Christian Churches of God

No. F032

 

 

 

 

 

Komentaryo sa Jonas

(Edition 2.5 20140928-20210206-20210620)

                                                        

 

Ang Tanda ni Jonas ang tanging tanda na ibinigay sa Iglesia. Kaya ito ay napakahalaga sa pag-unawa sa Pananampalataya.

 

 

Christian Churches of God

PO Box 369,  WODEN  ACT 2606,  AUSTRALIA

 

E-mail: secretary@ccg.org

 

(Copyright © 2014, 2021 Wade Cox)

(Tr. 2023)

 

This paper may be freely copied and distributed provided it is copied in total with no alterations or deletions. The publisher’s name and address and the copyright notice must be included.  No charge may be levied on recipients of distributed copies.  Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews without breaching copyright.

 

This paper is available from the World Wide Web page:
http://logon.org and http://ccg.org

 


 Komentaryo sa Jonas [F032]

 


Panimula

Si Jonas na anak ni Amitai ay isang kilalang makasaysayang katauhan. Siya ay binanggit sa 2Mga Hari 14:25. Siya ay mula sa Gath-hepher na isang hangganang bayan sa Zabulon (cf. Jos. 19:13). Ito ay malamang na kinilala na Khirbet ez Zurra’ na isang malawak na lugar na matatagpuan tatlong milya sa HS ng Nazareth, na nasa Galilea. Ang pahayag ng mga Pariseo sa Juan 7:52 ay isang kasinungalingan. Si Cristo ay lumabas mula sa lugar ng Nazareth sa Galilea, gaya ni Jonas. Ito ay nasakop noong Iron Ages I at II  i.e. 1200-600 BCE at gayon sa panahon ni Jonas at bago iyon sa Huling Bronze Age mula 1550 BCE pataas. Si Jonas ay kapanahon ni Jeroboam II na hari ng Israel (793-775 BCE) at ang mga naunang taon ni Uzzias (775-757 BCE). Ito ay nasa isang maikling distansya sa hilaga ng mga nalalabing nayon ng Meshed kung saan matatagpuan ang tradisyonal na lugar ng Libingan ni Jonas.

 

Ang propesiya na ito bilang Tanda ni Jonas ay ang tanging tanda na ibinigay sa Iglesia ng Diyos at samakatuwid ay mahalaga sa pag-unawa sa mga gawain at kamatayan ni Cristo at gayundin sa mga propesiya na ibinigay sa pamamagitan ni Daniel dahil ito ay nakatali sa propesiya ng Pitumpung linggo ng mga Taon sa Daniel 9:25ff. at ang pagbagsak ng Templo noong 70 CE sa pagtatapos ng 70 linggo ng mga taon. Ang relasyon na iyon ay sakop sa araling  Ang Tanda ni Jonas at ang Kasaysayan ng Muling Pagtatayo ng Templo (No. 013).

 

Ito ay konektado rin sa mga huling araw at sa pagpasok ng iglesia sa Pagbabalik ng Mesiyas at sa Unang Pagkabuhay na Mag-uli. Inilalagay siya ni Cristo sa parehong antas ng literal na bisa sa Reyna ng Sheba at ipinahayag ang kanyang tanda na ang tanging ibinigay sa iglesia (cf. Mat. 12:40). Karamihan sa mga komentarista ay hindi nauunawaan ang tanda at samakatuwid ay sinusubukang bawasan ang kanyang kahalagahan. Habang ang mga salitang binigkas ni Cristo ay ibinigay sa kanya ng Diyos, ang mga kritiko na tumatanggi sa mga pahayag ni Cristo ay sinasampal ang inspirasyon ng Diyos.

 

Si Cristo ay literal na namatay ng tatlong araw at tatlong gabi sa libingan gaya ni Jonas sa loob ng isda at sa gayon ay parehong namatay at nabuhay mula sa mga patay. Ang tatlong araw at tatlong gabi ay ginagawang imposible ang agwat na kinasasangkutan ng mga bahagi ng Mga Araw at tinatanggihan nito ang Pagpapako sa Krus ng Biyernes at Muling Pagkabuhay ng Linggo ng diyos na si Attis na pumasok sa Cristianismo sa ilalim ng sistema ng Mahal na Araw o ng kulto ng inang diyosa ng Cybele o Easter at sila ay isang imposible. (tingnan din ang papel  Pinagmulan ng Pasko at Mahal na Araw (No. 235)).  

 

Lucas 11:30 ay nagpapakita na si Jonas ay isang tanda sa mga Ninive gaya ng si Cristo ay isang tanda sa kanyang henerasyon.

 

Ang mga Judio noong panahon ni Cristo ay galit sa Pagsisisi ng mga alagad sa ilalim ni Cristo gaya ni Jonas sa pagsisisi ng mga taga-Nineve.

 

Sinabi ng Diyos na ilalagay Niya ang Kanyang mga salita sa bibig ng Kanyang isinugo at pitong ulit na pinatunayan ni Cristo ang katotohanang iyon sa Ebanghelyo ni Juan. (Jn. 7:16; 8:28, 46- 47; 12:49; 14:10, 24; 17:8).

 

Si Jonas ay inatasan na pasiglahin ang Israel (2Hari 14:25,26) at ang Asiria ay nasa matinding paghihirap sa loob ng labing-anim na taon at sa panahong ito. Tiyak na natanto ni Jonas na ang Asiria ay dapat na magsisi upang maging tungkod ng pagtutuwid sa Israel. Ang kanyang tila maliwanag na pananaw ay na si Yahova ay tapat sa Kanyang salita at na kung gagawin niya ang pagpapahayag sa Nineve at ang lungsod ay magsisi ito ay magreresulta sa pagbagsak ng Israel, na siyang nagyare dito. Ang kanyang pagtakas ay hindi dahil sa kaduwagan kundi upang iligtas ang kanyang mga kababayan at tanggapin ang parusa ng Diyos.

 

Ang istraktura ng aklat ay nasa dalawang dibisyon ng apat:

  1. 1:1 Ang Salita ni Yahovah
  2. 1:2 Ang misyon sa Nineve
  3. 1:3 Ang pagsuway ni Jonas
  4. 1:4-2:10 Ang mga Bunga at ang Kamatayan at Pagkabuhay na Mag-uli ni Jonas.
  5. 3:1 Ang Salita ni Yahovah
  6. 3:2 Misyon sa Nineve
  7. 3:3,4  Pagsunod ni Jonas
  8. 3:4-4:11 Ang mga kahihinatnan at ang Pagwawasto ni Jonas.

 

Ngayon ay dadaan tayo sa apat na kabanata at titingnan ang kanilang layunin at substruktura.

 

Ang Kabanata 1 ay tumatalakay sa pagpapatawag at direksyon ni Jonas at sa kanyang mga sumunod na aksyon. Walang alinlangan na si Jonas ay pinatnubayan ng Diyos at alam na ang Diyos ang nagturo sa kanya.

 

Jonas Kabanata 1

1Ang salita nga ng Panginoon ay dumating kay Jonas na anak ni Amittai, na nagsasabi,

 

Ang terminong ito o katulad na mga termino ay matatagpuan pitong beses sa Jonas sa 1:1; 2:10; 3:1,3; 4:4,9, 10.

 

2Bumangon ka, pumaroon ka sa Ninive, sa malaking bayang yaon, at humiyaw ka laban doon; sapagka't ang kanilang kasamaan ay umabot sa harap ko.

 

Sa gayo'y naging maliwanag kay Jonas na haharapin ni Yahova ang Nineve. Kaya't ang kanyang salungat ng mga ideya para sa kanyang mga kababayan ay lumabas kung sila ay magsisi. Ang Nineve (cf. Gen. 10:11,12) ay ang kabisera ng Assyria sa kaliwang pampang ng Ilog Tigris na unang pinangalanang Nina hango sa patron na diyosa ng lungsod. Ito ay nagmula sa Babylonia mula sa isang kolonya mula sa Nina sa Katimugan Babylonia. Ang Khamurabi mula sa mas naunang panahon ay binabaybay ito na Ni-nu-a.

 

Sinipi ni Bullinger ang Encycl. Britannica (11th Cambridge edition) na nagsasaad na ang mga paghuhukay na nagsiwalat sa punso ni Nabi Yunus (ang propetang si Jonas) na kinoronahan ng libingan ay hindi maaaring tuklasin.

 

Siya ay inutusang humiyaw laban dito (Heb. Kara’) at sa gayon ay gumawa ng pangkalahatang pagpapahayag.

 

Ang Nineve ay kilala mula sa sarili nitong mga bas relief para sa kanyang kasamaan at kalupitan (cf. din Nah. 2:8-13). (Ang Heb ay nasa plural na ra'a'.)

 

3Nguni't si Jonas ay bumangon upang tumakas na patungo sa Tarsis mula sa harapan ng Panginoon; at siya'y lumusong sa Joppe, at nakasumpong ng sasakyan na patungo sa Tarsis: sa gayo'y nagbayad siya ng upa niyaon, at siya'y lumulan, upang yumaong kasama nila sa Tarsis mula sa harapan ng Panginoon.

 

Alam ni Jonas na ang Asiria ay magiging tabak ng kaparusahan ng Diyos laban sa Israel at siya sa gayon ay nasa hindi matitiis na pagtatalo na kung ang Asiria ay hindi maligtas sa pamamagitan ng pagsisisi at ng Awa ng Diyos ay maaaring maligtas ang Israel. Ito ay tila pinaka-malamang na dahilan ng kanyang hinanakit at pagtakas (cf. din 4:1-3). Pumunta siya sa Joppa na ngayon ay Jaffa (cf. Jos. 19:46; 2Cron. 2:16; Mga Gawa 9:36) at kumuha ng barko papuntang Tarsis. Kaya't siya’y tumakas at sa abot-layo ng kanyang makakaya noong panahong iyon na patungo sa Tarsis (cf. 1Hari 10:22) na nasa katimugang bahagi ng Espanya at siyang pinagmumulan ng lahat ng Transatlantikong kalakalan sa Mediterranean gaya ng lubos nating nalalaman ngayon. Sino ang nakakaalam kung saan niya talaga balak pumunta. Tiyak na nakikipagkalakalan sila sa Timog Amerika bago pa ng panahong iyon. Ang barko (Heb. ‘aniyah) ay alinmang malaking barkong pangkalakal at hindi kaparehong salita gaya sa bersikulo 5.

 
4Nguni't ang Panginoon ay nagpasapit ng malakas na hangin sa dagat, at nagkaroon ng malakas na unos sa dagat, na anopa't ang sasakyan ay halos masira.

(Ang hangin ay isang ruach o dakilang espiritu.)

 

Ang salita para sa mga Marino sa susunod na talata ay ang salitang Hebreo na mallach o mga asin. Kaya ang mga mandaragat ay tinawag na mga asin gaya ng karaniwan sa Ingles.

 

5Nang magkagayo'y nangatakot ang mga taong dagat at dumaing ang bawa't tao sa kanikaniyang dios; at kanilang inihagis sa dagat ang mga daladalahang nangasa sasakyan upang makapagpagaan sa kanila. Nguni't si Jonas ay bumaba sa pinakaloob na bahagi ng sasakyan; at siya'y nahiga at nakatulog ng mahimbing.

 

Ang bawat isa ay sumigaw sa panalangin (Heb. Ze'ah (hindi ayon sa vv. 2,14)) sa kanilang diyos. At itinapon nila ang mga kalakal (i.e. tackling Heb. Keli, o mga kagamitan) sa dagat.

 

Ang salita para sa kapitan dito ay pinuno ng lubid na Phoenician para sa kapitan (Heb. Rab hachobel). Para sa talakayan sa paglitaw ng terminong kapitan tingnan ang Bullinger fn. 6 Comp. Bibliya p. 1248).

 

6Sa gayo'y lumapit sa kaniya ang puno ng sasakyan, at sinabi sa kaniya, Ano ang inaakala mo, O matutulugin? bumangon ka, tumawag ka sa iyong Dios, baka sakaling alalahanin ng Dios tayo, upang huwag tayong mangamatay. "

 

Dito ang termino ay Elohim na may eth na nangangahulugang tunay na Diyos din sa ikalawang pagkilala. Kaya itinuturing ng kapitan na ang diyos ni Jonas o Yunus ay tunay na Diyos.

 

Ang istruktura ng teksto sa 1:7-12 ay nagpapakita ng paghahandog ng sarili ni Jonas.

Makikita sa bersikulo 7 ang pagpapala-bunutan at si Jonas ay kinuha.

Ang bersikulo 8 ay nagpapakita ng pagtatanong

Ang bersikulo 9 ay nagpapakita ng kanyang pagtatapat

Ang mga bersikulo 10-11 ay nagpapakita ng kanilang takot at pagkalito.

Ang bersikulo 12 ay nagpapakita ng determinasyon ni Jonas na bunga ng pagkilos ng Diyos.


7At sinabi ng bawa't isa sa kanila sa kaniyang kasama, Magsiparito kayo at tayo'y mangagsapalaran, upang ating maalaman kung dahil kanino dumating ang kasamaang ito sa atin. Sa gayo'y nangagsapalaran sila, at ang palad ay nahulog kay Jonas. 8Nang magkagayo'y sinabi nila sa kaniya, Isinasamo namin sa iyo na iyong saysayin sa amin, kung dahil kanino dumating ang kasamaang ito sa atin; ano ang iyong hanap-buhay? at saan ka nanggaling? ano ang iyong lupain? at taga saang bayan ka?"

 

Pansinin na tinanong nila ang kanyang hanapbuhay ngunit ang sabi niya lamang ako ay natatakot sa panginoong Diyos. Hindi niya idineklara na siya ay isang propeta ngunit sila ay nagalit dahil inilantad niya sila sa ganoong panganib gaya ng sinabi niya sa kanila na siya ay tumatakas mula sa Diyos.

 

9At kaniyang sinabi sa kanila, Ako'y isang Hebreo; at ako'y natatakot sa Panginoon, sa Dios ng langit, na siyang gumawa ng dagat at ng tuyong lupain. 10Nang magkagayo'y nangatakot na mainam ang mga tao, at sinabi sa kaniya, Ano itong iyong ginawa? Sapagka't talastas ng mga tao na siya'y tumatakas mula sa harapan ng Panginoon, sapagka't isinaysay niya sa kanila.

 

Ang mga lalaki pagkatapos ay humingi ng kanyang patnubay kung paano niya sila maaalis sa problema na siya mismo ang lumikha. Saka niya napagtanto ang pagiging seryoso at sinabing "Ako'y inyong buhatin" na nakikita ang kahihinatnan at solusyon.

 

11Nang magkagayo'y sinabi nila sa kaniya, Anong gagawin namin sa iyo, upang ang dagat ay tumahimik sa atin? sapagka't ang dagat ay lalo't lalong umuunos. 12At sinabi niya sa kanila, Ako'y inyong buhatin, at ihagis ninyo ako sa dagat; sa gayo'y ang dagat ay tatahimik sa inyo: sapagka't talastas ko na dahil sa akin dumating ang malaking unos na ito sa inyo."

 

Sa kabila ng kanyang payo, sinubukan pa rin ng mga lalaki na iligtas siya dahil hindi sila natatakot sa kanyang Diyos.

 

13Gayon ma'y ang mga lalake ay nagsisigaod na mainam upang bumalik sa lupa; nguni't hindi nila magawa; sapagka't ang dagat ay lalo't lalong umuunos laban sa kanila. 14Kaya't sila'y nagsidaing sa Panginoon, at nangagsabi, Ipinamamanhik namin sa iyo, Oh Panginoon, ipinamamanhik namin sa iyo, huwag mo kaming ipahamak dahil sa buhay ng lalaking ito, at huwag mong ihulog sa amin ang walang salang dugo; sapagka't ikaw, Oh Panginoon, iyong ginawa ang nakalulugod sa iyo."

 

Pagkatapos ay nanalangin sila sa Diyos nang may takot dahil alam nilang siya ay isang inosenteng tao na basta na lang tumakas sa takot. Hindi nila naiintindihan ang kanyang pagsuway. Napilitan silang sumunod at itapon siya sa dagat. Tumigil ang poot ng dagat at lalo silang natakot sa Diyos at pagkatapos ay naghain sila sa Diyos ng mga Hebreo.

 
15Sa gayo'y kanilang binuhat si Jonas, at inihagis sa dagat; at ang dagat ay tumigil sa kaniyang poot. 16Nang magkagayo'y nangatakot na mainam ang mga tao sa Panginoon; at sila'y nangaghandog ng isang hain sa Panginoon, at nagsipanata. 17At inihanda ng Panginoon ang isang malaking isda upang lamunin si Jonas; at si Jonas ay napasa tiyan ng isda na tatlong araw at tatlong gabi. (TLAB)

 

Alam ng Diyos kung ano ang gagawin ni Jonas at kung ano ang mangyayari dito at naghanda siya ng isang malaking isda upang lamunin si Jonas. 

 

Jonas Kabanata 2

1Nang magkagayo'y nanalangin si Jonas sa Panginoon niyang Dios mula sa tiyan ng isda. 2At kaniyang sinabi, Tinawagan ko ang Panginoon dahil sa aking pagdadalamhati, At siya'y sumagot sa akin; Mula sa tiyan ng Sheol ako'y sumigaw, At iyong dininig ang aking tinig. 3Sapagka't inihagis mo ako sa kalaliman, sa gitna ng dagat, At ang tubig ay nasa palibot ko; Ang lahat ng iyong alon at lahat ng iyong malaking alon ay umaapaw sa akin. 4At aking sinabi, Ako'y nahagis mula sa harap ng iyong mga mata; Gayon ma'y titingin ako uli sa iyong banal na templo. 5Kinukulong ako ng tubig sa palibot hanggang sa kaluluwa; Ang kalaliman ay nasa palibot ko; Ang mga damong dagat ay pumilipit sa aking ulo. 6Ako'y bumaba sa mga kaibaibabaan ng mga bundok; Ang lupa sangpu ng kaniyang halang ay tumakip sa akin magpakailan man: Gayon may isinampa mo ang aking buhay mula sa hukay, Oh Panginoon kong Dios. 7Nang ang aking kaluluwa ay nanglupaypay sa loob ko; naaalaala ko ang Panginoon; At ang aking dalangin ay umabot sa loob ng iyong banal na templo. 8Ang nagsisilingap ng mga walang kabuluhang magdaraya Binabayaan ang kanilang sariling kaawaan. 9Nguni't ako'y maghahain sa iyo ng tinig ng pasasalamat; Aking tutuparin yaong aking ipinanata. Kaligtasa'y sa Panginoon. 10At ang Panginoon ay nagsalita sa isda, at iniluwa si Jonas sa tuyong lupa. (TLAB)

 

Ang salitang balyena ay hindi nabanggit saanman at ito ay isang malaking isda at si Jonas ay hindi maaaring mabuhay sa isda na iyon sa loob ng tatlong araw at tatlong gabi. Siya ay nanalangin at siya ay namatay noon gaya ni Cristo na nanalangin at pagkatapos ay namatay. Siya ay muling nabuhay sa tiyan ng isda gaya ni Cristo na muling nabuhay sa libingan sa pagtatapos ng tatlong araw at tatlong gabi at si Jonas ay isinuka sa tuyong lupa kung saan nais ng Diyos na mapunta siya.

 

 

Jonas Kabanata 3

Dito makikita ang pangalawang utos kay Jonas at sa pagkakataong ito ay sinunod niya. Ang pagkakasunud-sunod ng oras ay mahalaga sa misyong ito dahil ito ay nauugnay sa misyon ni Cristo.

 

1At ang salita ng Panginoon ay dumating kay Jonas na ikalawa, na nagsasabi, 2Bumangon ka, pumaroon ka sa Ninive, sa malaking bayang yaon, at ipangaral mo ang pangaral na aking iniutos sa iyo. 3Sa gayo'y bumangon si Jonas, at naparoon sa Ninive, ayon sa salita ng Panginoon. Ang Ninive nga ay totoong malaking bayan, na tatlong araw na lakarin.

 

Dito sa pagkakasunod-sunod na ito ang Nineve ay tatlong araw na lakarin sa kabuuan. Si Jonas ay pumasok sa lungsod isang araw at pagkatapos ay nangaral sa loob ng dalawang araw: ipinahahayag na mayroon itong apatnapung araw upang magsisi, kung hindi, ito ay ibabagsak.

 

4At pumasok si Jonas sa bayan na may isang araw na gumagala, at siya'y sumigaw, at nagsasabi, Apat na pung araw pa at ang Ninive ay mawawasak. 5At ang bayan ng Ninive ay sumampalataya sa Dios; at sila'y nangaghayag ng ayuno, at nangagsuot ng kayong magaspang, mula sa kadakidakilaan sa kanila hanggang sa kaliitliitan sa kanila. 6At ang mga balita ay dumating sa hari sa Ninive, at siya'y tumindig sa kaniyang luklukan, at hinubad niya ang kaniyang balabal, at nagbalot siya ng kayong magaspang, at naupo sa mga abo. 7At kaniyang inihayag at itinanyag sa buong Ninive sa pasiya ng hari at ng kaniyang mga mahal na tao, na sinasabi, Huwag lumasa maging tao ni hayop man, bakahan ni kawan man, ng anomang bagay: huwag silang magsikain, ni magsiinom man ng tubig; 8Kundi mangagbalot sila ng kayong magaspang, ang tao at gayon din ang hayop, at magsidaing silang mainam sa Dios: oo, talikdan ng bawa't isa ang kaniyang masamang lakad, at ang pangdadahas na nasa kanilang mga kamay. 9Sino ang nakaaalam kung manumbalik ang Dios at magsisisi, at hihiwalay sa kaniyang mabangis na galit, upang tayo'y huwag mangamatay.

 

Kaya't ang buong lungsod ay nagsisi. Ito ang pinakakinatatakutan ni Jonas. Ang pagkakasunud-sunod na ito ay sumasalamin sa misyon ni Cristo. Ang pagkakasunod-sunod ay:

Araw 1=Taon 1. Ang misyon ni Juan Bautista

nagsimula noong 27 CE at si Cristo ay naparito upang magpabautismo at pumili ng kaniyang mga alagad.

Araw 2 at 3 = taon 2 at 3. Si Cristo ay nagturo mula pagkatapos ng Paskuwa 28 CE nang si Juan ay nakulong hanggang si Cristo ay pinatay noong Paskuwa 30 CE at muling nabuhay at nakipag-usap sa iglesia sa kanyang muling pagkabuhay.

 

10At nakita ng Dios ang kanilang mga gawa, na sila'y nagsihiwalay sa kanilang masamang lakad; at nagsisi ang Dios sa kasamaan, na kaniyang sinabing kaniyang gagawin sa kanila; at hindi niya ginawa.. (TLAB)

 

Yaong mga nagsisi na lahat ng Nineve ay iniligtas ng Diyos. Binigyan sila ng apatnapung araw at agad na nagsisi. Ang Juda ay binigyan ng apatnapung taon at hindi nagsisi at sila ay nawasak at nagkalat mula 70 CE.

 

Nagalit doon si Jonas at inis na inis siya na iniligtas ng Diyos ang mismong mga tao na magiging instrumento sa pagbihag ng Israel sa Hilaga at pagpapakalat sa kanila sa malayong bahagi ng Araxes.

 

Ang Diyos ay hindi nagsisisi dahil Siya ay Omniscient at Siya ay naglulubay sa sakuna o parusang sinabi Niya na Kanyang ipapatupad o gagawin.

 

 

Jonas Kabanata 4

Dito makikita natin si Jonas na nakikipag-usap kay Yahova ng Israel sa ngalan ng Nag-iisang Tunay na Diyos. Ipinaalala niya sa Diyos ang sinabi niya sa kanya habang nasa Israel at ito ang dahilan kung bakit siya tumakas patungong Tarsis.

 

1Nguni't naghinanakit na mainam si Jonas, at siya'y nagalit. 2At siya'y nanalangin sa Panginoon, at nagsabi, Ako'y nakikipanayam sa iyo, Oh Panginoon, di baga ito ang aking sinabi, nang ako'y nasa aking lupain pa? Kaya't ako'y nagmadaling tumakas na patungo sa Tarsis; sapagka't talastas ko na ikaw ay Dios na mapagbiyaya, at puspos ng kahabagan, banayad sa pagkagalit, at sagana sa kagandahang-loob, at nagsisisi ka sa kasamaan. 3Kaya nga, Oh Panginoon, isinasamo ko sa iyo, na kitlin mo ang aking buhay; sapagka't mabuti sa akin ang mamatay kay sa mabuhay.

 

Alam ni Jonas mula sa Pentateuch (Ex. 34:6; Bl. 14:18-19); Alam ni David (Awit 86:5); Alam ni Oseas (Os. 11:8-9); Alam ni Joel (Joel 2:13) at alam ni Mikas (Mik. 7:18). Naunawaan nilang lahat ang plano ng Diyos hanggang sa mapagbigay alam sa kanila.

 

Mas gugustuhin niyang mamatay kaysa mabuhay. Hindi siya masaya na naging matagumpay siyang propeta. Sapagkat sa pagliligtas sa Nineve ay hinatulan niya ang Israel ngunit ang kanyang pananampalataya sa Diyos ay dapat na mas malaki.


4At sinabi ng Panginoon, Mabuti baga ang iyong ginagawa na magalit?

 

Pagkatapos ay sinaway siya ng Diyos na tila bata. Gayunpaman, siya ay nabalisa bilang isang propeta para sa kanyang mga tao.

 

5Nang magkagayo'y lumabas si Jonas sa bayan, at naupo sa dakong silanganan ng bayan, at doo'y gumawa siya ng isang balag, at naupo siya sa ilalim niyaon sa lilim, hanggang sa kaniyang makita kung ano ang mangyayari sa bayan.

 

Hindi siya nawalan ng pag-asa na ang Nineve ay babalik sa kasalanan at mawawasak.  Pagkatapos siya  ay inis na umupo upang makita kung ano ang mangyayari sa Nineve. Pagkatapos ay pinrotektahan siya ng Diyos sa panahon ng kanyang paghihintay at ginamit iyon bilang halimbawa kay Jonas.

 

6At naghanda ang Panginoong Dios ng isang halamang kikayon, at pinataas sa itaas ni Jonas, upang maging lilim sa kaniyang ulo, upang iligtas siya sa kaniyang masamang kalagayan. Sa gayo'y natuwang mainam si Jonas dahil sa kikayon. 7Nguni't naghanda ang Dios ng isang uod nang magumaga nang kinabukasan at sinira ang halamang kikayon, na anopa't natuyo. 8At nangyari, nang sumikat ang araw, na naghanda ang Dios ng mainit na hanging silanganan; at sinikatan ng araw ang ulo ni Jonas, na anopa't siya'y nanglupaypay, at hiniling niya tungkol sa kaniya na siya'y mamatay, at nagsasabi, Mabuti sa akin ang mamatay kay sa mabuhay. 9At sinabi ng Dios kay Jonas, Mabuti baga ang ginagawa mo na magalit dahil sa kikayon? At kaniyang sinabi, Mabuti ang ginagawa ko na magalit hanggang sa kamatayan. 10At sinabi ng Panginoon, Ikaw ay nanghinayang sa kikayon na hindi mo pinagpagalan o pinatubo man; na sumampa sa isang gabi, at nawala sa isang gabi: 11At hindi baga ako manghihinayang sa Ninive, sa malaking bayang yaon, na mahigit sa isang daan at dalawang pung libong katao na hindi marunong magmunimuni ng kanilang kamay at ng kanilang kaliwang kamay; at marami ring hayop? (TLAB)

 

Ang hangin ay isang ruach bilang isang espiritu. Kaya ang halimbawa ng halaman at Nineve ay ginamit upang ipakita ang awa ng Diyos. Dapat niyang malaman na kung nagsisi ang Israel ay hindi sana ito itinapon sa ibang bansa.

 

Tulad ng nakita natin mula sa  Pagbagsak ng Ehipto (No. 036), noong 732 BCE sinakop ng Asiryano na si Tiglath Pileser III ang Damascus na ginawang mga tributaryong estado ang Israel at Juda. Noong 729 BCE sinakop ni Tiglath Pileser III ang Babylon at si Shalmaneser V (mula 724-721 BCE) ay sinakop ang Israel noong 722 BCE. Ang kanyang kahalili na si Sargon II ay ipinatapon ang sampung tribo.

 

Noong 710 BCE sinalakay ng mga Cimmerian ang trans-Caucasia mula sa mga madamong kapatagan ng Russia. Sinira nila ang Urartu at ang kaharian ng Phrygia sa Anatolia. Noong 705 BCE napatay si Sargon II sa pakikipaglaban sa mga Cimmerian. Noong 701 BCE, ang hukbo ni Sennacherib ay hindi inaasahang umatras mula sa isang kampanya ng pagpaparusa sa Juda. Noong 720 BCE Itinatag ni Sargon II ang kabisera ng Assyrian sa Dur Sharrukin o Fort Sargon. Noong 701 BCE, iniwan ni Sennacherib ang Fort Sargon at ginawang muli ang Nineve bilang kabisera. Sa gayon ay may tila muling pagtutuon ng pansin sa mga hula tungkol sa Nineve.

 

Ang saksi ni Jonas ay mahigit apatnapung taon mula sa paghahari ni Jeroboam II (793-775) hanggang kay Uzias (775-753) at ang pinagsamang paghahari ay isang yugto ng apatnapung taon na may panahon ng pagsubok mula sa ikatlong taon ng paghahari ni Uzziah ca 772-732 sa katayuang Tributaryo sa mga Assyrian. Ang Israel ay ipinadala sa pagkabihag sa mga Assyrian sa panahon mula 722 BCE na humigit-kumulang 40 taon at pagkatapos ay 50 taon o isang jubileo mula sa mga propesiya ni Jonas sa Israel. Dapat ay natuto si Jonas mula sa misyon sa Nineve at binalaan ang Israel kung ano ang ginawa ng Diyos sa kanila at kung ano ang mangyayari noon sa Israel ngunit hindi sila nakinig dahil hindi nakinig ang Juda sa loob ng apatnapung taon na ibinigay para sa pagsisisi (tingnan din ang aralin na  Talahanayan ng Balangkas ng Panahon (No. 272)).

 

Kung nagsisi ang Judah ay hindi ito mawawasak kasama ng Templo noong 70 CE at makalat ang Juda.

 

Ang Juda ay binigyan ng eksaktong 40 taon sa isang taon para sa bawat araw na batayan sa Nineve. Nagsisi ang Nineve at hindi nagsisi ang Juda. Pinatay nila si Cristo noong 14 Abib 30 CE at ang Jerusalem ay napalibutan noong 1 Abib 70 CE at ang Templo ay nawasak sa Jerusalem. Ang Templo sa Heliopolis sa Ehipto ay isinara noong sagradong taon ng 70-71 CE, bago ang Abib 71 CE.

 

Sa bawat pangyayari, binigyan ng Diyos ang Israel at Juda ng 40 taon para magsisi na siyang pamantayang panahon at hindi sila nagsisi. Mula kay Cristo at nang mabuo ang iglesia, binigyan ng Diyos ang sanlibutan ng 40 jubileo mula 27 CE hanggang 2027 upang magsisi at hindi pa nila ginagawa at hindi nila gagawin at ang sanlibutan ay darating sa pagkabihag sa ilalim ng Mesiyas at sa Paghuhukom para sa Milenyo bilang ang Pahinga sa Sabbath ng Diyos sa ilalim ni Cristo.

 

Bullinger’s Notes on Jonah (for KJV)

 

Chapter 1

Verse 1

the word of the LORD came. This statement is unanswerable, and covers the truth of the whole contents of this book. This, or a like expression occurs seven times in Jonah (Jonah 1:1Jonah 2:10Jonah 3:1Jonah 3:3Jonah 3:4Jonah 4:9Jonah 4:10).

the Lord. Hebrew. Jehovah. App-4. Jonah is the prophet named and described in 2 Kings 14:25. He was a native of Gath-hepher, now el Meshhed, three miles north-east of Nazareth. Nazareth was in Galilee (see App-169). The statement of the Pharisee, in John 7:52 was not true.

the son of Amittai. See 2 Kings 14:25.

Amittai = the truth of Jehovah.

 

Verse 2

Arise, go. Contrast "rose up to flee" (Jonah 1:3).

Nineveh. Op. Genesis 10:11Genesis 10:12. Mentioned again in Jonah 8:2Jonah 8:3Jonah 4:11. The capital of Assyria, on the left bank of the Tigris. Called first Nina, from the patron goddess of the city; of Babylonian origin; founded by a colony from Nina in South Babylonia (see Records of the Past, vol. iv, part ii, p. 61). Khammurabi, 1915 B.C. (on Companion Bible dating), code iv, pp. 60-62, spells it Ni-nu-a. Excavations reveal "the mound of Nebi- Yunus crowned by the tomb of Jonah, which could not then be explored" (see Art. "Nineveh" in the Encycl. Brit., 11th (Cambridge) edition, 1911).

cry against it. Not whisper or speak softly, but cry, as making a general proclamation. Hebrew kara". Compare Judges 7:3Judges 7:20Isaiah 58:1Joel 3:9Amos 4:5, &c. Compare also verses: Jonah 1:2Jonah 1:6Jonah 1:2.

their wickedness. Nineveh was noted for violence and cruelty of all kinds, recorded in its own bas-reliefs, &c. (seven Nahum 2:8-13). (Ref, to Pentateuch (Genesis 18:20Genesis 18:21).

wickedness. Hebrew, plural of ra"a". App-44.

 

Verse 3

rose up to flee. Jonah knew that Assyria was to be God"s sword of judgment against Israel. If Nineveh perished, Israel might be saved. God"s mercy might arrest this overthrow of Nineveh. Was this why Jonah would sacrifice himself to save his nation? This would explain his flight here, and his displeasure, as clearly stated in Jonah 4:1-3. When he said (Jonah 1:12), "Take me up", &c., he had counted the cost. He confesses to the men (verses: Jonah 1:9Jonah 1:10), but not to God. He gave his life to save his People. The type of Christ may have begun here. See Galatians 1:3Galatians 1:13; and compare Romans 9:1-3.

Tarshish. See note on 1 Kings 10:22.

from the presence of the Lord. Reference to Pentateuch (Genesis 4:16). App-92.

Joppa. Now Jaffa. Compare Joshua 19:462 Chronicles 2:16Acts 9:36.

ship. Pleb. "aniyah = any large merchant ship. Not the same word as in Jonah 1:5.

he paid the fare : and counted the cost of his flight. See notes on the Structure, p. 1247.

 

Verse 4

wind. Hebrew ruach. App-9.

was like = thought. Figure of speech Prosopopoeia. App-6.

 

Verse 5

mariners = salts. Hebrew. mallach = salt.

cried = cried in prayer. Hebrew. keli, Not the same word as in verses: Jonah 1:2Jonah 1:14.

every man. Hebrew. "ish. App-14.

wares = tackling. Hebrew. keli = implements.

into the sides = below deck, or cabins. Compare Ezekiel 32:23Amos 6:10.

ship = the deck, or covered part. Hebrew sephinah. A genuine Hebrew word, borrowed by inland people, (Syrians. Chaldeans and Arabians), from a maritime people; not vice versa. Hebrew root saphan = to cover (Deuteronomy 33:21 (margin coiled). 1 Kings 6:91 Kings 7:31 Kings 7:7Jeremiah 22:14Haggai 1:4). English "deck" is from Dutch dekken.

 

Verse 6

shipmaster = chief of the rope. Phoenician for captain. Hebrew. rab hachobel. Not a "later word", because a "captain" is not mentioned earlier. Rah = captain, or head. See 2 Kings 25:8Esther 1:8Daniel 1:8Chobel occurs in Ezekiel 27:8Ezekiel 27:27Ezekiel 27:28Ezekiel 27:29, where it is rendered "pilot".

God. Hebrew. Elohim.(with "eth) = the true God. With "eth, in the second occurrence. App-4.

 

Verse 7

evil = calamity: as in Amos 3:6. Hebrew. raa `. App-44.

 

Verse 8

for whose cause, &c. = for what cause. The lot had told them the person, but not the "cause". So they appeal to Jonah.

 

Verse 9

he said, &c. He does not tell them all. We find the real reason in Jonah 4:1-3.

Hebrew. Referring to the language spoken. A title used in relation to foreigners (Genesis 40:16Exodus 3:18, &c.)

the God of heaven. The title in relation to the Creator"s creatures. See note on 2 Chronicles 36:23.

Which hath made, &c. Reference to Pentateuch (Genesis 1:1Genesis 1:10).

 

Verse 10

men. Hebrew, plural of "enosh. App-14.

exceedingly = afraid. Figure of speech Potyptoton (App-6) = feared a great fear.

Why . . . ? They knew the fact of his flight, but not the reason, which is not revealed till Jonah 4:1-3. This is not therefore "a later addition", as alleged.

 

Verse 11

wrought, &c. = grew more and more tempestuous. Hebrew "was going on and raging".

 

Verse 12

Take me up . . . I know. He had counted the cost.

 

Verse 13

rowed hard. The tackling had gone. See note on "wares", Jonah 1:5.

bring it = bring it back.

 

Verse 14

man"s. Hebrew. "ish. App-14.

life = soul. Hebrew. nephesh. App-13.

as = according as. Compare Psalms 115:3.

 

Verse 15

took up = took up with reverence or care: as in Genesis 47:30Exodus 28:12Exodus 28:29, &c. Hebrew. nasa".

cast him, &c. Why are we to assume that the result was different in this case from that in every other, unless so stated? It must have been death. See note on p. 1247.

ceased, &c. Compare Psalms 89:9Luke 8:24.

 

Verse 16

offered, &c. = sacrificed: i.e. they vowed that they would offer [when they landed]. Hebrew. zebach. App-43.

 

Verse 17

prepared = appointed, or assigned. From Hebrew. mdndh, to number. Hence, to appoint, as in Job 7:3Daniel 1:5Daniel 1:10-11; and Chaldee. mynah (Daniel 5:25Daniel 5:26). Compare Jonah 4:6-8. Never means to create.

great fish. Large enough to swallow him. in Matthew 12:40, Greek. kilos - any large marine monster; whence Cetacece -the mammalian order of fish. No need for any name. Compare Matthew 12:20Matthew 16:4Luke 11:30.

swallow up . . . belly. Not therefore kept alive in the fish " s mouth, as some imagine. When thus swallowed up, Jonah must have died, and thus became a type of Christ. The "as" and "so" in Matthew 12:40 require Jonah"s death. He would have been no type if he had been miraculously kept alive. See further notes below.

was = came to be.

belly = bowels.

three days and three nights. The Hebrew idiom "three days" can be used for parts of three days (and even of years): but not when the word "nights" is added. See Matthew 12:40, and note the force of "as". See App-144and App-156.

 

Chapter 2

Verse 1

Then = And See note on Jonah 2:10.

the Lord. Hebrew. Jehovah. App-4.

God. Hebrew. Elohim. App-4.

belly = bowels. Compare Jonah 1:17.

Note the Figure of speech Exergasia (App-6), as shown by the Alternation in Jonah 2:2.

 

Verse 2

cried = cried out. Not the same word as in the next clause, or in Jonah 1:5; but the same as in Jonah 1:2Jonah 1:5Jonah 1:14.

heard = answered. Hebrew. anah. Not the same word as in the next clause.

hell. Hebrew. Sheol. App-35. Compare Psalms 18:5Psalms 116:3.

cried = cried for help in distress. Not the same word as in preceding clause, or in Jonah 1:2Jonah 1:5Jonah 1:14.

heardest = gavest heed to. Hebrew. shama. Not the same word as in preceding clause.

hadst cast = castedst, or didst cast.

midst = heart.

floods: or, tides. Hebrew. nahar, (Singular.)

all Thy billows, &c. Compare Psalms 42:7.

 

Verse 4

Then said, &c. Compare Psalms 81:22

toward, &c. Compare 1 Kings 8:38.

holy. See note on Exodus 3:5.

 

Verse 5

waters. Compare Psalms 69:1.

soul. Hebrew. nephesh. App-13.

depth = an abyss.

weeds = floating sea-weeds.

Verse 6

bottoms = roots.

the earth, &c = as for the earth, her bars, &c. Some codices, with one early printed edition, and Syriac, read "and as to the earth".

was. Substitute "were".

for ever. The thought of a drowning man.

brought = didst bring.

corruption = the pit or grave, the place of corruption. Hebrew shachath,

 

Verse 7

fainted = swooned, or became unconscious to all else. Compare Psalms 77:3Lamentations 2:12, From "ataph, to cover or involve in darkness.

the LORD. Hebrew. Jehovah.(with "eth) = Jehovah Him-self. App-4.

 

Verse 8

observe = regard, or heed.

lying = empty.

forsake their own mercy = do not heed their chastisement.

forsake = not to heed. Hebrew. "azab. Compare Genesis 2:24.

mercy. Hebrew. hesed. A homonym, with two meanings: (1) lovingkindness, as in Genesis 24:122 Samuel 7:151 Chronicles 19:22 Chronicles 6:14Psalms 103:4Psalms 103:8Psalms 103:11Psalms 103:17, &c.; (2) correction, or chastisement (Leviticus 20:17, a wicked thing bringing down punishment). Job 37:13 (mercy = chastisement, synonymous with "correction" in preceding clause (margin rod)). Proverbs 25:10 (put to shame: i.e. by correction)

 

Verse 9

Salvation is of = Salvation (belongeth] to: as in Psalms 3:8. The prayer (verses: Jonah 2:2-9).

of = to.

 

Verse 10

And, &c. Jonah"s rapid thought and words before he died were subsequently written down by him; for all the verbs are in the past tense, not the present. Compare Jonah 2:6, "didst bring", &c. See notes on p. 1247.

 

Chapter 3

Verse 1

the word of the Lord. See note on Jonah 1:1.

The LORD. Hebrew. Jehovah, App-4.

 

Verse 2

the great city. Compare Jonah 1:1Jonah 1:2Jonah 4:11. Diodorus Siculus (cent. 1 B.C.), and Herodotus (cent. 4 B.C.), Jonah 3:58, both say it was about sixty miles in circuit and about twenty miles across. We must remember that such cities included large areas for cultivation and pasturage. Compare "much cattle", Jonah 4:11.

preach = proclaim. Hebrew. kara = to cry aloud: as in verses: Jonah 3:4Jonah 3:5Jonah 3:8Jonah 1:2Jonah 1:6Jonah 1:14.

 

Verse 3

three days, &c. i.e. in circuit.

 

Verse 4

a = one cried. See note on "preach", Jonah 3:2.

forty. The number of probation. See App-10.

 

Verse 5

people = men. Hebrew pl of "enosh. App-14.

believed. Heb Aman. App-69.

God. Hebrew. Elohim. App-4.

proclaimed a fast. Professor Rawlings has shown just at this time Nineveh was in a time of trouble, and Assyrian history was "shrouded in darkness for forty years". Hope was given to all the neighbouring countries which were asserting their independence. This explains the readiness of Nineveh to hearken and obey, as was done on another occasion when the prophet of Nineveh declared it needful. (see Professor Sayce, The Higher Criticism and the Monuments, (pp 489, 490) by the Persians in a national trouble; in Greece, a fast which included cattle (Herodotus, ix. 24) and by Alexander the Great (Plutarch, Pelop && 33, 34). This decline of Nineveh gave hope to Israel: which hope had been encouraged by the prophet Jonah himself (2 Kings 14:25-27). This may have been the reason for Jonah"s not wishing to avert the overthrow (Jonah 3:4) of Nineveh, by giving it the opportunity to repent and thus secure Jehovah"s favour (Joel 2:14). We thus have veritable history, and not allegory.

 

Verse 7

nobles = great. ones.

man. Hebrew "adam. App-14.

herd nor flock. See note on "that great city", Jonah 3:2, and "much cattle", Jonah 4:11,

 

Verse 8

evil wicked. Hebrew. raa App-44.

 

Verse 9

Who can tell . . ? Compare "Who knoweth . . . ? 2 Samuel 12:22Joel 2:14. Jonah, for one, thought Jehovah might to so. Hence his reluctance to give Nineveh the opportunity to repent.

if = [but that).

 

Verse 10

repented. Figure of speech Anthropopatheia. App-6.

of = concerning

 

Chapter 4

Verse 1

displeased = vexed. Not the waywardness of a child, but the displeasure of a man of God, for great and sufficient reason to him. Now that Nineveh was spared, it might after all be used as God"s rod for Israel, and thus destroy the hope held out by him to Israel in 2 Kings 14:25-21. See note on Jonah 3:5 and p. 1247.

 

Verse 2

the LORD. Hebrew. Jehovah. App-4.

Therefore I fled = hasted to flee. The reason follows, as explained in note on Jonah 4:1.

I knew. This was well known, from Jehovah"s revelation of Himself. Jonah knew, and referred to the Pentateuch (Exodus 34:6Numbers 14:18Numbers 14:19). David knew (Psalms 86:5). Hosea knew (Hosea 11:8Hosea 11:9). Joel knew (Joel 2:13). Micah knew (Micah 7:18). Jonah"s knowledge explains his flight (Jonah 1:3). No one could tall us this but himself. GOD. Hebrew El. App-4.

evil. Hebrew. ra"a. App-44.

 

Verse 3

life = soul Hebrew. nephesh. App-13.

 

Verse 5

made him = made for himself.

booth = hut.

become of = happen to. Hoping for its overthrow.

 

Verse 6

God. Hebrew. Elohim (i.e. Creator). App-4.

prepared = appointed: as in verses: Jonah 4:7Jonah 4:8Jonah 4:17.

gourd. Hebrew. kikayon. Art Egyptian word.

shadow. to deliver him. Note the Figure of speech Paronomasia (App-6). Hebrew. tzel. le hatztzel.

grief = evil, or evil ease. Heb ra"a". App-44.

was exceeding glad. Note the Figure of speech Polyptoton (App-6) for emphasis. Hebrew = rejoiced with great

rejoicing.

Verse 7

worm. Put by Figure of speech Synecdoche (of the Part), App-6, for a blight of such; as in Deuteronomy 28:39. They were appointed during the night, and came at sunrise.

 

Verse 8

vehement = silent, still. Hence, sultry. Occurs only here. Not a "late" word, but not required to be used before this.

east wind = hot wind. Not the same kind as in western climes. Ref to Pent (Ex Jonah 10:13Jonah 10:19) App-92

wind. Hebrew. ruach. App-9.

in himself = in his soul. Hebrew. Nephesh. App-13.

 

Verse 9

I do well. Supply "I do well [it is right]".

 

Verse 10

hast had pity on: or, wouldst have spared: same word as in Jonah 4:11.

came up in a night = was the son of a night.

perished in a night = perished as the son of a night.

 

Verse 11
should not I. ? Figure of speech Erotesis (App-6), no answer being required.

are = exits. Hebrew. yesh. See note on Proverbs 8:21.

that cannot discern, &c. Put by Hebrew Idiom (App-6), for little children; a similar idiom in Deuteronomy 1:39 App-92.

much cattle. See notes on "great city", Jonah 3:2; and "herd and flock", Jonah 3:7. Nineveh"s walls included large areas for pasturage and cultivation. In speaking of the innocent ones in the city these are naturally included. Thus the book suddenly ends; and we are left with the solemn reflection that, Nineveh being spared, the way was thus open for the execution of Jehovah"s judgment on Israel by the sword of Assyria, which took place in due time.