Christian Churches of God

No. 115

 

 

 

 

 

Pentecostes sa Sinai

 (Edition 3.5 19940514-20000510-20140517)

                                                        

 

Ang akdang ito ay sumunod sa mga aralin tungkol sa Exodo na kinasasangkutan pareho ni Moises at ng mga diyos ng Ehipto (tingnan ang araling Moises at ang mga Diyos ng Ehipto (No. 105)) at gayundin si Moises at ang Exodo (tingnan ang araling Ang Paskuwa (No. 98)). Tinatalakay nito kung sino talaga ang nagbigay at kung paano ibinigay ang Kautusan sa Sinai. Pinaliliwanag ang pagkakasunod-sunod ng paglipat sa Sinai batay sa kahulugan ng mga paghinto at nagkakaroonng mas malalim na pag-unawa. Ang kapangyarihan ng Hukbo na ibinigay ng Diyos ay sinusuri rin kaugnay ng pagbibigay ng Kautusan at ang mga kaganapan sa Sinai.

 

Christian Churches of God

PO Box 369,  WODEN  ACT 2606,  AUSTRALIA

 

E-mail: secretary@ccg.org

 

(Copyright © 1994, (revised 1995, 1997, 2000, 2014) Wade Cox)

(Tr. 2024)

 

This paper may be freely copied and distributed provided it is copied in total with no alterations or deletions. The publisher’s name and address and the copyright notice must be included.  No charge may be levied on recipients of distributed copies.  Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews without breaching copyright.

 

This paper is available from the World Wide Web page:
http://logon.org and http://ccg.org

 


 Pentecostes sa Sinai

 


Tinala natin ang pagkakasunod-sunod ng Exodo mula sa Eipto sa ilalim ni Moises sa araling Ang Paskuwa (No. 98). Ang paglipat mula sa Ehipto ay nagsimula ng 15 Nisan mula sa isang lugar ng pagpupulong sa Rameses kung saan lumipat ang mga Israelita mula sa buong Gosen. Mula roon may puwersang nasa animnaraang libong lalaki na sinasamahan ng kanilang mga babae at mga bata at kanilang mga matatanda, kasama ang iba't ibang lahi ng mga di-Israelita at ang mga hayop ng magkabilang grupo ay umalis para sa Sucot (sa tabernakulo o balag) (Ex. 12:37-38).

 

Ang paglalakbay ay isang nakaplanong pagkilos upang dalhin ang mga Israelita sa Sinai upang makatanggap sila ng paghahayag mula sa Diyos. Ang mga Israelita ay inilabas sa Ehipto ng Anghel ng Presensya o Ang Anghel ni YHVH. Sa pamamagitan ng Anghel na ito pinili ng Diyos na ihayag ang Kanyang Kautusan. Sa Mga Hukom 2:1-4, isinalita ng Anghel ni YHVH ang tipan na pinamagitanan niya sa pagitan ng Diyos at ng mga Anak ni Israel.

Mga Hukom 2:1-4 Umakyat ang anghel ng Panginoon (YHVH) sa Boquim mula sa Gilgal. Kanyang sinabi, “Kayo'y pinaahon ko mula sa Ehipto, at dinala ko kayo sa lupain na aking ipinangakong ibibigay sa inyong mga ninuno. Sinabi kong, ‘Kailanma'y hindi ko sisirain ang aking tipan sa inyo, at huwag kayong makikipagtipan sa mga naninirahan sa lupaing ito; inyong wawasakin ang kanilang mga dambana.’ Ngunit hindi ninyo dininig ang aking utos. Ano itong ginawa ninyo? Kaya't sinasabi ko ngayon, Hindi ko sila palalayasin sa harap ninyo; kundi sila'y magiging mga kalaban ninyo, at ang kanilang mga diyos ay magiging bitag sa inyo.” Nang sabihin ng anghel ng Panginoon (YHVH) ang mga salitang ito sa lahat ng mga anak ni Israel, inilakas ng bayan ang kanilang tinig at umiyak.

 

Ang Anghel na ito ay ang Anghel sa ulap ng Exodo sa Dagat na Mapula at sa ilang (Mga Gawa 7:36). Siya ang Anghel sa mababang punong kahoy na nakipag-usap kay Moises (Mga Gawa 7:30,35). Siya ang Anghel na nagbigay ng Kautusan kay Moises (Mga Gawa 7:38,53; Gal. 3:19). Siya ang Anghel na nagsalita para sa Diyos sa Sinai (Mga Gawa 7:38). Ang Anghel na ito ay ang espirituwal na pagkain at inumin kung saan ang Israel, na nabautismuhan kay Moises ng Anghel sa ulap (1Cor. 10:2), na naganap sa ilang. Ang espirituwal na pagkain at inumin na iyon ay ang espirituwal na Bato na sumunod sa kanila. Ang Batong iyon, ang Anghel ni YHVH, ay si Jesucristo (1Cor. 10:4). Ang Diyos ang Bato o bundok kung saan tinapyas si Cristo.

 

Isang pagkakamali ay pinalaganap na ang logos bilang salita ng Diyos ay hindi tumutukoy sa isang tagapagsalita sa halip ay nangangahulugang ang pagpapahayag ng Diyos bilang makatuwirang pag-iisip – kaya't ang Anghel ni YHVH ay hindi nagpahayag ng Kautusan kundi ang entidad na nagpahayag ng Kautusan sa Sinai ay ang Diyos bilang Ama, Anak at Banal na Espiritu. Kaya lahat sila ay kumilos sa Sinai. Ito ay mali.

 

Nilinaw ni Juan ang puntong ito sa Juan 1:18 at 1Juan 4:12. Sinabi niya:

1Juan 4:12 Kailanma'y wala pang taong nakakita sa Diyos, ngunit kung tayo'y nagmamahalan, nasa atin ang Diyos at nagiging ganap sa atin ang kanyang pag-ibig. (MBB).

 

1Juan 4:13-15 Dito'y nalalaman namin na kami'y nananatili sa kanya at siya'y sa amin, sapagkat binigyan niya kami ng kanyang Espiritu. At nakita namin at sinasaksihan na sinugo ng Ama ang Anak bilang Tagapagligtas ng sanlibutan. Ang sinumang nagpapahayag na si Jesus ay Anak ng Diyos, ang Diyos ay nananahan sa kanya, at siya'y sa Diyos. (AB).

 

Si Juan ay sumulat pagkatapos ng kamatayan ni Cristo at maging ng pagkawasak ng Jerusalem. Malinaw niyang binibigyang-diin ang pagkakaiba sa pagitan ng Diyos at ni Cristo. Tinutukoy niya ang pagkakaiba ni Cristo na nakita ng mga tao at ng Diyos na hindi nila nakita kahit kailan sa Sinai o sa ibang lugar.

 

Sa Ebanghelyo, sa Juan 1:18, sinabi ni Juan:

 

Theon   oudeis         eooraken         poopote.

Diyos   walang tao ang nakakita  kailanman;

 

monogenes                                                             theos ho

[ang] tanging panganay [tanging ipinanganak] Diyos  ang [isa]

 

oon  eis      ton kolpon tou     patros,

na   nasa   kandungan ng    Ama,

 

ekeinos   ezegesato.

na nag   nagpakilala [?kaniya].

 

Ang pagkakaiba dito ay ang Theon at Theos. Ang Theon na hindi pa nakita ng sinuman at ang tanging ipinanganak na Diyos, theos, na isa pang entidad na nagsalita o nagpahayag sa ngalan ng Theon na ito (kaniya ay maling naidagdag). Ang theos na ito ay nasa Sinai. Siya ang logos na nasa pasimula kasama ng Diyos (Theon) (Juan 1:1). Ang simula (arche) sa Juan 1:1 ay ang simula ng materyal na paglalang. Ang pagsasalin sa Juan 1:1 ay mali tulad ng pagsasalin sa Titus 2:13 na di-umanong sinasabing:

habang hinihintay natin ang mapalad na pag-asa at ang pagpapakita ng kaluwalhatian ng ating dakilang Diyos at Tagapagligtas na si Jesu-Cristo.

 

Sinasabi sa teksto:

expecting the blessed hope and appearance of the glory of the great God and Savior of us Christ Jesus (see Marshall's Interlinear RSV).

 

Si Cristo ang anyo ng kaluwalhatian ng Diyos at Tagapagligtas natin. Hindi siya ang Diyos na iyon. Ngunit isinalin ng mga Trinitarian ang teksto upang ipahiwatig na siya nga. Ang pagkakamaling ito ang naging batayan ng kamalian ng Binitarian na nakuha ng ilang Iglesia mula noong 1960s (tingnan ang artikulong Is Jesus God by Herbert W Armstrong, reprint Good News, December 1982). Ang pagkakamaling ito ay sinamahan ng pagkakamali sa pag-unawa sa layunin ng Filipos 2:6 na tumatalakay tungkol sa anyo ng Diyos na ipinaliliwanag bilang pagbibigay kay Cristo ng parehong kalikasan ng Diyos at sa gayo'y lalo pang maling iniisip na siya nga ang Diyos na iyon.

 

Ang pananaw na ang Diyos ang nagsalita sa Sinai at na ang tatlong hypostases ang kumikilos ay mali. Ang mga teksto sa araling Ang Anghel ni YHVH (No. 24) ay nagpapakita na lubos na mali na igiit na nakita ni Moises ang Kataas-taasang Diyos o ang Diyos Ama sa Sinai, o anumang oras noong panahon ng Exodo, o kailanman. Kinausap Niya ang Kanyang sugo ang Anghel ni YHVH na Kanyang Presensya at nagdala ng Kanyang pangalan. Sa Exodo 23:20-21 sinabi ng Diyos, sa pamamagitan ng Anghel, na ipapadala Niya ang Kanyang anghel upang ingatan ang Israel sa panahon ng Exodo.

Exodo 23:20-21 “Aking isinusugo ang isang anghel sa unahan mo, upang ingatan ka sa daan, at upang dalhin ka sa dakong aking inihanda. Mag-ingat kayo sa harap niya at dinggin ninyo ang kanyang tinig; huwag kayong maghimagsik sa kanya, sapagkat hindi niya patatawarin ang inyong pagsuway, sapagkat ang aking pangalan ay nasa kanya (idinagdag ang pagbibigay-diin).

 

Ang konsepto dito ay ang Anghel na ito ang nagdala ng pangalan ng Diyos bilang awtoridad. Ako ay magiging kung ano ang magiging ako ang nagbigay ng pangalang Yahweh o Yahovah ibig sabihin Siya na nagpaging sa subordinadong elohim na ito. Pinahiran ng Diyos ang elohim na ito ng Israel gaya ng nalalaman natin sa Awit 45:6-7.

Awit 45:6-7 Ang iyong banal na trono ay magpakailanpaman. Ang iyong setro ng kaharian ay setro ng katarungan; iyong iniibig ang katuwiran at kinasusuklaman ang kasamaan. Kaya't ang Diyos, ang iyong Diyos, ay pinahiran ka ng langis, ng langis ng kagalakan na higit kaysa iyong mga kasamahan.

 

 

Ang Diyos na ito ay pinahiran ng kanyang Diyos ng langis ng kagalakan na higit sa kanyang mga kasamahan o mga kaanib (metoxous, LXX) o mga kasangga gaya ng pagkakasalin sa Hebreo 1:8-9 kung saan ang entidad na ito ay malinaw na ang Mesiyas. Kaya't ang Mesiyas ay isang subordinadong Diyos, ngunit gayunpaman ang Diyos ay Iisa. Ang pagbuo ng argumentong trinitarian ay nasa araling Pagbuo ng Modelong Neo-Platonist (No. 17).

 

Inilabas ng Mesiyas ang Israel mula sa Ehipto. Siya ay kumilos sa ilalim ng mga tagubilin mula sa Diyos sa pamamagitan ng Banal na Espiritu. Siya ay kilala bilang Sugo ng Diyos. Ito ay ipinaliwanag sa araling Ang Anghel ni YHVH (No. 24).

 

Ang pagkalkula para sa Pentecostes ay binanggit sa Levitico 23:9-21.

Levitico 23:9-14 At nagsalita ang Panginoon kay Moises, na sinasabi,“Magsalita ka sa mga anak ni Israel, at sabihin mo sa kanila: Kapag kayo'y dumating sa lupain na aking ibinibigay sa inyo, at inyong nagapas na ang ani niyon, ay dalhin ninyo sa pari ang unang bunga ng inyong inani. Iwawagayway niya ang bigkis sa harapan ng Panginoon upang kayo'y tanggapin; sa kinabukasan pagkatapos ng Sabbath, ito ay iwawagayway ng pari. At ikaw ay maghahandog ng isang taong gulang na kordero na walang kapintasan, sa araw na iyong iwagayway ang bigkis bilang handog na sinusunog sa Panginoon. Ang handog na butil ay magiging dalawang ikasampung bahagi ng isang efa ng pinong harina na hinaluan ng langis, isang handog sa Panginoon na pinaraan sa apoy na may mabangong samyo. Ang handog na inumin na kasama nito ay alak na ikaapat na bahagi ng isang hin. Huwag kayong kakain ng tinapay at trigong sinangag, ni uhay na bago, hanggang sa araw na ito, hanggang sa inyong madala ang handog sa inyong Diyos. Ito ay tuntunin magpakailanman sa buong panahon ng inyong salinlahi, sa lahat ng inyong mga tirahan.

 

Ang pagkain ng tinapay at inihaw na butil at sariwang mga uhay sa pagitan ng unang banal na araw at ng Handog ng Inalog na Bigkis ay ipinagbabawal magpakailanman. Dahil ang Exodo 12 ay nag-aatas na kainin ang tinapay na walang lebadura kasama ng hapunan ng Paskuwa ng 15 Nisan, ang interpretasyon ay dapat na ang bagong butil ay hindi dapat gamitin hangga't hindi pa naaalog ang Handog ng Inalog na Bigkis. Sa gayon ang pagiging tapat ni Cristo bilang mga unang bunga ay napanatili. Isang pagsusuri sa Josue 3:15; 4:18-19; 5:1-8,11-12 ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagkain ng new corn ng Lupang Pinangako, pagkatapos ng pagtutuli. Nahinto ang manna nang kainin ang old corn. Naniniwala ang Judaismo na ang araw na ito, 16 Nisan, ay samakatuwid ang araw ng handog na inalog at na ang handog na inalog ay palaging sa 16 Nisan. Mayroong dalawang paliwanag para sa sitwasyong ito, na nagpapawalang-bisa sa rabinikong posisyon. Ang unang posibilidad ay maaaring ito ay isang taon kung saan bumagsak ang Paskuwa ng 15 Nisan na isang Sabado. Ang handog na inalog samakatuwid ay nangyari sa susunod na araw. Ito ay bihira ngunit ito ay nangyayari, gaya noong 1994. Ang teksto gayunpaman ay nililinaw na ang old corn ang kinain (tingnan ang araling Handog ng Inalog na Bigkis (No. 106b)).

Joshua 5:11-12  And they did eat of the old corn of the land on the morrow after the passover, unleavened cakes, and parched corn in the selfsame day. 12 And the manna ceased on the morrow after they had eaten of the old corn of the land; neither had the children of Israel manna any more; but they did eat of the fruit of the land of Canaan that year. (KJV)

 

Ang Interlinear Bible ay sumusunod sa teksto ng KJV. Ang salitang isinalin bilang old corn ay ang salitang Hebreo na ’âbûwr. Nangangahulugan itong lumipas o itinatabi at ginagamit lamang sa mga nakaimbak na butil (tingnan ang SHD 5669). Hindi isinalin ng Soncino ang salitang ito ngunit tinawag ito bilang produce of the land gaya ng mula sa versikulo 11. Ang rabinikong paliwanag ng versikulo 11 ay nangangahulugan itong produce of the land dahil ang manna ay tumigil sa pagbagsak, gaya ng sinabi sa susunod na versikulo.

The Rabbis held that the new harvest is meant, the Israelites first having brought the wave-offering of the ‘sheaf’ (omer), in accordance with Lev. xxiii. 10-14, the morrow after the Passover here being identical with the morrow after the Sabbath there (Rashi).

 

Ang paliwanag na ito (at ni Rashi lamang) ay lubos na mali. Ang salita para sa old corn na maaari lamang tumukoy sa nakaimbak na butil ay lubos na binabalewala sa Soncino at sa mga rabinikong paliwanag.

 

Ang kinabukasan pagkatapos ng Sabbath sa Levitico ay binigyang-kahulugan bilang lingguhang Sabbath ng unang-siglong Judaismo at gayundin ng Iglesiang Cristiano at ganoon pa rin binibigyang-kahulugan ng Cristianismo kahit ngayon. Hanggang sa pagkawasak ng Templo at pagkalat noong 70 CE, ang sistema ng kalendaryo ay inayos ayon sa sistema ng mga Saduceo.

 

Mula sa pagkalat, nagsimulang igiit ng mga Fariseo ang kanilang mga pamamaraan sa pagtutukoy ng kalendaryo. Ang muling pagtatakda ng kalendaryo sa ilalim ni rabbi Hillel II noong c. 358 CE ay itinakda ang Pentecostes sa 6 Sivan. Maaring ito ay isang pampulitikang hakbang; maaring hindi. Walang alinlangan na ang paraan ng pagtukoy ng Pentecostes ay ang pagbibilang ng limampung araw mula sa Handog ng Inalog na Bigkis at magtatapos sa araw pagkatapos ng ikapitong Sabbath. Ang araw pagkatapos ng ikapitong Sabbath ay maaari lamang maging unang araw ng sanglinggo, o Linggo. Ang pagtatangkang gawin ang 6 Sivan ang Sabbath at pagkatapos ay ipahayag na ang susunod na araw ay Pentecostes Dalawa ay malinaw na pandaraya. Malinaw ang paliwanag ng teksto. Naunawaan ng Cristianismo ang pamamaraan sa loob ng dalawang libong taon. Naunawaan ito ng sinaunang Judaismo. Bakit kung gayon ay sadyang binabalewala ng rabinikong Judaismo ang teksto upang mapanatili nila ang Pentecostes sa isang takdang araw samantalang ang buong ideya ng Pentecostes ay literal na magbilang ng limampung araw? Ano ang bibilangin kung may nakatakdang petsa? Paanong ang araw pagkatapos ng ikapitong Sabbath ay hindi isang Linggo?

 

Ang paliwanag ay maaaring matagpuan sa kahalagahan ng Tanda ni Jonas at ang mga implikasyon nito sa Cristianismo. Ang paliwanag sa pagpili ng 6 Sivan ay nagsasangkot ng salungatan sa Quarto-deciman na nagdulot ng pagtatalo at sinubukang supilin ng Roma (tingnan ang araling Mga Pagtatalo sa Quartodeciman (No. 277)). Ang rabinikong awtoridad ay hindi maiiwasang masangkot sa salungatan sa panloob na Cristianong pampulitika, na tila nais nilang iwasan. Ang Handog ng Inalog na Bigkis ay hindi maaaring mangyari ng 16 Nisan noong 30 CE (o kahit 31-32 CE) at nakasunod pa rin sa pagsubok na itinakda ni Cristo para sa Iglesia. Ang Tanda ni Jonas ay nangangagulugan na si Cristo ay tatlong araw at tatlong gabi sa lupa gaya ng si Jonas ay tatlong araw at gabi sa tiyan ng malaking isda (tingnan ang araling Ang Tanda ni Jonas at ang Kasaysayan ng Muling Pagtatayo ng Templo [013]).

 

Mateo 12:39-41 Sumagot si Jesus, “Lahing masama at taksil sa Diyos! Naghahanap kayo ng palatandaan ngunit walang ipapakita sa inyo maliban sa himalang nangyari kay Propeta Jonas. 40Kung paanong si Jonas ay tatlong araw at tatlong gabing nasa tiyan ng dambuhalang isda, ang Anak ng Tao ay tatlong araw at tatlong gabi ring nasa ilalim ng lupa. 41Sa Araw ng Paghuhukom, tatayo ang mga taga-Nineve at sasaksi laban sa lahing ito, sapagkat nagsisi sila matapos pangaralan ni Jonas. Ngunit higit pa kay Jonas ang naririto. (MBB)

Ito ang tanging tanda ng ministeryo ni Cristo. Kaya ang anumang bagay na sumasalungat sa tanda na ito ay mali. Noong 30 CE, ang 14 Nisan ay bumagsak sa isang Miyerkules. Ang 16 Nisan kung gayon ay isang Biyernes (tingnan ang araling Oras ng Pagbitay at Pagkabuhay na Mag-uli (No. 159)). Si Cristo ay binuhay ng Sabado ng gabi at naghihintay na umakyat sa langit ng Linggo ng umaga nang matagpuan siya ni Maria Magdalena bago magbukang-liwayway (Juan 20:1). Ang Tanda ni Jonas ay kailangan na tatlong araw at gabi. Samakatuwid, dahil dito, imposible na ang Handog ng Inalog na Bigkis ay maging 16 Nisan. Ang mga kaganapan noong 30 CE ay nagpapakita na hindi ito maaring mangyari gayundin sa mga taong 31-32 CE. Alam ito ng Judaismo. Alam din nila na si Cristo ay kailangang patayin noong 30 CE sa Paskuwa na nasa ikatlong taon mula sa pagsisimula ng ministeryo ni Juan Bautista na siyang ikalabinlimang taon ni Tiberio Cesar na nagsimula noong Oktubre ng 27 CE. Batay sa salaysay ni Juan ay imposibleng naganap ang pagbitay maliban sa ikatlong Paskuwa mula noon. Sa madaling salita, nangyari lamang ito ng Paskuwa ng 30 CE ayon kay Juan. Ang apela ay ginawa sa Sinoptikong Ebanghelyo upang ipasok ang isa pang ikaapat na Paskuwa sa pagkakasunud-sunod. Gayunpaman, ang araw ng paghahanda ng Paskuwa ng 14 Nisan noong 31 CE ay Linggo 25 ng Marso at ito ay matagal nang pinaniniwalaan ng Cristianismo na petsa ng pagbitay hanggang sa kanilang napagtanto na ito ay lubusang nagpapawalang-bisa sa Biyernes na pagbitay at pagkatapos ito’y kinalimutan noong bandang ikapitong siglo (tingnan ang araling Ang Kalendaryo at ang Pagpapaliban ng Buwan o Mga Kapistahan? (No. 195)).

 

Ang magulong sitwasyong ito ay talagang umayon sa Judaismo noong mga siglo pagkatapos ng kamatayan ni Cristo. Ang Judaismo ay nawawalan ng mga nagbalik-loob sa Cristianismo. Nakaranas din sila ng isang mapaminsalang digmaan sa Roma. Mula ikalawang siglo, ang Roma ay nahikayat sa mga kulto ng araw at sinimulang ituro ang kamalian sa pagbitay ng Biyernes / Linggo ng pagkabuhay na mag-uli. Ito ay naayon sa mga kulto ng misteryo sa silangan at ang kulto ni Dumuzi na matagal nang nauna sa Cristianismo. Si Dumuzi o Tammuz ay isang bathala ng tagsibol na namatay at nabuhay muli. Ito ay isang kamatayan sa Biyernes / Linggo ng pagkabuhay na mag-uli. Gayundin sa Roma mayroong pagsamba sa diyos na si Attis, at sa Silangan sumasamba sa diyos na si Adonis na ipinako sa krus ng Biyernes at nabuhay muli Linggo. Ang mga bathalang ito o iba't ibang anyo ng mga kultong misteryo ng pagkamayabong ay may senaryo ng pagpapako sa krus ng Biyernes, Linggo ng pagkabuhay na mag-uli.

 

Kaya pumasok ito sa Cristianismo sa pagtatalo ng Quarto-deciman. Ang paganong pista ay tinawag na Easter at ang pista ng Judeo-Cristiano ay ang Paskuwa. Umiikot ang pista na ito, batay sa lunar calendar. Ang paganong pista ng Easter ay solar/lunar na bumabatay sa araw ng sun ngunit kinakalkula mula sa simula ng lunar month. Ang mga paraan ng pagkalkula ng Easter, dahil sa katotohanang ito, ay madalas na iba-iba mula sa Paskuwa, kahit na sa buwan. Tingnan ang araling Ang Pinagmulan ng Pasko at Easter (No. 235).

 

Ang paraan ng pagkalkula ay tila sadyang minamali (tingnan ang araling Ang Kalendaryo at ang Pagpapaliban ng Buwan o Mga Kapistahan? (No. 195)). Sa pagpapakilala ng pagkakamaling ito ng Easter, ang Cristianismo noon ay kailangang humanap ng isang taon kung saan ang Paskuwa ay sa Biyernes. Nangyari ang kaganapang iyon noong 33 CE, di-umano, kung isasaalang-alang mo ang isang sitwasyon ng pagpapaliban na hindi naganap sa panahon ng Templo at ang taong 33 CE ay masyadong huli para umayon sa mga salaysay ng Ebanghelyo. Ang 30 CE ay ang pinakamaaga na maaaring mangyari ito dahil may tatlong Paskuwa na binanggit si Juan. Ang pagkakasunud-sunod ay hindi puwedeng dagdagan o bawasan pa. Ang pagkakamali sa ikaapat na Paskuwa, upang ipilit ang pagkalkula sa 31 CE, ay naglalagay ng 14 Nisan sa Linggo 25 Marso gaya ng nabanggit sa itaas.

 

Ang Paskuwa noong 33 CE ay umayon sa Judaismo. Una, maaaring tanggapin ng mga Cristiano ang ideya ng Handog ng Inalog na Bigkis ng Linggo kasunod ng pagbitay ng Biyernes. Nagkaroon ito ng dalawang epekto. Tila sumang-ayon ito sa Roma – sa gayon nakaiwas sa pag-uusig at gayon pa man ay lubos na sinira ang tunay na mga argumentong Cristiano na si Cristo ang Mesiyas. Naging madali para sa rabinikong awtoridad na ipakita na hindi si Cristo ang Mesiyas at sa gayo'y napigilan, sa loob ng dalawang libong taon, ang pagbabalik-loob ng Judaismo. Naipakita ng Judaismo, sa sarili nitong bayan, na malinaw na si Cristo ay hindi maaaring tatlong araw at tatlong gabi sa libingan mula sa pagbitay ng Biyernes at Linggo ng pagkabuhay na mag-uli. Ito rin ay isang simpleng katotohanan na maliban kung siya ay tatlong araw at gabi sa libingan siya ay hindi legal na patay ayon sa batas Judio. Bukod dito, sa pamamagitan ng maling pagsasalin ng teksto, dahil sa kahirapan noon ng karamihan na makaintindi ng sinaunang Hebreo, nagawa nilang ipagpatuloy ang pandaraya. Mula sa kabiguan ng mga Quarto-deciman halos naging ligtas sila mula sa parehong pag-uusig at proselytismo. Kaya ang 6 Sivan Pentecostes ay umayon sa parehong Judaismo at modernong Cristianismo para sa iba't ibang mga kadahilanan. Ito ay lubusang mali at pinapasinungalingan ang Tanda ni Jonas. Walang Cristiano ang maaaring tumanggap sa 6 Sivan na Pentecostes nang hindi itatanggi ang Mesiyas. Kaya ito ay isang napakatusong pandaraya. Kaya, ang Judaismo ay sumusuway sa Diyos sa loob ng dalawang libong taon. Kailangan ng Mesiyas na maging ang Handog ng Inalog na Bigkis. Ang Handog ng Inalog na Bigkis ay dapat na naganap ng Linggo noong 30 CE o ang Israel ay mawawalan ng pagtanggap at pagtubos.

 

Ito ang dahilan kung bakit hindi tinangka ni Maria Magdalena na hawakan si Cristo sa libingan (Juan 20:15-17). Siya ay nasa proseso, gaya ng sinabi niya, ng pag-akyat sa Diyos bilang ang una sa mga bunga. Kapag nagawa na iyon, maaari na siyang bumalik at payagan ang mga tao, gaya ni Tomas, na hawakan siya. Ang pag-akyat bago ang Pentecostes ay ang ikalawa at huling pag-akyat. Ito ay hindi isang pag-aani. Tinupad iyon ni Cristo bilang Inalog na Bigkis gaya ng tinupad din niya ang lahat ng paghahain bilang Cordero ng Paskuwa.

 

Ang Handog ng Inalog na Bigkis ay para sa pagtanggap sa Israel.

Levitico 23:15-21“Mula sa kinabukasan, pagkalipas ng Sabbath mula sa araw na inyong dalhin ang bigkis na handog na iwinawagayway, ay bibilang kayo ng pitong buong linggo. Hanggang sa kinabukasan pagkalipas ng ikapitong Sabbath, bibilang kayo ng limampung araw; pagkatapos ay mag-aalay kayo ng handog na bagong butil sa Panginoon. Mula sa inyong mga tahanan ay magdadala kayo ng dalawang tinapay upang iwagayway, na ang bawat isa ay dalawang ikasampung bahagi ng isang efa na mula sa piling harina, at lulutuin na may pampaalsa bilang unang bunga sa Panginoon. Bukod sa tinapay, maghahandog kayo ng pitong kordero na isang taong gulang na walang kapintasan, at ng isang guyang toro at ng dalawang tupang lalaki. Ang mga ito ay magiging handog na sinusunog sa Panginoon, kasama ng kanilang butil na handog, at ng kanilang mga handog na inumin, isang handog na pinaraan sa apoy na mabangong samyo sa Panginoon. Maghahandog din kayo ng isang kambing na lalaki bilang handog pangkasalanan, at ng dalawang korderong lalaki na isang taong gulang bilang alay na mga handog pangkapayapaan. Ang mga iyon ay iwawagayway ng pari kasama ng tinapay ng mga unang bunga, bilang handog na iwinawagayway sa harapan ng Panginoon, kasama ng dalawang kordero; ang mga iyon ay magiging banal sa Panginoon para sa pari. Ikaw ay magpapahayag sa araw ding iyon; ito ay banal na pagtitipon sa inyo; huwag kayong gagawa ng anumang mabigat na gawain. Ito ay walang hanggang tuntunin sa lahat ng inyong mga tahanan sa buong panahon ng inyong salinlahi. (AB).

 

Ang Inalog na Bigkis ang una sa lahat ng ani. Ang unang-bunga ng ani ng Diyos ay si Cristo (tingnan ang araling Handog ng Inalog na Bigkis (No. 106b)).

 

Ang araw ay itinala dito bilang ang susunod na araw pagkatapos ng Sabbath, ibig sabihin, ang unang araw ng sanglinggo o Linggo. Kaya't ang Pentecostes ay dapat tumapat taun-taon sa Linggo kasunod ng ikapitong Sabbath, na limampung araw pagkatapos ng Handog ng Inalog na Bigkis. Malinaw na kinilala ang Handog ng Inalog na Bigkis bilang ang araw kasunod ng lingguhang Sabbath ng Tinapay na Walang Lebadura. Kaya naman hindi mabibilang ang Pentecostes mula sa unang banal na araw ng Tinapay na Walang Lebadura gaya ng pinahahayag mula sa kalendaryong Hillel – maliban kung ang araw na iyon ay bumagsak ng Linggo. Ang mga sipi na matatagpuan sa LXX tungkol sa Levitico 23 at Pentecostes na ginamit ng mga nagsusulong ng 6 Sivan na Pentecostes ay sinuri sa araling Ang Pagbilang ng Omer hanggang Pentecostes (No. 173). Sa gayon ang kahalagahan ng mga paghahain ng tinapay na may lebadura ay:

 

       Ang dalawang tinapay na may lebadura ay kumakatawan sa pagkilos ng Banal na Espiritu mula sa dalawang pagparito ng Mesiyas bilang saserdoteng Mesiyas at bilang haring Mesiyas ng Israel. Ang lebadura, dito, ay simbolo ng Banal na Espiritu. Ang Banal na Espiritu ay ang mekanismo para sa pag-aani ng unang-bungana ito ng mga hinirang na nangyari mula noong Pentecostes 30 CE.

 

       Ang pitong kordero ay kumakatawan sa pitong espiritu ng Diyos bilang mga anghel ng pitong Iglesia.

 

       Ang guya o batang toro ay ang Toro ni Efraim, si Mesiyas ang Mabangis na Toro (Deut. 33:17 cf. Blg. 23:22 tingnan din Jer. 31:18).

 

       Ang dalawang lalaking tupa ay kumakatawan sa Dalawang Saksi sa mga Huling Araw.

 

       Ang mga handog pangkasalanan at pangkapayapaan ay kumakatawan sa pagkakasundo ng mga hinirang bilang nauna sa pangkalahatang Pagbabayad-sala.

 

Ang sampung hakbang o yugto ng Exodo ay sinasalamin rin sa sampung kandelero ng templo ng Diyos na lumalabas sa loob ng dalawang libong taon. Ang pag-unlad ng Exodo mula sa Rameses ay mga yugto, ang unang yugto ay ang Sucot. Ang lugar ng pagpupulong sa Rameses ay hindi binibilang bilang isang hakbang. Katulad nito, si Juan Bautista ay hindi binilang bilang isa sa sampung ilawan ng pagpapanumbalik.

 

Mula sa Sucot ang mga Israelita ay nagtungo sa Etam (ay-thawm isang pangalan ng taga-Ehipcio, o Buthan: LXX) (Ex. 13:20; Blg. 33:6-8). Mula sa Etam ang mga Israelita ay nagtungo sa Migdol (nangangahulugang tore) (Ex. 14:2; Blg. 33:7) na nasa harap ng Pihahirot sa Dagat na Mapula. Mula sa Pihahirot ay tumawid ang mga Israelita sa Dagat na Mapula at naglakbay ng tatlong araw patungong Mara (nangangahulugang mapait dahil hindi nila mainom ang tubig (o Picriae : LXX)) (Ex. 15:23; Blg. 33:8-9). Ang tubig ng Banal na Espiritu ay ginawang maiinuman kasama ng isang punungkahoy (Ex. 15:25) na siyang Mesiyas.

 

Mula sa Mara ay nagkampo sila sa Elim (nangangahulugang mga puno ng palma; Ang Bene Eliym ay nangangahulugang Mga Anak ng Diyos) (Ex. 15:27; 16:1; Blg. 33:9-10). Mayroong labindalawang mga bukal ng tubig at pitumpung mga puno ng palma. Ang mga ito ay sumisimbolo sa labindalawang tribo na bawat isa ay pinapainom mula sa isang bukal siyang na siyang magiging labindalawang hukom ng Israel. Ang pitumpung palma ay sumisimbolo sa pitumpung mga puno ng matatanda (Ex. 24:1,9), ang Sanhedrin at ang huling konseho ng mga matatanda (Luc. 10:1,17). Ang pangalang Elim ay nagmula sa salitang Eyil na nangangahulugang lakas, kaya isang pinuno, o lalaking tupa, o haligi; kaya isang ensina o malakas na puno. Dahil dito maaaring lumawak ang kahulugan ng Elim o Eliym na nangangahulugang makapangyarihan o mga diyos gaya ng makikita sa Awit 89:8. Kaya ang konsepto ay isang alegorya ng Elohim o Eliym. Kaya ang pitumpu ay kinuha bilang kinatawan ng pinalawak na konseho ng makalangit na Hukbo. (Kaya, ang pitumpu (’t dalawa) sa loob ng 2,000 taon ay bumubuo ng batayan para sa 144,000.)

 

Ang Israel ay pumasok sa Ilang ng Sin pagkatapos sa Elim patungo sa Sinai noong ika-15 ng ikalawang buwan (isang Sabbath?). Ang LXX ay nagsasaad na ang pagkakampo sa Ilang ng Sin ay nagsimula malapit sa Dagat na Mapula kung saang punto sila pumasok sa ilang (Blg. 33:11-12 LXX).

 

Ang mga tao ay binigyan ng manna para kainin sa puntong ito. Kaya pagkatapos ng puno ng Mesiyas at ang mga bukal at mga puno ng labindalawa at ang pitumpu na itinalaga ni Cristo bago ang kanyang kamatayan, sila ay pumasok sa ilang. Nagbulungan sila at pinakain ng karne ng pugo sa gabi at sa umaga. Mula noon, sila ay pinakain sa tinapay ng Langit, na si Jesucristo.

 

Ang kapulungan ng mga tao ng Israel ay naglakbay mula sa Ilang ng Sin, ayon sa mga lugar na kanilang nilakbay sa utos ng Panginoon (Ex. 17:1). Nagkampo sila sa Dofca (nangangahulugang katok, samakatuwid ang tawag sa Tala sa Umaga. Al tarikh ay nangangahulugan sa Semitic, e.g. sa Arabic, Tala sa Umaga o siya na kumakatok o siya na dumating sa gabi – sa gayon ang Surah sa Koran).

 

Pagkatapos ay nagkampo ang Israel sa Alus (ng walang tiyak na kahulugan) at mula sa Alus ay nagkampo sila sa Refidim (nangangahulugang isang rehas o balusters, samakatuwid nakahanay o nakahilera) (Ex. 17:1; Blg. 33:14-15). Kaya’t sila ay naglakbay sa nang wala sa hanay ng martsa kahit na tila ang huling pagkakasunud-sunod ng martsa mula sa Mga Bilang 10 ay hindi naitatag hanggang sa paglipat mula sa Sinai sa ikalawang taon (Blg. 10:11ff.). Walang tubig sa Refidim (Rephidin, Blg. 33:14 LXX). Ito ay kumakatawan sa pagsisimula ng taggutom ng salita ng Diyos. Mula sa Refidim ay dumating sila sa Sinai.

 

Ang sampung yugtong ito ay kumakatawan sa sampung yugto ng pagpapanumbalik mula sa Mesiyas hanggang sa pitong Iglesia hanggang sa dalawang saksing na dumarating sa paghahari ng milenyo at ang bagong panahon. Ang sampung yugtong ito ay kinakatawan ng sampung kandelero ng Templo ni Solomon kung saan mayroong pitumpung kandila at sampung dulang ng tinapay na handog. Ang huling pagkakasunud-sunod ng dalawang saksi ay nagpapahiwatig ng hindi magkakasabay at/o may partikular na pagkakasunod-sunod na pangkat. Sa gayon, ang Hukbo ay wala sa isang katawan o pangkat.

 

Kaya't ang pagkakasunod-sunod ay mula sa Ehipto hanggang sa Kautusan sa Sinai at mula sa Kautusan sa Sinai hanggang sa Mesiyas at muli sa parehong pagkakasunud-sunod hanggang sa dumating ang Mesiyas sa huling pagkakataon sa katapusan ng kapanahunan. Tingnan ang araling Ang Mga Pag-akyat ni Moises (No. 70).

 

Ang mga Israelita ay nilusob ng mga Amalekita sa Refidim (Ex. 17:8). Kaya naman, bago dumating sa Sinai sa ikasiyam na kampo, ang mga Israelita ay nilusob ng mga Amalekita. Ang mga taong ito ay dapat na lubusang mapapawi dahil sa kanilang paglusob sa Israel. Ito ay upang maipakita ang pag-atake ng mga Huling Araw na sinalamin ng Apocalipsis 12:15-16 (tingnan ang araling Digmaan ng Hamon-Gog (No. 294)). Ang kaparusahan ay ipinakita sa talinghaga ng mga tupa at kambing (Mat. 25:32-33), kung saan ang mga bansa ay hinahatulan sa pamamagitan ng kung paano nila tinatrato ang mga hinirang sa panahon ng pagsubok. Kinailangan ni Moises na itaas ang kanyang mga braso sa buong panahon ng pag-atake. Para magawa ito, kinailangan nina Aaron at Hur na iupo si Moises sa isang bato, na sumisimbolo sa kapangyarihan ng Diyos, at tumayo sila sa kanyang kanan at kaliwang kamay na umaalalay sa nakataas niyang mga braso. Inilarawan ng mga konseptong ito ang transfiguration (Mar. 9:4-5) at kumakatawan sa elohim ni Cristo, Moises at Elijah. Ang kapangyarihan ay kay Cristo sa pamamagitan ng patuloy na pagsisikap hanggang sa katapusan ng Araw ng Panginoon. Si Josue ng Efraim ay nakipaglaban buong araw hanggang sa paglubog ng araw (Ex. 17:13). Matapos matalo ang mga Amalekita, si Moises ay binisita ni Jetro na saserdote ng Midian na naghain sa Panginoon (Ex. 18:12). Ang simbolismo ng gawaing ito ay maaaring maglarawan sa mga pagkakasundo at pagbabalik-loob ng mga Huling Araw.

 

Ang pagtatatag ng mga Orden ng mga Hukom ay tiyak na nagpapahiwatig ng pagpapanumbalik ng Kautusan ng sistemang milenyo. Sinabi ni Jetro na mula sa Exodo ay alam niya na si Jehovah ay mas dakila kaysa sa lahat ng elohim.

 

Exodo 18:11 Ngayo'y aking nalalaman na ang Panginoon ay lalong dakila kaysa lahat ng mga [diyos] sapagkat iniligtas niya ang bayan mula sa kamay ng mga Ehipcio, nang sila'y magpalalo laban sa kanila.” (Ang Biblia).

Ang tinutukoy niya rito ay ang YHVH ng Israel na siyang Dakilang Saserdote ng elohim sa ilalim ni Eloah o Elyon, ang Diyos na Kataas-taasan.

 

Sa ikatlong bagong buwan nang sila ay umalis mula sa Refidim at nagkampo sa Sinai, si Moises ay umakyat sa bundok upang tanggapin ang Kautusan at upang maibukod bilang isang banal na bayan, isang kaharian ng mga saserdote (Ex. 19:5-6). Ipinapahiwatig nito ang mga komento sa Apocalipsis 4 at 5. Ang Israel ay dinala sa mga pakpak ng mga agila (Ex. 19:4) gaya ng Iglesia (Apoc. 12:14). Ang mga pakpak na iyon ay mga pakpak ni Cristo.

 

Pagkaraan ng tatlong araw, sa umaga ng ikatlong araw, sa makapal na kadiliman, si Moises ay inutusang umakyat sa bundok. Si Moises ay isinugo upang dalhin si Aaron kasama niya ngunit ang mga tao ay pinigilan gaya ng mga saserdote na kailangang italaga (Ex. 19:24). Ang pagtatalaga na ito ay simbolo ng paghahanda sa bautismo upang sila ay maging handa na tumanggap ng kapangyarihan ng Pentecostes sa pagdating ng Mesiyas. Una, ang simbolismo ay ang pagbibigay ng Kautusan, na siyang istruktura ng katangian ng Diyos at, ikalawa, ang simbolismo ay sa kapangyarihan ng Banal na Espiritu mula sa Mesiyas. Ang Mga Bilang 11:25 ay nagpapakita na ang Espiritu ay ibinuhos sa pitumpung matatanda. Ang Espiritu ang nagtulak sa mga nasa kampo, na sina Eldad at Medad, na magpropesiya na mula sa Mga Bilang 11:29 na itinuring bilang isang hamon sa awtoridad ni Moises. Tinanong ni Moises kung sila ay naninibugho para sa kanya at sinabi na ninais niya na ang bayan ng Panginoon ay maging mga propeta. Ang bilang mula sa pagkakasunod-sunod na ito ay pitumpu at dalawa.

 

Ang panahon bago ang pagbibigay ng Kautusan sa Pentecostes sa ilalim ni Moises ay kumakatawan sa buong panahong nagdaan bago dumating ang Mesiyas. Kinakatawan niya ang pagsulat ng Kautusan sa ng puso ng Israel sa espirituwal na batayan. Pagkatapos ay ibinigay kay Moises ang Kautusan gaya ng ipinaliwanag sa Exodo 20.

 

       Binigkas ng Diyos ang lahat ng salitang ito na sinasabi, Ako ang Panginoon mong Diyos, na naglabas sa iyo sa lupain ng Ehipto, mula sa bahay ng pagkaalipin.

 

       Huwag kang magkakaroon ng ibang mga diyos [Elohim] sa harap ko.

 

       Huwag kang gagawa para sa iyong sarili ng inukit na larawan,  o ng anumang kawangis ng anumang nasa langit sa itaas, o ng nasa lupa sa ibaba, o ng nasa tubig sa ilalim ng lupa; Huwag mo silang yuyukuran o paglingkuran man sila; sapagkat akong Panginoon mong Diyos ay Diyos na mapanibughuin, na aking pinarurusahan ang mga anak dahil sa kasamaan ng mga magulang hanggang sa ikatlo at ikaapat na salinlahi ng mga napopoot sa akin, ngunit pinagpapakitaan ko ng wagas na pag-ibig ang libu-libong umiibig sa akin at tumutupad ng aking mga utos.

 

       Huwag mong babanggitin ang pangalan ng Panginoon mong Diyos sa walang kabuluhan; sapagkat hindi pawawalang-sala ng Panginoon ang sinumang gumagamit ng kanyang pangalan sa walang kabuluhan.

 

       Alalahanin mo ang araw ng Sabbath, upang ingatan itong banal. Anim na araw kang gagawa, at iyong gagawin ang lahat ng iyong gawain; ngunit ang ikapitong araw ay Sabbath sa Panginoon mong Diyos; sa araw na ito ay huwag kang gagawa ng anumang gawain, ikaw o ang iyong anak na lalaki, ang iyong anak na babae, ang iyong aliping lalaki, ang iyong aliping babae, ang iyong mga baka, ang dayuhang nasa loob ng iyong mga pintuan; sapagkat sa loob ng anim na araw ay ginawa ng Panginoon ang langit at lupa, ang dagat at lahat ng naroroon, at nagpahinga sa ikapitong araw; kaya't binasbasan ng Panginoon ang araw ng Sabbath at ginawa itong banal.

 

       Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina, upang ang iyong mga araw ay humaba sa lupaing ibinibigay sa iyo ng Panginoon mong Diyos.

 

       Huwag kang papatay.

 

       Huwag kang mangangalunya.

 

       Huwag kang magnanakaw.

 

       Huwag kang magiging sinungaling na saksi laban sa iyong kapwa.

 

       Huwag mong iimbutin ang bahay ng iyong kapwa; huwag mong iimbutin ang asawa ng iyong kapwa, o ang kanyang aliping lalaki, o ang kanyang aliping babae, o ang kanyang baka, o ang kanyang asno, o ang anumang bagay ng iyong kapwa.

 

Ang mga utos ay nasa dalawang pangkat. Ang unang apat ay kumakatawan sa pag-ibig sa Diyos. Ang ikalawang anim ay kumakatawan sa pag-ibig ng Hukbo para sa isa't isa. Ang Iglesiang Romano Katoliko ay nagtatangkang balewalain ang ikalawang utos sa pamamagitan ng pagsasama nito sa una at paghahati ng ikasampu sa dalawa; na siyang pagiimbut sa asawa ng iyong kapwa at sa kanyang mga ari-arian. Ang maling paghahati ay nagmula sa pagkakasunud-sunod ng mga bagay sa Deuteronomio 5:21 na naglalagay ng asawa bago ang bahay sa pagkakasunud-sunod. Ito ay kinakailangan para sa maling paghahati para sa kanila dahil sila ay tahasang lumalabag sa utos sa pamamagitan ng pagsamba sa mga inanyuang mga santo at mga krus at relics. Ang yumukod sa kanilang harapan o sumamba sa kanila ay ipinagbabawal. Ito ay isang paglabag sa Kautusan at sa gayon ang pagsunod ay paglabag sa buong Kautusan.

 

Ang Kautusan ay nagmumula sa kalikasan ng Diyos. Kaya't ang mga hinirang, sa pamamagitan ng banal na kapangyarihan ng Diyos, na siyang Banal na Espiritu, ay nakikibahagi sa banal na kalikasan (2Ped. 1:3-4). Kaya naman, ang mga espirituwal na aspeto ng Kautusan ay inilalapat sa mga hinirang at sila ay hinahatulan sa mas mataas na antas. Ang pag-imbot sa anumang bagay na pagmamay-ari ating kapwa ay humahantong sa paninibugho o, mas malala pa, inggit. Ang Oxford Universal Dictionary ay nagsasaad na ang envy ay:

related to invidere to look upon (in a bad sense) as 1. Ill will, malice, enmity -1707.b. as tr. L. invidia: Odium or unpopularity - 1679. 2. Harm, mischief - 1460. 3. Mortification and ill will occasioned by the contemplation of another's superior advantages... 4.a. Emulation -1635. b. A longing for another’s advantages 1723. 5. Desire; enthusiasm -1607.

 

1) trans To feel envy at the superior advantages of; to regard with discontent another's possession of (some superior advantage). Also in a more neutral sense: To wish oneself on a level with (another) in some respect or possessed of (something which another has). 2) To feel a grudge against - 1630. 3) trans To begrudge or to treat grudgingly...

 

May pinagkaiba ang paggamit ng termino sa konteksto ng pagpuri ng iba tulad ng pagsasabing naiinggit ako sa iyo sa iyong kaligayahan o sa iyong mga relasyon o kung ano pa man. Ngunit ibang usapan ang maramdaman ito. Sapagkat, ang hayaan ang sarili na mainggit o magtaglay ng damdamin iyon, ay humahantong sa pagnanais na atakihin at sirain ang indibidwal na nagtataglay ng ninanais na mga katangian. Ang paglabag sa Ikasampung Utos ay nagiging isang panimula sa paglabag sa Unang Utos. Ang bagay na kinaiinggitan ay nagiging Diyos. Kaya, nahulog ang kalaban sa kasalanang ito nang hangarin niyang ibagsak ang Diyos. Nainggit siya sa Diyos at naghangad na maging gaya ng Kataas-taasan.

Isaias 14:9-17 Ang Sheol mula sa ibaba ay nakikilos sa iyo upang salubungin ka sa iyong pagdating; nangapupukaw ang mga patay [rapha] dahil sa iyo, sa makatuwid baga'y ang lahat na pinakapangulo sa lupa; nagsitindig mula sa kanilang mga luklukan ang lahat ng hari ng mga bansa. Silang lahat ay magsisisagot at mangagsasabi sa iyo, Pati ba ikaw ay naging mahinang gaya namin? ikaw ba'y naging gaya namin? Ang iyong kahambugan ay nababa sa Sheol pati ng tunog ng iyong mga biola: ang uod ay nangangalat sa ilalim mo, at tinatakpan ka ng mga uod. Ano't nahulog ka mula sa langit, Oh tala sa umaga, anak ng umaga! paanong ikaw ay lumagpak sa lupa, ikaw na siyang nagpahina sa mga bansa! At sinabi mo sa iyong sarili, Ako'y sasampa sa langit, aking itataas ang aking luklukan sa itaas ng mga bituin ng Dios; at ako'y uupo sa bundok ng kapisanan, sa mga kaduluduluhang bahagi ng hilagaan: Ako'y sasampa sa itaas ng mga kaitaasan ng mga alapaap; ako'y magiging gaya ng Kataastaasan. Gayon ma'y mabababa ka sa Sheol, sa mga kaduluduluhang bahagi ng hukay. Silang nangakakakita sa iyo ay magsisititig sa iyo, kanilang mamasdan ka, na mangagsasabi, Ito baga ang lalake na nagpayanig ng lupa, na nagpauga ng mga kaharian; Na ginawang gaya ng ilang ang sanglibutan, at gumiba ng mga bayan nito … (Ang Biblia).

 

Ang tekstong ito ay dapat ihambing sa Mga Awit 75:2; 82:1; Ezekiel 28:12-14. Si Cristo na ngayon ang tatanggap sa kapisanan at hahatol nang matuwid. Ang pagkataas ay hindi nagmumula sa silangan, ni mula sa kanluran, ni mula sa timog. Kundi ang Diyos ang Hukom: ibinababa Niya ang isa, at itinataas ang iba (Awit 75:6-7). Kaya ang Elohim ay nakatayo sa kapisanan ng mga makapangyarihan [Heb. El o Diyos]. Siya ang humahatol sa gitna ng mga elohim (Awit. 82:1, tingnan ang The Interlinear Bible). Ang Tumatakip na Kerubin ay kinainggitan ang katayuan ng Diyos. Si Satanas ay nilikhang sakdal ngunit nawala ang kanyang katayuan dahil sa paghihimagsik.

 

Ezekiel 28:11-19 Bukod dito'y dumating sa akin ang salita ng Panginoon, na sinasabi,“Anak ng tao, managhoy ka para sa hari ng Tiro (Satan tingnan ang Companion Bible), at sabihin mo sa kanya, Ganito ang sabi ng Panginoong Diyos: “Ikaw ang tatak ng kasakdalan, punô ng karunungan, at sakdal sa kagandahan. Ikaw ay nasa Eden na halamanan ng Diyos; bawat mahahalagang bato ay iyong kasuotan, ang sardio, topacio, diamante, berilo, onix, jaspe, zafiro, karbungko, at esmeralda; at ang ginto at ang pagkayari ng iyong pandereta at ng iyong mga plauta ay nasa iyo; sa araw na ikaw ay lalangin inihanda ang mga ito. Inilagay kita na may pinahirang kerubin na nagbabantay; ikaw ay nasa ibabaw ng banal na bundok ng Diyos; ikaw ay naglalakad sa gitna ng mga batong apoy. Ikaw ay sakdal sa iyong mga landas mula sa araw na ikaw ay lalangin, hanggang sa ang kasamaan ay matagpuan sa iyo. Dahil sa karamihan ng iyong kalakal ay napuno ka ng karahasan, at ikaw ay nagkasala; kaya't inihagis kita bilang maruming bagay mula sa bundok ng Diyos, at winasak kita, O tumatakip na kerubin mula sa gitna ng mga batong apoy. Ang iyong puso ay nagmataas dahil sa iyong kagandahan; iyong pinasama ang iyong karunungan dahil sa iyong kaningningan. Inihagis kita sa lupa; aking inilantad ka sa harapan ng mga hari, upang pagsawaan ka ng kanilang mga mata. Sa pamamagitan ng karamihan ng iyong mga kasamaan, sa kalikuan ng iyong pangangalakal, iyong nilapastangan ang iyong mga santuwaryo; kaya't ako'y naglabas ng apoy sa gitna mo; tinupok ka niyon, at ginawa kitang abo sa ibabaw ng lupa sa paningin ng lahat ng nakakita sa iyo. Silang lahat na nakakakilala sa iyo sa gitna ng mga bayan, ay natigilan dahil sa iyo; ikaw ay dumating sa isang kakilakilabot [sa kanila] na wakas, at ikaw ay hindi na mabubuhay pa.” (Ang Biblia (binigyang diin)).

 

Kaya ang supernatural being na ito ay kinilala bilang isang tao. Kaya makikilala siya bilang ang Tumatakip na Kerubin ng sistema ng ulo ng tao sa Apocalipsis 4:7. Siya ay itinapon sa hukay o sa kalaliman at siya ay haharapin at unti-unting aalisin ang kanyang kapangyarihan – una, mula sa kanyang pagbagsak at, ikalawa, mula sa kanyang pagkababa at pagtanggal sa buhay na walang hanggan. Ang pagkulong sa isang supernatural force sa space at time ay nangangahulugang nababawasan ang kanyang kapangyarihan dahil ang time, mass and energy, sa pisikal na paraan, ay magkakaugnay na mga representasyon ng iisang bagay.

 

Si Satanas ay nawasak sa pamamagitan ng apoy mula sa loob niya. Kaya siya ang magiging pinagmulan ng dagatdagatang apoy at, samakatuwid, ang pinagmumulan ng enerhiya na sa wakas ay uubos sa kanyang sistema (tingnan din ang araling Paghatol sa mga Demonyo (No. 080)).

 

Ang apoy na ito ay katulad ng apoy o pur na nagmumula sa bibig ng mga Saksi sa Apocalipsis 11:5. Ang apoy o puri na nagpapahirap sa mga sumasamba sa hayop at sa larawan nito at tumatanggap ng tanda nito ay nagmumula sa poot ng Diyos. At ang usok ng hirap nila ay papailanglang hanggang sa Kapanahunan ng mga Panahon, na yung mga may tanda ay walang kapahingahan araw at gabi (Apoc. 14:10-11). Kaya't ang usok ng hirap ay hindi magpakailanman kundi hanggang sa kapanahunan lamang na ang mga may tanda ng hayop na naligaw ng huwad na propeta ay pinatay at kalaunan ay muling bubuhayin. Ang hayop at huwad na propesiya ay itinapon nang buhay sa Dagatdagatang Apoy (limnen tou puros) na nasusunog sa azufre.

 

Ang salita ay theioo at ipinapalagay na ang azufre o asupre ay ibig sabihin batay sa kahulugan ng kaugnay na salitang theios na nangangahulugang pagka-diyos. Katulad din sa Apocalipsis 9:17 ay may theioodeis o parang azufre (theion at eidos). Kaya ang konsepto samakatuwid ay magkaroon ng anyo ng kabanalan o pagka-diyos. Kaya naman, ang Dagatdagatang Apoy ay maaaring kumakatawan sa isang espirituwal na puwersang banal at walang kinalaman sa azufre dahil ang pinagmulan ng salita ay nagmula sa konsepto ng pagkabanal (ibig sabihin, ang espirituwal na kapangyarihan ni Satanas noon).

 

Ang mga konseptong ito ay nauugnay sa espirituwal na kapangyarihan sa Pentecostes. Muli nitong itinuro ang sakripisyo ng Mesiyas at ang pagtanggap ng Banal na Espiritu.

 

Ang mga may tanda ng hayop ay magiging basanizo (gagalitin o pahihirapan) ng puri at theioo sa harap ng mga banal na anghel at sa harap ng Cordero. Ang kapnos o usok ay umaakyat hanggang sa kapanahunan ng mga panahon (Apoc. 14:11), ibig sabihin, hanggang sa Milenyo. Ang parehong konsepto ay ang pagkawasak ng taong makasalanan o suwail na nawasak kasama ng ningning (epiphaneia) sa pagdating ni Cristo (2Tes. 2:8).

 

Kaya, ang kapangyarihan ng Banal na Espiritu ay mula sa Diyos na nagbibigay ng Kanyang kalikasan na kung saan mismo ay nagkukulong at sumisira sa nangahulog na Hukbo. Ang Banal na Espiritu ay nagbibigay ng kapangyarihan sa lahat ng mga hinirang at inaalis mula sa sinuman sa mga Hukbo na sumusuway sa Diyos. Ang kakayahang iyon, na mapuksa, ay dapat na umabot kay Cristo o walang mabisang pagsubok o paghahambing kung saan hinatulan si Satanas.

 

Si Cristo ay naging karapat-dapat sa pamamagitan ng pagsunod bilang Dakilang Saserdote, na ganap na pinagkasundo ang sangkatauhan sa Diyos. Sila ay lubusang naalis mula sa Diyos sa paghihimagsik ni Satanas at ng Hukbo na may pananagutan para sa kanila. Ang nangahulog na Hukbo ay hahatulan sa pamamagitan ng mga gawain ng mga hinirang, parehong sa pamamagitan ng kanilang pagsunod ngayon at sa pamamagitan ng kanilang pagtupad sa responsibilidad sa panahon ng pamamahala sa Milenyo. Samakatuwid, ang nangahulog na Hukbo ay hindi maaaring lubusang na hatulan hangga't hindi natin nakukumpleto ang ating mga gawain.

 

Ang mga konsepto ng kasalanan at paghihimagsik ay dinadala mula sa Ikasampung Utos hanggang sa Una. Ang paghihimagsik ay gaya ng kasalanan ng pangkukulam (1Sam. 15:23) dahil ang konsepto ay nagmumula sa pagkakaroon ng kalooban sa pagsalungat o pagiging labas sa kalooban ng Diyos. Si Satanas, sa paghahangad na ipataw ang kanyang kalooban kaysa sa Diyos, ay naghihimagsik at, samakatuwid, polytheist. Ang monoteismo ay nagmula sa konsepto ng pagkakaisa sa ilalim ng kalooban ng Diyos. Kaya naman, walang elohim bago o kahalili ng Diyos na Kataas-taasan. Kasama sa utos na iyon si Jesucristo. Si Jesucristo ay hindi nauna sa Diyos o katabi Niya o kapantay o kasama Niya, ni co-eternal o kasama Niya maliban sa paglalaan sa Kanyang kanang kamay.

 

Mula sa pagtanggap ng Sampung Utos ng Pentecostes ay makikita natin na ang kapangyarihan ng Diyos ay ipagkakaloob sa ating lahat. Mula sa kalikasan ng Diyos nagmumula ang kabuuan ng Kautusan at ng Banal na Espiritu. Ang Pentecostes sa Sinai ay isang napakahalagang panahon at nagpapahiwatigng pagtanggap ng Banal na Espiritu kasama ng Iglesia.

 

Ang mga konsepto ng Utos at ng Kautusan ay nasa halimbawa ni Cristo at ng binata sa Mateo 19:16-22.

Mateo 19:16-22 May isang lumapit sa kanya at nagsabi, “Guro, anong mabuting bagay ang dapat kong gawin upang magkaroon ako ng buhay na walang hanggan?” At sinabi niya sa kanya, “Bakit mo ako tinatanong tungkol sa mabuti? Iisa ang mabuti. Ngunit kung ibig mong pumasok sa buhay, tuparin mo ang mga utos.” Sinabi niya sa kanya, “Alin sa mga iyon?” At sinabi ni Jesus, “Huwag kang papatay; Huwag kang mangangalunya; Huwag kang magnanakaw; Huwag kang sasaksi para sa kasinungalingan; Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina; at, Ibigin mo ang iyong kapwa na gaya ng iyong sarili.” Sinabi sa kanya ng kabataang lalaki, “Sinunod ko na ang lahat ng mga ito; ano pa ang kulang sa akin?” Sinabi sa kanya ni Jesus, “Kung ibig mong maging ganap, humayo ka, ipagbili mo ang iyong mga ari-arian at ibigay mo sa mga dukha, at magkakaroon ka ng kayamanan sa langit; pagkatapos ay pumarito ka, at sumunod ka sa akin.” Ngunit nang marinig ng binata ang ganitong salita, umalis siyang nalulungkot, sapagkat napakarami niyang ari-arian.

Ang taong ito ay may pag-ibig sa sangkatauhan. Gayunpaman, hindi nakahanda ang kaniyang isip sa pag-ibig sa Diyos at ang kayamanan sa langit.

 

Ang mga konseptong kasangkot ay ang huling anim na utos lamang ang binanggit, ngunit ang ikasampu ay hindi natukoy maliban sa kailangang mahalin ang ating kapwa gaya ng sarili – dahil sa pamamagitan ng kaimbutan ay inaatake at sinisira natin ang ating kapwa. Mula sa utos na ito ay nahuhulog tayo sa paglabag sa unang apat dahil ang ikalawa, ikatlo at ikaapat ay sinundan ang una at ang una ay nasira mula sa ikasampu. Ang pagsamba sa diyos-diyos ay paghihimagsik at inggit. Mula sa paghihimagsik at inggit ay lumalabas ang poot. Mula sa poot ay lumalabas ang karahasan. Katulad nito, mula sa kaimbutan ay lumalabas ang pagnanasa at pangangalunya, na isang karahasan sa katauhan ng ating kapwa sa pamamagitan ng kanyang asawa dahil sila ay isang laman. Mula sa kaimbutan lumalabas ang pagnanakaw at mula sa pagnanakaw ay lumalabas rin ang poot, sapagkat ang pagnanakaw ay karahasan. Mula sa sinungaling na saksi ay lumalabas ang kawalang-katarungan na dulot ng kasakiman o takot – samakatuwid, ang kasamaan.

 

Kaya, kung ang isang utos ay nalabag, lahat ay nalabag at tayo ay nagkasala sa Kautusan. Ang Kautusan ay nagmumula sa kalikasan ng Diyos at, samakatuwid, ang Kautusan ay hindi isang pagmimilit kundi bunga ng pagbabalik-loob.

 

Ang buong proseso ng Kautusan sa Pentecostes ay nagpapahiwatig ng bautismo sa pamamagitan ng apoy. Ang Iglesia ay hindi lamang tumanggap ng kapangyarihan. Ang kapangyarihan ay sa pagbabalik-loob sa pamamagitan ng paglalarawan ng kalikasan ng Diyos. Ang kapangyarihan ang nagbigay ng kalikasan ng Diyos sa Iglesia. Iyon ang simbolismo ng apoy.

 

Sa Pentecostes, ang kalikasan ng Diyos na kinakatawan ng apoy ay pumapasok sa indibidwal at ipinapasok ang Kautusan sa kanilang puso.

 

Pinangingilin natin ang Sabbath dahil sa Banal na Espiritu na humihikayat sa atin mula sa ating pagbabalik-loob, hindi mula sa pagmimilit kundi mula sa lohika ng ating pagbabalik-loob. Tayo ay nasasailalim, na nasa anyo ng Diyos, tulad ni Cristo na hindi itinuring na isang bagay na dapat panghawakan ang pagiging kapantay ng Diyos (Fil. 2:6). Kaya naman, tayo ay masunurin sa Kanyang kalooban gaya ng ating panginoon na Mesiyas. Mula sa ating pagkaunawa sa Nag-iisang Tunay na Diyos at sa Kanyang anak na si Jesucristo ay magmamana tayo ng buhay na walang hanggan (Juan 17:3). Ang ating pagsunod sa Kautusan ang ikalawang kailangan sa pamana na iyon at nagmumula sa pagkaunawa sa Nag-iisang Tunay na Diyos, si Eloah o Diyos na Kataas-taasan, na ating Ama at ang Diyos at Ama ni Cristo (Juan 20:17).

 

Ang kabuuan ng exodo hanggang sa Pentecostes sa Sinai ay sumasalamin sa pag-unlad ng Israel hanggang sa ministeryo ng Mesiyas at ang pagbitay at ang pagkakasundo para sa pagtanggap ng Banal na Espiritu sa Pentecostes 30 CE. Ang susunod na yugto ng paglalakbay ng 38 taon sa ilang ay kumakatawan sa Iglesia sa ilang sa loob ng 38 Jubileo at ito ay ipapaliwanag sa susunod na aralin.

 

 

q