Christian Churches of God
No. 199
Nawalang Tupa at ang Alibughang Anak
(Edition
3.0 19970510-19990526-20100606)
Ang mga talinghaga sa Lucas 15 ay may pinalawak na kahulugan na hindi lubos
na pinahahalagahan. Inilapat ng marami ang talinghaga ng alibughang anak sa
mga naliligaw na makasalanan ngunit karamihan ay hindi nauunawaan ang
malawak na saklaw at simbolismo ng mga talinghagang ito. Marami rin ang
hindi nakakaunawa na ang mga ito ay magkakaugnay at ang sentro ng
talinghaga, na siyang susi mismo, ay matatagpuan lamang sa Lucas.
Christian Churches of God
E-mail:
secretary@ccg.org
(Copyright
©
1997, 1999, 2010
Wade Cox)
(Tr. 2024)
This paper may be freely copied and distributed
provided it is copied in total with no alterations or deletions. The
publisher’s name and address and the copyright notice must be included.
No charge may be levied on recipients of distributed copies.
Brief quotations may be embodied in critical articles and reviews
without breaching copyright.
This paper is available from the World Wide Web
page:
http://logon.org and
http://ccg.org
Nawalang
Tupa at ang Alibughang Anak
Ang Lucas 15 ay direktang layuning ipaliwanag ang konsepto ng kasalanan at
pagsisisi sa dalawang klase ng mga tao – kapwa ang mga makasalanan at ang
mga nakinabang sa kanila. Ang ikatlong klase ay naroon din bilang mga
Fariseo at sa gayon ay mayroong mga makasalanan at mga mapagmatuwid sa
sarili.
Ang aral na ito ni Cristo
dito sa Lucas ay hinati sa tatlong bahagi. Ang unang bahagi ay ang
talinghaga ng nawawalang tupa; ang ikalawang bahagi ay ang talinghaga ng
babae at ang nawalang pilak; at ang ikatlong bahagi ay ang talinghaga ng
alibughang anak. Ang bawat talinghaga ay magkakaugnay na bahagi ng kabuuan,
na nagpapaliwanag ng pagmamahal at awa at pagpapatawad ng Diyos.
Ang unang bahagi ng
nawawalang tupa ay madaling maunawaan. Ang unang anim na mga versikulo ay
nag-uugnay sa mga tagapakinig, na siyang mga maniningil at mga makasalanan,
sa nawawalang tupa at ang paghahanap sa kanila na ginawa ng pastol. Ang
mapagmatuwid sa sarili ng mga Fariseo ay nagbulung-bulungan laban dito,
dahil hindi nila nakita na kailangang tumanggap o kahit kumain kasama ng mga
makasalanan. Tinutukoy ni Cristo ang mga taong mapagmatuwid sa sarili sa
versikulo 7 bilang ang “inyo” na kanyang kausap.
Ang teksto sa versikulo 7
ay nagtataas ng kahulugan mula sa pisikal tungo sa espirituwal na kaharian
ng langit, at inuugnay ito sa matapat na Hukbo at ang pagtubos sa mga
nangaligaw na makasalanan. Ang sentrong usapin ay natukoy bilang pagsisisi.
Gaya ng makikita natin, ito ay may kaugnayan sa lahat ng tatlong talinghaga
bilang tunay na suliranin sa usapin.
Lucas 15:1-7
Nagsisilapit nga sa kaniya ang lahat ng mga maniningil ng buwis at
makasalanan upang makinig sa kaniya. 2At ang mga Fariseo at gayon
din ang mga eskriba ay nangagbubulongbulungan, na nangagsasabi, Tinatanggap
ng taong ito ang mga makasalanan, at sumasalo sa kanila. 3At
sinalita niya sa kanila ang talinghagang ito, na sinasabi, 4Aling
tao sa inyo, na kung mayroong isang daang tupa, at mawala ang isa sa mga
yaon ay hindi iiwan ang siyam na pu't siyam sa ilang, at hahanapin ang
nawala, hanggang sa ito'y kaniyang masumpungan? 5At pagka
nasumpungan niya, ay pinapasan niya sa kaniyang balikat, na natutuwa. 6At
paguwi niya sa tahanan, ay titipunin niya ang kaniyang mga kaibigan at ang
kaniyang mga kapitbahay, na sasabihin sa kanila, Makipagkatuwa kayo sa akin,
sapagka't nasumpungan ko ang aking tupang nawala. 7Sinasabi ko sa
inyo, na gayon din magkakatuwa sa langit dahil sa isang makasalanang
nagsisisi, kay sa siyam na pu't siyam na taong matutuwid na di
nangagkakailangang magsipagsisi.
Ang suliranin dito ay ang lahat ng tao ay nagkasala at hindi naging
karapat-dapat sa kaluwalhatian ng Diyos, ngunit hindi nila nakita iyon.
Maging si Pablo pagkatapos niyang magbalik-loob, sinubukan pa ring igiit na
siya ay walang kapintasan sa kautusan (Fil. 3:6). Ito ay isang sentrong
suliranin ng sekta ng mga Fariseo at ang sistemang kanilang itinaguyod.
Nakikita natin sa kahulugan mula sa makalangit na Hukbo na ang pagtubos ng
buong sistema ang nakataya at ang pagsisisi ay ipinaabot sa lahat ng
makasalanan. Ang kahulugang ito ay binuo sa mga talinghagang ito, ngunit
hindi nauunawaan o nakikilala, dahil sa pananaw sa mundo ng pangunahing
Cristiano at pag-unawa sa mga doktrina patungkol sa paghatol at pagkabuhay
mag-uli.
Ang lalaki sa unang bahagi ay madalas na nakikita na si Cristo na naghahanap
ng nawawalang tupa. Upang magawa iyon kailangan niyang iwanan ang
siyamnapu't siyam sa ilang at hanapin ang isa. Ginagawa niya ito
hanggang sa matagpuan niya ito. Ang paghahanap na ito ay kapareho ng
paghahanap ng babae mula sa versikulo 8 pataas. Ang tinitignan natin dito ay
ang paghahanap para sa nawawalang tupa na pinalawak mula sa Hukbo na
napilitang iwanan ng pastol sa ilang. Ang ilang na ito ay isang lugar kung
saan ang siyamnapu't siyam ay maaaring kumain ng malaya at sa gayon ay
masagana. Nagpatuloy ang paghahanap para matagpuan ang mga tupa. Wala nang
dapat mawala. Ito ay pinaabot sa buong Hukbo. Kapag natagpuan ang tupa may
kagalakan kasama ang Mesiyas, na umuwi kasama ang mga tupa at nagdiriwang
kasama ng kanyang mga kaibigan at kapitbahay. Ang kahulugan ng
pakikipagkasundo na ito ay makikita din sa ikatlong bahagi tungkol sa
alibughang anak, at mas pinalawak pa kaysa sa karaniwang iniisip.
Ang Lucas 15:8-10 ay nagpatuloy sa bahagi ng babaeng naghahanap ng kanyang
mga kayamanan. Ang tinutukoy natin dito ay ang Banal na Espiritu na
sinasagisag ng babae, na winalis ang bahay upang maibalik ang kanyang
kayamanan sa buong halaga nito.
Lucas 15:8-10 O
aling babae na may sangpung putol na pilak, na kung mawalan siya ng isang
putol, ay hindi baga magpapaningas ng isang ilawan, at wawalisan ang bahay,
at hahanaping masikap hanggang sa ito'y masumpungan niya? 9At
pagka nasumpungan niya, ay titipunin niya ang kaniyang mga kaibigan at mga
kapitbahay, na sinasabi, Makipagkatuwa kayo sa akin, sapagka't nasumpungan
ko ang isang putol na nawala sa akin. 10Gayon din, sinasabi ko sa
inyo, na may tuwa sa harapan ng mga anghel ng Dios, dahil sa isang
makasalanang nagsisisi.
Ang bahaging ito tungkol sa Espiritu ay nagpapakita kung paano winalis ng
malinis at inayos ang bahay, upang ang mahalagang piraso ay matagpuan at
maibalik. Ang bahaging ito ng talinghaga, na makikita lamang sa Lucas, ay
gumagamit ng konsepto ng drachmas
sa versikulo 8 at 9. Ang isa pang termino ay
argurion (ginamit sa Mat. 26:15; 27:3,5,9; Gawa 19:19).
Ang
drachma ay mas mababa ang halaga, ngunit ito ay tila may kaugnayan
sa salaping buwis na isang didrachma
o dobleng drachma (Mat. 17:24).
Ang paggamit ng sampung pirasong pilak ay hindi nagkataon lamang. Mayroong
lumilitaw dito na isang talinghaga na may kinalaman sa nangahulog na Hukbo
at ang kanilang pagbabalik-loob. Ang halaga para kay Cristo ay tulad ng
isang aliping nagkakahalaga ng tatlumpung pirasong pilak. Ito ay isang
piraso para sa bawat isa sa bilang ng mga nilalang sa panloob na konseho ng
elohim, tulad ng makikita natin na Apocalipsis 4 at 5. Sila ay binubuo ng
dalawampu't apat na matatanda kasama ang cordero na kanilang pangulo at ang
apat na nilalang na buhay, kasama ang Kataas-taasang Diyos. Ang mga ito ay
tatlumpu ang bilang. Sinasaad ni Cristo na ang na sangkatlo ng Hukbo ay
bumagsak kasama ni Satanas sa paghihimagsik. Ang konseptong ito ay malamang
na kinakatawan dito sa sampu bilang sangkatlo ng tatlumpu. Ang layunin dito
ay kailangang gawing malinis ng Banal na Espiritu ang bahay, upang maibalik
ang mga nawalang piraso.
Ang puntong ito ay tila
naunawaan, gaya ng naisip ng unang Iglesia na ang ilan sa mga nangahulog na
Hukbo na responsable para sa mga lungsod at bansa ay nagsisi at
pinahintulutan ang Iglesia na maitatag sa kanilang mga lugar.
Magpapatuloy tayo ngayon sa ikatlong bahagi na ang
alibughang anak. Sa bahaging ito,
ang tao ay inilalarawan bilang may dalawang anak na lalaki. Ang bahaging ito
ay tumatalakay sa tao na siyang
Diyos Ama. Ang simbolismo dito ay ibinaba sa hangganang mga katangian ng mga
pinuno ng Hukbo, katulad ni Cristo at ni Satanas. Ang malayong lugar ay ang
ilang ng zin at ang lugar ng kalakalan at pagbebenta kung saan hinatulan si
Satanas, at kung saan siya nahulog mula sa biyaya (tingnan ang Is. 14:12–19;
Ezek. 28:12–19). Suriin natin ngayon ang teksto mula sa pananaw na ang Diyos
ay may isang tapat at masunuring anak, at isang alibugha o masuwaying anak,
at pagkatapos ay tingnan ang mga reaksyon ng Ama sa pagharap sa Hukbo,
habang sila’y nagsisisi. Ang pag-uugali na ito ay hindi ang inaasahan natin,
o ang gagawin natin mismo sa parehong mga kalagayan.
Lucas 15:11-32
Sinabi pa ni Jesus, “May isang tao na may dalawang anak na lalaki.
12Sinabi sa kanya ng bunso, ‘Ama, ibigay na po ninyo sa akin ang
mamanahin ko.’ At hinati nga ng ama ang kanyang ari-arian. 13Pagkalipas
ng ilang araw, ipinagbili ng bunso ang kanyang bahagi at nagpunta sa
malayong lupain. Nilustay niya roon sa mga bisyo ang lahat niyang kayamanan.
14Nang maubos na ito, nagkaroon ng matinding taggutom sa lupaing
iyon, kaya't siya'y nagsimulang maghirap. 15Namasukan siya sa
isang tagaroon, at siya'y pinagtrabaho nito sa isang babuyan. 16Sa
tindi ng kanyang gutom, at dahil sa wala namang nagbibigay sa kanya ng
pagkain, halos kainin na niya ang mga pinagbalatan ng mga bungangkahoy na
pinapakain sa mga baboy. 17Ngunit napag-isip-isip niya ang
kanyang ginawa at nasabi niya sa sarili, ‘Labis-labis ang pagkain ng mga
alila ng aking ama, samantalang ako'y namamatay dito sa gutom! 18Babalik
ako sa aking ama at sasabihin ko sa kanya, “Ama, nagkasala po ako sa Diyos
at sa inyo. 19Hindi na po ako karapat-dapat na tawaging anak
ninyo; ibilang na lamang ninyo akong isa sa inyong mga alila.”’ 20At
siya'y nagpasyang umuwi sa kanila. “Malayo pa'y natanaw na siya ng kanyang
ama, at dahil sa matinding awa ay patakbo siyang sinalubong, niyakap, at
hinalikan. 21Sinabi ng anak, ‘Ama, nagkasala po ako sa Diyos at
sa inyo. Hindi na po ako karapat-dapat na tawaging anak ninyo.’ 22Ngunit
tinawag ng ama ang kanyang mga alila, ‘Dali! Kunin ninyo ang pinakamagandang
damit at bihisan ninyo siya! Suotan ninyo siya ng singsing at ng sandalyas.
23Katayin ninyo ang pinatabang guya at tayo'y kumain at magdiwang. 24Sapagkat
ang anak kong ito ay namatay na, ngunit siya ay nabuhay; nawala, ngunit
muling natagpuan.’ At sila nga'y nagdiwang. 25“Nasa bukid noon
ang anak na panganay. Nang umuwi siya at malapit na sa bahay, narinig niya
ang tugtugan at sayawan. 26Tinawag niya ang isang utusan at
tinanong, ‘Bakit? Ano'ng mayroon sa atin?’ 27‘Dumating po ang
inyong kapatid!’ sagot ng alila. ‘Ipinapatay po ng inyong ama ang pinatabang
guya dahil ang inyong kapatid ay nakabalik nang buháy at walang sakit.’
28Nagalit ang panganay at ayaw niyang pumasok sa bahay. Pinuntahan
siya ng kanyang ama at pinakiusapan. 29Ngunit sumagot siya,
‘Pinaglingkuran ko kayo sa loob ng maraming taon at kailanma'y hindi ko kayo
sinuway. Ngunit ni minsa'y hindi ninyo ako binigyan ng kahit isang maliit na
kambing para magkasayahan kami ng aking mga kaibigan. 30Subalit
nang dumating ang anak ninyong ito, na lumustay ng inyong kayamanan sa
masasamang babae, ipinagpatay pa ninyo siya ng pinatabang guya!’ 31Sumagot
ang ama, ‘Anak, lagi kitang kapiling at ang lahat ng aking ari-arian ay sa
iyo. 32Nararapat lang na tayo'y magsaya at magdiwang, sapagkat
namatay na ang kapatid mo, ngunit nabuhay; nawala, ngunit muling
natagpuan.’” (MBB)
Dito makikita natin na
inilalagay ni Cristo ang mga reaksyon sa kanyang sariling bibig para sa
layunin ng pagpapakita ng pag-ibig ng Diyos kay Satanas at sa Hukbo at sa
lahat ng Kanyang mga anak. Hindi magagalit si Cristo. Kung hindi siya ay
hindi pupunta sa Tartaros upang mangaral sa mga demonyo pagkatapos ng
kanyang pagkabuhay mag-uli. Siya ay namatay upang iligtas sila at tayo (cf.
1Ped. 3:18-22).
Tingnan natin kung ano ang
nangyayari sa teksto sa itaas. Ang pangalawang anak ay hindi makapaghintay
sa gantimpala na ipagkakaloob sa kanya. Palibhasa'y nasa anyo ng pagka-Diyos
sinikap niyang makamit na maging kapantay ng Diyos. Si Cristo na
nakatatandang anak ay hindi hinangad itong pagiging kapantay (tingnan ang
Is. 14:12-19; Ezek. 28:12-19 at Fil. 2:5-8).
Ezekiel 28:12-19
Anak ng tao, panaghuyan mo ang hari sa Tiro, at sabihin mo sa kaniya, Ganito
ang sabi ng Panginoong Dios, iyong tinatatakan ang kabuoan, na puno ng
karunungan, at sakdal sa kagandahan. 13Ikaw ay nasa Eden, na
halamanan ng Dios; lahat na mahalagang bato ay iyong kasuutan, ang sardio,
ang topacio, at ang diamante, ang berilo, ang onix, at ang jaspe, ang
zafiro, ang esmeralda, at ang karbungko, at ang ginto: ang pagkayari ng
iyong pandereta at iyong mga plauta ay napasa iyo; sa kaarawan na ikaw ay
lalangin ay nangahanda. 14Ikaw ang pinahirang kerubin na
tumatakip: at itinatag kita, na anopa't ikaw ay nasa ibabaw ng banal na
bundok ng Dios; ikaw ay nagpanhik manaog sa gitna ng mga batong mahalaga.
15Ikaw ay sakdal sa iyong mga lakad mula sa araw na ikaw ay
lalangin, hanggang sa ang kalikuan ay nasumpungan sa iyo. 16Dahil
sa karamihan ng iyong kalakal ay kanilang pinuno ang gitna mo ng
pangdadahas, at ikaw ay nagkasala: kaya't inihagis kitang parang dumi mula
sa bundok ng Dios; at ipinahamak kita, Oh tumatakip na kerubin, mula sa
gitna ng mga batong mahalaga. 17Ang iyong puso ay nagmataas dahil
sa iyong kagandahan; iyong ipinahamak ang iyong karunungan dahil sa iyong
kaningningan: aking inihagis ka sa lupa; aking inilagay ka sa harap ng mga
hari, upang kanilang masdan ka. 18Sa pamamagitan ng karamihan ng
iyong mga kasamaan, sa kalikuan ng iyong pangangalakal, iyong nilapastangan
ang iyong mga santuario: kaya't ako'y naglabas ng apoy sa gitna mo; sinupok
ka, at pinapaging abo ka sa ibabaw ng lupa sa paningin ng lahat na
nanganonood sa iyo. 19Silang lahat na nangakakakilala sa iyo sa
gitna ng mga bayan, mangatitigilan dahil sa iyo: ikaw ay naging
kakilakilabot, at ikaw ay hindi na mabubuhay pa. (AB)
Si Satanas bilang ang
pinahirang tumatakip na kerubin ay itinapon mula sa bundok ng Diyos bilang
lapastangan at siya ay ibinaba sa mga gilid ng hukay at namatay tulad ng
sinumang tao. Ang salita ay tiyak na "tao" sa Hebreo. Ipinahayag niya bilang
diyos ang kaniyang sarili at pinatay siya ng Hukbo na kanyang pinaghayagan
na siya ay Diyos. Siya ay nasa Eden at ang pinahirang tumatakip na kerubin.
Pagkatapos Siya ay
bubuhaying muli bilang isang tao at ang mga tao sa Ikalawang Pagkabuhay na
Mag-uli ay titingin sa kanya at magsasabi, "Ito ba ang TAO na nagpahirap sa
mga bansa?" Kaya't siya ay nagkaroon ng anyong tao at maaaring mamatay at
itatapon sa Dagat-dagatang Apoy bilang isang patay na bangkay kung hindi
siya magsisi (cf. Is. 14:11-17).
Si Satanas ay dapat alisin at baguhin upang ang nilalang na ito ay hindi na
muling magiging ganoon. Kaya, mayroong isang proseso ng pagpapanumbalik na
isasagawa kasama ang Hukbo upang harapin sila, gayundin sa huling paghuhukom
(tingnan ang araling
Paghatol sa mga Demonyo (No. 080)).
Sa pagkabuhay na mag-uli si Satanas ay binigyan ng bagong anyo at ang
kanyang kapangyarihan bilang si Satanas ay tinanggal at isang bagong
espiritu ang ibinigay sa lahat ng mga anak ng Diyos sa nangahulog na Hukbo.
Lahat ng nahulog sa kaluwalhatian ng Diyos ay bibigyan ng pagkakataon sa
Ikalawang Pagkabuhay na Mag-uli.
Ang mga Iglesia ng Diyos ay palaging nauunawaan ang tekstong ito ni Ezekiel
na tumutukoy kay Satanas.
Ang katapusan ng teksto sa Ezekiel 28 ay tumutukoy sa Paghuhukom ng
Sambahayan ni Israel na siyang hinirang ng Pagkabuhay na Mag-uli.
Si Cristo ay nanatiling matatag at tapat at laging nasa tabi ng Diyos.
Gayunpaman, nakita natin mula sa unang bahagi na kailangan niyang umalis
upang maibalik ang mga tupang nawala.
Ito
ay sa pamamagitan lamang ng halimbawa at pagsasakripisyo sa sarili. Kaya
hindi maaaring basahin ang tatlong talinghaga nang hiwalay, gaya ng
sinusubukang gawin ng mga tao. Ang tekstong ito sa Lucas ay ang kumpletong
pagkakasunud-sunod, ngunit ang talinghaga ay hindi nilayon na lubos na
maunawaan hanggang ang mga demonyo ay magkaroon ng buong pagkakataong
magsisi.
Filipos 2:5-11 Mangagkaroon kayo sa inyo ng pagiisip, na ito'y na kay Cristo
Jesus din naman: 6Na siya, bagama't nasa anyong Dios, ay hindi
niya inaring isang bagay na nararapat panangnan ang pagkapantay niya sa
Dios, 7Kundi bagkus hinubad niya ito, at naganyong alipin, na
nakitulad sa mga tao: 8At palibhasa'y nasumpungan sa anyong tao,
siya'y nagpakababa sa kaniyang sarili, na nagmasunurin hanggang sa
kamatayan, oo, sa kamatayan sa krus. 9Kaya siya naman ay
pinakadakila ng Dios, at siya'y binigyan ng pangalang lalo sa lahat ng
pangalan; 10Upang sa pangalan ni Jesus ay iluhod ang lahat ng
tuhod, ng nangasa langit, at ng nangasa ibabaw ng lupa, at ng nangasa ilalim
ng lupa, 11At upang ipahayag ng lahat ng mga dila na si
Jesucristo ay Panginoon, sa ikaluluwalhati ng Dios Ama. (AB)
Makikita natin mula sa
Lucas 15:13 na hindi nagtagal matapos bigyan si Satanas ng kapangyarihan at
kayamanan, pumunta siya sa malayong bansa at sinayang ang kanyang mga
ari-arian sa magulong pamumuhay. Ito ang mahalagang mensahe sa Ezekiel at
Isaias. Sa buong kuwento ay kinuha niya ang sangkatlong bahagi ng Hukbo
kasama niya (Apoc. 12:4).
Ang paggamit ng terminong
substance (KJV) o property (RSV) ay
ousia (SGD 3776). Ang salitang ito ay nagmula sa
ousa (SGD 5607) na
nangangahulugang being. Ito ay
ginamit lamang sa Lucas 15. Kaya kahit nangangahulugan itong property o
substance, ang diwa ay nagmula sa pagiging, o ang diwa ng pagkakaroon. Ang
salita ay isinalin bilang goods sa
Lucas 15:12, ngunit iyon ang tanging pagkakataon na ang salita ay isinalin
sa ganoong paraan, gaya na tanging pagkakataon na isinalin na substance sa
KJV. Ang terminong ousia ay hindi
lamang isang materyal na termino, gaya ng ginagamit ng mga tagapagsalin ng
Bagong Tipan. Ang pangunahing gamit nito ay nagmula sa pilosopiya at nagmula
sa Platonic na diwa ng being. Ito ay direktang nauugnay sa Godhead at
kalunan ginamit ng Iglesiang Cristiano upang tukuyin ang pinag-isang
Godhead, kung saan ang Diyos ay tatlong hypostases sa isang ousia. Sa
katunayan, pareho ang ibig sabihin ng dalawang termino. Ang isa ay Stoic ang
isa ay Platonic. Pareho silang nangangahulugan na
real existence or
essence of being; that which a thing
is (tingnan ang J Kelly, Early
Christian Doctrines, Harper and Row, 1978, pp. 129,140ff.). Ipinaliwanag
ni Kelly sa kanyang gawain ang pag-unlad ng teorya ng Diyos mula sa Roma at
Kanluran sa sistemang ito ng Platonic, at ipinaliwanag din ang mga paglihis
mula sa pananaw na ito (tingnan ibid., pp. 129, 140-142, 158-159, 233-234,
247-250, 253-254, 264-268).
Ang Gnostics ay may hilig
sa teolohiyang pangmaramihan, kung saan sila ay nagturo gaya ng itinuro ni
Irenaeus (Adv. Her., 3.16.5) na si Cristo ay binubuo ng dalawang magkaibang ousia
o substances (Kelly, p. 142).
Ang paggamit ng termino sa
Lucas ay hindi nagkataon at hindi ito tumutukoy sa materyal na substance
lamang. Sa halip ito ay gumagamit ng isang makapangyarihang alegorya upang
itatag na ang anak na pinag-uusapan ay nag-aksaya ng substance ng kanyang
pagkatao, na mula sa paggamit nito sa classical Greek ay nangangaahulugang
kanyang espirituwal na diwa. Ang puntong ito ay tila sadyang ikinukubli.
Ang tunay na problema dito
ay ang substance of being na binigay sa pangalawang anak ay naging tanging
nauugnay kay Cristo, na umiiral nang walang hanggan kasama ng Ama, na hindi
magiging kung wala ang Kanyang Salita o logos. Ang wastong pagsusuri sa
talinghagang ito ay sumisira sa ikaapat na siglo ng teolohiyang Nicene at,
samakatuwid, ang buong argumento na may kaugnayan sa ousia at hypostasis
hanggang sa panahong iyon (sa panahon ni Origen at Paul ng Samostata atbp.)
ay kailangang atakihin. Ginawa ito ni Athanasius pagkatapos ng Nicaea mula
noong bandang 362 CE. Ang pananaw sa pagka-diyos ang nakataya.
Nakatutulong na ipaliwanag
dito ang pagkakaiba ng pananaw nina Arius at Eusebius ng Ceasarea sa mga
sulat ni Athanasius noong ika-apat na siglo, sinusubukang ipaliwanag kung
paano nakibahagi si Cristo sa Godhead. Si Kelly (p. 243) ay nagbibigay ng
isang kapaki-pakinabang na buod, na magagamit natin dito. Sina Arius at
Eusebius ng Caesarea ay naniniwala na ang Salita:
Could not be divine
because His being originated from the Father; since the divine nature was
incommunicable, He must be a creature, and any special status He enjoyed
must be due to His role as the Father’s agent in creation. ... [Athanasius’
approach was] ... Admittedly the Father used the Word as His organ of
creation, but to suppose that He needed an intermediary was absurd. On the
other hand, by his fellowship with Christ man has been made divine and has
become the child of God. Hence the Word Himself must be intrinsically
divine, since otherwise He could never have imparted the divine life to men.
As he put the matter, ‘the word could never have divinised us if He were
merely divine by participation and were not Himself the essential Godhead,
the Father’s veritable image. (J Kelly,
Early Christian Doctrines, Harper
and Row, 1978, p. 243.)
Nakikita natin mula sa
tekstong ito na mali ang simpleng pagkakaunawa ng magkabilang panig.
Ang pakikibahagi sa banal na kabanalan ay isang
katotohanan sa Bibliya mula sa 2Pedro 1:4.
2Pedro 1:3-4 Ayon sa kaniyang kapangyarihan, ipinagkaloob sa atin ng Diyos
ang lahat ng bagay na nauukol sa buhay at sa pagkamaka-Diyos sa pamamagitan
ng pagkakilala sa kaniya na tumawag sa atin sa pamamagitan ng kaluwalhatian
at kapangyarihan. 4Sa pamamagitan nito, ibinigay niya sa atin
ang kaniyang mga mahalaga at dakilang pangako upang sa pamamagitan ng mga
ito ay makabahagi kayo sa banal na kalikasan ng Diyos. Yamang nakaiwas na
kayo sa kabulukan na nasa sanlibutan dahil sa masamang pagnanasa, nakabahagi
kayo sa banal na kabanalan ng Diyos. (SND)
Kaya nagkamali sina Arius
at Eusebius, dahil ang banal na kabanalan ay pinalawak ng Ama at hindi
nakasalalay sa aktibidad ng anak, maliban bilang isang kondisyonal na
kaloob, na bunga ng kanyang matapat at masunuring sakripisyo. Ang kanilang
pang-unawa ay nalimitahan ng pilosopiyang Griyego, na hindi nakaunawa sa
agape na pag-ibig ng Diyos.
Ang mga Trinitarian kasama
si Athanasius, sa paniniwala na ang Anak ay dapat na umiral nang walang
hanggan kasama ng Ama, ay sinikap na itali ang Ama at Anak nang hindi
isinasama ang iba pang mga anak ng Diyos. Ang kanilang teolohiya ay
kalaunang nagtulak ng pag-atake sa pagiging tunay ng 2Pedro mismo.
Ang talinghagang ito sa
Lucas, sa istraktura at termino nito, ay nagpapakita na ang
ousia ng alibughang anak ay nasayang, ngunit ito ay hinango bilang
kanyang pamana mula sa Ama sa parehong paraan na ang tapat na anak ay
palaging kasama ng Ama at nakikibahagi sa mana ng Ama.
Siya ang tagapagmana ng Ama ngunit ang dalawang anak na lalaki ay hati sa
mana. Sa ganitong paraan, lahat ay tagapagmana kasama ng Mesiyas bilang
panganay na anak o prõtotokos ng
paglalang. Ang Trinity ay lubos na huwad at ang banal na katangian ay
ibinahagi ng mga anak ng Diyos.
Tila walang duda sa isip ng
sinuman na ang Ama dito ay tumutukoy sa Diyos (cf. Companion Bible n. to v.
11) dahil lahat ng paniniwala sa talinghaga ay tumutukoy sa relasyon sa
pagitan ng Diyos at ng Kanyang mga anak. Ngunit hindi nauunawaan ng
karamihan na ang buong Hukbo ay at palaging mga anak ng Diyos gaya ng si
Cristo ay anak ng Diyos.
Sa ilalim ng kautusan, ang
panganay na anak ay dapat magkaroon ng dobleng bahagi ng mana ngunit ang
mana ay ibinahagi kahit na ang panganay ay kinamumuhian (Deut. 21:17).
Ang kaibahan dito sa
alibughang anak ay pagkatapos niyang mawala ng maraming araw ay nagsimula
siyang dumanas ng pangangailangan. Siya ay napasama siya sa isang mamamayan
ng dayuhang lupain.
Sumapi siya o isinama niya ang kanyang sarili sa
mamamayan bilang isang uri alipin.
Salungat din ito sa
Filipos 3:20.
Philippians 3:20 But
our commonwealth is in heaven, and from it we await a Savior, the Lord Jesus
Christ, (RSV)
Itong salitang
commonwealth o conversation
(KJV) ay politeuma na
nangangahulugang citizenship.
Ang alibughang (na ang ibig
sabihin ay lapastangan o walang kwenta) na anak na ito ay hindi na mamamayan
ng Ama at naging iba ang pagkamamamayan. Ito ay ang bunga ng nangahulog na
Hukbo na nahiwalay mula sa Diyos at nagbunga ng Nefilim na walang pagkabuhay
mag-uli (Is. 26:14; cf. n. to
Companion Bible, at pati ang araling
Ang Nefilim (No. 154)).
Ang matinding taggutom sa
lupaing iyon ay dahil sa katotohanang hindi ito pinamamahalaan ayon sa mga
kautusan ng Ama (Deut. 28; tingnan ang araling
Ang mga Pagpapala at ang
mga Sumpa (No. 75)).
Siya ay inatasang magpakain
ng mga baboy. Ang simbolismo dito ay siya’y ritwal at espirituwal marumi.
Ang terminong
nagpasimulang mangailangan ay may kinalaman sa pagkakahiwalay ng mga
anak ng Diyos – sapagkat sa versikulo 24 lamang sila nagsimulang magdiwang.
Ang lubos na pagkawasak at
gutom na ito ay isang pagkatanto na siya ay nahiwalay sambahayan at pamilya
ng kanyang Ama at ang resulta ay pagkawasak. Siya ay namamatay mula sa
matibay na paninindigan tungkol doon sa versikulo 17.
Napagtanto niya sa huli na
nagkasala siya laban sa langit at sa harap ng Diyos (v. 18). Ang pagtatapat
at pagsisisi na ito ay sapat na upang maibalik siya sa pag-ibig ng Ama.
Hindi niya naunawaan nang maayos ang katangian ng Ama at hinangad na maging
isa na lamang sa mga alilang upahan. Ang terminong
bilang mga alila ay tumutukoy sa
kalagayan ng Hukbo bago ang huling pagtubos at ang pagpapatupad ng buong
plano ng kaligtasan. Ang kamangmangan na ito ang naging sanhi ng
paghihimagsik sa unang pagkakataon. Ang matapat na Hukbo ay nagpakita ng
pananampalataya kahit na ito ay hindi pa ganap na naihayag sa kanila.
Ang mapanlinlang na
doktrinang ito na ang Hukbo ay hindi kapareho ng substance ni Cristo at na
hindi lahat ay tunay na mga anak ng Diyos tulad ng tinamasa ni Cristo ay
itinuro mula sa ikaapat na konsehong Lateran noong 1215. Itinuro ng
Simbahang Katoliko, mula sa konsehong ito, na ang Hukbo na tinatawag na
Mga Anghel bilang korap na salita
para sa Sugo ay nilikhang
ex-nihilo (o mula sa wala) at hindi maaaring angkinin ang substance ng Ama
sa parehong paraan na si Cristo ay nagtataglay ng substance (tingnan ang
araling
Socinianismo, Arianismo and Unitarianismo (No. 185)).
Ang katotohanan ng usapin
ay ang lahat ng naninirahan sa sambahayan ng Diyos, na nagtataglay ng Banal
na Espiritu, ay mga anak ng Diyos. Dito natin makikita na ang alibughang
anak ay ibabalik sa dati niyang kalagayan. Ibinigay sa kanya ang
unang kasuotan at isang singsing ang isinuot sa kanyang daliri.
Tayong lahat ay binigyan ng isang kasuotan na hinugasan sa dugo ng Cordero
at iyon ay umaabot sa buong makalangit na Hukbo, maging hanggang at pati si
Satanas. Ang unang kasuotan dito ay isinalin na
pinakamagandang kasuotan, ngunit tila ibinigay sa kanya ang kasuotan
na meron siya noong una, o ng unang kalidad. Sa madaling salita, ang
kasuotan ng kaligtasan na pinaputi sa dugo ng Cordero ay may una o
pare-parehong kalidad upang ang lahat ay pantay na nakikibahagi sa
pagkamamamayan ng Diyos.
Mula sa puntong ito ay
pinatay nila ang pinatabang guya at nagsimulang magdiwang. Ang mga anak ay
nagsimulang mangailangan sa kanilang pagkahiwalay, at ang buong Hukbo ay
hindi naging masaya mula sa panahon ng kanilang paghihiwalay at sa mga
nasayang na taon na ito. Dito nakita ang anak na patay at muling nabuhay,
nawala at natagpuan. Ang lahat ay nasa ilalim ng parusang kamatayan at ang
lahat ay naligtas sa pamamagitan ng pagnanais ng Ama at ng mga pagsisikap ng
mga anak, sa ilalim ng isa na naging tapat na tagapag-alaga ng ubas sa mga
bukid.
Ang pagpapanumbalik ay
naisakatuparan mula sa pagsisikap ng panganay na anak sa bukid. Bumalik siya
at narinig ang tugtugan at sayawan at tila hindi niya lubos na maintindihan
ang kahalagahan ng pagsisisi at pagpapanumbalik ng anak.
Ang galit na ito sa bahagi
ng anak ay inilarawan sa katulad na paraan sa galit ni Jonas sa Ninive at sa
kanilang pagsisisi. Pinakiusapan ng Ama ang anak. Sumagot ang anak “Tingnan
mo maraming taon nang ako'y naglingkod sa iyo at kailanma'y hindi ako
lumabag sa iyong utos” (o sumuway sa iyong utos;
entolen). Sinabi rin niya na
“gayunman ay hindi mo ako binigyan kailanman ng kahit isang kambing upang
makipagsaya sa aking mga kaibigan.”
Ang bahaging ito ay
tumatalakay sa buong tanong tungkol sa Azazel na kambing at sa
Pagbabayad-sala na ginawa niya para sa mga bansa bilang Mesiyas. Ang kanyang
mga kaibigan, na tinatawag niyang Iglesia (Juan 15:14-15), ay hindi
kailanman binigyan ng kagalakan sa panahong ito na siya ay gumawa sa bukid,
dahil sila ay inuusig, gaya niya, sa gawain ng Ama.
Ang kaibahan na ito ay
ginawa dito upang ipakita ang awa ng Ama, sa halip na magbigay ng anumang
paratang sa anak. Ang anak ay gumagawa ng malinaw na pagtukoy sa alibughang
anak bilang Iyong anak sa pagtukoy
sa Ama. Ang anak dito, na tanging si Cristo lamang, ay nagsabi: “Subalit
nang dumating ang anak mong ito, na lumustay ng iyong kabuhayan sa
masasamang babae, ay ipinagpatay mo pa siya ng pinatabang guya.”
Ang tekstong ito ay ginawa
bilang isang paninisi sa Ama sa Kanyang tila hindi makatarungang
pagkamaawain.
Ang alibugha ay nilustay ang kabuhayan ng Ama sa mga masasamang babae. Ito
ay tumutukoy sa Judas 6 at Genesis 6:4. Ang nabubuhay ay ang
bios (SGD 979) na isang salita na nangangahulugang
buhay o ang
kasalukuyang estado ng pag-iral at, sa pamamagitan ng implikasyon,
ay pinaniniwalaan na nangangahulugang ang paraan ng kabuhayan, ngunit dito
literal na nangangahulugang ang buhay ng Espiritu na nagmumula sa Diyos.
Ang salitang ito ay naiiba
sa zao (SGD 2198) na isang
pangunahing pandiwang para mabuhay.
Ito ay ginagamit para sa espiritu ng buhay na tubig, dahil kung ano ang
mayroon siya noong una ay naiiba at karapat-dapat na nagtatangi mula sa
huling kaloob ng Diyos, na buhay na walang hanggan sa mas mataas na antas.
Sinagot ng Diyos si Cristo
sa sumusunod na pahayag, at tandaan na si Cristo ang nagsasalita dito sa
Espiritu.
Anak na lalaki [anak] ikaw ay palagi kong kasama ang lahat ng sa akin ay sa
iyo.
Ngunit nararapat lamang na magsaya at magalak sapagkat ang kapatid mong ito
ay patay at muling nabuhay siya'y nawala at natagpuan.
Ang tekstong ito ay dapat
ihambing sa Roma 9:4-5 at Mateo 20:14 tungkol sa komento ng Diyos na,
lahat ng sa akin ay sa iyo.
Ginagamit dito ni Cristo
ang talinghagang ito sa paraang tila ba pinapahayag niya ang mga salitang
gagamitin ng mga taong mapagmataas kapag hinarap sa katotohanan ng pagsisisi
ng mga anak ng Diyos. Sinasabi rito ni Cristo, bago ang pagsisisi ng sinuman
sa Hukbo at bago ang kanyang kamatayan na ang ganitong awa ay ipinaabot sa
kanila dahil sapag-ibig ng Ama. Sa pagkaalam nito, nagpatuloy pa rin siya at
namatay ng kamatayan sa tulos alang-alang sa kanila, alam din na uusigin
nila tayo bago sila magsisi.
Ang kanilang pagsisisi dito
ay sa ikalawang pagkabuhay na mag-uli sa dulo, kapag si Cristo ay bumalik
mula sa mga bukid. Kaya, makikita ng ikalawang pagkabuhay na mag-uli ang
kabuuang pagkakasundo ng nilalang.
Sa katapusan ng Milenyo sinadyang pakawalanng Diyos si Satanas upang harapin
ang mapagmataas ng mundo. Ang pangyayaring iyon ay alam at pinlano ng Diyos
at Siya ang may pananagutan sa sitwasyong iyon.
Kapag tayo ay nahaharap sa
pagsisisi ng Hukbo, kasama si Satanas, dapat tayong magkaroon ng pag-ibig ng
Ama at hindi kumilos tulad ng isang naninibughong nakatatandang anak. Si
Cristo mismo ang nagsabi at naunawaan ang puntong ito at tayo din dapat.
q