa mga taong inanyayahan ay hindi makatitikim ng aking hapunan. 25Nagsisama nga sa kaniya ang lubhang maraming tao; at siya'y lumingon at sa kanila'y sinabi, 26Kung ang sinomang tao'y pumaparito sa akin, at hindi napopoot sa kaniyang sariling ama, at ina, at asawang babae, at mga anak, at mga kapatid na lalake, at mga kapatid na babae, oo, at pati sa kaniyang sariling buhay man, ay hindi siya maaaring maging alagad ko. 27Sinomang hindi nagdadala ng kaniyang sariling krus, at sumusunod sa akin, ay hindi maaaring maging alagad ko. 28Sapagka't alin sa inyo, ang kung ibig magtayo ng isang moog, ay hindi muna uupo at tatayahin ang halagang magugugol kung mayroong maipagtatapos? 29Baka kung mailagay na niya ang patibayan, at hindi matapos, ang lahat ng mga makakita ay mangagpasimulang siya'y libakin, 30Na sabihin, Nagpasimula ang taong ito na magtayo, at hindi nakayang tapusin. 31O aling hari, na kung sasalubong sa pakikidigma sa ibang hari, ay hindi muna uupo at sasangguni kung makahaharap siya na may sangpung libo sa dumarating na laban sa kaniya na may dalawangpung libo? 32O kung hindi, samantalang malayo pa ang isa, ay magsusugo siya ng isang sugo, at hihilingin ang mga kailangan sa pagkakasundo. 33Kaya nga sinoman sa inyo na hindi tumanggi sa lahat niyang tinatangkilik, ay di maaaring maging alagad ko. 34Mabuti nga ang asin: datapuwa't kung ang asin ay tumabang, ay ano ang ipagpapaalat? 35Walang kabuluhang maging sa lupa kahit sa tapunan man ng dumi: itinatapon sa labas. Ang may mga pakinig upang ipakinig, ay makinig.
Layunin ng Kabanata 14
vv. 1-6 Pinagaling ni Hesus ang isang lalaking may pamamanas
(terminong medyebal: isang masakit na akumulasyon ng matubig na likido sa serous cavities o ang nag-uugnay na tisyu ng katawan).
(Mat. 12:9 -14; Mar. 3:1-6; Luc. 6:6-11; 13:10-17)
vv. 7-14 Sa Pagpapakumbaba Itinuro ni Jesus ang tungkol sa paghahanap ng karangalan. v. 8 Kaw. 25:6-7; Luc. 11:43; 20:46. v. 12 Sant. 2:2-4; Mat. 5:43-48.
v. 14 Si Jesus ay umapela dito, hindi sa isang diwa ng materyal na pakinabang bilang gantimpala sa paghatol, kundi sa pananampalataya ng tao na ang prisipyo ay ang pag-ibig ay mabibigyang-katwiran. (Col. 3:23-24).
vv. 15-24 Talinghaga ng dakilang kapistahan
(Mat. 22:1-10 tingnan din Mat. 8:11; 26:29; Luc. 5:32 n; 13:29). Ang katotohanan ay maaaring kahit na sa tingin ng mga tao ay lubos nilang pinahahalagahan ang pag-iisip na ibahagi ang kaharian ng Diyos, ay maaaring sa totoo pala ay natatanggihan nila ang mga panawagan na kumilos upang makapasok sila rito.
v. 15 Luc. 22:16, 18:28-30; Apoc. 19:9 (F066v).
v. 20 Deut. 24:5; 1Cor. 7:33. v. 24 Iyo ay maramihan dito. Inalis ni Jesus ang matalinghagang anyo at nagsalita sa mga bisita (v. 15) sa personal.
vv. 25-35 Ang halaga, o kundisyon, ng pagiging isang alagad. vv. 26-27 Mat. 10:37-38. v. 26 Jn. 12:25. Ang Poot dito ay hayperboliko. Ang katulad na talata sa Mat. 10:37 ay sumasalamin sa layunin ng mensahe ni Jesus.
v. 27 Tingnan Mat. 10:38. vv. 31-32 Karaniwang kasanayan para sa pagsasagawa ng mga kampanyang pandigma sa panahong iyon, hindi nahahadlangan ng matinding pangangailangan. Tanging ang mga wala nang maiwawala pa, at tinalikuran ang lahat, ang nararapat na sumunod sa kanya sa paglilingkod sa Diyos.
v. 33 9:57-62; 12:33; 18:29-30; Fil. 3:7.
vv. 34-35 Mat. 5:13; Mar. 9:49-50.
Kabanata 15
1Nagsisilapit nga sa kaniya ang lahat ng mga maniningil ng buwis at makasalanan upang makinig sa kaniya. 2At ang mga Fariseo at gayon din ang mga eskriba ay nangagbubulongbulungan, na nangagsasabi, Tinatanggap ng taong ito ang mga makasalanan, at sumasalo sa kanila. 3At sinalita niya sa kanila ang talinghagang ito, na sinasabi, 4Aling tao sa inyo, na kung mayroong isang daang tupa, at mawala ang isa sa mga yaon ay hindi iiwan ang siyam na pu't siyam sa ilang, at hahanapin ang nawala, hanggang sa ito'y kaniyang masumpungan? 5At pagka nasumpungan niya, ay pinapasan niya sa kaniyang balikat, na natutuwa. 6At paguwi niya sa tahanan, ay titipunin niya ang kaniyang mga kaibigan at ang kaniyang mga kapitbahay, na sasabihin sa kanila, Makipagkatuwa kayo sa akin, sapagka't nasumpungan ko ang aking tupang nawala. 7Sinasabi ko sa inyo, na gayon din magkakatuwa sa langit dahil sa isang makasalanang nagsisisi, kay sa siyam na pu't siyam na taong matutuwid na di nangagkakailangang magsipagsisi. 8O aling babae na may sangpung putol na pilak, na kung mawalan siya ng isang putol, ay hindi baga magpapaningas ng isang ilawan, at wawalisan ang bahay, at hahanaping masikap hanggang sa ito'y masumpungan niya? 9At pagka nasumpungan niya, ay titipunin niya ang kaniyang mga kaibigan at mga kapitbahay, na sinasabi, Makipagkatuwa kayo sa akin, sapagka't nasumpungan ko ang isang putol na nawala sa akin. 10Gayon din, sinasabi ko sa inyo, na may tuwa sa harapan ng mga anghel ng Dios, dahil sa isang makasalanang nagsisisi. 11At sinabi niya, May isang tao na may dalawang anak na lalake: 12At sinabi sa kaniyang ama ng bunso, Ama, ibigay mo sa akin ang bahagi ng iyong kayamanang nauukol sa akin. At binahagi niya sa kanila ang kaniyang pagkabuhay. 13At hindi nakaraan ang maraming araw, ay tinipong lahat ng anak na bunso ang ganang kaniya, at naglakbay sa isang malayong lupain; at doo'y inaksaya ang kaniyang kabuhayan sa palunging pamumuhay. 14At nang magugol na niyang lahat, ay nagkaroon ng isang malaking kagutom sa lupaing yaon; at siya'y nagpasimulang mangailangan. 15At pumaroon siya at nakisama sa isa sa mga mamamayan sa lupaing yaon; at sinugo niya siya sa kaniyang mga parang, upang magpakain ng mga baboy. 16At ibig sana niyang mabusog ang kaniyang tiyan ng mga ipa na kinakain ng mga baboy: at walang taong magbigay sa kaniya. 17Datapuwa't nang siya'y makapagisip ay sinabi niya, Ilang mga alilang upahan ng aking ama ang may sapat at lumalabis na pagkain, at ako rito'y namamatay ng gutom? 18Magtitindig ako at paroroon sa aking ama, at aking sasabihin sa kaniya, Ama, nagkasala ako laban sa langit, at sa iyong paningin: 19Hindi na ako karapatdapat na tawaging anak mo: gawin mo akong tulad sa isa sa iyong mga alilang upahan. 20At siya'y nagtindig, at pumaroon sa kaniyang ama. Datapuwa't samantalang nasa malayo pa siya, ay natanawan na siya ng kaniyang ama, at nagdalang habag, at tumakbo, at niyakap siya sa leeg, at siya'y hinagkan. 21At sinabi ng anak sa kaniya, Ama, nagkasala ako laban sa langit, at sa iyong paningin: hindi na ako karapatdapat na tawaging anak mo. 22Datapuwa't sinabi ng ama sa kaniyang mga alipin, Dalhin ninyo ritong madali ang pinakamabuting balabal, at isuot ninyo sa kaniya; at lagyan ninyo ng singsing ang kaniyang kamay, at mga panyapak ang kaniyang mga paa: 23At kunin ninyo ang pinatabang guya, at inyong patayin, at tayo'y magsikain, at mangagkatuwa: 24Sapagka't patay na ang anak kong ito, at muling nabuhay; siya'y nawala, at nasumpungan. At sila'y nangagpasimulang mangagkatuwa. 25Nasa bukid nga ang anak niyang panganay: at nang siya'y dumating at malapit sa bahay, ay narinig niya ang tugtugan at ang sayawan. 26At pinalapit niya sa kaniya ang isa sa mga alipin, at itinanong kung ano kaya ang mga bagay na yaon. 27At sinabi niya sa kaniya, Dumating ang kapatid mo; at pinatay ng iyong ama ang pinatabang guya, dahil sa siya'y tinanggap niya na ligtas at magaling. 28Datapuwa't nagalit siya, at ayaw pumasok: at lumabas ang kaniyang ama, at siya'y namanhik sa kaniya. 29Datapuwa't siya'y sumagot at sinabi sa kaniyang ama, Narito, maraming taon nang kita'y pinaglilingkuran, at kailan ma'y hindi ako sumuway sa iyong utos; at gayon ma'y hindi mo ako binigyan kailan man ng isang maliit na kambing, upang ipakipagkatuwa ko sa aking mga kaibigan: 30Datapuwa't nang dumating itong anak mong umubos ng iyong pagkabuhay sa mga patutot, ay ipinagpatay mo siya ng pinatabang guya. 31At sinabi niya sa kaniya, Anak, ikaw ay palaging nasa akin, at iyo ang lahat ng akin. 32Datapuwa't karapatdapat mangagkatuwa at mangagsaya tayo: sapagka't patay ang kapatid mong ito, at muling nabuhay; at nawala, at nasumpungan.
Layunin ng Kabanata 15
Mga Talinghaga ng Nawawala
vv. 1-7 Ang talinghaga ng nawawalang tupa
Mat. 18:12-14 (F040iv). Ang talinghaga ay sumasalamin sa pagmamalasakit ng Diyos sa mga taong walang kakayahang hanapin Siya at sumasalamin sa pagtawag sa mga hinirang sa paglipas ng panahon (tingnan Predestinasyon (No. 296)); (tingnan din Mat. 18:13).
vv. 8-10 Talinghaga ng nawawalang barya
Ang ikalawang talinghagang ito ay may kaugnayan din sa pagmamalasakit ng Tapat na Hukbo sa isang makasalanang nagsisi at ibinalik sa Kaharian. Ang drachma ay isang pilak na barya na halos katumbas ng isang denario bilang isang araw na sahod para sa isang manggagawa. Ang sahod ay nauugnay bilang kabayaran para sa paggawa sa larangan ng Diyos at ang lahat ay binayaran ng parehong sahod na Kaligtasan gaano man sila katagal ibinigay sa paggawa (Mat. 20 (F040v).
vv. 11-32 Talinghaga ng nawawalang anak na lalaki
v. 12 12:13 n. v. 15 baboy ang sukdulang kasuklam-suklam sa ilalim ng Kautusan ng Diyos.
vv. 22-24 Ang kanyang lugar bilang anak na lalaki ay malayang naibalik.
v. 22 Gen. 41:42; Zac. 3:4; v. 24 1Tim. 5:6; Ef. 2:1; Luc. 9:60. vv. 25-32 Ang layunin ni Jesus ay ipakita ang pagkakaiba sa pagitan ng pag-ibig at pagpapatawad ng Diyos at ng kasiyahang nakasentro sa sarili na hindi lamang itinatanggi ang pag-ibig kundi hindi ito naiintindihan.
Sa bawat pagkakataon ang mga hinirang ay hinahanap at ibinabalik kapag natagpuan, o nagsisisi. Ang lahat ng sangkatauhan ay dinadala sa pagsisisi sa Ikalawang Pagkabuhay na Mag-uli (No. 143B).
Ang pangunahing halimbawa sa huling pagkakataon ay tumutukoy sa lahat ng mga anak ng Diyos. Sa pagkakataong ito, ang isa pang anak ng Diyos na nawala sa ibang lupain at nagsisisi ay naibalik sa Kaharian ng Diyos, bilang anak ng Diyos, na umaabot maging kay Satanas at sa Nahulog na Hukbo. Ang pagpapanumbalik ay umaabot sa buong Hukbo ng mga anak ng Diyos tulad ng nakikita nating ipinaliwanag sa babasahing Naligaw na Tupa at ang Alibughang Anak (No. 199).
Ang lawak ng awa ng Diyos ay umaabot sa Hukbo sa Tartaros, nang bisitahin sila ng Mesiyas (Apatnapung Araw Kasunod ng Pagkabuhay na Mag-uli ni Cristo (No. 159A); at pagkatapos ay ipinaliwanag ang pagpapanumbalik sa Paghatol sa mga Demonyo (No. 080).
Kabanata 16
1At sinabi rin naman niya sa mga alagad, May isang taong mayaman, na may isang katiwala; at ito'y isinumbong sa kaniya na siya'y nagsisira ng kaniyang mga pag-aari. 2At tinawag niya siya, at sa kaniya'y sinabi, Ano ito na nababalitaan ko tungkol sa iyo? magbigay sulit ka ng pagiging katiwala; sapagka't hindi ka na maaaring maging katiwala pa. 3At sinabi ng katiwala sa kaniyang sarili, Anong gagawin ko, yamang inaalis sa akin ng panginoon ko ang pagiging katiwala? Magdukal ng lupa'y wala akong kaya; magpalimos ay nahihiya ako. 4Nalalaman ko na ang gagawin ko, upang, kung mapaalis ako sa pagiging katiwala, ako ay matanggap nila sa kanilang mga bahay. 5At pagtawag niya sa bawa't isa sa mga may utang sa kaniyang panginoon, ay sinabi niya sa una, Gaano ang utang mo sa aking panginoon? 6At sinabi niya, Isang daang takal na langis. At sinabi niya sa kaniya, Abutin mo ang iyong kasulatan, at maupo kang madali at isulat mong limangpu. 7Nang magkagayon ay sinabi niya sa iba, At ikaw, gaano ang utang mo? At sinabi niya, Isang daang takal na trigo. Sinabi niya sa kaniya, Abutin mo ang iyong kasulatan, at isulat mong walongpu. 8At pinuri ng kaniyang panginoon ang lilong katiwala, sapagka't siya'y gumawang may katalinuhan: sapagka't ang mga anak ng sanglibutang ito, sa kanilang sariling lahi, ay matatalino kay sa mga anak ng ilaw. 9At sinabi ko sa inyo, Makipagkaibigan kayo sa pamamagitan ng kayamanan ng kasamaan; upang, kung kayo'y magkulang, ay kanilang tanggapin kayo sa mga walang hanggang tabernakulo. 10Ang mapagtapat sa kakaunti ay mapagtapat din naman sa marami: at ang di matuwid sa kakaunti ay di rin naman matuwid sa marami. 11Kung kayo nga'y di naging mapagtapat sa masamang kayamanan, sino nga ang magkakatiwala sa inyo ng mga tunay na kayamanan? 12At kung di kayo naging mapagtapat sa kayamanan ng iba, sino ang sa inyo'y magbibigay ng sa inyong sarili. 13Walang aliping makapaglilingkod sa dalawang panginoon: sapagka't kapopootan niya ang isa, at iibigin ang ikalawa; o di kaya'y magtatapat sa isa, at pawawalang halaga ang ikalawa. Hindi kayo makapaglilingkod sa Dios at sa mga kayamanan. 14At ang mga Fariseo, na pawang maibigin sa salapi, ay nangakikinig ng lahat ng mga bagay na ito; at siya'y tinutuya nila. 15At sinabi niya sa kanila, Kayo ang nangagaaring-ganap sa inyong sarili sa paningin ng mga tao; datapuwa't nakikilala ng Dios ang inyong mga puso; sapagka't ang dinadakila ng mga tao ay kasuklamsuklam sa paningin ng Dios. 16Ang kautusan at ang mga propeta ay nanatili hanggang kay Juan: mula noo'y ang evangelio ng kaharian ng Dios ay ipinangangaral, at ang bawa't tao ay pumapasok doon na nagpipilit. 17Nguni't lubhang magaan pa ang mangawala ang langit at ang lupa, kay sa mahulog ang isang kudlit ng kautusan. 18Ang bawa't lalaki na inihihiwalay ang kaniyang asawa, at magasawa sa iba, ay nagkakasala ng pangangalunya: at ang magasawa sa babaing inihiwalay ng kaniyang asawa ay nagkakasala ng pangangalunya. 19Mayroon ngang isang taong mayaman, at siya'y nagdaramit ng kulay ube at maselang lino, at sa araw-araw ay kumakain ng sagana: 20At isang pulubi na ang pangala'y Lazaro, lipos ng mga sugat, ay inilalagay sa kaniyang pintuan, 21At naghahangad na mapakain ng mga mumo na nangahuhulog mula sa dulang ng mayaman; oo, at lumapit pati ang mga aso at hinihimuran ang kaniyang mga sugat. 22At nangyari, na namatay ang pulubi at siya'y dinala ng mga anghel sa sinapupunan ni Abraham: at namatay naman ang mayaman, at inilibing. 23At sa Hades na nasa mga pagdurusa ay itiningin niya ang kaniyang mga mata, at natanaw sa malayo si Abraham, at si Lazaro ay nasa kaniyang sinapupunan. 24At siya'y sumigaw at sinabi, Amang Abraham, maawa ka sa akin, at suguin mo si Lazaro, upang itubog niya sa tubig ang dulo ng kaniyang daliri, at palamigin ang aking dila; sapagka't naghihirap ako sa alab na ito. 25Datapuwa't sinabi ni Abraham, Anak, alalahanin mo na ikaw ay tumanggap ng iyong mabubuting bagay sa iyong pamumuhay, at si Lazaro sa gayon ding paraan ay masasamang bagay: datapuwa't ngayon, ay inaaliw siya rini, at ikaw ay nasa kahirapan. 26At bukod sa lahat ng ito, ay may isang malaking banging nakalagay sa pagitan namin at ninyo, upang ang mga magibig tumawid buhat dini hanggang sa inyo ay hindi maari, at gayon din walang makatawid mula diyan hanggang sa amin. 27At sinabi niya, Ipinamamanhik ko nga sa iyo, ama, na suguin mo siya sa bahay ng aking ama; 28Sapagka't ako'y may limang kapatid na lalake; upang sa kanila'y patotohanan niya, baka pati sila'y mangaparito sa dakong ito ng pagdurusa. 29Datapuwa't sinabi ni Abraham, Nasa kanila si Moises at ang mga propeta; bayaang sila'y pakinggan nila. 30At sinabi niya, Hindi amang Abraham: datapuwa't kung ang isang mula sa mga patay ay makaparoon sa kanila, sila'y mangagsisisi. 31At sinabi niya sa kaniya, Kung di nila pinakikinggan si Moises at ang mga propeta, ay di rin mangahihikayat sila, kahit ang isa'y magbangon sa mga patay.
Layunin ng Kabanata 16
vv. 1-18 Talinghaga ng hindi tapat na katiwala
Ang talinghaga ng hindi tapat na katiwala ay ibinigay sa puntong ginawa sa v. 8 at ang aplikasyon sa v. 9.
Ang panginoon ay ang mayamang tao ng versikulo 1.
Ang hindi tapat na katiwala ay maingat sa paggamit ng mga bagay sa buhay na ito upang matiyak ang hinaharap. Mayroong elemento ng kawalang-muwang sa mga Anak ng Liwanag ng kaharian. Sila ang espirituwal na naliwanagan ng kaharian (cf. Ginamit ito sa Jn. 12:36; Ef. 5:8; 1Tes. 5:5; at ang DSS sa kaibahan sa Mga Anak ng Kadiliman. v. 10 Mat. 25:21; Luc. 19:17; v. 13 Mat. 6:24 n. vv 14-15 Mat. 19:16-30; Luc. 18:9-14; Ano ang dinadakila Sa kung ano ang binibigyang pansin ng mga tao, kung kailan ang katayuang iyon ay dapat ilaan lamang sa Diyos.
v. 17 Mat. 5:17-18; Luc. 21:33; v. 18 Mat. 5:31-32; 19:9. Mar. 10:11-12; 1Cor. 7:10-11.
vv. 19-31 Ang Mayaman at si Lazarus
Ang talinghagang ito ay sinabi gamit ang maling teolohiya ng Misteryo at Kulto ng Araw, nang si Lazarus ay bubuhaying muli ng Mesiyas, gaya ng makikita natin. Ang layunin at paliwanag ay si Lazarus ay iniwan upang magpatuloy mabuhay, mamamatay, at pagkatapos ay magpatuloy sa Unang Pagkabuhay na Mag-uli (No. 143A) ng mga hinirang.
Ang layunin ay upang ibabala na iyon ang mga naghihintay na parusa sa kanila.
Si Lazarus at ang Mayaman (No. 228)
Ang pangunahing punto dito ay ang vv. 27-31 ay nagpapakita na ang Kautusan ng Diyos ay nagsasalita ng isang tawag sa pagsisisi (v. 17). Inilarawan ang talinghaga (vv. 10-15). Ginamit ng Mesiyas ang kuwentong ito upang tutulan ang mga alamat ng Antinomian Gnostic na ginagamit upang makalusot sa mga pagano at mga alamat ng Judaic Gnostic mula sa Alexandria na sa kalaunan ay ginamit para pumasok at sirain ang Cristianismo.
Bullinger’s Notes on Luke Chs. 13-16 (for KJV)
Chapter 13
Verse 1
were present = arrived.
at = in. Greek. en. App-104 . Not the same word as in Luke 13:24 .
told Him = telling Him.
of = about. Greek. peri. App-104 .
Galilaeans . . . Pilate. Probably the cause of the enmity of Luke 23:12 .
with . Greek. meta. App-104 .
Verse 2
Jesus ( App-98 . X). Read "He" with [L] T Tr. A WI R.
were = happened to be.
sinners = defaulters. Connecting it with Luke 12:58 .
above . Greek para. App-104 .
suffered = have suffered.
Verse 3
tell = say to.
Nay . Greek. ouchi. App-105 .
except ye repent = if ( App-118 ) ye repent ( App-111 ) not ( App-105 ).
Verse 4
upon . Greek. epi. App-104 .
in . Greek en. App-104 . Not the same word as in Luke 13:21 .
Siloam. See App-68 . Compare Nehemiah 3:16 . Isaiah 8:6 . John 19:7 .
slew = killed.
men. Greek. anthropos. App-123 .
Verse 6
this parable . Combining the fig tree and the vineyard. See John 15:1 .
a fig tree. The symbol of Israel's national privilege. See notes on Judges 9:8-12 . Here it denotes that special privilege of that generation. Compare Jeremiah 24:3 .Hosea 9:10 . Matthew 21:19 .
vineyard . Psalms 80:8-11 . Compare Isaiah 5:2 , &c.
thereon = on (Greek. en. App-104 .) it.
none = not ( App-105 . a) any.
Verse 7
unto . Greek. pros. App-104 .
dresser of vineyard . One word in Greek. Occurs only here. Behold. Figure of speech Asterismos. App-6 .
these three years . Can refer only to the period of the Lord's ministry. The texts add aph' hou = from which, or since (three years). on. Greek. en. App-104 .
cut it down = cut it out: i.e. from among the vines.
cumbereth it the ground = injureth it the soil also. The Authorized Version omits this "also", though it stands in the Greek text.
cumbereth. Greek. katargeo. Only here in the Gospels. Twenty-five times in the Epistles in the sense of vitiate. See Romans 3:3 .
Verse 8
Lord. App-98 .
this : i.e. this third year.
about . Greek. peri. App-104 .
dung it = put manure. Greek. kopria. Only here, and Luke 14:35 .
Verse 9
if , &c. App-118 .
not . Greek. mege, compound of me. App-105 .
after that in (Greek. eis. App-104 .) the future.
thou shalt . Note, not I will.
Verse 10
sabbath . Plural See on Luke 24:1 .
Verse 11
spirit. Greek. pneuma. An evil demon. App-101 .12.
of = causing. Genitive of Origin. App-17 .
eighteen years . A type of the condition of the nation. A long-standing case, as "Signs" "C" and "C". App-176 .
bowed together = bent double. Occurs only here in N.T.
could in no wise lift = wholly unable to lift, &c.
in no wise . Not. Greek. ou me, as in Luke 13:35 ; but me eis to panteles = not unto the furthest extent = unable to the uttermost. Occurs only here (complete human inability), and Hebrews 7:25 (complete Divine ability).
lift up. Occurs only here, Luke 21:28 and John 8:7 , John 8:10 in the N.T.
Verse 12
saw. App-133 .
loosed. Used of disease only here in N.T., because she had been bound with a demoniac band. See note on Mark 7:35 .
Verse 13
made straight = set upright again. Greek. anorthoo. Occurs only here, Acts 16:16 . Hebrews 12:12 . Compare am = again, in analuo Luke 12:36 ("return ").
Verse 14
not . Greek. me. App-105 .
Verse 15
hypocrite. See note on Luke 11:44
not. Greek. ou. App-105 .
loose. Compare note on Luke 13:12 , and see the Structure.
from. Greek. apo. App-104 .
Verse 16
ought. The same word as the ruler's, but as an Interrogative. The former was based on ceremonial law; the Lord's, on the necessity of Divine love.
daughter. Put by Figure of speech Synecdoche (of Species), App-6 . for descendant.
lo. Greek. idou. App-133 . Same as Behold, Luke 13:7 .
bond. See note on Mark 7:35 .
Verse 17
when He had said = while He was saying.
ashamed = put to shame
for = at. Greek. epi. App-104 .
done = coming to pass.
by . Greek. hupo. App-104 .
Verse 18
Then said He, &c. Repeated with variations from Matthew 13:31 , &c.
Unto what . . . ? Compare Isaiah 40:18 .
the kingdom of God . App-114 .
Verse 19
into . Greek. eis. App-104 .
waxed = became into (Greek. eis).
great. Omit [L] T [Tr. A] WH R.
fowls = birds.
the air = the heaven. Singular. See notes on Matthew 6:9 , Matthew 6:10 .
lodged = nested. Greek. kataskenoo. Occurs four times: here; Matthew 13:32 .Mark 4:32 , Acts 2:26 .
Verse 21
leaven. See note on Matthew 13:33 .
in. Greek. eis. App-104 .
Verse 22
through . Greek. kata. App-104 .
journeying = progressing.
toward . Greek. eis . App-104 .
Verse 23
Lord . App-98 . A.
are there = if ( App-118 . a) there are.
be = are being.
Verse 24
Strive = Struggle, literally agonize. Occurs elsewhere only in John 18:36 . 1 Corinthians 9:25 .Colossians 1:29 ; Colossians 4:12 . 1 Timothy 6:12 . 2 Timothy 4:7 .
at = through. Greek. dia. App-104 .Luke 13:1 .
strait = narrow.
gate . All the texts read "door", as in Luke 13:25 . In Matthew 7:13 it is "gate".
Verse 25
When once = From (Greek. apo. App-104 . iv) whatsoever time. master of the house. App-98 .
is risen up = may have risen up (Greek. an).
shut to . Occurs only here.
Lord, Lord . Note the Figure of speech Epizeuxis ( App-6 ), for emphasis. See note on Genesis 22:11 .
I know. Greek. oida. App-132 .
whence : i, e. of what family or household.
Verse 26
in Thy presence = before Thee.
Thou hast taught , &c. This shows to whom these words are addressed, and thus limits the interpretation to "this generation".
Verse 27
iniquity = unrighteousness. Greek adikia. App-128 .
Verse 28
weeping = the weeping. See note on Matthew 8:12 .
when . Defining the special occasion.
see . App-133 .
thrust out = being cast outside. This is the occasion referred to.
Verse 29
they shall come . A reference to Isaiah 49:12 .
and . Note the Figure of speech Polysyndeton. App-6 .
sit down = recline (at table). Compare Luke 7:36 ; Luke 12:37 .
Verse 31
The same day = In, or on, &c. (Greek. en. App-104 .) = just then.
day . LT Tr. WH R read" hour".
certain of the Pharisees = certain Pharisees.
will = wishes: i.e. means to. See App-102 .
Verse 32
fox . Figure of speech Hypocatastasis. App-6 .
devils = demons.
do cures = perform, or effect cures.
cures. Occurs only here
I shall be perfected = I come to an end [of My work]: viz. by the miracle of John 11:40-44 . Compare John 19:30 .
Verse 33
walk = journey: i.e. through Herod's country.
it cannot be = it is not ( App-105 .) fitting. Greek. endechomai. Occurs only here in N.T.
a prophet. See next verse.
out of: i.e. except in.
Verse 34
Jerusalem, Jerusalem . Figure of speech Epizeuxis ( App-6 ). See note on Genesis 22:11 . Repeated on the second day before the Passover (Matthew 23:37 ). See App-156 .
killest the prophets. See Luke 11:47 ; Luke 20:14 ; Luke 23:34 . Compare Isaiah 1:21 .
would I have gathered = I desired to gather. Compare Luk 13:36
children . App-108 .
hen . Specially contrasted with "fox", Luke 13:32 . Compare Matthew 23:37 .
under. Greek. hupo. App-104 .
ye would not = ye did not desire it.
Verse 35
your house = the Temple. It had been Jehovah's house. Compare John 2:16 . Now it was no longer owned as His. Compare Luke 19:46 .
desolate . Every place is "desolate" where Christ is not.
verily. See note on Matthew 5:18 .
not = by no means. Greek. ou me. App-105 . until. Greek. heos an all the texts omit "an", but it does not alter the conditional sense, which is in the verb).
Blessed. Figure of speech Benedictio, as in Luke 1:42 ; Luke 19:38 ; not Beatitude, as in Luke 12:37 , Luke 12:38 , Luke 12:43 , or Luke 14:14 , Luke 14:15 . Quoted from Psalms 118:26 . Referring to the final and national repentance of Israel, which might have been then (Acts 3:18-20 )near, but Acts 28:25-28 is yet future, while all blessedness has been postponed.
He That cometh = the coming One.
LORD = Jehovah. App-4 and App-98 .
Chapter 14
Verse 1
it came to pass . A Hebraism. See on Luke 2:1 .
as He went = in (Greek. en App-104 .) His going. into. Greek. eis. App-104 .
chief Pharisees = rulers of the Pharisees ( App-120 ).
bread . Put by Figure of speech Synecdoche (of the Part) for any kind of food.
the sabbath day = a certain Sabbath.
watched = were engaged in watching.
Verse 2
behold . Figure of speech Asterismos. App-6 .
man ( App-123 .1) . . . which had the dropsy = dropsical (a medical term). Occurs only here.
before Him. Not one of the guests.
Verse 3
Jesus . App-98 .
unto . Greek. pros. App-104 .
lawyers = doctors of the law.
Verse 4
took = took bold of. Compare Luke 20:20 . 1 Timothy 6:12 .
Verse 5
answered them = answering unto (Greek. pros; as in Luke 14:3 ) them.
an ass . All the texts read huios = a son, instead of onos = an ass, which latter has no MS. authority. In O.T. always ox and ass. Compare Exodus 23:12 .
not. Greek. ou. App-105 . Not the same word as in verses: Luke 8:12 , Luke 8:28 , Luke 8:29 ,
straightway = immediately.
pull . . . out = draw. . . up. The Greek word occurs only here and Acts 11:10 .
Verse 6
answer again = reply.
to = as
to . Greek pros. App-101 .
Verse 7
to. Greek. pros. App-104 . Not the same word as in Luke 14:8 .
bidden = invited or called. Greek. kaleo
chose out = were picking out. Going on before His eyes.
chief rooms = first couches. Greek protoklisia. Same as "highest room", Luke 14:8 . Compare Luke 20:46 . Matthew 23:6 .
Verse 8
of = by. Greek hupo. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 14:28 , Luke 14:33 .
to. Greek. eis. App-104 .
a wedding = wedding feast.
sit = recline.
not. Greek me. App-105 . Not the same word as in verses: Luke 14:5 , Luke 14:6 , Luke 14:14 , Luke 5:20 , Luke 5:26 , Luke 5:27 , Luke 5:28 , Luke 5:30 .
in . Greek. eis. App-104 .
Verse 9
place. Greek. topes.
begin. Compare Proverbs 25:6 , Proverbs 25:7 .
with . Greek. meta. App-104 .
to take = to take (and keep in it).
lowest = last. Greek eschatos room = place, as above. Compare Luke 14:22 with Luke 2:7 .
Verse 10
Friend . Greek. philos, Noun of phileo. App-135 .
go up = go up, forward.
Occurs only here.
worship = honour. Greek. doxa = glory.
at meat = at table.
Verse 11
For, &c. This is repeatedon two other occasions. Compare Luke 18:14 and Matthew 23:12 .
abased = humbled.
Verse 12
also to him = to him also. The host.
dinner . . . supper. See note on Matthew 22:4 .
call. Greek. phoneo. Compare 19. 15.
nor. Figure of speech Paradiastole ( App-6 ), for emphasis.
neither . . . nor. Greek mede, compound of me. App-105 .
bid . . . again. Greek. antikaleo. Occurs only here.
be made thee = take place, when such an one asks for gifts, not friends.
Verse 13
feast, or reception . Occurs only here and in Luke 5:29 .
call. Same word as bid, Luke 14:7 .
the poor. Note the Figure of speech Asyndeton ( App-6 ), not emphasizing the particular classes, but hastening us on to the climax in Luke 14:14 . Note the opposite Figure in Luke 14:21 .
maimed = crippled. Only here, and Luke 14:21 .
Verse 14
And thou shalt be blessed . This is the climax.
blessed = happy, Figure of speech Beatitudo, not Benedictio.
cannot = have not [wherewith to]. App-105 .
at = in. Greek. en. App-104 .
resurrection. App-178 .
Verse 15
in. Greek. en. App-104 .
the kingdom of God . See App-114 .
Verse 16
made. T Tr. A Val and R read "was making". This parable is in Luke only. For the interpretation, see App-140 .:17 sent. According to custom.
Verse 17
servant = bondman.
Verse 18
with one consent = from (Greek. apo. App-104 . iv) one [mind],
make excuse . beg off.
a piece of ground = a field.
must needs = have need to.
go = go out (i.e. from the city). Greek. exerchomai, as in verses: Luke 14:21 , Luke 14:23 .
and see = to see. App-133 .
I pray. App-134 .
have = consider me.
Verse 19
another . App-124 .
go = go forth.
prove = try.
have = hold.
Verse 20
therefore = on account of (Greek. dia) this.
cannot = am not (Greek. ou. App-105 ) able to.
Verse 21
shewed = reported to.
lord . App-98 .
the master of the house . App-98 . Note these different titles, appropriate to each case, and see App-140 .
the city. Jerusalem. See App-140 .
the poor . Note the Figure of speech Polysyndeton ( App-6 ) in this verse, emphasizing each class (with no climax at the end). The opposite of the Figure of speech in verses: Luke 14:13 , Luke 14:14 .
and. This is the Figure.
halt = lame. The same word as "lame" in Luke 14:13 .
Verse 22
Lord. App-98 . B. Note the various titles throughout.
hast commanded = didst command,
yet = still.
Verse 23
compel = constrain. See all the nine occur here: Matthew 14:22 .Mark 6:45 .Acts 26:11 ; Act 28:19 . 2 Corinthians 12:11 .Galatians 1:2 , Galatians 1:3 , Galatians 1:14 ; Galatians 6:12 . Compulsion necessary, because the "will" is a fallen "will", and therefore no stronger than that of our first parents when unfallen. See Psalms 14:2 , Psalms 14:3 ; Psalms 53:2 , 3 John 1:5; 3 John 1:5 :40 . Romans 3:10-18 . Man's fallen will has never been used for God, without the compulsion of Philippians 2:13 .
may be filled . Used of loading a ship.
Verse 24
none = not (Greek. ou. App-105 ) one.
men . App-123 . Not the same word as in verses: Luke 14:2 , Luke 14:16 , Luke 14:30 .
Verse 26
If any . The case being assumed. App-118 .
hate not. See Matthew 10:37 .
life = soul. See App-110 .
Verse 27
his = his own.
Verse 28
of = out of. Greek. ek. App-104 . Not the same word as in Luke 14:8 .
intending = desiring. See App-102 .
not. App-105 .
counteth = reckoneth, or calculateth. Greek psephizo. Occurs only here and in Revelation 13:18 in N.T. It is from psephos = a pebble, with which calculations were made, or votes given. Occurs only in Acts 26:10 . Revelation 2:17
cost . Greek. dapane. Occurs only here.
whether. Same as "if" in Luke 14:26 .
sufficient to finish it = the [means] for (Greek. pros. App-104 ., but the texts read eis) [its] completion. Greek. apartismos. Occurs only here.
Verse 29
the foundation = its foundation.
able = strong enough.
finish it finish it off . Greek. ekteleo. Only here and Luke 14:30 .
behold . Greek. theoreo. App-133 .
begin . As they see him nearing the end of his resources.
Verse 30
Saying, &c. = Saying that this man, &c. See note on Luke 4:21 ; Luke 19:9 . Mark 14:30 , &c.
Verse 31
to make war = to encounter for (Greek. eis. App-104 .) war.
with = in [the midst of]. Greek en. App-104 .
to meet . Greek. apantao, as in Matthew 28:9 .
against. Greek. epi. App-104 .
Verse 32
Greek.else = If not.
ambassage = embassy. Only here and Luke 19:14 .
desireth = asketh, or seeketh. App-134 .
conditions = the [terms].
of = for. Greek. pros. App-104 .
Verse 33
forsaketh = taketh leave of.
he hath = himself possesses.
Verse 34
Salt , &c. See note on Matthew 5:13 .
if , &c. A contingent assumption. App-118 .
lost his savour = become tasteless. Compare Matthew 5:13 .
wherewith = with (Greek. en App-104 .) what.
seasoned . Only here, Mark 9:50 . Colossians 4:6 .
Verse 35
for. Greek. eis. App-104 . land. App-129 .
the dunghill = manure.
out = without
He that hath, &c. See App-142 .
Chapter 15
Verse 1
Then drew near = Then were drawing near.
all . Put by Figure of speech Synecdoche (of the Part), App-6 , for a large number.
publicans = tax-gatherers.
for to hear = to hear.
Verse 2
Pharisees. See App-120 . This settles the scope of all that follows.
murmured = were muttering. The word implies subdued threatening. Occurs only here and Luke 19:7 .
sinners . See on Matthew 9:10 .
Verse 3
this parable. It had already been uttered in Matthew 18:12-14 with another object (Luke 15:11 ), and with a different application (Luke 15:14 ). It is now repeated, later, under different circumstances (Luke 15:1 , Luke 15:2 ), in combination with two other similar parables, with quite another application (verses: 6, 7; 9, 10; 23, 24). Hence the change of certain words.
unto. Greek. pros. App-104 .
them. This determines the scope of the three parables.
Verse 4
man. Greek. anthropos. App-123 . Here representing Christ.
of = from among. Greek. ek. App-104 .
if he lose = having lost.
not . Greek. ou. App-105 .
in . Greek. en. App-104 .
wilderness . A place of wild fertility. Compare Luke 2:8 . after. Greek. epi. App-104 .
until he find it? Note the importance of this expression.
Verse 5
when he hath found it = having found it. In Matt., "If so be that he find it. "For the reason, see note on Luke 15:3 .
on. Greek. epi. App-104 .
his shoulders = his own shoulders; not those of another.
Verse 6
when he cometh = having come.
home = into (Greek. eis. App-104 .) the house.
with me ; not with the sheep (because of the scope of the parable). See note on Luke 15:3 . The joy is in heaven (Luke 15:7 ).
Verse 7
I : i.e. I who know. John 1:51 .
you . Murmuring Pharisees. This is the point of the parable.
heaven. Singular. See notes on Matthew 6:9 , Matthew 6:10 .
over . Greek. epi. App-104 .
that repenteth = repenting. App-111 .
just persons: i.e. the Pharisees. Compare Luke 15:2 ; Luke 16:15 ; Luke 18:9 . Greek. ou. App-105 .
repentance. App-111 . Compare Matthew 3:2 .
Verse 8
Either . This parable is recorded only in Luke.
woman. Here representing the Holy Spirit.
ten . See the Structures of Luke 15:2 in the Luke book comments.
pieces of silver. Greek drachmas. Occurs only here, and in Luke 15:9 . See App-51 .
if she lose. An uncertain contingency. App-118 .
not . Greek. ouchi. App-105 .
candle = lamp. App-130 .
diligently . A medical word. Used only here.
till . Same as "until" in Luke 15:4 .
Verse 9
friends . Female friends (feminine)
the piece. Not "my", as in Luke 15:6 .
I had lost = I lost. Compare "was lost" in Luke 15:6 .
Verse 10
is = becomes, or takes place, or results. Same as "arose" in Luke 15:14 .
in the presence of = before. It does not say that the angels rejoice; but it is the divine joy in their presence.
God . App-98 .
Verse 11
And He said . This parable is peculiar to this gospel. Seenote on Luke 15:8 .
man (as in Luke 15:4 ). Here representing the Father (God).
two sons . See the Structure (V3, above).
Verse 12
give me . Contrast "make me" (Luke 15:19 ).
the portion. According to Jewish law, in the case of two sons the elder took two-thirds, and the younger one-third of movable property, at the father's death.
goods = movable property. Greek. ousia. Only here and Luke 15:13 .
falleth to me. This is the technical term in the Papyri, in such cases. See Deissmann's Light, &c., p. 152, and Bib. Stud., p. 230.
them . Including the elder, who did not ask it.
living. Greek. bios, life. App-170 . Put by Figure of speech Metonomy (of Effect), App-6 , for his means or property which supported his life.
Verse 13
after . Greek meta. App-104 . Referring to the rapidity of the fall of Israel.
took his journey = went abroad.
into . Greek. eis. App-104 .
far country. Compare Acts 2:39 . Ephesians 2:17 .
substance = property. Same word as "goods" in Luke 15:12 .
with riotous living = living ruinously. Greek. asotos. Occurs only here. The kindred noun (asotia) occurs only in Ephesians 5:18 . Titus 1:6 . 1 Peter 4:4 .
Verse 14
when he had spent = having spent. Greek. dapanao. Elsewhere only Mark 5:26 . Acts 21:24 . 2 Corinthians 12:15 .James 4:3 .
in = throughout. Greek. kata. App-104 . Not the same word as in verses: Luke 15:4 , Luke 15:7 , Luke 15:25 .
began to be in want . Contrast "began to be merry" (Luke 15:24 ).
Verse 15
joined himself to = cleaved to (Greek. Pass. of kollao glue together); i.e. he forced himself.
a citizen = one of the citizens. Contrast Philippians 1:3 , Philippians 1:20 .
Verse 16
would fain have filled = was longing to fill.
with = from. Greek. apo. App-104 .
husks = pods of the carob tree. Only here in N.T.
did eat = were eating.
and. Note the emphasis of the Figure of speech Polysyndeton ( App-6 ), here.
no man. Greek. oudeis, compound of ou . App-105 .
Verse 17
came to himself . Compare "came to his father" (Luke 15:20 ).
to. Greek. eis. App-104 .
have bread enough and to spare , or abound in food.
I perish = I (emph.) am perishing.
with hunger = from the famine. The texts add hode = here.
Verse 18
to . Greek. pros. App-104 .
sinned . App-128 .
against . Greek. eis. App-104 .
heaven. Singular with Art. See notes on Matthew 6:9 , Matthew 6:10 . "Heaven" put by Figure of speech Metonymy (of Subject), App-6 , for God Himself.
before. Greek. enopion. Same word as in Luke 15:10 "in the presence of".
Verse 19
am no more worthy = I no longer deserve. make me. Contrast "give me " (Luke 15:12 ).
Verse 20
came to his father . Compare "came to himself" (Luke 15:17 ).
his = his own.
and. Note the Figure of speech Polysyndeton ( App-6 ).
ran . Compare Isaiah 6:6 , "Then flew". See note on Luke 15:21 , and compare Isaiah 65:24 .
kissed = fervently kissed. Same word as in Matthew 26:49 .
Verse 21
I have sinned = I sinned. Confession of sin is the necessary condition for receiving the blessing. Compare 2 Samuel 12:13 .Psalms 32:5 .Isaiah 6:5 , Isaiah 6:6 . Isaiah 5:8 , &c. And so with Israel (Leviticus 26:40-42 .Isaiah 64:6 , Isaiah 64:7 . Hosea 5:15 ; Hosea 14:1 , Hosea 14:2 ).
in thy sight . Same Greek words as "before thee" in Luke 15:18 .
son. Note the Figure of speech Aposiopesis ( App-6 ), for he did not finish what he meant to have said.
Verse 22
servants = bond-servants.
Bring forth. L [Tr. ] A WH R add "quickly".
best = first. Either the first that comes to hand, or the former robe the son used to wear. See on Genesis 27:15 .
and. Note the Figure of speech Polysyndeton ( App-6 ), emphasizing each particular.
put it on him = clothe him with it.
ring = a signet-ring. Occurs only here. See James 2:2 , and compare Genesis 41:42 .
on = for (Greek. eis. App-104 .)
shoes = sandals. The ring and the sandals mark a free man. Servants went barefoot.
Verse 23
kill it = sacrifice it. It was a sacrificial feast.
Verse 24
was . Not the past tense of the verb "die", but of the verb "to be". He had been as a dead man (Greek. nekros. App-189 ) to his father.
is found = was; i.e. "when he came to himself" (Luke 15:17 ), which shows that that was the result of the father's seeking. began, &c. Contrast "began to be in want" (Luke 15:14 ).
Verse 25
his elder son . This is the point of the parable (Compare Luke 15:2 ). It was addressed "unto them" specially (v 3), as the correction of their murmuring.
musick and dancing. Greek. symphonies and chorus, i.e. a "choral dance". Both words Occurs only here.
Verse 26
called = called to him.,
servants = young men. Greek. pais . See App-108 . Not the same word as in verses: Luke 15:17 , Luke 15:19 , Luke 15:22 .
asked = began to inquire. Imperf. tense.
meant = might be.
Verse 27
is come . . . safe and sound. Corresponding with the father's dead and lost . . . alive and found (Luke 15:24 ).
Verse 28
he was angry . Referring to the deep-seated feeling of the Pharisees against Messiah and those who followed Him. This increased steadily (and is seen to-day). Compare Acts 11:2 , Acts 11:3 , Acts 11:17 , Acts 11:18 ; Acts 13:45 , Acts 13:50 ; Acts 14:5 , Acts 14:19 ; Acts 17:5 , Acts 17:6 , Acts 17:13 ; Acts 18:12 , Acts 18:13 ; Acts 19:9 ; Acts 21:27-31 ; Acts 22:18-22 .Galatians 5:11 . 1 Thessalonians 2:14-16 ,
would not go in = was not willing ( App-102 .) to go in.
intreated. Greek. parakaleo. App-134 .
Verse 29
Lo . Greek. idou. App-133 . Figure of speech Asterismos. App-6 .
neither transgressed I , &c. This was the Pharisees' claim and boast. Compare Luke 18:11 , Luke 18:12 ; Luke 18:18-21 .
a kid. In contrast with "the fatted calf" (Luke 15:23 ). with. Greek. meta. App-104 .
friends. Contrast with harlots (Luke 15:30 .
Verse 30
thy son. Not "my brother". Contrast with "thy brother" (Luke 15:32 ).
was come = came as though a stranger. Not "returned".
devoured = eaten up. Contrast with Luke 15:23 .
thy. Malignant thought.
harlots. Contrast with "my friends" (Luke 15:29 ).
Verse 31
Son =. Child. Greek. teknon. Affectionately reminding him of his birth. App-108 .
ever = always. App-151 .
all that I have. See Romans 9:4 , Romans 9:5 , and compare Matthew 20:14 .
Verse 32
It was meet. Compare Acts 11:18 .
thy brother. Contrast with "thy son" (Luke 15:30 ).
Chapter 16
Verse 1
also unto His disciples = unto His disciples also. Note the Structure R and R, p. 1479, which gives the scope of the two chapters: both peculiar to this gospel.
unto . Greek. pros. App-104 .
a certain rich man . Compare Luke 16:19 .
man. Greek. anthropos. App-123 .
steward . A house manager, or agent, managing the house and servants, assigning the tasks, &c., of the latter. Compare Eliezer (Genesis 15:2 ; Genesis 24:2 ), Joseph (Genesis 39:4 ).
was accused . Greek. diaballomai. Occurs only here = to be struck through, implying malice, but not necessarily falsehood.
that he had wasted = as wasting.
Verse 2
How is it . . . ? = What is this . . ?
of = concerning. Greek. peri. App-104 . Not the same word as in Luke 16:9 .
give = render.
an = the.
stewardship = the office of the steward (Luke 16:1 ).
mayest = canst.
no . Greek. ou . App-105 .
Verse 3
within = in. Greek. en. App-104 .
lord = master, as in Luke 16:13 . App-98 . A.
taketh away = is taking away.
from. Greek. apo. App-104 .
I cannot dig, &c. = to dig, I am not (Greek. ou. App-105 ) strong enough.
beg. Greek. epaiteo. Compare App-134 . Occurs only here in Authorized Version, but See Luke 18:35 .
ashamed . Ashamed to beg, but not ashamed to embezzle.
Verse 4
I am resolved , &c.; or, I haveit!
I know , &c. App-132 .
to do = I will do.
when I am put out of = when I shall have been removed from.
they: i.e. the debtors.
into . Greek. eis. App-104 .
their = their own.
Verse 5
called. Separately.
every = each.
Verse 6
measures. Greek. p1. of batos. the Hebrew bath. App-51 . (11) (7). Not the same word as in Luke 16:7 .
Take = Take back.
thy bill = writings, i.e. agreement.
sit. write = sitting down,
quickly write,
quickly . It was a secret and hurried transaction.
Verse 7
another. Greek. heteros. App-124 .
thou. Note the emphasis: "And thou, How much owest thou? "
measures. Greek. Plural of koros. App-51 . (11) (8). Not the same word as in Luke 16:6
Verse 8
the lord = his master.
wisely = shrewdly. Occurs only here.
children = sons. App-108 .
world = age. App-129 .
in their generation wiser, &c. these two clauses should be transposed.
in = to; i.e. with reference to. Greek. eis. App-104 .
their = their own.
wiser = more shrewd.
than = above. Greek. huper. App-104 .
children of light. Supply the Ellipsis: [are with reference to theirs]. In the former case they are all unscrupulousalike.
Verse 9
And = And, Do say unto you? &c. Is this what I say to you? In verses: Luke 16:10-12 the Lord gives the reason why He does not say that; otherwise these verses are wholly inconsequent, instead of being the true application of verses: Luke 16:1-8 (Z, above). For this punctuation see App-94 .Luke 16:3 .
of = out of, or by. Greek. ek. App-104 .
mammon. Aramaic for "riches". See App-94 .:32.
ye fail. All the texts read "it shall fail".
everlasting = eternal. Greek. aionios. App-151 .
habitations = tents. Answering to the "houses" of Luke 16:4 .
Verse 10
He that is faithful , &c. This is the Lord's own teaching, which gives the reason why "No! "is the true answer to His question in Luke 16:9 .
faithful. App-150 .
in . Greek. en. App-104 .
also in much = in much also.
Verse 11
If. Assuming it as a fact. App-118 . not. Greek. ou . App-105 .
commit to your trust = entrust to you. App-150 . true. App-175 .
Verse 12
another man's = a foreigner's. Compare Acts 7:6 and Hebrews 11:9 ("strange "), and Matthew 17:25 , Matthew 17:26 ("stranger "). Greek. allotrios ( App-124 .)
your own . Greek. humeteros. But, though all themodern critical texts (except WH and Rm) read it thus, yet the primitive text must have read hemeteros = ours, or our own; for it is the reading of "B "(the Vatican MS.) and, before this or any other Greek MS. extant, Origen (186-253), Tertullian (second cent.), read hemon --ours; while Theophylact (1077), and Euthymius (twelfth cent.), with B (the Vatican MS.) read hemeteros = our own, in contrast with "foreigners "in preceding clause. See note on 1 John 2:2 . This makes true sense; otherwise it is unintelligible.
Verse 13
servant = domestic household servant. Greek. oiketes. Occurs only here; Acts 10:7 . Rom 14:4 . 1 Peter 2:18 .
can = isable to.
serve = do bondservice. Greek. douleuo. As in Luke 15:29 .
masters = lords, as in verses: Luke 16:3 , Luke 16:5 , Luke 16:5 , Luke 3:8 .
the other . Same as "another" in Luke 16:7 .
cannot = are not (Greek. ou. App-105 ) able to.
God. See App-98 .
Verse 14
the Pharisees . See App-120 .
were = being then. Greek. huparcho, as in Luke 16:23 , and see on Luke 7:25 .
covetous = money-lovers (referring to mammon, verses: 11, 13); Occurs only here, and 2 Timothy 3:2 .
derided = were turning up their noses at. Occurs only here and Luke 23:35 . Found in the LXX. Pas. Luke 2:4 ; Luke 22:7 ; Luke 22:35 . is. This was the immediate cause of the second Parable (verses: Luke 16:19-30 ), and the solemn application (Luke 16:31 ).
Verse 15
unto them . Addressed to the Pharisees. See the Structure "R" and "R", p. 1479.
justify yourselves . See notes on Luke 15:7 , Luke 15:29 ; and Compare Luke 7:39 . Matthew 23:25 .
among . Greek. en. App-104 . abomination. In contrast with their derision.
in the sight of . Same word as "before" in preceding clause.
Verse 16
The law . See note on Matthew 5:17 .
since that time = since (Greek. apo. App-104 .) then.
the kingdom of God . See App-114 .
preached . Greek. euangelizo. See App-121 .
every man . Greek. pas, all. Put by Figure of speech Synecdoche (of the Genus), App-6 , for many. "But not ye! "
presseth . See note on Matthew 11:12 .
Verse 17
heaven . Singular with Art. See note on Matthew 6:9 , Matthew 6:10 .
earth. Greek. ge . App-129 .
tittle . See note on Matthew 5:18 and App-93 .
Verse 18
Whosoever, &c. This verse is not "loosely connected", or "out of any connexion" with what precedes, as alleged. The Structure above shows its true place, in C1, how the Pharisees made void the law (as to divorce); and C2, how they made void the prophets (verses: Luke 16:16 , Luke 16:17 ) and the rest of Scripture as to the dead (verses: 19-23).
putteth away , &c. The Rabbis made void the law and the prophets by their traditions, evading Deuteronomy 22:22 , and their "scandalous licence" regarding Deuteronomy 24:1 . See John Lightfoot, Works (1658), J. R. Pitman's edn. (1823), vol. xi, pp. 116-21 for the many frivolous grounds for divorce.
Verse 19
There was, &c . = But there was. This commences the second part of the Lord's address to the Pharisees, against their tradition making void God's word as to the dead, which may be seen in Psalms 6:5 ; Psalms 30:9 ; Psalms 31:17 ; Psalms 88:11 ; Psalms 115:17 ; Psalms 146:4 .Ecclesiastes 9:6 , Ecclesiastes 9:10 ; Ecclesiastes 12:7 . Isaiah 38:17-19 , &c. It is not called a "parable", because it cites a notable example of the Pharisees' tradition, which had been brought from Babylon. See many other examples in Lightfoot, vol. xii, pp. 159-68. Their teaching has no Structure. See C2 above.
was clothed = was habitually clothed. Imperf. tense. See on Luke 8:27 .
sumptuously = in splendour. Greek. Adverb of lampros, is translated "gorgeous" in Luke 23:11 . Only here.
Verse 20
beggar = poor man. App-127 .
Lazarus. A common Talmudic contraction of the Hebrew Eleazar; but introduced by the Lord to point to His own closing comment in Luke 16:31 .
laid = cast down.
at . Greek. pros. App-104 .
full of sores . Greek. helkoo. Occurs only here.
Verse 21
desiring = eagerly desiring; but in vain, as in Luke 15:16 ("would fain ").
with = from. Greek. apo. App-104 .
the crumbs . Some texts read "the things". moreover, &c. = but [instead of finding food] even the dogs, &c.
licked = licked off; i.e. licked clean. Greek. apoleicho. Occurs only here. The texts read epileicho, licked over.
sores . Greek. helkos (= ulcer),
Verse 22
by. Greek. hupo. App-104 .
the angels . The Pharisees taught that there were three sets of angels for wicked men; and others for good men. See Luke 16:18 ; and Lightfoot, Works, vol. xii, pp. 159-61.
Abraham's bosom. The Pharisees taught that there were three places: (1) Abraham's bosom; (2) "under the throne of glory"; (3) in the garden of Eden(Greek. Paradise). Speaking of death, they would say "this day he sits in Abraham's bosom". Lightfoot, Works, vol. xii, pp. 159-63.
and was buried 23. in hell . Tatian (e. D. 170), the Vulgate and Syriac, omit the second "and", and read, "and was buried in Hades".
Verse 23
hell. Greek. Hades = the grave. See App-131 .
lift up = having lifted up. Compare similar imagery in Judges 9:7-15 .Isaiah 14:9-11 .
being = being there. See note on "were", Luke 16:14 .
torments. Greek. basanos. Occurs only here, Luke 16:28 , and Matthew 4:24 .
afar off = from (Greek. apo. App-104 .) afar.
seeth . . . Lazarus . The Pharisees taught that in life two men may be "coupled together", and one sees the other after death, and conversations take place. See Lightfoot, quoted above.
Verse 24
he cried and said = crying out, he said. The Pharisees gave long stories of similar imaginary conversations and discourses. See Lightfoot, vol. xi, pp. 165-7. Father Abraham. Compare Matthew 3:9 . John 8:39 .
cool. Greek. katapsucho. Occurs only here. A medical word. tormented distressed. Greek. odunaomai. Occurs only in Luke (here, Luke 2:48 , and Acts 20:38 , "sorrowing").
Verse 25
Son = Child. Greek. teknon. App-108 .
lifetime = life. Greek. zoe, as being the opposite of death. See App-170 .
receivedst = didst receive back, or had all.
evil things. See App-128 .
Verse 26
beside . Greek. epi. App-104 .
is = has been.
gulf = chasm. A transliteration of the Greek chasma, from chasko, to gape. A medical word for an open wound.
fixed = set fast, established. Compare Luke 9:51 (set His face). Rom 1:11 . 2 Peter 1:12 .
would = desire to. Greek thelo. App-102 .
to . Greek pros. App-101 .
cannot = are not (Greek. me. App-105 ) able.
neither. Greek. mede.
Verse 27
I pray = I entreat. Greek. erotao. App-134 .
to = unto. Greek. eis. App-104 .
Verse 28
testify = earnestly testify.
lest they also = that they also may not (Greek. me. App-105 ).
Verse 29
Moses and the prophets. The latter including the historical books. See App-1 . Referring to Luke 16:16 . Compare John 1:45 ; John 5:39 , John 5:46 .
Moses . See note on Luke 5:14 .
Verse 30
Nay. Greek ouchi. App-105 .
if. Implying a contingency. See App-118 .
from = away from. App-104 . Contrast the Lord's ek ( App-104 in next clause).
the dead. No Art. See App-139 .
repent . See App-111 .
Verse 31
And , &c. The lesson of the parable. From these final words of the Lord (Luke 16:31 , B) Lightfoot says "it is easy to judge what was the design and intention of this parable" (vol. xii, p. 168). The Lord's words were proved to be true, by the results of the resurrection of another Lazarus (John 12:9 ), and of Himself (Matthew 28:11-13 ).
be persuaded. Much less "repent", as in Luke 16:30 .
though = not even if.
from = from among. Note the Lord's true word, in contrast with the rich man's in Luke 16:30 .