Christian Churches of God
No.
116
Ang mga Pangalan ng Diyos
(Edition
2.5 19950306-20000705-20220512)
Ang mga pangalan ng Diyos ay ibinigay at ipinaliwanag. Ang konteksto kung
saan ginagamit ang mga ito ay mahalaga sa pag-unawa kung paano kumikilos ang
Diyos at sa pamamagitan kung kanino Siya nagsasalita.
Christian Churches of
God
E-mail:
secretary@ccg.org
(Copyright
©
1995, 2000, 2022 Wade Cox)
(Tr. 2024)
This paper may be freely copied and distributed
provided it is copied in total with no alterations or deletions. The
publisher’s name and address and the copyright notice must be included.
No charge may be levied on recipients of distributed copies.
Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews
without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web
page:
http://logon.org and
http://ccg.org
Ang mga Pangalan ng Diyos
[116]
Ang isa sa mga pinaka hindi nauunawaang konsepto ng Bibliya ay ang pangalan
ng Diyos. Ito ay naging magulo sa isang banda sa mga maling pag-unawa ng
Trinitarian kasunod ng ikaapat na siglo, at sa kabilang banda, sa pagnanais
ng Judaismo na protektahan ang Monotheismo mula sa mga pagkakamali ng
Trinitarianismo at ang heresiya na dalawa ang may kapangyarihan. Ang
pagnanais na protektahan ang
soberanya ng Diyos at ipagtanggol ang Monoteismo ng biblikal na istruktura
mula sa mga kamalian ng Binitarianismo at Trinitarianismo na kasama sa
heresiya na dalawa ang may kapangyarihan, ay nagpangyari sa Judaismo na
unti-unting itinago o ang katotohanan ng dalawahan
at subordinadong
istraktura ng pamamaraan kung paano nakikitungo ang Diyos sa Israel. Ang
dakilang Anghel na Elohim ay nakatago sa mga teksto. Ang kinahinatnan nito
ay ang pagbabago ng ilang mahahalagang teksto at ang pagtatago ng
mahahalagang katotohanan na may mas mababang nilalang na humarap sa Israel
sa buong kasaysayan nito. Ang mga nilalang na ito ay may mga pangalan at ang
mga pangalan ay nagpapahiwatig ng kanilang mga relasyon. Si Justin Martyr sa
kanyang First Apology na sulat sa ngalan ng iglesia sa emperador sa Roma ay
sinasabi na si Cristo ang Anghel ng Diyos sa LT na nagbigay ng Kautusan kay
Moises.
Ang kaalaman sa pangalan ng Diyos ay nagpapahiwatig ng pagkaunawa sa
Bibliya. Ang pinakakaraniwang maling pagkaunawa tungkol sa pangalan ng Diyos
ay nagmumula sa Awit 83:18.
Awit 83:18 Upang
kanilang maalaman na ikaw lamang,
na ang pangalan ay JEHOVA, ay
Kataastaasan sa buong lupa. (TLAB)
Ang pangalang ito ay Yahovah (walang J sa Hebrew). Maraming nilalang ang
nagtataglay ng pangalang ito sa ngalan ng nag-iisang Tunay na Diyos.
Ang teksto ay tumutukoy sa Exodo 6:3 at Isaias 26:4. Ang tatlong tekstong
ito ay ang tatlong lugar sa awtorisadong bersyon kung saan ang teksto ay
isinalin at inilimbag sa malalaking titik. Ang teksto sa Awit 83:18 ay
pinagsama ang isa pang katawagan na may pangalang Jehovah na ang Elyon o ang
Kataas-taasan. Ito ay isang natatanging katawagan na makikita natin. Ang
pangalang Jehovah ay isang hindi eksaktong transliterasyon. Ang isa pang
transliterasyon ay Yahweh. Iyon din ay hindi eksakto. Ang dalawang iba pang
teksto ay mababasa:
Exodo 6:3 At ako'y
napakita kay Abraham, kay Isaac, at kay Jacob na Dios na Makapangyarihan sa
lahat; nguni't sa pamamagitan ng aking pangalang Jehova, noon ay hindi ako
napakilala sa kanila. (TLAB)
Isaias 26:4
Magsitiwala kayo sa Panginoon
magpakailan man: sapagka't nasa Panginoong Jehova
ang walang hanggang bato. (TLAB)
Ang pangalan ng Diyos na hindi alam ng mga Patriyarka ay may tiyak na
kahulugan at samakatuwid ay may layunin din.
Ang pangalang Jehovah (o mas tama ay Yahovah) ay isinama sa pangalang Elohim
at tumutukoy sa isang Elohim at El sa Awit 83:1. Ang Elohim ay isang
salitang pangmaramihan, na nakasalalay sa paggamit nito. Nangangahulugan ito
kapuwa Diyos at mga diyos.
Ito ay tumutukoy sa higit sa isang supernatural na
nilalang. Ito ay tumutukoy sa hindi kilalang karamihan sa Genesis 1:26.
Genesis 1:26 At sinabi ng
Dios, Lalangin natin ang tao sa ating larawan, ayon sa ating wangis: at
magkaroon sila ng kapangyarihan sa mga isda sa dagat, at sa mga ibon sa
himpapawid, at sa mga hayop, at sa buong lupa, at sa bawa't umuusad, na
nagsisiusad sa ibabaw ng lupa. (TLAB)
Ang mga Binitarian ay sinusubukang limitahan ang pahayag na ito sa dalawang
nilalang, katulad ng Diyos bilang Ama at Cristo, gayunpaman imposible ito
dahil sa maraming aplikasyon ng Elohim at ang mga teksto sa Job na tumutukoy
sa maraming anak na naroroon sa paglikha (Job 1:6; 2:1; 38:4-7).
Job
1:6 Isang araw nga nang ang mga anak ng Dios ay magsiparoon na magsiharap sa
Panginoon, na si Satanas ay naparoon din naman na kasama nila. (TLAB)
Job 2:1 Nangyari uli na sa araw nang pagparoon ng mga anak ng Dios upang
magsiharap sa Panginoon, na nakiparoon din si Satanas, upang humarap sa
Panginoon.
(TLAB)
Ito ang mga Anak ng Diyos (haElohim). Ang salitang
Panginoon dito ay Jehovah
(i.e. Yahovah). Ang Companion Bible ay may tala sa pangalang
Jehovah sa Apendiks 4, II. Ang
ibig sabihin ng Jehovah ay
Walang Hanggan o
Nagiisang Hindi Nagbabago. Ang
kahulugan ay nasa Genesis 21:33.
Genesis 21:33 At
nagtanim si Abraham ng isang
punong kahoy na tamaring sa Beerseba, at sinambitla doon ang pangalan ng
Panginoong Dios na walang hanggan. (TLAB)
Ang walang hanggan
dito ay mula sa salitang Hebrew na
'olam na nangangahulugang tagal.
Ang pinagmulan ng salitang Jehovah
ay pinaniniwalaang nasa Siya na noon
at Darating.
May problema sa paggamit ng pangalang ibinigay sa Sinai
bilang simpleng
Jehovah.
Gayunpaman ang mga
Iskolar ng Oxford (Oxford Annotated RSV sa fn hanggang Ex. 3:14) ay
nagpahayag na ang katagang Yahovah ay pangatlong katauhan na anyo ng pandiwa
na nagmula sa Hayah na
nangangahulugang "Siya ang nagpapangyari na maging" at tumutukoy pabalik sa
Nag-iisang Tunay na Diyos. Eloah bilang Ha Elohim. Iyan ang dahilan kung
bakit ang Yahovah (SHD 3068) ay binabasa ng mga Judio bilang Adonai at
Yahovih (SHD 3069) ay binabasa bilang Elohim ng mga Judio upang mapanatili
ang pagkakaiba sa pagitan ng mga nilalang (cf. Strong's).
Exodo 3:14 At sinabi ng Dios kay Moises, AKO YAONG AKO NGA; at kaniyang
sinabi, Ganito ang sasabihin mo sa mga anak ni Israel, Sinugo ako sa inyo ni
AKO NGA. (TLAB)
AKO NGA
ay hayah (הָיָה SHD 1961) na ang ibig sabihin ay
umiral, magiging o
naging. Ipinakikita ng Companion
Bible ang teksto na 'ehyeh 'asher
'ehyeh, at isinalin ito bilang Ako
ay magiging kung ano ako (o magiging) (tingnan ang tala at Ap. 48),
pansinin din na ang ibig sabihin ni Jehovah ay
Siya ay babanggitin
ng iba. Ang mga iskolar ng Oxford ay nabanggit sa kanilang Oxford
Annotated RSV na si Yahweh ay sa
katunayan ang pangatlong katauhan na anyo ng pandiwa na talagang
nangangahulugang Siya ang nagpapangyari na maging.
Kaya't
inihayag ng Diyos ang Kanyang sarili bilang
Ako ay magiging kung ano ako sa
pamamagitan ng Anghel sa Sinai. Siya ay tinutukoy bilang Jehovah (Yahovah)
na ang ibig sasabihin sa ikatlong katauhan:
Siya ang nagpapangyari na maging.
Kapag ang sinuman ay tinutukoy bilang Jehovah ay talagang sinasabi mo na
Siya ang nagpapangyari na maging.
Sa gayon ay kinikilala mo na subordinadong katangian ng sinumang nilalang na
nagsasalita sa iyo. Naunawaan ito ng mga Judio at hindi kailanman
nakipag-usap sa kanila ang Diyos; sila ay hinarap ng mga mensahero. Ang mga
mensaherong iyon ay tinawag na Jehovah at ang pangalang iyon ay
nangangahulugang Siya ang
nagpapangyari na maging, dahil Siya na nagpapangyari ay hindi kailanman
naroroon. Kapag naunawaan mo ang salitang Jehovah palagi mong naiintindihan
na ang tinutukoy mo ay isang mensahero tungkol sa isang taong hindi mo pa
nakikita o nakakausap. Ang literal na ibig sabihin ni Jehovah ay
hindi ko pa siya nakita
Kaya't ang pangalang ibinigay bilang
AKO sa Sinai ay Ako ang magiging
Ako na siyang mensaheng ibinigay ng Diyos sa Anghel kay Sinai. Ang
salita para sa pangalan ng Diyos na isinalin bilang
AKO ay hindi na ginamit muli.
Isang beses lang ito ginmit sa Bibliya. Mula noon, ang salita para sa Diyos
ay hinango mula sa pandiwa sa ikatlong panauhan. Alam natin mula sa Juan
1:18: Walang taong nakakita kailan man
sa Dios; ang bugtong na Anak, na nasa sinapupunan ng Ama, siya ang
nagpakilala sa kanya. Kaya't isinalin nila na
bugtong na Anak para maiwasan ang konsepto na mayroon lamang isang
Diyos na isinilang.
Isang Diyos lamang ang nagsalita at iyon ay ang monogenes theos, ang tanging
isinilang na Diyos. Sa madaling salita, si Jesucristo ang tanging Diyos na
nagsalita. Hindi kailanman nagsalita ang Diyos Ama. Kung titingnan mo ang
mga pangalang ito sa Hebreo at Griyego makakakuha ka ng pang-unawa.
Ginagamit lang natin ang isang salita para sa Diyos at pagkatapos ay
ginagamit natin ang Panginoon at iba pang mga bagay para maging
karapatdapat. Ang Pagkakaroon ng isang salita para sa Diyos ay lubos na
hindi sapat dahil hindi natin maintindihan kung ano ang ginagawa sa
pamamagitan ng mga pangalan ng Diyos.
Ang susunod na teksto sa Job na tumatalakay sa Hukbo ay nasa Job 38:4-7.
Job 38:4-7 Saan ka
nandoon nang ilagay ko ang mga patibayan ng lupa? Ipahayag mo, kung mayroon
kang unawa. 5Sinong naglagay ng mga sukat niyaon, kung iyong
nalalaman? O sinong nagunat ng panukat diyan? 6Sa ano nalagay ang
kaniyang mga patibayan? O sinong naglagay ng batong panulok niyaon; 7Nang
magsiawit na magkakasama ang mga bituin pang-umaga. At ang lahat ng mga anak
ng Dios ay naghihiyawan sa kagalakan? (TLAB)
Mula sa tekstong ito alam natin na ang teksto sa Genesis 1:26 ……
Lalangin natin ang tao sa ating
larawan, ay tumutukoy sa isang grupo ng mga nilalang na naroroon sa
pagkakatatag ng lupa; at na mayroong maraming mga tala sa umaga; at ang tala
sa umaga ay isang ranggo hindi isang nilalang. Sa kasong ito sa simula ng
paglikha ng mundo mayroong maraming mga tala sa umaga. Maraming tagapag-utos
ng sistema na naroroon sa pagbuo ng mundong ito. Iyan ay pumutok sa buong
argumento na mayroong dalawang katauhan sa Elohim at na mayroon lamang isang
Anak ng Diyos. Ang mga tekstong iyon ay nagpapakita na ang Binitarianismo ay
isang malaking kasinungalingan gaya ng Trinitarianismo at nililimitahan ang
pag-unawa sa ating kapalaran at sinisikap na ihiwalay tayo mula sa ating
mana, na maging mga kasamang tagapagmana na kapantay ni Cristo. Tayo ay
magmamana kasama ni Cristo at mamumuno bilang mga anak ng Diyos at tayo ay
mamamahala bilang elohim at el.
Ang mga tala sa umaga dito ay maramihan ngunit si Cristo ay hindi pa
nakakakuha ng kanyang ranggo bilang tala sa umaga ng mundong ito at si
Satanas pa rin ang Lucifer o tagapagdala ng liwanag bilang anak ng umaga,
ang tala sa umaga o tala sa araw. Siya ang diyos ng mundong ito at ang
prinsipe ng kapangyarihan ng hangin (2Cor. 4:4; Ef. 2:2).
Hindi sinasabi ng 2Corinto 4:4 na si Satanas ang theos ng mundong ito nang
walang dahilan. Ang mga Trinitarian ay nagsisikap at nagsasabi dahil sinabi
ni Tomas na ikaw ang kurios at ang theos ko kay Cristo, siya ay samakatuwid
ay Diyos Ama sa isang Trinidad.
Sa katunayan, malinaw na
sinabi ni Pablo na si Satanas ay isang theos ng mundong ito. Kaya't sinasabi
ni Tomas na si Cristo ay isang theos niya at si Pablo ay nagsasabi na si
Satanas ang theos ng mundong ito.
Pareho silang theoi; pareho
silang Diyos. Ang Bibliya ay malinaw tungkol diyan. Sinabi ni Pablo sa
1Corinto 8:5 maraming theoi at maraming Panginoon.
Ang nakikita natin tungkol kay Satanas ay nabuo mula sa Isaias 14:12-17 kung
saan siya ang Lucifer o Tagadala ng Liwanag.
Isaias 14:12-17
Ano't nahulog ka mula sa
langit, Oh tala sa umaga, anak ng umaga! paanong ikaw ay lumagpak sa lupa,
ikaw na siyang nagpahina sa mga bansa! 13At sinabi mo sa iyong
sarili, Ako'y sasampa sa langit, aking itataas ang aking luklukan sa itaas
ng mga bituin ng Dios; at ako'y uupo sa bundok ng kapisanan, sa mga
kaduluduluhang bahagi ng hilagaan: 14Ako'y sasampa sa itaas ng
mga kaitaasan ng mga alapaap; ako'y magiging gaya ng Kataastaasan. 15Gayon
ma'y mabababa ka sa Sheol, sa mga kaduluduluhang bahagi ng hukay.
Ang mga tala ng Diyos dito ay ang mga anak ng Diyos. Ang Tala ay isang
ranggo. Ang impiyerno ay ang libingan. Magkakaroon tayo ng tala sa umaga na
papasok sa libingan.
16
Silang nangakakakita sa iyo ay magsisititig sa iyo, kanilang mamasdan ka, na
mangagsasabi, Ito baga ang lalake na nagpayanig ng lupa, na nagpauga ng mga
kaharian;
Mayroon tayong pagbabago sa katayuan dito sa tao.
17
Na ginawang gaya ng ilang ang sanglibutan, at gumiba ng mga bayan nito; na
hindi nagpakawala ng kaniyang mga bilanggo upang magsiuwi? (TLAB)
Dito makikita natin na ang Lucifer,
o tagapagdala ng liwanag , ay
anak ng umaga o
tala sa umaga o tala sa araw.
Ang ranggo na ito ay ibinigay kay Cristo at ibinahagi sa mga hinirang (2Ped.
1:19; Apoc. 2:28; 22:16):
Ezekiel 28:14-19
Ikaw ang pinahirang
kerubin na tumatakip: at itinatag kita, na anopa't ikaw ay nasa ibabaw ng
banal na bundok ng Dios; ikaw ay nagpanhik manaog sa gitna ng mga batong
mahalaga. 15Ikaw ay sakdal sa iyong mga lakad mula sa araw na
ikaw ay lalangin, hanggang sa ang kalikuan ay nasumpungan sa iyo. 16Dahil
sa karamihan ng iyong kalakal ay kanilang pinuno ang gitna mo ng
pangdadahas, at ikaw ay nagkasala: kaya't inihagis kitang parang dumi mula
sa bundok ng Dios; at ipinahamak kita, Oh tumatakip na kerubin, mula sa
gitna ng mga batong mahalaga. 17Ang iyong puso ay nagmataas dahil
sa iyong kagandahan; iyong ipinahamak ang iyong karunungan dahil sa iyong
kaningningan: aking inihagis ka sa lupa; aking inilagay ka sa harap ng mga
hari, upang kanilang masdan ka. 18Sa pamamagitan ng karamihan ng
iyong mga kasamaan, sa kalikuan ng iyong pangangalakal, iyong nilapastangan
ang iyong mga santuario: kaya't ako'y naglabas ng apoy sa gitna mo; sinupok
ka, at pinapaging abo ka sa ibabaw ng lupa sa paningin ng lahat na
nanganonood sa iyo. 19Silang lahat na nangakakakilala sa iyo sa
gitna ng mga bayan, mangatitigilan dahil sa iyo: ikaw ay naging
kakilakilabot, at ikaw ay hindi na mabubuhay pa. (TLAB)
Ang mga tekstong ito ay malinaw. Ang paraan ng pagkawasak ni Satanas ay
nagmumula sa isang espirituwal na kapangyarihan sa loob niya, ibig sabihin,
ang kanyang kapangyarihan ay magiging dahilan ng kanyang pagkawasak.
Ang espiritung ito ay hindi na mananatili. Ang Lucifer,
ang Tala sa Umaga ay titigil na sa pag-iral. Siya ay gagawing tao, dadaan sa
isang proseso at bibigyan ng pagsisisi at pagkatapos ay isasalin siya sa
ibang espiritung nilalang. Ang tanging paraan upang dalisayin si Satanas at
ang nangahulog na hukbo ay ang alisin sila sa kanilang umiiral na sistema,
bigyan sila ng pagsisisi at sa kaso ni Satanas ay ibalik siya sa isang
proseso kung saan maaari siyang muling isalin.
Siya ay maaaring muling maging isang kapangyarihan at isang puwersa at siya
ay maaaring dalisayin at gawing perpekto at ang kanyang kasamaan ay maaaring
malinis at siya ay maibabalik sa hukbo.
Maraming propaganda ang nakatutok sa pagsasabing hindi makatarungan ang
Diyos at talagang nilikha Niya si Satanas nang ganoon mula pa sa simula at
walang pagkakataon si Satanas. Sa parehong paraan si Cristo ay nilikha nang
perpekto mula sa simula at hindi siya maaaring gumawa ng anumang iba pang
bagay dahil siya ay may katangian ng Diyos at si Satanas ay hindi, at ito ay
isang nakatakdang laro. Iyan ay Satanikong pagpapalaganap at kung mahulog ka
sa pagkakamaling iyon ng pagsasabi na si Cristo ay hindi maaaring magkasala
at si Satanas ay hindi makagawa ng anumang kabutihan, kung gayon ay gagawin
mo ang gawain ni Satanas para sa kanya at ang buong istraktura ng Trinidad
ay nakatuon sa pagsasabing ang mga patakaran ay nilinlang, na Ang Diyos ay
hindi makatarungan. Ang Diyos ay hindi
di-makatarungan gaya ng makikita natin.
Si Satanas ay titigil sa pag-iral mula sa tekstong ito.
Siya ay mababawasan at haharapin sa Panunumbalik at Paghuhukom (tingnan din
ang mga aralin na
Ang Paghatol sa mga Demonyo
(No. 080) at
Lucifer: Tagadala ng
Liwanag at Tala sa Umaga (No.
223)).
Gayunpaman, ang mga ranggo ay umiral na bago pa nilikha ang mundo at sila ay
marami. Ang mga anak ng Diyos (haElohim) ay nagpakita ng kanilang sarili sa
harap ni Jehovah gaya ng nakita
natin mula kay Job.
Ang terminong Jehovah ay nasa
dalawang anyo na may dalawang magkahiwalay na kahulugan. Ang termino ay
sinamahan din ng iba pang mga pangalan. Ang dalawang magkahiwalay na anyo ay
Jehovah (SHD 3068) at Jehovih (SHD 3069). Sa katunayan, pinaghihiwalay nila
ang dalawang entidad kung saan ang isa ay may hawak na titulo ng isa pa at
ito ay nasa ilalim ng kanyang pamumuno.
Sinabi ni Strong na Jehovah ang pambansang pangalan ng mga Judio para sa
Diyos. Ang baryante na Jehovih (o mas tama Yahovih) ay ginamit pagkatapos ng
Adonay o ang Panginoon. Ito ang Panginoong Jehovih o ang nakatataas kay
Jehovah. Siya ay Jehovah elyon o
Jehovah ng mga Hukbo. Ang Jehovih ay isang pangalang nagpapahiwatig
ng mataas na paggalang. Tinutukoy ni Jehovah si Jehovah ng mga Hukbo bilang
Jehovih sa Ezekiel 16:36, 31:10,15; 38:10,14; 39:8
. Ang dabar Jehovah o
salita ng Diyos ay makikita sa
Ezekiel. Ang Adonai Jehovih ay
ginamit para sa propesiya sa Ezekiel 29:8 na nagpapahiwatig ng pagkakaiba sa
pagitan ng salita ng Diyos at Adonai Jehovih.
Ipinakita ni Zacarias na mayroong pagkakaiba sa mga pangalan at nilalang
(Zac. 2:3-12).
Zacarias 2:3-12 At,
narito, ang anghel na nakikipagusap sa akin ay umalis, at ibang anghel ay
lumabas na sumalubong sa kaniya, 4At sinabi sa kaniya, Tumakbo
ka, iyong salitain sa binatang ito, na sabihin, Ang Jerusalem ay tatahanan
na parang mga nayon na walang mga kuta, dahil sa karamihan ng mga tao at
hayop doon. 5Sapagka't ako, sabi ng Panginoon, ay magiging sa
kaniya'y isang kutang apoy sa palibot, at ako'y magiging kaluwalhatian sa
gitna niya. 6Oy, oy, magsitakas kayo mula sa lupain ng hilagaan,
sabi ng Panginoon; sapagka't kayo'y aking pinangalat na parang apat na
hangin sa himpapawid, sabi ng Panginoon.
7Oy
Sion, tumanan ka, ikaw na tumatahan na kasama ng anak na babae ng Babilonia.
8Sapagka't ganito ang sabi ng Panginoon ng mga hukbo: Dahil sa
kaluwalhatian ay sinugo niya ako sa mga bansa na nanamsam sa inyo; sapagka't
ang humihipo sa inyo, ay humihipo sa itim ng kaniyang mata. 9Sapagka't
narito, aking ikukumpas ang aking kamay sa kanila, at sila'y magiging samsam
niyaong nangaglilingkod sa kanila; at inyong malalaman na ang Panginoon ng
mga hukbo ang nagsugo sa akin. 10Ikaw ay umawit at magalak, Oh
anak na babae ng Sion; sapagka't narito, ako'y naparirito, at ako'y tatahan
sa gitna mo, sabi ng Panginoon. 11At maraming bansa ay magpipisan
sa Panginoon sa araw na yaon, at magiging aking bayan; at ako'y tatahan sa
gitna mo, at iyong malalaman na ang Panginoon ng mga hukbo ay siyang nagsugo
sa akin sa iyo. 12At mamanahin ng Panginoon ang Juda na pinaka
bahagi niya sa banal na lupain at pipiliin pa ang Jerusalem. (TLAB)
Malinaw sa tekstong ito na may dalawang anghel na kasangkot dito. Ang isa ay
nakatataas sa isa at ang nakatataas ay ang pre-incarnate Messiah. Siya ay
nagsasalita para kay Jehovah ng mga Hukbo na nagpadala sa kanya. Ang
versikulo 5 ay isinalin bilang
Sapagka't ako, sabi ng Panginoon ngunit sa katunayan ay
Sapagka't Ako, ang orakulo ni Jehovah
(tingnan ang Companion Bible fn. hanggang v. 5). Ang anghel na ito na
orakulo ni Jehovah ang magliligtas sa Israel mula sa mga bansa (v. 9) at, sa
pamamagitan nito, malalaman ng maraming bansa na ipinadala ni Jehovah ng mga
Hukbo ang nilalang na iyon sa kanila.
Ang itim ng kaniyang mata ay dapat na ang itim ng aking mata. Ang
Aking ay pinalitan ng Kanya ng
mga Sopherim hinggil sa salita bilang pambabastos kay Jehovah (tingnan ang
Comp. Bible fn. to v. 8). Ang pagbabago ay marahil dahil ang itim ng
aking mata ay ginawa itong
itim ng mata ng isang subordinadong nilalang. Maraming bansa ang makikisama
sa Panginoon (Jehovah) sa araw na iyon. Siya ay tatahan sa gitna nila at
kanilang malalaman na ang Jehovah ng mga Hukbo ang nagpadala sa kanya sa
kanila.
Sa madaling salita, narito
si Jehovah ang anghel na ipinadala ni Jehovah ng mga Hukbo sa Israel. Ang
anghel o mensahero ni Jehovah ng mga Hukbo ay ang elohim ng Israel. Malinaw
na ipinapakita ng Zacarias 12:8 na ang Anghel ni Jehovah ay elohim at ang
mga hinirang ay magiging elohim din gaya niya.
Zacarias 12:8 Sa araw na
yaon ay ipagsasanggalang ng Panginoon ang mga mananahan sa Jerusalem, at
siyang mahina sa kanila sa araw na yaon ay magiging gaya ni David; at ang
sangbahayan ni David ay magiging parang Dios, parang anghel ng Panginoon sa
harap nila. (TLAB)
Ang salita para sa Diyos dito ay elohim at ang anghel ng Panginoon ay ang
Anghel ni Jehovah. Malinaw ang layunin.
Parehong ang anghel at ang sambahayan ni David (ibig sabihin ang mga
hinirang) ay magiging elohim.
Ang Elohim gaya ng naunang sinabi ay ang pangmaramihang salita para sa
Diyos. Ang pangalan ng Diyos sa isahan ay Eloah. Ang pangalang ito ay hindi
nagpapahayag ng anumang pluralidad. Ipinakikita ng Kawikaan 30:4-5 na Siya
ay may isang anak gayundin ang pagbibigay sa Kaniyang pangalang Eloah
pagkatapos ng tanong.
Kawikaan 30:4-5 Sino ang sumampa sa langit, at bumaba? Sino ang pumisan ng
hangin sa kaniyang mga dakot? Sinong nagtali ng tubig sa kaniyang kasuutan?
Sinong nagtatag ng lahat ng mga wakas ng lupa? Ano ang kaniyang pangalan, at
ano ang pangalan ng kaniyang anak kung iyong nalalaman? 5Bawa't
salita ng Dios ay subok: siya'y kalasag sa kanila, na nanganganlong sa
kaniya. (TLAB)
Ang salita para sa Diyos sa versikulo 5 ay Eloah. Ang konsepto ng anak ng
Diyos ay ginawang malinaw mula sa Lumang Tipan. Ipinakita rin ni Ezekiel ang
konsepto mula 21:8-13:
Ezekiel 21:8-13 At ang
salita ng Panginoon ay dumating sa akin, na nagsasabi, 9Anak ng
tao, manghula ka, at sabihin mo, Ganito ang sabi ng Panginoon: Sabihin mo,
Isang tabak, isang tabak ay nahasa, at kuminang din naman; 10Nahasa
upang manglipol; kuminang upang maging parang kidlat: gagawa nga baga tayo
ng mga kasayahan? ang tungkod ng aking anak ay humahamak sa bawa't punong
kahoy. 11At pinakikinang, upang hawakan: ang tabak, ito'y nahasa,
oo, pinakinang, upang ibigay sa kamay ng manglilipol. 12Humiyaw
ka at manambitan ka, anak ng tao; sapagka't nauumang sa aking bayan,
nauumang sa lahat ng mga prinsipe sa Israel: sila'y nangabigay sa tabak na
kasama ng aking bayan; tampalin mo nga ang iyong hita.
13Sapagka't
may paglilitis; at paano kung pati ng tungkod na humahamak ay mawala? sabi
ng Panginoong Dios. (TLAB)
Ang pahayag sa versikulo 9 ay mula kay Jehovah, gayunpaman ang ilang mga
codex na may tatlong unang nalimbag na mga edisyon (isang Rabbinic sa
margin), ay binasa ang Adonai.
Mula sa versikulo 13
mababasa natin na ito ay ang orakulo ni Adonai Jehovah. Kaya tayo ay
nakikitungo sa nakatataas na Jehovih o Jehovah ng mga Hukbo at tinutukoy
natin ang Kanyang anak na Mesiyas. Binigyan siya ng tungkod. Ang mga tabak
na tinutukoy sa versikulo 11 ay napunta sa hari ng Babilonia bilang
mamamatay-tao ngunit ito rin ang tabak sa hardin sa Getsemani. Sa gayo'y
tinupad ni Cristo ang propesiya na ito. Ang tungkod ng Kanyang anak ay
hinamak, gaya ng bawat puno. Sa madaling salita siya ay hahamakin sa
pamamagitan ng pagpapako.
Hinatulan ng tabak ang tungkod at samakatuwid maging ang tabak ay mawawala
na. Kaya ang anak at ang kanyang kamatayan ay malinaw mula sa mga teksto ng
LT. Ang Mesiyas ay ang subordinadong Jehovah ng Israel na ipinadala ng
Jehovah ng mga hukbo.
Ang tekstong ito ay tumatalakay sa pagpatay at pagkawasak ng Israel, at ang
pagtigil ng monarkiya, na ang kaarawan ay dumating, sa panahon ng parusang
pinaka wakas (versikulo 25). Ang monarkiya ay titigil hanggang sa dumating
ang Mesiyas,
ang siyang nararapat para dito
(versikulo 27).
Ang ugat na anyo ng Jah (o Yaho)
Ang Jehovah ay isang pangalang ikinakapit sa Diyos at gayundin sa Kaniyang
mga nasasakupan na nagtataglay ng Kaniyang pangalan. Ang ugat na anyo ng
pangalang ito ay Jah na siyang pangalan din na ikinakapit sa Diyos. Si
Jehovah ng Israel ay hindi ang layunin ng pagsamba. Ang layunin ng pagsamba
ay si Jehovah ng mga Hukbo. Ang pangalan ng Templo ay ipinagkaloob sa
pangalang Yaho na sinaunang pagsasalin ng Jah o Jahh. Ito rin ay nakalista
bilang pangalan ng Diyos mula sa Mga Awit.
Awit 68:4 Kayo'y
magsiawit sa Dios, kayo'y magsiawit ng kapurihan sa kaniyang pangalan:
ipaghanda ninyo ng maluwang na lansangan siya na nangangabayo sa mga ilang;
ang kaniyang pangalan ay JAH; at mangagalak kayo sa harap niya. (TLAB)
Ang unang paglitaw ng pangalang Jah ay nasa Exodo 15:2. Kaya angkop na ang
halimbawang ito ay nasa ikalawa o aklat ng Exodo ng Mga Awit.
Exodus 15:2 Ang
Panginoon ay aking lakas at awit, At siya'y naging aking kaligtasan: Ito'y
aking Dios, at siya'y aking pupurihin. Dios ng aking ama, at siya'y aking
tatanghalin. (TLAB)
Si Jah ay isinalin dito bilang Ang
Panginoon. Ang konsepto ng naninirahan sa kawalang-hanggan ay
ipinahiwatig.
Ang unang paggamit nito sa Bibliya ay konektado dito sa
pagtubos. Siya si El at ang elohi
ng kanilang ama.
Pagkatapos ay sinabi ng versikulo 3 na si Jehovah ay isang
ish o mangdidigma.
Exodus 15:3 Ang Panginoo'y isang mangdidigma: Panginoon ang kaniyang
pangalan. (TLAB)
Ang Jehovah dito ay isinalin
bilang Panginoon.
Kaya dapat gawin ang papuri sa pangalang Jah, mula sa Awit 68:4. Ang teksto
sa versikulo 8 ay tumutukoy sa presensya ng Diyos sa Exodo.
Awit 68:8 Ang lupa
ay nayanig, ang mga langit naman ay tumulo sa harapan ng Dios: ang Sinai na
yaon ay nayanig sa harapan ng Dios, ng Dios ng Israel. (TLAB)
Ang presensya ng Diyos ay ang Anghel ni Jehovah. Siya ay narito ang
pani o presensya ng elohim o
peni-el, ang
Mukha ng Diyos. Ang presensya ay kasama nila sa ilang. Sinasabi ng
teksto ang elohim, elohi ng Israel
na Diyos ng Israel.
Ang Awit 68:17 ay nagpapakita ng isa pang kahalagahan sa pagtatayo.
Mga Awit 68:17 Ang
mga karo ng Dios ay dalawang pung libo sa makatuwid baga'y libolibo: ang
Panginoon ay nasa gitna nila, kung paano sa Sinai, gayon sa santuario.
(TLAB)
Ang tekstong ito ay may iba pang kahulugan. Ang Companion Bible ay nagsasaad
ng teksto na ang bilang ng mga karo ng Diyos ay nasa Hebreo na dalawang
beses na sampung libong libo, kaya dalawampung milyon. Ang teksto, ayon sa
sinaunang ortograpiya sa paghahati ng salita (Companion Bible fn.), ay dapat
basahin Si Jehovah ay dumating mula sa
Sinai patungo sa Santuario (Ginsburg,
Intr., pp. 161,162). O sa
pamamagitan ng ellipsis ay maaaring basahin
ang Jehovah sa gitna nila (ibig
sabihin, ang mga anghel at mga karo) [ay nagmula sa] Sinai patungo sa
Santuario (Comp. Bible ibid.).
Ang interpretasyon ng teksto ay ibinigay sa kasunod na versikulo 18.
Awit 68:18
Sumampa ka sa mataas,
pinatnubayan mo ang iyong bihag sa pagkabihag; tumanggap ka ng mga kaloob sa
gitna ng mga tao, Oo, pati sa mga mapanghimagsik, upang makatahang kasama
nila ang Panginoong Dios. (TLAB)
Si Jehovah dito ay umakyat sa kaitaasan at tumanggap ng mga kaloob para sa
mga tao at para sa mga mapanghimagsik din upang ang Panginoong Diyos o si
Jah Elohim ay makasama nila. Ito ay isang direktang pagsangguni sa
Handog ng Inalog na Bigkis sa Linggo ng umaga sa ikatlong oras o 9 ng umaga.
Si Cristo ay iniharap bilang Inalog na Bigkis at tumanggap ng mga kaloob
para sa mga tao, katulad ng Banal na Espiritu. Mula sa teksto sa Juan 20:17
ipinaalam ni Cristo kay Maria ang Pag-akyat sa Diyos at Ama nating lahat. Sa
Juan 20:19-22 makikita natin siya ay bumalik sa parehong araw at hiningahan
ng Banal na Espiritu ang mga Alagad
na nagpapahiwatig ng pagtanggap at mga kaloob na ipinangako sa Awit
68:18 at ang pagsugo sa kanyang Ama sa Iglesia upang isugo
sila. Sa araw na ito nagsimula ang pagbilang ng Omer hanggang
Pentecostes at ang kaloob ng Banal na Espiritu sa buong iglesia. (Tingnan
din ang aralin ng
Handog ng Inalog na Bigkis
( No. 106b)).
Ang Jah o mas tama ang Yaho ay isang ugat na anyo na tumutukoy sa Diyos sa
iba't ibang delegasyon at aspeto nito. Si Jah [ng] Elohim ay siya ring si
Jehovah ng mga Hukbo. Ang subordinadong Jehovah ay binihag ang pagkabihag
upang ang lahat ng nilikha, kapwa tapat at mapanghimagsik, ay magkaisa muli
sa Diyos. Ang nilalang na binihag ang pagkabihag
ay kinilala mula sa tekstong ito bilang Cristo sa pamamagitan ng
pagtukoy sa Efeso 4:8 at Apocalipsis 13:10.
Tumanggap siya ng mga kaloob mula sa Diyos para sa, at ibinigay ito sa, tao.
Efeso 4:7-8 Datapuwa't ang
bawa't isa sa atin ay binigyan ng biyaya ayon sa sukat na kaloob ni Cristo.
8Kaya't sinasabi niya, Nang umakyat siya sa itaas ay dinala
niyang bihag ang pagkabihag, At nagbigay ng mga kaloob sa mga tao.
(TLAB)
Ang tekstong ito ay tumutukoy kay Cristo bilang ang subordinado na diyos ng
Israel. Tinutukoy ni Pablo dito ang pag-akyat ni Cristo sa mga Awit 68:17
ngunit hindi niya inilabas ang buong aral sa teksto.
Katulad nito, binibigyang-kahulugan ng Apocalipsis ang mga versikulo
upang mabihag ang pagkabihag:
Apocalipsis 13:10
Kung ang sinoman ay sa pagkabihag, ay sa pagkabihag paroroon siya: kung ang
sinoman ay papatay sa tabak, ay dapat siyang mamatay sa tabak. Narito ang
pagtitiyaga at ang pananampalataya ng mga banal. (TLAB)
Malinaw na si Jehovah dito ay si Cristo na siya ring Anghel ni Jehovah. Kaya
naman ang Jehovah ay isang iniatas na pangalan. Hindi si Jehovah ang layunin
ng pagsamba. Kapag nakilala lamang bilang Jehovah elohim o Jehovah ng mga
Hukbo maaaring si Jehovah ay isang tiyak na layunin ng pagsamba. Ang tanging
pangalan ng Diyos na nagpapakilala sa Ama sa isang salita ay Eloah. Ang
Jehovah ay dapat na samahan ng iba pang mga termino o kinuha ang konteksto
upang matukoy ang nilalang. Kaya ang Diyos Ama ay makikilala lamang sa
pamamagitan ng katagang Eloah. Kapag ginamit sa salitang-ugat na Jah, dapat
isipin na tumutukoy ito sa Diyos.
Ang paggamit ng terminong Jah ay gumaganap ng isang tungkulin sa mga teksto.
Ito ay nakita nang
humigit-kumulang apatnapu't siyam na beses na
kumu-kumpleto ng pitong ikot.
Ito ay may espesyal na
kahulugan dahil ang Jehovah ay naging
ating kaligtasan. Kinukumpleto nito ang 49 na beses o mga ikot para
makapasok sa Dakong Kabanalbanalan sa Ikalimampu na siyang buong simbolismo
ng Templo ng Diyos kung saan ang templo ay tayo.
Ang templo ay pinangalanang Templo ni Yaho mula sa mga titik ng Aramaic sa
Templo sa Elephantine (tingnan ang Pritchard,
The Ancient Near East etc., vol I,
pp. 278-280). Kaya’t ang Jah ay tinutukoy noong sinaunang panahon bilang
Yaho mula sa hindi bababa sa bago ang 407 BC.
Kaya ang tamang anyo para sa Jehovah ay Yahovah o Yahovih na nakadepende sa
suffix na ginamit sa pagtukoy sa nilalang. Ito ay binibigkas na Yahoweh o
Yahowih. Ang terminong Yahweh ay mali rin (tingnan din ang aralin
Abracadabra: Ang Kahulugan ng mga Pangalan (No. 240)).
Ang pag-iingat ay dapat gawin upang makilala kung sino si Yahweh na layon ng
pagsamba. Maliban kung ang nilalang ay nakikilala at nauunawaan bilang
pinakamataas na Diyos, si Yahovah ng mga Hukbo na si Eloah, kung gayon
nanganganib ang monoteismo ng
Diyos at muling maisisingit ang Binitarianismo.
Ang pangalang Jehovah o Yahovah ay pinagsama sa sampung iba pang mga
katawagan. Ang mga ito ay nasa pagkakasunud-sunod ng paglitaw sa mga
tekstong Hebreo bilang:
Ang Ikadalawampu't-tatlong Awit ay gumagamit ng pito sa mga katangiang
ipinagkaloob ng mga pangalan ng Diyos:
Versikulo 1; naghahatid ng konsepto 1 (Jehovah-Jireh).
Versikulo 2; naghahatid ng konsepto 5 (Jehovah-Shalom).
Versikulo 3; naghahatid ng mga konsepto 2 at 7 (Jehovah-Ropheka at
Jehovah-Zidkenu).
Versikulo 4; naghahatid ng konsepto 8 (Jehovah-Shammah).
Versikulo 5; naghahatid ng mga konsepto 3 at 4 (Jehovah-Nissi at Jehovah
Mekaddishkem).
Ang Companion Bible ay gumawa ng isang serye ng mga argumento (App. 4) na
nagpapaliwanag na si El ay kumakatawan sa pinakamakapangyarihan, bagama't
hindi ito literal na isinasalin sa ganitong paraan. Sa partikular na
konteksto ito ay tinutukoy bilang El Shaddai. Ang paggamit ng El ay
itinuturing na Diyos na Omnipotent. Ang Elohim ay ginagamit sa kahulugan ng
Diyos bilang Manlilikha dahil ang Diyos ay lumikha at itinalaga ang kautusan
sa mga kamay ng mga tagapamagitan. Ang Elohim ay maramihan. Ang El ay
ginamit bilang ugat para sa paglalarawan ng Diyos. Si Eloah lamang ang Diyos
na Nagnanais at ang tanging layunin
ng pagsamba ng Kanyang mga tao (tingnan din
ang Comp. Bible, App. 4). Si El ay
itinuturing na Diyos na nakakaalam ng lahat (unang naganap sa Gen. 14:18-22)
at nakikita ang lahat (Gen. 16:13) at ginagawa ang lahat ng bagay para sa
Kanyang bayan (Awit 57:2) at kung saan ang lahat. ang mga banal na katangian
ay puro (Comp. Bible, ibid.).
Gayunpaman, hindi maitatanggi na ang El ay ang ugat na makikita sa mga
pangalan at katawagan, na nagpapahiwatig na ito talaga ang pinagmulan kung
saan naipapakita ang pagkakaiba sa katangian ng mga nilalang na kumikilos sa
ilalim ng pag-atas. Halimbawa, ang Anghel ni Jehovah ay ang El Bethel o ang
Diyos ng Tahanan ng Diyos. Sa madaling salita, ito ay nagpapakita ng
awtoridad sa loob ng istraktura. Tanging ang Eloah ang nag-iisang sinasamba.
Ang Eloah ay ang Elohim ng Elohim;
Siya na nagpapahid (Awit 45:6-7; Heb. 1:8-9). Si Eloah ay ang Diyos na
Nagkaloob. Ang Diyos na ito ang pinapupurihan at siyang pangunahin at
tagalikha sa mga Elohim. Ito ay Siya na nagnais at sa pamamagitan niya ang
lahat ng bagay ay umiiral at nilikha (Apoc. 4:11).
Apocalipsis 4:11
Marapat ka, Oh Panginoon namin at Dios namin, na tumanggap ng kaluwalhatian
at ng kapurihan at ng kapangyarihan: sapagka't nilikha mo ang lahat ng mga
bagay at dahil sa iyong kalooban ay nangagsilitaw, at nangalikha. (TLAB)
Ang nilalang na ito ang layon ng pagsamba ng dalawampu't apat na matatanda
at ng cordero na siyang Mesiyas (Apoc. 4:1-5:14). Ang Mesiyas ang bugtong na
anak at si Eloah ang Ama mula sa Kawikaan 30:4-5. Ang unang paglitaw ng
pangalang ito ay iniuugnay ito sa pagsamba (Deut. 32:15,17). Ginagamit ito
sa paghahambing sa mga diyus-diyusan at dahil dito, Siya ang buhay na Diyos.
Ito ang Diyos na nag-iisang walang kamatayan (1Tim. 6:16). Lahat ng iba ay
nakukuha ang kanilang buhay na walang hanggan mula sa Kanya sa pamamagitan
ng kalooban at direksyon.
El Elyon ang pangalang inilapat sa Eloah bilang ang Kataas-taasang El. Siya
ang Kataas-taasang Diyos. Siya ang Diyos Ama gaya ng alam natin mula sa
salitang Griyego ng pangalan sa Lucas 1:35. Si El Elyon ang nilalang na
naghati sa mga bansa (Deut. 32:8). Ibinigay niya ang Israel bilang bahagi ni
Jehovah. Kaya't narito si Jehovah ang Jehovah ng Israel at subordinado ni
Eloah o El Elyon.
Ito ang Eloah o Elyon na ang layunin ng pagsamba. Ang Israel ay hindi
sumamba sa kanyang subordinadong elohim. Pansinin na ang Deuteronomio 32:8
ay binago sa tekstong Masoretiko upang tumugma sa bilang ng mga Anak ng
Israel sa halip na sa orihinal na mga
anak ng Diyos o sa bilang ng mga
anghel (LXX) o eliym o
mga Diyos (DSS).
Ipinakikita ng Genesis 14:18-22 na ang Kataas-taasang Diyos ang may-ari ng
langit at lupa at si Melquisedec ay saserdote ng Kataas-taasang Diyos. Sa
gayon, ang Mesiyas ay saserdote rin ng Kataas-taasang Diyos at hindi
maaaring ang siya ang Diyos na iyon. Ang isa ay hindi maaaring maging
sariling saserdote. Ang mga tekstong ito ay dapat ihambing sa Zacarias 6:13
at 14:9.
Zacarias 6:13
Sa makatuwid baga'y kaniyang
itatayo ang templo ng Panginoon; at siya'y magtataglay ng kaluwalhatian, at
mauupo at magpupuno sa kaniyang luklukan; at siya'y magiging saserdote sa
kaniyang luklukan: at ang payo ng kapayapaan ay mapapasa pagitan nila
kapuwa. (TLAB)
Kaya nauunawaan natin na ang luklukan ng Kataas-taasan ay pinamumunuan ng
Mesiyas sa ilalim ng delegasyon.
Ang pagkakaisa ng kaharian
ay nagmula sa pagpapasailalim sa kagustuhan ni Eloah.
Zacarias 14:9
At ang Panginoo'y magiging Hari
sa buong lupa: sa araw na yao'y magiging ang Panginoon ay isa, at ang
kaniyang pangalan ay isa. (TLAB)
Si Jehovah (tr. Panginoon) ay magiging hari sa buong mundo. Pagkatapos si
Jehovah ay magiging isa (ehad) at ang kanyang pangalan ay isa (ehad). Ang
kaisahan na ipinagkaloob mula sa pamamahala ni Jehovah ay ang Diyos ay
magiging lahat sa lahat (1Cor. 15:28; Efe. 4:6).
Efeso 4:6
Isang Dios at Ama ng lahat, na
siyang sumasa ibabaw sa lahat, at sumasa lahat, at nasa lahat. (TLAB)
Kaya ang Diyos ay ang Ama lamang at Siya ay sumasa ibabaw sa lahat, at
sumasa lahat, at nasa lahat. Kasama si Cristo sa kontekstong ito.
1Corinthians 15:28 When all things are subjected to him, then the Son
himself will also be subjected to him who put all things under him, that God
may be everything to every one. (RSV)
1Corinto 15:28 At
kung ang lahat ng mga bagay ay mapasuko na sa kaniya, kung magkagayo'y ang
Anak rin ay pasusukuin naman sa nagpasuko ng lahat ng mga bagay sa kaniya,
upang ang Dios ay maging lahat sa lahat. (TLAB)
Kapag ang lahat ay napasuko na, kung magkagayo'y ang Anak rin ay pasusukuin
naman sa nagpasuko ng lahat ng mga bagay sa kaniya, upang ang Dios ay maging
lahat sa lahat. Ang teksto ng RSV ay mali tila mula sa nais na mapigilan ang
mga maliwanag na hindi-Trinitaryong konklusyon na nalikha mula sa teksto na
ito. Ang Diyos ay sasa lahat kung paanong Siya ay na kay Cristo.
Ang Elyon ay nasa ibabaw ng buong lupa (Awit 83:18). Ang titulo ay nakita
nang 36 beses o 6 x 6 na may kahalagahan kaugnay sa materyal na
paglikha.
Ang Shaddai ay tumutukoy sa
Makapangyarihan sa lahat sa kahulugan ng pagbibigay ng lahat ng
pangangailangan ng mga tao. Ito ay ginamit nang si Abraham ay tinawag na
lumakad sa harapan Niya sa Genesis 17:1. Ang kahulugan ng pagtawag ay
inilapat kay Abraham at inilapat din sa Iglesia sa 2Corinto 6:18.
2Corinto 6:17-18
Kaya nga, Magsialis kayo
sa kanila, at magsihiwalay kayo, sabi ng Panginoon, At huwag kayong
magsihipo ng mga bagay na marumi, At kayo'y aking tatanggapin, 18At ako sa
inyo'y magiging ama, At sa akin kayo'y magiging mga anak na lalake at babae,
sabi ng Panginoong Makapangyarihan sa lahat. (TLAB)
Muli nating binabanggit ang Diyos Ama. Ang termino ay ginamit bilang El
Shaddai.
Adon. ay
isa sa tatlong katawagan, (viz. Adon,
Adonai, Adonim).
Ang mga ito ay karaniwang
isinasalin bilang Panginoon.
Tinutukoy nito ang Panginoon bilang pinuno sa lupa. Ito ay nakikilala sa
Adonai na ginagamit bilang nilalang na nagsasagawa ng layunin ng
Diyos sa lupa.
(Ang Panginoon sa kanyang
kaugnayan sa Lupa (Comp. Bible,
ibid.). Kapag ginamit ang mga patinig na nauugnay sa pangalang Jehovah
kasama ng salitang Adon, nagiging
Adonai ito. Ito ay sadyang ginawa sa 134 na mga sipi na iningatan at
ibinigay sa Massorah (§§ 107-115) (tingnan din ang
Comp. Bible, App. 32 para sa listahan).
Ang Adonim ay ang pangmaramihan ng Adon at hindi ito ginagamit para sa mga
tao (Comp. Bible, ibid.). Sa
simpleng salita, isang Adon ang maaaring mamuno sa iba na hindi sa kanya.
Kaya naman, kapag walang pananda, ginagamit ito para sa mga tao. Hindi sapat
ang pagpapaliwanag ni Bullinger tungkol sa paggamit ng pangmaramihan at
pangisahan sa paggamit ng mga salita na may kaugnayan sa mga banal na
nilalang. Walang alinlangan na ang paggamit ng Adonai at elohim ay ginamit
upang gumawa ng tiyak na pagkakaiba sa pagitan ng dalawang nilalang na
Jehovah at Jehovah ng mga Hukbo.
Si Jehovah sa sarili nito (SHD 3068) ay ang pambansang elohi ng Israel (tingnan
ang Strongs) at hindi ang layunin ng pagsamba. Si Jehovih (SHD 3069) ang
nakatataas kay Jehovah, ang elohi ng Israel na tinatawag ding Anghel ni
Jehovah.
Jehovah sa iba pang mga termino at bilang Adonai Jehovah ay isinalin na
Panginoong Diyos at sa gayon ay naiiba sa pang-isahan na paggamit. Mayroong
dalawang terminong isinalin na Panginoong Diyos at iyon ay Adonai Jehovah at
Jehovah Elohim. Ang nag-iisang terminong elohim ay kadalasang ginagamit sa
mga anghel at partikular sa Anghel ni Jehovah na siyang elohim na pinahiran
sa Awit 45:6-7 at siya rin si Cristo (Heb. 1:8-9).
Kaya't pinahiran ka ng Diyos na iyong Diyos ng Langis ng kagalakan na higit
sa iyong mga kasama.
Sa parehong paraan lahat tayo ay magiging elohim sa ilalim ng Kanyang
pangalan at kapangyarihan (Zech 12:8) sa loob ng istrukturang monoteista na
inilatag sa mga konsepto ng Bibliya. Nasusulat na Aking sinabi kayo ay mga
Diyos: Kayong lahat ay Mga Anak ng Kataas-taasan at ang Kasulatan ay hindi
masisira (Jn. 10:34-35). Nililimitahan ng Binitarianismo/Trinitarianismo ang
pag-unawa sa konsepto na tayo ay
mamumuno bilang Diyos.
q