Christian
Churches of God
No.
F032
Komentaryo sa Jonas
(Edition
2.5 20140928-20210206-20210620)
Ang Tanda ni Jonas ang tanging tanda na ibinigay sa Iglesia.
Kaya ito ay napakahalaga sa pag-unawa sa Pananampalataya.
Christian Churches of God
E-mail:
secretary@ccg.org
(Copyright
©
2014, 2021 Wade Cox)
(Tr. 2023)
This paper may be freely copied and distributed
provided it is copied in total with no
alterations or deletions. The publisher’s name
and address and the copyright notice must be
included.
No charge may be levied on recipients of
distributed copies.
Brief quotations may be embodied in
critical articles and reviews without breaching
copyright.
This paper is available from the World Wide Web
page:
http://logon.org and
http://ccg.org
Komentaryo sa Jonas
[F032]
Panimula
Si Jonas na anak ni Amitai ay isang kilalang
makasaysayang katauhan. Siya ay binanggit sa 2Mga Hari 14:25.
Siya ay mula sa Gath-hepher na isang hangganang bayan sa Zabulon
(cf. Jos. 19:13). Ito ay malamang na kinilala na Khirbet ez
Zurra’ na isang malawak na lugar na matatagpuan tatlong milya sa
HS ng Nazareth, na nasa Galilea. Ang pahayag ng mga Pariseo sa
Juan 7:52 ay isang kasinungalingan. Si Cristo ay lumabas mula sa
lugar ng Nazareth sa Galilea, gaya ni Jonas.
Ito ay nasakop noong Iron Ages I at II i.e. 1200-600 BCE at
gayon sa panahon ni Jonas at bago iyon sa Huling Bronze Age mula
1550 BCE pataas.
Si Jonas ay kapanahon ni Jeroboam II na hari ng Israel (793-775
BCE) at ang mga naunang taon ni Uzzias (775-757 BCE). Ito ay
nasa isang maikling distansya sa hilaga ng mga nalalabing nayon
ng Meshed kung saan matatagpuan ang tradisyonal na lugar ng
Libingan ni Jonas.
Ang propesiya na ito bilang
Tanda ni Jonas ay ang
tanging tanda na ibinigay sa Iglesia ng Diyos at samakatuwid ay
mahalaga sa pag-unawa sa mga gawain at kamatayan ni Cristo at
gayundin sa mga propesiya na ibinigay sa pamamagitan ni Daniel
dahil ito ay nakatali sa propesiya ng Pitumpung linggo ng mga
Taon sa Daniel 9:25ff. at ang pagbagsak ng Templo noong 70 CE sa
pagtatapos ng 70 linggo ng mga taon. Ang relasyon na iyon ay
sakop sa araling
Ang
Tanda ni Jonas at ang Kasaysayan ng Muling Pagtatayo ng Templo
(No. 013).
Ito ay konektado rin sa mga huling araw at sa pagpasok ng
iglesia sa Pagbabalik ng Mesiyas at sa Unang Pagkabuhay na
Mag-uli. Inilalagay siya ni Cristo sa parehong antas ng literal
na bisa sa Reyna ng Sheba at ipinahayag ang kanyang tanda na ang
tanging ibinigay sa iglesia (cf. Mat. 12:40). Karamihan sa mga
komentarista ay hindi nauunawaan ang tanda at samakatuwid ay
sinusubukang bawasan ang kanyang kahalagahan. Habang ang mga
salitang binigkas ni Cristo ay ibinigay sa kanya ng Diyos, ang
mga kritiko na tumatanggi sa mga pahayag ni Cristo ay sinasampal
ang inspirasyon ng Diyos.
Si Cristo ay literal na namatay ng tatlong araw at tatlong gabi
sa libingan gaya ni Jonas sa loob ng isda at sa gayon ay
parehong namatay at nabuhay mula sa mga patay. Ang tatlong araw
at tatlong gabi ay ginagawang imposible ang agwat na
kinasasangkutan ng mga bahagi ng Mga Araw at tinatanggihan nito
ang Pagpapako sa Krus ng Biyernes at Muling Pagkabuhay ng Linggo
ng diyos na si Attis na pumasok sa Cristianismo sa ilalim ng
sistema ng Mahal na Araw o ng kulto ng inang diyosa ng Cybele o
Easter at sila ay isang imposible. (tingnan din ang papel
Pinagmulan ng Pasko at Mahal na Araw (No. 235)).
Lucas 11:30 ay nagpapakita na si Jonas ay isang tanda
sa mga Ninive gaya ng si Cristo ay isang tanda sa kanyang
henerasyon.
Ang mga Judio noong panahon ni Cristo ay galit sa
Pagsisisi ng mga alagad sa ilalim ni Cristo gaya ni Jonas sa
pagsisisi ng mga taga-Nineve.
Sinabi ng Diyos na ilalagay Niya ang Kanyang mga salita
sa bibig ng Kanyang isinugo at pitong ulit na pinatunayan ni
Cristo ang katotohanang iyon sa Ebanghelyo ni Juan.
(Jn. 7:16; 8:28, 46- 47; 12:49; 14:10, 24; 17:8).
Si Jonas ay inatasan na pasiglahin ang Israel (2Hari 14:25,26)
at ang Asiria ay nasa matinding paghihirap sa loob ng
labing-anim na taon at sa panahong ito. Tiyak na natanto ni
Jonas na ang Asiria ay dapat na magsisi upang maging tungkod ng
pagtutuwid sa Israel. Ang kanyang tila maliwanag na pananaw ay
na si Yahova ay tapat sa Kanyang salita at na kung gagawin niya
ang pagpapahayag sa Nineve at ang lungsod ay magsisi ito ay
magreresulta sa pagbagsak ng Israel, na siyang nagyare dito. Ang
kanyang pagtakas ay hindi dahil sa kaduwagan kundi upang iligtas
ang kanyang mga kababayan at tanggapin ang parusa ng Diyos.
Ang istraktura ng aklat ay nasa dalawang dibisyon ng apat:
Ngayon ay dadaan tayo sa apat na kabanata at titingnan ang
kanilang layunin at substruktura.
Ang Kabanata 1 ay tumatalakay sa pagpapatawag at direksyon ni
Jonas at sa kanyang mga sumunod na aksyon. Walang alinlangan na
si Jonas ay pinatnubayan ng Diyos at alam na ang Diyos ang
nagturo sa kanya.
Jonas Kabanata 1
1Ang
salita nga ng Panginoon ay dumating kay Jonas na anak ni
Amittai, na nagsasabi,
Ang terminong ito o katulad na mga termino ay matatagpuan pitong
beses sa Jonas sa 1:1; 2:10; 3:1,3; 4:4,9, 10.
2Bumangon
ka, pumaroon ka sa Ninive, sa malaking bayang yaon, at humiyaw
ka laban doon; sapagka't ang kanilang kasamaan ay umabot sa
harap ko.
Sa gayo'y naging maliwanag kay Jonas na haharapin ni Yahova ang
Nineve. Kaya't ang kanyang salungat ng mga ideya para sa kanyang
mga kababayan ay lumabas kung sila ay magsisi. Ang Nineve (cf.
Gen. 10:11,12) ay ang kabisera ng Assyria sa kaliwang pampang ng
Ilog Tigris na unang pinangalanang Nina hango sa patron na
diyosa ng lungsod.
Ito ay nagmula sa Babylonia mula sa isang kolonya mula
sa Nina sa Katimugan Babylonia. Ang Khamurabi mula sa mas
naunang panahon ay binabaybay ito na Ni-nu-a.
Sinipi ni Bullinger ang Encycl. Britannica (11th
Cambridge edition) na nagsasaad na ang mga paghuhukay na
nagsiwalat sa punso ni Nabi Yunus (ang propetang si Jonas) na
kinoronahan ng libingan ay hindi maaaring tuklasin.
Siya ay inutusang humiyaw laban dito (Heb.
Kara’) at sa gayon ay
gumawa ng pangkalahatang pagpapahayag.
Ang Nineve ay kilala mula sa sarili nitong mga bas relief para
sa kanyang kasamaan at kalupitan (cf. din Nah. 2:8-13). (Ang Heb
ay nasa plural na ra'a'.)
3Nguni't
si Jonas ay bumangon upang tumakas na patungo sa Tarsis mula sa
harapan ng Panginoon; at siya'y lumusong sa Joppe, at
nakasumpong ng sasakyan na patungo sa Tarsis: sa gayo'y nagbayad
siya ng upa niyaon, at siya'y lumulan, upang yumaong kasama nila
sa Tarsis mula sa harapan ng Panginoon.
Alam ni Jonas na ang Asiria ay magiging tabak ng kaparusahan ng
Diyos laban sa Israel at siya sa gayon ay nasa hindi matitiis na
pagtatalo na kung ang Asiria ay hindi maligtas sa pamamagitan ng
pagsisisi at ng Awa ng Diyos ay maaaring maligtas ang Israel.
Ito ay tila pinaka-malamang na dahilan ng kanyang hinanakit at
pagtakas (cf. din 4:1-3). Pumunta siya sa Joppa na ngayon ay
Jaffa (cf. Jos. 19:46; 2Cron. 2:16; Mga Gawa 9:36) at kumuha ng
barko papuntang Tarsis. Kaya't siya’y tumakas at sa abot-layo ng
kanyang makakaya noong panahong iyon na patungo sa Tarsis (cf.
1Hari 10:22) na nasa katimugang bahagi ng Espanya at siyang
pinagmumulan ng lahat ng Transatlantikong kalakalan sa
Mediterranean gaya ng lubos nating nalalaman ngayon. Sino ang
nakakaalam kung saan niya talaga balak pumunta. Tiyak na
nakikipagkalakalan sila sa Timog Amerika bago pa ng panahong
iyon. Ang barko (Heb. ‘aniyah) ay alinmang malaking barkong
pangkalakal at hindi kaparehong salita gaya sa bersikulo 5.
4Nguni't ang Panginoon ay
nagpasapit ng malakas na hangin sa dagat, at nagkaroon ng
malakas na unos sa dagat, na anopa't ang sasakyan ay halos
masira.
(Ang hangin ay isang ruach o dakilang espiritu.)
Ang salita para sa mga Marino sa susunod na talata
ay ang salitang Hebreo na
mallach o mga asin.
Kaya ang mga mandaragat ay tinawag na mga asin gaya ng karaniwan
sa Ingles.
5Nang
magkagayo'y nangatakot ang mga taong dagat at dumaing ang bawa't
tao sa kanikaniyang dios; at kanilang inihagis sa dagat ang mga
daladalahang nangasa sasakyan upang makapagpagaan sa kanila.
Nguni't si Jonas ay bumaba sa pinakaloob na bahagi ng sasakyan;
at siya'y nahiga at nakatulog ng mahimbing.
Ang bawat isa ay sumigaw sa panalangin (Heb.
Ze'ah (hindi ayon sa vv.
2,14)) sa kanilang diyos.
At itinapon nila ang mga kalakal (i.e. tackling Heb. Keli, o mga
kagamitan) sa dagat.
Ang salita para sa kapitan dito ay pinuno ng lubid na Phoenician
para sa kapitan (Heb.
Rab hachobel). Para sa talakayan sa paglitaw ng terminong kapitan tingnan
ang Bullinger fn. 6 Comp. Bibliya p. 1248).
6Sa gayo'y lumapit sa kaniya ang puno ng sasakyan, at sinabi sa kaniya,
Ano ang inaakala mo, O matutulugin? bumangon ka, tumawag ka sa
iyong Dios, baka sakaling alalahanin ng Dios tayo, upang huwag
tayong mangamatay. "
Dito ang termino ay Elohim na may eth na
nangangahulugang tunay na Diyos din sa ikalawang pagkilala.
Kaya itinuturing ng kapitan na ang diyos ni Jonas o Yunus ay
tunay na Diyos.
Ang istruktura ng teksto sa 1:7-12 ay nagpapakita ng paghahandog
ng sarili ni Jonas.
Makikita sa bersikulo 7 ang pagpapala-bunutan at si Jonas ay
kinuha.
Ang bersikulo 8 ay nagpapakita ng pagtatanong
Ang bersikulo 9 ay nagpapakita ng kanyang pagtatapat
Ang mga bersikulo 10-11 ay nagpapakita ng kanilang takot at
pagkalito.
Ang bersikulo 12 ay nagpapakita ng determinasyon ni Jonas na
bunga ng pagkilos ng Diyos.
7At sinabi ng bawa't isa sa
kanila sa kaniyang kasama, Magsiparito kayo at tayo'y
mangagsapalaran, upang ating maalaman kung dahil kanino dumating
ang kasamaang ito sa atin. Sa gayo'y nangagsapalaran sila, at
ang palad ay nahulog kay Jonas. 8Nang magkagayo'y
sinabi nila sa kaniya, Isinasamo namin sa iyo na iyong saysayin
sa amin, kung dahil kanino dumating ang kasamaang ito sa atin;
ano ang iyong hanap-buhay? at saan ka nanggaling? ano ang iyong
lupain? at taga saang bayan ka?"
Pansinin na tinanong nila ang kanyang hanapbuhay ngunit ang sabi
niya lamang ako ay natatakot sa panginoong Diyos. Hindi niya
idineklara na siya ay isang propeta ngunit sila ay nagalit dahil
inilantad niya sila sa ganoong panganib gaya ng sinabi niya sa
kanila na siya ay tumatakas mula sa Diyos.
9At
kaniyang sinabi sa kanila, Ako'y isang Hebreo; at ako'y
natatakot sa Panginoon, sa Dios ng langit, na siyang gumawa ng
dagat at ng tuyong lupain. 10Nang magkagayo'y
nangatakot na mainam ang mga tao, at sinabi sa kaniya, Ano itong
iyong ginawa? Sapagka't talastas ng mga tao na siya'y tumatakas
mula sa harapan ng Panginoon, sapagka't isinaysay niya sa
kanila.
Ang mga lalaki pagkatapos ay humingi ng kanyang patnubay kung
paano niya sila maaalis sa problema na siya mismo ang lumikha.
Saka niya napagtanto ang pagiging seryoso at sinabing "Ako'y
inyong buhatin" na nakikita ang kahihinatnan at solusyon.
11Nang
magkagayo'y sinabi nila sa kaniya, Anong gagawin namin sa iyo,
upang ang dagat ay tumahimik sa atin? sapagka't ang dagat ay
lalo't lalong umuunos. 12At sinabi niya sa kanila,
Ako'y inyong buhatin, at ihagis ninyo ako sa dagat; sa gayo'y
ang dagat ay tatahimik sa inyo: sapagka't talastas ko na dahil
sa akin dumating ang malaking unos na ito sa inyo."
Sa kabila ng kanyang payo, sinubukan pa rin ng mga lalaki na
iligtas siya dahil hindi sila natatakot sa kanyang Diyos.
13Gayon
ma'y ang mga lalake ay nagsisigaod na mainam upang bumalik sa
lupa; nguni't hindi nila magawa; sapagka't ang dagat ay lalo't
lalong umuunos laban sa kanila. 14Kaya't sila'y
nagsidaing sa Panginoon, at nangagsabi, Ipinamamanhik namin sa
iyo, Oh Panginoon, ipinamamanhik namin sa iyo, huwag mo kaming
ipahamak dahil sa buhay ng lalaking ito, at huwag mong ihulog sa
amin ang walang salang dugo; sapagka't ikaw, Oh Panginoon, iyong
ginawa ang nakalulugod sa iyo."
Pagkatapos ay nanalangin sila sa Diyos nang may takot dahil alam
nilang siya ay isang inosenteng tao na basta na lang tumakas sa
takot. Hindi nila naiintindihan ang kanyang pagsuway. Napilitan
silang sumunod at itapon siya sa dagat. Tumigil ang poot ng
dagat at lalo silang natakot sa Diyos at pagkatapos ay naghain
sila sa Diyos ng mga Hebreo.
15Sa
gayo'y kanilang binuhat si Jonas, at inihagis sa dagat; at ang
dagat ay tumigil sa kaniyang poot.
16Nang magkagayo'y nangatakot
na mainam ang mga tao sa Panginoon; at sila'y nangaghandog ng
isang hain sa Panginoon, at nagsipanata. 17At
inihanda ng Panginoon ang isang malaking isda upang lamunin si
Jonas; at si Jonas ay napasa tiyan ng isda na tatlong araw at
tatlong gabi. (TLAB)
Alam ng Diyos kung ano ang gagawin ni Jonas at kung ano ang
mangyayari dito at naghanda siya ng isang malaking isda upang
lamunin si Jonas.
Jonas Kabanata 2
1Nang magkagayo'y nanalangin si Jonas sa Panginoon niyang Dios mula sa
tiyan ng isda. 2At kaniyang sinabi, Tinawagan ko ang
Panginoon dahil sa aking pagdadalamhati, At siya'y sumagot sa
akin; Mula sa tiyan ng Sheol ako'y sumigaw, At iyong dininig ang
aking tinig. 3Sapagka't inihagis mo ako sa kalaliman,
sa gitna ng dagat, At ang tubig ay nasa palibot ko; Ang lahat ng
iyong alon at lahat ng iyong malaking alon ay umaapaw sa akin.
4At
aking sinabi, Ako'y nahagis mula sa harap ng iyong mga mata;
Gayon ma'y titingin ako uli sa iyong banal na templo. 5Kinukulong
ako ng tubig sa palibot hanggang sa kaluluwa; Ang kalaliman ay
nasa palibot ko; Ang mga damong dagat ay pumilipit sa aking ulo.
6Ako'y bumaba sa mga kaibaibabaan ng mga bundok; Ang
lupa sangpu ng kaniyang halang ay tumakip sa akin magpakailan
man: Gayon may isinampa mo ang aking buhay mula sa hukay, Oh
Panginoon kong Dios. 7Nang ang aking kaluluwa ay
nanglupaypay sa loob ko; naaalaala ko ang Panginoon; At ang
aking dalangin ay umabot sa loob ng iyong banal na templo.
8Ang nagsisilingap ng mga walang kabuluhang magdaraya
Binabayaan ang kanilang sariling kaawaan. 9Nguni't
ako'y maghahain sa iyo ng tinig ng pasasalamat; Aking tutuparin
yaong aking ipinanata. Kaligtasa'y sa Panginoon. 10At
ang Panginoon ay nagsalita sa isda, at iniluwa si Jonas sa
tuyong lupa. (TLAB)
Ang salitang balyena ay hindi nabanggit saanman at ito ay isang
malaking isda at si Jonas ay hindi maaaring mabuhay sa isda na
iyon sa loob ng tatlong araw at tatlong gabi. Siya ay nanalangin
at siya ay namatay noon gaya ni Cristo na nanalangin at
pagkatapos ay namatay. Siya ay muling nabuhay sa tiyan ng isda
gaya ni Cristo na muling nabuhay sa libingan sa pagtatapos ng
tatlong araw at tatlong gabi at si Jonas ay isinuka sa tuyong
lupa kung saan nais ng Diyos na mapunta siya.
Jonas Kabanata 3
Dito makikita ang pangalawang utos kay Jonas at sa pagkakataong
ito ay sinunod niya. Ang pagkakasunud-sunod ng oras ay mahalaga
sa misyong ito dahil ito ay nauugnay sa misyon ni Cristo.
1At
ang salita ng Panginoon ay dumating kay Jonas na ikalawa, na
nagsasabi, 2Bumangon ka, pumaroon ka sa Ninive, sa
malaking bayang yaon, at ipangaral mo ang pangaral na aking
iniutos sa iyo. 3Sa gayo'y bumangon si Jonas, at
naparoon sa Ninive, ayon sa salita ng Panginoon. Ang Ninive nga
ay totoong malaking bayan, na tatlong araw na lakarin.
Dito sa pagkakasunod-sunod na ito ang Nineve ay tatlong araw na
lakarin sa kabuuan. Si Jonas ay pumasok sa lungsod isang araw at
pagkatapos ay nangaral sa loob ng dalawang araw: ipinahahayag na
mayroon itong apatnapung araw upang magsisi, kung hindi, ito ay
ibabagsak.
4At
pumasok si Jonas sa bayan na may isang araw na gumagala, at
siya'y sumigaw, at nagsasabi, Apat na pung araw pa at ang Ninive
ay mawawasak. 5At ang bayan ng Ninive ay
sumampalataya sa Dios; at sila'y nangaghayag ng ayuno, at
nangagsuot ng kayong magaspang, mula sa kadakidakilaan sa kanila
hanggang sa kaliitliitan sa kanila. 6At ang mga
balita ay dumating sa hari sa Ninive, at siya'y tumindig sa
kaniyang luklukan, at hinubad niya ang kaniyang balabal, at
nagbalot siya ng kayong magaspang, at naupo sa mga abo. 7At
kaniyang inihayag at itinanyag sa buong Ninive sa pasiya ng hari
at ng kaniyang mga mahal na tao, na sinasabi, Huwag lumasa
maging tao ni hayop man, bakahan ni kawan man, ng anomang bagay:
huwag silang magsikain, ni magsiinom man ng tubig; 8Kundi
mangagbalot sila ng kayong magaspang, ang tao at gayon din ang
hayop, at magsidaing silang mainam sa Dios: oo, talikdan ng
bawa't isa ang kaniyang masamang lakad, at ang pangdadahas na
nasa kanilang mga kamay. 9Sino ang nakaaalam kung
manumbalik ang Dios at magsisisi, at hihiwalay sa kaniyang
mabangis na galit, upang tayo'y huwag mangamatay.
Kaya't ang buong lungsod ay nagsisi.
Ito ang pinakakinatatakutan ni Jonas. Ang
pagkakasunud-sunod na ito ay sumasalamin sa misyon ni Cristo.
Ang pagkakasunod-sunod ay:
Araw 1=Taon 1. Ang misyon ni Juan Bautista
nagsimula noong 27 CE at si Cristo ay naparito upang
magpabautismo at pumili ng kaniyang mga alagad.
Araw 2 at 3 = taon 2 at 3. Si Cristo ay nagturo mula pagkatapos
ng Paskuwa 28 CE nang si Juan ay nakulong hanggang si Cristo ay
pinatay noong Paskuwa 30 CE at muling nabuhay at nakipag-usap sa
iglesia sa kanyang muling pagkabuhay.
10At
nakita ng Dios ang kanilang mga gawa, na sila'y nagsihiwalay sa
kanilang masamang lakad; at nagsisi ang Dios sa kasamaan, na
kaniyang sinabing kaniyang gagawin sa kanila; at hindi niya
ginawa.. (TLAB)
Yaong mga nagsisi na lahat ng Nineve ay iniligtas ng Diyos.
Binigyan sila ng apatnapung araw at agad na nagsisi. Ang Juda ay
binigyan ng apatnapung taon at hindi nagsisi at sila ay nawasak
at nagkalat mula 70 CE.
Nagalit doon si Jonas at inis na inis siya na iniligtas ng Diyos
ang mismong mga tao na magiging instrumento sa pagbihag ng
Israel sa Hilaga at pagpapakalat sa kanila sa malayong bahagi ng
Araxes.
Ang Diyos ay hindi nagsisisi dahil Siya ay Omniscient at Siya ay
naglulubay sa sakuna o parusang sinabi Niya na Kanyang
ipapatupad o gagawin.
Jonas Kabanata 4
Dito makikita natin si Jonas na nakikipag-usap kay Yahova ng
Israel sa ngalan ng Nag-iisang Tunay na Diyos. Ipinaalala niya
sa Diyos ang sinabi niya sa kanya habang nasa Israel at ito ang
dahilan kung bakit siya tumakas patungong Tarsis.
1Nguni't
naghinanakit na mainam si Jonas, at siya'y nagalit. 2At
siya'y nanalangin sa Panginoon, at nagsabi, Ako'y nakikipanayam
sa iyo, Oh Panginoon, di baga ito ang aking sinabi, nang ako'y
nasa aking lupain pa? Kaya't ako'y nagmadaling tumakas na
patungo sa Tarsis; sapagka't talastas ko na ikaw ay Dios na
mapagbiyaya, at puspos ng kahabagan, banayad sa pagkagalit, at
sagana sa kagandahang-loob, at nagsisisi ka sa kasamaan. 3Kaya
nga, Oh Panginoon, isinasamo ko sa iyo, na kitlin mo ang aking
buhay; sapagka't mabuti sa akin ang mamatay kay sa mabuhay.
Alam ni Jonas mula sa Pentateuch (Ex. 34:6; Bl.
14:18-19); Alam ni David (Awit 86:5); Alam ni Oseas (Os.
11:8-9); Alam ni Joel (Joel 2:13) at alam ni Mikas (Mik. 7:18).
Naunawaan nilang lahat ang plano ng Diyos hanggang sa mapagbigay
alam sa kanila.
Mas gugustuhin niyang mamatay kaysa mabuhay.
Hindi siya masaya na naging matagumpay siyang propeta. Sapagkat
sa pagliligtas sa Nineve ay hinatulan niya ang Israel ngunit ang
kanyang pananampalataya sa Diyos ay dapat na mas malaki.
4At sinabi ng Panginoon,
Mabuti baga ang iyong ginagawa na magalit?
Pagkatapos ay sinaway siya ng Diyos na tila bata.
Gayunpaman, siya ay
nabalisa bilang isang propeta para sa kanyang mga tao.
5Nang magkagayo'y lumabas si Jonas sa bayan, at naupo sa dakong silanganan
ng bayan, at doo'y gumawa siya ng isang balag, at naupo siya sa
ilalim niyaon sa lilim, hanggang sa kaniyang makita kung ano ang
mangyayari sa bayan.
Hindi siya nawalan ng pag-asa na ang Nineve ay babalik sa
kasalanan at mawawasak.
Pagkatapos siya
ay inis na umupo upang makita kung ano ang mangyayari sa
Nineve. Pagkatapos ay pinrotektahan siya ng Diyos sa panahon ng
kanyang paghihintay at ginamit iyon bilang halimbawa kay Jonas.
6At
naghanda ang Panginoong Dios ng isang halamang kikayon, at
pinataas sa itaas ni Jonas, upang maging lilim sa kaniyang ulo,
upang iligtas siya sa kaniyang masamang kalagayan. Sa gayo'y
natuwang mainam si Jonas dahil sa kikayon. 7Nguni't naghanda ang
Dios ng isang uod nang magumaga nang kinabukasan at sinira ang
halamang kikayon, na anopa't natuyo. 8At nangyari, nang sumikat
ang araw, na naghanda ang Dios ng mainit na hanging silanganan;
at sinikatan ng araw ang ulo ni Jonas, na anopa't siya'y
nanglupaypay, at hiniling niya tungkol sa kaniya na siya'y
mamatay, at nagsasabi, Mabuti sa akin ang mamatay kay sa
mabuhay. 9At sinabi ng Dios kay Jonas, Mabuti baga ang ginagawa
mo na magalit dahil sa kikayon? At kaniyang sinabi, Mabuti ang
ginagawa ko na magalit hanggang sa kamatayan. 10At sinabi ng
Panginoon, Ikaw ay nanghinayang sa kikayon na hindi mo
pinagpagalan o pinatubo man; na sumampa sa isang gabi, at nawala
sa isang gabi: 11At hindi baga ako manghihinayang sa Ninive, sa
malaking bayang yaon, na mahigit sa isang daan at dalawang pung
libong katao na hindi marunong magmunimuni ng kanilang kamay at
ng kanilang kaliwang kamay; at marami ring hayop? (TLAB)
Ang hangin ay isang ruach
bilang isang espiritu. Kaya ang halimbawa ng halaman at Nineve
ay ginamit upang ipakita ang awa ng Diyos. Dapat niyang malaman
na kung nagsisi ang Israel ay hindi sana ito itinapon sa ibang
bansa.
Tulad ng nakita natin mula sa
Pagbagsak ng Ehipto (No. 036), noong 732 BCE sinakop ng Asiryano na si Tiglath
Pileser III ang Damascus na ginawang mga tributaryong estado ang
Israel at Juda. Noong 729 BCE sinakop ni Tiglath Pileser III ang
Babylon at si Shalmaneser V (mula 724-721 BCE) ay sinakop ang
Israel noong 722 BCE.
Ang kanyang kahalili na si Sargon II ay ipinatapon ang sampung
tribo.
Noong 710 BCE sinalakay ng mga Cimmerian ang trans-Caucasia mula
sa mga madamong kapatagan ng Russia.
Sinira nila ang Urartu at ang kaharian ng Phrygia sa
Anatolia. Noong 705 BCE napatay si Sargon II sa pakikipaglaban
sa mga Cimmerian. Noong 701 BCE, ang hukbo ni Sennacherib ay
hindi inaasahang umatras mula sa isang kampanya ng pagpaparusa
sa Juda. Noong 720 BCE Itinatag ni Sargon II ang kabisera ng
Assyrian sa Dur Sharrukin
o Fort Sargon. Noong 701 BCE, iniwan ni Sennacherib ang Fort
Sargon at ginawang muli ang Nineve bilang kabisera. Sa gayon ay
may tila muling pagtutuon ng pansin sa mga hula tungkol sa
Nineve.
Ang saksi ni Jonas ay mahigit apatnapung taon mula sa
paghahari ni Jeroboam II (793-775) hanggang kay Uzias (775-753)
at ang pinagsamang paghahari ay isang yugto ng apatnapung taon
na may panahon ng pagsubok mula sa ikatlong taon ng paghahari ni
Uzziah ca 772-732 sa katayuang Tributaryo sa mga Assyrian. Ang
Israel ay ipinadala sa pagkabihag sa mga Assyrian sa panahon
mula 722 BCE na humigit-kumulang 40 taon at pagkatapos ay 50
taon o isang jubileo mula sa mga propesiya ni Jonas sa Israel.
Dapat ay natuto si Jonas mula sa misyon sa Nineve at binalaan
ang Israel kung ano ang ginawa ng Diyos sa kanila at kung ano
ang mangyayari noon sa Israel ngunit hindi sila nakinig dahil
hindi nakinig ang Juda sa loob ng apatnapung taon na ibinigay
para sa pagsisisi (tingnan din ang aralin na Talahanayan ng Balangkas ng Panahon (No. 272)).
Kung nagsisi ang Judah ay hindi ito mawawasak kasama ng Templo
noong 70 CE at makalat ang Juda.
Ang Juda ay binigyan ng eksaktong 40 taon sa isang taon para sa
bawat araw na batayan sa Nineve. Nagsisi ang Nineve at hindi
nagsisi ang Juda. Pinatay nila si Cristo noong 14 Abib 30 CE at
ang Jerusalem ay napalibutan noong 1 Abib 70 CE at ang Templo ay
nawasak sa Jerusalem. Ang Templo sa Heliopolis sa Ehipto ay
isinara noong sagradong taon ng 70-71 CE, bago ang Abib 71 CE.
Sa bawat pangyayari, binigyan ng Diyos ang Israel at Juda ng 40
taon para magsisi na siyang pamantayang panahon at hindi sila
nagsisi. Mula kay Cristo at nang mabuo ang iglesia, binigyan ng
Diyos ang sanlibutan ng 40 jubileo mula 27 CE hanggang 2027
upang magsisi at hindi pa nila ginagawa at hindi nila gagawin at
ang sanlibutan ay darating sa pagkabihag sa ilalim ng Mesiyas at
sa Paghuhukom para sa Milenyo bilang ang Pahinga sa Sabbath ng
Diyos sa ilalim ni Cristo.
Bullinger’s Notes on Jonah (for KJV)
Chapter 1
Verse 1
the word of the LORD came. This statement is
unanswerable, and covers the truth of the whole contents of this
book. This, or a like expression occurs seven times
in Jonah (Jonah 1:1; Jonah 2:10; Jonah 3:1, Jonah 3:3; Jonah 3:4. Jonah 4:9, Jonah 4:10).
the Lord. Hebrew. Jehovah. App-4. Jonah is the prophet named and described in 2 Kings 14:25.
He was a native of Gath-hepher, now el
Meshhed, three miles north-east of Nazareth. Nazareth was in
Galilee (see App-169). The statement of the Pharisee, in John 7:52 was
not true.
the son of Amittai. See 2 Kings 14:25.
Amittai = the truth of Jehovah.
Arise, go. Contrast "rose up to flee" (Jonah 1:3).
Nineveh. Op. Genesis 10:11, Genesis 10:12.
Mentioned again in Jonah 8:2, Jonah 8:3; Jonah 4:11.
The capital of Assyria, on the left bank of the Tigris. Called
first Nina, from the patron goddess of the city; of Babylonian
origin; founded by a colony from Nina in South Babylonia (see
Records of the Past, vol. iv, part ii, p. 61). Khammurabi,
1915 B.C. (on Companion
Bible dating), code iv, pp. 60-62, spells it Ni-nu-a.
Excavations reveal "the mound of
Nebi- Yunus crowned by the tomb of Jonah, which could not
then be explored" (see Art. "Nineveh" in the Encycl. Brit., 11th
(Cambridge) edition, 1911).
cry against it. Not whisper or speak softly, but
cry, as making a general proclamation. Hebrew kara". Compare Judges 7:3, Judges 7:20. Isaiah 58:1. Joel 3:9. Amos 4:5,
&c. Compare also verses: Jonah 1:2, Jonah 1:6, Jonah 1:2.
their wickedness. Nineveh was noted for violence
and cruelty of all kinds, recorded in its own bas-reliefs, &c. (seven Nahum 2:8-13).
(Ref, to Pentateuch (Genesis 18:20, Genesis 18:21).
wickedness. Hebrew, plural of ra"a". App-44.
rose up to flee. Jonah knew that Assyria was to be
God"s sword of judgment against Israel. If Nineveh perished,
Israel might be saved. God"s mercy might arrest this overthrow
of Nineveh. Was this why Jonah would sacrifice himself to save
his nation? This would explain his flight here, and his
displeasure, as clearly stated in Jonah 4:1-3.
When he said (Jonah 1:12), "Take
me up", &c., he had counted the cost. He confesses to the men
(verses: Jonah 1:9, Jonah 1:10),
but not to God. He gave his life to save his People. The type of
Christ may have begun here. See Galatians 1:3, Galatians 1:13;
and compare Romans 9:1-3.
Tarshish. See note on 1 Kings 10:22.
from the presence of the Lord. Reference to
Pentateuch (Genesis 4:16).
App-92.
Joppa. Now Jaffa. Compare Joshua 19:46, 2 Chronicles 2:16. Acts 9:36.
ship. Pleb. "aniyah
= any large merchant ship. Not the same word as in Jonah 1:5.
he paid the fare : and counted the cost of his
flight. See notes on the Structure, p. 1247.
wind. Hebrew
ruach. App-9.
was like = thought. Figure of speech Prosopopoeia. App-6.
mariners = salts. Hebrew. mallach = salt.
cried = cried in prayer. Hebrew. keli,
Not the same word as in verses: Jonah 1:2, Jonah 1:14.
every man. Hebrew. "ish. App-14.
wares = tackling. Hebrew. keli = implements.
into the sides = below deck, or cabins. Compare Ezekiel 32:23. Amos 6:10.
ship = the deck, or covered part. Hebrew sephinah.
A genuine Hebrew word, borrowed by inland people, (Syrians.
Chaldeans and Arabians), from a maritime people; not vice versa.
Hebrew root saphan = to cover
(Deuteronomy 33:21 (margin
coiled). 1 Kings 6:9; 1 Kings 7:3, 1 Kings 7:7. Jeremiah 22:14. Haggai 1:4).
English "deck" is from Dutch dekken.
shipmaster = chief of the rope. Phoenician for
captain. Hebrew. rab
hachobel. Not a "later word", because a "captain" is not
mentioned earlier. Rah = captain,
or head. See 2 Kings 25:8. Esther 1:8. Daniel 1:8. Chobel occurs
in Ezekiel 27:8, Ezekiel 27:27, Ezekiel 27:28, Ezekiel 27:29,
where it is rendered "pilot".
God. Hebrew. Elohim.(with "eth) =
the true God. With "eth, in
the second occurrence. App-4.
evil = calamity: as in Amos 3:6.
Hebrew. raa `. App-44.
for whose cause, &c. = for what cause. The lot had
told them the person, but not the "cause". So they appeal to
Jonah.
he said, &c. He does not tell them all. We find the
real reason in Jonah 4:1-3.
Hebrew. Referring to the language spoken. A title
used in relation to foreigners (Genesis 40:16. Exodus 3:18,
&c.)
the God of heaven. The title in relation to the
Creator"s creatures. See note on 2 Chronicles 36:23.
Which hath made, &c. Reference to Pentateuch (Genesis 1:1, Genesis 1:10).
men. Hebrew, plural of "enosh. App-14.
exceedingly = afraid. Figure of speech Potyptoton (App-6)
= feared a great fear.
Why . . . ? They knew the fact of his flight, but not the reason, which is not revealed till Jonah 4:1-3.
This is not therefore "a later addition", as alleged.
wrought, &c. = grew more and more tempestuous.
Hebrew "was going on and raging".
Take me up . . . I know. He had counted the cost.
rowed hard. The tackling had gone. See note
on "wares", Jonah 1:5.
bring it = bring it back.
man"s. Hebrew. "ish. App-14.
life = soul. Hebrew. nephesh. App-13.
as = according as. Compare Psalms 115:3.
took up = took up with reverence or care: as in Genesis 47:30. Exodus 28:12, Exodus 28:29,
&c. Hebrew. nasa".
cast him, &c. Why are we to assume that the result was different in this case from that in
every other, unless so stated? It must have been death. See note
on p. 1247.
ceased, &c. Compare Psalms 89:9. Luke 8:24.
offered, &c. = sacrificed: i.e. they vowed that
they would offer [when they landed]. Hebrew. zebach. App-43.
prepared = appointed, or assigned. From Hebrew. mdndh,
to number. Hence, to appoint, as in Job 7:3. Daniel 1:5; Daniel 1:10-11;
and Chaldee. mynah (Daniel 5:25, Daniel 5:26).
Compare Jonah 4:6-8.
Never means to create.
great fish. Large enough to swallow him. in Matthew 12:40,
Greek. kilos - any
large marine monster; whence Cetacece -the
mammalian order of fish. No need for any name. Compare Matthew 12:20; Matthew 16:4. Luke 11:30.
swallow up . . . belly. Not therefore kept alive in
the fish " s mouth, as
some imagine. When thus swallowed up, Jonah must have died, and
thus became a type of Christ. The "as" and "so" in Matthew 12:40 require
Jonah"s death. He would have been no type if he had been
miraculously kept alive. See further notes below.
was = came to be.
belly = bowels.
three days and three nights. The Hebrew
idiom "three days" can be used for parts of three days (and even
of years): but not when the word "nights" is added. See Matthew 12:40,
and note the force of "as". See App-144and App-156.
Chapter 2
Verse 1
Then = And See note on Jonah 2:10.
the Lord. Hebrew. Jehovah. App-4.
God. Hebrew. Elohim. App-4.
belly = bowels. Compare Jonah 1:17.
Note the Figure of speech Exergasia (App-6), as shown by the Alternation in Jonah 2:2.
Verse 2
cried = cried out. Not the same word as in the next
clause, or in Jonah 1:5;
but the same as in Jonah 1:2, Jonah 1:5, Jonah 1:14.
heard = answered. Hebrew. anah. Not the same word as in the next clause.
hell. Hebrew. Sheol.
App-35. Compare Psalms 18:5; Psalms 116:3.
cried = cried for help in distress. Not the same
word as in preceding clause, or in Jonah 1:2, Jonah 1:5, Jonah 1:14.
heardest = gavest heed to. Hebrew. shama.
Not the same word as in preceding clause.
hadst cast = castedst, or didst cast.
midst = heart.
floods: or, tides. Hebrew. nahar, (Singular.)
all Thy billows, &c. Compare Psalms 42:7.
Verse 4
Then said, &c. Compare Psalms 81:22
toward, &c. Compare 1 Kings 8:38.
holy. See note on Exodus 3:5.
Verse 5
waters. Compare Psalms 69:1.
soul. Hebrew. nephesh.
App-13.
depth = an abyss.
weeds = floating sea-weeds.
Verse 6
bottoms = roots.
the earth, &c = as for the earth, her bars, &c.
Some codices, with one early printed edition, and Syriac,
read "and as to the earth".
was. Substitute "were".
for ever. The thought of a drowning man.
brought = didst bring.
corruption = the pit or grave, the place of
corruption. Hebrew shachath,
Verse 7
fainted = swooned, or became unconscious to all
else. Compare Psalms 77:3. Lamentations 2:12,
From "ataph, to cover
or involve in darkness.
the LORD. Hebrew. Jehovah.(with "eth) = Jehovah Him-self. App-4.
Verse 8
observe = regard, or heed.
lying = empty.
forsake their own mercy = do not heed their
chastisement.
forsake = not to heed. Hebrew. "azab. Compare Genesis 2:24.
mercy. Hebrew. hesed. A
homonym, with two meanings: (1) lovingkindness, as in Genesis 24:12. 2 Samuel 7:15. 1 Chronicles 19:2. 2 Chronicles 6:14. Psalms 103:4, Psalms 103:8, Psalms 103:11, Psalms 103:17,
&c.; (2) correction, or chastisement (Leviticus 20:17,
a wicked thing bringing down punishment). Job 37:13 (mercy
= chastisement, synonymous with "correction" in preceding clause
(margin rod)). Proverbs 25:10 (put
to shame: i.e. by correction)
Verse 9
Salvation is of = Salvation (belongeth] to: as in Psalms 3:8.
The prayer (verses: Jonah 2:2-9).
of = to.
Verse 10
And, &c. Jonah"s rapid thought and words before he
died were subsequently written down by him; for all the verbs
are in the past tense, not the present. Compare Jonah 2:6, "didst
bring", &c. See notes on p. 1247.
Chapter 3
Verse 1
the word of the Lord. See note on Jonah 1:1.
The LORD. Hebrew. Jehovah,
App-4.
Verse 2
the great city. Compare Jonah 1:1, Jonah 1:2; Jonah 4:11.
Diodorus Siculus (cent. 1 B.C.), and Herodotus (cent. 4 B.C.), Jonah 3:58,
both say it was about sixty miles in circuit and about twenty
miles across. We must remember that such cities included large
areas for cultivation and pasturage. Compare "much cattle", Jonah 4:11.
preach = proclaim. Hebrew. kara = to cry aloud: as in verses: Jonah 3:4, Jonah 3:5, Jonah 3:8; Jonah 1:2, Jonah 1:6, Jonah 1:14.
Verse 3
three days, &c. i.e. in circuit.
Verse 4
a = one cried. See note on "preach", Jonah 3:2.
forty. The number of probation. See App-10.
Verse 5
people = men. Hebrew pl of "enosh. App-14.
believed. Heb Aman.
App-69.
God. Hebrew. Elohim.
App-4.
proclaimed a fast. Professor Rawlings has shown
just at this time Nineveh was in a time of trouble, and Assyrian
history was "shrouded in darkness for forty years". Hope was
given to all the neighbouring countries which were asserting
their independence. This explains the readiness of Nineveh to
hearken and obey, as was done on another occasion when the
prophet of Nineveh declared it needful. (see Professor Sayce,
The Higher Criticism and the Monuments, (pp 489, 490) by the
Persians in a national trouble; in Greece, a fast which included
cattle (Herodotus, ix. 24) and by Alexander the Great (Plutarch,
Pelop && 33, 34). This decline of Nineveh gave hope to Israel:
which hope had been encouraged by the prophet Jonah himself (2 Kings 14:25-27).
This may have been the reason for Jonah"s not wishing to avert
the overthrow (Jonah 3:4)
of Nineveh, by giving it the opportunity to repent and thus
secure Jehovah"s favour (Joel 2:14).
We thus have veritable history, and not allegory.
Verse 7
nobles = great. ones.
man. Hebrew "adam.
App-14.
herd nor flock. See note on "that great city", Jonah 3:2,
and "much cattle", Jonah 4:11,
Verse 8
evil wicked. Hebrew. raa App-44.
Verse 9
Who can tell . . ? Compare "Who knoweth . . . ? 2 Samuel 12:22. Joel 2:14.
Jonah, for one, thought Jehovah might to so. Hence his
reluctance to give Nineveh the opportunity to repent.
if = [but that).
Verse 10
repented. Figure of speech Anthropopatheia. App-6.
of = concerning
Chapter 4
Verse 1
displeased = vexed. Not the waywardness of a child,
but the displeasure of a man of God, for great and sufficient reason to
him. Now that Nineveh was spared, it might after all be used as
God"s rod for Israel, and thus destroy the hope held out by him
to Israel in 2 Kings 14:25-21.
See note on Jonah 3:5 and
p. 1247.
Verse 2
the LORD. Hebrew. Jehovah. App-4.
Therefore I fled = hasted to flee. The reason
follows, as explained in note on Jonah 4:1.
I knew. This was well known, from Jehovah"s
revelation of Himself. Jonah knew, and referred to the
Pentateuch (Exodus 34:6. Numbers 14:18, Numbers 14:19).
David knew (Psalms 86:5).
Hosea knew (Hosea 11:8, Hosea 11:9).
Joel knew (Joel 2:13).
Micah knew (Micah 7:18).
Jonah"s knowledge explains his flight (Jonah 1:3).
No one could tall us this but himself. GOD. Hebrew El. App-4.
evil. Hebrew. ra"a.
App-44.
Verse 3
life = soul Hebrew. nephesh. App-13.
Verse 5
made him = made for himself.
booth = hut.
become of = happen to. Hoping for its overthrow.
Verse 6
God. Hebrew. Elohim (i.e.
Creator). App-4.
prepared = appointed: as in verses: Jonah 4:7, Jonah 4:8, Jonah 4:17.
gourd. Hebrew. kikayon.
Art Egyptian word.
shadow. to deliver him. Note the Figure of speech Paronomasia (App-6).
Hebrew. tzel. le hatztzel.
grief = evil, or evil ease. Heb ra"a". App-44.
was exceeding glad. Note the Figure of speech
Polyptoton (App-6) for emphasis. Hebrew = rejoiced with great
rejoicing.
Verse 7
worm. Put by Figure of speech Synecdoche (of the Part), App-6, for a blight of such; as in Deuteronomy 28:39.
They were appointed during the night, and came at sunrise.
Verse 8
vehement = silent, still. Hence, sultry. Occurs
only here. Not a "late" word, but not required to be used before
this.
east wind = hot wind. Not the same kind as in
western climes. Ref to Pent (Ex Jonah 10:13, Jonah 10:19)
App-92
wind. Hebrew. ruach.
App-9.
in himself = in his soul. Hebrew. Nephesh.
App-13.
Verse 9
I do well. Supply "I do well [it is right]".
Verse 10
hast had pity on: or, wouldst have spared: same
word as in Jonah 4:11.
came up in a night = was the son of a night.
perished in a night = perished as the son of a
night.
Verse 11
should not I. ? Figure of speech Erotesis (App-6),
no answer being required.
are = exits. Hebrew. yesh. See note on Proverbs 8:21.
that cannot discern, &c. Put by Hebrew Idiom
(App-6), for little children; a similar idiom in Deuteronomy 1:39 App-92.
much cattle. See notes on "great city", Jonah 3:2;
and "herd and flock", Jonah 3:7.
Nineveh"s walls included large areas for pasturage and
cultivation. In speaking of the innocent ones in the city these
are naturally included. Thus the book suddenly ends; and we are
left with the solemn reflection that, Nineveh being spared, the
way was thus open for the execution of Jehovah"s judgment on
Israel by the sword of Assyria, which took place in due time.